თქვენ არ ეცნობით კონსტიტუციური სარჩელის/წარდგინების სრულ ვერსიას. სრული ვერსიის სანახავად, გთხოვთ, ვერტიკალური მენიუდან ჩამოტვირთოთ მიმაგრებული დოკუმენტი

1. სადავო ნორმატიული აქტ(ებ)ი

ა. „საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი“ (პარლამენტის კანონი N1772-IIს)

2. სასარჩელო მოთხოვნა

3. საკონსტიტუციო სასამართლოსათვის მიმართვის სამართლებრივი საფუძვლები

Ø საქართველოს კონსტიტუციის:

1. მე-9 მუხლის მე-2 ნაწილი;

2. მე-15 მუხლის მე-2 პუნქტი;

3. 31-ე მუხლის მე-7 პუნქტი;

4. მე-60 მუხლის მე-4 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტი.

Ø „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ ორგანული კანონის:

1. მე-19 მუხლის 1-ლი ნაწილის „ე“ პუნქტი;

2. 31-ე მუხლი;

3. 31¹-ე მუხლის 1-ლი და მე-2 ნაწილები;

39-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის „ა“ პუნქტი.

4. განმარტებები სადავო ნორმ(ებ)ის არსებითად განსახილველად მიღებასთან დაკავშირებით

აღნიშნული კონსტიტუციური სარჩელი აკმაყოფილებს „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ ორგანული კანონის: მე-19,31,31¹,39 მუხლების მოთხოვნებს, ვინაიდან:

ა). ფორმით და შინაარსით შეესაბამება და აკმაყოფილებს „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ ორგანული კანონის: მე-19 მუხლის 1-ლი ნაწილის „ე“ პუნქტის, 31-ე მუხლის, 31¹-ე მუხლის 1-ლი და მე-2 ნაწილებისა და 39-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის „ა“ პუნქტით დადგენილ მოთხოვნებს;

ბ). სარჩელში წარმოდგენილი მოთხოვნები ემყარება არა მოსარჩელის აღქმას მათი არაკონსტიტუციურობის შესახებ, არამედ, სადავო ნორმების გამოყენების სასამართლო პრაქტიკას, რაც საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილებებში განმარტებულია როგორც ნორმათა რეალური შინაარსი;

გ). სარჩელში აღწერილი სამართლებრივი პრობლემები არა ინდივიდუალური, არამედ, საერთო ხასიათისაა;

დ). სასამართლოები სწორედ ამ საკონსტიტუციო სარჩელში აღწერილის მსგავს განმარტებებს ახდენდნენ და პრაქტიკას ამკვიდრებდნენ მრავალი წლის განმავლობაში, რაც ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციურ პრინციპებს და მითითებულ კონკრეტულ ნორმებს.

5. მოთხოვნის არსი და დასაბუთება

საკითხი N1

ჩვენი მსჯავრდება მოხდა 2014 წლის 16 დეკემბერს, თბილისის საქალაქო სასამართლოს მიერ სისხლის სამართლის N1/4143-14 N007291013014 საქმეზე დანაშაულისათვის გათვალისწინებული საქართველოს სსკ-ის 260-ე მუხლის მე-2 ნაწილის „ბ“ და „გ“ ქ/პუნქტებით და 260-ე მუხლის მე-3 ნაწილის „ა“ ქ/პუნქტით (წინასწარი შეთანხმებით პირთა ჯგუფის მიერ, სამსახურებრივი მდგომარეობის გამოყენებით, განსაკუთრებით დიდი ოდენობით ნარკოტიკული საშუალების უკანონო შეძენა-შენახვა).

თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 16.06.2017 წლის განაჩენით (საქმე N1ბ/99-15) უარი გვეთქვა სააპელაციო საჩივრის დაკმაყოფილებაზე.

ხოლო, საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 23.01.2018 წლის განჩინებით(N470აპ -17) ჩვენი საკასაციო საჩივარი არ იქნა დაშვებული განსახილველად.

მითითებული სისხლის სამართლის საქმე, ვაკე-საბურთალოს რაიონული პროკურატურის პროკურორის მ. სილაგაძის 29.10.2013 წლის დადგენილებით გამოყოფილი იქნა სს N007161013013 საქმიდან (ზ. ვარშანიძის და მ. გოგიბედაშვილის ბრალდების საქმე).

აღნიშნული დადგენილების თანახმად, დასადგენი იყო მ. გოგიბედაშვილის მიერ შეძენილი ნარკოტიკული საშუალების წარმომავლობა და საქმის ცალკე წარმოებად გამოყოფის მიზანშეწონილობაც ამით იყო ახსნილი. ამავდროულად, გამოყოფილ N007291013014 საქმეში მტკიცებულებების სახით გადმოტანილი იქნა სს N007161013013 საქმეში არსებული ყველა დოკუმენტი / მტკიცებულება.

აღნიშნული მტკიცებულებები, მოპოვებული სს N007161013013 საქმეში, სრულად იქნა გამოყენებული ჩვენი ბრალდების საქმეში, გადმოგვეცა მხარეებს ბრალდების წარდგენის შემდეგ, ასევე წინასასამართლო სხდომამდე წარედგინა სასამართლოს, ცნობილი იქნა დასაშვებ მტკიცებულებებად, როგორც წერილობითი მტკიცებულებები გამოკვლეული იქნა პროცესზე, ასევე, იმავე საქმეში არსებული ზ. ვარშანიძის დაკითხვის ოქმის საფუძველზე, მოწმედ იქნა დაკითხული ეს უკანასკნელი და ეს მტკიცებულებაც გამოყენებული იქნა ჩვენი გამამტყუნებელი განაჩენისათვის.

ჩვენი ბრალდების სს N007291013014 საქმეში არსებული ყველა მტკიცებულება გამომდინარეობს მხოლოდ სს N007161013013 საქმეში არსებული მტკიცებულებებიდან და მეტიც, - ეს საქმე მთლიანად დუბლირებული და გამოყენებული იყო ჩვენი ბრალდების საქმეში.

სს N007161013013 საქმეზე გამოძიების დაწყებას საფუძვლად დაედო 16.10.2013 წლის 19 სთ. 38 წუთზე შედგენილი დეტექტივ-გამომძიებელ მ. ბარამიძის პატაკი, სადაც ის სიტყვა-სიტყვით უთითებს: რომ მის ხელთ არსებული ინფორმაციის თანახმად (არ აკონკრეტებს რა ტიპის ინფორმაციაა), ზ. ვარშანიძე არის ნარკოტიკული ნივთიერების მომხმარებელი, იმყოფება კონკრეტულ ადგილას და თან უნდა ჰქონდეს ნარკოტიკული საშუალება.

პატაკის შედგენიდან ზუსტად 5 წუთში, - 19 სთ. 43 წუთზე, გამომძიებლის მიერ იკითხება მ. ბარამიძე. დაკითხვა სრულდება 19 სთ. 50 წუთზე. დაკითხვის ოქმში მ. ბარამიძე სიტყვა-სიტყვით იმეორებს პატაკში ასახულ ინფორმაციას, ამასთან, არ აზუსტებს რა წყაროზე დაყრდნობით ფლობს ამ ინფორმაციას (წყარო არის ოპერატიული, ანონიმური, თუ სხვა) და არც გამომძიებელი უსვამს მას ამ კითხვას.

სწორედ ამ ერთი გადაუმოწმებელი, დაუდგენელი წარმომავლობის ინფორმაციის საფუძველზე, დეტექტივ-გამომძიებელ მ. ბარამიძის დაკითხვისთანავე, იმავე წუთზე (19:50 სთ) იწყება ზ. ვარშანიძის პირადი ჩხრეკა, რა დროსაც, როგორც შემდგომ, ექსპერტიზის დასკვნით დადგინდა, მისგან ამოღებული იქნა 0.5135 გრ. ნარკოტიკული ნივთიერება - ჰეროინი.

ზ. ვარშანიძე იმავე საქმეში ბრალდებულის სახით დაკავებული იქნა 16.10.2013 წლის 20:06 საათზე.

ზ. ვარშანიძე იმავე საქმეში ბრალდებულის სახით დაიკითხა 16.10.2013 წელს. რა დროსაც მან მისცა ნარკოტიკის წარმომავლობასთან დაკავშირებით მ. გოგიბედაშვილის მამხილებელი პირდაპირი და მისი შესაძლო თანამონაწილეების შესახებ ირიბი ჩვენება.

მითითებული ჩხრეკის შედეგის და ზ. ვარშანიძის ჩვენების საფუძველზე:

Ø 16.10.2013 წელს 21:20 საათზე დაკავებული იქნა მ. გოგიბედაშვილი.

Ø 17.10.2013 წელს 05:00 სთ. – 05:45 სთ. პერიოდში ჩატარდა მ. გოგიბედაშვილის საცხოვრებელი სახლის ჩხრეკა, რა დროსაც, როგორც შემდგომში ექსპერტიზით დადგინდა, ამოღებული იქნა 4.4768 გრ ნარკოტიკული საშუალება - ჰეროინი.

Ø 18.10.2013 წელს ზ. ვარშანიძეს და მ. გოგიბედაშვილს წარედგინათ ბრალდებები სს N007161013013 საქმეში; ორივე პირის მიმართ, აღკვეთის ღონისძიებების სახით, გამოყენებული იქნა პატიმრობა.

Ø ზ. ვარშანიძის და მ. გოგიბედაშვილის ბრალდების N007161013013 საქმიდან, პროკურორ მ. სილაგაძის დადგენილებით (29.10.2013 წ.) მ. გოგიბედაშვილის მიერ შეძენილი და შენახული ნარკოტიკული ნივთიერების წარმომავლობის დადგენის მიზნით, ცალკე წარმოებად გამოიყო დღეისათვის უკვე ჩვენი მსჯავრდების სს N007291013014 საქმე, თანაც ამ საქმეში გადმოტანილი იქნა და გამამტყუნებელი განაჩენის ჩათვლით გამოყენებული იქნა: პირველად, - N007161013013 სს საქმეში არსებული მტკიცებულებები.

ამდენად, მიუხედავად იმისა, სასამართლო განხილვის არცერთ სტადიაზე არ ვაღიარებდით და არც ვაღიარებთ დანაშაულს, ფაქტია, რომ კონსტიტუციის მე-15 მუხლის მე-2 პუნქტთან მიმართებაში ზ. ვარშანიძის მიმართ უკანონოდ ჩატარებულმა ჩხრეკამ დაარღვია ჩვენი უფლებებიც.

საქართველოს სსსკ-ის 22-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის შესაბამისად: „კანონის არსებითი დარღვევით მოპოვებული მტკიცებულება და ამგვარი მტკიცებულების საფუძველზე კანონიერად მოპოვებული მტკიცებულება, თუ ის აუარესებს ბრალდებულის სამართლებრივ მდგომარეობას, დაუშვებელია და იურიდიული ძალა არ გააჩნია.“ კანონის ამ მუხლში განმტკიცებლი „მოწამლული ხის ნაყოფის დოქტრინის“ („fruit of the poisonous tree doctrine“) თანახმად, თუ უკანონო და ანტიკონსტიტუციური იყო ზ. ვარშანიძის მიმართ 16.10.2013 წელს ჩატარებული პირადი ჩხრეკა (მიუხედავად შედეგისა), ასევე, უკანონო იქნება მის საფუძველზე და შედეგად მოპოვებული ყველა მტკიცებულება, რომლებიც გამოყენებული იქნა ჩვენი მსჯავრდებისათვის (გამამტყუნებელი განაჩენისთვის). ამასთან, არ არსებობდა:

1. მტკიცებულებების მოპოვების დამოუკიდებელი წყაროს გამონაკლისი;

2. მტკიცებულებათა გარდაუვლად აღმოჩენის გამონაკლისი.

რომ არა ზ. ვარშანიძის უკანონოდ, სათანადო საფუძვლის გარეშე, ჩატარებული ჩხრეკა

(რომელიც ასევე უკანონოდ, კანონიერად იქნა ცნობილი თბილისის საქალაქო სასამართლოს მოსამართლე შ. გუნცაძის 17.10.2013 წლის N11ბ/8178 განჩინებით, სადაც სასამართლომ განმარტა, რომ „საქმეში არსებული ფაქტებისა და ინფორმაციის ერთობლიობა, რომელიც შეეხება მოცემული სისხლის სამართლის საქმეს, ქმნიდა საკმარის ფაქტობრივ საფუძვლებს დასაბუთებული ვარაუდისათვის, რომ ზ. ვარშანიძეს შესაძლოა თან ჰქონოდა ნარკოტიკული საშუალება“), არავითარი დასაბუთებული ვარაუდი არ შეიძლება არსებობდეს, რომ ჩვენს მიმართ მოხდებოდა რაიმე მტკიცებულების მოპოვება (მიუხედავად იმისა, რომ არ ვაღიარებთ დანაშაულს).

ზ. ვარშანიძე არ გამოცხადებულა სამართალდამცავ ორგანოში ბრალის აღიარებით, ნებაყოფლობით არ ჩაუბარებია ნარკოტიკული საშუალება, ჩვენება მისცა დანაშაულის ფაქტზე მხილების შემდეგ (რაც უკანონო ჩხრეკის შედეგი იყო თავის მხრივ), მისი ჩვენების საფუძველზე, იქნა მხილებული მ. გოგიბედაშვილი, რომელმაც თავის მხრივ, თავის თანამონაწილეებად ჩვენებაში დაგვასახელა ჩვენც.

ასე რომ, მტკიცებულებათა მოპოვების ჯაჭვი 16.10.2013 წელს ზ. ვარშანიძის უკანონო პირადი ჩხრეკიდან ჩვენს დაკავებამდე არის უწყვეტი და მხოლოდ ურთიერთგამომდინარე.

სწორედ, აღნიშნული სამმართლებრივი გარემოება ასაბუთებს ჩვენს სამართლებრივ ინტერესს და უფლებას კონსტიტუციური სარჩელით მოვითხოვოთ 16.10.2013 წელს ზ.ვარშანიძის მიმართ ჩატარებული უკანონო პირადი ჩხრეკის დროს (საფუძვლად) სამართალდამცავი ორგანოს მიერ გამოყენებული საქართველოს სსსკ-ის ნორმების (ნორმატიული შინაარის) არაკონსტიტუციურად ცნობა.

Ø საქართველოს სსსკ-ის 119-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად: „დასაბუთებული ვარაუდის არსებობის შემთხვევაში ამოღება და ჩხრეკა ტარდება იმ

მიზნით, რომ აღმოჩენილ და ამოღებულ იქნეს საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე საგანი, დოკუმენტი, ნივთიერება ან ინფორმაციის შემცველი სხვა ობიექტი.“

ამავე მუხლის მე-4 ნაწილის თანახმად კი, „საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე საგნის, დოკუმენტის, ნივთიერების ან ინფორმაციის შემცველი სხვა ობიექტის ამოსაღებად ჩხრეკა შეიძლება ჩატარდეს, თუ არსებობს დასაბუთებული ვარაუდი, რომ ის ინახება გარკვეულ ადგილზე, გარკვეულ პირთან და მის აღმოსაჩენად საჭიროა ძებნა“.

დასახელებული საკანონმდებლო ნორმები, შესაბამისად, ადგენენ ამოღებისა და ჩხრეკის ჩატარების მიზნებსა და ჩხრეკის ჩატარების საფუძველს.

Ø საქართველოს სსსკ-ის 121-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად:

„პროკურორს, გამომძიებელს, დაკავების უფლებამოსილებით აღჭურვილ პირს უფლება აქვთ, დასაბუთებული ვარაუდის არსებობისას ამ კოდექსის 120-ე მუხლით გათვალისწინებული წესით პირადი ჩხრეკით ამოიღონ საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე საგანი, დოკუმენტი, ნივთიერება თუ ინფორმაციის შემცველი სხვა ობიექტი, რომელიც აღმოჩენილია პირის ტანსაცმელზე, მის ხელთ არსებულ ნივთში ან სატრანსპორტო საშუალებაში, სხეულზე ან სხეულში“.

ხსენებული ნორმა, ერთის მხრივ, ადგენს პირადი ჩხრეკის ჩატარების საფუძველს, ხოლო, მეორეს მხრივ, მიუთითებს, რომ მისი ჩატარების წესი განისაზღვრება საქართველოს სსსკ-ის 120-ე მუხლით, რომელიც ჩხრეკისა და ამოღების ჩატარების საერთო წესს აყალიბებს.

Ø საქართველოს სსსკ-ის მე-3 მუხლის მე-11 ნაწილის თანახმად:

დასაბუთებული ვარაუდია „ფაქტების ან ინფორმაციის ერთობლიობა, რომელიც მოცემული სისხლის სამართლის საქმის გარემოებათა ერთობლიობით დააკმაყოფილებდა ობიექტურ პირს, რათა დაესკვნა პირის მიერ დანაშაულის შესაძლო ჩადენა, ამ კოდექსით პირდაპირ გათვალისწინებული საგამოძიებო მოქმედების ჩატარებისთვის ან/და აღკვეთის ღონისძიების გამოყენებისთვის გათვალისწინებუ-ლი მტკიცებულებითი სტანდარტი“.

ამდენად, სადავო ნორმებით, იმისათვის, რომ ჩხრეკა ჩატარდეს, უნდა არსებობდეს ფაქტების ან ინფორმაციის ერთობლიობა, რომელიც გარემოებათა ერთობლიობით დააკმაყოფილებდა ობიექტურ პირს, რათა დაესკვნა, რომ საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე საგანი, დოკუმენტი, ნივთიერება ან ინფორმაციის შემცველი სხვა ობიექტი ინახება გარკვეულ ადგილზე, გარკვეულ პირთან და მის აღმოსაჩენად საჭიროა ძებნა.

Ø საქართველოს კონსტიტუცია მე-15 მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტებით დაცულ

უფლებებში სახელმწიფოს ჩარევის სხვადასხვა კონსტიტუციურ-სამართლებრივ საფუძველზე მიუთითებს.

კერძოდ, საქართველოს კონსტიტუციის მე-15 მუხლის პირველი პუნქტით დაცულ პირადი და ოჯახური ცხოვრების უფლებაში ჩარევა შესაძლებელია განხორციელდეს „მხოლოდ კანონის შესაბამისად, დემოკრატიულ საზოგადოებაში აუცილებელი სახელმწიფო ან საზოგადოებრივი უსაფრთხოების უზრუნველყოფის ან სხვათა უფლებების დაცვის მიზნით“;

ხოლო, ამავე მუხლის მე-2 პუნქტით დაცული პირადი სივრცისა და კომუნიკაციის უფლების შეზღუდვისთვის, დამატებით, მოითხოვება სასამართლოს გადაწყვეტილება - კონტროლი.

საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს განმარტებით, „ცალკეული უფლების შეზღუდვისთვის სასამართლოს გადაწყვეტილების სახით დამატებითი ფორმალური კრიტერიუმის არსებობა ხაზს უსვამს ამ უფლების (თუ მისი ცალკეული უფლებრივი კომპონენტის) ბუნებას და იმ ფაქტს, რომ ამ ურთიერთობაში მაღალია აღმასრულებელი ხელისუფლების განმახორციელებელი ორგანოების თვითნებობის საფრთხე და არსებობს სასამართლოს, როგორც ნეიტრალური და მიუკერძოებელი ორგანოს მხრიდან კონტროლის განხორციელების საჭიროება. ასეთ შემთხვევაში სასამართლო გადაწყვეტილების დათქმა ემსახურება კანონის მოთხოვნების განუხრელ დაცვას და აღმასრულებელი ორგანოების შეცდომის ან/და თვითნებობის შედეგად უფლების დარღვევის გამორიცხვას“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2018 წლის 26 ივლისის №2/4/665,683 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე ნანა ფარჩუკაშვილი საქართველოს სასჯელაღსრულებისა და პრობაციის მინისტრის წინააღმდეგ“, II-109).

Ø საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი ჩხრეკა / ამოღების საგამოძიებო

მოქმედების განხორციელებისთვის აუცილებელ წინაპირობად სასამართლო ნებართვას / კონტროლს განსაზღვრავს.

კერძოდ, სსსკ-ის 112-ე მუხლი ადგენს, რომ: „საგამოძიებო მოქმედება, რომელიც ზღუდავს კერძო საკუთრებას, მფლობელობას ან პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობას, ტარდება მხარის შუამდგომლობის საფუძველზე სასამართლოს განჩინებით. ასეთ შემთხვევაში, მოსამართლე შუამდგომლობისა და მისი განხილვისათვის საჭირო ინფორმაციის შესვლიდან არა უგვიანეს 24 საათისა ზეპირი მოსმენის გარეშე წყვეტს შუამდგომლობას. ამასთან მოსამართლე უფლებამოსილია შუამდგომლობა განიხილოს შუამდგომლობის დამყენებელი მხარის მონაწილეობით“.

ამასთან, სსსკ-ის 112-ე მუხლის მე-5 პუნქტი ადგენს, სასამართლოს განჩინების გარეშე, გადაუდებელი აუცილებლობის შემთხვევაში საგამოძიებო მოქმედების ჩატარების საფუძველს, რომელიც პირობადებულია ამ საგამოძიებო მოქმედების ex post სასამართლო კონტროლით.

კერძოდ, ხსენებული დებულების თანახმად, „ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული საგამოძიებო მოქმედება გადაუდებელი აუცილებლობისას, როდესაც დაყოვნებამ შეიძლება გამოიწვიოს გამოძიებისათვის მნიშვნელოვანი ფაქტობრივი მონაცემების განადგურება ან როცა დაყოვნება შეუძლებელს გახდის აღნიშნული მონაცემების მოპოვებას, ან როცა საქმისათვის საჭირო საგანი, დოკუმენტი, ნივთიერება ან ინფორმაციის შემცველი სხვა ობიექტი აღმოჩენილია სხვა საგამოძიებო მოქმედების ჩატარებისას (თუ აღმოჩენილია მხოლოდ ზედაპირული დათვალიერების შედეგად), ან როცა არსებობს სიცოცხლის ან ჯანმრთელობის ხელყოფის რეალური საფრთხე, შეიძლება ჩატარდეს სასამართლოს განჩინების გარეშეც, რის შესახებაც მოსამართლეს, რომლის სამოქმედო ტერიტორიაზედაც ჩატარდა აღნიშნული საგამოძიებო მოქმედება, ან გამოძიების ადგილის მიხედვით მოსამართლეს პროკურორმა უნდა აცნობოს საგამოძიებო მოქმედების დაწყებიდან 24 საათის განმავლობაში და უნდა გადასცეს სისხლის სამართლის საქმის მასალები (ან მათი ასლები), რომლებიც ასაბუთებს საგამოძიებო მოქმედების გადაუდებლად ჩატარების აუცილებლობას“.

აღნიშნულიდან გამომდინარე, სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი ჩხრეკის ჩატარებისთვის ითხოვს სასამართლო კონტროლს და, ამდენად, სადავო ნორმები აკმაყოფილებს საქართველოს კონსტიტუციის მე-15 მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებულ ფორმალურ კრიტერიუმებს.

საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ თავის 25.12.2020 წლის N2/2/1276 გადაწყვეტილების 57-ე პუნქტში განმარტა:

„57. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლო იზიარებს მოსარჩელის მოსაზრებას იმის თაობაზე, რომ თუ პატაკის შემდგენი/მიმღები პირის გამოკითხვის ოქმი ყოველგვარი დამატებითი ინფორმაციის მითითების გარეშე იმეორებს მხოლოდ პატაკში აღწერილ ინფორმაციას ან/და მხოლოდ იმ ინფორმაციას, რომელიც ოპერატიულმა წყარომ მიაწოდა, უნდა ჩაითვალოს, რომ სახეზეა ერთი ინფორმაცია, რაც, ცხადია, ვერ შეფასდება ინფორმაციის ან ფაქტების ერთობლიობად. საწინააღმდეგოს დაშვების შემთხვევაში, ფაქტების და ინფორმაციის ერთობლიობა ყოველთვის შეიქმნება, რადგან ყოველთვის იარსებებს პოლიციელი, რომელიც დაადასტურებს ოპერატიული წყაროდან ინფორმაციის გადმოცემის ფაქტს და გადმოცემს იმ ინფორმაციის შინაარსს, რომელიც ოპერატიულმა წყარომ მიაწოდა, ან მეტიც, თუ რამდენიმე პოლიციელი გადმოსცემს ინფორმაციის მიმღები პოლიციელის მიერ შედგენილი პატაკის შინაარსს, ფაქტებისა და ინფორმაციის უფრო დიდი ერთობლიობა შეიქმნება და შეიძლება უფრო დამაჯერებლადაც გამოიყურებოდეს, რაც, ცხადია, საღ აზრს მოკლებული მსჯელობაა“.

საკონსტიტუციო სასამართლოს ამავე გადაწყვეტილების 61 – 62 პუნქტებში ნათქვამია:

„61. საქმის ვითარებიდან ჩანს, რომ განსახილველ შემთხვევაში სახეზე იყო, მინიმუმ, 2 ტიპის ინფორმაცია. კერძოდ, გამომძიებლის პატაკში ასახული ოპერატიული წყაროს ინფორმაცია მოსარჩელის შესახებ, მათ შორის, მოსარჩელის ადგილსამყოფელი, მინიმუმ, 40 წუთის განმავლობაში და ინფორმაცია ნარკოტიკული ნივთიერების ქონის შესახებ. ხოლო, მეორე მხრივ, საქმეს ერთვოდა გამომძიებლის გამოკითხვის ოქმი, სადაც ეს უკანასკნელი მიუთითებდა, რომ ოპერატიული წყარო სანდოა და მის მიერ პოლიციისთვის მიწოდებული ინფორმაციის საფუძველზე, არაერთი საქმე გახსნილა. პოლიციელი გაფრთხილებული იყო გამოძიებისთვის ცრუ ინფორმაციის მიწოდების გამო სისხლის სამართლებრივი პასუხისმგებლობის შესახებ. ამდენად, საქმის მასალებიდან არ დასტურდება შემთხვევა, როდესაც პოლიციელის პატაკი და გამოკითხვის ოქმი ზუსტად ერთი და იგივე ინფორმაციას იუწყება ყოველგვარი დამატებითი ინფორმაციის მითითების გარეშე და სასამართლო ამ ინფორმაციას როგორც ფაქტებისა და ინფორმაციის ერთობლიობად განიხილავს.

62. საკონსტიტუციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ საკონსტიტუციო სასამართლოში საქმის განხილვისას წარმოდგენილი არ ყოფილა სხვა ცხადი და რელევანტური პრაქტიკა, რომელიც წარმოაჩენდა, რომ მოქმედი კანონმდებლობის საფუძველზე, სისხლის სამართლის პროცესში ოპერატიული წყაროს ან ანონიმური პირის მიერ მიწოდებული ინფორმაცია, სათანადო გადამოწმების გარეშე, თავისთავად არის მიჩნეული ჩხრეკის ჩატარების დასასაბუთებლად საკმარისი ფაქტების ან ინფორმაციის ერთობლიობად. ამავე დროს, მსგავსი პრაქტიკის არსებობა ცნობილი არ არის საკონსტიტუციო სასამართლოსათვის, თუმცა მომავალში ასეთი პრაქტიკის საფუძველზე კონსტიტუციური სარჩელის წარმოდგენის შემთხვევაში სასამართლო მას დამოუკიდებლად შეაფასებს“.

მოცემულ შემთხვევაში, სს N007161013013 საქმეზე 16.10.2013 წელს გადაუდებელი აუცილებლობის საფუძვლით ჩატარებული ზ. ვარშანიძის პირადი ჩხრეკა არის საუკეთესო მაგალითი ცხადი და რელევანტური პრაქტიკისა, რომელიც წარმოაჩენს, რომ მოქმედი კანონმდებლობის საფუძველზე, სისხლის სამართლის პროცესში საერთოდ დაუდგენელი წარმომავლობის ინფორმაცია, სათანადო გადამოწმების გარეშე, თავისთავად იქნა მიჩნეული ჩხრეკის დასასაბუთებლად საკმარისი ფაქტების ან ინფორმაციის ერთობლიობად, რაც სასამართლოს მიერ თავისი განჩინებით სწორედ სსსკ-ის სადავო ნორმებზე დაყრდნობით კანონიერად იქნა ცნობილი.

ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, ნათელია რომ, საქართველოს სსსკ-ის 119-ე მუხლის 1-ლი, მე-3 და მე-4 ნაწილების, 121-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის, კონსტიტუციურ სარჩელში მითითებული ნორმატიული შინაარსი, წინააღმდეგობაში მოდის საქართველოს კონსტიტუციის მე-15 მუხლის მე-2 პუნქტით დაცულ უფლებებთან და არ ქმნიან სათანადო სამართლებრივ გარანტიებს და მექანიზმებს, რათა თავიდან იქნეს აცილებული სამართალდამცავი ორგანოს თვითნებობა და უკანონო ჩარევა ადამიანის პირად სივრცეში. ამასთან, ეს პრობლემა არ არის გამონაკლისი და არ ატარებს ინდივიდუალური გადაცდომის სახეს, არამედ, მასშტაბური ხასიათის პრობლემაა.

საკითხი N2

საქართველოს კონსტიტუციის 31-ე მუხლის მე-7 პუნქტის თანახმად: „დადგენილება ბრალდებულის სახით პირის პასუხისგებაში მიცემის შესახებ უნდა ემყარებოდეს დასაბუთებულ ვარაუდს, ხოლო გამამტყუნებელი განაჩენი − უტყუარ მტკიცებულებებს. ყოველგვარი ეჭვი, რომელიც ვერ დადასტურდება კანონით დადგენილი წესით, უნდა გადაწყდეს ბრალდებულის სასარგებლოდ.“

საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს განმარტებით, ზემოხსენებული კონსტიტუციური დებულება „წარმოადგენს სამართლებრივი სახელმწიფოს ერთ-ერთ საფუძველს, განამტკიცებს უდანაშაულო პირის მსჯავრდების თავიდან აცილების მნიშვნელოვან, საყოველთაოდ აღიარებულ პრინციპს - „in dubio pro reo“, რომლის თანახმად, დაუშვებელია პირის მსჯავრდება საეჭვო ხასიათის ბრალდებების საფუძველზე და, ამდენად, სისხლისსამართლებრივი დევნის პროცესში ადამიანის უფლებების დაცვის მნიშვნელოვან გარანტიას ქმნის. მხოლოდ უტყუარი მტკიცებულებების საფუძველზე პასუხისმგებლობის დაკისრების პრინციპი წარმოადგენს იმის გარანტიას, რომ სახელმწიფო მოხელეთა თვითნებობისა თუ შეცდომების შედეგად არ მოხდეს უდანაშაულო პირის მსჯავრდება. სამართლებრივი სახელმწიფო გულისხმობს ისეთი სამართლებრივი სისტემის არსებობას, რომლის პირობებშიც პირის წინააღმდეგ განხორციელებული მართლმსაჯულების ღონისძიებები - ბრალდება და პასუხისმგებლობის დაკისრება უნდა განხორციელდეს ადეკვატური სტანდარტების შესაბამისად“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2015 წლის 22 იანვრის №1/1/548 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე ზურაბ მიქაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-2).

ამასთან ერთად, მნიშვნელოვანია იმის გათვალისწინება, რომ უტყუარობის კონსტიტუციური პრინციპი მოითხოვს არა მხოლოდ იმას, რომ გამამტყუნებელი განაჩენი უტყუარ (სანდო, გაუყალბებელ) მტკიცებულებებს ეფუძნებოდეს, არამედ იმასაც, რომ საქმეზე წარმოდგენილი მტკიცებულებებით ეჭვგარეშე დასტურდებოდეს პირის ბრალეულობა დანაშაულის ჩადენაში. იმ შემთხვევაში, თუ საქმეზე წარმოდგენილ მტკიცებულებათა ერთობლიობა ობიექტური დამკვირვებლისთვის გონივრულ ეჭვს იწვევს პირის უდანაშაულობის თაობაზე, საქართველოს კონსტიტუციის 31-ე მუხლის მე-7 პუნქტის იმპერატიული მოთხოვნაა, რომ აღნიშნული ეჭვი ბრალდებულის სასარგებლოდ გადაწყდეს. „ბრალდებულს არ უნდა შეერაცხოს დანაშაული მანამ, სანამ მტკიცებულებების საკმარისი და დამაჯერებელი ერთობლიობით არ დადასტურდება დანაშაულის თითოეული ელემენტის არსებობა მის ქმედებაში... დანაშაულებრივი ქმედება უნდა დადასტურდეს გონივრულ ეჭვს მიღმა, უნდა გამოირიცხოს ყოველგვარი გონივრული ეჭვი პირის მიერ დანაშაულის ჩადენასთან დაკავშირებით. საზოგადოება, რომელიც იღვწის ადამიანის უფლებებისა და თავისუფლებების დასაცავად, იცის ადამიანის თავისუფლების ფასი, არ დაუშვებს ისეთი პირის მსჯავრდებას, რომლის ბრალეულობა მიუკერძოებელი და გონიერი დამკვირვებლისთვის საეჭვო რჩება... გონივრულ ეჭვს მიღმა სტანდარტი თამაშობს მნიშვნელოვან როლს მართლმსაჯულებისადმი საზოგადოების ნდობის ჩამოყალიბებაში. სასიცოცხლოდ აუცილებელია, რომ სახელმწიფოს ლეგიტიმური უფლება, განახორციელოს სისხლისსამართლებრივი დევნა, აღასრულოს მართლმსაჯულება, არ იქნეს დასუსტებული ისეთი მტკიცებულებითი სტანდარტით, რომელიც მიუკერძოებულ ადამიანს, საზოგადოებას გაუჩენს ეჭვს უდანაშაულო პირის მსჯავრდების შესახებ. ასევე აუცილებელია, რომ თავისუფალ საზოგადოებაში თითოეულ პირს ჰქონდეს იმის რწმენაცა და სამართლებრივი გარანტიაც, რომ სახელმწიფო არ მოახდენს მის მსჯავრდებას, თუკი სამართლიანი სასამართლო პროცესის შედეგად, ყველაზე მაღალი დამაჯერებლობით (სიზუსტით) არ დარწმუნდება პირის ბრალეულობაში“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2015 წლის 22 იანვრის №1/1/548 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე ზურაბ მიქაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-41-43).

როგორც უკვე ავღნიშნე, კონსტიტუციური სარჩელის 1-ლი საკითხის განხილვისას, ჩვენი მსჯავრდება მოხდა სს N007291013014 საქმეზე თბილისის საქალაქო სასამართლოს 16.12.2014 წლის განაჩენის თანახმად: „საქართველოს შსს-ს ც.კ.პ. დეპარტამენტის დირექტორის მოადგილე ბექა ქებაძე, ამავე დეპარტამენტის მეორე მთ. სამმართველოს პირველი სამმართველოს მეორე განყოფილების უფროს გიორგი ჩოთალიშვილთან და ამავე განყოფილების დეტექტივ-გამომძიებელ გიორგი ბეჟანიშვილთან ერთად, 2013 წლის 3 ივლისს, უკანონოდ დაეუფლა ამავე დეპარტამენტის მეორე მთ. სამმართველოს პირველი სამმართველოს მეორე განყოფილების წარმოებაში არსებულ სისხლის სამართლის N0090300713002 საქმეზე ნივთიერ მტკიცებულებად ამოღებულ 11933,70 გრამ ფხვნილისებრ ნივთიერებას, რომელიც შეიცავდა განსაკუთრებით დიდი ოდენობით - 1905,42 გრამ ნარკოტიკულ საშუალება ჰეროინს, რასაც 2013 წლის 30 ოქტომბრამდე უკანონოდ ინახავდნენ კასპის რაიონის სოფ. ქვემო გომში, ე.წ. „კვანჭას“ ტყის მასივში“.

ჩვენთვის ინკრიმინირებული ნარკოტიკული ნივთიერების ამოღება სამართალდამცავმა ორგანომ - გამომძიებელმა განახორციელა 2013 წლის 30 ოქტომბერს, 21:35 სთ-დან 22:30 სთ-მდე პერიოდში, საქ. სსსკ-ის 125 – 126-ე მუხლების შესაბამისად. აღნიშნული საგამოძიებო მოქმედება ჩატარებული იქნა ვაკე-საბურთალოს შსს რაიონული სამმართველოს დეტექტივ-გამომძიებელ გ. გორდაძის მიერ, მასში აგრეთვე მონაწილეობდა ამავე სამმართველოს დეტექტივების განყოფილების უფროსი - დ. მხეიძე და პირი, ვითომდა ვისი მითითებითაც ჩატარდა დათვალიერება, რომელიც წარმოადგენდა საქართველოს შსს-ს კასპის რაიონული სამმართველოს ინსპექტორ-გამომძიებელს (პოლიციის მოქმედ თანამშრომელს, როგორც საგამოძიებო მოქმედების ჩატარების დროს, ისე ჩვენი მსჯავრდების საქმეზე სასამართლოში, მოწმის სახით ჩვენების მიცემისას).

საქმეში ბრალდების მიერ წარმოდგენილია 30.10.2013 წლის „დათვალიერების ოქმი“, რომელშიც ოქმის შედგენის ადგილად აღნიშნულია „კასპი“, დათვალიერების დაწყების დრო: 21:35 სთ. დამთავრების დრო: 22:30 სთ.

ამ ოქმის თანახმად, დათვალიერება ჩაატარა და ოქმი შეადგინა ვაკე-საბურთალოს შს სამმართველოს დეტექტივების განყოფილების დეტექტივ-გამომძიებლმა გივი გორდაძემ.

ოქმში აღნიშნულია, რომ მან კასპის რაიონის სოფ. ქვემო გომში ე.წ. „კვანჭა“-ს ტყის მასივის დათვალიერება ჩაატარა დავით თაბუაშვილის და დავით მხეიძის (დეტექტივების განყოფილების უფროსი) მონაწილეობით.

ოქმში აღნიშნულია, რომ გაირკვა შემდეგი: „კასპის რ-ის სოფ. ქვემო გომში არსებულ მცირე ზომის მინდვრის ნაკვეთში, სადაც განთავსებულია მცირე ტყის მასივი მინდვრის და ტყის მსგავს ადგილას ციცაბო დაღმართის ბოლოს ხე-ბუჩქების ქვემოთ მიწის გრანულების მცირე ფენის გადაყრის შემდეგ მოჩანს მოწვანო ფერის ლითონის კასრისმაგვარი საგანი, მიწიდან ამოთხრის შემდეგ მოჩანს რომ კასრისმაგვარ საგანს ერთ ბოლოში აქვს სახელური ხოლო მეორე ბოლო არის წრიული ფორმის და დაფარებული აქვს მრგვალი ლითონის ხუფი. ხუფის მოხსნის შემდეგ კასრიდან ამოღებული იქნა შავი ფერის ხელჩანთა-ჩემოდანი რომელსაც გაჩნია ელვაშესაკრავიანი გასახსნელი. ხელჩანთის გახსნის შემდეგ მასში ნანახი იქნა მართკუთხედი ფორმის შეკვრა შეფუთული პოლიეთილენის პარკში წებოვანი ლენტით. პარკის გახსნის შემდეგ შეკვრაში ნანახი იქნა 24 ცალი მართკუთხედი ფორმის შეკვრა აქედან 22 ცალი ცალ-ცალკე, ხოლო 2 ცალი ერთად. აღნიშნული შეკვრები შეფუთულია პოლიეთილენის პარკით და მოჩანსმათში მოყავისფრო ფერის ნივთიერება. აღნიშნული შეკვრების დათვალიერების შემდეგ მოთავსდა კვლავ ჩანთაში, ჩანთა მოთავსდა ლითონის კასრისმაგვარ საგანში და შეიფუთა პოლიეთილენის პარკში 1 პაკეტად დაილუქა ვაკე-საბურთალოს შს სამმართველოს N27/12 ლუქით გაუკეთდა შესაბამისი ხელმოწერები და დაისვა თარიღი 30.10.13 წ.“

დათვალიერების და ამოღების ოქმს ხელს აწერს პოლიციის სამი მოქმედი თანამშრომელი.

საგამოძიებო მოქმედების დროს გამოყენებული არ ყოფილა ფოტო, ან ვიდეო გადაღება. თუმცა, საქმის მასალებით დასტურდება, რომ ამისათვის მოსამზადებლად საკმარისი დრო და საშუალება სამართალდამცავ ორგანოს ნამდვილად ჰქონდა. სასამართლოში მოწმე დ. მხეიძის მიერ მიცემული ჩვენების თანახმად, მათ თან ჰქონდათ iPhone-ბი, მაგრამ, უსაფრთხოების მოტივით, რათა, ჰაკერული შეღწევის გზით, მათი ტელეფონებიდან არ მომხდარიყო საიდუმლო საგამოძიებო მონაცემების მოპარვა, - გადაღება არ განახორციელეს, რაც სრულად აბსურდული და ირონიული განცხადება (ჩვენება) იყო.

Ø [ N1/4143-14 (N007291013014) სს საქმეზე თბილისის საქალაქო სასამართლოს 17.10.2014 წლის სხდომაზე ბრალდების მოწმე დ. მხეიძის დაკითხვის ოქმის აუდიო-ფაილები:

Ø NN 025, 026, 027, 028, 029 [დაკითხვის გაგრძელება, ხანგრძლივობა: 1 სთ. 47 წმ. (00:00:00 – 01:00:47 სთ.)]:

1). დრო: 00:00:22 – 00:02:11 სთ. (ხანგრძ: 1 წთ. 49 წმ);

2). დრო: 00:46:07 – 01:00:44 სთ. (ხანგრძ: 14 წთ. 37 წმ).

ზოგადად, ბრალდების მხარის პოზიცია ამ საკითხზე (ფოტო-ვიდეო გადაღებაზე) იყო ის, რომ ეს მათი უფლება იყო და არა მოვალეობა.

გამოძიებაში დ. თაბუაშვილის მიერ 30.10.2013 წელს მიცემული ჩვენების მიხედვით, დაახლოებით სექტემბრის თვის ბოლოს, მ. გოგიბედაშვილმა შესანახად მიუტანა შავი ჩანთა, რაზედაც უთხრა, რომ იყო პირადი და სამსახურებრივი დოკუმენტები და სთხოვა შენახვა. თუმცა, ამ ჩვენებისგან განსხვავებით, სასამართლოში ჩვენების მიცემისას, დ. თაბუაშვილმა კატეგორიულად უარყო, რომ მ. გოგიბედაშვილმა ჩანთის შიგთავსზე უთხრა პირადი და სამსახურებრივი დოკუმენტებიაო, დაის ამტკიცებდა: მითხრა პირადი ნივთებიაო.

Ø [ N1/4143-14 (N007291013014) სს საქმეზე თბილისის საქალაქო სასამართლოს 17.10.2014 წლის სხდომაზე ბრალდების მოწმე დ. თაბუაშვილის დაკითხვის ოქმის აუდიო-ფაილები:

· NN 025, 026, 027, 028, 029 [ხანგრძლივობა: 42:35 წთ. (01:00:50 – 02:43:25 სთ.)]:

1). დრო: 01:03:56 – 01:04:58 სთ. (ხანგრძ: 1 წთ. 2 წმ);

გამოძიებაში მიცემული ამავე ჩვენების მიხედვით, დ. თაბუაშვილმა თავისი ცოლის ძმა - მერაბ მამულაშვილთან ერთად ეს ჩანთა წაიღეს მინდორში, ჩადეს რკინის კასრისმაგვარ საგანში, აღნიშნული კასრი მასში მოთავსებული ჩანთით შეიტანეს ბუჩქნარში, ამოთხარეს მიწა, ჩადეს შიგ და ზემოდან გადააყარეს მიწა. ამ ჩვენებაში ის ასევე აღნიშნავდა: „მე მერაბისთვის არ მითქვამს თუ რა იყო ჩანთაში, მიუხედავად იმისა, რომ მე ვიცოდი რომ მასში იყო დოკუმენტები“-ო.

გამოძიებისათვის მიცემულ ჩვენებაში დ. თაბუაშვილი მრავლობით პირში საუბრობს, რომ მ. მამულაშვილთან ერთად ამოთხარა მიწა და დამარხეს კასრი. სასამართლოში კი რატომღაც განაცხადა, რომ მიწა კი არ ამოთხარა, არამედ, ზუსტად კასრის ზომის ორმო (ბუნებრივი ჩაღრმავება) იპოვა ბუჩქებს შორის, შიგ მარტომ ჩადო კასრი და ფოთლები და ბალახები მიაყარა, მ.მამულაშვილი კი თითქოს მანქანასთან ელოდებოდა.

ხოლო, მ. მამულაშვილი კი დაეხმარა მხოლოდ ა/მანქანით კასრის მინდორში მიტანაში და სად და როგორ დამარხა მან არ იცოდა (მ.მამულაშვილმა).

Ø [ N1/4143-14 (N007291013014) სს საქმეზე თბილისის საქალაქო სასამართლოს 17.10.2014 წლის სხდომაზე ბრალდების მოწმე დ. თაბუაშვილის დაკითხვის ოქმის აუდიო-ფაილები:

· NN 025, 026, 027, 028, 029 [ხანგრძლივობა: 42:35 წთ. (01:00:50 – 02:43:25 სთ.)]:

1). დრო: 01:04:58 – 01:06:14 სთ. (ხანგრძ: 1 წთ. 16 წმ);

2). დრო: 02:03:14 – 02:03:40 სთ. (ხანგრძ: 26 წმ);

3). დრო: 02:31:42 – 02:32:21 სთ. (ხანგრძ: 39 წმ);

4). დრო: 01:16:00 – 01:16:38 სთ. (ხანგრძ: 38 წმ).

არადა, დაცვის მხარის მიერ აღნიშნული (შესაბამისი საგამოძიებო ღონისძიების ოქმში დაფიქსირებული ზოგადი მონაცემებით და დამატებით იგივე ზემონახსენები მერაბ მამულაშვილის მიერ ზოგადად მინიშნებული) ტერიტორიის დეტალურად გადამოწმების შედეგად იქ არ აღმოჩნდა არც ამოთხრილი ორმოს კვალი და არც რაიმე მსგავსი ბუნებრივი ჩაღრმავება (მათ შორის ვერც ბუჩქებს შორის), რაც დაფიქსირებული იქნა ვიდეო და ფოტო სურათებით და დადგენილი წესის მიხედვით ეს მტკიცებულება წარდგენილი და გამოკვლეული იქნა თბილისის საქალაქო სასამართლოში, რომლის დროსაც აღნიშნული დაადასტურა სასამართლოში დაკითხვისას მოწმე - რომან ქებაძემ. თუმცა, ამ ყველაფერზე როგორც პირველი ინსტანციის, ისე სააპელაციო და საკასაციო სასამართლოებმა დუმილი არჩიეს და საერთოდ არ შეხებიან ამ თემას გადაწყვეტილებებში.

საინტერესოა, რომ ბრალდების მხარეს აზრადაც კი არ მოსვლია, რომ მოწმის სახით დაეკითხა მ. მამულაშვილი. იქნებ ეს უკანასკნელი აღიარებდა და ადასტურებდა, თუნდაც იმას, რომ დ. თაბუაშვილთან ერთად იცოდა, რომ ნარკოტიკულ საშუალებას მალავდნენ?!

ჩვენის აზრით, ამის მიზეზია ის, რომ დაცვის მხარის მიერ დათვალიერებული იქნა ზოგადად მინიშნებული ე.წ. "კვანჭას ტყის" მასივი (რომელიც რეალურად წარმოადგენს მცირე ზომის კორომს) და იქ არც ამოთხრილი ორმოს კვალი და არც რაიმე მსგავსი ბუნებრივი ჩაღრმავება არ აღმოჩნდა. ასევე, მ. მამულაშვილმა უარყო რაიმეს დამარხვაში მონაწილეობა.

თუმცა, სამწუხაროდ, დაცვის მხარემ ამ პიროვნების სასამართლოში მოწმის სახით მიყვანა ვეღარ შეძლო, მისი მხრიდან თავის არიდების გამო (რაც გასაკვირი ნამდვილად არ არის და ყველა გონიერი ადამიანი მიხვდება ამის მიზეზს).

- იმავე დ. მხეიძის ჩვენებით: რკინის კასრი გერმეტიულად იყო დახურული და პარკივით რაღაცა ქონდა თვითონ მიწაში გაკეთებული და იმაზე იყო დადებული და რომ ამოქაჩეთ, პარკთან ერთად ამოვიდა თვითონ კასრი, მაგრამ პარკი არ ამოგვიღიაო, იქიდან გამომდინარე, რომ კასრი იდო ზევიდანო. კასრი ხევიდან ამოვიტანეთ ზევით მანქანასთან და იქ მოხდა მისი გახსნა და დათვალიერებაო.

- დ. მხეიძის ჩვენებით ე.წ. „სკოჩით“ შეფუთული იყო თავად შავი ჩანთა.

Ø [ N1/4143-14 (N007291013014) სს საქმეზე თბილისის საქალაქო სასამართლოს 17.10.2014 წლის სხდომაზე ბრალდების მოწმე დ. მხეიძის დაკითხვის ოქმის აუდიო-ფაილები:

· NN 020 021,022, 023, 024 [დაკითხვის ხანგრძლივობა: 58:49 წთ. (00:00:00 – 00:58:49 სთ.)]:

1). დრო: 00:24:21 – 00:24:39 სთ. (ხანგრძ: 18 წმ);

2). დრო: 00:35:19 – 00:35:57 სთ. (ხანგრძ: 28 წმ);

· NN 025, 026, 027, 028, 029 [ხანგრძლივობა: 42:35 წთ. (01:00:50 – 02:43:25 სთ.)]:

1). დრო: 00:03:03 – 00:04:13 სთ. (ხანგრძ: 1 წთ.10 წმ) ].

დ. თაბუაშვილის ჩვენებით კი კასრს თავსახური გერმეტიულად არ ეხურებოდა, კასრი არავითარ პარკში არ ჩაუდია და არც რაიმე ჩაუფენია ორმოში. კასრის გახსნა და შიგთავსის დათვალიერება მოხდა იქვე, ამოღების ადგილზე.

ამასთან, საქმის მასალებისა და დ. თაბუაშვილის მიერ სასამართლოსათვის მიცემული ჩვენებით კი ე.წ. „სკოჩით“ შეფუთული იყო მხოლოდ ჩანთის შიგთავსი.

Ø [ N1/4143-14 (N007291013014) სს საქმეზე თბილისის საქალაქო სასამართლოს 17.10.2014 წლის სხდომაზე ბრალდების მოწმე დ. თაბუაშვილის დაკითხვის ოქმის აუდიო-ფაილები:

· NN 025, 026, 027, 028, 029 [ხანგრძლივობა: 42:35 წთ. (01:00:50 – 02:43:25 სთ.)]:

1). დრო: 01:07:53 – 01:09:14 სთ. (ხანგრძ: 1 წთ. 21 წმ);

2). დრო: 01:11:02 – 01:12:25 სთ. (ხანგრძ: 1 წთ. 23 წმ);

3). დრო: 01:43:05 – 01:44:01 სთ. (ხანგრძ: 56 წმ);

4). დრო: 01:45:13 – 01:45:40 სთ. (ხანგრძ: 27 წმ);

ჩვენის აზრით, ეს წინააღმდეგობები გამოწვეულია იმ გარემოებით, რომ ე.წ. კასრის დამარხვა და საგამოძიებო მოქმედების შედეგად მისი ამოღება არის შეთხზული "სცენარის" მიხედვით ფალსიფიკაცია, ასეთ დეტალებზე წინასწარ შეთანხმება კი ვერ მოახერხეს.

თუ რატომ დასჭირდათ ამ ფორმით ე.წ. კასრის და მასში მოთავსებული ნარკოტიკული საშუალებების "ამოღება", ამაზე შეგვიძლია მაღალი ალბათობით ვივარაუდოთ, რომ სჭირდებოდათ დამაჯერებელი ვერსიის შემუშავება, აუცილებელი იყო ცრუ მოწმის მოძიება, ვისგანაც მოხდებოდა ნარკოტიკული საშუალების ვითომდა ამოღება, თუმცა, ამ ოდენობის ნარკოტიკის ვინმეს სახლიდან ამოღება, როგორც ჩანს არ ჩათვალეს "დამაჯერებლად", ვინაიდან მოუწევდათ იმ პირის სისხლისსამართლებრივ პასუხისმგებლობაზე მსჯელობა.

რეალურად, ალბათ კიდევ უფრო არადამაჯერებელი ვერსია შეიმუშავეს, როდესაც მოიძიეს ცრუ მოწმედ პოლიციის მოქმედი ოფიცერი დ. თაბუაშვილი, რომელიც იმდენად „ბრიყვი“ აღმოჩნდა, რომ 12 კგ-ის წონის ჩანთა ისე ჩაიბარა შესანახად და წაიღო ტყეში, თუ მინდორში დასამარხად, რომ არც დაინტერესებულა შიგ რა იყო (ანდა, საინტერესოა, ე.წ. „სკოჩით“ 24 ცალი დაპრესილი ბრიკეტი როგორ შეიძლება ისე ყოფილიყო შეკრული, რომ პოლიციელი 19-წლიანი სტაჟით ვერც ვერაფერს მიმხვდარიყო და არც მ. გოგიბედაშვილს უფიქრია, რომ შესაძლოა ასე მომხდარიყო).

ყურადსაღებია ის გარემოებაც, რომ სასამართლოში ჩვენების მიცემისას (ე.წ. ამოღებიდან გასული იყო ერთი წელი), - დ. თაბუაშვილი კვლავ პოლიციის მოქმედი თანამშრომელი იყო. ანუ, შს სამინისტრომ მის ქმედებაში იმ ხარისხის გადაცდომაც ვერ დაინახა, რომ საკუთარი რიგებიდან დაეთხოვა.

Ø [N1/4143-14 (N007291013014) სს საქმეზე თბილისის საქალაქო სასამართლოს 17.10.2014 წლის სხდომაზე ბრალდების მოწმე დ. თაბუაშვილის დაკითხვის ოქმის აუდიო-ფაილები:

· NN 025, 026, 027, 028, 029 [ხანგრძლივობა: 42:35 წთ. (01:00:50 – 02:43:25 სთ.)]:

1). დრო: 01:01:45 – 01:03:58 სთ. (ხანგრძლივობა: 2 წთ. 13 წმ)];

ამის პასუხი შეიძლება იყოს მხოლოდ ერთი, - დ. თაბუაშვილი არის ცრუ მოწმე და ჩვენების მიცემისას მოქმედებდა დავალების შესაბამისად.

ამას ემატება ისიც, რომ გამოძიების სტადიაზე, ადვოკატი თ. გოგსაძე და მისი ბიუროს თანამშრომელი რ. ქებაძე შეხვდნენ დ. თაბუაშვილს ქ. კასპში. ეს შეხვედრა, დ. თაბუაშვილის წინასწარი გაფრთხილებით, ჩაწერილი იქნა აუდიო ჩამწერით (პირველწყარო წარდგენილი იქნა სასამართლოში). ჩანაწერის ხანგრძლივობაა 27 წუთი. ჩანაწერით დასტურდება, რომ დ.თაბუაშვილმა ძალიან ბუნდოვანად იცის, თუ რა საგამოძიებო მოქმედებების ოქმებზე აქვს ხელი მოწერილი. ის კატეგორიულად უარყოფს ე.წ. „კვანჭას“ ტყეში რაიმეს დამარხვის ფაქტს, იძახის, რომ იქ წლებია არ ყოფილა, მხოლოდ ადგილი მიასწავლა, რა დამარხეს და რა წაიღეს იქიდან არ იცის, იმიტომ რომ, ახლოსაც არ მიაკარეს. შედგა გამოკითხვის ოქმიც, რომელსაც მან ხელი მოაწერა, თუმცა შემდეგ, როგორც ჩანს გაანალიზა, რომ შესაძლოა ამ (სიმართლის ამსახველი) ოქმის გამო სირთულეები შექმნოდა და გამოკითხვის ოქმი დახია.

Ø [21.06.2014 წელს ბრალდების მოწმე დ. თაბუაშვილის ადვოკატ თ. გოგსაძესა და მისი ბიუროს თანამშრომელ რ. ქებაძესთან ქ. კასპის გზაზე შეხვედრისა და ადვოკატ - თემურ გოგსაძის მიერ დავით თაბუაშვილის გამოკითხვის ფაქტის ამსახველი აუდიოკლიპი.

· შეხვედრისა და გამოკითხვის პროცედურის ჩანაწერის საერთო ხანგრძლივობა: 27:17 წთ.

(00:00 – 27:17 წთ)]

1). დრო: 19:00 – 27:17 წთ. (ხანგრძ: 8 წთ. 17 წმ).

ვინაიდან საწყის ეტაპზე არ არსებობდა ამ ჩანაწერის ფონოსკოპიური ექსპერტიზა, ბრალდების მხარემ გადაწყვიტა წასულიყო სრული უარყოფის გზით და სასამართლოში დ. თაბუაშვილმა ადვოკატ თ. გოგსაძის კითხვებზე უპასუხა, რომ მართალია ისინი შეხვდნენ ერთმანეთს, მაგრამ ისაუბრეს მხოლოდ ორი წუთი, არავითარი გამოკითხვის ოქმი არ შეუდგენიათ და ა. შ.

თუმცა, ადვოკატ თ. გოგსაძის კითხვაზე: ამ შეხვედრისას რაიმე ტყუილი ხომ არ მითხარიო? - ფიცის ქვეშ განაცხადა, რომ რაც მაშინ უთხრა ყველაფერი სიმართლე იყო.

Ø [ N1/4143-14 (N007291013014) სს საქმეზე თბილისის საქალაქო სასამართლოს 17.10.2014 წლის სხდომაზე ბრალდების მოწმე დ. თაბუაშვილის დაკითხვის ოქმის აუდიო-ფაილები:

· NN 025, 026, 027, 028, 029 [ხანგრძლივობა: 42:35 წთ. (01:00:50 – 02:43:25 სთ.)]:

1). დრო: 02:36:24 – 02:43:02 სთ. (ხანგრძ: 6 წთ. 38 წმ);

როდესაც ჩანაწერის გამოკვლევაზე მიდგა საქმე, ბრალდების მხარემ განაცხადა: რა ჩანაწერზე გვესაუბრებით, მოწმემ ფიცის ქვეშ განაცხადა, რომ ასეთი საუბარი არ შემდგარა, - ჩაგეტარებინათ ფონოსკოპიური ექსპერტიზაო! ამ მომენტისათვის ჩვენ უკვე ჩატარებული გვქონდა ფონოსკოპიური ექსპერტიზა (დ. თაბუაშვილის ხმის ნიმუშად გამოყენებული იქნა მის მიერ სასამართლოში ჩვენების მიცემისას სასამართლოს შესაბამის აუდიო ოქმში დაფიქსირებული მისი საუბარი, რომლის ჩანაწერიც სასამართლოს მიერ გადმოგვეცა დაცვის მხარეს). ამის შემდეგ, ბრალდების მხარე ცდილობდა სხვადასხვა პროცესუალური მეთოდებით დაუშვებლად ეცნო სასამართლოს ეს მტკიცებულება. თუმცა, ჩვენი ყველა არგუმენტი იმდენად მტკიცე იყო, რომ სასამართლო იძულებული იყო დაეშვა და გამოეკვლია ექსპერტიზის დასკვნა, მათ შორის დაიკითხა ექსპერტი ფონოსკოპისტი, რომელმაც დაადასტურა დ. თაბუაშვილის ხმის იდენტურობა და რომ მონტაჟის კვალი არ არსებობდა.

როგორც მინიმუმ, აღნიშნული მტკიცებულება, გონივრულ ეჭვსმიღმა სტანდარტით ადასტურებდა, რომ დ. თაბუაშვილი იყო ცრუ მოწმე და გაყალბებული იყო მისი მონაწილეობა ვითომდა ჩატარებულ საგამოძიებო მოქმედებებში, რაც დაცვის მხარის სასარგებლოდ უნდა გადაწყვეტილიყო. თუმცა, საქალაქო სასამართლომ იპოვა "იდეალური" გამოსავალი, - განაჩენში საერთოდ არც ახსენა ასეთი მტკიცებულების არსებობა, ნაცვლად იმისა, რომ რაიმე ფორმით მაინც დაესაბუთებინა და აეხსნა, თუ რატომ არ გაიზიარა და არ მიიღო ის მხედველობაში.

სააპელაციო სასამართლომ ამ საკითხებზე მსჯელობისას საერთოდ გვერდი აუარა ყველა ზემომოყვანილ საკითხებს (მ.შ. წინააღმდეგობებს დ. მხეიძისა და დ. თაბუაშვილის ჩვენებებს შორის), როგორც ბრალდებისათის არასასურველ მტკიცებულებებს (იხ. საქმე Kuznetsov and Others v. Russia).

რაც შეეხება დ. თაბუაშვილთან აუდიოჩანაწერს, - სააპელაციო პალატამ უდავოდ დადგენილ და დადასტურებულ ფაქტობრივ გარემოებად მიიჩნია დავით თაბუაშვილის და ბექა ქებაძის დაცვის მხარის შეხვედრა: „აღნიშნული დასტურდება I - ინსტანციის სასამართლოში გამოკვლეული დაცვის მხარის მიერ წარმოდგენილი ფონოსკოპიური ექსპერტიზის №06-01/09 დასკვნითაც და ექსპერტ მ. ტოკლიკიშვილის ჩვენებითაც. თუმცა, სააპელაციო სასამართლოსთვის გაუგებარი აღმოჩენილა ის, თუ რა სტატუსით წარსდგა დ. თაბუაშვილი დაცვის მხარესთან შეხვედრის დროს, იგი არ ყოფილა გაფრთხილებული ცრუ ჩვენებაზე და ჩვენების მიცემაზე უარის თქმის შემთხვევაში პასუხისმგებლობის შესახებო, არ ყოფილა შედგენილი რაიმე საპროცესო დოკუმენტიო, რომელსაც დაადასტურებდა ხელის მოწერითო. აქედან გამომდინარე კი, სააპელაციო პალატამ მიიჩნია, რომ I - ინსტანციის სასამართლოში საქმის არსებითი განხილვისას რელიგიური ფიცის ქვეშ მოწმე დ. თაბუაშვილის მიერ მიცემული ჩვენება სარწმუნოობისა და დამაჯერებლობის მაღალი ხარისხით ხასიათდება“-ო.

საოცარია, როდესაც ასეთ დაუსაბუთებელ და მიკერძოებულ მსჯელობას ვხედავთ, სააპელაციო პალატის მხრიდან.

როდესაც დაცვის მხარე აწარმოებს მოწმის გამოკითხვას და არა დაკითხვას (მათ შორის დ.თაბუაშვილთან შეხვედრის დროს), მოქმედი სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი არ ითვალისწინებდა გამოსაკითხი პირის გაფრთხილებას ცრუ ჩვენებისა და ჩვენების მიცემაზე უარის თქმის შესახებ (სსსკ-ის 113-ე მუხლი).

სააპელაციო პალატა იძულებული იყო ეღიარებინა აუდიოჩანაწერის ავთენტურობა, თუმცა საკვირველია, როდესაც უთითებს, რომ არავითარი საპროცესო დოკუმენტი არ შედგენილაო. ავთენტური ჩანაწერით ცალსახად დასტურდება, რომ დ.თაბუაშვილს ძალიან ბუნდოვანი წარმოდგენა აქვს იმაზე, თუ რა საგამოძიებო მოქმედებების ოქმებზე აქვს ხელი მოწერილი 30.10.2013 წელს. ის ჩანაწერებში ადასტურებს, რომ არაფერი დაუმარხავს, ახლოსაც არ მიაკარეს, რა დადეს და რა წაიღეს არ იცის, რომ „კვანჭას“ ტყეში წლებია არ ყოფილა და ა.შ. ჩანაწერით დასტურდება, რომ შედგა გამოკითხვის ოქმი. მოქმედმა პოლიციელმა დ.თაბუაშვილმა მას ხელი მოაწერა, თუმცა შემდეგ, როდესაც გაანალიზა, რომ შესაძლოა სამსახურებრივად პრობლემები შექმნოდა, მოითხოვა ოქმის გადაცემა და განადგურება, რაც განახორციელა კიდეც, - და ეს გარემოებაც ნათლად ისმის ჩანაწერში. მთლიანობაში ჩანაწერი (საუბარი) გრძელდება 27 წუთი. სასამართლოში ჩვენების მიცემისას (რელიგიური ფიცის ქვეშ, როგორც სასამართლო ხაზგასმით უთითებს) დ.თაბუაშვილმა განაცხადა, რომ საუბარი გრძელდებოდა მხოლოდ 2 წუთიო, რომ გამოკითხვის ოქმი არ შედგენილაო. თუმცა, ადვოკატ თ. გოგსაძის კითხვაზე: იმ შეხვედრისას რაიმე ტყუილი თუ მითხარიო?, - უპასუხა, რომ ტყუილი არ უთქვამს.

ამ ვითარებაში აბსოლუტურად დადასტურებულია დ. თაბუაშვილის ჩვენების სიცრუე და გამიზნულობა, რომ ბრალდების მხარის დავალებით მიეცა მათი სასარგებლო ცრუ ჩვენება.

სრულიად აბსურდულია სააპელაციო პალატის აპელირება დ. თაბუაშვილთან შეხვედრისას ის არ იყო გაფრთხილებული ცრუ ჩვენების მიცემისთვის პასუხისმგებლობის შესახებო. ის არ აძლევდა ჩვენებას, არამედ წარმოებდა გამოკითხვა, იმ დროს კი საპროცესო კოდექსი რაიმე გაფრთხილების ვალდებულებას არ ითვალისწინებდა (თუმცა ჩანაწერში თ.გოგსაძე არაერთხელ აფრთხილებს, ტყუილი არ დამაწერინო გამოკითხვის ოქმშიო). მან იგივე რელიგიური ფიცის ქვეშ იცრუა: შეხვედრა სულ 2 წუთი გრძელდებოდაო (შეუძლებელია 2 წუთიანი შეხვედრა და 27 წუთიანი საუბარი ვერ განასხვაოს ადამიანმა), იცრუა გამოკითხვის ოქმი არ შედგენილაო. სასამართლომ ასევე გვერდი აურა დ.თაბუაშვილის ჩვენების იმ ნაწილს, როდესაც მან განაცხადა ფიცის ქვეშ, რომ დაცვის მხარესთან შეხვედრის დროს ტყუილი არ უთქვამს, ვინაიდან იძულებული იქნებოდა ეღიარებინა მის მიერ ბრალდების სასარგებლოდ მიცემული ჩვენების სიცრუე.

მიუხედავად ყოველივე ზემოაღნიშნულისა, საერთო სასამართლოებმა კანონიერად და სანდოდ მიიჩნიეს 2013 წლის 30 ოქტომბერს კასპის რაიონის სოფ. ქვემო გომში, ე.წ. „კვანჭას ტყეში“ დათვალიერების გზით, მხოლოდ მოქმედი პოლიციელების მონაწილეობით, ჩატარებული საგამოძიებო მოქმედება - დათვალიერება/ამოღება, რა დროსაც ამოღებული იქნა, როგორც შემდგომ ქიმიური ექსპერტიზით დადგინდა, 11933,70 გრამი ფხვნილისებრი ნივთიერება, ჰეროინის შემცველობით - 1905,42 გრამი. აღნიშნული ნარკოტიკული ნივთიერება იყო ერთადერთი ნივთიერი მტკიცებულება ჩვენი მსჯავრდების საქმეში. იმ შემთხვევაში, თუ არ მოხდებოდა სასამართლოების მიერ ამ ფორმით და გზით ჩატარებული ამოღების სანდო მტკიცებულებად მიჩნევა, სხვა საფუძველი ჩვენს მიმართ გამამტყუნებელი განაჩენის გამოტანისა, არ არსებობდა, ვინაიდან ეს ნივთიერება იყო ერთადერთი უკანონო ნივთიერება, რომლის არაპირდაპირი ფლობაც იყო ჩვენთვის ბრალდების მხარის მიერ ინკრიმინირებული.

მითითებული საგამოძიებო მოქმედება, რომლის შედეგადაც ამოღებული იქნა უკანონო ნივთი, ჩატარდა ერთი მხრივ, პროცესის მწარმოებელი სამართალდამცავი ორგანოს უშუალო თანამშრომლის, ხოლო, თითქოსდა მეორეს მხრივ, ასევე პოლიციის მოქმედი თანამშრომლის - კასპის პოლიციის შს რაიონული სამმართველოს ინსპექტორ-გამომძიებლის მონაწილეობით. ეს პირიც, ბუნებრივია, იყო შსს-ს მოქმედი თანამშრომელი და პროცესის მწარმოებელ დანაყოფთან ერთად, საერთო ხელმძღვანელობას ექვემდებარებოდა.

საქმის მასალების მიხედვით, მან მ. გოგიბედაშვილისგან ჩაიბარა შესანახად 12 კგ-იანი შიგთავსით შავი ნაჭრის ჩანთა; თავისი ინიციატივით ეს ჩანთა მოათავსა რკინის კონტეინერში და დამარხა თუ დაფლა ტყეში, ისე, რომ შიგთავსით არც კი დაინტერესებულა. შემდეგში გაიგო, რომ მ. გოგიბედაშვილი დაკავებული იქნა ნარკოტიკული დანაშაულისათვის, მაგრამ, ამანაც არ გამოიწვია მასში ეჭვი და საგამოძიებო ორგანოებს ჩანთის ადგილსამყოფელის შესახებ მიუთითა მხოლოდ მას შემდეგ, რაც ვაკე-საბურთალოს შს რაიონული სამმართველოს გამომძიებელი ჩანთის მიბარებიდან და დამარხვიდან რამდენიმე კვირის შემდეგ მიადგა დაკითხვის მიზნით. აღნიშნული ნარკოტიკული ნივთიერებით (დაახლოებით 12 კგ. საერთო წონა) სავსე ჩანთის ვითომდა ამოღების შემდეგ, დაახლოებით ერთ წელიწადში, როდესაც დ. თაბუაშვილი ჩვენს საქმეზე ბრალდების მოწმედ სასამართლოში იკითხებოდა, ის ისევ პოლიციის მოქმედი თანამშრომელი იყო (იმავე პოზიციაზე). ანუ, ვერც საქართველოს პროკურატურამ და ვერც შსს-მ მის ქმედებაში იმდენი გადაცდომის ნიშნებიც კი ვერ დაინახა, რომ შსს-ს რიგებიდან დაეთხოვათ, რაც სრული აბსურდია და დაუჯერებელია; რომ არა ასეთი ახსნა, - ის იყო ცრუ მოწმე და ჩვენება მისცა დავალების შესაბამისად.

მიუხედავად ზემოაღნიშნულისა და 30.10.2013 წელს ჩატარებულ საგამოძიებო მოქმედებასთან დაკავშირებით კონსტიტუციურ სარჩელში მოყვანილი არგუმენტებისა, საერთო სასამართლოებმა სანდოდ მიიჩნიეს როგორც ეს დათვალიერება / ამოღება, აგრეთვე, მასში მონაწილე პირების ჩვენებები. ეს მტკიცებულებები, რომლებიც აშკარად, საეჭვო ბუნების იყვნენ, გამოყენებული იქნა ჩვენს მიმართ გამამტყუნებელი განაჩენის გამოტანისათვის.

მიუხედავად მცდელობისა, კონსტიტუციურ პრინციპებზე მითითებით დაგვეცვა ჩვენი იურიდიული ინტერესები, საერთო სასამართლოებმა საქართველოს სსსკ-ის სადავო ნორმებზე მითითებით კანონიერად, სანდოდ მიიჩნიეს ეს მტკიცებულებები და გამოიყენეს გამამტყუნებელი განაჩენისათვის. ანუ, არსებულმა სამართლებრივმა მექანიზმებმა ვერ უზრუნველყვეს შესაძლებლობა, რომ საეჭვო მტკიცებულებები არ გამოყენებულიყო გამამტყუნებელი განაჩენისათვის.

მიუხედავად ჩვენი (დაცვის მხარის) სურვილისა, მიგვეღო დამატებითი ინფორმაცია ჩატარებული საგამოძიებო მოქმედების დეტალებისა და სანდოობის შესახებ, აღნიშნული მიუღწეველი და შეუძლებელი აღმოჩნდა; ერთი მხრივ, არ არსებობდა ნეიტრალური მოწმე, რომელიც დაადასტურებდა საგამოძიებო მოქმედების ნამდვილობას და ავთენტურობას, ხოლო, მეორე მხრივ, არ არსებობდა არც ფოტო და ვიდეო მასალა, რაც საშუალებას მოგვცემდა ჩვენს დამცველებს ადგილზე დაეთვალიერებინათ საგამოძიებო მოქმედების ჩატარების ადგილი დეტალურად, ამოთხრის, ორმოს არსებობა / არარსებობის ფაქტი და ა.შ.

მტკიცებულებათა ერთობლიობა, რომელიც გამამტყუნებელი განაჩენის გამოტანის საფუძველს ქმნის, რიგ შემთხვევებში შეიძლება ვერ პსუხობდეს საქართველოს კონსტიტუციის 31-ე მუხლის მე-7 პუნქტით გათვალისწინებულ უტყუარობის კონსტიტუციურ მოთხოვნებს.

ბრალდების მხარის ვალდებულებაა, გამოიყენოს კანონიერი საშუალებები იმისათვის, რომ გაამყაროს დათვალიერება / ამოღების ფაქტისადმი სანდოობა.

სახელმწიფო ვალდებულია შექმნას დათვალიერება / ამოღების შედეგად მტკიცებულების მოპოვების იმგვარი სისტემა, რომლითაც, ერთი მხრივ, სამართალდამცავებს აღჭურავს დათვალიერება / ამოღების სანდოობის უზრუნველყოფისათვის ნეიტრალური მტკიცებულებების მოპოვების შესაძლებლობით, მეორე მხრივ კი, შეამცირებს უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენების რისკებს.

ბუნებრივია, უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენების რისკების სრული პრევენცია ვერ განხორციელდება, თუმცა, კანონმდებლობა მიმართული უნდა იყოს რისკების არსებითად შემცირებისკენ. აღნიშნულის უზრუნველსაყოფად, პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია განისაზღვროს სამართალდამცავთა ცალსახა ვალდებულება, მოიპოვონ დათვალიერება / ამოღების სანდოობის უზრუნველმყოფი მტკიცებულებები, როდესაც ამის შესაძლებლობა არსებობს.

მსგავს საკითხზე მსჯელობისას, საკონსტიტუციო სასამართლო 25.12.2020 წლის N2/2/1276 გადაწყვეტილების 106 – 110 პუნქტებში განმარტავს:

„106. ზოგადად, განუზომლად დიდია პოლიციელის განხორციელებული ქმედებისადმი ნდობის არსებობის მნიშვნელობა მართლმსაჯულების ეფექტურად აღსრულებისათვის. ამავე დროს, ვერც ერთი სახელმწიფო ორგანო, სასამართლოც კი, ვერ მოახერხებს ნდობის მოპოვებას საქმიანობის სათანადოდ განხორციელების გარეშე. როდესაც ჩხრეკის შედეგად ამოღებული ნივთის მტკიცებულებად გამოყენების საკითხი მხოლოდ და მხოლოდ პოლიციელების ჩვენებებზეა დამოკიდებული, მათი სანდოობის განსაზღვრისათვის არსებითი იქნება ის, თუ რამ გამოიწვია ასეთი ვითარების შექმნა. პოლიციელის კეთილსინდისიერი მოქმედების პრეზუმირება ბევრად უფრო მარტივია იმ შემთხვევაში, როდესაც დასტურდება, რომ საქმეში არსებული ფაქტობრივი გარემოებებიდან გამომდინარე, შეუძლებელი (განუზომლად რთული) იყო ჩხრეკის სანდოობასთან დაკავშირებით დამატებითი მტკიცებულების მოპოვება. თუმცა, როდესაც აშკარაა, რომ პოლიციელს შეეძლო მოეპოვებინა ჩხრეკის სანდოობის გამამყარებელი მტკიცებულება და მან ეს არ გააკეთა, მისი ქმედებებისადმი ნდობის ხარისხი მნიშვნელოვნად იკლებს.

107. ბუნებრივია, საგამოძიებო მოქმედების კომპლექსურობის გათვალისწინებით, ყველა შემთხვევაში, ობიექტური გარემოებებიდან გამომდინარე, შესაძლებელია, ვერ მოხდეს ჩხრეკის ფაქტის ნეიტრალური მტკიცებულებით გამყარება, თუმცა უნდა დადასტურდეს, რომ უფლებამოსილმა პირმა მიიღო გონივრული ზომები იმისთვის, რომ უზრუნველყო ნეიტრალური მტკიცებულების მოპოვება. ამის აშკარა მაგალითია, როდესაც საქმის შესწავლის შედეგად ირკვევა, რომ პირის ან მისი მფლობელობის ჩხრეკის პროცესზე ნეიტრალური მოწმის დასწრების შესაძლებლობა ობიექტურად არსებობდა და პოლიციელებმა ეს არ უზრუნველყვეს. უფრო მეტიც, თანამედროვე ტექნოლოგიური პროგრესი იძლევა შესაძლებლობას, რომ ჩხრეკის პროცესის ვიდეოგადაღებაც განხორციელდეს იმისათვის, რომ გამყარდეს ბრალდების პოზიცია. მტკიცებულების სანდოობისადმი მნიშვნელოვან ეჭვს ასევე აჩენს გარემოება, როდესაც პოლიციელთა უსაფრთხოების დაცვის პირობებში, არსებობდა ჩხრეკის ვიდეო გადაღების რეალური შესაძლებლობა და პოლიციელმა ის არ გამოიყენა.

108. აღსანიშნავია, რომ ოპერატიული ინფორმაციის მიღება ყოველთვის არ მოითხოვს გადაუდებელი აუცილებლობით მოქმედებას და უფლებამოსილ პირს შესაძლოა ჰქონდეს გარკვეული დრო და შესაძლებლობაც, რომ ჩხრეკამდე მოემზადოს, აღიჭურვოს შესაბამისი ტექნიკური საშუალებებით და სადაც მოხერხდება, ჩხრეკის განხორციელება ვიდეოგადაღებით უზრუნველყოს. ამის გარდა, გადაუდებელი აუცილებლობის შემთხვევაშიც კი, როგორც წესი, გადაულახავ სირთულესთან არ არის დაკავშირებული ჩხრეკის დაფიქსირება თუნდაც მობილურ ტელეფონში არსებული ვიდეოკამერით, რომელიც დღესდღეობით ფაქტობრივად ყოველდღიური მოხმარების ნივთს წარმოადგენს.

109. ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, გამოძიებისთვის რეალურად ხელთ არსებული შესაძლებლობების გამოუყენებლობა, რაც დაადასტურებდა/გაამყარებდა პირის წინააღმდეგ არსებულ მტკიცებულებათა ერთობლიობას, მართლმსაჯულების განხორციელების პროცესში ქმნის შეცდომის, თვითნებობის და უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენების მნიშვნელოვან რისკებს. აღნიშნულის მიუხედავად, მოქმედი კანონმდებლობა არ ადგენს სამართალდამცავის ვალდებულებას, მოიპოვოს ჩხრეკის სანდოობის უზრუნველმყოფი ნეიტრალური მტკიცებულებები მაშინაც კი, როდესაც ეს პოლიციელის უსაფრთხოების ან/და მტკიცებულების განადგურების/გადამალვის საფრთხის შექმნის გარეშე, გონივრულ ფარგლებში მოქმედების შედეგად, შესაძლებელია.

110. ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, კანონმდებლობითა და სადავო ნორმით ვერ ხერხდება არასანდო მტკიცებულების გამოყენებით პირის მსჯავრდების რისკების დაზღვევა. შესაბამისად, სადავო ნორმის ის ნორმატიული შინაარსი, რომელიც უშვებს ჩხრეკის შედეგად ამოღებული უკანონო ნივთის მტკიცებულებად გამოყენების შესაძლებლობას იმ პირობებში, როდესაც ამოღებული ნივთის ბრალდებულის მფლობელობაში ყოფნა დასტურდება მხოლოდ სამართალდამცავი ორგანოს თანამშრომელთა ჩვენებებით და ამავე დროს სამართალდამცავებს შეეძლოთ, თუმცა არ მიიღეს სათანადო ზომები ჩხრეკის სანდოობის დამადასტურებელი ნეიტრალური მტკიცებულებების მოსაპოვებლად, ვერ აკმაყოფილებს საქართველოს კონსტიტუციის 31-ე მუხლის მე-7 პუნქტით გათვალისწინებულ უტყუარობის კონსტიტუციურ მოთხოვნებს და, ამდენად, არაკონსტიტუციურად უნდა იქნეს ცნობილი“.

ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, სამართლებრივად ზუსტად ამგვარი ვითარებაა სადავო ნორმებთან დაკავშირებითაც და იმავე სამართლებრივი პრინციპებიდან გამომდინარე, იმავე მიდგომითა და სტანდარტებით, საკონსტიტუციო სასამართლომ უნდა იმსჯელოს სადავო ნორმების შესაბამისობაზე საქართველოს კონსტიტუციის 31-ე მუხლის მე-7 პუნქტთან მიმართებაში.

გასათვალისწინებელია ის გარემოებაც, რომ ჩხრეკის და დათვალიერების სამართლებრივი შედეგი მოცემულ კორელაციურ შედარებაში არის ამოღება - სამართლებრივი შინაარსით ერთი საგამოძიებო მოქმედება.

აქვე ავღნიშნავთ, რომ ჩვენს მიერ მითითებული შემთხვევა არ არის საგამონაკლისო, ინდივიდუალური, არამედ ეფუძნება სასამართლოების მიერ სადავო ნორმების შინაარსის გამოყენებაზე დაფუძნებულ მრავალწლოვან პრაქტიკას და ასეთი გზით მოპოვებული საეჭვო მტკიცებულებების გამამტყუნებელი განაჩენისათვის გამოყენების შემთხვევებს.

6. კონსტიტუციური სარჩელით/წარდგინებით დაყენებული შუამდგომლობები

შუამდგომლობა სადავო ნორმის მოქმედების შეჩერების თაობაზე: არა

შუამდგომლობა პერსონალური მონაცემების დაფარვაზე: არა

შუამდგომლობა მოწმის/ექსპერტის/სპეციალისტის მოწვევაზე: არა

შუამდგომლობა/მოთხოვნა საქმის ზეპირი მოსმენის გარეშე განხილვის თაობაზე: არა

კანონმდებლობით გათვალისწინებული სხვა სახის შუამდგომლობა: არა