საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ” საქართველოს ორგანული კანონის 39-ე მუხლის პირველი პუნქტის მიხედვით საკონსტიტუციო სასამართლოში ნორმატიული აქტის ან მისი ცალკეული ნორმების კონსტიტუციურობის თაობაზე კონსტიტუციური სარჩელის შეტანის უფლება აქვთ:

ა) საქართველოს მოქალაქეებს, საქართველოში მცხოვრებ სხვა ფიზიკურ პირებს და საქართველოს იურიდიულ პირებს, თუ მათ მიაჩნიათ, რომ დარღვეულია ან შესაძლებელია უშუალოდ დაირღვეს საქართველოს კონსტიტუციის მეორე თავით აღიარებული მათი უფლებანი და თავისუფლებანი;

მოცემულ შემთხვევაში, მოსარჩელეები თორნიკე ართქმელაძე და ალექსანდრე ციცვიძე სადავოდ ხდიან „გადახდიისუუნარობის საქმის წარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის 26-ე მუხლის პირველი პუნქტის სიტყვებს - „მეურვე გადახდისუუნარობის საქმის წარმოებისას არის საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში შემავალი საჯარო სამართლის იურიდიული პირი − აღსრულების ეროვნული ბიურო (შემდგომ − აღსრულების ეროვნული ბიურო)“. სადავო ნორმის დისპოზიცია, მოსარჩელეებს უკრძალავს შეასრულონ მეურვის ფუნქცია გადხდისუუნარობის საქმისწარმოებისას. მოსარჩელეებს დამთავრებული აქვთ ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის იურიდიული ფაკულტეტის ბაკალავრიატი (იხ. წარმოდგენილი დიპლომის ასლი) და აგრძელებენ სწავლას სამაგისტრო საფეხურზე (იხ. ცნობა სტატუსის შესახებ), მოსარჩელეების ვიწროსპეციალიზაციას, ძირითად მიმართულებას წარმოადგენს გადახდისუუნარობის სამართალი (მათ მიერ შერჩეული სამაგისტრო თემები სწორედ გადახდისუუნარობის სამართლის დარგიდანაა), ისინი ასევე ეწევიან პრაქტიკულ საქმიანობას გადახდისუუნარობის კუთხით (მოსარჩელეები არიან შპს „აგრო ჯორჯია 2011“-ის გადახდისუუნარობის საქმისწარმოებაში მომრიგებელი საბჭოს წევრები (იხ. სასამართლოს განჩინებები მომრიგებლად დანიშვნის/არჩევის შესახებ)). ასევე, თორნიკე ართქმელაძე მუშაობდა სსიპ „აღსრულების ეროვნული ბიუროს“ გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების სამსახურში და უშუალოდ მონაწილეობდა მეურვის უფლებამოსილებათა განხორციელებაში. (იხ. ცნობა) მოსარჩელეები ასევე არიან საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის წევრები (იხ. მოწმობის ასლები). შესაბამისად, რომ არ არსებობდეს სადავო ნორმა, მოსარჩელეები შეძლებენ განახორციელონ მეურვის საქმიანობა გადახდისუუნარობის საქმის წარმოებაში. ყოველივე აღნიშნულიდან გამომდინარე მიგვაჩნია, რომ დაკმაყოფილებულია „საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ” საქართველოს ორგანული კანონის 39-ე მუხლის პირველი პუნქტის მოთხოვნა და მოსარჩელეების მიერ სადავოდ გამხდარი ნორმა არღვევს კონსტიტუციის მე-2 თავით აღიარებულ მათ უფლებებს, კერძოდ საქართველოს კონსტიტუციის 30-ე მუხლის მე-2 პუნქტის სიტყვებს „აკრძალულია მონოპოლიური საქმიანობა, გარდა კანონით დაშვებული შემთხვევებისა“ და საქართველოს კონსტიტუციის მე-16 მუხლს. სახეზე გვყავს სათანადო მოსარჩელეები.

ასევე არ არსებობს მოცემული კონსტიტუციური სარჩელის არ მიღების სხვა საფუძვლები, დაცულია „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-18 მუხლის მოთხოვნები: კონსტიტუციური სარჩელი შეტანილია ამ კანონის მე-16 მუხლის მოთხოვნების დაცვით, შეტანილია უფლებამოსილი პირის მიერ, მასში მითითებული საკითხი საკონსტიტუციო სასამართლოს განსჯადია, კონსტიტუციურ სარჩელში მითითებული საკითხი გადაწყვეტილი არ არის საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ, მოცემულ შემთხვევაში საკონსტიტუციო სამართალწარმოების კანონმდებლობა არ ადგენს კონსტიტუციური სარჩელის შეტანის სპეციალურ ვადებს, შესაბამისად არანაირი ვადა არ არის დარღვეული, ასევე დაცულია „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-18 მუხლის „ე“ და „ზ“ ქვეპუნქტები.

კონსტიტუციური სარჩელი დასაბუთებულია.

ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე არ არსებობს მოცემული კონსტიტუციური სარჩელის არსებითად განსახილველად არმიღების საფუძვლები.

დასაბუთება საქართველოს კონსტიტუციის 30-ე მუხლის მე-2 პუნქტის სიტყვების - „აკრძალულია მონოპოლიური საქმიანობა, გარდა კანონით დაშვებული შემთხვევებისა“ მიმართ.

მონოპოლიური საქმიანობის აკრძალვის უფლება მრავალასპექტიანი უფლებაა და მასში ჩარევა შესაძლებელია განხორციელდეს სხვადასხვა სახის აკრძალვებით/შეზღუდვებით, რომელთაგან ერთ-ერთი სწორედ არის ჩვენს მიერ სადავოდ გამხდარი ნორმა, მეურვის (გადახდისუუნარობის საქმისწარმოებაში) საქმიანობის უფლების სსიპ აღსრულების ეროვნული ბიუროსთვის მინიჭება. მოცემულ შემთხვევაში დგინდება საქმიანობის სახე - მეურვე გადახდისუუნარობის საქმის წარმოებაში, და ამ საქმიანობის საკანონმდებლო აქტით მონოპოლიზება ერთი პირისთვის, სსიპ აღსრულების ეროვნული ბიუროსთვის. შესაბამისად, გასაჩივრებული ნორმით გათვალისწინებული რეგულაცია წარმოადგენს ჩარევას საქართველოს კონსტიტუციის 30-ე მუხლის მე-2 პუნქტის მეორე წინადადების სიტყვებით „აკრძალულია მონოპოლიური საქმიანობა, გარდა კანონით დაშვებული შემთხვევებისა“ დაცულ უფლებაში და საჭიროებს სათანადო კონსტიტუციურსამართლებრივ შემოწმებას.

სადავოდ გამხდარი ნორმის არაკონსტიტუციურად ცნობას ვითხოვთ საქართველოს კონსტიტუციის 30-ე მუხლის მეორე პუნქტის სიტყვებთან „აკრძალულია მონოპოლიური საქმიანობა, გარდა კანონით დაშვებული შემთხვევებისა“. მოცემული კონსტიტუციისმიერი ჩანაწერი სახელმწიფოს ერთდორულად უქმნის პოზიტიურ და ნეგატიურ ვალდებულებას, არ დაუშვას სხვა კერძოსამართლის პირების მიერ მონოპოლიური საქმიანობა და არც თავად არ შექმნას ისეთი სამართლებრივი რეგულაცია, რომლითაც კონკრეტულ საქმიანობასთან მიმართებით მონოპოლიას გაუჩენს კონკრეტულ კერძო თუ საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს. ჩვენს მიერ გამხდარი სადავო რეგულაციით სახელმწიფო არღვევს თავის ნეგატიურ ვალდებულებას და საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს − აღსრულების ეროვნული ბიუროს უქმნის ისეთ რეგულაციას, რომლითაც მხოლოდ მას შეუძლია განახორციელოს მეურვის ფუნქცია გადახდისუუნარობის საქმის წარმოებისას. მართალია საქართველოს კონსტიტუციის 30-ე მუხლის მეორე პუნქტის სიტყვებთან მიმართებით („აკრძალულია მონოპოლიური საქმიანობა, გარდა კანონით დაშვებული შემთხვევებისა“) მცირე პრაქტიკა აქვს საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს, მაგრამ მის 21 წლიან პრაქტიკაში მაინც მოიპოვება საქმე სადაც საკონსტიტუციო სასამართლომ კონსტიტუციის მოცემული ნორმის დარღვევა დაადგინა, ამ საქმეში სახელმწიფომ სწორედ, რომ თავისი ნეგატიური ვალდებულება დაარღვია (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 1996 წლის 30 ოქტომბრის N2/1/7 გადაწყვეტილება საქმეზე შპს „კოლხის“ დამფუძნებელი თენგიზ გრიგორის ძე სუდაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ), მოცემულ საქმეში შპს „კოლხს“ შეეზღუდა ფოთში ასაშენებელი ნავთობტერმინალის აშენების საშუალება და ეს უფლება (ზოგადად ნავთობტერმინალების) მიენიჭა მხოლოდ სახელმწიფო ორგანიზაციებს.

საქართველოს კონსტიტუციის 30-ე მუხლის მეორე პუნქტის სიტყვებთან („აკრძალულია მონოპოლიური საქმიანობა, გარდა კანონით დაშვებული შემთხვევებისა“) მიმართებით სადავოდ გამხდარი ნორმის არაკონსტიტუციურად ცნობისთვის პირველრიგში აუცილებელია გამოვრიცხოთ, რომ სადავო ნორმით გამხდარი ფუნქცია, „მეურვე“ გადახდისუუნარობის საქმის წარმოებაში, თავისი არსით არ არსის საჯაროსამართლებრივი ფუნქცია და შესაბამისად მისი მოქცევა სახელმწიფოს კომპეტენციაში ეწინააღმდეგება მონოპოლიის აკრძალვის კონსტიტუციურ ჩანაწერს.

როდესაც ვამბობთ, რომ კონკრეტული სადავო რეგულაცია („გადახდიისუუნარობის საქმის წარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის 26-ე მუხლის პირველი პუნქტის სიტყვები - „მეურვე გადახდისუუნარობის საქმის წარმოებისას არის საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში შემავალი საჯარო სამართლის იურიდიული პირი − აღსრულების ეროვნული ბიურო (შემდგომ − აღსრულების ეროვნული ბიურო)“) ეწინაარმდეგება საქართველოს კონსტიტუციის 30-ე მუხლის მეორე პუნქტის სიტყვებს „აკრძალულია მონოპოლიური საქმიანობა, გარდა კანონით დაშვებული შემთხვევებისა“, პირველ რიგში კარგად უნდა გავაცნობიეროთ ეს რეგულაცია ხომ არ შეიცავს სახელმწიფოს რომელიმე საჯაროსამართლებრივ ფუნქციას. მართალია კონსტიტუციის მოცემულ მუხლთან მიმართებით ნაკლებია პრაქტიკაა, მაგრამ მსგავს შემთხვევებში საკონსტიტუციო სასამართლო ყოველთვის არკვევს კონკრეტული ორგანოს თუ ამ ორგანოსადმი მინიჭებული ფუნქციის დანიშნულების გარკვევას (საქართველოს მოქალაქეები - დავით კანდელაკი, ნატალია დვალი, ზურაბ დავითაშვილი, ემზარ გოგუაძე, გიორგი მელაძე და მამუკა ფაჩუაშვილი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ; საქართველოს მოქალაქე გიორგი კრავეიშვილი საქართველოს მთავრობის წინააღმდეგ). მოცემულ შემთხვევაში ამ საკითხზე მსჯელობის მიზანი სწორედ სადავო ნორმით გათვალისწინებული ფუნქციის საჯაროსამართლებრივი შინაარსის გამორიცხვაა. აუცილებელია დავინახოთ, რომ მოცემულ შემთხვევაში საქმე არ გვაქვს საჯარო ამოცანებით გათვალისწინებულ „მონოპოლიურ“ ფუნქციასთან.

„სააღსრულებო წარმოებათა შესახებ“ საქართველოს კანონი განსაზღვრავს „საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში შემავალი საჯარო სამართლის იურიდიული პირი – აღსრულების ეროვნული ბიუროს“ ფუნქციების და საჯაროსამართლებრივ დანიშნულებას. მოცემული კანონის პირველი მუხლი განსაზღვრავს, რომ “ეს კანონი აწესრიგებს საერთო სასამართლოების, ადმინისტრაციული ორგანოების (თანამდებობის პირების), არბიტრაჟის, რესტიტუციისა და კომპენსაციის კომისიისა და მისი კომიტეტის, ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს და სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს მიერ მიღებული აქტების და ამ კანონით გათვალისწინებული აღსასრულებელი გადაწყვეტილებების აღსრულების წესსა და პირობებს.“ ამავე კანონის 3.1 მუხლი განსაზღვრავს, რომ „აღსასრულებელი გადაწყვეტილებების იძულებით აღსრულებას ახორციელებს საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში შემავალი საჯარო სამართლის იურიდიული პირი – აღსრულების ეროვნული ბიურო (შემდგომში – აღსრულების ეროვნული ბიურო)“. საქართველოს იუსტიციის მინისტრის ბრძანების №220 (2008 წლის 30 სექტემბერი) დანართის 2.1 მუხლი 3.1 მუხლთან ერთად აკონკრეტებს, რომ „აღსრულების ეროვნული ბიურო არის საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს (შემდგომში – სამინისტრო) მმართველობის სფეროში შემავალი საჯარო სამართლის იურიდიული პირი, რომელიც შექმნილია „სააღსრულებო წარმოებათა შესახებ“ საქართველოს კანონის საფუძველზე“ და მისი მიზანია „სააღსრულებო წარმოებათა შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული გადაწყვეტილებების აღსრულების უზრუნველყოფა.“ მოცემული ნორმებიც მიუთითებენ აღსრულების ეროვნული ბიუროს კონკრეტულ შინაარსობრივ საჯაროსამართლებრივ ფუნქციასა და დანიშნულებაზე. მისი დანიშნულებაა საქართველოს კონსტიტუციის 42.1 მუხლით გარანტირებული უფლების სრული რეალიზება. ის არანაირ ფუნქციურ შემხებლობაში არ არის სადავოდ გამხდარი ნორმით გათვალისწინებულ საქმიანობასთან. გადახდისუუნარობის საქმის წარმოებაში მეურვის ფუნქცია არანაირად არ ჯდება აღსრულების და შესაბამისად აღსრულების განმახორციელებელი ორგანოს კონტექსტში.

ასევე მნიშვნელოვანია გავერკვეთ, მეურვის ფუნქცია ხომ არ არის სხვა რაიმე საჯაროსამართლებრივი დანიშნულბის მატარებელი. შესაბამისად, მნიშვნელოვანია მეურვის საქმიანობის შეფასება თავისი უფლებამოსილების და იმ საქმიანობის მიხედვით რასაც ის ახორციელებს, ანუ იმის დადგენა თუ რა სახის სამუშაოს (მომსახურებას) წევს მეურვე და არის თუ არა აუცილებელი მეურვედ სახელმწიფოს არსებობა გადახდისუუნარობის პროცესში, რომელიც მკაცრად კერძო სამართლის დარგს განეკუთვნება.

მივყვეთ მეურვის ფუნქციებს: მას შემდეგ, რაც სასამართლო მეურვედ დანიშნავს სსიპ აღსრულების ეროვნულ ბიუროს, ამ უკანასკნელს გაუგზავნის განჩინებას. მეურვე განჩინების ჩაბარებისთანავე იწყებს გარკვეული მოქმედებების შესრულებას, ესენია:

1. განჩინების შესაბამისადვე, ამავე განჩინებას უგზავნის საქართველოს საკანონმდებლო მაცნეს და თხოვს მის დაუყოვნებლივ გამოქვეყნებას. (უფლებამოსილება გამომდინარეობს „გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის 21-ე მუხლის 1-ლი პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტისა და ამავე კანონის 26-ე მუხლის მე-2 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტიდან)
2. წერილს აგზავნის მეწარმეთა და არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიულ პირთა რეესტრში, ატყობინებს მათ გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების გახსნის შესახებ და სთხოვს აღნიშნული ინფორმაციის შეტანას მეწარმე სუბიექტის რეგისტრირებულ მონაცემებში. („გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის 26-ე მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებულ უფლებამოსილებათა განხორციელება აღნიშნულის გარეშე შეუძლებელი იქნებოდა)
3. საქართველოში არსებულ ყველა საბანკო დაწესებულებას ატყობინებს გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების დაწყების შესახებ. (მეურვის ამ მოქმედების საფუძველია „გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტის „ა“ და „ე“ ქვეპუნქტების დარღვევისაგან პრევენცია)
4. „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად მართვაზე და წარმომადგენლობაზე უფლებამოსილ პირს ავალებს საწარმოს ყველა მნიშვნელოვანი დოკუმენტის წარმოდგენას სსიპ აღსრულების ეროვნულ ბიუროში; საუბარია ისეთ დოკუმენტებზე, როგორებიცაა: ბოლო 3 წლის მოგება-ზარალის უწყისი, კრედიტორებისა და დებიტორების სია, საწარმოს მიმდინარე ხელშეკრულებების სია, მიმდინარე სასამართლო დავების შესახებ ინფორმაცია, საწარმოს მატერიალურ-ტექნიკური საშუალებების შესახებ ინფორმაცია, საბანკო ამონაწერი და სხვა. („გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის 24-ე მუხლი და საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 207¹ მუხლები)
5. თუ საწარმოს მიმართ მიმდინარეობს იძულებითი აღსრულების ღონისძიებები, შესაბამის აღმასრულებელს ატყობინებს გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების გახსნის შესახებ და სთხოვს დაუყოვნებლივ შეაჩეროს მიმდინარე აღსრულება და არ დაუშვას იძულებითი აღსრულების ახალი ღონისძიების დაწყება. („გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტი)

ამის შემდეგ მეურვე იწყებს საწარმოს ქონების მოძიებას და ემზადება კრედიტორთა პირველი კრებისათვის. მეურვე კრედიტორთა პირველი კრებისათვის კი ემზადება შემდეგნაირად:

6. მოიძიებს ინფორმაცია საჯარო რეესტრიდან და მეწარმეთა და არასამეწარმეო (არაკომერციული) პირების რეესტრიდან მეწარმე სუბიექტის უძრავი ქონებისა და არამატერიალური ქონებრივი სიკეთეების შესახებ (გარდა რეესტრისა, მეურვე მოძიებას ახორციელებს შსს_ს მომსახურების სააგენტოს მეშვეობით) („გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის 26-ე მუხლის მე-2 პუნქტის „გ“ „ვ“ „კ“ „ლ“ და „მ“ ქვეპუნქტები
7. უგზავნის შეტყობინებას (წერილებს) კრედიტორებს და ატყობინებს გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების გახსნის შესახებ, ასევე, მათ ავალებს თავიანთი მოთხოვნების წარდგენას მეურვესთან და სასამართლოში. (გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის 26-ე მუხლის მე-2 პუნქტის „თ“ ქვეპუნქტი)
8. უგზავნის შეტყობინებას დებიტორებს და სთხოვს მათ ვალდებულებების შესრულებას. („გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის 26-ე მუხლის მე-2 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტი)
9. მოძიებულ ქონებას გადასცემს შემფასებელს შესაფასებლად. („გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების შესახებ“ საქართველოს კნონის 26-ე მუხლის მე-2 პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტი)
10. ამზადებს მოხსენებას კრედიტორთა პირველი კრებისათვის. („გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების შესახებ“ საქართველოს კნონის 26-ე მუხლის მე-2 პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტი)
11. კრედიტორთა კრებისათვის მომზადებული აქვს პოზიცია ვადაში მასთან წარდგენილი კრედიტორთა მოთხოვნების შესახებ. („გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების შესახებ“ საქართველოს კნონის 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტის „ბ“ და ამავე კანონის 26-ე მუხლის მე-2 პუნქტის „ბ“ და „გ“ ქვეპუნქტები)

გარდა აღნიშნულისა, მეურვე ზედამხედველობას უწევს საწარმოს საქმიანობას. რაც იმას ნიშნავს, რომ მეწარმე სუბიექტს არ შეუძლია უკვე დადებული ხელშეკრულების შეწყვეტა ან შეცვლა ან/და ახალი სახელშეკრულებო ვალდებულებების აღება მეურვის თანხმობის გარეშე (მეურვესთან შეუთანხმებლობის შემთხვევაში კი სასამართლოს თანხმობის გარეშე)

ჩამოთვლილია ყველა ის საქმიანობა, რომელსაც მეურვე ახორციელებს თავისი უფლებამოსილების ვადაში. ნათლად ჩანს, რომ ზემოთ ჩამოთვლილი არც ერთი უფლებამოსილება არ არის საჯაროსამართლებრივი ხასიათის, ამ ყველაფრის განხორციელებისთვის არ არის აუცილებელი საჯაროსამართლებრივი მანდატი და შესაძლებლობები. ამ ყველაფრის განხორციელება შეუძლია ფიზიკურ ან კერძო სამართლის იურიდიულ პირებსაც. სწორედ ამიტომ, კონტინენტური ევრობის სამართლის სისტემაში მეურვის უფლებამოსილებას ახორციელებს არა სახელმწიფო, არამედ ფიზიკური პირები (ზოგან დასაშვებია კერძო სამართლის იურიდიული პირებიც).

ზემოთ განვითარებული მსჯელობიდან გამომდინარე ნათლად ჩანს, რომ მეურვის ფუნქცია არ არის საჯარო სამართლებრივი. ამ დასკვნას დიდი მნიშვნელობა აქვს შემდგომი მსჯელობისათვის. მეურვის უკან რომ იდგეს რიგი საჯარო ფუნქციები მისი კანონისმიერი დელეგირება (ან პირიქით) დამოკიდებული იქნებოდა კანონმდებელზე, მაგრამ რადგანაც ეს ასე არ არის კანონმდებელი ამ დროს შეზღუდულია კონსტიტუციის 30-ე მუხლის მე-2 პუნქტის სიტყვებით „აკრძალულია მონოპოლიური საქმიანობა, გარდა კანონით დაშვებული შემთხვევებისა“.

კონსტიტუციის 30-ე მუხლის მე-2 პუნქტის სიტყვები „აკრძალულია მონოპოლიური საქმიანობა, გარდა კანონით დაშვებული შემთხვევებისა“, არ ქმნის ისეთი განმარტების საშუალებას, რომლის მიხედვითაც, მართალია აკრძალულია მონოპოლიური საქმიანობა, მაგრამ თუ კანონი კონკრეტულ საქმიანობასთან მიმართებით ადგენს მონოპოლიურ მდგომარეობას ეს გამართლებულია და კონსტიტუციური თვალსაზრისით ყველაფერი რიგზეა. ასეთი მიდგომა ნამდვილად მცდარია, რადგან სიტყვები „გარდა კანონით დაშვებული შემთხვევებისა“ ადგენს შეზღუდვის ფორმალურ კანონისმიერი ლეგიტიმაციის სტანდარტს, მაგ. სსიპ აღსრულების ეროვნული ბიუროს მოცემული სადავო ფუნქცია (მეურვე გადახდისუუნარობის საქმის წარმოებაში), რომ მინიჭებოდა კანონქვემდებარე აქტით ეს იქნებოდა კონსტიტუციური ზღვარის კანონის დაკონკრეტებული დათქმის დარღვევა და მარტო ამ საფუძვლით იქნებოდა შესაძლებელი ასეთი სადავო აქტის არაკონსტიტუციურად ცნობა (იხ. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2017 წლის 27 მარტის N 1/4/757 გადაწყვეტილება საქმეზე საქართველოს მოქალაქე გიორგი კრავაეიშვილი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ; საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 1997 წლის 20 თებრევლის N 1/3/21 გადაწყვეტილება საქმეზე საქართველოს მოქალაქე ოთარ ზოიძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ). შესაბამისად, სიტყვები „გარდა კანონით დაშვებული შემთხვევებისა“ კანონმდებელს არ ანიჭებს სრულ დისკრეციას და საკონსტიტუციო სასამართლო უფლებამოსილია (ვალდებულია) შეაფასოს კანონით დადგენილი შეზღუდვის კონსტიტუციურობა, მსგავს საკითხზე თავად საკონსტიტუციო სასამართლო მსჯელობს: „საქართველოს კონსტიტუციის 86-ე მუხლის მე-2 პუნქტში, რომელიც ითვალისწინებს მოსამართლის 3 წლიანი ვადით განწესების შესაძლებლობას, გამოყენებულია სიტყვა „შეიძლება“,რაც, თავისთავად, არ უნდა იქნეს გაგებული, სახელმწიფოსთვის მინიჭებულ უპირობო თავისუფლებად. როგორც აღინიშნა, კანონმდებლისთვის რაიმე შესაძლებლობის მინიჭება არ ნიშნავს მისი ქმედების აბსოლუტურ თავისუფლებას, მით უმეტეს, იმის გათვალისწინებით, რომ საქართველოს კონსტიტუცია მოსამართლის თანამდებობაზე განწესების ძირითად წესად განსაზღვრავს თანამდებობაზე მის უვადოდ განწესებას. კანონმდებელი ხელისუფლების განხორციელებისას შებოჭილია ადამიანის ძირითადი უფლებებითა და თავისუფლებებით, რაც მას არ აძლევს შესაძლებლობას, თვითმიზნური, არაგონივრული და არაპროპორციული საშუალებების გამოყენებით შეზღუდოს საქართველოს კონსტიტუციის მეორე თავით განმტკიცებული ადამიანის ძირითადი უფლებები. იმ შემთხვევაში, თუ კანონმდებელი დაუშვებს კონსტიტუციით დადგენილი ზოგადი წესიდან გამონაკლისს და დაადგენს მოსამართლის განსაზღვრული ვადით განწესების შესაძლებლობას, მას მოეთხოვება ასეთი გადაწყვეტის აუცილებლობის დასაბუთება“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2017 წლის 15 თებერვლის N 3/1/659 გადაწყვეტილება საქმეზე საქართველოს მოქალაქე ომარ ჯორბენაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ, სამოტ. ნაწ. პ. 29.30.). ცალკეულ სფეროებში სახელმწიფოს, რეგულირების კუთხით, გააჩნია განსაკუთრებით ფართო დისკრეცია. დისკრეციული უფლებამოსილება არ ნიშნავს აბსოლუტურ თავისუფლებას. სამართალშემოქმედის მიხედულების ფარგლები პირობადებულია კონსტიტუციური პრინციპებისა და ადამიანის უფლებების დაცვის ვალდებულებით, რაც უზრუნველყოფს უფლებამოსილების გადაჭარბებისა და მისი არამიზნობრივად გამოყენების რისკის თავიდან აცილებას. სხვაგვარად, დისკრეციული უფლებამოსილება სამართლებრივად შებოჭილი თავისუფლებაა და მისი გამოყენება ყოველთვის გულისხმობს გადაწყვეტილების შედეგების დასაბუთებას (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2017 წლის 21 აპრილის N 1/5/826 გადაწყვეტილება საქმეზე საქართველოს მოქალაქე ხათუნა ფხალაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ, სამოტ. ნაწ. პ. 20.). „საკანონმდებლო ხელისუფლების კონსტიტუციურსამართლებრივი შეზღუდვა გულისხმობს, რომ ნებისმიერი საკანონმდებლო აქტი უნდა შეესაბამებოდეს კონსტიტუციის მოთხოვნებს, როგორც ფორმალური, ისე მატერიალური კონსტიტუციურობის თვალსაზრისით“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 11 აპრილის №1/2/569 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქეები - დავით კანდელაკი, ნატალია დვალი, ზურაბ დავითაშვილი, ემზარ გოგუაძე, გიორგი მელაძე და მამუკა ფაჩუაშვილი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-26) შესაბამისად, ჩვენს მიერ სადავოდ გამხდარი რეგულაციის მიმართ უნდა გავრცელდეს შეფასების ეს სტანდარტი და ის ფაქტი, რომ გამონაკლისი დგინდება საკანონმდებლო აქტით სულაც არ ნიშნავს სადავო ნორმის კონსტიტუციურობას.

საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ დამკვიდრებული პრაქტიკის შესაბამისად, „კონსტიტუციური უფლებების [...] შეზღუდვის შეფასების საზომი თანაზომიერების პრინციპია. აღნიშნული პრინციპი წარმოადგენს ადამიანის უფლებების შეზღუდვისას კანონმდებლის შებოჭვის მექანიზმს და, შესაბამისად, კონსტიტუციური კონტროლის ელემენტს. თანაზომიერების პრინციპის მოთხოვნაა, რომ უფლების მზღუდავი საკანონმდებლო რეგულირება უნდა წარმოადგენდეს ღირებული საჯარო (ლეგიტიმური) მიზნის მიღწევის გამოსადეგ და აუცილებელ საშუალებას. ამავე დროს, უფლების შეზღუდვის ინტენსივობა მისაღწევი საჯარო მიზნის პროპორციული, მისი თანაზომიერი უნდა იყოს. დაუშვებელია ლეგიტიმური მიზნის მიღწევა განხორციელდეს ადამიანის უფლების მომეტებული შეზღუდვის ხარჯზე“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2012 წლის 26 ივნისის გადაწყვეტილება №3/1/512 საქმეზე „დანიის მოქალაქე ჰეიკე ქრონქვისტი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-60). ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე სახელმწიფო ვალდებულია მოცემული უფლება შეზღუდოს სულმცირე კონკრეტული ლეგიტიმური მიზნის გათვალისწინებით, აუცილებელია, რომ ეს შეზღუდვა ემსახურებოდეს კონკრეტულ საჯარო სიკეთეს. მოცემულ შემთხვევაში კი ასეთი ლეგიტიმური მიზანი უბრალოდ არ არსებობს, არანაირ საჯარო სიკეთეს არ ემსახურება მოცემული შეზღუდვა. შესაბამისად, რადგან არ არსებობს შეზღუდვის ლეგიტიმური მიზანი, სადავო ნორმა (გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის 26-ე მუხლის პირველი პუნქტის სიტყვები - „მეურვე“ გადახდისუუნარობის საქმის წარმოებისას არის საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში შემავალი საჯარო სამართლის იურიდიული პირი − აღსრულების ეროვნული ბიურო (შემდგომ − აღსრულების ეროვნული ბიურო)“), საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს სამართალწარმოების პრაქტიკაზე დაყრდნობით (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2004 წლის 3 აგვისტოს N1/4/212 გადაწყვეტილება საქმეზე რუსეთის ფედერაციის მოქალაქე სერგო მუშლიანი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ), ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციის 30-ე მუხლის მეორე პუნქტის სიტყვებს „აკრძალულია მონოპოლიური საქმიანობა, გარდა კანონით დაშვებული შემთხვევებისა“.

საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ დადგენილი სამართალწარმოების პრაქტიკის თანახმად, კონსტიტუციური მართლმსაჯულების განხორციელებისას სასამართლო ხელმძღვანელობს და მნიშვნელოვანწილად ეყრდნობა საქართველოს კონსტიტუციის ძირითად პრინციპებს. „კონკრეტული დავების გადაწყვეტისას საკონსტიტუციო სასამართლო ვალდებულია, როგორც კონსტიტუციის შესაბამისი დებულება, ისე სადავო ნორმა გააანალიზოს და შეაფასოს კონსტიტუციის ძირითადი პრინციპების კონტექსტში, რათა ეს ნორმები განმარტების შედეგად არ დასცილდნენ მთლიანად კონსტიტუციაში გათვალისწინებულ ღირებულებათა წესრიგს. მხოლოდ ასე მიიღწევა კონსტიტუციის ნორმის სრული განმარტება, რაც, თავის მხრივ, ხელს უწყობს კონკრეტული სადავო ნორმის კონსტიტუციურობის სწორ შეფასებას“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2007 წლის 26 დეკემბრის №1/3/407 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია და საქართველოს მოქალაქე ეკატერინე ლომთათიძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-1). საკონსტიტუციო სასამართლო ყოველთვის უთითებს დემოკრატიული და სამართლებრივი სახელმწიფოს პრინციპების მნიშვნელობაზე. „დემოკრატიული და სამართლებრივი სახელმწიფოს პრინციპები უმნიშვნელოვანესია კონსტიტუციურ პრინციპებს შორის. ისინი პრაქტიკულად ყველა კონსტიტუციური ნორმის, მათ შორის დანარჩენი კონსტიტუციური პრინციპების საფუძველს წარმოადგენენ. ამ პრინციპებს ეყრდნობა მთლიანად კონსტიტუციური წყობა“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2007 წლის 26 დეკემებრის №1/3/407 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია და საქართველოს მოქალაქე ეკატერინე ლომთათიძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-2). აუცილებელია სადავო ნორმის შეფასება სამართლებრივი სახელმწიფოს პრინციპის კოტექსტში, სამართალი, რომლითაც სახელმწიფო ხელისუფლება იზღუდება, უნდა იყოს სამართლიანი. უსამართლო კანონები თუ სხვა სამართლებრივი ნორმები, რომლებიც მართალია, ფორმალურად სამართლის მოთხოვნებს აკმაყოფილებენ, მაგრამ შინაარსით სამართლიანობის იდეას ხელყოფენ, ვერ შეასრულებენ ხელისუფლების შეზღუდვის ფუნქციას. სახელმწიფო ხელისუფლების სამართლით შეზღუდვის შესაძლებლობა მაშინაა რეალური, როდესაც სამართალი სამართლიანობის იდეის შესაბამის გარკვეულ მატერიალურ შინაარსს შეიცავს. დემოკრატიული და სამართლებრივი სახელმწიფოს პრინციპის კონტექსტში აუცილებლად გასათვალისწინებელია „კარგი მმართველობის“ პრინციპი, რომელიც ზემოთ დასახელებული კონსტიტუციური პრინციპებიდან გამომდინარეობს. სადავო ნორმას კი არანაირი შეხება არ აქვს „კარგი მმართველობის“ პრინციპთან. ამის საილუსტრაციო წარმოგიდგენთ შემდეგ არგუმენტებს:

1. თბილისის საქალაქო სასამართლოდან და სსიპ „აღსრულების ეროვნული ბიუროდან“ გამოთხოვილი ინფორმაცია ცხადყოფს გადახდისუუნარობის საქმის წარმოებით მოსარგებლე საწარმოთა რაოდენობის ზრდის ტენდენციას. თუ 2012 და 2013 წლებში გადახდისუუნარობის საქმის წარმოება დაიწყო შესაბამისად 49 და 53 პირმა, ანალოგიური მაჩვენებელი 2015 და 2016 წლებში იყო 108 და 101 საწარმო. იმის ფონზე, რომ დროის უმოკლეს პერიოდში გაორმაგდა გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების რაოდენობა სსიპ „აღსრულების ეროვნულ ბიუროში“ გადახდისუუნარობის მიმართულებით მუშაობს იმდენივე პირი, რამდენიც 2012-2013 წლებში. ბიზნესში, სამეწარმეო თუ არასამეწარმეო საზოგადოებაში, ნებისმიერი გადაწყვეტილება მიღებულ უნდა იქნეს დროის უმოკლეს პერიოდში, ერთი შეხედვით უმნიშვნელო დაყოვნებამაც კი შესაძლოა საწარმოსთვის გამოუსწორებელი ზიანი მოიტანოს.
2. პრობლემა არ არის მხოლოდ ის, რომ დღეის მდგომარეობით სსიპ „აღსრულების ეროვნულ ბიუროში“ თითოეული ქეის-მენეჯერი უძღვება 50-მდე ან მეტ გადახდისუუნარობის საქმეს (მაგრამ უდავოა, რომ აღნიშნულიც უდიდესი პრობლემაა) არამედ ის, რომ გადაწყვეტილებათა მიმღები სუბიექტები მოშორებულები არიან საწარმოს საქმიანობას, ისინი გადაწყვეტილებებს იღებენ მხოლოდ და მხოლოდ წარმოდგენილი დოკუმენტების საფუძველზე. შეუძლებელია ბიზნესისთვის სასარგებლო გადაწყვეტილების მიღება თუკი „მის პულსზე ხელი არ გიდევს“ და იმყოფები მისგან დისტანცირებულად.
3. პარალელის გავლება შეიძლება რეაბილიტაციის მმართველებთან. მიჭირს რეაბილიტაციის მმართველის გახსენება, რომელსაც ერთდროულად რამდენიმე რეაბილიტაციის მართვა ექნებოდა საკუთარ თავზე აღებული. ამას თავისი ლოგიკური ახსნა აქვს, საწარმოს მართვა და მით უმეტეს კრიზისული-ფორსმაჟორული (გადახდისუუნარობა გამოიყენება საწარმოს კრიზისში ყოფნისასა) მართვა არის ურთულესი, მოითხოვს მთელი რიგი მნიშვნელოვანი ეკონომიკურ-სამართლებრივი გადაწყვეტილებების მიღებას, შესაბამისად რეაბილიტაციის მმართველებს ყოველდღიური შეხება აქვთ საწარმოს საქმიანობასთან და „მის პულსზე უდევთ ხელი.“ ამის საპირისპიროდ კი მეურვე, რომელიც გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების დაწყებისას შემოდის პროცესში, პირი რომელიც საწარმოსთვის უმნიშვნელოვანეს გადაწყვეტილებებს იღებს პირველი რამდენიმე კვირის განმავლობაში, პრაქტიკულად მიმართულებას აძლევს გადახდისუუნარობის საქმის წარმოებას და აღჭურვილია ძალიან დიდი უფლებამოსილებით არის დისტანცირებული საწარმოდან.
4. ვერც ერთი სახელმწიფო და ზოგადად ვერც ერთი სახელმწიფო სტრუქტურა ვერ უზრუნველყოფს ყველა იმ მოთხოვნის დაკმაყოფილებას რაც გააჩნია ბიზნესს. შეუძლებელია ადამიანმა ერთნაირი წარმატებით მართოს ენერგოობიექტი და სუპერმარკეტების ქსელი. სწორედ ამიტომ გადახდისუუნარობის საქმის წარმოებისას არც ერთი სახელმწიფო სტრუქტურის არსებობა არ უნდა იყოს სავალდებულო (რა თქმა უნდა ეს მოსაზრება არ ეხება სასამართლოს)

ამ არგუმენტებიდან ნათლად ჩანს, რომ სადავო ნორმა ართულებს გადახდიისუუნარობის საქმისწარმოების ამ პროცესს და კანონმდებლის ეს გადაწყვეტა შორსაა „კარგი მმართველობის“ და შესაბამისად დემოკრატიული, სამართლებრივი სახელმწიფო პრინციპებიდან.

ასევე წარმოგიდგენთ „გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის მოცემული სადავო ნორმასა და ზოგადად ამ კანონის სხვა ნორმებს შორის შინაარსობრივ შეუსაბამობას და კანონის არალოგიკურობის მაგალითს:

„გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონი იცნობს დროებითი მმართველების რამდენიმე ინსტიტუტს, ესენია: მეურვე, რეაბილიტაციის მმართველი და გაკოტრების მმართველი. რეაბილიტაციის მმართველი და გაკოტრების მმართველი შეიძლება იყოს ნებისმიერი ფიზიკური და იურიდიული პირი, ხოლო მეურვე კი იმპერატიულად ყოველთვის არის სსიპ „აღსრულების ეროვნული ბიურო.“ სამივე დროებითი მმართველი განსხვავებულია ერთმანეთისაგან თავისი უფლებამოსილებით.

ხშირია შემთხვევა, როდესაც სახელმწიფოს წარმომადგენლები ცდილობენ დაასაბუთონ, რომ მეურვედ სახელმწიფოს იმპერატიულად დასახელება განპირობებულია ბაზარზე შესაბამისი კანტიდატების არ არსებობით, რომლებიც შეძლებენ თავიანთ თავზე ამ რთული უფლებამოსილების აღებას, რაც რა თქმა უნდა, მცდარი და საკითხისადმი არასწორი მიდგომაა.

შევადაროთ ერთმანეთს ორი დროებითი მმართველი, მეურვე და გაკოტრების მმართველი. მეურვის უფლებამოსილება არ არის საწარმოს პირდაპირი მართვა, მეურვე ზედამხედველობას უწევს საწარმოს მართვასა და წარმომადგენლობაზე უფლებამოსილ პირს, გასცემს ნებართვებს და ა.შ. („გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის 26-ე მუხლი) ხოლო გაკოტრების მმართველი კი აღჭურვილია ყველა იმ უფლებამოსილებით, რაც გააჩნია საწარმოს მართვასა და წარმომადგენლობაზე უფლებამოსილ პირს „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისასად. („გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის 37-ე მუხლის პირველი პუნქტი) გაკოტრების მმართველი დანიშვნისთანავე საწარმოს ერთპიროვნულ მმართველად გვევლინება, განსხვავებით მეურვისაგან, რომელიც შეგვიძლია ერთგვარ მაკონტროლებელ რგოლად მოვიაზროთ საწარმოს მართვის პროცესში. პარადოქსია, რომ კანონმდებელი გაკოტრების მმართველად უშვებს ნებისმიერი ფიზიკური და იურიდიული პირის არჩევას, მაშინ როდესაც უფრო ნაკლები უფლებამოსილების მქონე მეურვე ინიშნება პირდაპირ და მას არ გააჩნია ალტერნატივა.

რა თქმა უნდა, კანონმდებლის მიზანი ამ ჩანაწერის არსებობისას არ არის საწარმოთა დაცვა არაკვალიფიციური კადრებისგან. ამ მსჯელობიდანაც ნათლად დასტურდება შეზღუდვის ლეგიტიმური საფუძვლის არ არსებობა.

ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე „გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის 26-ე მუხლის პირველი პუნქტის სიტყვები - „მეურვე გადახდისუუნარობის საქმის წარმოებისას არის საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში შემავალი საჯარო სამართლის იურიდიული პირი − აღსრულების ეროვნული ბიურო (შემდგომ − აღსრულების ეროვნული ბიურო)“ ეწინააღმდეგება, საქართველოს კონსტიტუციის 30-ე მუხლის მეორე პუნქტის სიტყვებს „აკრძალულია მონოპოლიური საქმიანობა, გარდა კანონით დაშვებული შემთხვევებისა“, და შესაბამისად არაკონსტიტუციურად უნდა იქნეს ცნობილი.

კონსტიტუციის მე-16 მუხლთან მიმართებით

საქართველოს კონსტიტუციის მე-16 მუხლის მიხედვით „ყველას აქვს საკუთარი პიროვნების თავისუფალი განვითარების უფლება“. მოცემული უფლების შინაარსი ძალზედ ფართოა, იგი მოიცავს ადამიანის არაერთ უფლებასა და თავისუფლებას, რომლებიც პიროვნების თავისუფალი განვითარების რეალიზაციის საშუალებად შეიძლება წარმოვიდგინოთ. მოცემული უფლების დაცულ სფეროშია მოქცეული ზოგადი პიროვნული უფლებები და საქმიანობის საყოველთაო თავისუფლება. ადამიანის ნებსიმიერი ქმედება (პასიური თუ აქტიური) და საქმიანობა დაცულია საქმიანობის თავისუფლებით, ეს კი ნიშნავს, რომ ადამიანს აქვს ყველაფრის უფლება რაც არ ვნებს სხვას. საქმიანობის თავისუფლების შინაარსის ფარგლები იგივეა: ნებადართულია ყველაფერი რაც აკრძალული არ არის, ხოლო აკრძალულია ის რაც ზიანის მომტანია სხვისთვის. საქმიანობის საყოველთაოობა მოიცავს ყველაფერს, რაც კი ადამიანის ქცევად ქმედებად თუ საქმიანობად შეიძლება იწოდებოდეს, მათ შორის განსაკუთრებით პროფესიასთან დაკავშირებული საქმიანობა. მოცემულ შემთხვევაშიც სადავო ნორმით გათვალისწინებული მეურვის საქმიანობის განხორციელება, გადახდისუუნარობის საქმეში არის მოსარჩელეების კონსტიტუციის მე-16 მუხლით გარანტირებული უფლების - საქმიანობის თავისუფლების უფლებით დაცული სიკეთე, რომელსაც ზღუდავს „გადახდიისუუნარობის საქმის წარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის 26-ე მუხლის პირველი პუნქტის სიტყვები „მეურვე გადახდისუუნარობის საქმის წარმოებისას არის საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში შემავალი საჯარო სამართლის იურიდიული პირი − აღსრულების ეროვნული ბიურო (შემდგომ − აღსრულების ეროვნული ბიურო)“. როგორც კონსტიტუციის 30-ე მუხლის მე-2 პუნქტის მე-2 წინადადებასთან მიმართებით ვიმსჯელეთ, სადავო ნორმით გათვალისწინებულ შეზღუდვას არ გააჩნია ლეგიტიმური მიზანი და შესაბამისად ის ეწინაააღმდეგება კონსტიტუციის მე-16 მუხლსაც.

ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე „გადახდიისუუნარობის საქმის წარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის 26-ე მუხლის პირველი პუნქტის სიტყვები „მეურვე გადახდისუუნარობის საქმის წარმოებისას არის საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში შემავალი საჯარო სამართლის იურიდიული პირი − აღსრულების ეროვნული ბიურო (შემდგომ − აღსრულების ეროვნული ბიურო)“ ეწინააღმდეგება და არაკონსტიტუციურად უნდა იქნას ცნობილი საქართველოს კონსტიტუციის 30-ე მუხლის მე-2 პუნქტის სიტყვებთან „აკრძალულია მონოპოლიური საქმიანობა, გარდა კანონით დაშვებული შემთხვევებისა“ და საქართველოს კონსტიტუციის მე-16 მუხლთან მიმართებით.