მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებები „გაერთიანებული დემოკრატიული მოძრაობა“, „საქართველოს პატრიოტთა ალიანსი“ და „საქართველოს ლეიბორისტული პარტია“ საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ.
დოკუმენტის ტიპი | კონსტიტუციური სარჩელი |
ნომერი | N808 |
ავტორ(ებ)ი | პ/გ „გაერთიანებული დემოკრატიული მოძრაობა, პ/გ „საქართველოს პატრიოტთა ალიანსი“, პ/გ „საქართველოს ლეიბორისტული პარტია |
თარიღი | 20 ივლისი 2016 |
თქვენ არ ეცნობით სარჩელის სრულ ვერსიას. სრული ვერსიის სანახავად, გთხოვთ, ვერტიკალური მენიუდან ჩამოტვირთოთ სარჩელის დოკუმენტი
განმარტებები სადავო ნორმის არსებითად განსახილველად მიღებასთან დაკავშირებით
1. „საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 39-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტის შესაბამისად, საკონსტიტუციო სასამართლოში ნორმატიული აქტის ან მისი ცალკეული ნორმების კონსტიტუციურობის თაობაზე კონსტიტუციური სარჩელის შეტანის უფლება აქვთ საქართველოს მოქალაქეებს, სხვა ფიზიკურ პირებს და იურიდიულ პირებს, თუ მათ მიაჩნიათ, რომ დარღვეულია ან შესაძლებელია უშუალოდ დაირღვეს საქართველოს კონსტიტუციის მეორე თავით აღიარებული მათი უფლებანი და თავისუფლებანი; მოცემული საქმის შემთხვევაში, მოსარჩელეებს წარმოადგენენ მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანების წევრები, რომელთაც საქართველოს კონსტიტუციითა და მოქმედი კანონდმებლობით დადგენილი წესით უფლება აქვთ მონაწილეობა მიიღონ საქართველოს პარლამენტის არჩევნებში, როგორც პროპორციულ, ასევე მაჟორიტარული წესით, თუმცა მოქმედი წინასაარჩევნო კამპანიის წარმოების სისტება (იგულისხმება, წინასაარჩევნო კამპანიის წარმოების საინფორმაციო უზრუნველყოფა) არ უზრუნველყოფს თანასწორუფლებიანი წინასაარჩევნო კამპანიის წარმოების შესაძლებლობას, ხოლო მოქმედი წინასაარჩევნო კამპანიის წარმოების შესაძლებლობები და შესაბამისი, ნორმები, რომლებიც წინასაარჩევნო კამპანიის საინფორმაციო უზრუნვლეყოფას ადგენენ, ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციას. საქართველოს კონსტიტუციის თანახმად, ყველა ადამიანი დაბადებით თავისუფალია და კანონის წინაშე თანასწორია განურჩევლად რასისა, კანის ფერისა, სქესია, რელიგიისა, პოლიტიკური და სხვა შეხედულებებისა, ეროვნული, ეთნიკური და სოციალური კუთვნილებისა, წარმოშოვისა, ქონებრივი და წოდებრივი მდგომარეობისა. ნებისმიერ საარჩევნო სუბიექტის არჩევნებში მონაწილეობა მოიცავს წინასაარჩევნო კამპანიის წარმოების ეტაპს. წინაასაარჩევნო კამპანიის შემადგენელ მნიშვნელოვან ელემენტს წარმოადგენს საარჩევნო სუბიექტებისთვის წინასაარჩევნო კამპანიის წარმოების საინფორმაციო უზრუნველყოფა. დადგენილია საარჩევნო სუბიექტების, როგორც კვალიფიციური და არაკვალიფიციური სუბიექტებად დაყოფის კრიტერიუმები. კვალიფიურ საარჩევნო სუბიექტს წარმოადგენს კვალიფიციური პარტია ან საარჩევნო ბლოკი რომელშიც გაერთიანებულია კვალიფიციური პარტია. წინასაარჩევნო კამპანიის დროს საინფორმაციო უზრუნველყოფით თანაბრად სარგებლობენ თითოეული კვალიფიციური სუბიექტი, მიუხედავად იმისა, რომ ცალკე კვალიფიციურ პარტიას წარმოადგენს, თუ ბლოკში გაერთიანებულ სხვადასხვა კვალიფიციურ პარტიას.საუბარია უფასო საეთერო დროის გამოყენების საკითხზე, რომელიც პირდაპირ პროპორციულად უნდა იყოს დაკავშირებულები წინა არჩევნების დროს თითოეული სააღცევნო სუბიექტის ამომრჩევლის ნების გამოხატვის პროპორციულ მაჩვენებელთან, ხოლო ბლოკში შემავალი და ცალკე გასული კვალიფიციური პოლიტიკური პარტიისათვის წინასაარჩევნო კამპანიის დროს საინფორმაციო უზრუნველყოფის კუთხით (ამ შემთხვევაში იგულისხმება, უფასო საეთერო დროით სარგებლობა) თანაბარი პრივილეგიის მიცემა, პირდაპირ ეწინააღმდეგება ერთის მხრივ კონსტიტუციით გარანტირებულ პოლიტიკური პლურალიზმისა და დემოკრატიის პრინციპებს, ხოლო მეორეს მხრივ ელექტორატის ნების გამოხატვის პროპორციულ მაჩვენებელს. მიგვაჩნია, რომ ჩვენს მიერ ზემოხსენებული წარმოადგენს პირდაპირ ჩარევას საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლით გარანტირებულ უფლებაში. საქართველოს კონსტიტუციით გარანტირებული ნებისმიერი ადამიანის თანასწორობის პრინციპი მოიცავს ერთის მხრივ კონსტიტუციით დაცული პასიური საარჩევნო უფლების განხორციელების არადისკრიმინაციულ შესაძლებლობას, ხოლო მეორე მხრივ იმავე კონსტიტუციით გარანტირებული აქტიური საარჩევნო უფლების დაცვას. მართალია კანონმდებელმა თავიდანვე სწორედ გამიჯნა საარჩევნო სუბიექტების მომავალში მისაღები სარგებელი, ხოლო ხსენებული საარჩევნო სუბიექტების დიფერენცირება ემყარება არა პოლიტიკურ ან ქონებრივ ნიშანს, არამედ დამოკიდებულია წინასაპარლამენტო ან ადგილობრივი თვითმმართველობის პროპორციული წესით არჩევნებში მიღებულ ამომრჩეველთა ხმების რაოდენობაზე. აქედან გამომდინარე, თუ ცალკე აღებული კვალიფიციური პარტია, რომელსაც ხსენებული სტატუსი კონკრეტული რაოდენობის მხარდაჭერების ხმის მიცემით გათვალისწინებით აქვს მოპოვებული, წინასაარჩევნო კამპანიის განხორციელების დროს მიიღებს ზუსტად იმ მოცულობის უფასო საეთერო დროს, რამდენსაც პარტია, რომელიც გაერთიანებულია საარჩევნო ბლოკში და რომლის შემთხვევაშიც პრაქტიკულად შეუძლებელია გამორჩეულად მიღებული ხმების რაოდენობის დათვლა, ხოლო თეორულად ნამდვილად არსებობს იმის შესაძლებლობა, რომ კონკრეტული საარჩევნო ბლოკის მიერ მიღწეულ საერთო შედეგში, ასეთი საარჩევნო სუბიექტის როლი, მიღებული ამომრჩეველთა ხმების რაოდენობრივად განსაზღვრის დროს იმდენად დაბალია, რომ მისი დამოუკიდებლად მონაწილეობის შემთხვევაში და უფრო მეტიც, არსებობს იმის ალბათობა, რომ სხვა საარჩევნო (არაკვალიფიური) სუბიექტებთან მიმართებაში ბევრად ნაკლები ელექტორატის მხარდაჭერა მოეპოვებინა, წარმოადგენს საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლის პირდაპირ დარღვევას. ამასთან აღწერილი რეალობა, უხეშად არღვევს თანასწორობის პრინციპს, რომელიც საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლით არის დაცული და კონკრეტულ პოლიტიკურ პარტიებს ანიჭებს უპირატესობას სხვა პარტიების უფლებების შეზღუდვის ხარჯზე ამომრჩეველთა მხარდაჭერის მიუხედავად მიიღონ სარგებელი წინასაარჩევნო კამპანიის საინფორმაციო უზრუნველყოფის კუთხით, რომელიც როგორც უკვე ზემოთ ითქვა სხვა პოლიტიკური (კვალიფიციური) პარტიების ხარჯზე ხდება. 2. მეორე სადავო ნორმა მიღებულია საქართველოს კონსტიტუციის უხეში დარღვევით, მაშინ როდესაც კანონის მიღების წესი და ზოგადად საკანონმდებლო საქმიანობა დარეგულირებულია საქართველოს კონსტიტუციით. თუ გავითვალისწინებთ იმ გარემოებებს, რომ სადავო ნორმა კონსტიტუციის დარღვევით იქნა მიღებული, მაშინ სამართლებრივ საფუძველს მოკლებულია ის ფაქტი, რომ მიღებული სადავო ნორმის წინაშე დაინტერესებული პირების თანასწორობის პრინციპი დაცული იქნება. ყოველი ზემოთქმულიდან გამომდინარე, არსებობს „საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 39-ე მუხლით გათვალისწინებული წინაპირობები. რაც შეეხება მოსარჩელეებს, ისინი წარმოადგენენ უფლებამოსილ სუბიექტებს კონრეტული სადავო ნორმის არაკონსტიტუციურობის საკითხე მიმართონ სასმართლოს. სარჩელი აკმაყოფილებს ,,საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-18 მუხლის ,,ა“-,,ზ“ ქვეპუნქტებით დადგენილ მოთხოვნებს: სარჩელი ფორმალურად გამართულია და შეიცავს კანონით სავალდებულო ყველა რეკვიზიტს; შემოტანილია უფლებამოსილი პირების მიერ კონსტიტუციის მე-2 თავით გათვალისწინებული უფლებების დარღვევის გამო ; სარჩელში მითითებული სადავო საკითხი საკონსტიტუციო სასამართლოს განსჯადია; სადავო საკითხთან დაკავშირებით არ არსებობს საკონსტიტუციო სასამართლოს სხვა გადაწყვეტილება; სარჩელი შემოტანილია კანონით დადგენილი ვადების დაცვით; არ არსებობს სადავო აქტზე მაღლა მდგომი სხვა კანონი, რომლის კონსტიტუციურობასთან დაკავშირებით მსჯელობა იქნებოდა საჭირო სადავო აქტის კონსტიტუციურობაზე სრულფასოვანი მსჯელობის უზრუნველყოფის მიზნით. ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, არ არსებობს მისი სასამართლოში არსებითად განსახილველად არმიღების საფუძვლები. |
მოთხოვნის არსი და დასაბუთება
1. საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლით დაცულია ადამიანთა იურიდიული თანასწორუფლებიანობა მათი რასობრივი, ეთნიკური, რელიგიური ან სხვა კუთვნილების მიუხედავად. იგი ადამიანს უკანონო დისკრიმინაციისაგან იცავს. ამ მუხლის ძალით, ადამიანთა უფლებრივი მდგომარეობა არ შეიძლება დამოკიდებული იყოს მათ ამა თუ იმ კუთვნილებაზე. სახელმწიფოს ეკრძალება დააწესოს და თავის კანონმდებლობაში იქონიოს ნორმები, რომლებიც ადამიანებს შორის აწესებს რაიმე განსხვავებებს (უპირატესობებს ან შეზღუდვებს), მათი კუთვნილების ნიშნით. ამგვარად, კონსტიტუციის მე-14 მუხლი განსაზღვრავს, თუ, საზოგადოდ, რა ნიშნების მიხედვით არ შეიძლება ადამიანებისადმი დიფერენცირებული მიდგომა და როდის იქნება იგი შეფასებული აკრძალულ დისკრიმინაციად. ზოგიერთ ნიშანთან დაკავშირებით აბსოლუტურთან მიახლოვებული, რამდენადაც განსხვავებული მოპყრობის „გონივრული და სამართლიანი საფუძვლის” დასაბუთებას სახელმწიფოს ძალზე წონადი არგუმენტები ესაჭიროება. „კანონის წინაშე თანასწორობის” მოთხოვნა არ გულისხმობს მხოლოდ საკუთრივ პარლამენტის მიერ მიღებული კანონის შესაბამისობას კონსტიტუციის მე-14 მუხლთან. ეს მოთხოვნა თანაბრად წარედგინება სახელმწიფოში მოქმედ ყველა იურიდიულ ნორმას, რომელიც ქცევის წესს აფუძნებს. იგი ვრცელდება არა მარტო სამართალშემოქმედებით, არამედ სამართალგამოყენების პროცესზე. საქართველოს კონსტიტუციის 28-ე მუხლის პირველი პუნქტი აღიარებს საარჩევნო უფლებას და განამტკიცებს, რომ „საქართველოს ყოველ მოქალაქეს 18 წლის ასაკიდან აქვს რეფერენდუმში, სახელმწიფო და თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნებში მონაწილეობის უფლება. უზრუნველყოფილია ამომრჩეველთა ნების თავისუფალი გამოვლინება“. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს განმარტებით, „საქართველოს ყოველ მოქალაქეს 18 წლის ასაკიდან აქვს აქტიური საარჩევნო უფლება. მას, როგორც ამომრჩეველს, შეუძლია მონაწილეობა მიიღოს არჩევნებში – მისცეს ხმა და აირჩიოს სახელმწიფო და თვითმმართველობის ორგანოები” [1] „არჩევნები არის ერთგვარი ინსტიტუციური მექანიზმი, რომელსაც მოქმედებაში მოჰყავს დემოკრატია. იმისათვის, რომ შედგეს «ხალხის მმართველობა», ხალხმა უნდა მიიღოს მონაწილეობა პოლიტიკაში და ამის საუკეთესო გზა არჩევნებია. არჩევნები თავისთავად აჩენს განცდას და რწმენას ადამიანებში, რომ ისინი უშუალოდ იღებენ მონაწილეობას სახელმწიფოს მართვაში (ირჩევენ რა თავის რჩეულებს ან თავად არიან არჩეული)” [2]. არჩევნები უზრუნველყოფს დემოკრატიული სახელმწიფოს პრინციპის პრაქტიკულ რეალიზაციასა და მოქალაქეთა მონაწილეობას სახელმწიფო ხელისუფლების განხორციელებაში. სამართლიანი საარჩევნო პროცესი ხელს უწყობს თანამედროვე, პლურალისტური საზოგადოების ჩამოყალიბებას და ქმნის დემოკრატიული საზოგადოებრივი წესწყობილების ფუნდამენტს. დემოკრატიული საზოგადოებრივი წესწყობილება ეფუძნება თითოეული მოქალაქის თავისუფალი თვითგამორკვევისა და ღირსების პატივისცემის იდეას. თანამედროვე სახელმწიფოში ხალხის სახელით მოქმედი სახელმწიფო ორგანოების ლეგიტიმაცია უშუალოდ ხალხის ნებიდან უნდა მომდინარეობდეს. არჩევნები არის ის მექანიზმი, რომელიც სახალხო სუვერენიტეტის რეალიზაციის შესაძლებლობას ქმნის. სწორედ კონსტიტუციური სტანდარტების შესაბამისი, თავისუფალი, საყოველთაო და თანასწორი არჩევნები წარმოადგენს დემოკრატიული სისტემის საყრდენს. სამართლიანი, გამართული საარჩევნო პროცესი დემოკრატიული მმართველობის ფუნდამენტური ელემენტია. ცხადია, დემოკრატიული სახელმწიფოს არსებობისთვის მხოლოდ გამართული საარჩევნო სისტემა არ არის საკმარისი, თუმცა არჩევნები სასიცოცხლოდ აუცილებელია მისი ფუნქციონირებისათვის და წარმოადგენს დემოკრატიული სახელმწიფოს არსებობის მნიშვნელოვან წინაპირობას. საარჩევნო პროცესის სამართლიან ბუნებას არაერთი ფაქტორი განაპირობებს, მათ შორის, საარჩევნო სისტემა. საარჩევნო სისტემის ფორმირება პოლიტიკური პროცესის ნაწილია, თუმცა ეს პროცესი, ცხადია, არ უნდა გასცდეს კონსტიტუციით დადგენილ შეზღუდვებს. „ძალზე დიდი მნიშვნელობა აქვს, როგორ ტარდება არჩევნები, პირველ რიგში, როგორია თავად საარჩევნო კანონმდებლობა, რამდენად შეიცავს ის საკმარის და საჭირო გარანტიებს იმისათვის, რომ არჩევნების შედეგად ქვეყანამ, მისმა მოქალაქეებმა მიიღონ «ხალხის მმართველობა». საქართველოს კონსტიტუციის 28-ე მუხლი განამტკიცებს რა საარჩევნო უფლებას, ადგენს ამ უფლების კონსტიტუციურ-სამართლებრივ სტანდარტებს და მოითხოვს, რომ შეიქმნას საარჩევნო უფლების რეალიზებისთვის საჭირო გარანტიები. საარჩევნო უფლება, თავისთავად, არ მოითხოვს რომელიმე კონკრეტული საარჩევნო მოდელის ჩამოყალიბებას. კონსტიტუციის მოთხოვნაა, რომ არსებულმა საარჩევნო მოდელმა უზრუნველყოს ხალხის ნების თავისუფალი და თანასწორი ასახვა სახელმწიფო ხელისუფლების ფორმირების პროცესში. მოცემულ საქმესთან მიმართებაში მნიშვნელოვანია ერთის ხმრივ გარანტირებული იყოს ქვეყანაში პოლიტიკური პარტიების პლურალიზმი, ხოლო მეორეს მხრივ დაცული იქნეს ერთის მხრივ კონსტიტუციის მე-14 მუხლით გარანტირებული თანასწორი საარჩევნო უფლება, ხოლო მეორეს მხრივ უზრუნველყოფილი უნდა იყოს ამომრჩეველთა ნების თავისუფალი გამოვლენინება. საქართველოში არსებობს პრაქტიკა, როდესაც „საკონსტიტუციო სასამართლო კონკრეტული დავების გადაწყვეტისას ვალდებულია, როგორც კონსტიტუციის შესაბამისი დებულება, ისე სადავო ნორმა გაანალიზოს და შეაფასოს კონსტიტუციის ძირითადი პრინციპების კონტექსტში, რათა ეს ნორმები განმარტების შედეგად არ დასცილდნენ მთლიანად კონსტიტუციაში გათვალისწინებულ ღირებულებათა წესრიგს. მხოლოდ ასე მიიღწევა კონსტიტუციით ნორმის სრული განმარტება, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს სადავო ნორმის კონსტიტუციურობის სწორ შეფასებას“[3] როგორც უკვე ავღნიშნეთ კონსტიტუცია იცავს საარჩევნო უფლების თანასწორობის პრინციპს. კონსტიტუციის მე-14 მუხლი გაგებული უნდა იქნეს იმგვარად, რომ როგორც აქტიური ისე პასიური საარჩევნო უფლების განხორციელების დროს ყველა ადამიანი თანასწორია და ეძლევა ყოველმხრივი გარანტია, რათა ხსენებული უფლება არ შეეზღუდოთ. კონსტიტუციის აღნიშნული ნორმა ადგენს კანონის წინაშე თანასწორობის ფუნდამენტურ კონსტიტუციურ პრინციპს. მისი მიზანია, არ დაუშვას არსებითად თანასწორის უთანასწოროდ მოპყრობა ან პირიქით. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს პრაქტიკის თანახმად კონსტიტუციის მე-14 მუხლით დაცული სფერო არ შემოიფარგლება მხოლოდ მასში მითითებული ნიშნების საფუძველზე დისკრიმინაციის აკრძალვით. "კონსტიტუცია კრძალავს კანონის წინაშე არსებითად თანასწორთა უთანასწოროდ (ან პირიქით) გონივრული და ობიექტური დასაბუთების გარეშე მოპყრობის ნებისმიერ შემთხვევას. თუმცა სამართლებრივი ურთიერთობის ბუნებიდან გამომდინარე, კანონის წინაშე თანასწორობის უფლების დაცვის ხარისხი განსხვავებულია და მისი მასშტაბის დადგენა უნდა მოხდეს ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში“[4]. მიუხედავად მისი უნივერსალური ბუნებისა, კანონის წინაშე თანასწორობა არ გულისხმობს აბსოლუტურ გათანაბრებას. “მე-14 მუხლის არსის გაგებისათვის პრინციპული მნიშვნელობა აქვს კანონის წინაშე თანასწორობის განსხვავებას გათანაბრებისგან. ამ პრინციპის ფარგლებში სახელმწიფოს ძირითადი მიზანი და ფუნქცია ადამიანების სრული გათანაბრება ვერ იქნება, რადგან ეს თავად თანასწორობის იდეასთან, უფლების არსთან მოვიდოდა წინააღმდეგობაში. თანასწორობის იდეა ემსახურება შესაძლებლობების თანასწორობის უზრუნველყოფას ანუ ამა თუ იმ სფეროში ადამიანების თვითრეალიზაციისათვის ერთნაირი შესაძლებლობების გარანტირებას“ [5] წარმოდგენილი სადავო ნორმა ადგეს წინასაარჩევნო პერიოდში საარჩევნო სუბიექტებისათვის უფასო პოლიტიკური რეკლამის განაწილების წესს. კერძოდ, „საზოგადოებრივი მაუწყებელი, საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზია და რადიო, აგრეთვე სათემო მაუწყებლობის ლიცენზიის მფლობელი ვალდებული არიან, მათი მომსახურების ზონაში მიმდინარე საარჩევნო კამპანიის დროს არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 50-ე დღიდან თავიანთ ეთერში ყოველ საათში გამოყონ 5 წუთი წინასაარჩევნო რეკლამის უსასყიდლოდ განსათავსებლად და ყოველ 3 საათში თანაბრად და არადისკრიმინაციულად განათავსონ თითოეული კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტის მიერ მათთვის წარდგენილი წინასაარჩევნო რეკლამა, იმ პირობით, რომ ამ პერიოდში ერთი სუბიექტისთვის გამოყოფილი სარეკლამო დრო 90 წამს არ აღემატებოდეს (საარჩევნო სუბიექტს ეს დრო შეუძლია 9 დაყოს რამდენიმე ნაწილად). არ შეიძლება სუბიექტის მიერ გამოუყენებელი დროის შემდგომ დამატება მისი კუთვნილი სხვა დროისათვის. რაც შეეხება, სადავო ნორმაში დაფიქსირებული სუბიექტებს, კანონმდებლის მიერ ორგანულ კანონში მოცემული განმარტების შესაბამისად, კვალიფიციურ საარჩევნო სუბიექტს წარმოადგენს საარჩენო კოდექსით − შესაბამისად რეგისტრირებულ კვალიფიციური პარტიას ან საარჩევნო ბლოკს, რომელშიც გაერთიანებულია კვალიფიციური პარტია; ხოლო კვალიფიურ პარტიას წარმოადგენს პარტია, რომელიც, „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 30-ე მუხლის შესაბამისად, დაფინანსებას საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან იღებს; სადავო ნორმების კონსტიტუციის მე-14 მუხლთან შესაბამისობაზე მსჯელობისას აუცილებელია განისაზღვროს, რამდენად წარმოადგენენ ამ შემთხვევაში შესადარებელი ჯგუფები არსებითად თანასწორ სუბიექტებს კონკრეტულ სამართლებრივ ურთიერთობასთან მიმართებით. ამასთან, „მე-14 მუხლზე მსჯელობისას პირთა არსებითად თანასწორობის საკითხი უნდა შეფასდეს არა ზოგადად, არამედ კონკრეტულ სამართალურთიერთობასთან კავშირში. დისკრიმინაციულ მოპყრობაზე მსჯელობა შესაძლებელია მხოლოდ მაშინ, თუ პირები კონკრეტულ სამართლებრივ ურთიერთობასთან დაკავშირებით შეიძლება განხილულ იქნენ როგორც არსებითად თანასწორი სუბიექტები“[6] განსახილველ სამართლებრივ ურთიერთობაში დიფერენცირებული პირები, რომელთაც უნდა ისარგებელონ უფასო პოლიტიკური რეკლამისთვის გამოყოფილი საეთერო დროით არ წარმოადგენენ არსებითად თანასწორ სუბიექტებს. სადავო ნორმის დადგენილი რეგულაცია კი წარმოადგენს ჩარევას საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლით დაცულ უფლებაში. დიფერენცირებულად მოპყრობის გონივრულობის მასშტაბი განსხვავებული შეიძლება იყოს თითოეულ ინდივიდუალურ შემთხვევასთან მიმართებით. „ცალკეულ შემთხვევაში ის შეიძლება გულისხმობდეს ლეგიტიმური საჯარო მიზნების არსებობის დასაბუთების აუცილებლობას... სხვა შემთხვევებში ხელშესახები უნდა იყოს შეზღუდვის საჭიროება თუ აუცილებლობა. ზოგჯერ შესაძლოა საკმარისი იყოს დიფერენციაციის მაქსიმალური რეალისტურობა“[7] უფასო საეთერო დრო წარმოადგენს სახელმწიფოს მხრიდან პოლიტიკური პლურალიზმის ხელშეწყობისა და ამ მიზნით პოლიტიკურ სუბიექტთა სუბსიდირების ერთ-ერთ არაპირდაპირ ფორმას. საარჩევნო სუბიექტებისათვის ამგვარი რესურსის უფასოდ გადაცემით სახელმწიფო მათ ხელს უწყობს თავიანთი პოლიტიკური გზავნილების საზოგადოებამდე მიტანასა და არჩევნებში წარმატების მიღწევაში. მიუხედავად იმისა, რომ დღევანდელი სწრაფი ტექნოლოგიური პროგრესის პირობებში სატელევიზიო და რადიო მედია-საშუალებები ნამდვილად აღარ წარმოადგენენ ამომრჩეველთან კომუნიკაციის ერთადერთ საშუალებას საარჩევნო სუბიექტებისათვის, ისინი ჯერ კიდევ ინარჩუნებენ მნიშვნელოვან როლს ამგვარი კომუნიკაციის მიზნებისათვის. სარეკლამო დრო კი ითვლება ყველაზე უშუალო და მარტივ გზად ამომრჩეველთან პირდაპირი ურთიერთობისათვის, თვით მედია-საშუალებების ჩარევისა და მათი მხრიდან პოლიტიკური გზავნილების ინტერპრეტაციის შესაძლებლობის გარეშე, თუმცა რეკლამა იმავდროულად დაკავშირებულია არცთუ უმნიშვნელო ფინანსურ დანახარჯებთან. სახელმწიფოს მხრიდან უფასო დროის მიღების შესაძლებლობის შექმნა კი შესაძლებელს ხდის მსგავს პირდაპირ ინტერაქციას, ერთი მხრივ, ამომრჩეველთა ფართო მასასა და, მეორე მხრივ, საარჩევნო სუბიექტს შორის, რაც, საბოლოო ჯამში, ხელს უწყობს ქვეყნის საარჩევნო პროცესში პოლიტიკური სივრცის სიჭრელესა და, შედეგად, ამომრჩევლის მიერ ინფორმირებული და რეალური არჩევანის გაკეთების შესაძლებლობას. შესაბამისად, პოლიტიკური პარტიების სახელმწიფოს მიერ დაფინანსება, მათ შორის უფასო სარეკლამო დროის ფორმით, ხორციელდება, პოლიტიკური პარტიების დახმარების გზით, ქვეყანაში პოლიტიკური პლურალიზმის ხელშეწყობისათვის. სახელმწიფოს მხრიდან უფასო სარეკლამო დროის გამოყოფა რეალურად უწყობს ხელს პოლიტიკურ პლურალიზმსა და მრავალფეროვანი პოლიტიკური სპექტრის არსებობას წინასაარჩევნო პროცესში, იმავდროულად, გავლენას ახდენს ამომრჩეველთა ნამდვილი ნების ფორმირების პროცესზე, რამდენადაც ამ უკანასკნელთ საშუალებას აძლევს, მედიის შუამავლობით, პირდაპირი წვდომა ჰქონდეთ საარჩევნო სუბიექტებთან. პოლიტიკური პლურალიზმი წარმოადგენს დემოკრატიული საზოგადოების არსებობისათვის უმნიშვნელოვანეს ფაქტორს, რომლის ფარგლებშიც უზრუნველყოფილია აზრთა, შეხედულებათა, ღირებულებათა მრავალფეროვნება, სადაც კონკრეტულ ჯგუფებს აქვთ შესაძლებლობა და თავისუფლება, გამოხატონ თავიანთი პოლიტიკური შეხედულებები და აქტიური მონაწილეობა მიიღონ პოლიტიკურ პროცესებში. დემოკრატიასა და პლურალიზმს შორის კავშირი სასიცოცხლო მნიშვნელობისაა, რამდენადაც სწორედ დემოკრატიის მოთხოვნაა, თითოეული ადამიანი, საკუთარი განსხვავებული შეხედულებებითა თუ ღირებულებებით, თავისუფლად დაუკავშირდეს ხელისუფლებას, მიიღოს მონაწილეობა სახელმწიფოს მართვის პროცესში ცენტრალურ თუ რეგიონალურ დონეზე. პლურალიზმი საკუთარ თავში გამორიცხავს მხოლოდ ერთი ჯგუფის შეხედულებებისა თუ ღირებულებების დომინირებას საზოგადოებაში სხვათა დუმილის ხარჯზე. თუმცა იმისათვის, რომ პოლიტიკური პლურალიზმი იქნეს უზრუნველყოფილი, აუცილებელია, ქვეყანაში შეიქმნას გარემო, რომელიც, პირველ რიგში, მისი არსებობის საშუალებას იძლევა. აღნიშნული ლეგიტიმური მიზნის მიღწევისათვის ერთ-ერთ მნიშვნელოვან ნაბიჯს წარმოადგენს პოლიტიკურ სუბიექტთა ფინანსური ხელშეწყობა სახელმწიფოს მხრიდან. ამგვარად, წინასაარჩევნო აგიტაციის პროცესში საარჩევნო სუბიექტებისათვის წინასაარჩევნო რეკლამის უსასყიდლოდ განთავსების შესაძლებლობის მინიჭება ემსახურება დემოკრატიული საზოგადოებისათვის მნიშვნელოვან ლეგიტიმურ მიზანს. კანონმდებლის მხრიდან მნიშვნელოვანი ლეგიტიმური მიზნის არსებობა თავისთავად არ ნიშნავს, რომ უფლებაში ჩარევა გამართლებულად ჩაითვალოს. ლეგიტიმური მიზნის არსებობის პირობებში აუცილებელია, კანონმდებელმა ასეთი მიზნის მისაღწევად უფლებაში ჩარევის თანაზომიერი გზა აირჩიოს. ამისათვის კი სადავო რეგულირება უნდა წარმოადგენდეს ლეგიტიმური მიზნის მიღწევის დასაშვებ, აუცილებელ და პროპორციულ საშუალებას. „ვინაიდან ნებისმიერი სამართლებრივი წესრიგი მიზნისა და საშუალების მიმართებაზეა აგებული, ეს ავალდებულებს სახელმწიფოს, მიზნის მისაღწევად გამოიყენოს ისეთი საშუალება, რომლითაც როგორც ამ უკანასკნელის მიღწევა იქნება გარანტირებული, ასევე თანაზომიერების პრინციპი იქნება დაცული“ [8] როგორც უკვე აღინიშნა, წინასაარჩევნო კამპანიის დროს საარჩევნო სუბიექტებისათვის უფასო პოლიტიკური რეკლამის გამოყენების უფლების მინიჭება ემსახურება პოლიტიკური პლურალიზმის ხელშეწყობას. ამავე დროს სახელმწიფო მხრიდან პოლიტიკური სუბიექტების ფინანსურ ხელშეწყობის თვალსაზრისით, ერთმანეთისაგან უნდა გაიმიჯნოს ასეთი მხარდაჭერის მიზნები, ერთი მხრივ, არჩევნებს შორის პერიოდში და, მეორე მხრივ, წინასაარჩევნო პროცესში. თუკი არჩევნებს შორის პერიოდში სახელმწიფო ზრუნავს მთლიანად ქვეყანაში არსებული პოლიტიკური სპექტრის ხელშეწყობაზე, წინასაარჩევნო პერიოდში სახელმწიფო რესურსი, მისი შეზღუდული ბუნების პირობებში, მიმართულია უშუალოდ წარმომადგენლობითი ორგანოს შიგნით პლურალიზმის მხარდაჭერისაკენ. ამავე დროს, უნდა აღინიშნოს, რომ პოლიტიკური პლურალიზმისა და დემოკრატიის გაძლიერებაზე არსებითი გავლენის მოხდენა შეუძლია არა პოლიტიკურ პარტიათა სიმრავლეს ფორმალურად, არამედ ისეთ სუბიექტებს, რომელთაც გააჩნიათ რეალური საზოგადოებრივი მხარდაჭერა. შესაბამისად, ლოგიკურ და ეფექტიან ნაბიჯად უნდა იქნეს მიჩნეული წინასაარჩევნო პერიოდში სახელმწიფოს მიერ შეზღუდული რესურსის იმ პოლიტიკური ძალების დასახმარებლად მიმართვა, რომელსაც არჩევნებში წარმატების მიღწევის და, შედეგად, სახელმწიფოს მართვაზე ზეგავლენის მოხდენის რეალური შესაძლებლობა გააჩნია. წინასაარჩევნო პერიოდში ისეთი პოლიტიკური ძალის მხარდაჭერა, რომელსაც არ გააჩნია რეალური შესაძლებლობა, არჩეულ იქნეს სახელმწიფო ორგანოში, ეფექტურობის თვალსაზრისით ვერ იქნება განხილული სხვა პოლიტიკური ძალის მხარდაჭერის თანასწორ მექანიზმად. [9] სწორედ სახელმწიფოს მხრიდან კონკრეტული საარჩევნო სუბიექტებსთვის დახმარების გაწევა და შესაბამისად მათი თანაბარ პირობებში ჩაყენება როგორც უკვე ზემოთ აღინიშნა გამომდინარეოებს არა მათი პოლიტიკური შეხედულებებისა თუ შესაძლებლობებიდან, არამედ ამ საარჩევნო სუბიექტების მიერ წინა არჩევნზე მიღწეულ შედეგთან. ბუნებრივია ისმის კითხვა თუ ცალკე არსებული კვალიფიციური პარტიის მიერ მიღეული შედეგის გათვალისწინებით, რომელიც კონკრეტული რაოდენობის ამომრჩეველთან ხმების პროპორციულ ასახვაში გამოიხატა, რამდენად შეიძლება მისი თანაზომიერ სამართლებრივ სიბრტყეში განხილვა საარჩევნო ბლოკში შემავალ კვალიფიციურ პარტიასთან მიმართებაში, რადგან თუ ერთ შემთხვევაში სახეზე გვაქვს ცალკე აღებული საარჩევნო სუბიექტის მიერ წარმოდგენილი შედეგი, მეორე შემთხვევაში საერთოდ უცნობია და შეუძლებელია იმის დადგენა, რომ წინა არჩევნებზე ბლოკში შემავალმა კონკრეტულმა საარჩევნო სუბიექტმა ბლოკის მიერ მიღწეულ შედეგზე რა გავლენა იქონია და რა წვლილი შეიტანა, რათქმა უნდა ამომრჩეველთა ხმების საერთო რაოდენობის მოპოვების საქმეში, რაც თავისთავად უხეშ ჩარევას წარმოადგენს საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლით დაცულ უფლებაში. ხსენებული სადავაო ნორმა არღვევს პოლიტიკური პლურალიზმისა და დემოკრატიის პრინციპებს, ადგილი აქვს კონკრეტული საარჩევნო სუბიექტების უფლების შეზღუდვას, სხვა საარჩევნო სუბიექტების ხარჯზე. ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, წინასაარჩევნო აგიტაციის პროცესში უფასო სარეკლამო დროის მიზნებისათვის სადავო ნორმით დადგენილი რეგულირება რომელიც არ იწვევს დიფერენცირებას, ერთი მხრივ, კვალიფიციურ საარჩევნო პარტიებსა და, მეორე მხრივ, იმ სუბიექტებს შორის, რომლებშიც გაერთიანებული იყვნენ კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტები, გაუმართლებელია და ეწინააღმდეგება ისეთ მნიშვნელოვან ლეგიტიმურ მიზანს, როგორიც არის სახელმწიფოს მხრიდან პოლიტიკური პლურალიზმის ხელშეწყობა. სადავო ნორმით დადგენილი წესი ასევე არ შეიძლება ჩაითვალოს აღნიშნული მიზნის მიღწევის დასაშვებ, აუცილებელ და პროპორციულ საშუალებად. სახელმწიფოს უნდა ჰქონდეს შესაძლებლობა, ისეთი ობიექტურად შეზღუდული რესურსის ფარგლებში, როგორიც მაუწყებელთა საეთერო დროა, უფასო წინასაარჩევნო რეკლამის დრო გაანაწილოს იმგვარად, რომ ამომრჩეველთან პირდაპირი კომუნიკაციის საშუალება მაქსიმალურად მისცეს ყველა იმ საარჩევნო სუბიექტს, რომელიც რეალურად კონკურენტუნარიანია, აქვს წარმატების რესურსი და ამით ხელი შეუწყოს პოლიტიკური სპექტრის მრავალფეროვნებას, აზრთა სხვადასხვაობას სახელმწიფო ხელისუფლებაში, რაც, საბოლოო ჯამში, უზრუნველყოფს დემოკრატიულ მმართველობას. ვინაიდან საეთერო დრო შეზღუდულ რესურსს წარმოადგენს, თანაბარი ოდენობის სარეკლამო დროის ბლოკში შემავალი კვალიფიციური პარტიებისთვის გადაცემა, ცალკე აღებულ კვალიფიური პოლიტიკური პარტიების მსგავსად , რომელიც ბუნებრივია ცალკე აღებული კვალიფიციური პოლიტიკური პარტიებისთვის დროის შემცირებას გულისხმობს, ნაკლებად ეფექტურს ხდის, საპარლამენტო პლურალიზმის მიღწევის მიზნით, სახელმწიფოს მიერ გამოყენებულ ღონისძიებას. სადავო ნორმის განხილვისას, მართალია დიფერენცირება ვერ იქნება გამართლებული იმ პოლიტიკურ სუბიექტებთან მიმართებით, რომლებიც წინა საპარლამენტო და ადგილობრივი თვითმმართველობის პროპორციული წესით ჩატარებულ არჩევნებში გაერთიანებული იყვნენ საარჩევნო ბლოკში, რომელმაც მიიღო მნიშვნელოვანი მხარდაჭერა. იმ ბლოკში შემავალი სუბიექტი, რომელმაც წინა არჩევნებში მაღალი მხარდაჭერა მიიღო, ყველა შემთხვევაში ვერ იქნება მიჩნეული ისეთ პოლიტიკურ ძალად, რომლის საარჩევნო წარმატების პოტენციალზე ობიექტური მონაცემები არ მიუთითებს. ასეთ შემთხვევაში, ერთი მხრივ, ბლოკის მიერ წინა არჩევნებზე მიღწეული წარმატება სახეზეა, ხოლო, მეორე მხრივ, შეუძლებელია, ობიექტურად დადგინდეს ბლოკში შემავალი თითოეული სუბიექტის წილი ამ წარმატებაში. შესაბამისად, შეუძლებელია შეფასება, რომელი პოლიტიკური პარტია უნდა ჩაითვალოს კონკურენტუნარიანად, არჩევნებში წარმატებული შედეგის მიღწევის რეალურ კანდიდატად და რომელი არა, რაც თავისთავად ქმნის იმის თქმის საფუძველს რომ ასეთი საარჩევნო სუბიექტების ცალკე გასულ კვალიფიურ პარტიასთან ერთად ერთ სამართლებრივ სიბრტყეჩი წარმოჩენა სამართლებრივ საფუძველს მოკლებულია და პირდაპირ ეწინააღმდეგება კონსტიტუციას.ამგვარად, წინასაარჩევნო აგიტაციის პროცესში, უფასო სარეკლამო დროის მიზნებისათვის, კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტთა თანაბარ პირობებში ჩაყენება ვერ ჩაითვლება გამართლებულად და საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლთან შესაბამისად. გამომდინარე იქიდან, რომ საარჩევნო ბლოკში გაერთიანებული პარტიების დიფერინცირება ვერ მოხდება კონკრეტული ნიშნის მიხედვით, რადგან რომ შეუძლებელია კონკრეტული პარტიის მიერ შეტანილი წვლილის დადგენა საარჩევნო ბლოკის მიერ მოპოვებული წარმატებაში, მათვის სხვა კვალიფიური პარტიების ხარჯზე თანაბარი უფასო საეთერო დროის გადაცემა პირდაპირ ჩარევას წარმოადგენს კონსტიტუციის მე-14 და 28-ე მუხლით გათვალისწინებულ უფლებაში. წინამდებარე საქმისთვის მნიშვნელოვანია ასევე სადავო ნორმის შემოღების დრო, რომელიც ოფიციალურად გამოცხადებულ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს მოხდა. გამომდინარე იქიდან, რომ ზოგიერთმა მოქალაქეთა პოლიტიკურმა გაერთიანებამ, მათ შორის „საქართველოს პატრიოტთა ალიანსი“, „გაერთიანებული დემოკრატიული მოძრაობა“, გაიღო მნიშვნელოვანი ხარჯი, სადავო ნორმის დაწესებამდე მოქმედი ნორმის შესაბამისად, საეთერო დროით სარგებლობისთვის შესაბამისი ვიდეორგოლის დასამზადებლად, სადავო ნორმის დაწესება აიძულებს ხსენებულ პოლიტიკურ პარტიებს კორექტირება შეიტანონს დამზადებულ სარეკლამო რგოლში, რაც მათვის პირდაპირი ფორმით მატერიალური ზიანის მიყენების წინაპირობა გახდა. 2. საქართველოს კონსტიტუციის მე-3 თავში გათვალისწინებულია საქართველოს უმაღლესი საკანონდმებლო ორგანოს ფორმირებისა და საქმიანობის ძირითადი პრინციპები. კერძოდ, კონსტიტუციის 48-ე მუხლის შესაბამისად, საქართველოს პარლამენტი არის ქვეყნის უმაღლესი წარმომადგენლობითი ორგანო, რომელიც ახორციელებს საკანონმდებლო ხელისუფლებას, განსაზღვრავს ქვეყნის საშინაო და საგარეო პოლიტიკის ძირითად მიმართულებებს, კონსტიტუციით განსაც ზღვრულ ფარგლებში კონტროლს უწევს მთავრობის საქმიანობას და ახორციელებს სხვა უფლებამოსილებებს. როგორც უკვე ზემოთ აღინიშნა საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლის შესაბამისად, ,,ყველა ადამიანი დაბადებით თავისუფალია და კანონის წინაშე თანასწორია განურჩევლად რასისა, კანის ფერისა, ენისა, სქესისა, რელიგიისა, პოლიტიკური და სხვა შეხედულებებისა, ეროვნული, ეთნიკური და სოციალური კუთვნილებისა, წარმოშობისა, ქონებრივი და წოდებრივი მდგომარეობისა, საცხოვრებელი ადგილისა“. სწორედ კონსტიტუციის ხსენებული პუნქტით გარანტირებულია ადამიანების თანასწორობა კანონის წინაშე. იმისათვის რათა ადამიანების თანასწორობა კანონის წინაშე დაცული იქნეს, ამისათვის სავალდებულოა ნებისმიერი კანონის საქართველოს კონსტიტუციის შესაბამისობაში მოყვანა, რომელიც გულისხმობს კანონის, როგორც მისი შინაარსის კონსტიტუციასთან შესაბამისობას, ასევე საქართველოს კონსტიტუციის შესაბამისად მისი მიღების პროცედურების დაცვას. ბუნებრივია, ვერ იქნება დაცული კონსტიტუციის მე-14 მუხლით გარანტირებული კანონის წინაშე თანასწორობის უფლება, თუ კანონი, მიუხედავად მისი შინაარსობრივი მხარისა, კონსტიტუციის უხეში დარღვევით იქნება მიღებული. საქართველოს კონსტიტუციის 49-ე მუხლის მე-3 პუნქტის შესაბამისად, პარლამენტის შინაგანი სტრუქტურა და მუშაობის წესი განისაზღვრება პარლამენტის რეგლამენტით. მიმდინარე საქმესთან მიმართებაში, აღნიშნული მუხლი გაგებული უნდა იქნას იმგვარად, რომ საქართველოს კონსტიტუცია ზუსტად ადგენს და მიუთითებს იმ სამართლებრივ საფუძველზე, დოკუმენტზე, რომელიც გამოიხატება პარლამენტის რეგლამენტში და რომლითაც საქართველოს უმაღლესმა საკანონმდებლო ორგანონ საკანონმდებლო საქმიანობის განხორციელებისას უნდა იხელმძღვანელოს. გამომდინარე იქიდან, რომ საქართველოს კონსტიტუცია ზუსტად უთითებს საქართველოს პარლამენტის მუშაობის ძირითად სამართლებრივ საფუძველს - პარლამენტის რეგლამენტს, საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტის დარღვევით განხორციელებული საქმიანობა ჩაითვლება საქართველოს კონსტიტუციის დარღვევად. საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტის 1-ელი მუხლის, მე-6 პუნქტის შესაბამისად, პარლამენტი უფლებამოსილია მიიღოს საქართველოს კონსტიტუცია, კონსტიტუციური კანონი, დაამტკიცოს კონსტიტუციური შეთანხმება, მიიღოს ორგანული კანონი, კანონი, რეგლამენტი, დადგენილება, რეზოლუცია, დეკლარაცია, მიმართვა, განცხადება და სხვა გადაწყვეტილება, მოისმინოს და ცნობად მიიღოს ინფორმაცია, შეიმუშაოს რეკომენდაციები. პარლამენტის, როგორც უმაღლესი საკანონმდებლო ორგანოს, სტატუსიდან გამომდინარე, ძირითად ფუნქციას სწორედ კანონის მიიღება წარმოადგენს. პარლამენტის რეგლამენტი დეტალურად განსაზღვრავს პარლამენტის მიერ კანონის მიღების პროცედურებებს. საკანონმდებლო პროცესი იწყება კანონპროექტის მომზადებით და საკანონმდებლო ინიციატივით პარლამენტისთვის წარდგენით. საკანონმდებლო ინიციტივა არის უფლებამოსილი პირის მიერ პარლამენტისთვის კანონპროექტის წარდგენა. პარლამენტის რეგლამენტით დადგენილია კანოპროექტის განხილვის ეტაპები. კერძოდ, საქართველოს პარლამენტი კანონპროექტს განიხილავს სამი მოსმენით. იმისათვის რათა, კანონი მიღებულად ჩაითვალოს პარლამენტმა უნდა დაიცვას რეგლამენტით გათვალისწინებული კანონპროექტის განხილვის ეტაპები. საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტის 156-ე მუხლის 4-ე პუნქტის თანახმად კანონპროექტის მესამე მოსმენისას მასში შესაძლებელია მხოლოდ რედაქციული ცვლილებების შეტანა. 2016 წლის 19 მაისს საქართველოს პარლამენტში ინიცირება მოხდა კანონპროექტის, რომელიც ითვალისწინებდა, საქართველოს ორგანულ კანონში „საქართველოს საარჩევნო კოდექსი“ ცვლილებების შეტანას, და რომელიც მიღებული იქნა 2016 წლის 22 ივნისს. წინამდებარე საქმისთვის ერთის მხრივ მნიშვნელოვანია, როგორც ხსენებული კანონში შეტანილი ცვლილებების შინაარსი და კონრეტულად გარკვეული ნაწილის საქართველოს კონსტიტუციასთან შესაბამისობის საკითხი (რომელზეც ზემოთ უკვე ვისაუბრეთ, ასევე კანონპროექტის განხილვის და კანონის მიღებასთან დაკავშირებული პროცედურების კონსტიტუციურობის საკითხის დადგენა. როგორც უკვე აღინიშნა, საქართველოს კონსტიტუციით პარლამენტის მუშაობის წესი განისაზღვრება პარლამენტის რეგლამენტით, ხოლო პარლამენტის რეგლამენტი დეტალურად ადგენს კანონპროექტის განხილვის ეტაპებს. ზემოხსენებულ კანონპროექტთან დაკავშრებით, 2016 წლის 08 ივნისს მეორე მოსმენით პარლამენტმა მიიღო ცვლილებები, რომელიც შემდგომში, მესამე მოსმენის დროს, საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტის თანხმად, შინაარსობრივ ცვლილებას არ ექვემდებარებოდა. რაც შეეხება მესამე მოსმენას, კანონპროექტის განხილვის მესამე მოსმენის დროს კენჭი ეყარა მეორე მოსმენით მიღებულ არა რედაქციულად გასწორებულ კანონპროექტს, არამედ, მესამე მოსმენის დროს წარმოდგენილ კანონპროექტში შეტანილი იქნა არსობრივი ცვლილება, რომლითაც დაირღვა საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტის 156-ე მუხლის მე-4 პუნქტი ამ შემთხვევაში სადავო ნორმა ეხება საქრთველო ორგანულ კანონის „საქართველოს საარჩევნო კოდექსი“, 51-ე მუხლის, მე-6 პუნქტს. გამომდინარე იქიდან, რომ საქართველოს კონსტიტუცია ზუსტად განსაზრვრავს საქართველოში უმაღლესი საკანონმდებლო ორგანოს საქმიანობის ძირითად სამართლებრივ საფუძველს, ხოლო საკანონმდებლო ორგანოს საქმიანობა წარიმართა ხსენებული სამართლებრივი საფუძვლის უხეში დარღვევით, შესაბამისად, კონსტიტუციით გათვალისწინებული საფუძვლის დარღვევის მიღებული კანონი უნდა ჩაითვალოს არაკონსტიტუცირად, რადგან პარლამენტის რეგლამენტის დარღვევით მიღებული კანონი პირდაპირ არღვევს საქართველოს კონსტიტუციის 49-ე მუხლის მე-3 პუნქტს, ხოლო ზემოხსენებული ავტომატურად ჩაითვლება საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლით გარანტირებული უფლების დარღვევად, გამომდინარე იქიდან, რომ სამართლებრივ საფუძველს მოკლებულია იმ პირთა წრის, რომელთაც სადავო ნორმა ეხება, კონსტიტუციის მე-14 მუხლით გარანტირებული უფლების დაცვა, მაშინ როდესაც თითონ კანონი კონსტიტუციით დადგენილ მოთხოვნათა უხეში დარღვევით არის მიღებული. [1] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2005 წლის 24 იანვრის N1/1/257,268 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქეები - გურამ სანაძე და ირაკლი კოტეტიშვილი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“II-1. [2] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2010 წლის 27 დეკემბრის N1/1/493 გადაწყვეტილება საქმეზე „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთანებები „ახალი მემარჯვენეები“ და „საქართველოს კონსერვატიული პარტია“ საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-8 [3] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 26 დეკემბრის #1/3/407 გადაწყვეტილება საქმეზე საქართველოს ახალგზარდა ასოციაცია და საქართველოს მოქალაქე - ეკატერინე ლომთათიძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ 9.II.1 [4] საკონსტიტუციო სასამართლოს 2011 წლის 18 მარტის N2/1/473 გადაწყვეტილება საქმეზე საქართველოს მოქალაქე ბიჭიკო ჭონქაძე და სხვები საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრის წინააღმდეგ, II -1 [5] საკონსტიტუციო სასამართლოს 2010 წლის 27 დეკემბრის N1/1/493 გადაწყვეტილება საქმეზე „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებები: „ახალი მემარჯვენეები“ და „საქართველოს კონსერვატიული პარტია“ საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-1 [6] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 4 თებერვლის გადაწყვეტილება #2/1/536 საქმეზე „საქართველოს მოქალაქეები - ლევან ასათიანი, ირაკლი ვაჭარაძე, ლევან ბერიანიძე, ბექა ბერუჩაშვილი და გოჩა გაბოძე საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრის წინააღმდეგ“, II-17 [7] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2010 წლის 27 დეკემბრის №1/1/493 გადაწყვეტილება „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებები: ახალი მემარჯვენეები და საქართველოს კონსერვატიული პარტია საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-5 [8] საკონსტიტუციო სასამართლოს 2008 წლის 19 დეკემბრის N1/2/411 გადაწყვეტილება საქმეზე „შპს „რუსენერგოსერვისი“, შპს „პატარა კახი“, სს „გორგოტა“, გივი აბალაკის ინდივიდუალური საწარმო „ფერმერი“ და შპს „ენერგია“ საქართველოს პარლამენტისა და საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტროს წინააღმდეგ“ II-29 [9] საკონსტიტუციო სასამართლოს 2016 წლის 23 მაისის N2/3/591 გადაწყვეტილება საქმეზე მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებები „თავისუფალი საქართველო“ და “ახალი მემარჯვენეები“ საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“ II-26 |
სარჩელით დაყენებული შუამდგომლობები
შუამდგომლობა სადავო ნორმის მოქმედების შეჩერების თაობაზე: კი
შუამდგომლობა პერსონალური მონაცემების დაფარვაზე: არა
შუამდგომლობა მოწმის/ექსპერტის/სპეციალისტის მოწვევაზე: არა
კანონმდებლობით გათვალისწინებული სხვა სახის შუამდგომლობა: კი