ააიპ „ფრემა“ საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ
დოკუმენტის ტიპი | საოქმო ჩანაწერი |
ნომერი | N2/13/734 |
კოლეგია/პლენუმი | II კოლეგია - თამაზ ცაბუტაშვილი, ირინე იმერლიშვილი, თეიმურაზ ტუღუში, |
თარიღი | 7 ივლისი 2017 |
გამოქვეყნების თარიღი | 7 ივლისი 2017 16:07 |
კოლეგიის შემადგენლობა:
თეიმურაზ ტუღუში - სხდომის თავმჯდომარე, მომხსენებელი მოსამართლე;
ირინე იმერლიშვილი - წევრი;
თამაზ ცაბუტაშვილი - წევრი.
სხდომის მდივანი: დარეჯან ჩალიგავა.
საქმის დასახელება: ააიპ „ფრემა“ საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ.
დავის საგანი: ა) საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 254-ე მუხლის მე-3 და მე-4 ნაწილების კონსტიტუციურობა საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტთან და 30-ე მუხლის მე-2 პუნქტთან მიმართებით; ბ) საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 265-ე მუხლის მე-2 ნაწილის მე-2 წინადადების კონსტიტუციურობა საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტთან მიმართებით; გ) საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 275-ე მუხლის მე-4 ნაწილისა და საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 218-ე მუხლის კონსტიტუციურობა საქართველოს კონსტიტუციის 30-ე მუხლის მე-2 პუნქტთან და 42-ე მუხლის მე-4 პუნქტთან მიმართებით; დ) საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 241-ე მუხლის მე-7 და მე-8 ნაწილების კონსტიტუციურობა საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით;
საქმის განხილვის მონაწილენი: მოსარჩელე მხარის წარმომადგენელი - ქეთევან ბუაძე; მოპასუხე მხარის, საქართველოს პარლამენტის წარმომადგენელი - ქრისტინე კუპრავა.
I
აღწერილობითი ნაწილი
1. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2016 წლის 14 მარტს კონსტიტუციური სარჩელით (რეგისტრაციის №734) მომართა ააიპ „ფრემამ“. კონსტიტუციური სარჩელი საკონსტიტუციო სასამართლოს მეორე კოლეგიას არსებითად განსახილველად მიღების საკითხის გადასაწყვეტად გადაეცა 2016 წლის 15 მარტს. №734 კონსტიტუციური სარჩელის არსებითად განსახილველად მიღების საკითხის გადასაწყვეტად საკონსტიტუციო სასამართლოს მეორე კოლეგიის განმწესრიგებელი სხდომა, ზეპირი მოსმენით, გაიმართა 2016 წლის 16 ნოემბერს.
2. კონსტიტუციურ სარჩელში საკონსტიტუციო სასამართლოსთვის მიმართვის საფუძვლად მითითებულია: საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველი პუნქტი და 89-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ვ“ ქვეპუნქტი; „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის მე-19 მუხლის პირველი პუნქტის „ე“ ქვეპუნქტი და 39-ე მუხლის „ა“ ქვეპუნქტი; „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-15 და მე-16 მუხლები.
3. საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 241-ე მუხლის მე-7 და მე-8 ნაწილები ადგენს საგადასახადო ორგანოს მიერ გადასახადის გადამხდელის ქონებაზე ყადაღის დადებისა და სასამართლოს მხრიდან აღნიშნული ყადაღის დადასტურების საკითხის განხილვის წესს იმ შემთხვევისთვის, თუკი არსებობს პირის მიერ ქონების გასხვისების საშიშროება, რაც გააძნელებს ან შეუძლებელს გახდის საგადასახადო დავალიანების გადახდევინებას, მიუხედავად იმისა, აღიარებულია თუ არა საგადასახადო დავალიანება. ამავე კოდექსის 254-ე მუხლი განსაზღვრავს საგადასახადო დავის პერიოდში საგადასახადო დავალიანების უზრუნველყოფის საკითხებს. საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 265-ე მუხლის მე-2 ნაწილის მე-2 წინადადების თანახმად, გადაუდებელი გასვლითი საგადასახადო შემოწმების შემთხვევაში, „საგადასახადო ორგანოს უფლება აქვს, გადასახადის გადამხდელის ქონებაზე გაავრცელოს საგადასახადო გირავნობა/იპოთეკა, მიუხედავად იმისა, აქვს თუ არა მას საგადასახადო დავალიანება“, ხოლო 275-ე მუხლის მე-4 ნაწილის თანახმად, „პირის მიერ საგადასახადო დეკლარაციაში გადასახადის თანხის 50 000 ლარზე მეტით შემცირება ითვლება გადასახადისგან დიდი ოდენობით თავის არიდებად და იწვევს პასუხისმგებლობას საქართველოს სისხლის სამართლის კანონმდებლობის შესაბამისად“. საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 218-ე მუხლი კი ადგენს სისხლისსამართლებრივ პასუხისმგებლობას გადასახადის თავის არიდებისთვის. აღნიშნული მუხლის მიზნებისათვის გადასახადის დიდ ოდენობად ითვლება გადასახდელი გადასახადის თანხა, რომელიც აღემატება 50 ათას ლარს, ხოლო განსაკუთრებით დიდ ოდენობად - თანხა, რომელიც აღემატება 100 ათას ლარს.
4. საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად, „აუცილებელი საზოგადოებრივი საჭიროებისათვის დასაშვებია ამ მუხლის პირველ პუნქტში აღნიშნულ უფლებათა შეზღუდვა კანონით განსაზღვრულ შემთხვევებში და დადგენილი წესით, იმგვარად, რომ არ დაირღვეს საკუთრების უფლების არსი“. 30-ე მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად, „სახელმწიფო ვალდებულია ხელი შეუწყოს თავისუფალი მეწარმეობისა და კონკურენციის განვითარებას. აკრძალულია მონოპოლიური საქმიანობა, გარდა კანონით დაშვებული შემთხვევებისა. მომხმარებელთა უფლებები დაცულია კანონით“. 42-ე მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად, „ყოველ ადამიანს უფლება აქვს თავის უფლებათა და თავისუფლებათა დასაცავად მიმართოს სასამართლოს“, ამავე მუხლის მე-4 პუნქტის თანახმად კი - „არავის არ შეიძლება განმეორებით დაედოს მსჯავრი ერთი და იმავე დანაშაულისათვის“.
5. კონსტიტუციური სარჩელის თანახმად, საგადასახადო დეკლარაციაში გადასახადის თანხის 50 ათას ლარზე მეტით შემცირების შემთხვევაში პირს ეკისრება გადასახადის ძირითადი თანხის გადახდის ვალდებულება და, ამასთან, ჯარიმდება შემცირებული გადასახადის თანხის 10 ან 50 პროცენტით, შესაბამისად, საგადასახადო კოდექსის 275-ე მუხლის პირველი ან მე-2 პუნქტის საფუძველზე. მოსარჩელის პოზიციით, აღნიშნული საგადასახადო სანქცია და მასზე დარიცხული საურავი ყოველი ვადაგადაცილებული დღისთვის, მათი ოდენობისა და სიმძიმის გათვალისწინებით, უნდა ჩაითვალოს სისხლისსამართლებრივი მნიშვნელობის მქონედ. ზემოაღნიშნულის პარალელურად, იმავე ქმედებას სადავო ნორმები სისხლისსამართლებრივი წესით დასჯადად აცხადებს. შესაბამისად, მოცემულ შემთხვევაში რეალურად ადგილი აქვს პირის ორჯერ მსჯავრდებას ერთი და იმავე დანაშაულისათვის, რაც ეწინააღმდეგება განმეორებით მსჯავრდების აკრძალვის კონსტიტუციურ პრინციპს.
6. მოსარჩელე მხარის პოზიციით, გადასახადის თანხის შემცირების გამო პირის დასჯა როგორც საგადასახადო, ასევე სისხლისსამართლებრივი წესით, არღვევს საქართველოს კონსტიტუციის 30-ე მუხლის მე-2 პუნქტს, რომელიც სახელმწიფოს აკისრებს ვალდებულებას - შექმნას ხელსაყრელი გარემო ქვეყანაში თავისუფალი მეწარმეობის განვითარებისათვის. მოსარჩელის განმარტებით, მეწარმეობის თავისუფლება არ კრძალავს ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის ჩადენისათვის პირის მიმართ შესაბამისი სანქციის გამოყენებას, თუმცა ეს უკანასკნელი არ უნდა იყოს იმდენად მძიმე, რომ, ერთი მხრივ, უტოლდებოდეს სისხლისსამართლებრივ პასუხისმგებლობას და, ამგვარად, ლახავდეს ორმაგი მსჯავრდების აკრძალვის კონსტიტუციურ პრინციპს, ხოლო, მეორე მხრივ, გაუმართლებლად ზღუდავდეს აღნიშნული პირის მეწარმეობის თავისუფლებას.
7. კონსტიტუციური სარჩელის თანახმად, საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 254-ე მუხლით გათვალისწინებული რეგულაციები, რომლებიც აწესრიგებს საგადასახადო დავალიანების უზრუნველყოფის საკითხებს საგადასახადო დავის პერიოდში, გადაჭარბებულად ზღუდავს პირის საკუთრების უფლებასა და მეწარმეობის თავისუფლებას. აღნიშნული მუხლი საგადასახადო ორგანოს უფლებამოსილებას ანიჭებს, ერთპიროვნულად, საგადასახადო გირავნობის/იპოთეკის პარალელურად, ყადაღა დაადოს პირის ქონებას ან/და საბანკო ანგარიშებს, მიუხედავად იმისა, რომ გადასახადის გადამხდელი არ აღიარებს საგადასახადო დავალიანებას და ხდის სადავოდ. ამასთან, სადავო მუხლის მე-4 პუნქტით დადგენილი პირობა, რომლის თანახმადაც, ქონებაზე ყადაღის დადების ღონისძიება არ გამოიყენება ან უკვე გამოყენებული ღონისძიება უქმდება, თუკი დავალიანების უზრუნველსაყოფად პირი გააფორმებს თავდებობის ხელშეკრულებას, წარადგენს საბანკო გარანტიას ან დაზღვევის პოლისს, გადასახადის გადამხდელს აკისრებს გაუმართლებელ ფინანსურ ტვირთს, ფაქტობრივად წარმოადგენს დაუყოვნებლივი აღსრულების მექანიზმს და, ამგვარად, ლახავს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტითა და 30-ე მუხლის მე-2 პუნქტით გარანტირებულ მის უფლებებს.
8. მოსარჩელე მხარის პოზიციით, პირის საკუთრების უფლებას გაუმართლებლად ზღუდავს ასევე საგადასახადო კოდექსის 265-ე მუხლის მე-2 ნაწილის მე-2 წინადადება. კერძოდ, საგადასახადო კოდექსის 239-ე მუხლი განსაზღვრავს საგადასახადო ორგანოს მიერ საგადასახადო დავალიანების გადახდევინების უზრუნველყოფის ღონისძიების - საგადასახადო გირავნობის/იპოთეკის გამოყენების ზოგად წესს, რომელსაც საფუძვლად უდევს საგადასახადო დავალიანების არსებობა. აღნიშნულისგან განსხვავებით, სადავო ნორმა ადგენს საგადასახადო ორგანოს მიერ საგადასახადო გირავნობის/იპოთეკის გამოყენების განსხვავებულ შემთხვევას, რომელიც, მოსარჩელის მტკიცებით, საგადასახადო ორგანოს უფლებამოსილებას ანიჭებს, გადაუდებელი გასვლითი საგადასახადო შემოწმების ფარგლებში, საკუთარი შეხედულებისამებრ გამოიყენოს საგადასახადო გირავნობა/იპოთეკა გადასახადის გადამხდელის ქონებაზე იმ პირობებში, როდესაც ამ უკანასკნელს ჯერ კიდევ არ ერიცხება საგადასახადო დავალიანება, არ არსებობს საგადასახადო გირავნობის/იპოთეკის გამოყენების საფუძველი საგადასახადო კოდექსის 239-ე მუხლის თანახმად და არ არსებობს სასამართლოს ნებართვა ამგვარი ღონისძიების გამოყენების თაობაზე.
9. მოსარჩელე მხარის მტკიცებით, საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 241-ე მუხლის მე-7 და მე-8 ნაწილები ლახავს საქართველოს კონსტიტუციით გარანტირებულ სამართლიანი სასამართლოს უფლებას. სადავო ნორმები საგადასახადო ორგანოს და არა სასამართლოს ანიჭებს უფლებამოსილებას, ქონების გასხვისების საშიშროების არსებობის შემთხვევაში ყადაღა დაადოს გადასახადის გადამხდელის ქონებასა და საბანკო ანგარიშებს, მიუხედავად იმისა, ამ უკანასკნელის მიერ საგადასახადო დავალიანება აღიარებულია თუ არა. მოსარჩელის პოზიციით, საგადასახადო ორგანო მოცემულ შემთხვევაში წარმოადგენს დაინტერესებულ მხარეს, რაც ეჭვქვეშ აყენებს მისი გადაწყვეტილების ობიექტურობას. რაც შეეხება 241-ე მუხლის მე-8 ნაწილით განსაზღვრულ შემდგომ სასამართლო კონტროლს, მოსარჩელის განმარტებით, სადავო ნორმა ბუნდოვანია. ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსი ამგვარი შუამდგომლობის განხილვისათვის რაიმე სპეციალურ წესს არ ითვალისწინებს, შესაბამისად, გარკვეული არ არის, სასამართლო სხდომა უნდა გაიმართოს თუ არა ზეპირი მოსმენით. ამგვარი მოწესრიგების პირობებში გადასახადის გადამხდელს შესაძლებლობა არ აქვს, სასამართლოს წარუდგინოს შესაბამისი ახსნა-განმარტება და მტკიცებულებები, რომლებიც შესაძლოა ეჭვქვეშ აყენებდეს ქონებაზე ყადაღის დადების აუცილებლობას. აღნიშნული კი, კონსტიტუციური სარჩელის თანახმად, ეწინააღმდეგება სამართლიანი სასამართლოს უფლების იმ უმნიშვნელოვანეს უფლებრივ კომპონენტს, რომელიც ითვალისწინებს საქმის განხილვის შესაძლებლობას ზეპირი მოსმენით.
10. საკუთარი არგუმენტაციის გასამყარებლად მოსარჩელე მხარე მიუთითებს საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოსა და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს შესაბამის პრაქტიკაზე.
11. №734 კონსტიტუციური სარჩელის არსებითად განსახილველად მისაღებად გამართულ განმწესრიგებელ სხდომაზე მოსარჩელე მხარემ შეამცირა საკუთარი მოთხოვნა საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 254-ე მუხლთან მიმართებით და მიუთითა, რომ მისთვის კონსტიტუციურობის თვალსაზრისით პრობლემურია აღნიშნული მუხლის მხოლოდ მე-3 და მე-4 ნაწილები.
12. მოპასუხე მხარის არგუმენტაციით, ერთი მხრივ, საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 275-ე მუხლით გათვალისწინებულ პასუხისმგებლობისა და, მეორე მხრივ, საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 218-ე მუხლით დადგენილი სასჯელის მიზნები განსხვავებულია. კერძოდ, თუკი სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობის მიზანს პირის დასჯა წარმოადგენს, გადასახადის თანხის შემცირების როგორც ადმინისტრაციული სამართალდარღვევისთვის პასუხისმგებლობის დაწესება ემსახურება პრევენციის მიზანს. აღნიშნული განსხვავება კი გამორიცხავს სადავო ნორმების მიერ საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის მე-4 პუნქტით დადგენილი ორმაგი მსჯავრდების აკრძალვის პრინციპის დარღვევას და მიუთითებს მოსარჩელე მხარის მოთხოვნის დაუსაბუთებლობაზე.
13. მოპასუხე მხარემ დამატებით მიუთითა საგადასახადო კოდექსის 269-ე მუხლის მე-4 ნაწილზე, რომლის თანახმად, საგადასახადო სამართალდარღვევისათვის საწარმოს/ორგანიზაციის მიმართ საგადასახადო სანქციის გამოყენება არ ათავისუფლებს მის თანამდებობის პირებს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი ადმინისტრაციული, სისხლისსამართლებრივი ან სხვა სახის პასუხისმგებლობისაგან. მოსარჩელე მხარემ აღნიშნა, რომ დასახელებული ნორმა პირდაპირ მიუთითებს ადმინისტრაციული და სისხლისსამართლებრივი სამართალწარმოების განსხვავებულ მიზნებსა და მათი პარალელურად მიმდინარეობის შესაძლებლობაზე.
14. მოპასუხე მხარის აღნიშვნით, მოსარჩელის მოთხოვნა დაუსაბუთებელია ასევე სასარჩელო მოთხოვნის იმ ნაწილშიც, რომელიც ეხება საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 275-ე მუხლის მე-4 ნაწილისა და საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 218-ე მუხლის კონსტიტუციურობას საქართველოს კონსტიტუციის 30-ე მუხლის მე-2 პუნქტთან მიმართებით, რადგან მოსარჩელე მხარის არგუმენტაცია ამ ნაწილშიც მთლიანად ემყარება ორმაგი მსჯავრდების აკრძალვის პრინციპის დარღვევას და საუბარი არ არის სადავო ნორმათა მიმართებაზე საქართველოს კონსტიტუციის 30-ე მუხლის მე-2 პუნქტთან.
15. მოპასუხე მხარის არგუმენტაციით, მოსარჩელე მხარის მოთხოვნა საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 254-ე მუხლის კონსტიტუციურობასთან დაკავშირებით, ემყარება ამ უკანასკნელის მიერ სადავო ნორმის შინაარსის არასწორ აღქმას, რადგან მოსარჩელე ძირითად პრობლემას ხედავს ყადაღის დადების ღონისძიების გამოყენების მიზანშეწონილობაში და არა თავად საგადასახადო ორგანოს მიერ ამგვარი ღონისძიების გამოყენების უფლებამოსილებაში. გარდა ამისა, 254-ე მუხლის მე-4 ნაწილი გამორიცხავს გადასახადის გადამხდელის ქონებაზე ყადაღის დადებას საგადასახადო დავის პერიოდში, თუკი დავალიანების უზრუნველსაყოფად საგადასახადო ორგანოს მიერ უკვე გამოყენებულია საგადასახადო გირავნობა/იპოთეკა, კოდექსის მოთხოვნების შესაბამისად გაფორმებულია თავდებობის ხელშეკრულება ან წარმოდგენილია საბანკო გარანტია/დაზღვევის პოლისი. მართალია, მოცემულ შემთხვევაში კანონმდებლისთვის სახელმძღვანელო მიზანს წარმოადგენს საგადასახადო დავალიანების უზრუნველყოფა და ამ მიზნით საგადასახადო ორგანოს აღჭურვა შესაბამისი ბერკეტებით, მაგრამ აღნიშნული არ გულისხმობს ამ უკანასკნელისათვის საგადასახადო გირავნობის/იპოთეკისა და ყადაღის დადების ღონისძიებათა ერთობლივად გამოყენების უფლებამოსილების მინიჭებას, რაც, თავისთავად, გამორიცხავს სადავო ნორმის შეუსაბამობას საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტთან და 30-ე მუხლის მე-2 პუნქტთან. მოპასუხის განმარტებით, საკუთრების უფლების გაუმართლებელი შეზღუდვა შესაძლოა სახეზე იყოს იმ შემთხვევაში, თუკი საგადასახადო გირავნობის/იპოთეკის პარალელურად გამოყენებული იქნება ყადაღაც.
16. 265-ე მუხლის მე-2 ნაწილის მე-2 წინადადების კონსტიტუციურობასთან დაკავშირებით, მოპასუხე მხარე აღნიშნავს, რომ სადავო ნორმის შინაარსის დადგენა უნდა მოხდეს 265-ე მუხლის ერთიანად გაანალიზების საფუძველზე. კერძოდ, აღნიშნული მუხლის პირველი ნაწილი ამომწურავად ჩამოთვლის შემთხვევებს, როდესაც საგადასახადო ორგანოს უფლება აქვს, ჩაატაროს გადაუდებელი გასვლითი საგადასახადო შემოწმება. სწორედ ამგვარი შემთხვევები ანიჭებს შემოწმებას გადაუდებელ ხასიათს და შემდგომში საჭიროებს სასამართლოს მხრიდან ნებართვას, რათა დაუსაბუთებლად არ შეიზღუდოს მხარის ინტერესები, მათ შორის, საკუთრების უფლება. რაც შეეხება უშუალოდ სადავო წინადადებას, საგადასახადო ორგანოს მხრიდან გადასახადის გადამხდელის ქონებაზე საგადასახადო გირავნობა/იპოთეკა ვერ იქნება გამოყენებული, თუკი ამ უკანასკნელს არ აქვს სასამართლოს ნებართვა შემოწმების ჩატარების თაობაზე. მოპასუხის მტკიცებით, აზრს მოკლებულია, საგადასახადო ორგანოს მიეცეს უფლება, გადასახადის გადამხდელის ქონების მიმართ გამოიყენოს ამგვარი ღონისძიება, თუკი სასამართლო უარს ამბობს გადაუდებელი გასვლითი შემოწმების ჩატარების ნებართვის გაცემაზე კანონით გათვალისწინებული ერთ-ერთ საფუძვლის არარსებობის გამო.
17. შესაბამისად, საგადასახადო გირავნობა/იპოთეკის გამოყენება სადავო ნორმით განსაზღვრულ შემთხვევაში სცდება მხოლოდ საგადასახადო ორგანოს უფლებამოსილებას და საჭიროებს სასამართლოს მხრიდან ნებართვას, რასაც ეს უკანასკნელი გასცემს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ არსებობს გონივრული ეჭვი, რომ გადასახადის გადამხდელს აქვს საგადასახადო დავალიანება, ამა თუ იმ ფორმით თავს არიდებს მის გადახდას და არსებობს ქონების გასხვისების შესაძლებლობა. მოპასუხის პოზიციით, კანონმდებელი მხოლოდ ამ კონკრეტულ შემთხვევაში აწესებს საგადასახადო კოდექსის 239-ე მუხლით დადგენილი ზოგადი წესიდან გამონაკლის შემთხვევას და გადასახადის გადამხდელის ქონებაზე საგადასახადო გირავნობის/იპოთეკის გავრცელების შესაძლებლობას ადგენს მანამ, სანამ უტყუარად დადასტურდება დავალიანების არსებობა. ამიტომ, მოცემულ შემთხვევაში ადგილი არ აქვს მოსარჩელე მხარის საკუთრების უფლების დარღვევას.
18. მოპასუხე მხარის არგუმენტაციით, №734 კონსტიტუციური სარჩელი დაუსაბუთებელია სასარჩელო მოთხოვნის იმ ნაწილში, რომელიც ეხება საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 241-ე მუხლის მე-7 და მე-8 ნაწილების კონსტიტუციურობას საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით. აღნიშნული განსაკუთრებით ეხება სადავო მუხლის მე-7 ნაწილს, რადგან მოსარჩელე მხარის არგუმენტაცია მთლიანად მიმართულია ამავე მუხლის მე-8 ნაწილისაკენ. მოპასუხის მტკიცებით, სადავო ნორმები ეხება გადასახადის გადამხდელის ქონებაზე ყადაღის დადების განსაკუთრებულ შემთხვევას, როდესაც არსებობს ქონების გასხვისების საშიშროება, ამიტომაც კანონმდებელი ადგენს საგადასახადო ორგანოს გადაწყვეტილების შემდგომი სასამართლო კონტროლის ვალდებულებას, რაც ფაქტობრივად გულისხმობს საბოლოო გადაწყვეტილების მიღებას სწორედ სასამართლოს მხრიდან.
19. რაც შეეხება ზეპირი მოსმენით განხილვის შეუძლებლობას, აღნიშნულ საკითხს, მოპასუხის პოზიციით, სასამართლო განიხილავს საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის VII1 თავით დადგენილი წესით, მეწარმის საქმიანობის შემოწმებასთან დაკავშირებით განსაზღვრული სამართალწარმოების გზით და არა სადავო ნორმებით. ამასთან, მოცემულ შემთხვევაში გასათვალისწინებელია ადმინისტრაციული სამართალწარმოების მიმდინარეობისას სასამართლოს ინკვიზიციური ბუნება, რაც ამ უკანასკნელს შესაძლებლობას აძლევს, საჭიროების შემთხვევაში ასევე მოუსმინოს გადასახადის გადამხდელს, მოსთხოვოს მას დამატებითი მტკიცებულებების წარმოდგენა.
20. მოპასუხე მხარე საკუთარი პოზიციის გასამყარებლად დამატებით მიუთითებს საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოსა და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს შესაბამის პრაქტიკაზე.
II
სამოტივაციო ნაწილი
1. „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-13 მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად, საქმის განხილვის მომენტისთვის სადავო აქტის გაუქმება ან ძალადაკარგულად გამოცხადება იწვევს საკონსტიტუციო სასამართლოში საქმის შეწყვეტას, გარდა ამ მუხლის მე-6 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევებისა. ხოლო ამავე მუხლის მე-6 პუნქტის თანახმად, „საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ საქმის არსებითად განსახილველად მიღების შემდეგ, სადავო აქტის გაუქმებისას ან ძალადაკარგულად ცნობისას, თუ საქმე ეხება საქართველოს კონსტიტუციის მეორე თავით აღიარებულ ადამიანის უფლებებსა და თავისუფლებებს, საკონსტიტუციო სასამართლო უფლებამოსილია, გააგრძელოს სამართალწარმოება და გადაწყვიტოს გაუქმებული ან ძალადაკარგულად ცნობილი სადავო აქტის საქართველოს კონსტიტუციასთან შესაბამისობის საკითხი იმ შემთხვევაში, თუ მისი გადაწყვეტა განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია კონსტიტუციური უფლებებისა და თავისუფლებების უზრუნველსაყოფად“.
2. №734 კონსტიტუციური სარჩელში სადავოდ არის გამხდარი საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 254-ე მუხლის მე-3 და მე-4 ნაწილების კონსტიტუციურობა საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტთან და 30-ე მუხლის მე-2 პუნქტთან მიმართებით.
3. კონსტიტუციური სარჩელის რეგისტრაციის შემდგომ, „საქართველოს საგადასახადო კოდექსში ცვლილების შეტანის შესახებ“ საქართველოს 2016 წლის 13 მაისის (5092-IIს) კანონის პირველი მუხლის 28-ე პუნქტით, სადავო ნორმები ჩამოყალიბდა ახლებური რედაქციით.
4. საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ დადგენილი პრაქტიკის შესაბამისად, „სადავო ნორმის ახალი რედაქციით ჩამოყალიბებამ შესაძლოა, განსხვავებული სამართლებრივი მოცემულობები წარმოშვას, მისი გასაჩივრებული შინაარსი შეიძლება მნიშვნელოვნად, უმნიშვნელოდ ან საერთოდ არ შეიცვალოს. თუმცა, ნორმის ძველი, კონსტიტუციური სარჩელის რეგისტრაციის დროისთვის მოქმედი რედაქცია ყველა შემთხვევაში ძალადაკარგულად ითვლება“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 24 ივნისის განჩინება საქმეზე შპს „გამომცემლობა ინტელექტი“, შპს „გამომცემლობა არტანუჯი“, შპს „გამომცემლობა დიოგენე“, შპს „ლოგოს პრესი“, შპს „ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა“, შპს „საგამომცემლო სახლი ტრიასი“ და საქართველოს მოქალაქე ირინა რუხაძე საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის წინააღმდეგ; II-5). აღნიშნულიდან გამომდინარე, საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 254-ე მუხლის მე-3 და მე-4 ნაწილები ძალადაკარგულია.
5. მოცემულ შემთხვევაში სადავო ნორმის ძალადაკარგულად გამოცხადება მოხდა კონსტიტუციური სარჩელის არსებითად განსახილველად მიღების საკითხის გადაწყვეტამდე, რაც გამორიცხავს საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-13 მუხლის მე-6 პუნქტის საფუძველზე სამართალწარმოების გაგრძელების შესაძლებლობას. ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-13 მუხლის მე-2 პუნქტის საფუძველზე, №734 კონსტიტუციურ სარჩელზე საქმისწარმოება უნდა შეწყდეს სასარჩელო მოთხოვნის იმ ნაწილში, რომელიც ეხება საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 254-ე მუხლის მე-3 და მე-4 ნაწილების კონსტიტუციურობას საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტთან და 30-ე მუხლის მე-2 პუნქტთან მიმართებით.
6. კონსტიტუციური სარჩელის არსებითად განსახილველად მიღებისათვის აუცილებელია, იგი აკმაყოფილებდეს საქართველოს კანონმდებლობით მისთვის წაყენებულ მოთხოვნებს. კერძოდ, აღნიშნული კანონის მე-18 მუხლის „ბ“ ქვეპუნქტის თანახმად, „კონსტიტუციური სარჩელი ან კონსტიტუციური წარდგინება განსახილველად არ მიიღება, თუ იგი შეტანილი არ არის უფლებამოსილი პირის ან ორგანოს (სუბიექტის) მიერ“.
7. №734 კონსტიტუციურ სარჩელში მოსარჩელე მხარედ დასახელებულია ააიპ „ფრემა“, რომელიც სადავოდ ხდის საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 275-ე მუხლის მე-4 ნაწილისა და საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 218-ე მუხლის კონსტიტუციურობას საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის მე-4 პუნქტთან და 30-ე მუხლის მე-2 პუნქტთან მიმართებით. კონსტიტუციურ სარჩელში მოსარჩლის ალტერნატიული მისამართის გრაფაში მითითებულია მოქალაქე ლევან გიორგაძე, რომელიც, როგორც საქმეში წარმოდგენილ მეწარმეთა და არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირების რეესტრის ამონაწერიდან დგინდება, წარმოადგენს ააიპ „ფრემას“ დირექტორს, თუმცა განმწესრიგებელ სხდომაზე მოსარჩელე მხარის წარმომადგენელმა დაადასტურა, რომ მოცემულ დავაში მოსარჩელეს წარმოადგენს მხოლოდ ააიპ „ფრემა“.
8. „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 39-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტის თანახმად, საკონსტიტუციო სასამართლოში ნორმატიული აქტის ან მისი ცალკეული ნორმების კონსტიტუციურობის თაობაზე კონსტიტუციური სარჩელის შეტანის უფლება აქვთ იურიდიულ პირებს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუკი მათ მიაჩნიათ, რომ დარღვეულია ან შესაძლებელია უშუალოდ დაირღვეს საქართველოს კონსტიტუციის მეორე თავით აღიარებული მათ უფლებანი და თავისუფლებანი. კანონის აღნიშნული ნორმიდან გამომდინარე, მოსარჩელე მხარე აღჭურვილია უფლებით, ეჭვქვეშ დააყენოს ნორმატიული აქტის ან ცალკეული ნორმის კონსტიტუციურობა, თუ მიიჩნევს, რომ ასეთი აქტის მოქმედებით მან უშუალოდ განიცადა ზიანი ან ზიანის მიყენების საფრთხე უშუალოდ მისთვის არის რეალური.
9. საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 218-ე მუხლი სისხლისსამართლებრივი წესით დასჯადად აცხადებს დიდი ოდენობით გადასახადისათვის განზრახ თავის არიდებას. ხოლო ამავე კოდექსის 1072 მუხლის თანახმად, იურიდიულ პირს სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობა დაეკისრება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ეს პირდაპირ განისაზღვრება ამ კოდექსის შესაბამისი მუხლით. ამგვარად, კონკრეტული დანაშაულის ჩამდენ სუბიექტს იურიდიული პირი შესაძლებელია წარმოადგენდეს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუკი ამის თაობაზე პირდაპირი დათქმა არსებობს დანაშაულის შემადგენლობის განმსაზღვრელ მუხლში.
10. საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 218-ე მუხლი არ შეიცავს დათქმას, რომლის თანახმადაც, მოცემული დანაშაულის სუბიექტი ფიზიკურ პირთან ერთად შესაძლოა იყოს იურიდიული პირი. რამდენადაც მოსარჩელე მხარე წარმოადგენს არასამეწარმეო (არაკომერციულ) იურიდიულ პირს, მასზე ვერ გავრცელდება სისხლის სამართლის კოდექსის 218-ე მუხლი. ხსენებული ნორმა ვერ ჩაითლება მისი კონსტიტუციური უფლებების შემზღუდველად.
11. აღნიშნულიდან გამომდინარე, კონსტიტუციური სარჩელი N734 სასარჩელო მოთხოვნის იმ ნაწილში, რომელიც შეეხება საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 218-ე მუხლის კონსტიტუციურობას საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის მე-4 პუნქტთან და 30-ე მუხლის მე-2 პუნქტთან მიმართებით, შემოტანილია არაუფლებამოსილი პირის მიერ და სახეზეა მისი არსებითად განსახილველად არმიღების „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-18 მუხლის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული საფუძველი.
12. „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 31-ე მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად, „კონსტიტუციური სარჩელი ან კონსტიტუციური წარდგინება დასაბუთებული უნდა იყოს“. „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-16 მუხლის პირველი პუნქტის „ე“ ქვეპუნქტით კი განისაზღვრება კონსტიტუციურ სარჩელში იმ მტკიცებულებათა წარმოდგენის ვალდებულება, რომელიც ადასტურებს სარჩელის საფუძვლიანობას. „კონსტიტუციური სარჩელის არსებითად განსახილველად მიღებისათვის აუცილებელია, მასში გამოკვეთილი იყოს აშკარა და ცხადი შინაარსობრივი მიმართება სადავო ნორმასა და კონსტიტუციის იმ დებულებებს შორის, რომლებთან დაკავშირებითაც მოსარჩელე მოითხოვს სადავო ნორმების არაკონსტიტუციურად ცნობას” (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2009 წლის 10 ნოემბრის N1/3/469 განჩინება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე კახაბერ კობერიძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-1).
13. მოსარჩელე მხარე ითხოვს, საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 275-ე მუხლის მე-4 ნაწილის კონსტიტუციურობის შეფასებას. აღნიშნული ნორმა მიუთითებს გადასახადის კონკრეტულ თანხაზე, ორმოცდაათი ათას ლარზე, რომელზე მეტი ოდენობითაც გადასახადის შემცირება ითვლება დიდი ოდენობით გადასახადისგან თავის არიდებად და იწვევს პასუხისმგებლობას სისხლის სამართლის კანონმდებლობის შესაბამისად. სადავო ნორმა თავისი შინაარსით არ ქმნის საგადასახადო სამართალდარღვევის კონკრეტულ შემადგენლობას, ისევე როგორც არ წარმოადგენს პირის სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობის დამოუკიდებელ საფუძველს. იგი უთითებს მხოლოდ ამგვარი პასუხისმგებლობის დამდგენ კანონმდებლობაზე, კერძოდ, სისხლის სამართლის კოდექსზე. როგორც ზემოთ აღინიშნა, საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 218-ე მუხლით განსაზღვრული დანაშაულის სუბიექტი, მოსარჩელე მხარე ვერ იქნება. ამავე დროს, მოსარჩელე არ უთითებს სისხლის სამართლის კოდექსის სხვა რომელიმე ნორმაზე, რომლის საფუძველზეც, შესაძლოა მისი, როგორც იურიდიული პირის, სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობა დადგეს დიდი ოდენობით გადასახადის დამალვისთვის. საკონსტიტუციო სასამართლო არ გამორიცხავს, 275-ე მუხლის მე-4 ნაწილით გათვალისწინებული ქმედების ჩადენისთვის პასუხისმგებლობას ადგენდეს სისხლის სამართლის კოდექსის რომელიმე ნორმა, თუმცა, ცხადია, რომ მოსარჩელესთან მიმართებით ეს არ არის 218-ე მუხლი. იმავდროულად მოსარჩელე მხარეს არ მიუთითებს ამდაგვარი ქმედებისათვის პასუხისგებლობის განმსაზღვრელ სისხლის სამართლის კოდექსის სხვა რომელიმე მუხლზე. ამდენად, მოსარჩელე მხარეს ვერ ასაბუთებს, რა ასპექტში შეიძლება ზღუდავდეს მის უფლებებს სადავო ნორმა.
14. აღნიშნულიდან გამომდინარე, სასარჩელო მოთხოვნა იმ ნაწილში, რომელიც შეეხება საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 275-ე მუხლის მე-4 პუნქტის კონსტიტუციურობას საქართველოს კონსტიტუციის 30-ე მუხლის მე-2 პუნქტთან და 42-ე მუხლის მე-4 პუნქტთან მიმართებით, დაუსაბუთებელია და არსებობს კონსტიტუციური სარჩელის არსებითად განსახილველად არმიღების „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ, საქართველოს კანონის მე-18 მუხლის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული საფუძველი.
15. №734 კონსტიტუციურ სარჩელში მოსარჩელე მხარე სადავოდ ხდის საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 241-ე მუხლის მე-7 ნაწილის კონსტიტუციურობას საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით.
16. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს განმარტებით, საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველი პუნქტით აღიარებული სამართლიანი სასამართლოს უფლება წარმოადგეს ინსტრუმენტულ უფლებას, რომელიც „ფორმალურად სასამართლოსადმი მიმართვის შესაძლებლობას ნიშნავს, ხოლო შინაარსობრივად - ადამიანის უფლებების სრულყოფილ სამართლებრივ დაცვას უზრუნველყოფს. სრულყოფილი დაცვა კი, უპირველეს ყოვლისა, გულისხმობს კანონმდებლის ვალდებულებას, შექმნას ისეთი ნორმატიული წესრიგი, რომელიც უზრუნველყოფს პირის უფლებას დროულ, სამართლიან და ეფექტიან სასამართლოზე, რათა პირმა სრულყოფილად შეძლოს მისი უფლებებისა და თავისუფლებების დაცვა სასამართლოსადმი მიმართვის გზით“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 24 დეკემბრის N3/2/577 გადაწყვეტილება საქმეზე „ა(ა)იპ „ადამიანის უფლებების სწავლებისა და მონიტორინგის ცენტრი (EMC)” და საქართველოს მოქალაქე ვახუშტი მენაბდე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-4).
17. საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 241-ე მუხლი აწესრიგებს საგადასახადო დავალიანების გადახდევინების უზრუნველყოფის მიზნით საგადასახადო ორგანოს მიერ გადასახადის გადამხდელის ქონებაზე ყადაღის დადებასთან დაკავშირებულ საკითხებს. დასახელებული მუხლის პირველი ნაწილი ადგენს ყადაღის დადების ზოგად წესს, რომლის თანახმადაც, საგადასახადო ორგანოს ამგვარი ღონისძიების გამოყენების შესაძლებლობა აქვს სასამართლოს გადაწყვეტილების გარეშე მხოლოდ აღიარებული საგადასახადო დავალიანების გადახდევინების უზრუნველყოფის მოცულობის ფარგლებში. აღნიშნული წესისგან განსხვავებით, ამავე მუხლის მე-7 ნაწილი ეხება კონკრეტულ შემთხვევას, როდესაც არსებობს პირის მიერ ქონების გასხვისების შესაძლებლობა, რაც გააძნელებს ან შეუძლებელს გახდის საგადასახადო დავალიანების გადახდევინებას. ასეთ შემთხვევაში სავალდებულო პირობას არ წარმოადგენს დავალიანების აღიარების ფაქტის არსებობა.
18. მოსარჩელე მხარის მტკიცებით, დაუშვებელია, ყადაღის დადების ღონისძიების გამოყენების თაობაზე გადაწყვეტილებას იღებდეს არა სასამართლო, არამედ საგადასახადო ორგანო, რომელიც მოცემულ შემთხვევაში თავად წარმოადგენს დაინტერესებულ მხარეს.
19. საგადასახადო კოდექსის 241-ე მუხლის მე-7 ნაწილი არ არეგულირებს პირის მიერ სასამართლოსათვის მიმართვის ან სასამართლოში საკუთარი უფლებების დაცვის საკითხებს. მის საფუძველზე არ არის შეზღუდული იურიდული პირის უფლება, საკუთარი უფლებებისა და კანონიერი ინტერესების დასაცავად მიმართოს სასამართლოს. სადავო ნორმა ეხება კონკრეტული გარემოებების არსებობისას, საგადასახადო ორგანოს მხრიდან ყადაღის დადების ღონისძიების გამოყენების უფლებამოსილებას. ამგვარი უფლებამოსილების გამოყენება შესაძლოა გავლენას ახდენდეს პირის საკუთრების უფლებაზე, თუმცა იგი ვერ დააბრკოლებს მოსარჩელის შესაძლებლობას, ისარგებლოს საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველი პუნქტით აღიარებული სამართლიანი სასამართლოს უფლებით. შესაბამისად, მოსარჩელე მხარე არასწორად აღიქვას სადავო ნორმიდან მომდინარე შეზღუდვის ბუნებას.
20. აღნიშნულიდან გამომდინარე, №734 კონსტიტუციური სარჩელი სასარჩელო მოთხოვნის იმ ნაწილში, რომელიც შეეხება საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 241-ე მუხლის მე-7 ნაწილის კონსტიტუციურობას საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით, დაუსაბუთებელია და არსებობს კონსტიტუციური სარჩელის არსებითად განსახილველად არმიღების „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-18 მუხლის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული საფუძველი.
21. კონსტიტუციური სარჩელი სხვა მხრივ სრულად აკმაყოფილებს „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე–16 მუხლის პირველი და მე–2 პუნქტების მოთხოვნებს და არ არსებობს ამ კანონის მე–18 მუხლით გათვალისწინებული კონსტიტუციური სარჩელის არსებითად განსახილველად არმიღების რომელიმე საფუძველი.
III
სარეზოლუციო ნაწილი
საქართველოს კონსტიტუციის 89-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ვ“ ქვეპუნქტის, „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის მე-19 მუხლის პირველი პუნქტის „ე“ ქვეპუნქტის, 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტის, 271 მუხლის პირველი პუნქტის, 31-ე მუხლის მე-2 პუნქტის, 39-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტის, 43-ე მუხლის პირველი, მე-2, მე-5, მე-8, მე-10 და მე-13 პუნქტების, „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-13 მუხლის მე-2 პუნქტის, მე-16 მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტების, მე-17 მუხლის მე-5 პუნქტის, მე-18 მუხლის, 21-ე მუხლის პირველი პუნქტის და 22-ე მუხლის პირველი, მე-2, მე-3 და მე-6 პუნქტების საფუძველზე,
საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლო
ადგენს:
1. მიღებულ იქნეს არსებითად განსახილველად №734 კონსტიტუციური სარჩელი (ააიპ „ფრემა“ საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ) სასარჩელო მოთხოვნის იმ ნაწილში, რომელიც შეეხება:
ა) საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 241-ე მუხლის მე-8 ნაწილის კონსტიტუციურობას საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით;
ბ) საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 265-ე მუხლის მე-2 ნაწილის მე-2 წინადადების კონსტიტუციურობას საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტთან მიმართებით.
2. არ იქნეს მიღებული არსებითად განსახილველად №734 კონსტიტუციური სარჩელი (ააიპ „ფრემა“ საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ) სასარჩელო მოთხოვნის იმ ნაწილში, რომელიც შეეხება:
ა) საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 241-ე მუხლის მე-7 ნაწილის კონსტიტუციურობას საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით;
ბ) საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 275-ე მუხლის მე-4 ნაწილის კონსტიტუციურობას საქართველოს კონსტიტუციის 30-ე მუხლის მე-2 პუნქტთან და 42-ე მუხლის მე-4 პუნქტთან მიმართებით;
გ) საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 218-ე მუხლის კონსტიტუციურობას საქართველოს კონსტიტუციის 30-ე მუხლის მე-2 პუნქტთან და 42-ე მუხლის მე-4 პუნქტთან მიმართებით.
3. შეწყდეს საქმე №734 კონსტიტუციურ სარჩელზე (ააიპ „ფრემა“ საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ) სასარჩელო მოთხოვნის იმ ნაწილში, რომელიც შეეხება საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 254-ე მუხლის მე-3 და მე-4 ნაწილების კონსტიტუციურობას საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტთან და 30-ე მუხლის მე-2 პუნქტთან მიმართებით.
4. საქმეს არსებითად განიხილავს საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს მეორე კოლეგია.
5. საქმის არსებითი განხილვა დაიწყება „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 22-ე მუხლის პირველი პუნქტის შესაბამისად.
6. საოქმო ჩანაწერი საბოლოოა და გასაჩივრებას ან გადასინჯვას არ ექვემდებარება.
7. საოქმო ჩანაწერი გამოქვეყნდეს საკონსტიტუციო სასამართლოს ვებგვერდზე 15 დღის ვადაში, გაეგზავნოს მხარეებს და „საქართველოს საკანონმდებლო მაცნეს“.
კოლეგიის შემადგენლობა:
თეიმურაზ ტუღუში
ირინე იმერლიშვილი
თამაზ ცაბუტაშვილი