თქვენ არ ეცნობით კონსტიტუციური სარჩელის/წარდგინების სრულ ვერსიას. სრული ვერსიის სანახავად, გთხოვთ, ვერტიკალური მენიუდან ჩამოტვირთოთ მიმაგრებული დოკუმენტი

1. სადავო ნორმატიული აქტ(ებ)ი

ა. „ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2008 წლის 4 დეკემბრის N 33 დადგენილებაში ცვლილების შეტანის შესახებ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2020 წლის 29 დეკემბრის N 83 დადგენილება;

ბ. „ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2008 წლის 4 დეკემბრის N 33 დადგენილება

2. სასარჩელო მოთხოვნა

3. საკონსტიტუციო სასამართლოსათვის მიმართვის სამართლებრივი საფუძვლები

საქართველოს კონსტიტუციის 31-ე მუხლის პირველი პუნქტი და მე-60 მუხლის მეოთხე პუნქტის ,,ა” ქვეპუნქტი; „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ” ორგანული კანონის მე-19 მუხლის პირველი პუნქტის ,,ე” ქვეპუნქტი, 39-ე მუხლის პირველი პუნქტის ,,ა” ქვეპუნქტი, 31-ე და 31¹ მუხლები.

4. განმარტებები სადავო ნორმ(ებ)ის არსებითად განსახილველად მიღებასთან დაკავშირებით

ა) სარჩელი ფორმით და შინაარსით შეესაბამება „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ ორგანული კანონის 31¹ მუხლის მოთხოვნებს;

ბ) სარჩელი შეტანილია უფლებამოსილი პირის მიერ:

„საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ” ორგანული კანონის 39-ე მუხლის პირველი პუნქტის ,,ა” ქვეპუნქტის შესაბამისად, საკონსტიტუციო სასამართლოში ნორმატიული აქტის ან მისი ცალკეული ნორმების კონსტიტუციურობის თაობაზე კონსტიტუციური სარჩელის შეტანის უფლება აქვთ საქართველოს მოქალაქეებს თუ მათ მიაჩნიათ, რომ დარღვეულია ან შესაძლებელია უშუალოდ დაირღვეს საქართველოს კონსტიტუციის მეორე თავით აღიარებული მათი უფლებანი და თავისუფლებანი.

საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოში ნორმატიული აქტის ან მისი ცალკეული ნორმების კონსტიტუციურობის თაობაზე კონსტიტუციური სარჩელის შეტანის უფლება აქვთ საქართველოს მოქალაქეებს, სხვა ფიზიკურ და იურიდიულ პირებს, თუ მათ მიაჩნიათ, რომ დარღვეულია ან შესაძლებელია უშუალოდ დაირღვეს საქართველოს კონსტიტუციის მეორე თავით აღიარებული მათი უფლებანი.

საკონსტიტუციო სარჩელი შეტანილია უფლებამოსილი სუბიექტის მიერ, კერძოდ მოსარჩელეს წარმოადგენს ფიზიკური პირი გიორგი ცააძე, რომელსაც მიაჩნია, რომ „ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის (სემეკ) 2008 წლის 4 დეკემბრის N 33 დადგენილებაში ცვლილების შეტანის შესახებ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2020 წლის 29 დეკემბრის N 83 დადგენილების, (სარეგისტრაციო კოდი: 300.280.000.16.009.012.460), მე-2 და მე-3 მუხლების ის ნორმატიულ-სამართლებრივი შინაარსი, რომელიც ეხება ელექტროენერგიის ტარიფის, ფასის მატებას (ცვლილებას, კორექტიზაციას) და მისი იურიდიული მოქმედების ვადებს (2021 წლის 1 ივლისიდან 2024 წლის 1 იანვრამდე). არაკონსტიტუციურად ცნობას, ასევე „ელექტროენერგიის ტარიფების“ შესახებ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2008 წლის 4 დეკემბრის N 33 დადგენილების მე-8, მე-9¹, მე-10¹ და მე-11² მუხლების ის ნორმატიულ სამართლებრივი შინაარსი, რომელიც ეხება ელექტროენერგიის ფასის ტარიფებს, მის იურიდიული მოქმედების ვადებს (2021 წლის 1 ივლისიდან 2024 წლის 1 იანვრამდე), არაკონსტიტუციურად ცნობას, საქართველოს კონსტიტუციის მე-5 მუხლთან მიმართებით, საქართველოს კონსტიტუციის 67-ე მუხლთან მიმართებით, საქართველოს კონსტიტუციის მე-11 მუხლთან მიმართებით, საქართველოს კონსტიტუციის მე-12 მუხლთან მიმართებით და საქართველოს კონსტიტუციის მე-9 მუხლთან მიმართებით, კერძოდ მოცემულ ნორმატიულ კანონქვემდებარე სამართლებრივი აქტით საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელმა ეროვნულმა კომისიამ „ნორმატიული აქტების სესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის მე-20 მუხლის მე-4 პუნქტისა და „ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების შესახებ“ საქართველოს კანონის 168-ე მუხლის საფუძველზე, საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიამ დაადგინა: მუხლი 1 „ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2008 წლის 4 დეკემბრის N 33 დადგენილებაში (სსმ III, 08.12.2008 N175, სარეგისტრაციო კოდი: 300.280.000.16.009.012.460) შეტანილ იქნას ცვლილებები ელექტროენერგიის ტარიფების კორექტიზაციისა და განაწილების თაობაზე, კერძოდ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ერვნული კომისიის 2020 წლის 29 დეკემბრის N 83 დადგენილების მუხლი 2 და მუხლი 3-ის ყველა ნორმატიულ-სამართლებრივი შინაარსი, რაც მიმაჩნია, რომ წინააღმდეგობაში მოდის ჩემს მიერ ნახსენებ რიგ საქართველოს კონსტიტუციის ნორმებთან, რაც საკონსტიტუციო სარჩელის კონსტიტუციური ნორმებისა და დებულებების გრაფაშია მაქვს მითითებული და ასევე კონსტიტუციური სარჩელის არსის, საფუძვლიანობისა და დასაბუთების გრაფაში. ასევე მიმაჩნია რომ საქართველოს კონსტიტუციის ჩემს მიერ ნახსენებ რიგ ნორმებთან წინააღმდეგობაში მოდის „ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის მიერ 2008 წლის 4 დეკემბერს გამოცემული N33 დადგენილების (სარეგისტრაციო კოდი: 300.280.000.16.009.012.460) მე-8, მე-9¹, მე-10¹ და მე-11² მუხლების ის ნორმატიულ-სამართლებრივი შინაარსი, რაც ეხება ელექტროენერგიის ფასის ტარიფების ცვლილებას, მატებას, მისი იურიდიული მოქმედების ვადებს და ვთვლი, რომ ჩემს მიერ საკონსტიტუციო სარჩელის შემდგომ გარაფაში სამართლებრივი დასაბუთების გამო არაკონსტიტუციურად უნდა იყოს ცნობილი. აღნიშნული დადგენილებები ელექტროენერგიის ფასის/ტარიფის მატებასთან დაკავშირებით მიმაჩნია, რომ არის არაკონსტიტუციური, რომლებიც პირდაპირ, უხეშად, ფუნდამენტალურად ფეხქვეშ თელავენ, უგულვებელყოფენ და არღვევენ ადამიანის ძირითად უფლებებს და თავისუფლებებს საქართველოს კონსტიტუციის რიგ ნორმებთან მიმართებით, რაც შესაბამისობაში გახლავთ საერთაშორისო კონვენციებთან, პაქტებთან, დეკლარაციებთან, ხელშეკრულებებთან და შეთანხმებებთან. მოგახსენებთ, რომ „ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარეგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2008 წლის 4 დეკემბრის N33 დადგენილებაში ცვლილებების შეტანის შესახებ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2020 წლის 29 დეკემბრის N83 დადგენილება (სარეგისტრაციო კოდი: 300.280.000.16.009.012.460), იურიდიული მოქმედების ვადა: (2021 წლის 1 ივლისიდან 2024 წლის 1 იანვარი) თავისი მთლიანი ნორმატიულ-სამაღთლებრივი შინაარსით, ასევე მუხლებში მოცემული ჰორიზონტალური მთლიანი ცხრილებითა (ფრაფებით), რაც ეხება ელექტროენერგიის ფასის/ტარიფის ცვლილებას მატების მხრივ, თავისი რიცხობრივი მაჩვენებლებით კვტ.სთ-ებით, კილოვატებით ა.შ, ასევე თავად საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2008 წლის 4 დეკემბრის N33 დადგენილება (სარეგისტრაციო კოდი: 300.280.000.16.009.012.460), მისი სამართლებრივ-ნორმატიული შინაარსით (მუხლობრივად) ახალი წესით ტარიფების განსაზღვრასთან დაკავშირებით ცალსახაა, რომ პირდაპირ უხეშად არღვევს ადამიანის ძირითად უფლებებს და თავისუფლებებს იმ გარემოებიდან და ფაქტორიდან გამომდინარე, რომ ქვეყანაში მძვინვარებს უკვე წლებია მძიმე სოციალურ-ეკონომიკური კრიზისი, გაიზარდა უმუშევართა სტატისტიკური რაოდენობა, შემცირდა ხელფასები როგორც საჯარო, ისე კერძო სექტორში მომუშავე პირებისთვის, უმუშევრობიდან და გაჭირვებიდან გამომდინარე გაიზარდა კრიმინალი, მოიმატა ემიგრაციაში მყოფ საქართველოს მოქალაქეთა რიცხვმა იმ მიზეზით, რომ ყოველ მე-2 ოჯახს ფინანსური შემოსავალი არ გააჩნია და ოჯახის რომელიმე წევრი წასულია იმისთვის, რომ არჩინოს თავისი მოხუცი დედ-მამა, შვილი და მეუღლე, ლარის კურსი არის საკმაოდ დავარდნილი დოლართან მიმართებით (ცვალებადი უკურპროპორციულად) თუმცა ეს ქონიობს უარყოფით ფინანსურ გავლენას საერთო მოსახლეობაზე, ბიზნესზე, კერძო კომპანიებზე, სახელმწიფო თუ არასახელწმიფო დაწესებულებებზე ა.შ, თუმცა ამ შემთხვევაში ადმინისტრაციულმა ორგანომ კერძოდ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელმა ეროვნულმა კომისია, შემდგომში (სემეკ)-მა ამ ტიპის დადგენილების გამოცემით რატომ მიანიჭა პრივილეგია და ჩააყენა პრიორიტეტულ მდგომარეობაში კერძო კომპანია სს „თელასი“ ელექტროენერგიის ტარიფების მატების თვალსაზრისით ცოტა გაურკვეველი, საეჭვო და უცნაურია ჩემთვის, როგორც არასამთავრობო რიგითი მოქალაქე, ფიზიკური პირისთვის, რომელიც გახლავართ იურისტი და ჩემი მუშაობის (საქმიანობის) არეალი გახლავთ კონცენტრირებული (ორიენტირებული) ადამიანის ძირითადი უფლებების და თავისუფლებების დაცვაზე. გახლავართ არასამეწარმეო იურიდიული „თავთავი“-ის ერთ-ერთი დამფუძვნებელი, რომელიც ადამიანის უფლებების დაცვაზე ორიენტირებული არასამთავრობო ორგანიზაცია გახლავთ. აქვე მინდა ხაზგასმით აღვნიშნო, რომ ქვეყანას აქვს საგარეო ვალი დაახლოებით 33 000 000 000 ლარის ოდენობით, რაც საყოველთაოდ ცნობილი ფაქტია. ქვეყნის ეკონომიკურ სიდუხჭირეს 2019 წლის მაისიდან დაემატა პანდემია, რამაც უკიდურესად უარყოფითი გავლენა იქონია თითოეული მოქალაქის ფინანსურ მხარეზე, ადამიანებმა დაკარგეს სამსახური, შემოსავალი, ქვეყანაში მოიმატა კოვიდ 19-ით ინფიცირებულთა და გარდაცვლილთა რიცხვმა, რაც პირდაპირ სამართლებრივ საფუძველს ქმნიდა იმისა, რომ სახელმწიფოს გაეკეთებინა სუბსიდიის სახით შეღავათები კომუნალურ გადასახადებზე და დაერეგულირებინა ეს საკითხი, რაც მეტნაკლებად განახორციელა (ყოველ შემთხვევაში თუ არ გააკეთებდა სუბსიდიას, არ გაეძვირებინა). თუ გავუყვებით იმ ლოგიკურ მოსაზრებას და არგუმენტს, რომ ელექტრომომმარაგებელი კომპანია სს „თელასი“ (შემდგომში-საწარმომ) ქვეყანაში სავალუტო კურსის მისი კომერციული ინტერესების აქტი ან მისი ნაწილი, როგორც გახლავთ ამ შემთხვევაში მოცემული დადგენილებები, ნიშნავს (გულისხმობს) და მეტყველებს იმ გარემოებაზე, რომ სამართლებრივად ის საქართველოს უმაღლესი კანონის კონსტიტუციის იმ ნორმასთან არის წინააღმდეგობრივი, რომელთანაც ეს ორგანული კანონი გახლავთ შეუსაბამო, ამ შემთხვევაში საქართველოს კონსტიტუციის 67-ე მუხლის 1 და მე-2 ნაწილები, რაც გულისხმობს სახელწიფოებრივი გადასახადის ცვალებადობიდან გამომდინარე (ფინანსური ზარალის ნახვიდან) მიმართა საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელ კომისიას შემდგომში (სემეკს), რომ ელექტროენერგიის ტარიფში ცვლილება შეეტანათ მომატების მხრივ და ამის შემდგომ ს.ს „თელასის“ დანახარეჯების მარეგულირებელი აუდიტის ანგარიშის საფუძველზე, სადაც არგუმენტად ს.ს თელასს წარდგენილი აქვს მისი პერსონალური დანახარჯები, კერძოდ (საოპერაციო დანახარჯები, კაპიტალური დანახარჯები, კონტროლირებადი საოპერაციო დანახარჯები, ხარჯი ძირითად და დამხმარე მასალებზე, საწარმოო ძირითადი საშუალებების მიმდინარე რემონტის ხარჯი, ადმინისტრაციის ძირითადი საშუალებების მიმდინარე რემონტის ხარჯი, კომუნალური ხარჯი (ელექტროენერგიის გარდა), საკომუნიკაციო ხარჯი, საკანცელარიო ხარჯი, სამივლინებო ხარჯი, საკონსულტაციო ხარჯი, წარმომადგენლობითი ხარჯი, დაცვის ხარჯი, იჯარის ხარჯი, დაზღვევის ხარჯი, სხვა საოპერაციო ხარჯი, არაკონტროლირებადი საოპერაციო დანახარჯები, მესამე პირების კუთვნილ ქსელში ელექტროენერგიის გატარების ხარჯი, განაწილების სხვა ლიცენზიატის ქსელში ელექტროენერგიის გატარების ხარჯი, ბაზრის ოპერატორის მომსახურების ხარჯი, კომისიის რეგულირების საფასური, ქოების გადასახადი, (გარდა მიწისა), მიწაზე ქონების გადასახადი, სხვა საგადასახადო ხარჯი, საოპერაციო დანახარჯების მიკუთვნება, კონტროლირებადი საოპერაციო დანახარჯების საპროგნოზო ნაწილი ა.შ) სემეკმა დაუკმაყოფილა ს.ს „თელასს“ მოთხოვნა და შეიტანა ცვლილებები ელექტროენერგიის ფასის, ტარიფების მომატებაში. უფრო ვრცლად: „ელექტროენერგიის ტარიფების გაანგარიშების მეთოდოლოგიის“ მე-4 მუხლის შესაბამისად, სატარიფო რეგულირების პერიოდი განისაზღვრება 5 კალენდალური წლით და კომისია ტარიფებს ადგენს სატარიფო რეგულირების მთელი პერიოდსისთვის, ხოლო დადგენილი ტარიფების კორექტირება რეგულირების პერიოდის განმავლობაში შესაძლოა განხორციელდეს სატარიფო მეთოდოლოგიის 28-ე მუხლის საფუძველზე. ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, ელექტროენერგიის სექტორში სატარიფო რეგულირების პერიოდი განისაზღვრება ხუთწლიანი (2021-2025წწ) პერიოდით. სს „თელასის“ ელექტროენერგიის განაწილების, გატარების და მოხმარების მოქმედი ტარიფები კი კომისიის 2017 წლის 27 დეკემბრის N48 დადგენილებით დამტკიცებულია 2018 წლის 1 ანვრიდან 2021 წლის 1 იანვრამდე მოქმედების ვადით. ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტში (შემდგომში-დეპარტამენტი), სატარიფო მეთოდოლოგიით გათვალისიწინებული წესებისა და პრინციპების შესაბამისად, დასრულდა მუშაობა სს „თელასის“ მიერ ელექტროენერგიის განაწილების, გატარების და მოხმარების ტარიფების დადგენის მოთხოვნით წარმოდგენილ სატარიფ განაცხადზე და შემდგომი გადაწყვეტილების მიღების მიზნით, საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიისთვის წარმოდგენილია შესაბამისი დადგენილების პროექტი წინამდებარე განმარტებებით. სს „თელასის“ კაპიტალურ ხარჯებს რაც შეეხება, საბაზისო წლის კაპიტალური დანახარჯები სატარიფო წლებში საწარმოს დანახარჯების მარეგულირებელი აუდიტის ანგარიშის 5.2 მუხლის თანახმად, საწარმოს განაწილების საქმიანობის რეგულირებადი აქტივების ბაზის წმინდა საბალანსო ღირებულებამ საბაზისო 2019 წლის ბოლოს მდგომარეობით შეადგინა 216,933,924 ლარი, ხოლო 2019 წლის წლიურმა ცვეთამ-12,159,715 ლარი, რაც გახლავთ სამართლბრვი ახსნის არგუმენტაციისა და მსჯელობის მიხედვით სს „თელასის“ საწარმო პირადი ხარჯი და მისი პეროსონალური კომერციული პრორბლემა ინდივიდუალურ-სამართლებრივი ინტერესისა და მატერიალურ-სარგებლიანობის თვალსაზრისით, ხოლო გადასახადის შემოღება-დაწესებაზე, მიუხედავად იმისა, რომ კერძო საწარმოს ხელშია ეს მექანიზმი სახელმწიფოსგან აღებული ლიცენზიის საფუძველზე, გადის საერთო-სახელწმიფოებრივი ინტერესი, რადგან ის დიდი წილი ეხება დამიანის ძირითად უფლებებს მათზე პოზიტიურად ან ნეგატიურად გავლენის დამყარების მხრივ, ვინაიდან მაღალი გადასახადის დაწესება განსაკუთრებით რთულ ეკონმიკურ სოციალურ და პოლიტიკური ვითარების დროს განსაკუთრებით მაშინ როდესაც კოვიდ-პანდემია მძვინვარებს ქვეყანაში, ყოველთვის აისახება მძიმედ და უარყოფითად, რითაც შეილახება მათი კონსტიტუციით და შიდასახელმწიფოებრივი კანონმდებლობით გათვალსიწინებული უფლებები. საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის მიერ გამოგზავნილი 02/09/2021 6942-4/07-23-2-202109021155 წერილის მე-9 გვერდზე მოცემულია არაკონტროლირებადი საოპერაციო დანახარჯები, რაც გულისხმობს იმას, რომ სატარიფო მეთოდოლოგიის მე-12 მუხლის გათვალისწინებით და სს „თელასის“ დანახარჯების მარეგულირებელი აუდიტის ანგარიშის 6.2 პუნქტის საფუძველზე, საწარმოს 2021-2025 სატარიფო რეგულირების პერიოდის არაკონტრლირებადი საოპერაციო დანახარჯები განისაზღვრა ჯამში 21,533,473 ლარის ოდენობით. გვ 9-10 აღსანიშნავია, რომ დანახარჯების მარეგულირებელი აუდიტის ანგარიშის 6.2 მუხლში ასახული არაკონტროლირებადი საოპერაციო დანახარჯების ნაწილმა განიცადა ცვლილება, კერძოდ, ვინაიდან ბაზრის ოპერატორის მომსახურების საფასური და კომისიის რეგულირების საფასური წარმოადგენს არაკონტროლირებადი საოპერაციო დანახარჯს და ამ ხარჯებთან დაკავშირებული მომსახურების საფასურები გაიანგარიშება „ელექტორენერგიის ტარიფების შესახებ“ კომისიის 2008 წლის 4 დეკემბრის N33 დადგენილებით დამტკიცებული ტარიფის (რეგულირებადი საქმიანობიდან მისაღები/დარიცხული შემოსავლის 0.2%) და „რეგულირების საფასურის ოდენობის განსაზღვრის, გაანგარიშებისა და გადახდის წესის დამტკიცების შესახებ“ კომისიის 2020 წლის 9 დეკემბრის N63 დადგენილებით განსაზღვრული მაჩვენებლის ოდენობით („ესკოს“ მომსახურების საფასური 0.019 თეთრი/კვტსთ) ოდენობით. ამასთან, ვინაიდან რეგულირების საფასურის გადახდა 2021 წლის 1 ივლისიდან საწარმოს ეკუთვნის მხოლოდ განაწილების საქმიანობაზე, დეპარტამენტის მიერ მიზანშეწონილად იქნა მიჩნეული ნაცვლად საბაზისო წლის მონაცემებისა (ბაზრის ოპერატორის მომსახურების საფასური-551,420 ლარი, კომისიის რეგულირების საფასური -962,185 ლარი), პროექტში გათვალისწინებული იყოს ზემოაღნიშნული წესით, 2021-2025 წლების საპროგნოზო ტექნიკურ-ეკონომიკურ მონაცემებზე დაყრდნობით გაანგარიშებული ოდენობა. ასევე, არაკონტროლირებად საოპერაციო დანახარჯებს დაემატა ექსპერტიზის ხარჯი წინამდებარე განმარტებითი ბარათის 5.1 პუნქტში აღნიშნული გარემოებების გათვალისწინებით. სს „თელასის“ დანახარჯების მარეგულირებელი აუდიტის ანგარიშის 6.4 მუხლის გათვალისიწინებით, საწარმოს საოპერაციო დანახარჯების საპროგნოზო ნაწილის (spOpex) ოდენობა 2021-2025 სატარიფო წლებისთვის განისაზღვრა 99, 411 ლარის ოდენობით. ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე სს „თელასის“ 2021-2025 სატარიფო რეგულირების პერიოდის საოპერაციო დანახარჯები განისაზღვრა ჯამში 376,941,706 ლარის ოდენობით, რაც წარმოადგენს სს „თელასის“ პირად კომერციულ მატერიალურ-სამართლებრივი ხასაითის საწარმო ხარჯს წმინდა მოგებაზე ორიენტირების თვალსაზრისით და იმის სამართლებრივი საფუძვლიანოდა თითქოს ამ ყოველივე დასაბუთებიდან, მსჯელობიდან და არგუმენტაციიდა გამომდინარე, რომ ზარალში გადის ამმის გამო კომპანია და საჭიროებს ტარიფების ცვლილებას ამ მიზნით ელექტროენერგიის ფასის გასაზრდელად სემეკის მიერ, ეს ყოვლად გაუმართლებელი, დაუსაბუთებელი და ძალაზედ სუსტი არგუმენტის არსებობის მანიშნებელია, რაც გახლავთ წმინდა არაკონსტიტუციური ხასიათის. ხოლო რაც შეეხება რეგულირებადი დანახარჯების ბაზას იგი განისაზღვრა 899,302,247 ლარის ოდენობით. ყოველივე ამ ტარიფების ცცვლილება/კორექტიზაციის წინარეპირობა წარმოადგენს იმას, რომ სატარიფო მეთოდოლოგიის შესაბამისად, შემდგომი სატარიფო რეგულირების პერიოდზე ელექტროენერგიის განაწილების, გატარებისა და მოხმარების ტარიფების დაგენის მიზნით სს „თელასმა“ 2020 წლის 24 ივნისის N0624/012/20 წერილით (რეგისტრაციის N5049/01 24.06.2020) კომისიაში წარმოადგინა სატარიფო განაცხადი, რომელიც შეიცავდა 2019 საბაზისო წლის ფაქტობრივ ინფრმაციას. საწარმოს სატარიფო განაცხადი სრულყოფილებისა და კანონშესაბამისობის შესახებ სამართლებრივი შეფასებისთვის 2020 წლის 25 ივნისს გაგზავნილ იქნა კომისიის აპარატის იურიდიულ დეპარტამენტში (სამასახურეობრივი ბარათი N1618), ხოლო სატარიფო განაცხადით წარმოდგენილი ტექნიკური სახის ინფორმაციის შესაფასებლად შესაბამისი დასკვნისთვის გაგზავნილ იქნა კომისიის აპარატის ელექტროენერგეტიკის დეპარტამენტში (სამსახურეობრივი ბარათი N1619). ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტმა განიხილა სს „თელასის“ მიერ წარმოდგენილი სატარიფო განაცხადი თანდართულ დოკუმენტაციასთან ერთობლიობაში. ამასთან, 2020 წლის 25 ივნისის N1634 სამსახურებრივი ბარათით ელექტროენერგეტიკის დეპარტამენტმა და N1635 სამსახურებრივი ბარათით იურიდიულმა დეპარტამენტმა უზრუნველყო შესაბამისი დასკვნების წარმოდგენა, სადაც ერთ შემთხვევაში აღნიშნული იყო, რომ სატარიფო განაცხადის ტექნიკური ნაწილი დამაკმაყოფილებელია და საკმარისია ადმინისტრაციული წარმოების დასაწყებად, ხოლო მეორე შემთხევაში იურიდიული დეპარტამენტს სატარიფო განაცხადთან დაკავშირებით სამართლებრივი სახის შენიშვნები არ გააჩნია. აღნიშნულის გათვალისწინებით, ვინაიდან საწარმოს სატარიფო განაცხადი შეესაბამებოდა, „ელექტროენერგიის განაწილების ლიცენზიატის მიერ ელექტრო ენერგიის განაწილების, გატარებისა და მოხმარების ტარიფების გაანგარიშების მიზნით წარმოსადგენი სატარიფო განაცხადის ფორმის დამტკიცების შესახებ“ კომისიის 2016 წლის 13 ივლისის N48/39 გადაწყვეტილებას, კომისიას წარედგინა წინადადება, ელექტროენერგიის განაწილების, გატარების და მოხმარების ტარიფების დადგენის მიზნით დაწყებულიყო საჯარო ადმინისტრაციული წარმოება „ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2008 წლის 4 დეკემბრის N33 დადგენილებაში ცვლილების შეტანის თაობაზე“ ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოსაცემად. შესაბამისად, კომისიის 2020 წლის 9 ივლისის N48/23 გადაწყვეტილებით დაიწყო საჯარო ადმინისტრაციული წარმოება. ყოველივე ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, სს „თელასის“ დანახარჯების მარეგულირებელი აუდიტის მიზანს წარმოადგენს შემდგომი სატარიფო რეგულირების პერიოდზე საწარმოსთვის ელექტროენერგიის განაწილების, გატარების და მოხმარების ტარიფების დადგენა, ხოლო დანახარჯების მარეგულირებელი აუდიტის ჯგუფის ამოცანაა კონკრეტული რეგულირებადი საქმიანობისთვის საჭირო მიზანშეწონილი დანახარჯების განსაზღვრა, რომლისთვისაც უნდა განხორციელდეს საწარმოს 2019 წლის ფაქტობრივი დანახარჯების მარეგულირებელი აუდიტი. დანარჩენი იხ. საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომსიის 02.09.2021, 6942-4/07-23-2-202109029021155 წერილი დანართი: 61 ფურცელი. საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის, შემდგომში (სემეკ)-ის ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტის მიერ ამ განაცხადის შესაწვლის შემდგომ საფუძვლიანად მიიჩნია ამ მოთხოვნის დაკმაყოფილება, პირდაპირ არაპროპოციული, არაზომიერი, (ზღვრის ზღვარი), არასაჭირო, გამოუსადეგარი და შეუსაბამო გამოდის საქართველოს კონსტიტუციით განსაზღვრულ ადამიანის რიგ ძირითად უფლებებთან და თავისუფლებებთან, უფრო კონკრეტულად თანასწორუფლებიანობასთან, პიროვნების თავისუფალ განვითარებასთან, ღირსების ხელშეუვალობასთან., რადგან პირდაპირ უხეშად ერევა დაცულ სფეროში, რაც მდგომარეობს და გამოიხატება იმაში, რომ სახელმწიფოს მიერ განხორციელებული ნებისმიერი უზენაესი აქტი ან ღონისძიება ხელს უშლის ან უკრძალავს ინდივიდს ისეთ მოქმედებას რომელიც ხდება კონკრეტული ძირითადი უფლებით დაცულ სფეროში, ასევე ანალოგიურ წინააღმდეგობაში მოდის სახელმწიფო ორგანოს (ინსტიტუტის) სემეკის მიერ განხორციელებული ქმედება საქართველოს კონსტიტუციის მე-5 მუხლთან, რაც სოციალურ სახელმწიფოს გულისხმობს და მისი სამართლიან უზრუნველყოფილ პირობებს, საქართველოს კონსტიტუციის 67-ე მუხლთან, რაც სახელმწიფოებრივი გადასახადების მოსაკრებლების საკითხს ეხება, უფრო კონკრეტულად ეკონომიკურ პოლიტიკას, რომ სავალდებულოა გადასახადებისა და მოსაკრებლების გადახდა მხოლოდ კანონით დადგენილი ოდენობითა და წესით. მხოლოდ კანონით შეიძლება გადასახადებისა და მოსაკრებლების სტრუქტურისა და შემოღების წესის, მათი განაკვეთებისა და განაკვეთების ფარგლების დადგენა, აქედან გამომდინარე, ვინაიდან „ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის (სემეკ) 2008 წლის 4 დეკემბრის N 33 დადგენილებაში ცვლილებების შეტანის შესახებ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2020 წლის 29 დეკემბრის N 83 დადგენილების (სარეგისტრაციო კოდი: 300.280.000.16.009.012.460), მე-2 და მე-3 მუხლების ნორმატიულ-სამართლებრივი შინაარსი, რომელიც ეხება ელექტროენერგიის ტარიფის, ფასის მატებას (ცვლილებას, კორექტიზაციას) და მისი იურიდიული მოქმედების ვადებს, ასევე საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2008 წლის 4 დეკემბრის N 33 დადგენილების (სარეგისტრაციო კოდი: 300.280.000.16.009.012.460) მე-8, მე-9¹, მე-10¹ და მე-11² მუხლების ის ნორმატიულ-სამართლებრივი შინაარსი, ეწინააღმდეგება ორგანულ კანონს ეკონომიკური თავისუფლების შესახებ და მის რიგ ნორმებს, ეს კანონი თავის მხრივ კონსტიტუციასთან არის შესაბამისობაში, მასთან არის სამართლებრივად რელევანტური, ხოლო ამ მოცემულ ორგანულ კანონთან, მის რიგ ნაწილებთან ან პუნქტებთან წინააღმდეგობაში მოსული ან წინააღმდეგობით, უგულვებელყოფით გამოცემული ნებისმიერი კანონქვემდებარე ნორმატიული სახადების შემოღების წესსა და მისი ფარგლებისა და ოდენობის დადგენას. ზუსტად საქართველოს ორგანული კანონის „ეკონომიკური თავისუფლების შესახებ“ რიგი ნორმებთან მოცემული დადგენილებების („ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის (სემეკ) 2008 წლის 4 დეკემბრის N 33 დადგენილებაში ცვლილების შეტანის შესახებ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2020 წლის 29 დეკემბრის N 83 დადგენილება, (სარეგისტრაციო კოდი: 300.280.000.16.009.012.460), მოქმედების ვადა: (2021 წლის 1 ივლისიდან 2024 წლის 1 იავრამდე), „ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის (სემეკ) 2008 წლის 4 დეკემბრის N 33 დადგენილება, (სარეგისტრაციო კოდი: 300.280.000.16.009.012.460) (კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტების/ რიგიპუნქტებისსა და ნაწილების) წინააღმდეგობაში მოსვლა გულისხმობს წმინდა იურიდიული თვალსაზრისით მის არაკონსტიტუციურობას და საერთო ჯამში წინააღმდეგობრიობას საქართველოს უმაღლესი კანონის, საქართველოს კონსტიტუციის 67-ე მუხლთან (მის 2-ივე ნაწილთან), რაც კიდევ ერთხელ აღვნიშნავ, რომ გულისხმობს სახელმწიფო გადასახადების შემოღების, მოსაკრებლების სტრუქტურის, მისი ოდენობის, ფარგლებისა და მაკროეკონომიკური პარამეტრების დადგენის/განსაზღვრის წესს, რაც მოცემულ შემთხვევაში ცალსახად სამართლებრივი თვალსაზრისით და ჩემს მიერ ზემოთხსენებული გარემოებებიდან გამომდინარე იქნა უგულვებელყოფილი კონსტიტუციის მოცემულ ნორმასთან მიმართებით. საქართველოს ორგანულ კანონთან ეკონომიკური თავისუფლების შესახებ მოცემული დადგენილებების სამართლებრივი წინააღმდეგობრიობა გამოიხატა და დადასტურდა იმ ფაქტით, რომ სემეკმა არ შეაფასა, გამოიკვლია და ანალიზი გაუწია სათანადოდ ქვეყანაში არსებულ მძიმე ეკონომიკურ კრიზისს, არასამართლიანად მოიქცა, როდესაც პრიორიტეტი მხოლოდ კერძო კომპანიის ინტერესს მიანიჭა და მისი ზიანი მიიღო მხედველობაში სავალუტო კურსის ცვალებადობიდან გამომდინარე, მისთვის ეს აღმოჩნდა მნიშვნელოვანი მხოლოდ და არა ის, რომ კურსის ცვალებადობა საგარეო ეკონომიკური და სოციალური ფაქტორებით იყო განპირობებული და შეეხო, როგორც კერძო, ბიზნესებს, კომპანიებს, საჯარო დაწესებულებებს, ისე რიგით ადამიანებს, ე.ი გამოდის რომ პრობლემა იყო საერთო ანუ საყოველთაო საზოგადოებრივი, ხოლო ასეთ დროს სახელმწიფომ, კერძოდ სემეკმა არ მიაქცია ყურადღება და მისთვის მეორეხარისხოვანი იყო ხალხის, რიგითი (ფიზიკური პირების) ადამიანების მათ შორის ძირითადად, უმეტესობა გაჭირვებულის სოციალური მდგომარეობა, შემოსავალი და ფინანსური შესაძლებლობა, გამოიყენა მის ხელთ არსებული ინსტიტუციური მექანიზმი ბერკეტი, გამოსცა ადამიანის ძირითადი უფლებათა და თავისუფლებათა შემლახავი სამართლებრივი აქტი, რითაც მოიმატა ელექტროენერგიის გადასახადმა კომუნალურ ტარიფზე და ამით სამართლებრივი შედეგობრივი თვალსაზრისით ხდება ის, რომ ამ საერთო მძიმე სოციალურ-ეკონომიკური მდგომარების რაც ხაზგასმით მინდა აღვნიშნო, რომ თანაბრად უარყოფითად ისახება თითოეული ადამიანის საშემოსავლო ყოველთვიურ კალათაზე, როგორც საჯარო მოხელეებზე (პარალმენტარებზე, პროკურორებზე, მოსამართლეებზე, პოლიციელებზე სამაშველო სამსახურის თანამშრომლებზე ა.შ) ისე კერძო კომპანიებზე და მითუმეტეს უმუშევარ რიგით საშუალო სოციალური ფენის ადამიანებზე და გაჭირვებულებზე, უმეტეს შემთხვევაში პენსიონერებზე, ამის მიუხედავად სემეკმა ჩათვალა საჭიროდ რომ მოცემული ვითარებიდან გამომდინარე ელექტროენერგიის მომმარაგებელმა კომპანია სს „თელასმა ნახა ზიანი სატარიფო წლების საოპერაციო დანახარჯეობის მიხედვით, რაც წარმოადგენს მის პერსონალურ კომერციულ მატერიალურ-სამართლებრივ სარგებლიანობის მიღების პრობლემას და არა მოსახლეობის, რომელმაც ეს თავის თავზე უნდა გადაიტანოს ეკონომიკურ-სოაციალურად, მორალურად ფინანსურად და მათ შორის ფიზიკურად შრომიდან გამომდინარე, რადგან უბრალოდ კომერციულმა საწარმომ თავისი ინდივიდუალური ფინანსური ზარალიდან გამომდინარე რაც შეადგენს 376, 941, 706 ლარის ოდენობას, ხოლო რეგულირებადი დანახარჯების საერთო ბაზა განსაზღვრულია 899,302,247 ლარის ოდენობით, ტვირთი უნდა გადავიდეს თავისუფალ მოსახლეობაზე იმ სამართლებრივი საფუძვლიანობიდან გამომდინარე, რომ ლარი გაუფასურდა დოლართან მიმართებით (დედოლარიზაცია), ქვეყანაში განვითარებული პანდემიური ეპიდემიური ვითარებიდან გამომდინარე, რადგან კომპანიას მოწია სუბსიდიის განხორციელება, ასევე საერთო სოც-ეკონომიკური და პოლიტიკური ვითარების გამო, რაზედაც კომპანია მოიხმობს იმ არგუმენტს, რომ ყოველივე აღნიშნული დააწვა როგორც მას, როგორც მძიმე ფინანსური ტვირთი, თუმცა მოცემული სამართლებრივი არგუმენტი, მსჯელობა, საფუძვლიანობა, დასაბუთებულობა, მტკიცებულება იმისა, რომ ელექტროენერგიის ტარიფი გაეზარდა სემეკს, წარმოადგენს საერთო საზოგადოებრივ და სახელწიფოებრივ პრობლემას, გლობალურ სოციალურ-ფინანსურ დისკომფორტს და არა ინდივიდუალურ კომერციულ პრობლემას სს „თელასი“-ისთვის, რატომღაც ამაზე სემეკს არ გაუმახვილებია ყურადღება და დიდი სამართლებრივი ფასი სს „თელასი“-ის მიერ შეტანილ ელექტროენერგიის ტარიფების ცვლილების განაცხადზე მსჯელობის დროს არ მიუნიჭებია. ზუსტად ამ სამართლებრივ ელემენტის პრობლემურ ქვაკუთხედშია გამოკვეთილი თანასწორუფლებიანობის დარღვევა, იქიდან გამომდინარე, რომ ქვეყნაში არსებული საერთო მძიმე ეკონომიკურ-სოციალური, პოლიტიკური და ეპიდემიოლოგიური ვითარებიდან გამომდინარე წარმოქმნილი ფინანსურ-მატერიალური პრობლემები, რაც თითოეულ ჩვენგანს დააწვა მძიმე ეკონომიკურ ტვირთად ჩვენი სოციალური მდგომარეობის და საფეხურის პროპორციულად, საწარმო გამოდის ინციატივით, რომ რადგან ამ ყველაფრის ფონზე მან იზარალა, უნდა გაიზარდო კომუნალური გადასახადი, რომ იგი მოგებაზე გავიდეს და ეს თავისუფალმა მოქალაქეებმა უნდა გაიზირონ ფინანსურად და მათზე უნდა გადაიაროს როგორც მძიმე ფინანსური ტვირთი, თან იმ ფაქტორის გათვალისწინებით, რომ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელმა ეროვნულმა კომისიამ სს „თელას“-ის მის მიერ წარდგენილი განაცხადის საფუძველზე, რაც ითვალისწინებდა ელექტროენერგიის ტარიფების ცვლილებას და მათ განაწილებას, დაუკორექტირა რიგი კაპიტალური დანახარჯები (იხ: სს „თელასის“ დანახარჯების მარეგულირებელი აუდიტის 2020 წლის ანგარიში, გვ. 28, ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, 2017-2019 წლების კაპიტალური დანახარჯების საკორექტირებელმა ოდენობამ, რომელიც უნდა დაემატოს საწარმოს რეგულირებადი დანახარჯების ბაზას სატარიფო მეთოდოლოგიით განსაზღვრული პრინციპების შესაბამისად, შეადგინა 8,438,899 ლარი, მათ შორის, 2017 წელს- (1,211,925) ლარი, 2018 წელს- 3,914,472 ლარი, ხოლო 2019 წელს -5, 736,353 ლარი. ასევე იხილეთ ამავე ანგარიშის გვ. 29, 2018 წელს საპროგნოზოდ მიცემული დანახარჯი ექვემდებარება კორექტირებას (შემცირებას) 37,458 ლარის ოდენობით. აღნიშნულმა საკორექტირებელმა ოდენობამ 2018 წელს შეადგინა (520,896) ლარი, ხოლო 2019 წელს 595,318 ლარი. საბოლოოდ ჯამური კორექტირების კომპონენტმა შეადგინა 15,349,342 ლარი იხ. სს „თელასის“ აუდიტის ხარჯთაღრიცხვიანობის ანგარიში გვ.31. სს ელექტროენერგიის მომმარაგებელმა კომპანია „თელასმა“ ჩათვალა, რომ მას მიადგა ფინანსური ზიანი და ეს ზიანი უნდა აინაზღაუროს (მოგებაზე გავიდეს) ელექტროენერგიის ტარიფის/ფასის მომატების ხარჯზე, რაც ისევ ამ მოცემულ ვითარების ფონზე რიგითი გაჭირვებული ადამიანების ჯიბეს დააწვება, გაუძვირდებათ კომუნალური ტარიფი და გადასახდელად მათთვის შესაძლებელია შეუძლებელი აღმოჩნდეს ან მეორე თვალსაზრისით იძულებული იქნებიან ზამთრის ყველაზე რთული სეზონისთვის კომუნალური ელემენტი ელექტროენერგია ყველაზე საჭირო და სიცოცხლისთვის საყოფაცხვრებო თვალსაზრისით აუცილებელი კომპონენტის ქონისათვის მიმართონ მძიმე უკიდურესი, გადაუდებელი მდგომარეობიდან თავის დასაღწევ მეთოდს, გაწიონ მაქსიმალური ფულადი ხარჯი, დარჩნენ შემოსავლის ამარა, ისე რომ საჭმლის (კვების) თანხაც აღარ ჰქონდეთ, რითაც წარმოიქმნება უფრო მძიმე საზოგადოებრივი პრობლემები სხვადასხვა სახის, რაც ძირითადად ფინანასური გაჭირვებით ხდება და მძიმე შედეგით მთავრდება, თუმცა ამ შემთხვევაშიც როგორც ჩანს სემეკმა არჩია კომპანიათვის მძიმე ეკონომიკური ვითარებით გამოწვეული ფინანსური ზიანის ანაზღაურება (კომპენსირება) და გამოსავალი ელექტროენერგიის ტარიფის მატებაში ნახა სხვა თანაბარ მოქალაქეებზე თუნდაც შეძლებულზე მატერიალურ-ფინანსური ტვირთის დაწოლის ხარჯზე, რაც ყოვლად არათანაბარია პირობების შექმნის თვალსაზრისით არაპროპორციული, არამართლზომიერი, გამოუსადეგარი, შეუსაბამო, რითაც ლეგიტიმური საჯარო მიზნის მიღწევა ფიზიკურად შეუძლებელია. სემეკმა საერთოდ არ მიაქცია ყურადღება იმ მნიშვნელოვან ყურადსაღებ გარემოებას, რომ პენსიები გარკვეული პერიოდი შემცირებული იყო ქვეყანაში, დღემდე არ გაუზრდიათ დაპირებების მიუხედავად და თითოეული პენსიონერისთვის, სოციალურად დაუცველისთვის, სიღარიბის ზღვარის მიღმა მყოფისთვის (რომელთა რიცხვიც უდიდესია ქვეყანაში) წარმოადგენს უდიდეს სირთულეს და ფაქტიურად შეუძლებელია ამ პანდემიური ვითარების, ეკონომიკური გაჭირვების დროს ასეთ დონეზე გაზრდილი კომუნალური გადასახადი ელექტორენერგიის გაზრდილი ტარიფით გადახდა.შემცირებულია ხელფასები, პანდემიური ვითარებიდან გამომდინარე მიღებული რეგულაციებით შეზღუდულია კერძო საწარმოების, ბიზნესების ფუნქციონირება, უმეტესობა გაჩერებულია ან ზარალის ამოღებაზე მუშაობს. უფრო უარესობა, ადამიანის კონსტიტუციით გათვალისწინებული რიგი უფლებების უგულვებელყოფის გახლავთ ის, რომ 2021 წლის ივნისის თვეში დოლარის კურსი დაეცა, სავალუტო კურსი, ლარმა დოლართან მიმართებით ოდნავ გამყარება დაიწყო, ე.ი უკვე გამოდის რომ იმ სამართლებრივი საფუძვლით, რა მიზეზითაც სემეკმა სს „თელასს“ ელექტროენერგიის ტარიფის მატებაზე მოთხოვნა დაუკმაყოფილა, აღარ არსებობს იმ პირვალდელი საფუძვლით და მდგომარეობით, რითაც კომპანიამ მიმართა მარეგულირებელ კომისიას, ე.ი გამოდის რომ ამ დღეის მდგომარეობით მოქმედი კურსის მიხედვით სს „თელასი“ზემოგებაზე მუშაობს, იმის ხარჯზე, რომ ამ მძიმე ეკონომიკური ვითარების ფონზე ხალხს (დაწყებული გაჭირვებული ფენით, დამთავრებული მაღალი სოციალური ფენით) გაზრდილი ტარიფით კომუნალური გადასახადის გადახდა უწევთ. მოკლედ სახეზე გვქავს ე.წ პრაკტიკული კორკოდანსის მხრივ საკანონმდებლო მოედანზე სამართლებრივ სიკეთეთა არათანაბარი, არათანასწორი აწონ-დაწონვა, სამართლებრივი შეფასება, ანალიზი, განსჯა, რითაც მხოლოდ კომერციული საწარმოში მყოფი ადამიანების, ვიწრო წრის ინტერესი და უფლება არის მხედველობაში მიღებული (გათვალისწინებული) სახელმწიფოს მხრიდან ისევ მათ შორის არსებული კულუარული კომერციული და სახელმწიფოებრივი ფაქტორიდან (ინტერესიდან) გამომდინარე, ანუ საერთო ჯამში კომერციული ინტერესის მიმართ არსებული საყოველთაო საფრთხე (პრობლემა) იქნა აღმოფხვრილი ისევ რიგითი ფიზიკური თუ სხვა იურიდიული პირების მატერიალურად გასაწევი რესურსის ხარჯზე. სწორედ ამაში მდგომარეობს და იკვეთება თავისუფალი განვითარების უფლების შეზღუდვა, თანასწორუფლებიანობის პრინციპის დარღვევა, ღირსებისა და პატივის შელახვა, სოციალურად სამართლიანი სახელმწიფოს არსებობის იდეის ხელყოფა და ქვეყანაშითავისუფალი, კონკურენტუნარიანი ეკონომიკური პოლიტიკის არსებობისთვის უდიდესი საფრთხის შექმნა სახელმწიფოებრივი მოსაკრებლების და გადასახადების გონივრული, სამართლიანი პრინციპით გადახდისთვის, რაზედაც უკვე საუბარი გვექნება კონსტიტუციური სარჩელის სამართლებრივი შინაარსობრივ

5. მოთხოვნის არსი და დასაბუთება

კონსტიტუციური სარჩელის არსი და დასაბუთება შენიშვნა

„ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2008 წლის 4 დეკემბრის N33 დადგენილებაში ცვლილების შეტანის შესახებ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2020 წლის 29 დეკემბრის N83 დადგენილება, მოქმედების ვადა: (2021 წლის 1 ივნისიდან 2024 წლის 1 იანვრამდე), სარეგისტრაციო კოდი: 300.280.000.16.009.012.460, „ნორმატიული აქტების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის მე-20 მუხლის მე-4 პუნქტისა და „ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების შესახებ“ საქართველოს კანონის 168-ე მუხლის საფუძველზე, საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისია ადგენს: მუხლი 1. „ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2008 წლის 4 დეკემბრის N33 დადგენილებაში (სსმ III, 08.12.2008 N175, სარეგისტრაციო კოდი: 300.280.000.16.009.012.460), ასევე „ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის (სემეკ) 2008 წლის 4 დეკემბრის N 33 დადგენილება, (სარეგისტრაციო კოდი: 300.280.000.16.009.012.460) წინააღმდეგობაში მოდის საქართველოს კონსტიტუციის მე-5 მუხლის (სოციალური სახელმწიფო) 1 და 2 ნაწილებთან, ასევე საქართველოს კონსტიტუციის 67-ე მუხლის (სახელმწიფოებრივი მოსაკრებლები, გადასახადები, ეკონომიკური პოლიტიკა) 1 და 2 ნაწილებთან, საქართველოს კონსტიტუციის მე-11 მუხლის (თანასწორუფლებიანობა) 1 ნაწილთან, საქართველოს კონსტიტუციის მე-12 მუხლის (პიროვნების თავისუფალი განვითარების უფლებასთან) 1 ნაწილთან და საქართველოს კონსტიტუციის მე-9 მუხლის (ადამიანის ღირსების ხელშეუვალობა) 1 ნაწილთან. ასევე მოცემული დადგენილებები უდიდეს წინააღმდეგობაში მოდის საქართველოს ორგანული კანონთან ეკონომიკური თავისუფლების შესახებ მუხლი 1. და მუხლი 2.

საქართველოს ორგანული კანონი ეკონომიკური თავისუფლების შესახებ

მუხლი 1. საქართველოს მოქალაქე თა მონაწილეობა საერთო-სახელმწიფოებრივი გადასახადების დადგენაში

1. ამ კანონის ამოქმედების თარიღიდან საერთო-სახელმწიფოებრივი გადასახადის ახალი სახის შემოღება, გარდა აქციზისა, ან საერთო-სახელმწიფოებრივი გადასახადის სახის მიხედვით არსებული განაკვეთის ზედა ზღვრის გაზრდა, გარდა აქციზისა, შესაძლებელია მხოლოდ რეფერენდუმის გზით, გარდა ამ მუხლის მე-6 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა. რეფერენდუმის დანიშვნის ინიციირების უფლება აქვს მხოლოდ საქართველოს მთავრობას. საერთო-სახელმწიფოებრივი გადასახადის ახალი სახის შემოღებად ან ზღვრული განაკვეთის გაზრდად არ ჩაითვლება გადასახადის შემოღება ან ცვლილება, რომელიც არსებული გადასახადის ალტერნატივაა ან ანაცვლებს მას და ამავე დროს არ ზრდის საგადასახადო ტვირთს. საერთო-სახელმწიფოებრივი გადასახადის ახალი სახის შემოღებად ან ზღვრული განაკვეთის გაზრდად არ ჩაითვლება აგრეთვე გადასახადის სახის მიხედვით არსებული ზღვრული განაკვეთის ფარგლებში გადასახადის განაკვეთის ცვლილება. მოცემულ შემთხვევაში სემეკის მიერ მიღებული დადგენილებები არ გულისხმობს ახალი საერთო-სახელმწიფოებრივი გადასახადის შემოღებას, თუმცა აღნიშნული კანონმდებლობიდან გამომდირე, რომლის საფუძველზედაც მიღებულია სემეკის მიერ გარკვეული დადგენილებები ელექტროენერგიის ტარიფის/ფასის მატებასთან დაკავშირებით (ეფუძვნება „ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ კანონს“. აქ სწორედ იგულისხმება საერთო სახელმწიფოებრივი გადასახადის სახის მიხედვით არსებული განაკვეთის ზრდა, უფრო კონკრეტულად თვალსაჩინოებისათვის და სამართლებრივი სიცხადისთვის იხილეთ: 1. „ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის (სემეკ) 2008 წლის 4 დეკემბრის N 33 დადგენილებაში ცვლილების შეტანის შესახებ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2020 წლის 29 დეკემბრის N 83 დადგენილება;

2. „ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის (სემეკ) 2008 წლის 4 დეკემბრის N 33 დადგენილება სრულად, რომლებიც ითვალისწინებენ ფასნამატის გაზრდას ელექტროენერგიის ტარიფზერაც დაუშვებელია მოცემული კანონის მიხედვით გარდა აქციზის გადასახადის შემოღებისა, რომელიც მხოლოდ საერთო სახელმწიფოებრივი პოლიტიკურ-სამართლებრივი აქტის რეფერენდუმის მიღების გზით არის შესაძლებელი.მუხლი 2. მაკროეკონომიკური პარამეტრების ზღვრების დადგენა 1. ეკონომიკის გრძელვადიანი და მდგრადი ზრდის, მოსახლეობის კეთილდღეობის, მაკროეკონომიკური და ფისკალური სტაბილურობის უზრუნველსაყოფად დგინდება მაკროეკონომიკური პარამეტრების შემდეგი მაქსიმალური ზღვრები:

ა) საქართველოს საბიუჯეტო კოდექსით განსაზღვრული სახელმწიფოს ერთიანი ბიუჯეტის დეფიციტის მთლიან შიდა პროდუქტთან შეფარდება − არაუმეტეს 3 პროცენტისა;

ბ) საქართველოს მთავრობის ვალის მთლიან შიდა პროდუქტთან შეფარდება − არაუმეტეს 60 პროცენტისა.

მოცემულ შემთხვევაში სემეკის მიერ აღნიშნული დადგენილებების გამოცემისას საერთოდ მხედველობაში არ არის მიღებული და განსაზღრული 2020 წლის 29 დეკემბრის N83 დადგენილების განმარტებითი ბარათის მიხედვით, ელექტროენერგიის ფასის მატებას რაც ეხება რომ რამდენად დაცული იყო ეკონომიკის გრძელვადიანი და მდგრადი ზრდის, მოსახლეობის კეთილდღეობაზე ფინანსურად რიენტირების თვალსაზრისით, რამდენად უზრუნველყოფილი იყო მაკროეკონომიკური პარამეტრების ზღვრები მაქსიმალურად, როდესაც სემეკმა სს „თელასის“ ოფიციალური მოთოხვნითი მიმართვის საფუძველზე ელექტროენერგიის მატების თაობაზე შუამდგომლობა დაუკმაყოფილა, არ განჭვრიტა და განსაზღვრა წინასწარ საქართველოს საბიუჯეტო კოდექსით განსაზღვრული სახელწმიფოს ერთიანი ბიუჯეტის შიდა პროდუქტთან 3%-იანი პროპორცია რამდენად იყო დაცული, ასევე მოცემული დადგენილების გამოცემის დროს საქართველოს მთავრობის შიდა პროდუქტთან 60%-იანი პროპორციულობა რამდენად იყო უზრუნველყოფილი, როდესაც 2020 წლის 29 დეკემბერს N83 დადგენილებით ელექტროენერგიის ფასის/ტარიფის მატება მოხდა. სემეკმა არ განსაზღვრა, არ იმსჯელა, არ შეაფასა და არ დაინგარიშა საქართველოში თითო სულ მოსახლეზე, ოჯახზე, კერძო კომპანიებზე, ორგანიზაციებზე, ბიზნესებზე და კომერციულ საწარმოებზე მათი სოციალური მდგომარეობის მიხედვით სტატისტიკური მაჩვენებლის გამოყენებით, (ადამიანების სოციალური საფეხურების მიხედვით, პენსიონერები, სოციალურად დაუცველები და უმწეოები სიღარიბის ზღვარს მიღმა მყოფები, საშუალო სოც ფენის წარმომადგენლები, გაჭირვებულები, შეძლებულები) მათი შემოსავლისა და გასავლის შეფარდებიდან გამომდინარე რამდენად სამართლიანი, გონივრული, ობიექტური, ზომიერი, დაბალანსებული, შესაძლებელი და პროპორციული იყო საერთო ჯამში ქვეყანაში არსებული მძიმე ეკონომიკურ-სოციალური ვითარებიდან გამომდინარე, არაპროგნოზირებადი ანუ ცვალებადი ვალუტის კურსის ფაქტორიდან გამომდინარე საერთო ხარჯის და ინდივიდუალური ხარჯის მიხედვით ამ დოზით, მოცულობით კომუნალური გადასახადი ელექტროენერგიის ტარიფის/ფასის მატების მხრივ ხომ არ აისახებოდა ეს თითოეულ მოსახლეზე ინდ.სოციალური მდგომარეობის შესაბამისად ზედმეტ ხარჯად და გადაჭარბებულად მძიმე ფინანსურ ტვირთად. სემეკის მიერ გამოცემული, ჩემს მიერ ნახსენები დადგენილებების კონსტიტუციის რიგ ნორმებთან წინააღმდეგობა.

მაგალითად: საქართველოს კონსტიტუციის მე-5 მუხლის (სოციალური სახელმწიფო) 1. საქართველო არის სოციალური სახელწმიფო; 2. სახელმწიფო ზრუნავს საზოგადოებაში სოციალური სამართლიანობის, სოციალური თანასწორობისა და სოციალური სოლიდარობის პრინციპების განმტკიცებაზე;

3.სახელმწიფო ზრუნავს ქვეყნის მთელ ტერიტორიაზე თანაბარ სოციალურ-ეკონომიკურ და დემოგრაფიულ განვითარებაზე, მაღალმთიანი რეგიონალური განვითარებისთვის კანონი ქმნის განსაკუთრებულ პირობებს. მიმაჩნია, რომ აღნიშნული დადგენილებების გამოცემით აშკარადარღვევს სოციალური სამართლიანობის, სოციალური თანასწორობისა და სოციალური სოლიდარობის პრინციპებს, რაც გამოიხატება, იკვეთება და დასტურდება იმ მნიშვნელოვანი ფაქტორით, რომ როგორ შეიძლება ამ კრიტერიუმების მიხედვით სემეკის მიერ გამოცემული დადგენილება ბუნებრივი ფასის მატებასთან დაკავშირებით ამ მძიმე ეკონომიკურ-სოციალური ვითარების, ამავე დროს პანდემიის ფონზე საერთო გადასახადის გადამხდელი აბონენტებისთვის გონივრული, მისაღები, ზომიერი, ადეკვატური და სამართლიანი იყოს თან მხოლოდ იმ სამართლებრივი საფუძლიდან გამომდინარე, რომ 2020 წლის ფაქტობრივ მონაცემებზე დაყრდნობით, საწარმომ რეგულირებული საქმიანობით დააგროვა ზარალი (ხარჯი) 376,941,706 ლარის ოდენობით. ამ აქტით სემეკის ქმედება თვალნათლივ მეტყველებს იმაზე, რომ შემოიფარგლება მხოლოდ ვიწრო მერკანტელური (ფინანსური) კომერციული ინტერესით, მასზე ზრუნვით და არა საერთო სახელწმიფოებრივი, კანონისმიერი და სამართლიანი ინტერესით, რაც მას სახელმწიფოებრივი ინსტიტუციური ფაქტორებიდან გამომდინარე პირდაპირ ევალება. სემეკმა, სახელმწიფოს, უფრო კონკრეტულად აღმასრულებელი ხელისუფლების მიერ დელეგირებული უფლებამოსილებებითა და კომპეტენციით აღჭურვილმა ორგანომ ძალზედ ვიწრო სამართლებრივ-სოციალურ ჭრილში მოახდინა შეფასება სს „თელასის“, შემდგომში, როგორც (საწარმოს) მიერ შემოსული მოთხოვნის, სამართლებრივი პრეტენზიის იურიდიულ-სოციალური შინაარსობრივი მხარე, სამართლებრივ ორბიტაზე (მოედანზე) შეფასების დროს მიანიჭა პრიორიტეტი, უპირატესობა მხოლოდ საწარმოს ფინანსურ ზიანს, მის კომერციულ ვიწრო ინტერესს იმ რეალური მიზეზის გამო, რაც საერთოდ მთლიანად მოსახლეობას ეხებოდა და თითოეული ოჯახის ფინანსურ, მატერიალურ მხარეზე ქონიობდა უარყოფით გავლენას და გადაწყვიტა კომპანიის ფინანსური ზარალიდან ამოსვლის მიზნით, საერთო მოსახლეობისთვის კომუნალური გადასახადის გაზრდის ხარჯზე ელექტროენერგიის საფასური ტარიფი გაეძვირებინა, რაც წმინდა ლოგიკურად გაუმართლებელია, დაუსაბუთებელია, ატიპიური და არალეგიტიმური საერთო ჯამში, (დარღვეულ იქნა ლეგიტიმური საჯარო ბალანსი ორ სამართლებრივ ინტერესთა (სიკეთეთა შეფასების აწონ-დაწონვის დროს), რადგან ვულგალურად რომ ითქვას, მე ფინანსური ხარჯი კანონის წინაშე თანაბარ და თანასწორ ყველა იურიდიული თუ ფიზიკური პირისთვის საერთო კრიზისულ ფონზე უნდა გავზარდო და მათ ჯიბეებს და სოციალურ მდგომარებას დააწვეს ეს ტვირთად, სულ არ მაინტერესებს როგორ გადაიხდის უჭირს, ულხინს და არ ულხინს, ოღონდ კომპანიამ არ იზარალოს და დაე დაიხოცოს შიმშილით გაჭირვებული ხალხი, თან იმის ფონზე, როდესაც უკვე ვალუტის კურსი შეიცვალა, დოლართან მიმართებით ლარმა გამყარება დაიწყო შემდეგი პროპორციით 1 აშშ დოლარი-3.05 ლარი და კიდევ მოსალოდნელია ცვლილებები, რაც მეტყველებს იმაზე, რომ კომპანია ზემოგებაზე გადის და არა გარკვეული პერიოდის განმავლობაში დაგროვილი ზარალის ამოღებაზე. სწორედ აქედან გამომდინარე მიმაჩნია, რომ უდიდესს წინააღმდეგობაში მოდის ეს დადგენილება საქართველოს კონსტიტუციის მე-5 მუხლის 1 და 2 ნაწილებთან. მოკლედ რომ ითქვას სახელმწიფო ორგანომ კერძოდ სემეკმა სამართლებრივი შეფასების დროს 2 სუბიექტს შორის თანაბარი ვითარების ფონზე უარყოფითი ასახვის დროს მიანიჭა ერთ-ერთს ისეთი უსაფუძვლო უპირატესობა რაც არ გამომდინარეობს სოციალურად სამართლიანი სახელმწიფოს პრინციპებიდან გამომდინარე. უფრო გარკვევით, მაგალითი შეიძლება მოყვანილ იყოს, რაც კონსტიტუციონალიზმის ენაზე ე.წ პრაქტიკულ კორკონდანსს უწოდებენ, არის ორი სამართლებრივი სიკეთე სასწორზე, საკანონმდებლო მოედანზე, არის თანაბარი ვითარება, ერთ სასწორზე საერთო საზგადოებრივი ინტერესია, მეორეზე კერძო კომერციული ვიწრო, ასეთ შემთხვევაში სახელწმიფო ორგანომ საერთო საზოგადებრივი, უფრო დიდი სამართლებრივად მნიშვნელოვანი ინტერესის შემცირების ხარჯზე მიანიჭა პრიორიტეტი ნაკლებად მნიშვნელოვან სამართლებრივ სიკეთეს, რაც არაკონსტიტუციური და გაუმართლებელია, რადგან რომელი უფრო მისაღებია ხალხის გაჭირვება უფრო მძიმე ამ გადასახადის მატებით თუ კერძო კომპანიის ზარალი, რომელიც ხან მოგებაზეა ხან წაგებაზე და ბიზნეს საწარმოსთვის დამახასიათებელი ფაქტორია.

საქართველოს კონსტიტუციის 67-ე მუხლი (გადასახადები და მოსაკრებლები, ეკონომიკური პოლიტიკა) 1. სავალდებულოა გადასახადებისა და მოსაკრებლების გადახდა კანონით დადგენილი ოდენობითა და წესით. მხოლოდ კანონით შეიძლება გადასახადებისა დამოსაკრებლების სტრუქტურისა და შემოღების წესის, მათი განაკვეთების ან განაკვეთების ფარგლების დადგენა. გადასახადებისგან გათავისუფლება შესაძლებელია მხოლოდ კანონით. საგადასახადო კონტროლს ახორციელებენ მხოლოდ კანონით განსაზღვრული საგადასახადო ორგანოები. თუ მოცემული კანონქვემდებარე ნორმატიულ სამართლებრივი აქტები (სემეკის დადგენილებები, მისი რიგი ნაწილები, პუნქტები) წინააღმდეგობაში მოცემულ ორგანულ კანონთან, რომელიც თავის მხრივ საქართველოს უმაღლესი კანონის, კონსტიტუციის რიგ ნორმასთნ/ნორმებთან (მის ნაწილებთან) არის შესაბამისბაში მოყვანილი,ეს ავტომატურად გულისხმობს, რომ ის კონსტიტუციის რიგ ნორმას ან მის ნაწილს ეწინააღმდეგება. საქართველოს კონსტიტუციის 67-ე მუხლის რიგ ნორმებთან წმინდა სამართლებრივი წინააღმდეგობრიობის არსის გამოხატულება, რაც სახელმწიფოებრივი გადასახადების მოსაკრებლების საკითხს ეხება, უფრო კონკრეტულად ეკონომიკურ პოლიტიკას, რომ სავალდებულოა გადასახადებისა და მოსაკრებლების გადახდა მხოლოდ კანონით დადგენილი ოდენობითა და წესით. მხოლოდ კანონით შეიძლება გადასახადებისა და მოსაკრებლების სტრუქტურისა და შემოღების წესის, მათი განაკვეთებისა და განაკვეთების ფარგლების დადგენა, აქედან გამომდინარე ვინაიდან „ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2008 წლის 4 დეკემბრის N33 დადგენილებაში ცვლილების შეტანის შესახებ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2020 წლის N83 დადგენილების, (სარეგისტრაციო კოდი: 300.280.000.16.009.012.460), ახალი ჩამოყალიბებული რედაქციით მუხლი 2-ის და მუხლი 3-ის მთლიანი სამართლებრივ-ნორმატიული შინაარსი, ასევე თავად „ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2008 წლის 4 დეკემბრის N33 დადგენილება მთლიანად (ახალი, საბოლოო, რეედაქტირებული ვერსიით განსაზღრული ნორმებით) ეწინააღმდეგება ორგანულ კანონს ეკონომიკური თავისუფლების შესახებ და მის რიგ ნორმებს, ეს კანონი თავის მხრივ კონსტიტუციასთან არის შესაბამისობაში, მასთან არის სამართლებრივად რელევანტური, ხოლო ამ მოცემულ ორგანულ კანონთან, მის რიგ ნაწილებთან ან პუნქტებთან წინააღმდეგობაში მოსული ან წინააღმდეგობით, უგულვებელყოფით გამოცემული ნებისმიერი კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტით გადასახადების შემოღების წესსა და მისი ფარგლებისა და ოდენობის დადგენას. ზუსტად საქართველოს ორგანული კანონის „ეკონომიკური თავისუფლების შესახებ“ (კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტების/ რიგიპუნქტებისსა და ნაწილების) წინააღმდეგობაში მოსვლა გულისხმობს წმინდა იურიდიული თვალსაზრისით მის არაკონსტიტუციურობას და საერთო ჯამში წინააღმდეგობრიობას საქართველოს უმაღლესი კანონის, საქართველოს კონსტიტუციის 67-ე მუხლთან (მის 2-ივე ნაწილთან), რაც კიდევ ერთხელ აღვნიშნავ, რომ გულისხმობს სახელმწიფო გადასახადების შემოღების, მოსაკრებლების სტრუქტურის, მისი ოდენობის, ფარგლებისა და მაკროეკონომიკური პარამეტრების დადგენის/განსაზღვრის წესს, რაც მოცემულ შემთხვევაში ცალსახად სამართლებრივი თვალსაზრისით და ჩემს მიერ ზემოთხსენებული გარემოებებიდან გამომდინარე იქნა უგულვებელყოფილი კონსტიტუციის მოცემულ ნორმასთან მიმართებით. 2.ხანგრძლივი და სტაბილური ეკონომიკური ზრდის უზრუნველსაყოფად ეკონომიკური პოლიტიკის ფუძემდებლური პრინციპები განისაზღვრება ორგანული კანონით. მაკროეკონომიკური პარამეტრების დადგენილი ზღვრების დარღვევისა და განსაკუთრებული აუცილებლობის ზღვრებიდან გადაცდენის შემთხვევები, აგრეთვე პარამეტრების ზღვრებთან დაბრუნების მიზნით განსახორციელებელი ცვლილებები განისაზღვრება ორგანული კანონით დებულებებთან მიმართებით. აღნიშნული დადგენილებების მიღებით სემეკის მიერ მიმაჩნია, რომ განაკვეთის გაზრდა, რაც გამოიხატა კომუნალური ტარიფი, ელექტრო ენერგიის ფასის მატებაში, არ იყო ორიენტირებული ხანგრძლივი და სტაბილური ეკონომიკური ზრდის უზრუნველსაყოფად, რაც გამომდინარეობს ეკონომიკური პოლიტიკის ფუძემდებლური პირნციპებიდან გამომდინარე, ამით მიმაჩნია, რომ ქვეყანაში არ იყო თავისუფალი ეკონომიკური პოლიტიკა.

საქართველოს კონსტიტუციის მე-11 მუხლი-ის (თანასწორუფლებიანობა) 1. ყველა ადამიანი სამართლის წინაშე თანასწორია. აკრძალულია დისკრიმინაცია რასის, კანის ფერის სქესის, წარმოშობის, ეთნიკური კუთვნილების, ენის, რელიგიის, პოლიტიკური ან სხვა შეხედულებების, სოციალური კუთვნილების, ქონებრივი ან წოდებრივი მდგომარეობის, საცხოვრებელი ადგილის ან სხვა ნიშნის მიხედვით დებულებასთან მიმართებით. აღნიშნული დადგენილებით გარკვეულწილად მიმაჩნია, რომ განხორციელდა დისკრიმინაცია ადამიანების სოციალური კუთვნილების, ქონებრივი ან წოდებრივი მდგომარეობის მიხედვით, რადგან სახელმწიფო ინსტიტუციურმა ორგანო სემეკმა საერთო სოციალურ-ეკონომიკური კრიზისის, კურსის ხშირი ცვალებადობის, ქვეყანაში არსებული პანდემიური ვითარების ფონზე, რაც საერთო ჯამში თანაბრად ქონიობს დღემდე უარყოფით მატერიალურ-ფინანსურ გავლენას, როგორც ფიზიკური, ისე იურიდიული პირების ბიუჯეტზე, მიანიჭა უპირატესობა კერძო, იურიდიული პირის კომპანიის საწარმოს, ფინანსურ მხარეს ყურადღება, მის ქონებრივ-სოციალურ კუთვნილებას, რადგან ზარალი ჰქონდა ნანახი გარკვეული პერიოდის განმავლობაში, დაუკმაყოფილა ოფიციალური მოთხოვნა სატარიფო საქმისწარმოებისა და ანალიზის საფუძველზე და ამით მთელი ფინანსური ტვირთი გადაიტანა ქვეყანაში რეგისტრირებულ ფიზიკურ და იურიდიულ პირებზე, რაც მათ მძიმე მატერიალურ ტვირთად დააწვებათ აუცილებლად. სოციალური უფლებების შესახებ დამატებით ინფორმაციისთვის იხილეთ: კონსტანტინე კუბლაშვილის იურიდიული სახელმძღვანელო: ძირითადი უფლებები გვ.41, აბზაცი 2, 3) სოციალური უფლებები: სოციალური უფლებების პირველი ფორმულირება მოხდა მე-19 საუკუნეში ე.წ ძმობის სულის გავლენით. ეს უფლებები, რომლებსაც ე.წ „პოზიტიური სტატუსი“ აქვს, ავალდებულებს სახელმწიფოს, უზრუნველყოს ღირსეული ცხოვრების პირობები იმ ადამიანებისთვის, რომლებსაც ეს სჭირდება (status positivus). აქ უპირველესად იგულისხმება საკვები, ტანსაცმელი და საცხოვრებელი. ძირითად უფლებათა ამ ჯგუფს შეიძლება მივაკუთვნოთ განათლების, შრომის, ჯანმრთელობის დაცვისა და ჯანმრთელობისთვის უსაფრთხო გარემოში ცხოვრების უფლება. ღირსეული ცხოვრების პირობები ვერანაირად ვერ იქნება უზრუნველყოფილი მაღალი განაკვეთური კომუნალური გადასახადის არსებობის პირობებში განსაკუთრებით იმ იურიდიული ახსნით, რომ კომპანიამ ფინანსურად იზარალა.

საქართველოს კონსტიტუციის მე-12 მუხლის (პიროვნების თავისუფალი განვითარების უფლება) 1. ყველას აქვს საკუთარი პიროვნების განვითარების უფლება დებულებასთან მიმართებით. საქართველოს კონსტიტუციის მოცემული ნორმის 1 ნაწილი ასევე მიმაჩნია, რომ წინააღმდეგობაში მოდის გარკვეულწილად სემეკის მიერ გამოცემულ დადგენილებებთან, რადგან შეუძლებელია საზოგადოების პიროვნებისა და სახელმწიფოს განვითარება უსაფუძვლოდ, არაადეკვატურად, ატიპიურად და ალოგიკურად გაზრდილი მაღალი გადასახადებიდან გამომდინარე, რითაც პირდაპირ საფრთხე იქმნება ადამიანის რიგი უფლებების დარღვევის.

საქართველოს კონსტიტუციის მე-9 მუხლი (ადამიანის ღირსების ხელშეუვალობა)-1. ადამიანის ღირსება ხელშეუვალია და მას იცავს სახელმწიფო. კონსტიტუციის აღნიშნული ნორმის 1 ნაწილი აშკარა, მკაფიო და მკვეთრად დიდ წინააღმდეგობაში მოდის სემეკის 1. „ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის (სემეკ) 2008 წლის 4 დეკემბრის N 33 დადგენილებაში ცვლილების შეტანის შესახებ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2020 წლის 29 დეკემბრის N 83 დადგენილება (სარეგისტრაციო კოდი: 300.280.000.16.009.012.460) (სსმ III, 08.12.2008 N175, სარეგისტრაციო კოდი: 300.280.000.16.009.012.460).

2. „ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის (სემეკ) 2008 წლის 4 დეკემბრის N 33 დადგენილების (სარეგისტრაციო კოდი: 300.280.000.16.009.012.460) ჩემს მიერ ზევით ნახსენებ მონაცემებთან. (იხ: კონსტანტინე კუბლაშვილის იურიდიული სახელმძღვანელო: ძირითადი უფლებები, გამოცემის წელი: 2003, თბილისი, გვ. 87-88, რომლის იურიდიული შინაარსიც პირდაპირ ასახავს მოცემულ კონსტიტუციურ სარჩელში ჩამოყალიბებულ სამართლებრივ პრეტენზიას, თვალნათლივ ასაბუთებს სამართლებრივი პრეტენზიის შინაარსს და ერთი ერთში შესაბამისობაში მოდის სარჩელში დასმულ იურიდიულ პრობლემასთან.)

ღირსების განსაკუთრებული, ფუნდამენტური მნიშვნელობა იკვეთება იმაშიც, რომ იგი არა მხოლოდ დამცავი ძირითადი უფლებაა (status negativus-სახელმწიფომ არ უნდა განახორციელოს არავითარი ინტერვენცია ადამიანის ღირსებით დაცულ სფეროში, არ უნდა შელახოს ადამიანის ღირსება), (რაც მიმაჩნია, რომ მოცემულ შემთხვევაში მოხდა უკიდურესად თანაბარ სოც-ეკონომიკურ ვითარებაში, უკიდურესად არაადეკვატურად, ალოგიკურად და ატიპიურად მაღალი განაკვეთური კომუნალური გადასახადის ტარიფის გაზრიდიან გამომდინარე), არამედ მას ე.წ „აქტიური სტატუსიც (status activus) აქვს. იგი სახელმწიფოსაგან მოითხოვს ადამიანების ელემენტარული სამართლებრივი თანასწორობის უზრუნველყოფას, რაც ამ შემთხვევაში აშკარად დარღვეულია. ადამიანებს არ შეიძლება მიენიჭოთ განსხვავებული (დაბალი და მაღალი რანგის) სამართლებრივი სტატუსი. სწორედ აქედან გამომდინარე, დაუშვებელია და ადამიანის ღირსების შელახვად ითვლება მონობა და რასისტული დისკრიმინაცია. გარდა ამისა, ღირსების ძირითადი უფლება სახელმწიფოსგან მოითხოვს ადამიანის ღირსეულად ცხოვრებისთვის აუცილებელი მინიმალური მატერიალური პირობების შექმნას. აქ იგულისხმება როგორც ქვეყნის საზოგადოებრივი, ისე სოციალური სისტემა. ადამიანს უნდა ჰქონდეს შესაძლებლობა საკუთარი უნარის შესაბამისად მიიღოს განათლება და საკუთარი შრომით კანონიერად მოიპოვოს ის შემოსავალი, რაც აუცილებელია ღირსეულად ცხოვრებისთვის. აქედან გამომდინარე, ადამიანის ღირსების შელახვად შეიძლება შევაფასოთ სახელმწიფოში არსებული ძალიან მაღალი, არაგონივრული გადასახადები, რომელთა გადახდის შემდეგაც ადამიანს რჩება ის შემოსავალი, რაც არ აძლევს მას ღირსეულად ცხოვრების საშუალებას, რისი ნათელი მაგალითიც და დასტურიც ამ მოცემულ შემთხვევაში გვაქვს. (მაგალითად, არ შეუძლია საკუთარი თავი და ოჯახი უზრუნველყოს ელემენტარული საყოფაცხოვრებო პირობებით (შესაბამისი საცხოვრებლით, საკვებით, ტანსაცმლით და ა.შ)) და აიძულებს არაკანონიერი გზებით მოიპოვოს საჭირო შემოსავალი, რისი საფრთხეც ნამდვილად არსებობს ამ შემთხვევაში, რადგან კომუნალური გადასახადი გახლავთ საყოფაცხოვრებო თვალსაზრისით იმდენად მნიშვნელოვანი და საჭირო კომპონენტი ადამიანის ცხოვრებაში, რომ მის ქონისთვის და არსებობისთვის ადამიანმა თავისუფლად შესაძლებელია სხვა სოციალური-ცხოვრებისეული და მატერიალური დანაკლისის ხარჯზე კომუნალური პრობლემის მოგვარება არჩიოს, რადგან იძულებული ხდება ძალაუნებურად და ხდება სახელმწიფოს ინსტრუმენტი, ობიექტი მის ხელში მსხვერპლის როლში.

აქედან გამომდინარე მიმაჩნია, რომ სახელმწიფო ორგანომ, კერძოდ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელმა ეროვნულმა კომისიამ, შემდგომში (სემეკმა) აღნიშნული დადგენილებების გამოცემით, რომლებიც სხვადასხვა თარიღებით არის მოცემული კონსტიტუციური სარჩელის ნორმატიული აქტის ცხრილის მიხედვით, დაარღვია ზომიერების პრინციპი, ლეგიტიმური საჯარო მიზანი და აუცილებლობა. აქედან გამომდინარე მიმაჩნია, რომ მოხდა ძირითადი უფლებით დაცულ სფეროში ჩარევა ყოველგვარი კონსტიტუციურ-სამართლებრივი საფუძვლის გარეშე., ჩარევა განხორციელდა სემეკის მიერ მიღებული, დაუსაბუთებელი, ატიპიური, ალოგიკური და უკანონო დადგენილებებით. სახეზე გვაქვს კონსტიტუციურ-სამართლებრივი საფუძვლის შიდაკონსტიტუციური ზღვარის აშკარა, მკაფიო, მკვეთრი დარღვევა კვეთის მხრივ, კერძოდ არ იქნა უზრუნველყოფილი ამ დადგენილებების გამოცემით სხვათა ძირითადად უფლებათა ან მნიშვნელოვან კონსტიტუციურ სიკეთეთა დაცვა, დეტალების დონეზე, რომ ითქვას კონკრეტიზაციისთვის საზოგადოებრივი ინტერესი, ფიზიკური პირების, იურიდიული პირების, საქართველოს მოქალაქეების და მათი საწარმოების, ბიზნესების, სხვადასხვა კომერციული საქმიანობების, არ იქნა შესწავლილი საფუძვლიანად, გაანალიზებული, სათანადოდ შეფასებული, სამართლიანად აღქმული, თითოეული მოქალაქის სოციალურ-ეკონომიკური მდგომარეობა და სტატუსი, თუ რამდენად უარყოფითად შესაძლებელია ასახულიყო მათ მატერიალურ მდგომარეობაზე და ბიუჯეტზე ელექტროენერგიის ტარიფის მატება ამ საერთო თანაბრად მძიმე ეკონომიკურ-სოციალური ვითარებისა და პანდემიის დროს, არამედ მხოლოდ ვიწრო კერძო კომერციული ინტერესი იქნა მხედველობაში მიღებული, კერძოდ თუ როგორ იზარალა კომპანიამ გაკრვეული პერიოდი 2020 წლის ფაქტობრივ მონაცემებს თუ დავეყრდნობით 376,941,706 ლარის ოდენობით და როგორ უნდა გავიდეს ზემოგებაზე ხალხის მიერ გადახდილი გაძვირებული კომუნალური გადასახადის საფასურის ხარჯზე, რაც ისე ხალხის ინტერესთან მოდის უდიდეს წინააღმდეგობაში, ანუ უგულვებელყფილ იქნა უფრო მნიშვნელოვანი სამართლებრივი სიკეთე ბევრად არამნიშვნელოვან სამართლებრივი სიკეთესთან მიმართებით. სემეკს აღნიშნული კანონქვემდებარე ნორმატიულ-სამართლებრივი აქტების გამოცემამდე: „ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2008 წლის 4 დეკემბრის N33 დადგენილებაში (სსმ III, 08.12.2008 N175, სარეგისტრაციო კოდი: 300.280.000.16.009.012.460) ცვლილების შეტანის მხრივ, უნდა განესაზღვრა თითოეული მოქალაქის (მისი სოციალური საფეხურის მდგომარეობის მხიედვით, რაც საჯაროა) შემოსავალი, გასავალი (ხარჯი) და მათ შორის არსებული სხვაობა, თუ რამდენად შესაბამისობაში მოდიოდა ამ საერთო ეკონომიკურ სოციალური კრიზისის და მძიმე პანდემიის ფონზე კომუნალური გადასახადი ელექტროენერგიის ტარიფის გაძვირება, ასევე ეს უნდა განესაზღვრა

საქართველოში საერთო მაცხოვრებლების საშემოსავლო, საგასავლო (ხარჯი) და მათ შორის გამოანგარიშებული სხვაობის ფონზე, რაც არ გააკეთა და მხოლოდ კერძო კომპანიის კომერციული ინტერესი იქნა მხედველობაში მიღებული. უნდა განესაზღვრა (შეფასება მოეხდინა) საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელ ეროვნულ კომისიას შემდგომში (სემეკი)-ს მოცემული გაზრდილი ელექტროენერგიის ტარიფის სს „თელასის“ ოფიციალური მოთხოვნითი შუადმგომლობის საფუძველზე, გადასახადის (ფასი, ტარიფი) ახალი რეადაქციული ცვლილების თვალსაზრისით რამდენად ადექვატურად იქნებოდა ასახული მოსახლეობის სოციალურ-ეკონომიკურ მდგომარეობაზე ჩემს მიერ აქ ნახენები გამოთვლის (გამოანგარიშების პრინციპის შესაბამისად), რადენად გონივრული, ადეკვატური, სამართლიანი და გადახდისუნარიანობის პრინციპდაცული იყო ეს მოსახლეობის მხრიდან, ასევე სხვა იურიდიული პირების მხრიდან და რამდენად რელევანტური იყო ეს მოცემული კალკულაციის წესთან რაც სემეკს უნდა განეხროციელებინა, თუმცა არ გააკეთა გაურკვეველი მიზეზებიდან გამომდინარე, ასევე არ აქვს წარმოდგენილი არანაირი სამართლებრივი სტრატეგია, დასაბუთება დოკუმენტალურად მტკიცებეულბების თვალსაზრისით, თუ რატომ გააძვირა ტარიფი სემეკმა და დაუმკმაყოფილა სს „თელასის“ ელექტროენერგიის ტარიფის მატების მხრივ მოცემული დადგენილებების შესაბამისი გრაფების რიცხობრივი მაჩვენებლების მიხედვით გარდა პირადი კერძო კომერციული ზარალის საფუძვლიანობისა, რაც კომპანიის მხოლოდ კერძო ინდივიდუალურ დაინტერესებაზე მეტყველებს და ორიენტირებულია მხოლოდ მისი პრობლემის მოგვარებაზე და არა სოციალურის, რა აქტიც გამოცემაც პირდაპირ მისი იურიდიული შინაარსით პირდაპირპროპორციულად არის დაკავშირებული ამ საკითხთან. ამ შემთხვევაში მიმაჩნია, რომ სახელმწიფო კერძოდ ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისია, რაც სახელმწიფო ინსტიტუციის დადგენილების საფუძველზეა შექმნილი და დელეგირებული უფლებამოსილებით სარგებლობს გამოავლინა აშკარა უთანასწორო მიდგომა მნიშვნელოვნად თანასწორის მიმართ, კერძოდ საზოგადოების მიმართ, ხალხის, რომლებსაც ამ საერთო მძიმე ეკონომიკურ-სოციალური კრიზისულ ვითარებაში გაუზარდა კომუნალური გადასახადი ელექტროენერგიის ტარიფის გაძვირება ხოლო თანასწორი მიდგომა მნიშვნელოვნად უთანასწოროს მიმართ, კერძოდ დაუკმაყოფილა სემეკმა კერძო კომპანია სს თელასს ოფიციალური წერილობითი შუამდგომლობა ამ ვითარებაში ელექტროენერგიის ტარიფის მატებასთან დაკავშირებით, რაც გახლდათ არასამართლიანი, არაგონივრული, არაადეკვატური, ალოგიკური და მოცემულ ვითარებასთან არარელევანტური, ემსახურება ყველათვის თანასწორ-თანაბარ პოლიტიკურ-სოციალურ და ეკონომიკურ ვითარებაში უთანასწოროდ და არათანასწორუფლებიანად მიდგომას საზოგადოების მიმართ, (ხალხის უმრავლესბა მოსახლეობისთვის), ხოლო თანასწორად მიდგომა კერძოდ კომერციული ინტერესის

მხედველობაში მისაღებად მხოლოდ სს თელასის მიმართ, რაც მისი მოთხოვნის დაკმაყოფილებაში გამოიხატა ელეტქროენერგიის ტარიფის მატებაზე მოთხოვნის დაკმაყოფილების თვალსაზრისით.

მუხლი 14

დისკრიმინაციის აკრძალვა

ამ კონვენციით გაცხადებული უფლებებითა და თავისუფლებებით სარგებლობა უზრუნველყოფილია ყოველ გვარი დისკრიმინაციის გარეშე სქესის, რასის, კანის ფერის, ენის, რელიგიის, პოლიტიკური თუ სხვა შეხედულებების, ეროვნული თუ სოციალური წარმოშობის, ეროვნული უმცირესობისადმი კუთვნილების, ქონებრივი მდგომარეობის, დაბადებისა თუ სხვა ნიშნის განურჩევლად.

მუხლი 17

უფლებათა ბოროტად გამოყენების აკრძალვა

ამ კონვენციის არცერთი დებულება არ შეიძლება განიმარტოს ისე, რომ იგი გულისხმობდეს რომელიმე სახელმწიფოს, ადამიანთა ჯგუფის ან ცალკეული პირის უფლებას, ეწეოდეს საქმიანობას ან ასრულებდეს მოქმედებას, რომელიც გამიზნულია, არარად აქციოს ამ კონვენციით გაცხადებული რომელიმე უფლება ან თავისუფლება, ანდა შეზღუდოს იგი იმაზე მეტად, ვიდრე ეს საკუთრივ კონვენციით არის გათვალისწინებული.

1948 წლის ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაციის მუხლი 22: ყოველ ადამიანს, როგორც საზოგადების წევრს, აქვს სოციალური უზრუნველყოფის უფლება და უფლება მოახდინოს თავის ღირსების შენარჩუნება და პიროვნების თავისუფალი განვიტარება აკონომიკურ, სოციალურ და კულტურულ უფლებათა განხორციელებით ეროვნული ძალისხმევისა და საერთაშორისო თანამშრომლობის მეშვეობით და თითოეული სახელმწიფოს სტრუქტურისა და რესუ

რსების შესაბამისად.

1966 წლის 16 დეკემბერს მიღებული საერთაშორისო პაქტი სამოქალქო და პოლიტიკური უფლებების შესახებ.

მუხლი 26

თითოეული ადამიანი თანასწორია კანონის წინაშე და ყოველგვარი დისკრიმინაციის გარეშე კანონით თანაბარი დაცვის უფლება აქვს. ამ მხრივ უნდა აიკრძალოს ყოველგვარი დისკრიმინაცია და კანონი უნდა უზრუნველყოფდეს ყველა პირის თანასწორ და ეფექტურ დაცვას რასის, კანის ფერის, ენის, რელიგიის, პოლიტიკური თუ სხვა მრწამსის, ეროვნული და სოციალური წარმოშობის, ქონებრივი მდგომარეობის, დაბადების თუ სხვა გარემოებების გამო დისკრიმინაციისაგან.

ყოველივე ჩემს მიერ ზემოთხსენებული კონსტიტუციური სარჩელის სამართლებრივი დასაბუთების, ანალიზის, მსჯელობისა და ერთიანი შეჯერებული პოზიციის საფუძველზე მოვითხოვ უპირველესყოვლისა შემდეგი დადგენილებების და დადგენილების ნორმების არაკონსტიტუციურად ცნობას გრაფაში მითითებული კონსტიტუციის მუხლების და მუხლებით განსაზღვრული პუნქტების საფუძველზე:

1. „ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2008 წლის 4 დეკემბრის N33 დადგენილებაში (სსმ III, 08.12.2008 N175, სარეგისტრაციო კოდი: 300.280.000.16.009.012.460).

„ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის (სემეკ) 2008 წლის 4 დეკემბრის N 33 დადგენილება, (სარეგისტრაციო კოდი: 300.280.000.16.009.012.460) ახალი სარედაქციო სამართლებრივი მდგომარეობით (ელექტროენერგიის ტარიფის მატების თაობაზე), რომლებიც აშკარად, მკვეთრად, მკაფიოდ, ღიად ზღუდავენ და იჭრებიან ადამიანის უფლებების დაცვის სფეროში, ყოველგვარი კონსტიტუციურ-სამართლებრივი საფუძვლის გარეშე, უგულვებელყოფენ ფუნდამენტალურად ამ უფლებებს და აყენებენ თითოეულ ჩვენს მოქალაქეს არათანაბარ, არათანასწორ, არასამართლიან პირობაში, სადაც იძულებულია კანონით დადგენილი პირობა დაიცვას გამოუვალი მდგომარეობიდან გამომდინარე, რითაც ადამიანის ძირითადი უფლებები და თავისუფლებები ირღვევა და ფეხქვეშ ითელება. ასევე საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის (სემეკ)-ის მიერ აღნიშნული დადგენილებების გამოცემით ჩემს მიერ ზემოთხსენებული გარემოებებიდან, სამართლებრივი მსჯელობებიდან საფუძვლებიდან გამომდინარე დაიღვა ლეგიტიმური საჯარო ბალანსი ამ დადგენილებებით გათვალისწინებულ იურიდიულ შედეგსა და დასაცავ სამართლებრივ სიკეთეებს შორის, რაშიც იგულისხმება არა კმერციული ინტერესი (სარგებელი), არამედ, საზოგადოებრივი (ინტერესი), რაც არ იქნა კომისიის მიერ ამ შემთხვევაში გათვალისწინებული.

6. კონსტიტუციური სარჩელით/წარდგინებით დაყენებული შუამდგომლობები

შუამდგომლობა სადავო ნორმის მოქმედების შეჩერების თაობაზე: კი

შუამდგომლობა პერსონალური მონაცემების დაფარვაზე: არა

შუამდგომლობა მოწმის/ექსპერტის/სპეციალისტის მოწვევაზე: არა

შუამდგომლობა/მოთხოვნა საქმის ზეპირი მოსმენის გარეშე განხილვის თაობაზე: არა

კანონმდებლობით გათვალისწინებული სხვა სახის შუამდგომლობა: არა