ა) ფორმით და შინაარსით შეესაბამება ,,საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ" კანონის მე-16 მუხლით დადგენილ მოთხოვნებს;

ბ) შეტანილია უფლებამოსილი სუბიექტის მიერ;

საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2015 წლის 9 ივლისის განჩინებიდან (იხილეთ დანართი) ირკვევა, რომ მოსარჩელე პაატა ბაკურაძე 1994-2004 წლებში მუშაობდა უშიშროების სამინისტროს კონტრდაზვერვის სამმართველოში სხვადასხვა თანამდებობაზე. ამ დროს პაატა ბაკურაძემ მიიღო სამხედრო წოდება - ვიცე-პოლკოვნიკი. უშიშროების სამინისტროს გაუქმების შემდეგ პაატა ბაკურაძე მუშაობდა შინაგან საქმეთა სამინისტროში. 2005-2011 წლებში პაატა ბაკურაძე მუშაობდა თავდაცვის სამინისტროს სამხედრო პოლიციის დეპარტამენტში, საიდანაც დათხოვნილი იქნა ზღვრული ასაკის მიღწევის გამო.

მოსარჩელემ 2013 წლის 1 აგვისტოს განცხადებით მიმართა საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს ჯ-1 პირადი შემადგენლობის დეპარტამენტის უფროსს და მოითხოვა სახელმწიფო კომპენსაციის დანიშვნა ,,სახელმწიფო კომპენსაციისა და სახელმწიფო აკადემიური სტიპენდიების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-8 მუხლის მე-2 პუნქტის საფუძველზე. პაატა ბაკურაძის მოთხოვნა არ იქნა დაკმაყოფილებული. თავდაცვის სამინისტროს ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი ძალაში დატოვა თბილისის საქალაქო სასამართლომ, რომელმაც არ დააკმაყოფილა პაატა ბაკურაძის სარჩელი. თბილისის საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილება გასაჩივრდა თბილისის სააპელაციო სასამართლოში. თბილისის სააპელაციო სასამართლომ ძალაში დატოვა პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილება. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2015 წლის 9 ივლისის განჩინებაში (გვ.9) აღნიშნულია: ,,საკასაციო პალატამ მიუთითა ,,სახელმწიფო კომპენსაციებისა და აკადემიური სტიპენდიის შესახებ“ კანონზე, რომლითაც დადგენილია ნამსახურობის ვადის ამოწურვის გამო დანიშნული კომპენსაციების გადაანგარიშების საკითხები. მითითებული კანონის მე-8 მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული კომპენსაციის გადაანგარიშება ეხებათ ,,სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა სოციალური უზრუნველყოფის შესახებ“ კანონის მე-11 მუხლით გათვალისწინებულ იმ სამხედრო მოსამსახურეებს, რომლებსაც აქვთ ზემოხსენებულ ორგანოებში ნამსახურების 20 წელზე ნაკლები კალენდარული წელი, ამ მუხლის მიზნებისათვის ზემოაღნიშნულ ორგანოებში ნამსახურების წლებად განესაზღვროს 20 წელი.

საკასაციო პალატა აღნიშნულთან დაკავშირებით იზიარებს მოწინააღმდეგე მხარის - საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს პოზიციას და განმარტავს, რომ ,,სახელმწიფო კომპენსაციის და სახელმწიფო აკადემიური სტიპენდიის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-8 მუხლი ეხება სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებიდან, საქართველოს დაზვერვის სამსახურიდან, სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან, პატიმრობისა და თავისუფლების აღკვეთის აღსრულების სისტემის ორგანოდან დათხოვნილ პირთა, აგრეთვე საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს საგამოძიებო სამსახურის საჯარო თანამდებობიდან გათავისუფლებულ პირთა კომპენსაციის გაანგარიშებას. მითითებული მუხლის მე-2 ნაწილი წარმოადგენს იმ შინაარსის ნორმას, რომლის საფუძველზეც ხდება სახელმწიფო კომპენსაციის დანიშვნის დროს თანხის ოდენობის გაანგარიშება. პირებს, რომლებსაც აქვთ ზემოაღნიშნულ ორგანოებში ნამსახურობის 20 წელზე ნაკლები კალენდარული წელი, მაგრამ უკვე მოპოვებული აქვთ სახელმწიფო კომპენსაციის მიღების უფლება, ამ მუხლის მიზნებისათვის, ნამსახურების წლებად განესაზღვრათ 20 წელი. ეს ის შემთხვევაა, როცა შეიარაღებულ ძალებში ნამსახურობის 10 კალენდარული წელი სრულიად საკმარისია სახელმწიფო კომპენსაციის მისაღებად. ამდენად, მითითებული ნორმა სახელმწიფო კომპენსაციის მიღების უფლების მქონე პირებს არათანაბარ მდგომარეობაში არ აყენებს და უთანაბრებს 20 წლიანი სტაჟის მქონე მოქალაქეებს.

საკასაციო სასამართლო ვერ გაიზიარებს კასაციის მოტივს იმასთან დაკავშირებით, რომ ,,სამხედრო ვალდებულებისა და სამხედრო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 46³-ე მუხლის მე-3 ნაწილის თანახმად, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს სისტემიდან საქართველოს შეიარაღებულ ძალებში გადასულ პირთა სპეციალური წოდებების შესაბამის სამხედრო წოდებებთან გათანაბრების შემთხვევაში, სპეციალური წოდებით ნამსახური წლები ჩაითვლება სამხედრო სამსახურის სტაჟში. აქედან გამომდინარე, უშიშროების სამინისტროდან თავდაცვის სამინისტროში გადასვლისას პაატა ბაკურაძეს უკვე ჰქონდა სამხედრო წოდება - ვიცე-პოლკოვნიკი, მაგრამ არც საქალაქო და არც სააპელაციო სასამართლომ მითითებული ნორმა არ გაითვალისწინა და სპეციალური წოდებით ნამსახურები წლები არ ჩათვალა სამხედრო სამსახურის სტაჟში.

საკასაციო პალატა აღნიშნულთან დაკავშირებით განმარტავს, რომ ,,სამხედრო ვალდებულებისა და სამხედრო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 46³-ე მუხლის მე-3 ნაწილის ფორმულირება არ ვრცელდება პირთა განუსაზღვრელ წრეზე, ვინაიდან ხაზგასმითაა აღნიშნული, რომ ამ მუხლით გათვალისწინებულ პირთა სპეციალური წოდებების შესაბამის სამხედრო წოდებებთან გათანაბრების შემთხვევაში, სპეციალური წოდებით ნამსახურები წლები ჩაითვლება სამხედრო სამსახურის სტაჟში. ამ მუხლით გათვალისწინებულ პირთა ჩამონათვალი დაკონკრეტებულია ამავე მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტებით, რომელთა თანახმადაც, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს სისტემიდან საქართველოს შეიარაღებულ ძალებში 2008 წლის 1 დეკემბრიდან 2009 წლის 1 თებერვლამდე გადასულ ამ მუხლის მე-2 პუნქტში მითითებულ პირებს მიენიჭებათ მათი სპეციალური წოდების შესაბამისი სამხედრო წოდება. ვინაიდან პაატა ბაკურაძე არ წარმოადგენდა 2008 წლის 1 დეკემბრიდან 2009 წლის 1 თებერვლამდე შინაგან საქმეთა სამინისტროს სისტემიდან შეიარაღებულ ძალებში გადასულ პირს, აქედან გამომდინარე, მასზე არ შეიძლება გავრცელდეს ზემოაღნიშნული ნორმა.“

ამგვარად, სადავო ნორმებმა უკვე ჩააყენეს მოსარჩელე არათანაბარ მდგომარეობაში. მოსარჩელე 2005 წელს გადავიდა შინაგან საქმეთა სამინისტროდან საქართველოს შეიარაღებულ ძალებში. მოსარჩელეს 2008 წლის 1 დეკემბრიდან 2009 წლის 1 თებერვლამდე შსს-დან შეიარაღებულ ძალებში გადასული პირისაგან განსხვავებით სამხედრო წოდებით ნამსახური წლები არ ეთვლება სამხედრო სამსახურის სტაჟში. ამის გამო სადავო ნორმით ხდება მოსარჩელის კონსტიტუციის მე-14 მუხლით გარანტირებული თანასწორობის უფლების დარღვევა.

გ)სარჩელში მითითებული საკითხი არის საკონსტიტუციო სასამართლოს განსჯადი;

დ) სარჩელში მითითებული საკითხი არ არის გადაწყვეტილი საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ.

ე) სარჩელში მითითებული საკითხი რეგულირდება კონსტიტუციის მე-14 მუხლით;

ვ) კანონით არ არის დადგენილი სასარჩელო ხანდაზმულობის ვადა და შესაბამისად, არც მისი არასაპატიო მიზეზით გაშვების საკითხი დგება დღის წესრიგში;

ზ) გასაჩივრებულია კანონ, რომელის კონსტიტუციურობაზე მსჯელობაც შესაძლებელია ზემდგომი ნორმატიული აქტის გასაჩივრებისაგან დამოუკიდებლად; 

1. სადავო ნორმის არსი

,,სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა სოციალური უზრუნველყოფის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-11 მუხლის ,,ა“ ქვეპუნქტი განსაზღვრავს იმ პირთა კატეგორიას, ვისაც ენიშნებათ სახელმწიფო კომპენსაცია. ეს პირთა წრე იყოფა სამ კატეგორიად:

1) სამხედრო მოსამსახურეები, რომლებმაც 20 ან მეტი წელი იმსახურეს სამხედრო სამსახურში

2) სამხედრო მოსამსახურეები, რომლებიც 1956 წელს მათი სურვილისაგან დამოუკიდებელი მიზეზის გამო დაითხოვეს სამხედრო სამსახურიდან

3) ა) საქართველოს შეიარაღებული ძალების ის მოსამსახურეები, რომელებიც შევიდნენ სამხედრო სამსახურში 1991-დან 1995 წლამდე;

ბ) დათხოვნილნი იქნენ ზღვრული ასაკის გამო,

გ) აქვთ შეიარაღებულ ძალებში წელთა ნამსახურობის 10 კალენდარული წელი მაინც;

დ) შრომის საერთო სტაჟი 20 ან 20-ზე მეტი კალენდარული წელი;

საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2015 წლის 9 ივლისის განჩინებაში (8-9 გვერდები) აღნიშნულია: ,,სახელმწიფო კომპენსაციის დანიშვნას ერთდროულად რამდენიმე პირობის არსებობა უკავშირდება.“ ანუ მე-3 კატეგორიას მიკუთვნებული სუბიექტი უნდა აკმაყოფილებდეს ოთხივე მოთხოვნას, როგორც უზენაესი სასამართლო აცხადებს: ,,პირი სამხედრო სამსახურში ჩარიცხული უნდა იყოს 1991-1995 წლებში; დათხოვნილი უნდა იქნეს ზღვრული ასაკის მიღწევის გამო, უნდა ჰქონდეს შეიარაღებულ ძალებში ნამსახურობის 10 კალენდარული წელი მაინც და შრომის საერთო სტაჟი 20 ან 20-ზე მეტი კალენდარული წელი;“

უზენაესმა სასამართლომ ხაზი გაუსვა იმ გარემოებას, რომ პაატა ბაკურაძე აკმაყოფილებდა პირველ ორ მოთხოვნას: სამხედრო სამსახურში შესული იყო 1991-1995 წლებში, კერძოდ კი 1994 წელს; შეიარაღებული ძალებიდან დათხოვნილი იქნა ზღვრული ასაკის მიღწევის გამო. 2015 წლის 9 ივლისის უზენაესი სასამართლოს განჩინებაში აღნიშნულია, რომ პაატა ბაკურაძე არ აკმაყოფილებდა ორ მოთხოვნას - არ ჰქონდა შეიარაღებულ ძალებში წელთა ნამსახურობის მინიმალური 10 წლიანი ვადა (სასამართლოს განჩინების მე-9 გვერდზე ვკითხულობთ: ,,პაატა ბაკურაძეს შეიარაღებული ძალების რიგებში ნამსახურები აქვს 3 წელი, 2 თვე და 13 წელი) და მეოთხე მოთხოვნას: ,,...შრომის საერთო სტაჟი 13 წელს არ აღემატება“

2016 წლის 3 ივნისს საქართველოს უზენაესმა სასამართლომ მიიღო განჩინება უსწორობის გასწორების შესახებ (იხილეთ დანართი). კერძოდ, 2015 წლის 9 ივლისის #ბს-632-619 (კ-14) განჩინების მეცხრე გვერდზე გასწორდეს დაშვებული უსწორობა - ,,პაატა ბაკურაძეს არა აქვს შეიარაღებულ ძალებში წელთა ნამსახურობის 10 კალენდარული წელი მაინც, ხოლო შრომის საერთო სტაჟი 13 წელს არ აღემატება“-ს ნაცვლად მიეთითოს: ,,პაატა ბაკურაძეს არა აქვს შეიარაღებულ ძალებში წელთა ნამსახურობის 10 კალენდარული წელი მაინც, ხოლო სამხედრო სამსახურში წელთა ნამსახურობა 13 წელს არ აღემატება;“

ამგვარად, უზენაეს სასამართლოს არ უთქვამს, რომ პაატა ბაკურაძე არ აკმაყოფილებს მეოთხე კუმულაციურ მოთხოვნას, რომ კომპენსაციის მიმღების შრომის საერთო სტაჟი უნდა იყოს ოცი ან ოც წელზე მეტი. პაატა ბაკურაძემ სასამართლოს წარუდგინა თავის შრომის წიგნაკის ასლი (იხილეთ დანართი), რომლითაც დასტურდება, რომ პაატა ბაკურაძემ შრომითი კარიერა დაიწყო 1983 წლის 27 იანვარს და შეწყდა 2011 წლის 14 იანვარს, როდესაც ზღვრული ასაკის მიღწევის გამო პაატა ბაკურაძე გაათავისუფლეს თავდაცვის სამინისტროს სამხედრო პოლიციის კახეთისა და ქვემო ქართლის რეგიონული სამმართველოს პატრულის თანამდებობიდან. ამ დროის განმავლობაში პაატა ბაკურაძე არ მუშაობდა 2007 წლის 24 ივლისიდან 2009 წლის 24 აგვისტომდე (იმყოფებოდა სამხედრო რეზერვში). ამგვარად, პაატა ბაკურაძის საერთო შრომითი სტაჟი შეადგენს 26 წელს.

პაატა ბაკურაძე აკმაყოფილებს ,,სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა სოციალური უზრუნველყოფის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-11 მუხლის ,,ა“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული ოთხი კუმულაციური მოთხოვნიდან სამ მოთხოვნას. უზენაესი სასამართლოს განჩინებით ერთადერთი მოთხოვნა, რაც პაატა ბაკურაძემ ვერ დააკმაყოფილა, ეს იყო შეიარაღებულ ძალებში სამსახურის მინიმალური 10 წლიანი სტაჟის მოთხოვნა. უზენაესი სასამართლოს განჩინების 2015 წლის 9 ივლისის განჩინების მე-6 გვერდზე აღნიშნულია:

,,პაატა ბაკურაძე 1994-2004 წლებში მუშაობდა უშიშროების სამინისტროს კონტრდაზვერვის სამმართველოში სხვადასხვა თანამდებობებზე; მას აქვს სამხედრო წოდება ვიცე-პოლკოვნიკი. სამინისტროს გაუქმების შემდეგ მუშაობდა საქართველოს შინაგან საქმეთა ორგანოებში, სადაც მისი ნამსახურობის სტაჟი შეადგენდა 5 თვესა და 26 დღეს. 2005 წლის 1 ოქტომბრიდან პაატა ბაკურაძე მუშაობდა სამხედრო პოლიციის დეპარტამენტში, საგამოძიებო დანაყოფების ორგანიზაციული კონტროლის სამმართველოს საგამოძიებო განყოფილების უფროსი გამომძიებლის მოვალეობის შემსრულებლად, გაწვეული იქნა საქართველოს შეიარაღებული ძალების რიგებში. 2007 წლის 24 ივლისიდან იგი (პაატა ბაკურაძე) დათხოვნილი იქნა შეიარაღებული ძალების რიგებიდან, სადაც მისი ნამსახურების პერიოდმა შეადგინა 1 წელი 9 თვე და 23 დღე. 2009 წლის 24 აგვისტოდან პაატა ბაკურაძე სამხედრო პოლიციის დეპარტამენტში, სამხედრო პოლიციის კახეთის, ქვემო ქართლის რეგიონული სამმართველოს პატრულის განყოფილების პატრულად დაინიშნა, საიდანაც 2011 წლის 4 იანვრიდან დათხოვნილი იქნა ზღვრული ასაკის მიღწევის გამო. ნამსახურების პერიოდი შეადგენდა 1 წელს, 4 თვეს და 22 დღეს.“

ამავე განჩინების მე-9 გვერდზე აღნიშნულია: ,,პაატა ბაკურაძეს შეიარაღებული ძალების რიგებში ნამსახურები აქვს 3 წელი 2 თვე და 13 დღე... ხოლო სამხედრო ძალებში ნამსახურების პერიოდი შეადგენს 13 წელს და 3 დღეს.“ ამგვარად, უზენაესმა სასამართლომ პაატა ბაკურაძეს უშიშროების სამინისტროში მუშაობის 10 წელი და შინაგან საქმეთა სამინისტროში მუშაობის 5 თვე არ ჩაუთვალა თავდაცვის სამინისტროს შეიარაღებული ძალების რიგებში სამსახურის სტაჟში, რის გამოც, უზენაესმა სასამართლომ მოსარჩელე გამორიცხა სახელმწიფო კომპენსაციის მიმღები პირების სიიდან. სადავო ნორმაზე დაყრდნობით იმ პირებს, ვინც 2008 წლის 1 დეკემბრიდან 2009 წლის 1 თებერვლამდე გადავიდნენ შინაგან საქმეთა სამინისტროდან თავდაცვის სამინისტროში, შეიარაღებულ ძალებში სამსახურის წლად ეთვლებათ შინაგან საქმეთა სამინისტროში მუშაობის წლები და ამასთან ერთად, უშიშროების სამინისტროში მუშაობის წლები. მოსარჩელე, რომელმაც 2008 წლის დეკემბრამდე დატოვა შინაგან საქმეთა სამინისტრო, კარგავს თავდაცვის სამინისტროს სამსახურის სტაჟისათვის შინაგან საქმეთა სამინისტროში მუშაობის სტაჟის მითითების შესაძლებლობას, ასევე სახელმწიფო უშიშროების სამინისტროს შინაგან საქმეთა სამინისტროსათვის მიერთებამდე უშიშროების სამინისტროში მუშაობის ნამსახურობის წლების მიმატების შესაძლებლობას თავდაცვის სამინისტროში ნამსახურობის წლებისათვის და აღნიშნული ჯამის - 13 წლის საფუძველზე სახელმწიფო კომპენსაციის მოთხოვნის შესაძლებლობას.

ამასთან დაკავშირებით მნიშვნელოვანია უზენაესი სასამართლოს 2015 წლის 9 ივლისის განჩინება, რომლის მე-9 გვერდზე აღნიშნულია შემდეგი: ,,საკასაციო პალატამ ასევე მიუთითა ,,საქართველოს თავდაცვის შესახებ“ საქართველოს კანონზე, რომლითაც ძალადაკარგულად იქნა ცნობილი ,,საქართველოს რესპუბლიკის თავდაცვის შესახებ“ 1992 წლის 22 დეკემბრის კანონი, რომელის თანახმად, საქართველოს შეიარაღებული ძალების შემადგენლობაში არ შედიოდა საქართველოს უშიშროების სამინისტრო და მისდამი დაქვემდებარებული სამსახურები. ამგვარად, უშიშროების სამინისტროში პაატა ბაკურაძის ნამსახურობა სამართლიანად არ ჩაითვალა შეიარაღებული ძალების რიგებში სამსახურად.“

უზენაესი სასამართლო სწორად მსჯელობს იმასთან დაკავშირებით, რომ არც უშიშროების სამინისტრო, არც მისდამი დაქვემდებარებული სამსახურები არ შედიოდა შეიარაღებული ძალების შემადგენლობაში და სახელმწიფო უშიშროების სამსახურის პერიოდი ვერ ჩაითვლება შეიარაღებული ძალების სამსახურში ყოფნის პერიოდში. იმავდროულად, უშიშროების სამინისტრო და მის დაქვემდებარებაში არსებული კონტრდაზვერვის სამსახური 2004 წლიდან გადავიდა შინაგან საქმეთა სამინისტროს შემადგენლობაში. შესაბამისად, 2004 წლამდე უშიშროების სამინისტროს კონტრდაზვერვის სამსახურში ყოფნის პერიოდი, უნდა იქნეს ჩათვლილი შინაგან საქმეთა სამინისტროში ნამსახურობის პერიოდად, ვინაიდან უშიშროების სამინისტრო გაუქმდა და კონტრდაზვერვის დეპარატამენტი შინაგან საქმეთა სამინისტროს გადაეცა. შესაბამისად, მოსარჩელის დამსაქმებელი, კონტრდაზვერვის სამსახური შინაგან საქმეთა სამინისტროს დაექვემდებარა.

2005 წლის 23 დეკემბერს ცვლილება განიცადა კონსტიტუციის 25-ე მუხლის პირველმა პუნქტმა, თუკი 1995 წლის 24 აგვისტოს რედაქციით კონსტიტუციის 25-ე მუხლის პირველი ნაწილი გამორიცხავდა სამხედრო ძალების, პოლიციისა და უშიშროების სამსახურის შემადგენლობაში მყოფ პირებს მშვიდობიანი შეკრებისა და მანიფესტაციის უფლების მქონე პირთა წრიდან, 2005 წლის 23 დეკემბრის ცვლილებით ამოღებული იქნა სიტყვები ,,პოლიციისა და უშიშროების სამსახურის.“ ამის ნაცვლად გაჩნდა სიტყვები ,,შინაგან საქმეთა სამინისტროს შემადგენლობაში,“ რამაც თავის თავში მოიცვა როგორც პოლიციის, ისე უშიშროების სამსახური. კონსტიტუციაში ამ ცვლილებას წინ უძღოდა სახელმწიფო უშიშროების სამინისტროს გაუქმება, რაც განხორციელდა ,,მთავრობის სტრუქტურისა და საქმიანობის წესის შესახებ“ საქართველოს კანონში ცვლილებების შეტანის თაობაზე 2004 წლის 24 დეკემბრის კანონით. ამ ცვლილებით ,,მთავრობის სტრუქტურისა და საქმიანობის წესის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-14 მუხლის მე-2 პუნქტით განსაზღვრული ჩამონათვალიდან ამოღებული იქნა სახელმწიფო უშიშროების სამინისტრო. 2004 წლის 24 დეკემბრის კანონის მე-2 მუხლის პირველი პუნქტით, კანონის ამოქმედებიდან ერთი თვის ვადაში უნდა მომხდარიყო სახელმწიფო უშიშროების სამინისტროს ლიკვიდაცია და შინაგან საქმეთა სამინისტროს რეორგანიზაცია. ამავე კანონის მე-2 მუხლის მე-4 პუნქტში აღნიშნულია: ,,საქართველოს სახელმწიფო უშიშროების სამინისტროს უფლებამონაცვლედ ჩაითვალოს საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო. საქართველოს სახელმწიფო უშიშროების მინისტრის მიერ გამოცემული სამართლებრივი აქტების გაუქმებისა და მათში ცვლილებების შეტანის უფლება ენიჭება საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრს.“ უფლებამონაცვლეობის ძალით ყველა ის მოთხოვნები და უფლებები, რასაც მოსარჩელე უკავშირებდა უშიშროების სამინისტროში მუშაობას, შრომის სტაჟის ჩათვლით, გადავიდა შინაგან საქმეთა სამინისტროზე.

2004 წლის 27 დეკემბერს საქართველოს პრეზიდენტმა გამოსცა ,,საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს დებულების დამტკიცების შესახებ“ #614 ბრძანებულება, რომლის მიხედვითაც ძალადაკარგულად გამოცხადდა საქართველოს სახელმწიფო უშიშროების სამინისტროს დებულების დამტკიცების შესახებ¨ საქართველოს პრეზიდენტის 2004 წლის 1 მარტის N74 ბრძანებულება. ამ ბრძანებულების მე-17 მუხლის ,,ი“ ქვეპუნქტით კონტრდაზვერვის დეპარტამენტი იქცა შინაგან საქმეთა სამინისტროს სტრუქტურულ ქვედანაყოფად. ამგვარად, სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურში მუშაობის 10 წლიანი სტაჟი ჩაითვალა შინაგან საქმეთა სამინისტროს ნამსახურობის პერიოდში.

შინაგან საქმეთა სამინისტროში ნამსახურობის მეშვეობით მოსარჩელეს შეიარაღებულ ძალებში სამსახურად ჩაეთვლებოდა უშიშროების სამსახურში გატარებული 10 წელი, მოსარჩელეზე რომ გავრცელებული ყოფილიყო ,,სამხედრო ვალდებულებისა და სამხედრო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 46³-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მოთხოვნები. ამ ნორმის თანახმად, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს სისტემიდან საქართველოს შეიარაღებულ ძალებში გადასულ პირთა სპეციალური წოდებების შესაბამის სამხედრო წოდებებთან გათანაბრების შემთხვევებში, სპეციალური წოდებით ნამსახურობის წლები ჩაითვლება შეიარაღებული სამსახურის სტაჟში. ეს ნორმა არ გავრცელდა მოსარჩელეზე, მხოლოდ იმის გამო, რომ მოსარჩელე შინაგან საქმეთა სამინისტროდან თავდაცვის სამინისტროში გადავიდა არა 2008 წლის 1 დეკემბრიდან 2009 წლის 1 თებერვლამდე, არამედ 2005 წელს. ამის გამო მოსარჩელე არახელსაყრელ მდგომარეობაში ჩადგა იმ პირთან შედარებით, ვინც მოსარჩელის მსგავსად 10 წელი მსახურობდა უშიშროების სამინისტროში ვიცე-პოლკოვნიკის სპეციალური წოდებით, 2004 წელს ამ სპეციალური წოდებით და სტაჟით გადავიდა უშიშროების სამინისტროს უფლებამონაცვლე შინაგან საქმეთა სამინისტროში, ხოლო შინაგან საქმეთა სამინისტროდან თავდაცვის სამინისტროში გადავიდა არა 2005 წლის 1 ოქტომბერს, არამედ 2008 წლის 2 დეკემბერს. მართალია, მოსარჩელის მსგავსად, 2008 წლის 2 დეკემბერს შინაგან საქმეთა სამინისტროდან თავდაცვის სამინისტროში გადასული პირის სპეციალური წოდება ვიცე-პოლკოვნიკი, გაუთანაბრდა შეიარაღებული ძალების სამხედრო წოდებას - ვიცე პოლკოვნიკს, თუმცა, მოსარჩელისაგან განსხვავებით, ასეთ პირს თავდაცვის სამინისტროში გადაყვა უშიშროების სამინისტროში სამსახურის 10 წელი + შინაგან საქმეთა სამინისტროში სამსახურის 4 წელი. ამით, 2008 წლის 2 დეკემბერს შინაგან საქმეთა სამინისტროდან თავდაცვის სამინისტროში გადასულმა ვიცე-პოლკოვნიკმა თავდაცვის სამინისტროში სამსახურის წლებს დაუმატა შინაგან საქმეთა და უშიშროების სამსახურში გატარებული 14 წელი და ზღვრული ასაკის მიღწევის შემდეგ გახდა უფლებამოსილი მიეღო სახელმწიფო კომპენსაცია.

ერთადერთი განსხვავება, რაც 2008 წელს შინაგან საქმეთა სამინისტროდან თავდაცვის სამინისტროში გადასულ პირს განასხვავებს მოსარჩელისაგან არის თავდაცვის სამინისტროში გადასვლის დრო. სწორედ ამ ნიშნით ხდება დიფერენცირება. შემდგომ თავში უნდა გავარკვიოთ რამდენად ექცევა ამგვარი დიფერენცირება კონსტიტუციის მე-14 მუხლით დაცულ სფეროში და რა შეფასების ტესტი უნდა იქნეს გამოყენებული.

2) არსებითად თანასწორი პირები და მკაცრი ტესტი

ზემოთ უკვე დადგინდა, რომ სახელმწიფო კომპენსაციის მიღებასთან დაკავშირებით ადგილი აქვს დიფერენცირებას, რომლითაც ხელსაყრელ მდგომარეობაში არიან ჩაყენებული 2008 წლის 1 დეკემბრიდან 2009 წლის 1 თებერვლამდე შინაგან საქმეთა სამინისტროდან თავდაცვის სამინისტროში გადასული სამხედრო მოსამსახურეები, იმ პირებთან შედარებით, რომლებიც 2008 წლის 1 დეკემბრამდე გადავიდნენ შინაგან საქმეთა სამინისტროდან თავდაცვის სამინისტროში. პირველ რიგში, უნდა გაირკვეს, წარმოადგენენ თუ არა შესადარებელი ჯგუფები არსებითად თანასწორ პირებს.

საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ საქმეზე ლევან ასათიანი და სხვები საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს წინააღმდეგ მიღებული გადაწყვეტილების მეორე თავის მე-17 პუნქტში აღნიშნულია: „კონსტიტუციის მე-14 მუხლზე მსჯელობისას, პირთა არსებითად თანასწორობის საკითხი უნდა შეფასდეს არა ზოგადად, არამედ კონკრეტულ სამართალურთიერთობასთან კავშირში. დისკრიმინაციულ მოპყრობაზე მსჯელობა შესაძლებელია მხოლოდ მაშინ, თუ პირები კონკრეტულ სამართლებრივ ურთიერთობასთან დაკავშირებით შეიძლება განხილულ იქნენ როგორც არსებითად თანასწორი სუბიექტები. ამასთან, თუ პირთა დიფერენცირებას საფუძვლად უდევს მათი განსხვავებული ფაქტობრივი ანდა სამართლებრივი მდგომარეობა, სახეზე არ იქნება კონსტიტუციის მე-14 მუხლთან მიმართებით შესაფასებელი მოცემულობა“

,,სახელმწიფო კომპენსაციის და სახელმწიფო აკადემიური სტიპენდიის შესახებ“ საქართველოს კანონის პირველი მუხლის შესაბამისად, ,,ეს კანონი ადგენს საქართველოს ტერიტორიაზე მცხოვრები საქართველოს მოქალაქეების სოციალური დაცვის გარანტიებს სახელმწიფოს წინაშე განსაკუთრებული სამსახურის გავლის, აგრეთვე ამ პირთა მიერ შესაბამისი ასაკის მიღწევის ... გამო.“ ამავე კანონის მე-5 მუხლის მე-2 პუნქტის ,,ე“ ქვეპუნქტის თანახმად, შეიარაღებულ ძალებსა და შინაგან საქმეთა ორგანოებში მუშაობა მიჩნეულია სახელმწიფოს წინაშე განსაკუთრებულ სამსახურად. როგორც, 2008 წლის 1 დეკემბრიდან 2009 წლის 1 თებერვლამდე შსს-დან თავდაცვის სამინისტროში, ასევე 2008 წლის 1 დეკემბრამდე შინაგან საქმეთა სამინისტროდან თავდაცვის სამინისტროში გადასულმა პირებმა გაიარეს სახელმწიფოს წინაშე განსაკუთრებული სამსახური და შესაბამისი ასაკის მიღწევის გამო ორივე კატეგორიის პირებს ესაჭიროებათ სოციალური დაცვის გარანტიები. შესაბამისად, პირთა ეს ორი კატეგორია არსებითად თანასწორია.

საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ #603 საქმეზე სახალხო დამცველი საქართველოს მთავრობის წინააღმდეგ საქმეში მიღებული გადაწყვეტილების მე-8 პარაგრაფში განაცხადა:

,,დამკვიდრებული პრაქტიკის მიხედვით, სადავო ნორმების შეფასებისას სასამართლო იყენებს რაციონალური დიფერენცირების ან შეფასების მკაცრ ტესტს. საკითხი, თუ რომელი მათგანით უნდა იხელმძღვანელოს სასამართლომ, წყდება სხვადასხვა ფაქტორების, მათ შორის, ჩარევის ინტენსივობისა და დიფერენცირების ნიშნის გათვალისწინებით. კერძოდ, თუ არსებითად თანასწორ პირთა დიფერენცირების საფუძველია კონსტიტუციის მე-14 მუხლში ჩამოთვლილი რომელიმე ნიშანი ან სადავო ნორმა ითვალისწინებს უფლებაში მაღალი ინტენსივობით ჩარევას - სასამართლო გამოიყენებს შეფასების მკაცრ ტესტს.“

როგორც აღინიშნა, არსებითად თანასწორ პირებს შორის დიფერენცირების ნიშანია შინაგან საქმეთა სამინისტროდან თავდაცვის სამინისტროში გადასვლის დრო. ეს უკანასკნელი არ არის კლასიკური ნიშანი, შესაბამისად, როგორც სახალხო დამცველი საქართველოს მთავრობის წინააღმდეგ საქმეში მიღებულ გადაწყვეტილების მეორე თავის მე-9 პარაგრაფში საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ განაცხადა: ,,განსახილველ შემთხვევაში, დიფერენცირების ნიშნის გამო, მკაცრი ტესტის გამოყენების საფუძველი არ არსებობს, შესაბამისად, უნდა შეფასდეს სადავო ნორმით არსებითად თანასწორ პირებს შორის შექმნილი დიფერენცირების ინტენსივობა.”

ამავე გადაწყვეტილების მე-11 პარაგრაფით: ,,საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლის მიზანს წარმოადგენს თანასწორობის უზრუნველყოფა არსებითად თანასწორ პირებს შორის და პირიქით. კონსტიტუციის აღნიშნული მუხლის მიზნებისთვის ირელევანტურია, რამდენად მაღალი სტანდარტით არის დაცული კონკრეტული უფლება, რომლის ფარგლებშიც მხარეს გააჩნია თანასწორად მოპყრობის ინტერესი. უფრო მეტიც, შეიძლება ამგვარი უფლება არც იყოს დაცული კონსტიტუციით. ამდენად, კონსტიტუციის მე-14 მუხლის მიზანი ამოიწურება ირაციონალური დიფერენცირების აკრძალვით კონსტიტუციითა თუ კანონით მოწესრიგებულ ნებისმიერ სფეროში.“ სახელმწიფო კომპენსაციაზე უფლება არ არის კონსტიტუციურ უფლება. ეს არის კანონმდებლის მიერ პირთა განსაზღვრული წრისათვის შექმნილი პრივილეგია. ამის მიუხედავად, მას შემდეგ რაც უკვე დავადგინეთ, რომ არსებითად თანასწორთა პირებიდან ერთი შესადარებელი პირების ჯგუფი ამ პრივილეგიით სარგებლობს, მეორე ჯგუფი ამ პრივილეგიის მიღებიდან გარიცხულია, უნდა განისაზღვროს ის გარემოება, რამდენად გამართლებულია ეს განსხვავება. დაცული ინტერესის სამართლებრივი დაცულობის მოკრძალებული სტატუსი ვერ გამორიცხავს დიფერენცირების მკაცრი ტესტით შეფასების შესაძლებლობას, თუ განსხვავების ხარისხი არარაციონალურად მაღალია: ,,უფლებაში ჩარევის ინტენსივობა განისაზღვრება არსებითად თანასწორი პირების მიერ კონკრეტული უფლებით სარგებლობის თუ სამართლებრივი ინტერესის დაკმაყოფილების საშუალების შესაძლებლობებს შორის განსხვავებით. ამგვარად, ცალკე აღებული საკითხის სენსიტიურობა დიფერენცირების ინტენსივობის დასაბუთების არგუმენტი a priori ვერ იქნება.” (სახალხო დამცველი საქართველოს მთავრობის წინააღმდეგ გადაწყვეტილების მეორე თავის მე-12 პარაგრაფი).

სახალხო დამცველი საქართველოს მთავრობის წინააღმდეგ გადაწყვეტილების მე-13 პარაგრაფში აღნიშნულია: ,,უფლებაში ჩარევის ინტენსივობის განსაზღვრისას სასამართლო აფასებს, არსებითად თანასწორი პირები რამდენად მნიშვნელოვნად განსხვავებულ პირობებში ექცევიან. კერძოდ, დიფერენცირების საკითხის შეფასების აუცილებელ კრიტერიუმს წარმოადგენს სადავო ნორმით გამოწვეული სხვაობა არსებითად თანასწორი პირების უფლებრივ მდგომარეობას შორის.“

ამასთან დაკავშირებით საინტერესოა სახალხო დამცველი საქართველოს მთავრობის წინააღმდეგ საქმე, სადაც დავის საგანს წარმოადგენდა ის, რომ მინდობით აღზრდისათვის მიმღებ ოჯახს სახელმწიფო ყოველთვიურად უხდიდა 450 ლარს (შშმ ბავშვისთვის 600 ლარს), ხოლო ბიოლოგიურ მშობელს, რომელმაც ინსტიტუციიდან ან მიმღები ოჯახიდან დაიბრუნა თავისი შვილი იღებდა რეინტეგრაციის შემწეობას თვეში 90 ლარის ოდენობით, შშმ ბავშვზე თვეში 130 ლარის ოდენობით. საკონსტიტუციო სასამართლომ ჩათვალა, რომ სახელმწიფოს მხრიდან ბიოლოგიურ მშობელსა და მიმღებ ოჯახს ანაზღაურების განსხვავება არ იყო მაღალი ინტენსივობის. საკონსტიტუციო სასამართლომ აღნიშნულ საქმეზე მიღებული გადაწყვეტილების მეორე თავის მე-15 პარაგრაფში განაცხადა:

,,მოსარჩელე აგრეთვე მიუთითებს რეინტეგრაციის შემწეობასა და მინდობით აღზრდის ანაზღაურების ოდენობას შორის არსებულ სხვაობაზე, რაც, ბუნებრივია, მიუთითებს დიფერენცირებულ მოპყრობაზე, მაგრამ არ აღწევს ინტენსივობის იმ ზღვარს, რომელიც აუცილებელს გახდიდა სადავო ნორმების შეფასებას მკაცრი ტესტის გამოყენებით.”

სახალხო დამცველი საქართველოს მთავრობის წინააღმდეგ საქმე მიუთითებს იმაზე, რომ დიფერენცირების ინტენსივობის შემოწმებისას სადავო ნორმის გარდა მხედველობაში უნდა იქნეს მიღებული სადავო ნორმასთან კავშირში მყოფი სხვა ნორმატიული აქტები: ,, ამასთან, ინტენსივობის საკითხი არ უნდა გადაწყდეს იზოლირებულად, მხოლოდ სადავო ნორმის უშუალო შინაარსის ფარგლებში. დიფერენცირების მასშტაბის შეფასებისას გათვალისწინებულ უნდა იქნეს ნორმატიული სივრცე, რომელშიც სადავო ნორმა არსებობს. კერძოდ, საკითხის გადაწყვეტისას გათვალისწინებული უნდა იყოს ის ნორმებიც, რომლებიც არეგულირებს იმავე სამართლებრივ ურთიერთობას და გავლენას ახდენს (ზრდის/ამცირებს) სადავო ნორმით გათვალისწინებული დიფერენცირების ინტენსივობაზე.“ (საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საქმეზე სახალხო დამცველი საქართველოს მთავრობის წინააღმდეგ მეორე თავის მე-14 პარაგრაფი).

აქედან გამომდინარე, უნდა შევამოწმოთ ის სხვა ნორმატიული აქტები, რომლებიც გავრცელდება მოსარჩელეზე, მაშინ როდესაც მოსარჩელე ვერ ისარგებლებს სახელმწიფო კომპენსაციით იმ პირებისაგან განსხვავებით, რომლებიც 2008 წლის 1 დეკემბრიდან 2009 წლის 1 თებერვლამდე გადავიდნენ შინაგან საქმეთა სამინისტროდან თავდაცვის სამინისტროში.

პირველ რიგში, უნდა განვსაზღვროთ ის, თუ რა ასაკიდან წარმოიშობა სახელმწიფო კომპენსაციის მიღების უფლება. ,,სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა სოციალური უზრუნველყოფის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლის ,,ა“ ქვეპუნქტის თანახმად, სახელმწიფო კომპენსაციის მიღების საფუძველია კანონით დადგენილი ნამსახურობის ამოწურვა, ხოლო ამავე მუხლის ,,ბ“ ქვეპუნქტის თანახმად, სახელმწიფო კომპენსაციის დანიშვნის ალტერნატიულ პირობას წარმოადგენს 65 წლის ასაკის მიღწევა. მოსარჩელე პაატა ბაკურაძე დაიბადა 1961 წლის 14 იანვარს. სამხედრო სამსახურიდან პაატა ბაკურაძე დათხოვნილი იქნა 2011 წელს, როდესაც მოსარჩელეს შეუსრულდა 50 წელი. ,,სამხედრო მოსამსახურის სტატუსის შესახებ“ საქართველოს კანონის 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტის ,,ა“ ქვეპუნქტის თანახმად, სამხედრო მოსამსახურეს სამსახურიდან დაითხოვენ შემდეგ შემთხვევებში: ზღვრული ასაკის მიღწევისას; როგორია ვიცე-პოლკოვნიკის (მოსარჩელის სამხედრო წოდება) ზღვრული ასაკი? ამ შეკითხვას პასუხს სცემს ,,სამხედრო ვალდებულებისა და სამხედრო სამსახურის შესახებ“ კანონის 35-ე მუხლის პირველი პუნქტის ,,გ ა“ ქვეპუნქტი, რომლის თანახმად, პოლკოვნიკის სამხედრო წოდებამდე უფროსი სამხედრო მოსამსახურეების ზღვრული ასაკია 50 წელი.

2008 წლის 1 დეკემბრიდან 2009 წლის 1 თებერვლამდე შინაგან საქმეთა სამინისტროდან თავდაცვის სამინისტროში გადასულ სამხედრო მოსამსახურეს, რომელსაც თავდაცვის სამინისტროში გაჰყვა ვიცე-პოლკოვნიკის სპეციალური წოდებით სამსახურის სტაჟი, 50 წლის მიღწევისას დათხოვნილი იქნება სამხედრო სამსახურიდან. ამ პირისათვის სახელმწიფო კომპენსაციის დანიშვნის საკითხს არეგულირებს ,,სახელმწიფო კომპენსაციებისა და სახელმწიფო აკადემიური სტიპენდიების შესახებ“ საქართველოს კანონი. ამ კანონის მე-8 მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად, „სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა სოციალური უზრუნველყოფის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-11 მუხლით გათვალისწინებულ იმ სამხედრო მოსამსახურეებს, რომლებსაც აქვთ ზემოხსენებულ ორგანოებში ნამსახურობის 20-ზე ნაკლები კალენდარული წელი, ამ მუხლის მიზნებისათვის ზემოაღნიშნულ ორგანოებში ნამსახურობის წლებად განესაზღვროთ 20 წელი. ხოლო ამავე მუხლის პირველი პუნქტის ,,ა გ“ 65 ქვეპუნქტის თანახმად, 65 წელს მიღწეულ კადრის სამხედრო სამსახურის უფროსი ოფიცრების შემადგენლობისათვის ან უფროსი სპეციალური წოდების მქონე პირებისათვის – ზემოხსენებულ ორგანოებში ნამსახურობის წლების 10 ლარზე ნამრავლი. ამავე მუხლის პირველი პუნქტის ,,ბ“ ქვეპუნქტის თანახმად, სახელმწიფო კომპენსაციის 65 წლის მიღწევამდე (50 წლის ასაკში ნამსახურობის ზღვრულ ასაკში მიღწევის გამო) დანიშნვნის შემთხვევაში - ამ პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტის შესაბამისად განსაზღვრული კომპენსაციის 80%.“

ამგვარად, 2008 წლის 1 დეკემბრიდან 2009 წლის 1 თებერვლამდე შინაგან საქმეთა სამინისტროს ვიცე-პოლკოვნიკი, რომელსაც აქვს ამ წოდებით მსახურების 10 წლიანი სტაჟი, 50 წლის ასაკში დათხოვნილი იქნება სამხედრო სამსახურიდან. სამსახურიდან დათხოვნის მომენტიდან ამ კატეგორიის პირი მიიღებს სახელმწიფო კომპენსაციას, რომლის ოდენობა შემდეგნაირად განისაზღვრება 20*10=200. ვინაიდან ასეთ ვიცე-პოლკოვნიკს ჯერ არ მიუღწევია 50 წლის ასაკისათვის 50 წლიდან 65 წლამდე ასეთ პირზე გაცემული უნდა იქნეს 160 ლარი (200-ის- 80%).

ამგვარად, პირთა ჯგუფი, რომელიც სადავო ნორმებმა ჩააყენეს ხელსაყრელ მდგომარეობაში, 50 წლიდან 65 წლამდე მიიღებენ 160 ლარს. მოსარჩელე და მის მდგომარეობაში მყოფი პირები, რომლებიც სადავო ნორმამ არახელსაყრელ მდგომარეობაში ჩააყენა, 50 წლიდან 65 წლამდე სახელმწიფო ბიუჯეტიდან არ მიიღებენ არც ერთ თეთრს. ეს შემთხვევა განსხვავდება სახალხო დამცველი საქართველოს მთავრობის წინააღმდეგ საქმისაგან, სადაც არახელსაყრელ მდგომარეობაში ჩაყენებული ბიოლოგიური მშობლები, მიმღები ოჯახისაგან განსხვავებით, 441 ლარით ნაკლებ დახმარებას იღებდნენ. საკონსტიტუციო სასამართლომ ამ საქმეში დაბალი ინტენსივობის დიფერენცირება იმიტომ დაინახა, რომ სახელმწიფო ბიუჯეტი მაინც ფარავდა განსაზღვრულ თანხას ბიოლოგიური ოჯახებისათვის. ბიოლოგიური ოჯახებისათვის გადახდილი რეინტეგრაციის შემწეობა იყო 90 ლარი, ხოლო შშმ ბავშვებისათვის 130 ლარი. ამ შემთხვევისაგან განსხვავებით, როცა ბიოლოგიური მშობლები, მიმღები ოჯახისაგან განსხვავებით, მცირე დოზით, მაგრამ მაინც ჩართულნი იყვნენ სოციალური მომსახურების სქემაში, მოსარჩელე და მის მსგავს მდგომარეობაში მყოფი პირები სრულად არიან გარიცხულნი სახელმწიფო კომპენსაციის მიმღები პირების სოციალური სქემიდან. მოსარჩელესთან მიმართებაში სამართლებრივი სიკეთის ამგვარ ნულოვან ნიშნულზე დაყვანა უკვე მიუთითებს ინტენსივობის მაღალ ხარისხზე. აქვე გასათვალისწინებელია ის გარემოება, რომ 50 წლიდან 65 წლის ასაკის მიღწევამდე დარჩენილია საკმაოდ დიდი დრო - 15 წელი. 65 წლის ასაკის მიღწევისას მოსარჩელე მიიღებს ,,სახელმწიფო პენსიის შესახებ“ საქართველოს კანონით მამაკაცისათვის გათვალისწინებულ პენსიას. ადამიანი, რომელსაც განათლება მხოლოდ სამხედრო სამსახურში აქვს გავლილი, შესაძლოა 15 წლის განმავლობაში გაუჭირდეს შემოსავლის ახალი წყაროს მოძიება და მძიმე სოციალურ-ეკონომიკური ტვირთის მატარებელი გახდეს.

ამგვარად, იმის გამო, რომ არახელსაყრელ მდგომარეობაში ჩაყენებული ჯგუფი სრულად არის გამორიცხული სახელმწიფო სოციალური დაცვის სქემიდან, იმავდროულად, სოციალურ სქემაში შეძლებისდაგვარად თანაბარი მონაწილეობისათვის საკმაოდ დიდი დრო -15 წელია დაწესებული, საკონსტიტუციო სასამართლომ სადავო ნორმის კონსტიტუციურობა უნდა შეაფასოს მკაცრი ტესტით.

აქედან გამომდინარე, სადავო ნორმით დადგენილი დიფერენცირება უნდა ემსახურებოდეს დაუძლეველი სახელმწიფო ინტერესების მიღწევას და დიფერენცირება უნდა იყოს გამოსადეგი, ნაკლებად მზღუდავი საშუალება ამ სახელმწიფო ინტერესის დასაკმაყოფილებლად.

3) ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრაქტიკა შრომის სტაჟთან დაკავშირებით დისკრიმინაციის საქმეზე

შრომის სტაჟთან დაკავშირებით დისკრიმინაციის საქმეებიდან მნიშვნელოვანია ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს გადაწყვეტილება საქმეზე მანსანას მარტინესი ესპანეთის წინააღმდეგ (http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-110180). ამ საქმეში მომჩივანს წარმოადგენდა ევანგელისტური ეკლესიის სასულიერო პირი - მინისტრი. მომჩივანი მინისტრად მსახურობდა 1952 წლიდან 1991 წლამდე. 1991 წელს მომჩივანმა მიაღწია საპენსიო ასაკს. ევანგელისტური ეკლესია არ იხდიდა სოციალურ შენატანებს თავისი მინისტრის სახელზე, ვინაიდან ეს ამ ეკლესიას არ ევალებოდა (მანსანას მარტინესი ესპანეთის წინააღმდეგ მე-6 პარაგრაფი). სასულიერო პირად დანიშვნამდე, 1944 წლის 1 იანვრიდან 1946 წლის 15 ოქტომბრამდე, მომჩივანი მუშაობდა სხვა სამსახურში. ევანგელისტურ ეკლესიაში მინისტრად მსახურების პარალელურად 1974 წლის 13 მარტიდან 1978 წლის 9 თებერვლამდე მომჩივანი ასევე მუშაობდა სხვა სამსახურში (მანსანას მარტინესი ესპანეთის წინააღმდეგ მე-7 პარაგრაფი).

მომჩივანმა მიმართა ესპანეთის სოციალური დაცვის სააგენტოს და მოითხოვა პენსიის დანიშვნა. 2004 წლის 26 ოქტომბრის გადაწყვეტილებით სააგენტომ არ დააკმაყოფილა მომჩივანის განცხადება, ვინაიდან მომჩივანს არ ჰქონდა პენსიის დასანიშნად აუცილებელი მინამალური 15 წლის (5 475 დღე) სტაჟი. სააგენტოს განმარტებით, მომჩივანს ჰქონდა 2,560 დღის შრომის სტაჟი, რაც მომჩივანმა დააგროვა 1944-1946 წლებში, ასევე 1974-1978 წლებში სხვა სამსახურში მუშაობის შედეგად (მანასანას მარტინესი ესპანეთის წინააღმდეგ მე-8 პარაგრაფი). ამგვარად, პენსიის დანიშვნის მიზნებისათვის სააგენტომ მომჩივანს არ ჩაუთვალა 39 წლის განმავლობაში ევანგელისტური ეკლესიის მინისტრად მუშაობის სტაჟი.

მომჩივანმა სააგენტოს გადაწყვეტილება გაასაჩივრა ბარსელონას შრომითი ტრიბუნალში. ამ უკანასკნელმა გააუქმა სააგენტოს გადაწყვეტილება და მოითხოვა მომჩივანზე პენსიის გაცემა (მანასანას მარტინესი ესპანეთის წინააღმდეგ მე-11 პარაგრაფი).

ტრიბუნალმა მიუთითა, რომ კონსტიტუციის გამოქვეყნებამდე მიღებული იქნა 1977 წლის 27 აგვისტოს სამეფო დეკრეტი. ამ აქტის თანახმად, ყველა მრწამსისა და ეკლესიის სასულიერო პირი, რომლის ორგანიზაციაც რეგისტრირებული იყო შინაგან საქმეთა სამინისტროს მიერ, მიჩნეულნი უნდა იქნენ დასაქმებულებად და ჩართულნი უნდა იქნენ სოციალური დაცვის სქემაში. ამის მიუხედავად, ამ მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად, დეკრეტი დაუყოვნებლივ ძალაში შედიოდა მხოლოდ იმ კათოლიკე მღვდლებთან მიმართებაში, რომლებიც საპენსიო ასაკის მიღწევის გამო წავიდნენ ეკლესიიდან. 1998 წელს დამატებითი დეკრეტი იქნა მიღებული, რომლის მიხედვითაც კათოლიკე მღვდელი, რომელიც ნებაყოფლობით გადადგებოდა მღვდლის თანამდებობიდან ან უარს იტყოდა სასულიერო საქმიანობაზე, შრომის საერთო სტაჟში ჩაეთვლებოდა მღვდლად მსახურების პერიოდი, თუ ასეთი პირი მღვდლის თანამდებობიდან გადადგა 1978 წლის 1 იანვრიდან ან თუკი სასულიერო პირის საქმიანობაზე უარი თქვა 1982 წლის 1 მაისიდან. ეს პერიოდი ჩაითვლებოდა კათოლიკე მღვდლების შრომის სტაჟში და წარმოადგენდა პენსიის დანიშვნის საფუძველს. ეს ნორმები არ ვრცელდებოდა ევანგელისტური ეკლესიის მსახურებზე. 1999 წელს ევანგელისტურ ეკლესიასთან დაკავშირებით ცალკე იქნა გამოცემული სამეფო დეკრეტი. ევანგელისტური ეკლესიის მინისტრებმა კათოლიკე სასულიერო პირებთან შედარებით 22 წლის დაგვინებით მიიღეს სასულიერო საქმიანობაში გატარებული წლების შრომის სტაჟში ჩათვლის და ამის საფუძველზე პენსიის დანიშვნის შესაძლებლობა. ამის მიუხედავად, 1999 წელს ევანგელისტ სასულიერო პირებთან დაკავშირებით მიღებულ დეკრეტს, 1998 წელს კათოლიკეებთან დაკავშირებით მიღებული დეკრეტისაგან განსხვავებით, არ ჰქონდა უკუძალა. 1999 წლის დეკრეტი არ აძლევდა ევანგელისტ სასულიერო პირებს შესაძლებლობას, შრომის სტაჟში ჩაეთვალეთ 1999 წლამდე მათი სასულიერო პირად მსახურობის პერიოდი. ეს მაშინ როდესაც კათოლიკე მღვდლები 1998 წელს მიღებული დეკრეტით შრომის სტაჟში ითვლიდნენ 1978 და 1982 წლებამდე პერიოდს. მომჩივანმა ევანგელისტი სასულიერო პირის საქმიანობა შეწყვიტა 1999 წლამდე, როდესაც დეკრეტი იქნა მიღებული და შესაბამისად, ეს დეკრეტი არ აძლევდა მომჩივანს მინისტრად მსახურობის წლების შრომის სტაჟი ჩათვლის შესაძლებლობას. ბარსელონას სასამართლომ ეს განსხვავება მიიჩნია დისკრიმინაციულად და პირდაპირ ესპანეთის კონსტიტუციის შესაბამის ნორმაზე დაყრდნობით, უარი თქვა დისკრიმინაციული და არაკონსტიტუციური ნორმის გამოყენებაზე. ამიტომ მომჩივანს შრომის სტაჟში ჩაუთვალა ევანგელისტურ ეკლესიაში გატარებული წლები და მისცა პენსიის მიღების შესაძლებლობა (მანასანას მარტინესი ესპანეთის წინააღმდეგ მე-12 პარაგრაფი).

ეს გადაწყვეტილება მოპასუხე სააგენტომ გაასაჩივრა კატალონიის უმაღლეს სასამართლოში. ამ უკანასკნელმა გააუქმა ბარსელონას შრომითი ტრიბუნალის გადაწყვეტილება. უმაღლესმა სასამართლომ მიუთითა, რომ ევანგელისტური ეკლესიის მსახურების სოციალური დაცვის სისტემაში ჩართვის საფუძველი გახდა 1992 წელს სახელმწიფოსა და ევანგელისტურ ეკლესიების ფედერაციის მიერ გაფორმებული შეთანხმება. კატალონიის უმაღლესმა სასამართლომ ასევე აღნიშნა, რომ მომჩივანმა სასულიერო საქმიანობა ასაკის გამო შეწყვიტა 1991 წელს და მასზე 1992 წლის შეთანხმება ვერ გავრცელდებოდა. ამის მიზეზი იყო არა კანონმდებლის დისკრიმინაციული განზრახვა, არამედ ის, რომ ევანგელისტური ეკლესიის წარმომადგენლები დროულად ვერ შეთანხმდნენ ერთმანეთში და ვერ გააფორმეს სახელმწიფოსთან შეთანხმება. უმაღლესი სასამართლოს დასკვნით მომჩივანი ვერ აკმაყოფილებდა კანონის მოთხოვნებს, იმავდროულად, აღნიშნული არ წარმოშობდა დისკრიმინაციის კონსტიტუციურ პრობლემებს (მანსანას მარტინესი ესპანეთის წინააღმდეგ გადაწყვეტილების მე-13 პარაგრაფი).

მომჩივანმა მიმართა ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოს. მომჩივანი დაობდა იმაზე, რომ პენსიის დანიშვნაზე უარი არღვევდა კონვენციის მე-14 მუხლით აკრძალულ დისკრიმინაციას პირველი დამატებითი ოქმის პირველ მუხლთან კავშირში. მომჩივანის თქმით, ეროვნული კანონმდებლობა ახდენდა ევანგელისტი მინისტრების დისკრიმინაციას კათოლიკე სასულიერო პირებთან მიმართებაში. კათოლიკე მღვდლები, ევანგელისტებთან შედარებით, უფრო ადრე ჩაერთვნენ სოციალური დაცვის სისტემაში. მართალია, ევანგელისტი სასულიერო პირები დაგვიანებით მაინც ჩაერთვნენ სოციალური დაცვის სისტემაში, თუმცა, კათოლიკე სასულიერო პირებისაგან განსხვავებით, არ ჰქონდათ შრომის სტაჟში სქემაში ჩართვამდე სასულიერო პირად მსახურობის წლების მითითების შესაძლებლობა, რაც პენსიის დანიშვნის საფუძველი გახდებოდა (მანსანას მარტინესი ესპანეთის წინააღმდეგ გადაწყვეტილების 24-ე პარაგრაფი).

მანსანას მარტინესი ესპანეთის წინააღმდეგ საქმეში მიღებული გადაწყვეტილების 32-ე პარაგრაფში ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ გაიმეორა, რომ კონვენციის მე-14 მუხლი (დისკრიმინაციის აკრძალვა) არ გამოიყენება დამოუკიდებლად. კონვენციის მე-14 მუხლი მოქმედებს კონვენციითა და მისი დამატებითი ოქმებით გათვალისწინებულ უფლებებითა და თავისუფლებებით სარგებლობისას. კონვენციის მე-14 მუხლის დარღვევა, იმავდროულად, არ იწვევს კონვენციით გარანტირებული სხვა უფლებების დარღვევას. ერთდროულად საკმარისი და აუცილებელია დავის საგანი ექცეოდეს კონვენციით გარანტირებული ერთი ან რამდენიმე მუხლით დაცულ სფეროში. კონვენციის მე-14 მუხლით აკრძალული დისკრიმინაცია სცილდება სახელმწიფოსათვის შესასრულებლად სავალდებულო კონვენციით და მისი დამატებითი ოქმით გარანტირებული უფლებების საზღვრებს. როდესაც კონვენციის კონკრეტული მუხლი არ სთხოვს სახელმწიფოს უფლების ამა თუ იმ კომპონენტის აღიარებას, მაგრამ ეს საკითხი ზოგადად ექცევა კონვენციის კონკრეტული მუხლის სფეროში, ამ შემთხვევაში მე-14 მუხლი გამოიყენება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ კონკრეტული უფლების ამა თუ იმ კონკრეტული კომპონენტის უზრუნველყოფასთან დაკავშირებით სახელმწიფომ გადაწყვეტილება ნებაყოფლობით მიიღო.

ამავე გადაწყვეტილების 33-ე პარაგრაფში აღნიშნულია: სასამართლომ უნდა გადაწყვიტოს, მომჩივანის ინტერესი - მიიღოს პენსია - რამდენად ჯდება კონვენციის პირველი დამატებითი ოქმის პირველი მუხლით დაცული სფეროში.

ევროპულმა სასამართლომ უკვე დაადგინა, რომ კონვენციის პირველი დამატებითი ოქმის პირველი მუხლი ასევე გამოიყენება სოციალურ შეღავათებთან დაკავშირებით. პირველი დამატებითი ოქმის პირველი მუხლით არ არის გარანტირებული უფლება, იმასთან დაკავშირებით, რომ გახდეს კონკრეტული ქონების მესაკუთრე. პირველი დამატებითი ოქმის პირველი მუხლით ასევე არ არის გარანტირებული უფლება, მიიღო განსაზღვრული ოდენობის პენსია. უფრო მეტიც, პირველი დამატებითი ოქმის პირველი მუხლი არ ზღუდავს სახელმწიფოს თავისუფლებას, გადაწყვიტოს ექნება თუ არა სოციალური დაცვის სქემები. თუკი სახელმწიფო, ვალდებულების არარსებობის მიუხედავად, მაინც შექმნის სოციალური დაცვის სისტემას, პირველი დამატებითი ოქმის პირველი მუხლი არ განუსაზღვრავს სახელმწიფოს იმას, თუ რა ტიპის უნდა იყოს ეს სოციალური დაცვის სისტემა და რა ოდენობის შეღავათებს უნდა გასცემდეს. ამის მიუხედავად, თუკი სახელმწიფო ნებაყოფლობით მიიღებს კანონმდებლობას, რომელიც ითვალისწინებს ადამიანის უფლებას - მიიღოს სოციალური დახმარება - თუკი ეს ადამიანი აკმაყოფილებს გარკვეულ პირობებს ან დახმარება გაიცემა, თუკი ადამიანმა წინასწარ გადაიხადა გადასახადი ბიუჯეტში, ამგვარი კანონმდებლობა წარმოშობს ქონებრივ ინტერესებს, რომელიც ექცევა პირველი დამატებითი ოქმის პირველი მუხლის ფარგლებში (მანსანას მარტინესი ესპანეთის წინააღმდეგ გადაწყვეტილების 34-ე პარაგრაფი)

როგორც ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ სტეკისა და სხვების საქმეში აღნიშნა: როდესაც საქმე ეხება მომჩივანისათვის კონვენციის მე-14 მუხლით აკრძალული დისკრიმინაციული საფუძვლით სოციალურ შეღავათზე მთლიანად ან ნაწილობრივ უარის თქმას, უნდა შემოწმდეს, რომ არა პირობა, რასაც მომჩივანი მოცემულ საქმეში სადავოდ ხდის, ექნებოდა თუ არა ამ პირს ეროვნული კანონმდებლობით გათვალისწინებული შეღავათის მიღების უფლება. მართალია, პირველი დამატებითი ოქმის პირველი მუხლი არ იცნობს სახელმწიფოს ვალდებულებას, გასცეს სოციალური შემწეობის თანხა, თუმცა, თუკი სახელმწიფო ნებაყოფლობით გადაწყვეტს სოციალური დაცვის სქემის შექმნას, მან ეს უნდა გააკეთოს დისკრიმინაციის ამკრძალავი კონვენციის მე-14 მუხლის შესაბამისად (მანსანას მარტინესი ესპანეთის წინააღმდეგ 35-ე პარაგრაფი).

ამ საქმეში მომჩივანი ჩივის, რომ მას უარი უთხრეს პენსიაზე დისკრიმინაციული საფუძვლით (მანსანას მარტინესი ესპანეთის წინააღმდეგ 36-ე პარაგრაფი). სასამართლო შენიშნავს, რომ მხოლოდ კათოლიკე მღვდლებს ჰქონდათ შესაძლებლობა, პენსიის მისაღებად შრომით სტაჟში ჩაეთვალათ სასულიერო პირად ნამსახურების 15 წელი (მანსანას მარტინესი ესპანეთის წინააღმდეგ 37-ე პარაგრაფი). სასამართლო თვლის, რომ მესაკუთრის ფულადი ინტერესი ექცევა პირველი დამატებითი ოქმის პირველი მუხლით გარანტირებულ საკუთრების უფლების სფეროში, რაც საკმარისია აღნიშნულ საქმეში კონვენციის მე-14 მუხლის გამოსაყენებლად (მანსანას მარტინესი ესპანეთის წინააღმდეგ გადაწყვეტილების 38-ე პარაგრაფი).

ევროპულმა სასამართლომ ამავე გადაწყვეტილების 41-ე პარაგრაფში აღნიშნა: კონვენციით სახელმწიფოს აქვს ფართო თავისუფალი მოქმედების ფარგლები, როდესაც გასაჩივრებული ღონისძიება დაკავშირებულია სახელმწიფოს ეკონომიკურ და სოციალურ სტრატეგიასთან. იმის გამო, რომ ეროვნულმა ხელისუფლებამ საერთაშორისო მოსამართლეზე უკეთ იცის საზოგადოების საჭიროებები და ის თუ რა სოციალურ-ეკონომიკური ინტერესები გააჩნია საზოგადოებას, ევროპული სასამართლო პატივს სცემს საკანონმდებლო ორგანოს პოლიტიკურ არჩევანს, გარდა იმ შემთხვევებისა, როცა ამგვარი არჩევანი აშკარად რაიმე გონივრულ საფუძველს არ ემყარება (მანსანას მარტინესი ესპანეთის წინააღმდეგ გადაწყვეტილების 38-ე პარაგრაფი).

მომჩივანი აცხადებს, რომ მას უარი უთხრეს პენსიის დანიშვნაზე, ვინაიდან არ შეეძლო მინისტრად მსახურების პერიოდი ჩაეთვალა შრომის სტაჟში, ეს მაშინ, როცა კათოლიკე სასულიერო პირები ჩართეს სოციალური დაცვის სისტემაში. კათოლიკეებს, პროტესტანტებისგან განსხვავებით, შეეძლოთ მათი სასულიერო საქმიანობა ჩაერთოთ შრომის სტაჟში და ამგვარად მიეღოთ პენსია. მომჩივანის თქმით, ამგვარი მოპყრობა უთანაბრდება დისკრიმინაციას და ეწინააღმდეგება კონვენციის მე-14 მუხლს პირველი დამატებითი ოქმის პირველ მუხლთან კავშირში (მანსანას მარტინესი ესპანეთის წინააღმდეგ გადაწყვეტილების 44-ე პარაგრაფი).

ევროპული სასამართლო შენიშნავს, რომ 1978 წლის კონსტიტუციის მიღებამდე, სამეფო დეკრეტით დადგინდა ნორმები, რომლის მიხედვითაც, შინაგან საქმეთა სამინისტროს მიერ რეგისტრირებული ყველა ეკლესიის მღვდლად და მინისტრად მსახურება უნდა ჩათვლილიყო ანაზღაურებად საქმიანობად სოციალური დაცვის სისტემაში მათი ჩართვის მიზნით. ეს დეკრეტი დაუყოვნებლივ ძალაში შევიდა კათოლიკებთან მიმართებაში. ევანგელისტ მინისტრებმა იცადეს 22 წელი, სანამ 1999 წელს, 1992 წელს ხელმოწერილი შეთანხმების საფუძველზე, არ ჩაერთვნენ სოციალური დაცვის სისტემაში (მანსანას მარტინესი ესპანეთის წინააღმდეგ გადაწყვეტილების 45-ე პარაგრაფი).

1991 წელს, როდესაც მომჩივანმა მიაღწია საპენსიო ასაკს, ევანგელისტ მინისტრს არ ჰქონდა პენსიის მიღების უფლება იმ დროს ძალაში მყოფი კანონმდებლობის საფუძველზე. ერთი მხრივ, მომჩივანი არ იყო ჩართული სოციალური დაცვის სქემაში, მეორე მხრივ, მომჩივანის მიერ სასულიეროს საქმიანობის გარდა სხვა ანაზღაურებადი საქმიანობის ჯამი იყო 15 წელზე მცირე და არ იყოს საკმარისი პენსიის დასანიშნად (მანსანას მარტინესი ესპანეთის წინააღმდეგ გადაწყვეტილების 46-ე პარაგრაფი).

ამ საქმეში მთავარი საკითხი არის ის, რამდენად წარმოადგენს მომჩივანისათვის პენსიაზე უარის თქმა დისკრიმინაციულ მოპყრობას, იმის გათვალისწინებით თუ როგორ ეპყრობოდა კანონმდებლობა მომჩივანის მსგავს მდგომარეობაში მყოფ სუბიექტებს (მანსანას მარტინესი ესპანეთის წინააღმდეგ გადაწყვეტილების 47-ე პარაგრაფი).

მომჩივანი თავის მოთხოვნას აფუძნებს იმ გარემოებას, რომ კათოლიკე სასულიერო პირებისაგან განსხვავებით 22 წელი დასჭირდა იმას, რომ ევანგელისტური ეკლესიის სასულიერო პირები ჩართულიყვნენ სოციალური დაცვის სისტემაში. ამავე დროს, კათოლიკე სასულიერო პირებისაგან განსხვავებით, ევანგელისტ სასულიერო პირებს არ ჰქონდათ მათი ნამსახურობის წლების შრომის სტაჟში ჩათვლის შესაძლებლობა, რაც პენსიის დანიშვნის საფუძველი გახდებოდა (მანსანას მარტინესი ესპანეთის წინააღმდეგ გადაწყვეტილების 48-ე პარაგრაფი).

სასამართლო მხედველობაში იღებს იმ გარემოებას, რომ ესპანეთის კანონმდებლობას მართლაც დიდი დრო დასჭირდა იმისათვის, რომ შესაძლებლობა მიეცა ევანგელისტი მინისტრებისათვის, ჩართულიყვნენ სოციალური დაცვის სქემაში და მათ ისეთივე შეღავათები მიეღოთ, როგორც კათოლიკე სასულიერო პირები იღებდნენ. საპენსიო ასაკის მიღწევისას არ ხდებოდა სასულიერო პირადად ნამსახური წლების ანაზღაურება (მანსანას მარტინესი ესპანეთის წინააღმდეგ გადაწყვეტილების 49-ე პარაგრაფი).

რაც შეეხება სოციალური დაცვის სისტემაში ევანგელისტი მინისტრების ჩართვის გაჭიანურებას, ევროპული სასამართლო შენიშნავს, რომ დაგვიანება გამოწვეული იყო ევანგელისტთა ფედერაციის შექმნის გაჭიანურებით. სახელმწიფოსა და ევანგელისტების ფედერაციას შორის შეთანხმება დაიდო 1992 წელს. 1999 წელს მიღებულმა სამეფო დეკრეტმა ევანგელისტი მინისტრები სოციალური დაცვის სქემაში ჩართო. სასამართლო შენიშნავს, რომ მღვდლებისა და მინისტრების ჩართვა სოციალური დაცვის სისტემაში სხვადასხვა დროს გამოწვეული უფრო მეტად ობიექტური, ვიდრე დისკრიმინაციული მიზეზით. ამის გამო სასამართლო იმეორებს, რომ სახელმწიფოს აქვს შეფასების ფართო ზღვარი ნაბიჯ-ნაბიჯ უზრუნველყოს სრული თანასწორობა საპენსიო სისტემაში. სასამართლო მხედველობაში იღებს სოციალური დაცვის სისტემაში ფინანსური ცვლილებების აუცილებლობას, ასევე თითოეული ჯგუფის განსაკუთრებულ ხასიათს (მანსანას მარტინესი ესპანეთის წინააღმდეგ გადაწყვეტილების 53-ე პარაგრაფი).

ამის მიუხედავად, როგორც დასაქმების ტრიბუნალმა თავის გადაწყვეტილებაში აღნიშნა, მომჩივანისათვის პენსიის გადახდაზე უარი, წარმოადგენდა განსხვავებულ მოპყრობას მოქმედ და ყოფილ კათოლიკე მღვდლებთან შედარებით. კათოლიკე სასულიერო პირები ისეთივე მდგომარეობაში იყვნენ, როგორც მომჩივანი. მათ შორის განსხვავება მხოლოდ რელიგიური დენომინაციის მიმართ კუთვნილება იყო. ესპანური კანონმდებლობა აძლევდა კათოლიკე მღვდლებს იმის შესაძლებლობას, რომ პენსიაში გასვლამდე მათი სასულიერო საქმიანობის წლები- ევანგელისტი იერარქების სასულიერო საქმიანობის სტაჟისაგან განსხვავებით - მხედველობაში ყოფილიყო მიღებული პენსიის დანიშვნის მიზნებისათვის. 1997 წლის 19 დეკემბერს მიღებული ბრძანებით 1978 წლის 1 იანვრისათვის 50 წელს მიღწეულ კათოლიკე სასულიერო პირს შეძლო მოეთხოვა პენსია, თუ ჰქონდა მღვდლად ნამსახურების 10 წელი. 1998 წელს მიღებული სამეფო დეკრეტებით პირი, რომელიც გადადგა მღვდლის თანამდებობიდან ან საერთოდ შეწყვიტა სასულიერო საქმიანობა კათოლიკურ ეკლესიაში, პენსიის მისაღებად შეეძლოთ მიეთითებინათ კათოლიკურ ეკლესიაში მსახურობის წლებზე (მანსანას მარტინესი ესპანეთის წინააღმდეგ გადაწყვეტილების 54-ე პარაგრაფი).

კათოლიკე მღვდლების შესაძლებლობა - სასულიერო პირად ნამსახურობის წლები მხედველობაში ყოფილიყო მიღებული - ესპანეთის კანონმდებლობით, არ იყო გარანტირებული ევანგელისტური ეკლესიის მინისტრებისათვის. ამის გათვალისწინებით, სასამართლო ადგენს, რომ კანონით ხდებოდა მომჩივანის გაუმართლებელი განსხვავებული მოპყრობა, რაც ეფუძნებოდა მომჩივანის რელიგიურ მრწამსს. კათოლიკე მღვდლებისაგან განსხვავებით, მომჩივანს არ ჰქონდა შესაძლებლობა, ევანგელისტ მინისტრად ნამსახურები წლებით მოხვედრილიყო სოციალური დაცვის სისტემაში და მიეღო პენსია. ევროპული სასამართლო არაპროპორციულად მიიჩნევს იმას, რომ ესპანეთის სახელმწიფო, რომელმაც მოახდინა კათოლიკური ეკლესიის გარდა, ყველა სხვა რელიგიური თემის სასულიერო პირის ჩართვა სოციალური დაცვის სქემაში 1977 წელს, მოუმზადებელი აღმოჩნდა იმისათვის, რომ უზრუნველეყო პენსიის ევანგელისტი სასულიერო პირების ისეთივე პირობებით გადახდა, როგორითაც კათოლიკეებს უხდიდა. მართალია, 22 წლის გასვლის შემდეგ ევანგელისტი სასულიერო პირებიც ჩაერთვნენ სოციალური დაცვის სისტემაში, თუმცა ამ ცვლილებების შედეგი არ ასახულა მომჩივანზე, ვინაიდან მას არ აუნაზღაურდა საპენსიო ასაკის მიღწევამდე პერიოდის თანხა, რაც წინ უსწრებდა ევანგელისტი სასულიერო პირების სოციალური დაცვის სისტემაში ჩართვის მომენტს. მართალია, ევანგელისტური ეკლესიის სოციალური დაცვის სისტემაში დაგვიანებული ჩართვა რჩება სახელმწიფოს დისკრეციის ფარგლებში, მაგრამ სასამართლო მიიჩნევს, რომ მას შემდეგ, რაც ევანგელისტური ეკლესია შეუერთდა სოციალური დაცვის სისტემას, სახელმწიფომ ვერ წარმოადგინა დამაჯერებელი ახსნა იმასთან დაკავშირებით, თუ რატომ უნდა იყოს აუცილებელი რელიგიურ კუთვნილებაზე დაფუძნებული განსხვავების არსებობა წარსული ნამსახურობის წლების გამოთვლის საკითხზე (მანსანას მარტინესი ესპანეთის წინააღმდეგ გადაწყვეტილების 55-ე პარაგრაფი).

სახელმწიფო ამტკიცებდა იმას, რომ 1998 წლის დეკრეტები ეხებოდათ იმ კათოლიკე მღვდლებს, რომლებმაც დატოვეს აღნიშნული პოზიცია ან შეწყვიტეს სასულიერო საქმიანობა პირადი სურვილით და არა საპენსიო ასაკის მიღწევის გამო, როგორც ეს მომჩივანის შემთხვევაში მოხდა. ევროპული სასამართლო თვლის, რომ ეს არ არის რელევანტური განსხვავება. ამავე დროს ევანგელისტი სასულიერო პირების საზიანოდ დეკრეტი ითვალისწინებდა საპენსიო ასაკს მიღწეულ ევანგელისტ და კათოლიკე სასულიერო პირებს შორის განსხვავებას შრომითი სტაჟის გამოსვლასთან დაკავშირებით. ნებისმიერ შემთხვევაში არც ბარსელონას შრომით ტრიბუნალს, რომელმაც გადაწყვეტილება მომჩივანის სასარგებლოდ მიიღო, არც უმაღლეს სასამართლოს, რომელმაც მომჩივანს უარი უთხრა პენსიის დანიშვნაზე, არ მიუთითებია რაიმე ფაქტზე, რაც კათოლიკე და ევანგელისტი მღვდლების სასულიერო სამსახურში გატარებული პერიოდის სტაჟში ჩათვლასთან და ამის საფუძველზე პენსიის დანიშვნასთან დაკავშირებულ განსხვავებულ მოპყრობას გაამართლებდა. არც ერთი სასამართლოს გადაწყვეტილება არ გამორიცხავდა იმას, რომ მომჩივანის სიტუაციაში ვინმე სხვა კათოლიკეს აბსტრაქტულად არ ჰქონოდა პენსიის დანიშვნის მიზნით სასულიერო პირად მსახურების წლების შრომის საერთო სტაჟში შეყვანის შესაძლებლობა (მანსანას მარტინესი ესპანეთის წინააღმდეგ გადაწყვეტილების 56-ე პარაგრაფი). ამის გამო, სასამართლო ადგენს, რომ დაირღვა კონვენციის მე-14 მუხლი პირველი დამატებითი ოქმის პირველ მუხლთან კავშირში.

4) სადავო ნორმის მიღების პროცესი

კონსტიტუციით პარალამენტს არ ჰქონდა ვალდებულება, შინაგან საქმეთა სამინისტროში სპეციალური წოდებით ნამსახურების წლები ჩაეთვალა შეიარაღებულ ძალებში სამხედრო წოდებით ნამსახურობის წლებში. სპეციალური წოდებით შსს-ში მომსახურე პირები, თავდაცვის სამინისტროში სამხედრო წოდებით მომსახურე პირებისაგან განსხვავებულ მდგომარეობაში იმყოფებიან. ამის მიუხედავად, კანონმდებელმა საკუთარი სურვილით სადავო ნორმით შესაძლებელი გახადა შეიარაღებულ ძალების სამსახურის სტაჟში ჩაითვალოს შინაგან საქმეთა სამინისტროში ნამსახურობის წლები. სადავო ნორმამ ეს შესაძლებლობა მოსარჩელის საზიანოდ შეამცირა მხოლოდ 2008 წლის 1 დეკემბრიდან 2009 წლის 1 თებერვლამდე შინაგან საქმეთა სამინისტროდან შეიარაღებულ ძალებში გადასულ პირებზე. აღსანიშნავია, რომ სადავო ნორმისათვის არავითარი მნიშვნელობა არა აქვს იმას, რომ 2008 წლის 1 დეკემბრიდან 2009 წლის 1 თებერვლამდე ადამიანი შსს-დან თავდაცვის სამინისტროდან საკუთარი სურვილით გადავიდა თუ იმის გამო შსს-ში მოხდა რაიმე სტრუქტურული ერთეულის გამოყოფა და მისი თავდაცვის სამინისტროსათვის გადაცემა და ამის გამო საჯარო მოხელეები მათი სურვილისაგან დამოუკიდებელი მიზეზით მოხვდნენ შსს-დან შეიარაღებულ ძალებში. სადავო ნორმა ანიჭებს დისკრეციულ უფლებამოსილებას შსს და თავდაცვის მინისტრებს, თავად განსაზღვრონ შსს-დან თავდაცვის სამინისტროში გადასული იმ პირების ნუსხა, რომელთა შინაგან საქმეთა სამინისტროში სპეციალური წოდებით ნამსახურობის წლები ჩაეთვლებათ შეიარაღებული ძალების სამსახურში სამხედრო წოდებით სამსახურში. იმისათვის, რომ დავადგინოთ სადავო ნორმის ლეგიტიმური მიზანი, საჭიროა მიმოვიხილოთ ის, თუ რა კონტექსტში იქნა მიღებული აღნიშნული სადავო ნორმა. ამისათვის მნიშვნელოვანია თვალი გადავავლოთ კანონპროექტის მიღების პროცესს, ვინაიდან, როდესაც ნორმატიული აქტის ტექსტიდან რთულია კანონის ნების დადგენა, საკანონმდებლო პროცესით უნდა დადგინდეს კანონმდებლის ნება.

2008 წლის 21 ნოემბერს დეპუტატებმა კახაბერ ანჯაფარიძემ და მურთაზ ზოდელავამ მოახდინეს ,,საქართველოს თავდაცვის შესახებ კანონში და მასთან დაკავშირებულ 7 საკანონმდებლო აქტში, მათ შორის ,,სამხედრო ვალდებულებისა და სამხედრო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონში, ცვლილებების შეტანის ინიცირება http://info.parliament.ge/file/1/BillReviewContent/97405?. ,,საქართველოს თავდაცვის შესახებ“ კანონის მე-8 მუხლის მე-2 პუნქტი ყალიბდებოდა შემდეგი რედაქციით: ,, „2. საქართველოს შეიარაღებული ძალები შედგება: ა) სახმელეთო ჯარებისაგან; ბ) სამხედრო-საჰაერო ძალებისაგან.“ (http://info.parliament.ge/file/1/BillReviewContent/97406?) კანონპროექტიდან ქრება ჩანაწერი იმასთან დაკავშირებით შეიარაღებული ძალების შემადგენლობაში შედის სამხედრო-საზღვაო ძალები.

კანონპროექტის განმარტებით ბარათში კანონპროექტის მიღების მიზეზი ახსნილია შემდეგნაირად: ,,საქართველოს საზღვაო სივრცის დაცვას უფრო ეფექტურად განახორციელებს საქართველოს სასაზღვრო პოლიციის სანაპირო დაცვის დეპარტამენტის საზღვაო ძალები, რომელთა შემადგენლობაში გადავა საქართველოს შეიარაღებული ძალების სამხედრო-საზღვაო ძალებიც.“ http://info.parliament.ge/file/1/BillReviewContent/97407? ამგვარად, აღნიშნული საკანონმდებლო ინიციატივის შედეგად, სამხედრო-საზღვაო ძალები გადავიდა თავდაცვის სამინისტროდან შინაგან საქმეთა სამინისტროს დაქვემდებარებაში. აღნიშნულ კანონპროექტს დაემატა გარდამავალი მე-9 პრიმა მუხლი, რომელიც ითვალისწინებდა 2009 წლის 1 თებერვლამდე სამხედრო შეიარაღებული ძალების სამხედრო-საზღვაო ძალების შინაგან საქმეთა სამინისტროს საქვეუწყებო დაწესებულების - საქართველოს სასაზღვრო პოლიციისათვის გადაცემას. http://info.parliament.ge/file/1/BillReviewContent/97406?

რაც შეეხება ამ სარჩელით სადავოდ გამხდარ ,,სამხედრო ვალდებულებისა და სამხედრო სამსახურის შესახებ“ კანონში შეტანილ ცვლილებას, ინიცირებულ ვარიანტში ჯერ კიდევ არ გვხვდება სადავო ნორმა. ინიციატორები ითხოვენ ცვლილებების შეტანას ,,სამხედრო ვალდებულებისა და სამხედრო სამსახურის შესახებ“ კანონის 38-ე მუხლის პირველ პუნქტში. http://info.parliament.ge/file/1/BillReviewContent/97420? იგივე ჩანაწერი რჩება ამ კანონპროექტის პირველი მოსმენით http://info.parliament.ge/file/1/BillReviewContent/97440? მიღებულ რედაქციაში. მეორე მოსმენისას ჩნდება სადავო 46³ მუხლი, რაც საბოლოო ჯამში იქცა კიდევაც კანონად. განმარტებით ბარათის კანონპროექტის მიღების მიზეზის ნაწილში მითითებულია, რომ კანონპროექტი გამომდინარეობს თავდაცვის შესახებ კანონში ცვლილებების შეტანის თაობაზე კანონპროექტიდან. თუ რა იყო თავდაცვის შესახებ კანონში ცვლილებების შეტანის მიზეზი, ამის შესახებ ზემოთ ვისაუბრეთ (სამხედრო-საზღვაო ძალების თავდაცვის სამინისტროდან შინაგან საქმეთა სამინისტროსათვის გადაცემა).

სადავო ნორმა ჩნდება არა აღნიშნული საკანონმდებლო პაკეტის პირველი მოსმენით განხილვისას, როდესაც პარლამენტი კენჭს უყრის კანონპროექტის პრინციპებს, არამედ კანონპროექტის მეორე მოსმენით მიღებისას, როდესაც ხდება არა პრინციპებზე შეთანხმება არა მუხლობრივი განხილვა. შესაძლოა სადავო ნორმის მეორე მოსმენის პროცესში ჩამატება წინააღმდეგობაში არ ყოფილიყო კანონპროექტის პრინციპებთან, მას რომ გაეთვალისწინებინა შეიარაღებული ძალების სამხედრო-საზღვაო მოსამსახურის სამხედრო წოდებით ნამსახურობის წლების ჩათვლა შინაგან საქმეთა სამინისტროს სპეციალური წოდებით სამსახურის სტაჟში, მაგრამ მოხდა პირიქით, სადავო ნორმა სწორედ შინაგან საქმეთ სამინისტროდან თავდაცვის სამინისტროში საჯარო მოსამსახურის გადასვლას ითვალისწინებს და ამის საფუძველზე ამ მოსამსახურეების შინაგან საქმეთა სამინისტროში ნამსახურობის წლების ჩათვლას შეიარაღებულ ძალებში სამხედრო წოდებით ნამსახურობის წლებში. ამ სარჩელში გვსურს მივუთითოთ, რომ სადავო ნორმას არაფერი არა აქვს საერთო იმ ზოგად მიზნების მიღწევასთან, რასაც ემსახურებოდა ანჯაფარიძე-ზოდელავას საკანონმდებლო ინიციატივა- სამხედრო-საზღვაო ძალები თავდაცვის სამინისტროდან გადასულიყვნენ შინაგან საქმეთა სამინისტროს დაქვემდებარებაში და ამის გამო სამხედრო-საზღვაო ძალების მოსამსახურეებს, რომლებმაც მათგან დამოუკიდებელი მიზეზის გამო შეიცვალეს უწყებრივი დაქვემდებარება, არ დაეკარგათ თავდაცვის სამინისტროში ნამსახურობის წლები და ეს უკანასკნელი გაჰყოლოდათ შინაგან საქმეთა სამინისტროში.

5) ლეგიტიმური მიზანი და დიფერენცირების გამოსადეგობა

სადავო ნორმა ეხება არა სამხედრო-საზღვაო ძალების მოსამსახურეებს, რომლებიც თავდაცვის სამინისტროდან შინაგან საქმეთა სამინისტროს შემადგენლობაში გადავიდნენ, არამედ პირიქით 2008 წლის 1 დეკემბრიდან 2009 წლის 1 თებერვლამდე შინაგან საქმეთა სამინისტროდან თავდაცვის სამინისტროში გადასულ მოსამსახურეებს. სადავო ნორმა საუბრობს არა იმაზე, რომ სამხედრო-საზღვაო ძალების სამხედრო წოდებით სამსახური უნდა ჩაითვალოს შინაგან საქმეთა სამინისტროში საზღვაო პოლიციელის სპეციალური წოდებით ნამსახურობის წლებში, არამედ პირიქით შინაგან საქმეთა სამინისტროს სპეციალური წოდების ტრანსფორმაცია ხდება სამხედრო წოდებაზე. სამხედრო-საზღვაო ძალების ვიცე-პოლკოვნიკს, რომელიც გადადის შინაგან საქმეთა სამინისტროს დაქვემდებარებაში, ესაჭიროება ის, რომ მისი სამხედრო წოდებით - ვიცე-პოლკოვნიკის - მსახურების პერიოდი დაემატოს შსს-ს სპეციალური წოდება - ვიცე-პოლკოვნიკად ნამსახურების პერიოდს. ამ საჭიროების წინაშე ეს პირი დგას იქიდან გამომდინარე, რომ სამხედრო-საზღვაო მოსამსახურის სურვილისაგან დამოუკიდებლად უწყება გადაეცა შინაგან საქმეთა სამინისტროს. ასეთ შემთხვევაში შესაძლოა მოსარჩელესთან შედარებით იმ სამხედრო-საზღვაო მოსამსახურის ხელსაყრელ მდგომარეობაში ჩაყენება, რომელიც თავდაცვის სამინისტროდან საკუთარი სურვილის მიუხედავად გადავიდა შინაგან საქმეთა სამინისტროში, გამართლებულიც კი ყოფილიყო. ქვეყნის სოციალურ-ეკონომიკური მდგომარეობიდან და თითოეული ჯგუფის სპეციფიკიდან გამომდინარე, სახელმწიფოს დიფერენცირებული დამოკიდებულება, როგორც ვნახეთ, გაამართლა ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ მანსანას მარტინესის საქმეში, როდესაც საუბარი იყო იმაზე, რომ ერთი ჯგუფის წარმომადგენლები მეორე ჯგუფთან შედარებით გვიან ერთვებოდნენ სოციალური დაცვის სქემაში.

ევროპულმა სასამართლომ მანსანას მარტინესის საქმეში გაუმართლებლად ჩათვალა ის, რომ ერთი ჯგუფის წარმომადგენლებს ეთვლებოდათ კონკრეტული ნამსახურობის წლები, იმის მიუხედავად, ნამსახურობა ამ პირების სურვილით შეწყდა თუ მათგან დამოუკიდებელი - საპენსიო ასაკს მიღწევის მიზეზით; მეორე ჯგუფის წარმომადგენელს, რომელიც იმყოფებოდა ისეთივე ვითარებაში, მსახურობდა ისეთივე თანამდებობაზე, ჰქონდა ამავე თანამდებობაზე მუშაობის იმდენივე სტაჟი, არ ეთვლებოდა ეს ნამსახურობის წლები საპენსიო უზრუნველყოფის მიზნებისათვის. მანსანას მარტინესის საქმეზე ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ ჩათვალა, რომ არ არსებობდა არავითარი განსხვავება შესადარებელ ჯგუფებს შორის, გარდა რელიგიური კუთვნილებისა. ამავე დროს ევროპულმა სასამართლომ არარელევანტურად მიიჩნია შრომითი სტაჟის გამოთვლის მიზნებისათვის ის გარემოება, ადამიანმა სამსახური საკუთარი სურვილით თუ ზღვრული ასაკის მიღწევის გამო დატოვა.

2008 წლის 1 დეკემბრიდან 2009 წლის 1 თებერვლამდე ადამიანი შინაგან საქმეთა სამინისტროდან თავდაცვის სამინისტროში შესაძლოა საკუთარი სურვილით ან რეორგანიზაციის გამო გადასულიყო (თუმცა არავითარი მტკიცებულება არ არსებობს, რომ ამ პერიოდში რაიმე რეორგანიზაცია განხორციელდა შსს-ში, რამაც საჯარო მოსამსახურეების გადადინება გამოიწვია შსს-დან თავდაცვის სამინისტროში. პირიქით მოხდა. თავდაცვის სამინისტროდან შსს-ში სამხედრო-საზღვაო შემადგენლობა გადასვლა). შესაბამისად, აუხსნელია, რა განსხვავებაა შინაგან საქმეთა სამინისტროს სასაზღვრო პოლიციის ვიცე-პოლკოვნიკს, რომელმაც 2008 წლის 2 დეკემბერს პირადი განცხადების საფუძველზე დატოვა შინაგან საქმეთა სამინისტრო და მუშაობა განაგრძო თავდაცვის სამინისტროში, იმ ვიცე-პოლკოვნიკისგან, რომელმაც 2005 წელს იგივე გააკეთა. პირველ შემთხვევაში, ადამიანს შინაგან საქმეთა სამინისტროში სპეციალური წოდებით სამსახური ეთვლებათ შეიარაღებულ ძალებში სამხედრო წოდებით ნამსახურობის პერიოდში, მეორე კატეგორია, როგორც ეს მანსანას მარტინესის საქმეში მოხდა, კონკრეტულ ადგილას ნამსახურობის წლების შრომის საერთო სტაჟში შეტანას და ამის საფუძველზე სახელმწიფო სოციალური დახმარების - სახელმწიფო კომპენსაციის დანიშვნას მოკლებულია.

ის, რომ მხოლოდ 2008 წლის 1 დეკემბრიდან 2009 წლის 1 თებერვლამდე შინაგან საქმეთა სამინისტროდან შეიარაღებულ ძალებში გადასულ პირებს ჩაეთვლებათ შსს-ში სპეციალური წოდებით ნამსახურობის წლები შეიარაღებულ ძალებში სამხედრო წოდებით ნამსახურობის წლებში, არანაირ კავშირში არ არის სამხედრო-საზღვაო ძალების შინაგან საქმეთა სამინისტროში გადასვლასთან. ამაზე მეტყველებს სადავო ნორმის საფუძველზე საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრისა და საქართველოს თავდაცვის მინისტრების 2008 წლის 31 დეკემბრის #1440 #829 ერთობლივი ბრძანებები (ასლი იხილეთ დანართის სახით). ერთობლივ ბრძანებაში მითითებულია:

,,საქართველოს სამხედრო ვალდებულებისა და სამხედრო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონში ცვლილებებისა და დამატებების შეტანის თაობაზე“ საქართველოს კანონის 46³ მუხლის საფუძველზე თანდართული სახით დამტკიცდეს საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს სისტემის (საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს საქვეუწყებო დაწესებულება - საქართველოს სასაზღვრო პოლიციის და შინაგან საქმეთა სამინისტროს განსაკუთრებულ დავალებათა მთავარი სამმართველოს) მოსამსახურეთა ნუსხა, რომელთაც საქართველოს შეიარაღებულ ძალებში გადასვლასთან დაკავშირებით მიენიჭებათ მათი სპეციალური წოდებების შესაბამისი სამხედრო წოდება.“

ამგვარად, აღნიშნული ერთობლივი ბრძანებიდან ჩანს, რომ სადავო ნორმა გაავრცელეს საქართველოს სასაზღვრო პოლიციის და შინაგან საქმეთა სამინისტროს განსაკუთრებულ დავალებათა მთავარი სამმართველოს იმ თანამშრომლებზე, რომლებიც 2008 წლის 1 დეკემბრიდან 2009 წლის 1 თებერვლამდე გადავიდა შეიარაღებულ ძალებში. ამ გარემოებას, არავითარი კავშირი არა აქვს სამხედრო-საზღვაო ძალების რეორგანიზაციის და აქედან გამომდინარე ერთი უწყებიდან მეორე უწყებაში სამუშაო ძალის გადინებასთან. რის საფუძველზე შეირჩა მხოლოდ სასაზღვრო პოლიციის და განსაკუთრებულ დავალებათა მთავარი სამმართველოს თანამშრომლები კიდევ უფრო გაუგებარია და სამხედრო-საზღვაო ძალების რეორგანიზაციის პროცესთან ძნელია ამ გარემოების დაკავშირება.

ამგვარად, ერთი მხრივ, გაუგებარია, წარმოადგენს თუ არა სამხედრო-საზღვაო ძალების რეორგანიზაცია ლეგიტიმურ მიზანს, რაც საბოლოო ჯამში ემსახურებოდა ,,საზღვაო ინციდენტებზე“ და ლოკალური ხასიათის კონფლიქტურ სიტუაციაზე ადეკვატურ რეაგირებას. ამას უკეთ შეძლებდა ერთი უწყება - საქართველოს სასაზღვრო პოლიციის სანაპირო დაცვის დეპარატმენტის საზღვაო ძალები, რომელთა შემადგენლობაშიც გადავიდა საქართველოს შეიარაღებული ძალების სამხედრო-საზღვაო ძალებიც. თუ სადავო ნორმა ამ ლეგიტიმური მიზნის მიღწევას ემსახურებოდა, შეიძლება ითქვას, რომ სადავო ნორმით დადგენილი დიფერენცირება არის ამ მიზნის მიღწევისათვის უვარგისი საშუალება

დასკვნა:

2008 წლის 1 დეკემბრიდან 2009 წლის 1 თებერვლამდე შინაგან საქმეთა სამინისტროდან თავდაცვის სამინისტროში გადასული მოქალაქეების ჯგუფს მოსარჩელისაგან არ განასხვავებს ისეთი სპეციფიკური გარემოება, რაც გაამართლებდა სახელმწიფოს მხრიდან ამ ჯგუფის მიმართ მოსარჩელისაგან განსხვავებული სოციალური ღონისძიების გატარებას. სადავო ნორმამ, როდესაც არ არსებობდა მკაფიოდ გამოკვეთილი ლეგიტიმური მიზანი, 15 წლის განმავლობაში სოციალური დაცვის გარეშე დატოვა მოსარჩელე, მაშინ როდესაც მოსარჩელის მსგავს მდგომარეობაში მყოფი პირები, რომლებიც 2008 წლის 1 დეკემბრიდან 2009 წლის 1 თებერვლამდე გადავიდნენ შინაგან საქმეთა სამინისტროდან თავდაცვის სამინისტროში, უზრუნველყო სახელმწიფო კომპენსაციის მიღების შესაძლებლობით. სადავო ნორმით დადგენილი განსხვავება იმის თაობაზე, რომ მხოლოდ 2008 წლის 1 დეკემბრიდან 2009 წლის 1 თებერვლამდე შინაგან საქმეთა სამინისტროდან თავდაცვის სამინისტროში გადასულ პირებს სპეციალური წოდებით ნამსახურობის წლები ეთვლებათ სამხედრო წოდებით ნამსახურობის წლებში, აუხსნელია. დიფერენცირება ობიექტურ კავშირში ვერ იქნება სამხედრო-საზღვაო ძალების თავდაცვის სამინისტროდან შსს-ში გადასვლასთან. სამხედრო-საზღვაო ძალების მიერთებით შსს-ს ემატება ახალი ფუნქციები, მასში თავდაცვის სამინისტროდან ხდება დამატებითი სამუშაო ძალის დამატება. სადავო ნორმა კი არალოგიკურად იმ შემთხვევას ეხება, როცა არა თავდაცვის სამინისტროდან შინაგან საქმეთა სამინისტროში სამხედრო მოსამსახურეების დიდი ოდენობით გადაყვანასთან გავქვს საქმე, არამედ პირიქით, როდესაც შინაგან საქმეთა სამინისტროდან ხდება, სხვადასხვა და არა მხოლოდ რეორგანიზაციასთან დაკავშირებული მიზეზით, შეიარაღებულ ძალებში მოსამსახურეების გადაყვანა. ვინაიდან სადავო ნორმით დადგენილი დიფერენცირება აუხსნელია, სახეზეა კონსტიტუციის მე-14 მუხლის დარღვევა.