2016 წლის 30 ოქტომბერს მოსარჩელე სერგო ტაბატაძე მოძრაობდა ქ. თბილისის მეტროპოლიტენის სადგურ „ვარკეთილის“ ზედა ვესტიბიულის ტერიტორიაზე. ატარებდა გარემოს დაცვის სამინისტროს ზედამხედველობის დეპარტამენტის სამსახურეობრივ ფორმას ვინაიდან, აღნიშნულ დღეს იყო მორიგე, და ახორციელბდა სამსახურეობრივ უფლებამოსილებას. მის მიერ სამსახურეობრივი უფლებამისილების განხორციელება მოიცავს პატრულირებას, გარემოზე მიყენებული ზიანის პრევენციის და გამოვლენის მიზნით, შესაბამისად მას 24 საათის განმავლობაში უწევს საველე პირობებში მუშაობა. სამსახურეობრივი მიზნებისთვის (დასალუქი ლენტის მოსაჭრელად, საველე პირობებში ჰიგიენის და საყოფაცხოვრებო მიზნებისთვის და ა.შ), მოსარჩელეს ფორმის ტანსაცმელზე შარვლის მარჯვენა ჯიბესთან დამაგრებული ჰქონდა დანა.

მოსარჩელეს პატრულ ინსპექტორმა დავით იარაჯულმა ჩაუტარა პირადი გასინჯვა და გააფორმა „პირადი გასინჯვისა და ნივთების გასინჯვის“ Nაჟ000008275 ოქმი.  სერგო ტაბატაძემ პატრულ ინსპექტორს წარუდგინა  პირადობის მოწმობა, ასევე, სამსახურეობრივი მოწმობაც, რომელიც ადასტურებდა რომ იყო გარემოს დაცვის სამინისტროს ზედამხედველობის დეპარტამენტის თანამშრომელი. ასევე, როგორც უკვე აღინიშნა გასინჯვის დროს სერგო ტაბატაძე ატარებდა სამსახურეობრივ ფორმას. პატრულ ინპექტორმა აღნიშნული გარემოებები და ზეპირი ახსნა განმარტება, რომ მოსარჩელეს ჰქონდა ცივი იარაღის ტარების უფლება არ გაითვალისწინა.

2016 წლის 8 ნოემბრის ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევის ოქმის (Nაბ000304217)  საფუძველზე ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 181¹ მუხლის შესაბამისად მოსარჩელე  დაჯარიმდა 200 (ორასი) ლარით.

აღნიშნული ოქმი მოსარჩელემ გაასაჩივრა ზემდგომ ადმინისტრაციულ ორგანოში და შემდგომ თბილისის საქალაქო სასამართლოში და მოითხოვა მისი ბათილად ცნობა, თუმცა შინაგან საქმეთა სამინისტროს საპატრულო პოლიციის დეპარტამენტის დირექტორის 2016 წლის 9 დეკემბრის N20/12-3589 დადგენილებითა და თბილისის საქალაქო სასამართლოს 2017 წლის 14 თებერვლის დადგენილებით ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა ოქმი Nაბ000304217 უცვლელად იქნა დატოვებული და საჩივარი არ დაკმაყოფილდა.

ადმინისტრაციულმა ორგანომ და სასამართლომ ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 181¹ მუხლს (სადავო ნორმას) იმგვარი ნორმატიული შინაარსი მიანიჭა რომ პირებს, რომლებსაც აქვთ იარაღის ტარების უფლება დანის ტარების უფლება წარმოეშობათ მხოლოდ იმ შემთხვევაში თუ მათ სახელზე რეგისტრირებულია იარაღი. ნორმის ამგვარი შინაარსი არ არის განჭვრეტადი და არღვევს მოსარჩელის უფლებებს. გარდა ამისა, გამომდინარე იქინდან რომ მოსარჩელე კვლავ აგრძელებს სამსახურეობრივი მოვალეობის შესრულებას, მას ხშირად სჭირდება დანა და იმის გამო რომ ბუნდოვან ნორმას სასამართლომ მოსარჩელის უფლებების შემზღუდველი ნორმატიული შინაარსი მიანიჭა მას ხელი ეშლება მოვალეობის სათანადოდ შესრულებაში.

ამგვარად, მოსარჩელე სადავო ნორმის საფუძველზე უკვე დაჯარიმდა და შეილახა მისი უფლება და ვინაიდან იგი კვლავ აგრძელებს საქმიანობას და კვლავ სჭირდება დანა მოვალეობის შესასრულებლად, არსებობს საფრთხე, რომ მისი უფლებების შესაზღუდად სახელმწიფო კვლავ გამოიყენებს სადავო ნორმას.

გარდა კანონის განჭვრეტადობის პრობლემისა მოსარჩელეს არ მიეცა შესაძლებლობა გაესაჩივრებინა თბილისის საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილება, რაც აგრეთვე არღვევს საქართველოს კონსტიტუციით გარანტირებულ სამართლიანი სასამართლოს უფლებას. მოსარჩელეს მხოლოდ პირველი ინსტანციის სასამართლოში ჰქონდა შესაძლებლობა ედავა მისთვის დაკისრებული ადმინისტრაციული სახდელის კანონიერებისა და დასაბუთებულობის შესახებ და არ მიეცა შესაძლებლობა სრულყოფილად ესარგებლა სამართლიანი სასამართლოს ფუნდამენტური უფლებით და სასამართლოს გადაწყვეტილება გაესაჩივრებინა სააპელაციო სასამართლოში. კონსტიტუციური სარჩელი ამ ნაწილშიც დასაშვებად უნდა იქნას ცნობილი ვინაიდან  ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 272-ე მუხლის პირველი ნაწილის ა) ქვეპუნქტის სიტყვებმა „რომლის გადაწყვეტილება საბოლოოა“, მოსარჩელეს აუკრძალა პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილების გასაჩივრება და უხეშად დაარღვია კონსტიტუციის 42 (1) მუხლით მისთვის გარანტირებული სამართლიანი სასამართლოს უფლება.

საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ მოსარჩელის კონსტიტუციური სარჩელის დაკმაყოფილების შემთხვევაში სერგო ტაბატაძეს არ ეძლევა შესაძლებლობა მის მიმართ არაკონსტიტუციური კანონის საფუძველზე მიღებული გადაწყვეტილების გადასინჯვა მოითხოვოს და სასამართლოს გააუქმებინოს მისი ფუნდამენტური უფლებების შემზღუდველი გადაწყვეტილება, ასევე, დაიბრუნოს არაკონსტიტუციური კანონის საფუძველზე დაკისრებული ჯარიმა. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ კანონის 39-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის ა) ქვეპუნქტის შესაბამისად მოსარჩელეს კონსტიტუციური სარჩელის შეტანის უფლება აქვს თუ მიაჩნია რომ დარღვეულია ან შესაძლებელია უშუალოდ დაირღვეს საქართველოს კონსტიტუციის მეორე თავით აღიარებული მისი უფლებანი და თავისუფლებანი. სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 423 (1)-ე მუხლის ის ნორმატიული შინაარსი, რომელიც მოსარჩელეს არ მისცემს შესაძლებლობას გადასინჯოს არაკონსტიტუციური კანონის საფუძველზე მიღებული სასამართლოს გადაწყვეტილება, ცალსახად და უშუალოდ ლახავს, მოსარჩელისთვის საქართველოს კონსტიტუციის 42 (9) მუხლით გარანტირებულ უფლებას და აუცილებელია საკონსტიტუციო სასამართლომ იმსჯელოს აღნიშნულ საკითხზე.

ის ფაქტი რომ მოსარჩელეს ჯერ არ მიუმართავს საერთო სასამართლოსთვის და არ მოუთხოვია საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილების ახლად აღმოჩენილ გარემოებად მიჩნევა არ შეიძლება გახდეს საკონსტიტუციო სასამართლოში აღნიშნული მოთხოვნის დაუშვებლობის საფუძველი. საერთო სასამართლოებისთვის მიმართვა მხოლოდ საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ გადაწყვეტილების მიღების შემდეგ იქნება შესაძლებელი და აღნიშნული მიმართვა რასაკვირველია წარუმატებლობისთვის იქნება განწირული, ვინაიდან სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 423 (1)-ე მუხლი ბლანკეტურად კრძალავს (საჯარო სამართალში აკრძალულია ყველაფერი რაც დაშვებული არ არის) საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილების ახლად აღმოჩენილ გარემოებად მიჩნევას. შესაბამისად მოსარჩელის მიერ საკუთარი კონსტიტუციური უფლების რეალიზაცია ცალსახად შეუძლებელია და აღნიშნულის ერთადერთი მიზეზი სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 423 (1)-ე მუხლის ის ნორმატიული შინაარსია, რომელიც კრძალავს საერთო სასამართლოსთვის მიმართვას საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილების ახლად აღმოჩენილ გარემოებად მიჩნევისა და საქმის წარმოების განახლებას.  საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ ამ ნაწილში სარჩელის დაუშვებლობა გაუმართლებლად გაახანგრძლივებს მოსარჩელის უფლების დაცვის შესაძლებლობას და კონსტიტუციის 42(9) მუხლით გათვალისწინებული უფლებით სარგებლობის შესაძლებლობას გაართულებს. დაუშვებელია კონსტიტუციური უფლების დაცვისთვის ხელოვნური პროცედურული ბარიერის დაწესება მითუმეტეს რომ მოსარჩელის უფლების დარღვევა სახეზეა და სამოქალაქო კოდექსის 423(1)-ე მუხლიც იმდენად ერთმნიშვნელოვნად კრძალავს ახლად აღმოჩენილ გარემოებად საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილების მიჩნევას რომ ნორმის შინაარსის სხვაგვარად განმარტება შეუძლებელია.

აღნიშნული კონსტიტუციური სარჩელი აკმაყოფილებს ,,საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ" საქართველოს კანონის მე-18 მუხლის მოთხოვნებს, ვინაიდან

ა) ფორმით და შინაარსით შეესაბამება ,,საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ" კანონის მე-16 მუხლით დადგენილ მოთხოვნებს;

ბ)შეტანილია უფლებამოსილი სუბიექტის მიერ;

გ)სარჩელში მითითებული საკითხი არის საკონსტიტუციო სასამართლოს განსჯადი;

დ) სარჩელში მითითებული საკითხი არ არის გადაწყვეტილი საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ. 

ე) სარჩელში მითითებული საკითხები რეგულირდება კონსტიტუციის 42-ე მუხლის 1-ლი, მე-5 და მე-9 პუნქტებით;

ვ) კანონით არ არის დადგენილი სასარჩელო ხანდაზმულობის ვადა და შესაბამისად, არც მისი არასაპატიო მიზეზით გაშვების საკითხი დგება დღის წესრიგში;

ზ) სადავო კანონქვემდებარე ნორმატიულ აქტის კონსტიტუციურობაზე სრულფასოვანი მსჯელობა შესაძლებელია ნორმატიული აქტების იერარქიაში მასზე მაღლა მდგომი იმ ნორმატიული აქტის კონსტიტუციურობაზე მსჯელობის გარეშე, რომელიც კონსტიტუციური სარჩელით გასაჩივრებული არ არის;

შესაბამისად, საკონსტიტუციო სასამართლომ უნდა დაუშვას და არსებითად განიხილოს სერგო ტაბატაძის კონსტიტუციური სარჩელი.

1. შესავალი

კონსტიტუციური სარჩელი სამ ძირითად საკითხს ეხება, ესენია, 1. ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 181¹ მუხლის განჭვრეტადობის პრობლემა და საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის მე-5 პუნქტთან შეუსაბამობა. 2. ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 272-ე მუხლის პირველი ნაწილის ა) ქვეპუნქტის სიტყვები: „რომლის გადაწყვეტილება საბოლოოა“ საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის 1-ლ ნაწილთან მიმართებით. (აღნიშნული ნორმა მოსარჩელეს არ აძლევს შესაძლებლობას გაასაჩივროს პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილება.) 3. სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 423(1)-ე მუხლის ის ნორმატიული შინაარსი, რომელიც ახლად აღმოჩენილ გარემოებად არ ითვალისწინებს საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილებას, რომლითაც არაკონსტიტუციურად იქნა მიჩნეული ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის საქმეში გამოყენებული კანონი, საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის მე-9 პუნქტთან მიმართებით.

2. ნორმის განჭვრეტადობა

ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის (შემდგომში ასკ-ის) 181¹ მუხლის 1-ლი ნაწილის თანახმად: „ქუჩაში, ეზოში, სტადიონზე, სკვერში, პარკში, საგანმანათლებლო დაწესებულებაში, სასამართლოში, აეროპორტში, კინოთეატრში, თეატრში, საკონცერტო დარბაზში, კაფეში, რესტორანში, ყველა სახის საზოგადოებრივ ტრანსპორტში, ავტოსადგურში, რკინიგზის სადგურში და სხვა საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებში ცივი იარაღის ტარება – გამოიწვევს დაჯარიმებას 200 ლარის ოდენობით. ამავე მუხლის შენიშვნის მე-4 ნაწილის შესაბამისად „პირს, რომელსაც აქვს მოკლელულიანი ცეცხლსასროლი იარაღის ტარების უფლება, აგრეთვე აქვს ცივი იარაღის ტარების უფლება“.

საქართველოს იარაღის შესახებ კანონის მე-9 მუხლის მე-2 პუნქტის კ) ქვეპუნქტის შესაბამისად სამსახურებრივ-საშტატო იარაღის ტარების უფლება აქვთ: „საქართველოს გარემოსა და ბუნებრივი რესურსების დაცვის სამინისტროს სისტემაში შემავალი დაწესებულებების უფლებამოსილ თანამშრომლებს“.

საქართველოს გარემოსა და ბუნებრივი რესურსების დაცვის სამინისტროს სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულების - გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტის დებულების დამტკიცების შესახებ 2013 წლის 10 მაისის N26 ბრძანების მე-5 მუხლის მე-4² პუნქტის შესაბამისად: „სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულებისას, კანონმდებლობით დადგენილი წესით, სამსახურებრივ-საშტატო იარაღის ტარების უფლება აქვთ „იმ თანამდებობის პირთა ნუსხის დამტკიცების შესახებ, რომლებსაც აქვთ სამსახურებრივ-საშტატო იარაღის ტარების უფლება“ საქართველოს მთავრობის 2014 წლის 18 მარტის №242 დადგენილებით“ განსაზღვრულ დეპარტამენტის საჯარო მოსამსახურეებს.“

საქართველოს მთავრობის 2014 წლის 18 მარტის №242 დადგენილებით განსაზღვრულია იმ თანამდებობის პირთა ნუსხა, რომლებსაც აქვთ სამსახურეობრივ საშტატო იარაღის ტარების უფლება. აღნიშნული დადგენილების მე-9 მუხლის მე-3 პუნქტის გ) ქვეპუნქტის შესაბამისად, „სამსახურებრივ მოვალეობათა შესრულებისას სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულების − გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტის ცენტრალური აპარატის გარემოსდაცვითი პატრულირებისა და სწრაფი რეაგირების სამსახურის და ტერიტორიული ორგანოს გარემოსდაცვითი პატრულირებისა და სწრაფი რეაგირების განყოფილების საჯარო მოსამსახურეებს“ აქვთ სამსახურეობრივ საშტატო იარაღის ტარების უფლება.

იარაღის შესახებ საქართველოს კანონის 27¹ მუხლის მე-4 ნაწილის შესაბამისად: „ამ მუხლით გათვალისწინებული გამოცდის ჩაბარებისა და ფსიქიკური მდგომარეობის შესახებ ცნობის წარდგენის ვალდებულებისაგან თავისუფლდებიან ამ კანონის მე-9 მუხლით განსაზღვრული პირები, რომლებსაც აქვთ სამსახურებრივ-საშტატო იარაღის ტარების უფლება.“ ანუ კანონმდებელი მოსარჩელეს ცალსახად ანიჭებს იარაღის ტარების უფლებას და სპეციალური გამოცდის ჩაბარებიგანაც კი ათავისუფლებს. არ არსებობს ნორმატიული აქტი რომელიც მიანიშნებდა მოსარჩელეს რომ ცეცხლსასროლი იარაღის და შესაბამისად ცივი იარღის ტარების უფლება არ ჰქონდა.

ზემოთ აღნიშნული საკანონმდებლო აქტები, მოსარჩელეს ერთმნიშვნელოვნად აძლევს უფლებას, სამსახურეობრივი მოვალეობის შესრულების დროს ატაროს ცივი იარაღი, თუმცა, შინაგან საქმეთა სამინისტრომ და სასამართლომ, აღნიშნული ნორმა იმგვარად განმარტეს, თითქოს მოსარჩელეს მხოლოდ მაშინ წარმოეშობოდა ცივი იარაღის ტარების უფლება, თუ შსს-ს მომსახურეობის სააგენტოს მიერ დარეგისტრირებული ექნებოდა ცეცხლსასროლი იარაღი. ასკ-ის 181¹ მუხლის პირველი ნაწილისა და  შენიშვნის მე-4 პუნქტის ამგვარმა ბუნდოვანმა და არაგანჭვრეტადმა თვითნებურმა განმარტებამ, გამოიწვია მოსარჩელის მიერ კანონის შინაარსის გაუგებრობა და მისიფუნდამენტური უფლების უხეშად შელახვა.

მიზანი, რის გამოც კონსტიტუცია უშვებს ბუნდოვანების გამო ნორმის არაკონსტიტუციურად ცნობას არის შემდეგი:

1) პირველი, სამართლებრივი სახელმწიფოს პრინციპს ეწინააღმდეგება ადამიანის დასჯა ისეთი, ნორმის საფუძველზე, რომლის შინაარსის დადგენა შეუძლებელია;

2) ბუნდოვანი ნორმით, თითოეულ კონკრეტულ საქმეში კანონმდებელი (ქცევის სტანდარტის განმსაზღვრელი) ხდება სასამართლო და აღმასრულებელი ხელისუფლების წარმომადგენელი საკანონმდებლო ხელისუფლების ნაცვლად, რაც ქმნის თვითნებური და დისკრიმინაციული მოპყრობის საფრთხეს. ეს კი წარმოშობს ერთი მხრივ, ხელისუფლების დანაწილების პრობლემას, მეორეს მხრივ, არაპოპულარული ჯგუფების (უმცირესობის) მიმართ კანონის სელექციური გამოყენების, შერჩევითი მართლმსაჯულების საფრთხეს.

საქმეში როსი შეერთებული შტატების წინააღმდეგ აშშ-ს უზენაესმა სასამართლომ განაცხადა (https://supreme.justia.com/cases/federal/us/354/476/case.html#F20) : ,,კანონის ენა სათანადო განსაზღვრულობით უნდა გადმოსცემდეს გაფრთხილებას იმის თაობაზე, რა ქმედება არის აკრძალული. ენის განჭვრეტადობა იზომება ყველას მხრიდან მისი შინაარსის გაგებით და პრაქტიკაში გამოყენების გზით.

აშშ-ს უზენაესმა სასამართლომ საქმეზე ბაგეტი ბულიტის წინააღმდეგ (https://supreme.justia.com/cases/federal/us/377/360/case.html ) განაცხადა: ,,კანონის მოთხოვნის გადმოცემის ფორმა არ იძლეოდა მოვლენის ობიექტური გაზომვის შესაძლებლობას და ამ ნორმის ქვეშ მოქცეული ადამიანი ვერ იგებდა, რას თხოვდა ან რას უკრძალავდა სახელმწიფო მას. კანონი, რომელიც კრძალავს ან ითხოვს ქმედების განხორციელებას იმგვარი ბუნდოვანი ტერმინოლოგიით, რომლითაც საშუალო განათლების მქონე ადამიანის მიერ ნორმის შინაარსის გაგება შეუძლებელია (ან შესაძლებელია პრაქტიკაში ამ ნორმის განსხვავებული შინაარსით გამოყენება), ირღვევა კონსტიტუცია."

კოლენდერი ლოუსონის წინააღმდეგ საქმეში აშშ-ს უზენაესი სასამართლოს სახელით მოსამართლე სანდრა დეი ოკონორმა განაცხადა: ,,ნორმა არ უნდა იძლეოდეს მისი თვითნებური და დისკრიმინაციული გამოყენების შესაძლებლობას... ბუნდოვანი კანონი ქმნის შერჩევითი მართლმსაჯულების რისკს. მოსამართლე ოკონორის აზრით, არა იმდენად ბრალდებულისათვის ჩადენილი დანაშაულის შესახებ სათანადო ახსნა-განმარტების გაკეთების შეუძლებლობა არის ბუნდოვანების დოქტრინის არსებითი ელემენტი, არამედ ის, რომ საკანონმდებლო ორგანო  მინიმალურ სახელმძღვანელო მითითებებს აძლევს სამართალდამცავ ორგანოებს იმასთან დაკავშირებით, თუ როგორ გამოიყენონ კანონი. როდესაც საკანონმდებლო ორგანო სათანადო ინსტრუქციებს არ იძლევა კანონით, აღმასრულებელი და სასამართლო ხელისუფლება სტანდარტების გარეშე არის დარჩენილი. ეს კი შესაძლებლობას აძლევს სისხლისსამართლებრივი დევნის განხორციელებისას პოლიციელს, პროკურორს და მოსამართლეს მისდიონ საკუთარ პერსონალურ სურვილებს. " (https://supreme.justia.com/cases/federal/us/461/352/case.html )

ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს მიდგომა, ევროპული კონვენციის მე-7 მუხლის განმარტებისას,  ამერიკის უზენაესი სასამართლოს მსგავსია და სიტყვა კანონში (Law) გულისხმობს ნორმატიულ აქტებს ან პრეცედენტულ სამართალს, რომელიც აკმაყოფილებს ხარისხობრივ, ხელმისაწვდომობისა (accessibility) და განჭვრეტადობის მოთხოვნებს. (Del Río Prada v. Spain [GC], § 91).  ინდივიდი კანონის წაკითხვით და თუ საჭიროა სასამართლოს განმარტების დახმარებით, მას შემდეგ რაც სათანადო სამართლებრივ რჩევას მიიღებს, უნდა მიხვდეს რა ქმედებაა კანონით აკრძალული და რისთვის დაეკისრება პასუხისმგებლობა და რა სასჯელია ამ ქმედებისთვის დაწესებული. (Cantoni v. France, § 29; Kafkaris v. Cyprus [GC], § 140; Del Río Prada v. Spain [GC], § 79).

ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 181¹ მუხლის შენიშვნის მე-4 პუნქტი პირდაპირ ადგენს „პირს, რომელსაც აქვს მოკლელულიანი ცეცხლსასროლი იარაღის ტარების უფლება, აგრეთვე აქვს ცივი იარაღის ტარების უფლება“. მოსარჩელეს ჰქონდა ცეცხლსასროლი იარაღის ტარების უფლება და შესაბამისად ცივი იარაღის ტარების უფლებაც. შეუძლებელი იყო იმისი განჭვრეტა რომ კანონმდებელი ცეცხლსასროლი იარაღის ტარების უფლებაში აუცილებლად რეგისტრირებული იარაღის ქონას გულისხმობდა. თუმცა, მიუხედავად იმისა რომ კანონი საერთოდ არ ითვალისწინებდა ამგვარ დათქმას, შინაგან საქმეთა სამინისტრომ და თბილისის საქალაქო სასამართლომ აღნიშნულ ნორმას თვითნებურად იმგვარი ნორმატიული შინაარსი მიანიჭეს, რომლის განჭვრეტაც შეუძლებელი იყო. ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს სტანდარტი, იმასთან დაკავშირებით თუ ეროვნული სასამართლოს მიერ კანონის ინტერპრეტაცია რამდენად აკმაყოფილებს განჭვრეტადობის ტესტს შემდეგნაირია - ევროპული სასამართლო აფასებს მომჩივანს რამდენად შეეძლო რეალურ დროში თვითონ ან თუ საჭიროა სამართლებრივი დახმარების გამოყენებით, განეჭვრიტა, რომ შეიძლებოდა ჩადენილი ქმედებისთვის  პასუხისმგებლობა დაკისრებოდა. (Jorgic v. Germany, §§ 109-113). ევროპული სასამართლოს სტანდარტით კანონი დანახულ უნდა იქნას პასუხისმგებლობა დაკისრებული პირის კუთხიდან. მოსარჩელეს არ შეეძლო კანონის ამგვარი შინაარსის განჭვრეტა რამაც გზა გაუხსნა მის მიმართ ნორმის შერჩევით და თვითნებურ განმარტებას.

ნორმის განჭვრეტადობასთან დაკავშირებით  საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს აქვს მიღებული გადაწყვეტილებები და საქართველოს კონსტიტუციის 42 მუხლის მე-5 პუნქტს  მიიჩნევს: „პირის ქმედობის სამართალდარღვევად განსაზღვრისა და შესაბამისი პასუხისმგებლობის დაწესების კონსტიტუციური სტანდარტის დამწესებლად“ (საქართველოს მოქალაქეები _ ალექსანდრე ბარამიძე, ლაშა ტუღუში, ვახტანგ ხმალაძე და ვახტანგ მაისაია საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ, II, &28). “ნორმის განსაზღვრულობის პრინციპი გამომდინარეობს საქართველოს კონსტიტუციაში მოცემული სამართლებრივი სახელმწიფოს პრინციპიდან, იგი კავშირშია კონსტიტუციის 42-ე მუხლის მე-5 პუნქტთან და წარმოადგენს ამ უფლებით დაცული სფეროს ნაწილს. შესაბამისად, სადავო ნორმა კონსტიტუციის 42-ე მუხლის მე-5 ნაწილის შესაბამისი იქნება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ იგი პასუხობს განსაზღვრულობის კონტიტუციური პრინციპის მოთხოვნებს” (იქვ. &29). ამიტომ, სწორედ კონსტიტუციის 42-ე მუხლის მე-5 პუნქტთან შეუსაბამობის გამო სადავო ნორმა უნდა გაუქმდეს.

საკონსტიტუციო სასამართლოს დადგენილი აქვს კანონის განჭვრეტადობის შეფასების ტესტი და კანონის შესაფასებლად ამგვარ მიდგომას იყენებს: „საკონსტიტუციო სასამართლოს განმარტებით, „კანონი შეიძლება ჩაითვალოს განუსაზღვრელად, როცა განმარტების ყველა მეთოდი მოსინჯულია, მაგრამ მაინც გაურკვეველია მისი ნამდვილი შინაარსი, ანდა არსი გასაგებია, მაგრამ გაუგებარია მისი მოქმედების ფარგლები” (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2009 წლის 13 მაისის №1/1/428,447,459 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს სახალხო დამცველი, საქართველოს მოქალაქე ელგუჯა საბაური და რუსეთის ფედერაციის მოქალაქე ზვიად მანია საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ” II-19).(...) „აუცილებელია ნორმის შინაარსობრივი სიზუსტე, არაორაზროვნება. ნორმა უნდა იყოს საკმარისად განსაზღვრული არა მხოლოდ შინაარსის, არამედ რეგულირების საგნის, მიზნისა და მასშტაბების მიხედვით, რათა ადრესატმა მოახდინოს კანონის სწორი აღქმა და თავისი ქცევის განხორციელება მის შესაბამისად, განჭვრიტოს ქცევის შედეგები” ( საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2008 წლის 30 ოქტომბრის №2/3/406,408 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს სახალხო დამცველი და საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ” II-36).

მოსარჩელე სერგო ტაბატაძეს არ შეეძლო ასკ-ის 181¹ მუხლის 1-ლი ნაწილისა და შენიშვნის მე-4 ნაწილის იმგვარად განმარტება (არცერთი განმარტების ხერხის გამოყენებით), რომ ცივი იარაღის ტარების უფლების წარმოსაშობად აუცილებელი იყო შსს-ს მომსახურების სააგენტოში დაერეგისტრირებინა ცეცხლსასროლი იარაღი. ამიტომ, მოსარჩელის მოთხოვნა უნდა დაკმაყოფილდეს და არაკონსტიტუციურად იქნას ცნობილი აღნიშნული მუხლის ის ნორმატიული შინაარსი, რომელიც ცეცხლსასროლი იარაღის ტარების უფლების მქონე პირისთვის რომელსაც არ აქვს რეგისტრირებული იარაღი, პასუხისმგებლობის დაკისრებას ითვალისწინებს ცივი იარღის ტარების გამო.

3.  პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილების გასაჩივრების უფლება

სერგო ტაბატაძეს, მას შემდეგ რაც თბილისის საქალაქო სასამართლომ საპატრულო პოლიციის მიერ მის მიმარ დაკისრებული ადმინისტრაციული სახდელი ძალაში დატოვა, აღარ მიეცა შესაძლებლობა სასამართლოს გადაწყვეტილება ზემდგომ ინსტანციაში გაესაჩივრებინა.

ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 272-ე მუხლის პირველი ნაწილის ა) ქვეპუნქტის სიტყვებმა: „რომლის გადაწყვეტილება საბოლოოა“  გამორიცხა პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილების სააპელაციო სასამართლოში გასაჩივრების შესაძლებლობა, რაც წინააღმდეგობაში მოდის საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის 1-ლი ნაწილით დადგენილი სამართლიანი სასამართლოს უფლებასთან.

ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 272-ე მუხლის 1-ლი ნაწილი სამართალდამრღვევს აძლევს შესაძლებლობას გაასაჩივროს დადგენილება: „ზემდგომ ორგანოში (ზემდგომ თანამდებობის პირთან) ან რაიონის (ქალაქის) სასამართლოში, რომლის გადაწყვეტილება საბოლოოა“. აღსანიშნავია, რომ კანონი ზემდგომ ადმინისტრაციულ ორგანოში გასაჩივრების შესაძლებლობას აწესებს, თუმცა ადმინისტრაციულ ორგანოში გასაჩივრების გარეშე სასამართლოსთვის მიმართვაც შესაძლებელია. ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა საქმეზე ზემდგომ ორგანოში გასაჩივრება ატარებს სრულიად ფორმალურ ხასიათს. რეალურად დაჯარიმების შესახებ გადაწყვეტილება მიიღება პოლიციელის მხრიდან მის ზემდგომ თანამდებობის პირებთან შეთანხმებით, ვინაიდან შსს წარმოადგენს მკაცრად ცენტრალიზებულ სისტემას, სადაც რიგითი პოლიციელის დამოუკიდებლობის ხარისხი იმდენად დაბალია, რომ მსგავსი გადაწყვეტილებების მიღება ზემდგომ პირთან შეთანხმების გარეშე შეუძლებელია.

აღნიშნულ ადმინისტრაციულ დავაში სერგო ტაბატაძე და შინაგან საქმეთა სამინისტრო იყვნენ მოწინააღმდეგე მხარეები.  სერგო ტაბატაძემ, მიუხედავად იმისა, რომ შინაგან საქმეთა სამინისტროში, ზემდგომ პირთან გასაჩივრების უფლება გამოიყენა ვერ ისარგებლა სამართლიანი სასამართლოს უფლებით, ვინაიდან სამართლებრივი ურთიერთობა ჰქონდა მხარესთან, რომელიც შემდგომ სასამართლოში წარმოადგენდა სერგო ტაბატაძის საწინააღმდეგო პოზიციას. რეალურად სამართლიანი სასამართლოს უფლებით სარგებლობა იწყება პირველ ინსტანციაში გასაჩივრებით რომლის გადაწყვეტილებაც საბოლოოა და აღარ საჩივრდება.

ზემდგომ პირთან გასაჩივრება შეიძლება ჩაითვალოს მხარესთან დამატებით მოლაპარაკების და შეთანხმების მიღწევის შესაძლებლობათ თუმცა არა სამართლიანი სასამართლოს უფლების ჭრილში გასაჩივრების უფლების გამოყენებად.

სწორედ აღნიშნული მიზეზებით კანონმდებელი ზემდგომ პირთან გასაჩივრების სავალდებულოობასაც კი არ აწესებს და სამართალდამრღვევს უფლება აქვს გამოტოვოს ზემდგომ პირთან გასაჩივრების შესაძლებლობა. რეალურად, სამართალდამრღვევს მხოლოდ პირველი ინსტანციის სასამართლოში აქვს სამართლიანი სასამართლოს უფლებით სარგებლობის დაწყების შესაძლებლობა, რაც წინააღმდეგობაში მოდის საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის 1-ლი პუნქტთან, რადგან გასაჩივრების უფლება უზრუნველყოფილი არ არის. 

საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ არაერთგზის მიუთითა, რომ საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველი პუნქტი გულისხმობს არა მარტო პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ საქმის განხილვას, არამედ ზემდგომი ინსტანციის სასამართლოებში საჩივრის შეტანის უფლებასაც. ეს ნორმა წარმოადგენს მართლმსაჯულების ხელმისაწვდომობის გარანტიას. (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2005 წლის 17 მარტის № 2/3/286 გა- დაწყვეტილება საქმეზე მოქალაქე ოლეგ სვინტრაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ, II. მე-3 პუნქტი)

საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს, სასამართლოს გადაწყვეტილების გასაჩივრების უფლებასთან დაკავშირებით, უკვე აქვს მიღებული გადაწყვეტილებები. საქმეში „საქართველოს მოქალაქე ილია ჭანტურაია საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“ (II, &55) საკონსტიტუციო სასამართლო აღნიშნავს:

        „პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილების გასაჩივრების უფლება ასრულებს პრევენციულ ფუნქციას და, ერთი მხრივ, წარმოადგენს მოსამართლის მხრიდან თვითნებობის თავიდან აცილების მექანიზმს და მოსამართლეს უბიძგებს, თავიდან აიცილოს შესაძლო შეცდომები, ხოლო, მეორე მხრივ, ქმნის დაშვებული შეცდომების გამოსწორების შესაძლებლობას. ამასთანავე, გასაჩივრების უფლების სრულყოფილი რეალიზაცია ხელს უწყობს ერთგვაროვანი პრაქტიკის ჩამოყალიბებას და მნიშვნელოვან როლს ასრულებს სამართლებრივი უსაფრთხოების უზრუნველყოფაში.“

მოსარჩელის საქმემ ცალსახად გამოავლინა, რომ გასაჩივრების უფლების აკრძალვამ 1) გამორიცხა თვითნებური გადაწყვეტილების მიღების პრევენციის შესაძლებლობა და მოსამართლის მიერ შეცდომის დაშვებაც ვერ იქნა თავიდან არიდებული. 2) დაშვებული შეცდომის გამოსწორების შესაძლებლობა არ არსებობს და შესაბამისად სადავო ნორმა ერთგვაროვანი პრაქტიკის ჩამოყალიბების პერსპექტივასაც სპობს.

სერგო ტაბატაძის საქმეში მართალია, ფაქტობრივი გარემოებები არ იყო რთული და ფაქტებზე მხარეებს შორის არ ყოფილა განსაკუთრებული სირთულის დავა, თუმცა სადავო იყო სამართლებრივი საკითხები, კანონის განმარტება, რაც სასამართლო სისტემაში, როგორც წესი, ზემდგომი ინსტანციების მიერ მკვიდრდება როგორც პრეცედენტი და არა პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ. საქართველოში სასამართლო სისტემა იმგვარად არის მოწყობილი რომ თითქმის შეუძლებელია პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ ერთგვაროვანი პრაქტიკა დამკვიდრდეს, ერთგვაროვან პრაქტიკას ამკვიდრებს სააპელაციო და უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილებები.

ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის მე-7 დამატებითი ოქმის მე-2 მუხლი ითვალისწინებს პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ მიღებული სასამართლოს გადაწყვეტილების გასაჩივრების უფლებას. მართალია აღნიშნული მუხლი სისხლის სამართლის საქმეებს ეხება, მაგრამ რიგ შემთვევებში ევროსასამართლო ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევებზეც ავრცელებს. საქმეში Zhelyazkov v. Bulgaria სასამართლომ დაადგინა კონვენციის მე-7 ოქმის მე-2 მუხლის დარღვევა იმ პირობებში, როდესაც მომჩივანს არ ჰქონდა შესაძლებლობა გაესაჩივრებინა დაკისრებული ადმინისტრაციული სამართალდარღვევა ზემდგომ ინსტანციაში. (Zhelyazkov v. Bulgaria, &43 &44).

მიუხედავად იმისა რომ ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსი ცივი იარაღის ტარებისთვის პატიმრობას არ ითვალისწინებს, მოსარჩელისთვის დაკისრებული სახდელი მაინც მკაცრია, ვინაიდან მოსარჩელის მხრიდან სახდელის დადების შემდეგ ამგვარი ქმედების ორჯერ ჩადენის შემთვევაში მოსარჩელეს დაეკისრება სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობა და ემუქრება 6 თვით თავისუფლების აღკვეთა. ანუ მოსარჩელისთვის დაკისრებული ადმინისტრაციული სახდელი იქცევა სისხლის სამართლის დანაშაულის მაკვალიფიცირებელ გარემოებად. მოსარჩელეს სამსახურეობრივი უფლებამოსილების შესრულების დროს სჭირდება დანა და კანონი აძლევს ცივი იარაღის ტარების უფლებასაც, ამიტომ არ არის გამორიცხული რომ მომავალში მას  მართლაც დაემუქროს სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობა.

მოსარჩელის მიერ ჩადენილი ქმედება, დაკისრებული ჯარიმისა და ქმედების კვლავ ჩადენის შემთხვევაში  მოსალოდნელი მძიმე შედეგების გამო შეიძლება მიჩნეულ იქნას სისხლისამართლებრივადაც, თუმცა ადმინისტრაციულ სახდელად მიჩნევის შემთხვევაშიც კი სასამართლოში ზემდგომ ინსტანციაში გასაჩივრების უფლება აუცილებლად უნდა იყოს გარანტირებული. ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენცია ადგენს ადამიანის უფლებების დაცვის მინიმალურ სტანდარტს და ხელშემკვრელ სახელმწიფოები აუცილებლად უნდა ისწრაფვოდნენ უფრო მაღალი სტანდარტების დასამკვიდრებლად. ამიტომ, ევროპული კონვენციის მიერ დადგენილი გასაჩივრების უფლება უნდა იქნას გათვალისწინებული და ამგვარი წესი უნდა გავრცელდეს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევებზეც. საკონსტიტუციო სასამართლომ, ისევე როგორც საქმეში ილია ჭანტურაია საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ, უნდა დაადგინოს კონსტიტუციის 42 (1) მუხლით გათვალისწინებულ ძირითად უფლებასთან, სასამართლოს გადაწყვეტილების გასაჩივრების აკრძალვის შეუსაბამობა.

მიუხედავად იმისა რომ საქმეში „ილია ჭანტურაია საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“ სახეზე არ იყო სისხლის სამართლებრივი ხასიათის ქმედება და სანქცია საკონსტიტუციო სასამართლომ აღნიშნა რომ კონსტიტუციის 42-ე მუხლში ზემდგომ ინსტანციაში გასაჩივრების უფლება მოიაზრება და აუცილებელია ქმედების ჩამდენს შეეძლოს დაკისრებული პასუხისმგებლობის გამო ზემდგომ ინსტანციაში დავა.

4.  ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო სასამართლოს გადაწყვეტილების გადასინჯვის დაუშვებლობა

საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის მე-9 ნაწილს საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლო შემდეგნაირად განმარტავს:

„საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის მე-9 პუნქტში საუბარია, ზოგადად, სახელმწიფო და თვითმმართველობის ორგანოთა და მოსამსახურეთა მიერ მიყენებულ ზიანზე. ამ ნორმით გათვალისწინებულია როგორც მატერიალური, ასევე, პროცესუალური ხასიათის კონსტიტუციური გარანტიები. 42-ე მუხლის მე-9 პუნქტი ყველას ანიჭებს უფლებას მოითხოვოს და მიიღოს ზარალის ანაზღაურება სახელმწიფო სახსრებიდან. გარდა ამისა, ყველასთვის არის უზრუნველყოფილი სამართლებრივი დაცვის საშუალება - სასამართლოსათვის მიმართვა. ნათლად არის დადგენილი ანაზღაურების მასშტაბებიც – ზარალი სრულად უნდა ანაზღაურდეს. ამ სახით ჩამოყალიბებული კონსტიტუციური ნორმა კანონმდებელს უტოვებს თავისუფალი მოქმედების ვიწრო არეალს, რაც, უპირატესად, კონსტიტუციური მოთხოვნების დაცვით პროცედურული საკითხების მოწესრიგებას მოიცავს.“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2009 წლის 7 დეკემბრის № 2/3/423 გადაწყვეტილება საქმეზე საქართველოს სახალხო დამცველი საქართველოს პარლამენტის წი- ნააღმდეგ, II.მე-2 პუნქტი).

საქართველოს კონსტიტუციის აღნიშნული ჩანაწერი მოსარჩელე სერგო ტაბატაძეს ანიჭებს უფლებას უკანონოდ, არაგანჭვრეტადი ნორმის თვითნებური განმარტების გზით, დაკისრებული ჯარიმის ანაზღაურება მოითხოვოს. მას შემდეგ რაც საკონსტიტუციო სასამართლო მიიღებს გადაწყვეტილებას მოსარჩელის უფლებების შემზღუდველი სადავო ნორმის (ასკ-ის 181¹ მუხლის ნორმატიული შინაარსი) არაკონსტიტუციურად ცნობის შესახებ დადასტურებული ფაქტი იქნება რომ მოსარჩელეს საჯარო მოხელეების მხრიდან მიადგა ზიანი. აღნიშნული ზიანის ანაზღაურების მექანიზმი კი არ არსებობს.

საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილებები მიუთითებს რომ საქართველოს კონსტიტუციის 42(9) მუხლის შინაარსი „კონსტიტუციური მოთხოვნების დაცვით პროცედურული საკითხების მოწესრიგების ვალდებულებას მოიცავს.“ 

საქართველოს კონსტიტუციის 42(9) მუხლი სახელმწიფოს აკისრებს პოზიტიურ ვალდებულებას საკანონმდებლო დონეზე ჰქონდეს გაწერილი ზიანის ანაზღაურების მექანიზმი და ამავდროულად ეს მექანიზმი ეფექტურად მოქმედებდეს. საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 423-ე მუხლის ის ნორმატიული შინაარსი, რომელიც ახლად აღმოჩენილ გარემოებად არ მიიჩნევს საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ კანონის ან კანონის ნორმატიული შინაარსის არაკონსტიტუციურად ცნობას, ეწინააღმდეგება კონსტიტუციის 49(9) მუხლს.

საკონსტიტუციო სასამართლომ მოსარჩელის სარჩელი რომ დააკმაყოფილოს და კანონი რომლის საფუძველზეც მოსარჩელე დაჯარიმდა, არაგანჭვრეტადად და შესაბამისად არაკონსტიტუციურად მიიჩნიოს, სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 423 (1)-ე მუხლის ის ნორმატიული შინაარსი, რომელიც მოსარჩელეს უკრძალავს ახლად აღმოჩენილი გარემოების გამო (საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილების საფუძველზე) მოითხოვოს საქმის წარმოების განახლება. შესაბამისად, მოსარჩელეს აღნიშნული ნორმა ართმევს შესაძლებლობას დაიბრუნოს მისთვის კონსტიტუციური უფლების შელახვის გზით დაკისრებული და გადახდილი ჯარიმის თანხა.

საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 1-ლი მუხლის მე-2 ნაწილი ადგენს: „თუ ამ კოდექსით სხვა რამ არ არის დადგენილი, ადმინისტრაციულ სამართალწარმოებაში გამოიყენება საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის დებულებანი.“ მოსარჩელე სერგო ტაბატაძის შემთხევაშიც ვინაიდან ადმინისტრაციულ სამართალწარმოებაში გამოიყენება სამოქალაქო საპროცესო კოდექსი, პრობლემას ქმნის და არაკონსტიტუციურია აღნიშნული კოდექსის 423 (1) მუხლის ნორმატიული შინაარსი რომელიც კრძალავს ახლად აღმოჩენილ გარემოებად საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილების მიჩნევას.

საქართველოს კანონმდებლობა იცნობს საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილების გამო სასამართლოს განაჩენის გადასინჯვის შესაძლებლობას. კერძოდ, სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 310 მუხლის დ) ქვეპუნქტის შესაბამისად განაჩენი ახლად გამოვლენილ გარემოებათა გამო გადაისინჯება, თუ არსებობს საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილება, რომელმაც არაკონსტიტუციურად ცნო ამ საქმეში გამოყენებული სისხლის სამართლის კანონი.

გაურკვეველია აღნიშნულ საკითხში რატომ განსხვავდება კანონმდებლის მიდგომა სისხლის სამართლისა და ადმინისტრაციული სამართლის საქმეებთან დაკავშირებით ვინაიდან ორივე შემმთხვევაში არაკონსტიტუციური კანონის გამო ზიანი ადგება მოსარჩელეს და შელახული კონსტიტუციური უფლების აღდგენა ხდება საჭირო. მიყენებული ზიანის ანაზღაურებისა და დაშვებული შეცდომის გამოსწორების შესაძლებლობა ადამიანის კონსტიტუციური უფლებაა (მუხლი 42(9)). იმ შემთხვევაში თუ განსხვავებას კანონმდებელი ამართლებს სანქციების სიმკაცრით (ადმინისტრაციული სახდელი უფრო ნაკლებად მკაცრად მიიჩნევა) აღნიშნული ლოგიკა არასწორია ვინაიდან ადმინისტრაციული სახდელები მათ შორის ადმინისტრაციული პატიმრობა წარმოადგენს ადამიანის უფლებებსა და თავისუფლებებში ჩარევას და თუ ეს ჩარევა არაკონსტიტუცირი ნორმის საფუძველზე განხორციელდა აუცილებელია აღნიშნულის გამოსწორების მექანიზმი არსებობდეს. ამასთან საქართველოს კონსტიტუცია ადგენს ამგვარი ზიანის ანაზღაურების უფლებას, განურჩევლად უფლების შელახვის ინტენსივობისა.

ამგვარად, მოსარჩელეს სადავო ნორმის (სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 423-ე (1) მუხლი) ნორმატიული შინაარსი წარმოადგენს უხეშ ჩარევას კონსტიტუციის 42(9) მუხლით გარანტირებული უფლებით დაცულ სფეროში და არ არსებობს არანაირი საფუძველი აღნიშნული ჩარევის გასამართლებლად.