კოლეგიის შემადგენლობა:

1. ნიკოლოზ ჩერქეზიშვილი (თავმჯდომარე);

2. ოთარ ბენიძე;

3. ლამარა ჩორგოლაშვილი;

4. ზაურ ჯინჯოლავა (მომხსენებელი მოსამართლე).

სხდომის მდივანი: ელენე ლაღიძე.

საქმის დასახელება: საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია და მოქალაქე რუსუდან ტაბატაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ.

დავის საგანი: საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-3 მუხლის მე-3 და მე-4 ნაწილების კონსტიტუციურობა საქართველოს კონსტიტუციის 24-ე მუხლის პირველ და მე-4 პუნქტებთან და 41-ე მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით.

საქმის განხილვის მონაწილენი: მოსარჩელე - საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის წარმომადგენლები: რუსუდან ტაბატაძე, ნინო ლომჯარია და ნინო გობრონიძე; მოპასუხე – საქართველოს პარლამენტის წარმომადგენლები: იოსებ ლომაშვილი და ლევან კასრაძე.

2006 წლის 2 მარტს საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს კონსტიტუციური სარჩელით (რეგისტრაციის N1,364) მომართა საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ და მოქალაქე რუსუდან ტაბატაძემ.

კონსტიტუციური სარჩელის შემოტანის საფუძველია საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველი პუნქტი, 89-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ვ“ ქვეპუნქტი, „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ ორგანული კანონის მე-19 და 39-ე მუხლები, „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ კანონის მე-15 და მე-16 მუხლები.

კონსტიტუციური სარჩელის თანახმად, 2004 წლის 11 დეკემბერს საქართველოს ზოგადი ადმინისტრციული კოდექსის მე-10, 37-ე, 38-ე მუხლების საფუძველზე, მოსარჩელე რუსუდან ტაბატაძემ მიმართა საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭოს და მოითხოვა აღნიშნულ უწყებაში დაცული საჯარო ინფორმაცია, პრეზიდენტის 2000 წლის 12 მაისის N433 განკარგულების შესაბამისად შექმნილი ეროვნული უშიშროების საბჭოს კონტრაბანდისა და გადასახადების დამალვასთან ბრძოლის მდგომარეობის შემსწავლელი დროებითი საუწყებათაშორისო კომისიის მიერ შექმნილი დოკუმენტაცია, კერძოდ: ამ ორგანოს მიერ 1999-2000 წლებში საფინანსო საქმიანობის, ფულად-საკრედიტო სისტემისა და კონტრაბანდის წინააღმდეგ ბრძოლის საკანონმდებლო უზრუნველყოფის საკითხების შესწავლისა და გაანალიზების შედაგად შექმნილი ანგარიშის ასლი.

მოსარჩელემ ორი თვის განმავლობაში ინფორმაცია ვერ მოიპოვა, რის გამოც, მიმართა მთაწმინდა-კრწანისის რაიონულ სასამართლოს. მთაწმინდა-კრწანისის რაიონულმა სასამართლომ მოთხოვნა უსაფუძვლოდ მიიჩნია და ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის სადავო მე-3 მუხლის მეორე და მესამე ნაწილებზე დაყრდნობით, არ დააკმაყოფილა მისი სასარჩელო მოთხოვნა.

მოსარჩელე აღნიშნავს, რომ ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-3 მუხლი კოდექსის მოქმედების სფეროს ადგენს. მისი პირველი პუნქტის თანახმად, “კოდექსის მოქმედება ვრცელდება სახელმწიფო, ადგილობრივი თვითმმართველობისა და მმართველობის ორგანოებისა და დაწესებულებების, აგრეთვე იმ პირების საქმიანობაზე, რომლებიც ამ კოდექსის შესაბამისად ითვლებიან ადმინისტრაციულ ორგანოებად.”

მოსარჩელეთა აზრით, ვინაიდან კოდექსის 3.2 მუხლის მიხედვით ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მოქმედების სფერო ამავე მუხლში მითითებულ სახელმწიფო ორგანოებზე შემოფარგლულია მე-3 თავით, კოდექსის 3.3 მუხლში მითითებული “ამ კოდექსის მოქმედება” ნიშნავს მე-3 თავის მოქმედებას, ნორმის შინაარსიდან გამომდინარე, 3.2 მუხლით იმპერატიულად არის დადგენილი, რომ მითითებულ სახელმწიფო ორგანოებზე მხოლოდ კოდექსის მე-3 თავი ვრცელდება, ხოლო 3.3 პუნქტში მოცემული დათქმა მე-3 თავის მოქმედების არეალს კიდევ უფრო ავიწროებს და იფარგლება მხოლოდ ადმინისტრაციული ფუნქციის განხორციელებასთან დაკავშირებული საქმიანობით.

სადავო ნორმის თანახმად, საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭოს მიმართ ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-3 თავის მოქმედება ვრცელდება მის მხოლოდ იმ საქმიანობაზე, რომელიც დაკავშირებულია ადმინისტრაციული ფუნქციის განხორციელებასთან.

კონსტიტუციური სარჩელის თანახმად, 2004 წლის 19 აპრილს მოსარჩელე რუსუდან ტაბატაძეს კიდევ ერთხელ ეთქვა უარი სარჩელის დაკმაყოფილებაზე. მოსარჩელე ითხოვდა საჯარო ინფორმაციას, კერძოდ, ეროვნული ანტიტერორისტული კომისიის 2002-2003 წლების ანგარიშს საერთაშორისო ტერორიზმის წინააღმდეგ ბრძოლაში საქართველოს ერთიანი მოქმედების სახელმწიფო პროგრამის განხორციელებისათვის გაწეული მუშაობის თაობაზე.

ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-3 მუხლის სადავო მე-4 ნაწილი დაედო ასევე საფუძვლად საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2004 წლის 10 მარტის Nბს-430-548-კ-03 განჩინებას, რომლის მიხედვითაც არ დაკმაყოფილდა საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის საკასაციო საჩივარი საჯარო ინფორმაციის გაცემასთან დაკავშირებით. განჩინების თანახმად, ”ეროვნული უშიშროების საბჭოს საქმიანობაზე ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-3 მუხლის მე-4 ნაწილის დებულებები უნდა გავრცელდეს. ხსენებული ნორმის შესაბამისად, ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მოქმედება, მათ შორის, მე-3 თავი არ ვრცელდება: საქართველოს პრეზიდენტის მიერ ეროვნული უშიშროების საბჭოში უფლებამოსილებათა განხორციელებაზე, საერთაშორისო ხელშეკრულებებისა და შეთანხმებების შესრულებასა და საგარეო პოლიტიკის განხორციელებაზე”.

სარჩელში აღნიშნულია, რომ საჯარო ინფორმაციის გაცემაზე ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამაც მიიღო უარი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – მსოფლიო ბანკის ფინანსური მხარდაჭერით განსახორციელებელი საქართველოს სოფლის მეურნეობის განვითარების პროექტების საკოორდინაციო ცენტრისაგან. ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-3 მუხლის მე-4 ნაწილის ”ვ” ქვეპუნქტის თანახმად, ამ კოდექსის მოქმედება არ ვრცელდება აღმასრულებელი ხელისუფლების იმ საქმიანობაზე, რომელიც დაკავშირებულია საერთაშორისო ხელშეკრულებებისა და შეთანხმებების შესრულებასა და საგარეო პოლიტიკის განხორციელებასთან.

ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, მოსარჩელე თვლის, რომ ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის სადავო ნორმები ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციის 41-ე მუხლს, რომლის თანახმად, “საქართველოს ყოველ მოქალაქეს უფლება აქვს კანონით დადგენილი წესით გაეცნოს სახელმწიფო დაწესებულებებში მასზე არსებულ ინფორმაციას, აგრეთვე იქ არსებულ ოფიციალურ დოკუმენტებს, თუ ისინი არ შეიცავენ სახელმწიფო, პროფესიულ ან კომერციულ საიდუმლოებას.” კონსტიტუცია ღიად მიიჩნევს სახელმწიფო დაწესებულებებში დაცულ ოფიციალურ ინფორმაციას და ყველა ფიზიკურ თუ იურიდიულ პირს აძლევს მათი გაცნობის შესაძლებლობას სამი კონკრეტული საგამონაკლისო შემთხვევის გარდა _ მოქალაქეთა ინფორმაციისადმი ხელმისაწვდომობის უფლება შეიძლება შეიზღუდოს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, როდესაც ეს ინფორმაცია შეიცავს სახელმწიფო, პროფესიულ ან კომერციულ საიდუმლოებას.

მოსარჩელე ასევე მიიჩნევს, რომ საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-3 მუხლის მე-3 და მე-4 ნაწილები საქართველოს კონსტიტუციის 24-ე მუხლსაც ეწინააღმდეგება, რომლის მიხედვითაც გარანტირებულია “ყოველი ადამიანის უფლება თავისუფლად მიიღოს ინფორმაცია”.

მოსარჩელის აზრით, საქართველოს კონსტიტუციის 24-ე მუხლით დაცული გამოხატვის თავისუფლება არ წარმოადგენს აბსოლუტურ უფლებას, მისი შეზღუდვის წინაპირობათა რეგლამენტირებას იმავე მუხლის მეოთხე პუნქტი ახდენს, რომლის მიხედვითაც “ამ მუხლის პირველ და მეორე პუნქტებში ჩამოთვლილ უფლებათა განხორციელება შესაძლებელია კანონით შეიზღუდოს ისეთი პირობებით, რომლებიც აუცილებელია დემოკრატიულ საზოგადოებაში სახელმწიფო უშიშროების, ტერიტორიული მთლიანობის ან საზოგადოებრივი უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად, დანაშაულის თავიდან ასაცილებლად, სხვათა უფლებებისა და ღირსების დასაცავად, კონფიდენციალურად აღიარებული ინფორმაციის გამჟღავნების თავიდან ასაცილებლად ან სასამართლოს დამოუკიდებლობისა და მიუკერძოებლობის უზრუნველსაყოფად”.

მოსარჩელე კონსტიტუციურ სარჩელში აღნიშნავს, რომ ევროკონვენცის მე-10 და საქართველოს კონსტიტუციის 24-ე მუხლით გათვალისწინებული გამოხატვის თავისუფლების (რომელიც მოიცავს ინფორმაციის თავისუფლად მიღების უფლებას) შეზღუდვა დასაშვებია როგორც უკიდურესი ზომა, რომელიც მხოლოდ მკაცრად შეზღუდულ შემთხვევებში გამოიყენება სხვა თანაბარზომიერი სიკეთის გადასარჩენად, რომელთა ამომწურავ სიას თვით კონსტიტუცია განსაზღვრავს და ასეთად მხოლოდ 1)სახელმწიფო უშიშროებას, 2)ტერიტორიულ მთლიანობას, 3)საზოგადოებრივი უსაფრთხოების უზრუნველყოფას, 4)დანაშაულის თავიდან აცილებას, 5)სხვათა უფლებებსა და ღირსებას, 6)კონფიდენციალურად აღიარებული ინფორმაციის გამჟღავნების თავიდან აცილებას ან 7)სასამართლოს დამოუკიდებლობისა და მიუკერძოებლობის უზრუნველყოფას მიიჩნევს.

ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, მოსარჩელე მოითხოვს, არაკონსტიტუციურად იქნეს ცნობილი ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-3 მუხლის მე-3 და მე-4 ნაწილები საქართველოს კონსტიტუციის 24-ე მუხლის პირველ და მე-4 პუნქტებთან და 41-ე მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით.

საქმეზე მოპასუხედ მოწვეულ საქართველოს პარლამენტის წარმომადგენლებს - იოსებ ლომაშვილს და ლევან კასრაძეს მიაჩნიათ, რომ სადავო ნორმები არ ეწინააღმდეგებიან საქართველოს კონსტიტუციას, შემდეგ გარემოებათა გამო:

საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსი განსაზღვრავს, რომ მისი მოქმედება ვრცელდება სახელმწიფო, ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოებისა და დაწესებულებების, აგრეთვე იმ პირების საქმიანობაზე, რომელიც ამ კოდექსის მიერ მიჩნეულია ადმინისტრაციულ ორგანოდ. თუმცა კოდექსის 3.2 მუხლი აკეთებს დათქმას, რომ მისი მოქმედება გარდა მე-3 თავისა არ ვრცელდება რიგი სახელმწიფო ორგანოების საქმიანობაზე, მათ შორის პრეზიდენტის სათათბირო ორგანოზე. ისინი აღნიშნავენ, რომ სადავო ნორმა კი არ ავიწროებს კოდექსის მოქმედების სფეროს ამ ორგანოებზე, არამედ, პირიქით, აფართოებს და ადგენს, რომ “ამ კოდექსის მოქმედება ვრცელდება ამ მუხლის მე-2 ნაწილში აღნიშნული ორგანოების და ამ ორგანოთა თანამდებობის პირების იმ საქმიანობაზე, რომელიც დაკავშირებულია ადმინისტრაციული ფუნქციის განხორციელებასთან”. ეს კი მათი აზრით, გულისხმობს, რომ, თუკი ეს ორგანოები ახორციელებენ ადმინისტრაციულ ფუნქციებს, მათზე გარდა მე-3 თავისა, ასევე ვრცელდება კოდექსის სხვა თავებიც. მათ მიაჩნიათ, რომ კოდექსის მე-3 თავი ყველა შემთხვევაში ვრცელდება ამ ორგანოებზე, თუ ინფორმაციის გაცემის თავისუფლება თავად ამ თავით არ არის შეზღუდული.

ისინი მიიჩნევენ, რომ მოსარჩელეებმა ვერ დაასაბუთეს, თუ რატომ ეწინააღმდეგება ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-3 მუხლის მე-3 ნაწილი კონსტიტუციის 41-ე მუხლის პირველ პუნქტს და 24-ე მუხლის პირველ და მე-4 პუნქტებს. აღნიშნული მუხლი არ გამორიცხავს, უფრო მეტიც, ითვალისწინებს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-3 თავის მოქმედებას სახელმწიფო ორგანოების საქმიანობაზე, რის გარანტიასაც იძლევა კონსტიტუციის 41-ე მუხლი, რომლის მიხედვით, ინფორმაციის გაცემის თავისუფლების შეზღუდვა დაუშვებელია, გარდა გამონაკლისი შემთხვევებისა. საქართველოს კონსტიტუცია მხოლოდ იმ შემთხვევაში ზღუდავს აღნიშნულ უფლებას, თუ მოთხოვნილი ინფორმაცია შეიცავს სახელმწიფო, პროფესიულ ან კომერციულ საიდუმლოებას.

მოპასუხე მხარე არ ეთანხმება მოსარჩელეთა იმ მოსაზრებას, რომ გარკვეულმა სახელმწიფო ორგანოებმა ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-3 თავის მოქმედების მიღმა მოაქციეს საჯარო დაწესებულებებში დაცული ინფორმაცია.

ისინი ასევე აღნიშნავენ, რომ საქართველოს კანონი “სახელმწიფო საიდუმლოების შესახებ” საქართველოს საინფორმაციო სუვერენიტეტიდან და ინფორმაციის სფეროში საყოველთაოდ აღიარებული საერთაშორისო პრინციპებიდან გამომდინარე, არეგულირებს ინფორმაციის სახელმწიფო საიდუმლოებად მიჩნევას. აღნიშნული კანონის მე-2 თავი ეხება ინფორმაციის სახელმწიფო საიდუმლოებად მიჩნევის საკითხს, რომლის მე-7 მუხლის მე-4 პუნქტის თანახმად, სახელმწიფო საიდუმლოებას წარმოადგენს დაზვერვის, სახელმწიფო უშიშროების და მართლწესრიგის დაცვის სფეროში არსებული ინფორმაცია. საქართველოს ორგანული კანონის “ეროვნული უშიშროების საბჭოს შესახებ” პირველი მუხლი ადგენს, რომ აღნიშნული ორგანო შექმნილია სამხედრო აღმშენებლობისა და ქვეყნის ორგანიზაციის, ეროვნულ უშიშროებასთან დაკავშირებული საშინაო და საგარეო პოლიტიკის, სტრატეგიულ საკითხებზე სტაბილურობისა და მართლწესრიგის უზრუნველყოფის, აგრეთვე ქვეყნის უსაფრთხოების სფეროში უმაღლესი პოლიტიკური გადაწყვეტილების მისაღებად. აქედან გამომდინარე, მათ მიაჩნიათ, რომ სასამართლოების გადაწყვტილებები სრულ შესაბამისობაშია საქართველოს კონსტიტუციასთან, რადგან მოსარჩელეთა მიერ გამოთხოვილი ყველა ინფორმაცია სახელმწიფო საიდუმლოების შემცველი დოკუმენტაცია იყო.

მოპასუხე მხარე აღნიშნავს, რომ ინფორმაციის თავისუფლება არ მიეკუთვნება აბსოლუტურ უფლებათა კატეგორიას არც საქართველოში და არც არცერთ ცივილიზებულ სახელმწიფოში და მოყავთ რამდენიმე სახელმწიფოს მაგალითი.

ყოველივე ზემოაღნიშულიდან გამომდინარე, მოპასუხე მხარე მიიჩნევს, რომ კონსტიტუციური სარჩელი არ უნდა დაკმაყოფილდეს.

საქმეზე სპეციალისტად მოწვეულმა ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის იურიდიული ფაკულტეტის ასოცირებულმა პროფესორმა მაკა სალხინაშვილმა სასამართლო სხდომაზე აღნიშნა, რომ, პირველ რიგში, კანონმდებელს უნდა დაეხვეწა და სრულყოფილად ჩამოეყალიბებინა ადმინისტრაციული ორგანოს ცნება, რადგან ინფორმაციის გაცემის საკითხთან მიმართებაში გაურკვევლობას არ ჰქონოდა ადგილი. მისი აზრით, იმ შემთხვევაში, თუ ადმინისტრაციული ორგანოს ცნება დაზუსტდება, ადვილი შესაძლებელი გახდება იმ ორგანოთა განსაზღვრა, ვისზეც ეს კოდექსი ვრცელდება და ბუნდოვანი და სადავო აღარ იქნება. იგი აღნიშნავს, რომ ასევე საინტერესოა, თუ რას გულისხმობდა კანონმდებელი, როცა მიუთითებდა, რომ “ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მოქმედება ვრცელდება ამ მუხლის მე-2 ნაწილში აღნიშნული ორგანოებისა და ამ ორგანოთა თანამდებობის პირების იმ საქმიანობაზე, რომელიც დაკავშირებულია ადმინისტრაციული ფუნქციის განხორციელებასთან”. მისი აზრით, გასარკვევია და დასაზუსტებელია, კანონმდებლობაში რას გულისხმობენ ადმინისტრაციული ფუნქციის განხორციელებაში. რაც შეეხება სასამართლოს გადაწყვეტილებას კონკრეტულ საკითხთან მიმართებით და ასევე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს საკასაციო ინსტანციის განჩინებას, მისი აზრით, სასამართლოების მიერ არასწორად იქნა გაგებული კანონი, რამაც გამოიწვია უარის თქმა ზემოაღნიშული ინფორმაციის გაცემაზე.

ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, მას მიაჩნია, რომ სადავო ნორმები არაკონსტიტუციურად კი არ უნდა იქნეს მიჩნეული, არამედ უნდა დაიხვეწოს და ცვლილებები უნდა იქნეს შეტანილი კანონმდებლობაში, რაც ხელს შეუწყობს მომავალში პრობლემის მოგვარებას.

საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს მეორე კოლეგიამ კონსტიტუციური სარჩელისა და თანდართული მასალების, მოსარჩელეთა და მოპასუხე მხარის დასკვნითი სიტყვების, სპეციალისტის განმარტებათა გაანალიზების საფუძველზე გამოარკვია შემდეგი გარემოებანი.

საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-3 მუხლის მე-3 ნაწილის თანახმად, ”ამ კოდექსის მოქმედება ვრცელდება ამ მუხლის მე-2 ნაწილში აღნიშნული ორგანოებისა და ამ ორგანოთა თანამდებობის პირების იმ საქმიანობაზე, რომელიც დაკავშირებულია ადმინისტრაციული ფუნქციის განხორციელებასთან.” სასამართლო კოლეგია ეთანხმება მოპასუხე მხარის მოსაზრებას იმის თაობაზე, რომ საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის აღნიშნული მუხლით გათვალისწინებული ორგანოები თუ ახორციელებენ ადმინისტრაციულ ფუნქციებს მათზე, გარდა მე-3 თავისა, ასევე ვრცელდება ამ კოდექსის სხვა თავებიც, აქედან გამომდინარე, კოდექსის მე-3 თავი, ყველა შემთხვევაში ვრცელდება აღნიშულ ორგანოებზე, თუ ინფორმაციის გაცემის თავისუფლება თავად ამ თავით არ არის შეზღუდული. სასამართლო თვლის, რომ ადმინისტრაციული ფუნქცია და საჯარო სამართლებრივი ფუნქცია არსებითად ერთი და იგივეა. საქართველოს კონსტიტუციის 24-ე მუხლის თანახმად, ”ყოველ ადამიანს აქვს უფლება თავისუფლად მიიღოს და გაავრცელოს ინფორმაცია, გამოთქვას და გაავრცელოს თავისი აზრი ზეპირად. წერილობით ან სხვაგვარი საშუალებით”. სასამართლო აღნიშნავს, რომ აღნიშნული მუხლი მოიცავს სამ ძირითად უფლებას _ ინფორმაციის, აზრისა და მასობრივი ინფორმაციის საშუალებათა თავისუფლებას. კონსტიტუციის აღნიშნული მუხლი განამტკიცებს ინფორმაციის თავისუფლად მიღებისა და გავრცელების, საკუთარი მოსაზრების გამოთქმისა და გავრცელების უფლებას ნებისმიერი საშუალებით. ამ უფლების განხორციელება, ძირითადად, თვითონ უფლებამოსილი სუბიექტის აქტივობაზეა დამოკიდებული, სახელმწიფოს, ამ შემთხვევაში მხოლოდ ის ვალდებულება ეკისრება, რომ ხელი არ შეუშალოს პირს, მიიღოს ინფორმაცია, გამოთქვას თავისი მოსაზრება, აგრეთვე არ შეიზღუდოს მასობრივი ინფორმაციის საშუალებები ცენზურის დაწესებით. კონსტიტუციის 24-ე მუხლის მე-4 პუნქტის თანახმად, “ამ მუხლის პირველ და მეორე პუნქტებში ჩამოთვლილ უფლებათა განხორციელება შესაძლებელია კანონით შეიზღუდოს ისეთი პირობებით, რომლებიც აუცილებელია დემოკრატიულ საზოგადოებაში სახელმწიფო უშიშროების, ტერიტორიული მთლიანობის ან საზოგადოებრივი უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად, დანაშაულის თავიდან ასაცილებლად, სხვათა უფლებებისა და ღირსების დასაცავად, კონფიდენციალურად აღიარებული ინფორმაციის გამჟღავნების თავიდან ასაცილებლად ან სასამართლოს დამოუკიდებლობისა და მიუკერძოებლობის უზრუნველსაყოფად”. სასამართლო თვლის, რომ ინფორმაციის მიღების უფლება არ წარმოადგენს აბსოლუტურ უფლებას და შეიძლება შეიზღუდოს საჯარო ინტერესებიდან გამომდინარე. რამდენად გამართლებულია აზრის გამოხატვის თავისუფლებაში ხელისუფლების მხრიდან ჩარევა ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში, გადასაწყვეტი საკითხია.

ინფორმაციის მიღების უფლება რა მოცულობით აკისრებს სახელმწიფოს ვალდებულებას, გაავრცელოს ესა თუ ის ინფორმაცია, პრაქტიკულად სასამართლოს შეფასებაზეა დამოკიდებული.

საქართველოს კონსტიტუციის 41-ე მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად, “საქართველოს ყოველ მოქალაქეს უფლება აქვს კანონით დადგენილი წესით გაეცნოს სახელმწიფო დაწესებულებებში მასზე არსებულ ინფორმაციას, აგრეთვე იქ არსებულ ოფიციალურ დოკუმენტებს, თუ ისინი არ შეიცავენ სახელმწიფო, პროფესიულ ან კომერციულ საიდუმლოებას.” სასამართლო აღნიშნავს, რომ აღნიშნული მუხლი ღიად მიიჩნევს სახელმწიფო დაწესებულებებში დაცულ ოფიციალურ ინფორმაციას და ყველა ფიზიკურ თუ იურიდიულ პირს აძლევს მათი გაცნობის შესაძლებლობას, სახელმწიფო დაწესებულებაში არსებული ინფორმაციის გაცნობა ინფორმაციული თვითგამორკვევისა და პირის თავისუფალი განვითარების უფლების მნიშვნელოვანი პირობაა. ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის მე-10 მუხლი იცავს სხვათა იდეების მოპოვებას, დამუშავებასა და შემდგომ გადაცემას. ამ მუხლის შესაბამისად, პიროვნებას აქვს იდეებისა და ცნობების მიღების უფლება საყოველთაოდ ხელმისაწვდომი წყაროებიდან, სახელმწიფოს ჩარევის გარეშე. საქართველოს კონსტიტუცია ინფორმაციის თავისუფლების უზრუნველყოფის მეტ გარანტიას იძლევა და სახელმწიფოს აკისრებს არა მხოლოდ ნეგატიურ ვალდებულებას, ხელი არ შეუშალოს პიროვნებას ინფორმაციის მიღებაში, არამედ პოზიტიურ ვალდებულებას _ გასცეს მის ხელთ არსებული ინფორმაცია. საქართველოს კონსტიტუცია მხოლოდ იმ შემთხვევაში ზღუდავს აღნიშნულ უფლებას, თუ მოთხოვნილი ინფორმაცია შეიცავს სახელმწიფო, პროფესიულ ან კომერციულ საიდუმლოებას.

საქართველოს ადმინისტრაციული კოდექსის მე-3 თავი შეიცავს იმ ინფორმაციის ჩამონათვალს, რომელიც შეიძლება საიდუმლოდ იქნეს მიჩნეული. კოდექსის 27⁴ მუხლში აღნიშნულია, რომ სახელმწიფო საიდუმლოებას მიკუთვნებული ინფორმაცია განისაზღვრება სახელმწიფო საიდუმლოების შესახებ კანონმდებლობით. „სახელმწიფო საიდუმლოების შესახებ“ საქართველოს 1996 წლის 28 ოქტომბრის კანონის მე-7 მუხლი აკეთებს ამომწურავ ჩამონათვალს, თუ რა სახის ინფორმაცია შეიძლება იქნეს მიჩნეული სახელმწიფო საიდუმლოდ. მითითებული კანონი დეტალურად არეგულირებს ამა თუ იმ ინფორმაციის გასაიდუმლოების პროცედურულ საკითხებს, განსაზღვრავს ინფორმაციის გასაიდუმლოების გადაწყვეტილების მიღებაზე უფლებამოსილ პირებს, გრიფის სახეობებს, მინიჭების წესს და სხვ. კანონის პირველი მუხლის პირველი პუნქტი განსაზღვრავს, რომ კანონში მითითებული ინფორმაცია ჩაითვლება სახელმწიფო საიდუმლოებად, იმ შემთხვევაში თუ იგი ამ კანონით დადგენილი წესით აღიარებულია სახელმწიფო საიდუმლოებად და ექვემდებარება სახელმწიფო დაცვას.

ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-3 მუხლის მე-4 ნაწილის თანახმად, კოდექსის მოქმედება არ ვრცელდება აღმასრულებელი ხელისუფლების ორგანოთა იმ საქმიანობაზე, რომელიც დაკავშირებულია: ა) დანაშაულის ჩადენის გამო პირის სისხლის-სამართლებრივ დევნასთან და სისხლის სამართლის საქმის წარმოებასთან; ბ) ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობასთან; გ) სასამართლოს მიერ გამოტანილი და კანონიერ ძალაში შესული გადაწყვეტილების აღსრულებასთან; დ) სამხედრო საკითხებზე გადაწყვეტილების მიღებასთან, აგრეთვე სამხედრო დისციპლინის საკითხებთან, თუ ეს არ ეხება პირის საქართველოს კონსტიტუციით მინიჭებულ უფლებებსა და თავისუფლებებს; ე) საქართველოს პრეზიდენტის მიერ საქართველოს კონსტიტუციით გათვალისწინებულ თანამდებობებზე დანიშვნისა და გათავისუფლების, აგრეთვე საქართველოს კონსტიტუციის 73-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ა", „დ", „ე", „ზ", „თ", „ო" ქვეპუნქტებით, ასევე მე-2, მე-4 და მე-5 პუნქტებით გათვალისწინებულ უფლებამოსილებათა განხორციელებასთან. ვ)საერთაშორისო ხელშეკრულებების და შეთანხმებების შესრულებასა და საგარეო პოლიტიკის განხორციელებასთან. სადავო ნორმის თანახმად, ინფორმაცია, რომელიც მსგავსი შინაარსისაა საჯაროობას არ ექვემდებარება. მნიშვნელოვანია გაირკვეს, ნორმაში ჩამოთვლილი ინფორმაცია მიეკუთვნება თუ არა სახელმწიფო, პროფესიულ ან კომერციულ საიდუმლოებას, რომლის გაცემის შეზღუდვის შესაძლებლობასაც ითვალისწინებს საქართველოს კონსტიტუციის 41-ე მუხლი.

ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, სასამართლო მიიჩნევს, რომ საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-3 მუხლის მე-3 და მე-4 ნაწილები არ ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციის 24-ე მუხლის პირველ და მე-4 პუნქტებს და 41-ე მუხლის პირველ პუნქტს. ამასთანავე სასამართლო აღნიშნავს, რომ კანონის არასწორად გაგება ან მისი არასწორად გამოყენება უფლებამოსილი ორგანოების მიერ არ ნიშნავს, რომ ეს ნორმა ეწინააღმდეგება კონსტიტუციას.

ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, იხელმძღვანელა რა საქართველოს კონსტიტუციის 89-ე მუხლის პირველი პუნქტის «ვ» ქვეპუნქტით, «საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ» ორგანული კანონის მე-19 მუხლის პირველი პუნქტის «ე» ქვეპუნქტით, 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტით, 39-ე მუხლის პირველი პუნქტის «ა» ქვეპუნქტითა და მე-2 პუნქტით, 43-ე მუხლის მე-2, მე-4, მე-7 და მე-8 პუნქტებით, აგრეთვე «საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ» საქართველოს კანონის 32-ე და 33-ე მუხლებით,

საკონსტიტუციო სასამართლოს კოლეგია
ა დ გ ე ნ ს:

1. არ დაკმაყოფილდეს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციისა და მოქალაქე რუსუდან ტაბატაძის კონსტიტუციური სარჩელი საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-3 მუხლის მე-3 და მე-4 ნაწილების კონსტიტუციურობის თაობაზე საქართველოს კონსტიტუციის 24-ე მუხლის პირველ და მე-4 პუნქტებთან და 41-ე მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით;

2. გადაწყვეტილება ძალაშია საკონსტიტუციო სასამართლოსხდომაზე მისი საჯაროდ გამოცხადების მომენტიდან;

3.გადაწყვეტილება საბოლოოა და გასაჩივრებას ან გადასინჯვას არ ექვემდებარება;

4. გადაწყვეტილება გაეგზავნოს მხარეებს: საქართველოს პრეზიდენტს, საქართველოს მთავრობას, საქართველოს პარლამენტსა და საქართველოს უზენაეს სასამართლოს;

5. გადაწყვეტილება გამოქვეყნდეს „საქართველოს საკანონმდებლო მაცნეში“ 7 დღის ვადაში.

კოლეგიის წევრები:

1. ნიკოლოზ ჩერქეზიშვილი;

2. ოთარ ბენიძე;

3. ლამარა ჩორგოლაშვილი;

4. ზაურ ჯინჯოლავა.