საქართველოს მოქალაქე დავით ძოწენიძე საართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ
დოკუმენტის ტიპი | კონსტიტუციური სარჩელი |
ნომერი | N765 |
კოლეგია/პლენუმი | II კოლეგია - თამაზ ცაბუტაშვილი, |
ავტორ(ებ)ი | დავით ძოწენიძე |
თარიღი | 3 ივნისი 2016 |
თქვენ არ ეცნობით სარჩელის სრულ ვერსიას. სრული ვერსიის სანახავად, გთხოვთ, ვერტიკალური მენიუდან ჩამოტვირთოთ სარჩელის დოკუმენტი
განმარტებები სადავო ნორმის არსებითად განსახილველად მიღებასთან დაკავშირებით
ა) ფორმით და შინაარსით შეესაბამება ,,საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ" კანონის მე-16 მუხლით დადგენილ მოთხოვნებს;
ბ) შეტანილია უფლებამოსილი სუბიექტის მიერ;
აღნიშნულ საქმეში მოსარჩელეს წარმოადგენს ფიზიკური პირი, საქართველოს მოქალაქე დავით ძოწენიძე. მან მისი უკანონოდ დარღვეული უფლებების აღდგენის მოთხოვნით (სამოქალაქო სარჩელით) მიმართა საქართველოს საერთო სასამართლოებიოს თბილისის საქალაქო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა კოლეგიას. დარღვეული კი იყო მისი საკუთრების უფლება. როცა მიიღო ინფორმაცია, რომ „შპს“ აკას რეესტრის სამეწარმეო ჩანაწერებიდან გამქრალი იყო ჩანაწერი მისი წილის შესახებ, რაც შეადგენდა დამფუძნებელი პარტნიორის წილს და იყო 20 %. რა თქმა უნდა, სარჩელით მან სწორედ ამ დარღვეული უფლების აღდგენა მოითხოვა. სარჩელზე მოპასუხე შპს „აკამ“ შემოიტანა შესაგებელი სადაც მიუთითა, რომ იგი გაყვანილი იყო საწარმოს პარტნიორთა შემადგენლობიდან შპს „აკას“ 1996 წლის 15 მარტის კრების N2 ოქმის საფუძველზე. დავით ძოწენიძემ გაზარდა სასაჩელო მოთხოვნა და მოითხოვა აღნიშნული არარასებული კრების N 2 ოქმის გაუქმებაც. 2008 წელს დაწყებული სარჩელი დასრულდა 2010 წლის 30 სექტემბრის გადაწყვეტილებით. სარჩელი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ (ფორმალურად), მაგრამ სამართლებრივად სრულად: სამეწარმეო რეესტრში დავით ძოწენიძის წილი 20% აღსდგა სრულად. ხოლო 1996 წლის 15 მარტის N2 ოქმის გაუქმებაზე სასამართლომ უარი თქვა წმინდა პროცესუალური თვალსაზრისით. რადგან ეს ოქმი არ აღმოჩნდა წარდგენილი სარეგისტრაციოდ ვაკის რაიონულ სასამართლოში და სასამართლოს 1996 წლის 04 აპრილის დადგენილების სამართალურთიერთობის განმსაზღვრელი, ანუ საფუძველი აღნიშნული ოქმი არ ყოფილაო და მოსარჩელეს ასეთი ოქმის შეცილების პროცესუალური უფლება არა აქვსო. გადაწყვეტილება 2012 წლის 28 თებერვლის უზენაესი სასამართლოს განჩინებით შევიდა კანონიერ ძალაში. (მანამდე იგი სამჯერ იყო გადამოწმებული: სააპელაციო სასამართლოს მიერ ორჯერ და უზენაესი სასამართლოს მიერ ერთხელ ). გაიცა სააღსრულებო ფურცელი და გადაწყვეტილება არსრულდა N2/1158-08 საქმეზე 2012 წლის 12 მარტს. სამეწარმეო რეესტრიდან გაიცა ამონაწერი, სადაც დავით ძოწენიძის წილი შეადგენ შპს „აკას“ საწესდებო კაპიტალში 20 პროცენტს და აღჭურვილია მთლიანად დამფუძნებელი/ პარტნიორის უფლებამოვალეობებით, რაც გახლავთ სასამართლოსთვის მიმართვის უფლების, სასამართლოს მიერ დარღვეული უფლების აღდგენის, მატერიალური შინაარსი. ამის შემდეგ, დავით ძოწენიძესა და სხვა პარტნიორებს შორის, გრძელდება მრავალი სამოქალაქო დავა. მათ შორის, 2011-2015 წლების მოგების-დივიდენდის მიღების თაობაზეც. (დავით ძოწენიძეს დღემდე არ მიუღია საწრმოს ამ წლებში 10 000 000 ლარზე მეტი მოგებიდან არცერთი თეთრი, რაც ჩვენი სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის, ანუ სწრაფი და ეფექტური მართლსაჯულებისათვის ისედაც სერიოზული ნაკლოვანებაა და სასწრაფოდ გამოსასაწორებელია). 2014 წლის ნოემბერში შპს „აკას“ დირექტორმა სასამართლოს წარუდგინა განცხადება ახლად აღმოჩენილი გარემოების შესახებ და 2010 წლის 30 სექტემბრის გადაწყვეტილების გაუქმება და საქმის წარმოების განახლება მოითხოვა. სასამართლომ განცხადება პროცესუალურად დასაშვებად მიიჩნია, მაგრამ ჩათვალა უსაფუძვლოდ და არ დააკმაყოფილა 2015 წლის 05 მარტის განჩინებით. თბილისის სააპელაციო სასამართლომ 2015 წლის 30 სექტემბრის განჩინებით არ დააკმაყოფილა შპს აკას კერძო საჩივარი და 2015 წლის 05 მარტის განჩინება დარჩა ძალაში. სააპელაციო სასამართლოს დასაბუთებული განჩინება ჩაგვბარდა 2015 წლის დეკემბერში, საქმე დაბრუნდა პირველ ინსტანციაში 2016 წლის იანვარში. ანუ სწორედ ის მრავალი სამოქალაქო დავა (მათი განხილვა) იყო ფორმალურად შეჩერებული მთელი ერთი წლის განმავლობაში ამ პროცესუალური „ეშმაკობებით“. კანონიერ ძალაში შესული 2015 წლის 05 მარტისა და 30 სექტემბრის განჩინებით დადგინდა ფაქტები, რომ არავითარი ახალი გარემოება არ გამოვლენილა და არ არსებობდა სისხლის სასამართლის საქმეზე წინასწარ გამოძიებაში მოწმის სახით დაკითხულ პირთა სამოქალაქო სასამართლოში დაკითხვის საფუძველი, რომელთა არსებობის შესახებ მათთვის ცნობილი იყო 1996 წლის 15 მარტიდან და ასეთი შუამდგომლობბები მათ დაყენებული არ ჰქონიათ თავის დროზე. თანაც, მოწმეთა მიერ სისხლის სამართლის საქმეზე მიცემული ჩვენებებით პირიქით, მყარად დადასტურდა ის ფაქტი, რომ 1996 წლის 15 მარტს თბილისში (საქართველოში) არ იმყოფებოდნენ არამარტო პარტნიორი გოჩა ლელაძე, არამედ პოარტნიორები მაკა და სალომე ასათაიანებიც და, ცხადია, ვერავითარი კრება ვერ ჩატარდებოდა საწარმოში, რომლის წესდებითაც პარტნიორთა კრება უფლებამოსილია თუ მას ესწრება 80%-ზე მეტი ხმის მქონე პარტნიორები. ანუ კიდევ ერთხელ დადასტურდა 2010 წლის 30 სექტემბრის გადაწყვეტილების კანონიერება და საფუძვლიანობა. შპს აკას პარტნიორმა ლუიზა თავართქილაძემ კვლავ შეიტანა განცხადება სასამართლოში 2015 წლის ოქტომბერში ახლადაღმოჩენილი გარემოების შესახებ. ამჟამად განცხადებას დაურთო სისხლის სამართლის იმავე საქმეზე (რომელიც თურმე დაწყებულია 2013 წლის თებერვლიდან და დღემდე ბრალი არავისთვის წაუყენებიათ) გამომძიებლის მიერ 1996 წლის 15 მარტის ე.წ. N2 ოქმის დედნის ამოღების ოქმი და ისევ იგივე ოქმის იგივე ასლი რაც ჰქონდათ წარდგენილი შესაგებელში 2008 წლის სარჩელზე. ანუ მტკიცებულება სულაც არ არის ახალი. ესც მტკიცებულება წარმოდგენილია დაცულია საქმეში. ახალი გარემოება კი არის ის, რომ, თითქოს, მისი დედანი აღმოჩნდა სადღაც ფინანსთა სამინისტროს რომელიღაც დეპარტამენტის არქივში. შეცილებული გადაწყვეტილების მიღების საფუძველი არ ყოფილა ის ფაქტი, რომ N2 ოქმის დედანი არ ყოფილა წარდგენილი. გადაწყვეტილება ეყრდნობა სასამართლოს მიერ ამ ოქმის შინაარსის სამართლებრივ ანალიზს ანუ შეფასებას. მიუხედავად ამისა, ეს ასე არის თუ არა, ჩვენ არ მოგვეცა განცხადების დასაშვებობისა და წარმოდგენილი მტკიცებულებების მოპოვების კანონიერება გაგვეპროტესტებინა სასამართლოში, რადგან განცხადება დასაშვებად სწორედ გასაჩივრებული ნორმის შინაარსიდან გამომდინარე, სასამართლომ თავისი ინიციატივით შეამოწმა და ჩვენ არ მოგვეცა მისი პროცესუალური შედავების შესაძლებლობა. თბილისის საქლაქო სასამართლომ 2016 წლის 23 მარტის განჩინებით დააკმაყოფილა განცხადება. ჩათვალა იგი საფუძვლიანად, გ ა ა უ ქ მ ა 2010 წლის 30 სექტემბრის გადაწყვეტილება და განაახლა საქმის წარმოება. ეს განჩინება ძალაში დატოვა თბილისი სააპელაციო სასამართლომ. მიუხედავად იმისა, რომ გადაწყვეტილება აღსრულებულია 2012 წლის 12 მარტს სააღსრულებო ფურცლით და ეს სააღსრულებო ფურცელი არავის გაუუქმებია, მხოლოდ იმიტომ და იმ ფაქტის გამოყენებით, რომ 2010 წლის 30 სექტემბრის გადაწყვეტილება 2016 წლის 23 მარტის განჩინებით გაუქმებულია „დროებით“, საქმეზე ახალი გადაწყვეტილების მიღებამდე, შპს „აკას“ დანარჩენმა პარტნიორებმა (80% წილის მფლობელი ერთი ოჯახის წევრები: დედა ლუიზა თავართქილაძე და შვილები: მაკა და სალომე ასათიანები) ჩაატარეს 2016 წლის 16 მაისს შპს აკას პარტნიორთა კრება. კრებაზე მიიღეს გადაწყვეტილება დავით ძოწენიძის კუთვნილი 20 პროცენტის გადანაწილების შესახებ და შეცვალეს საწარმოს წესდება. პარტნიორთა კრების გადაწყვეტილების საფუძველზე, სსიპ საჯარო რეესტრმა კი განახორციელა სამეწარმეო რეესტრში ცვლილება და დღეს დავით ძოწენიძე გამქრალია საწარმოს პარტნიორთა შემადგენლობიდან და უფრო მეტიც დანარჩენი პარტნიორები 80%-ის კა არა, 100 %-ის მესაკუთრეები გახდნენ და ასე იქნება მანამ, სანამ დავით ძოწენიძის სარჩელზე არ გამოვა ახალი გადაწყვეტილება და არ შევა კანონიერ ძალაში. ამას კი შეიძლება ისევ ოთხი და მეტი წელი დასჭირდეს. თეორიულად, ვინაიდან შესაძლებელია სასამართლომ კვლავ და მაინც დააკმაყოფილოს ძოწენიძის სარჩელი, სწორედ სადაო ნორმების გამო, შესაძლოა დავით ძოწენიძე ჩამოშორდეს თავის კუთვნილი საწარმოს მართვას და დივიდენდების მიღების საშუალებას რამდენიმე წლით და ამ რამდენიმე წლის განმავლობნაში მიყენებული ზიანი იქნება არა მარტო პროცესუალური და შეილახება მისი სასამართლოსთვის მიმართვისა და დაცვის გარანტიის უფლებები, არამედ საგრძნობლად შეილახა მისი ქონებრივი უფლებაცა და ინტერესიც, რაც დაცულია საქრთველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლით და კონსტიტუციის მე-14 მუხლით დაცული კანონის წინაშე თანასწორობის უფლებაც დარღვეულია მხოლოდ იმიტომ, რომ მოწინააღმდეგე დომინანტ პარტნიორებთან შედარებით ოთხჯერ ნაკლებ წილს ფლობს საწარმოში. სწორედ ამიტომ ეწინაარმდეგება კონსტიტუციას სადაო ნორმები, რომ კანონიერ ძალაში შესული გადაწყვეტილების გადასინჯვის შესაძლებლობას კი არ ადგენს, თუ გამოვლინდა ასეთი საფუძველი: ახალი გარემოების ან ახალი მტკიცებულების სახით, არამედ აუქმებს გადაწყვეტილებას და ამით გამოუსწორებელი ზიანი ადგება პირს რომლის სასარგებლოდაც იყო გადაწყვეტილება გამოტანილი. ირღევა როგორც შეჯიბრებითობისა და თანასწორობის პრინციპი, ასევე მტკიცებულებათა კანონით დადგენილი პროცესუალური წესები, ილახება პირის კანონის წინაშე თანასწორობის უფლება და ზიანი ადგება კონსტიტუციით დაცულ საკუთრების უფლებას. ეს ხედბა იმიტომ რომ, რას ნიშნავს „საქმის თავიდან დაწყება ამ კოდექსით დადგენილი წესით“ არ იცის არავინ და ყოველმა მოსამართლემ შეიძლება ინდივიდუალურად განმარტოს თავისი პირადი შეხედულებით. ჩვენ უკვე გვაქვს სახეზე ასეთი პრივატული შეხედულება და მიკერძოებული განმარტება. გავიგეთ რა პარტნიორთა კრების 2016 წლის 16 მაისის გადაწყვეტილებისა და საჯარო რეესტრის მიერ განხორციელებული რეგისტრაციის შესახებ, შევიტანეთ სარჩელი თბილისის საქალაქო სასამართლოში. მოვითხოვეთ როგორც კრების გადაწყვეტილების, ასევე საჯარო რეესტრის გადაწყვეტილების გაუქმება და სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიების მიზნით ამ გადაწყვეტილებების შეჩერება დავის დასრულებამდე. ახალი სარჩელი, ბედის ირონიით თუ ვიღაცის მარჯვე ხელებით, დაეწერა იმავე მოსამართლეს. არავინ იცის სხვა როგორ განმარტავდა ნორმას, მაგრამ ბატონმა ქოჩიაშვილმა თავის მიერვე მიღებული 23 მარტის განჩინებიდან გამომდინარე, რადგან გაუქმებულია 2010 წლის 30 სექტემბრის გადაწყვეტილება, ალბათ ეს სარჩელიც არ დაკმაყოფილდებაო და უზრუნველყოფის ღონისძიებას არ გამოვიყენებო. შესაბამისად ფიქციად იქცა დავით ძოწენიძისთვის სასამართლოსათვის მიმართვისა და დაცვის გარანტიის უფლება, რაც სამართლიანი და ეფექტური სასამართლოს პრინციპის იგნორირებით არც არანაირი უფლება გახლავთ და პირდაპირ და უშუალოდ ადგება ზიანი კონსტიტუციით დაცულ კანონის წინაშე თანასწორობასა და საკუთრების უფლებას. სამართლიანი სასამართლოს პრინციპს კი გამორიცხავს, საეჭვოდ და სეჭვო ვითარებაში, ახლად აღმოჩენილ მტკიცებულებად აღიარებული მტკიცებულების გამო, რომელიც დევს საქმეში და შეფასებულია 5 ჯერ ყველა ინსტანციის სასამართლოს მიერ, ოთხწლიანი ტიტანური შრომისა და ნერვების ფასად სასამართლოს მიერ აღდგენილი უფლება (როგორც ქონებრივი ასევე უფლებრივი) კვლავ შელახული რჩება მინიმუმ 3-5 წლით. სწორედ ამიტომ დავით ძოწენიძე არის ის პირი ვისი კონსტიტუციური უფლებაც არის შელახული.
ამგვარად, სადავო ნორმების არსებობამ უშუალოდ შელახა დავით ძოწენიძის კონსტიტუციის მე-14, 21-ე მუხლის პირველი და 42-ე მუხლის პირველი, მეორე და მეშვიდე პუნქტით გარანტირებული უფლებები.
გ)სარჩელში მითითებული საკითხი არის საკონსტიტუციო სასამართლოს განსჯადი;
დ) სარჩელში მითითებული საკითხი არ არის გადაწყვეტილი საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ.
ე) სარჩელში მითითებული საკითხი რეგულირდება კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველი, მეორე და მე-7 პუნქტით მე-14 და 21-ე მუხლებით.
ვ) კანონით არ არის დადგენილი სასარჩელო ხანდაზმულობის ვადა და შესაბამისად, არც მისი არასაპატიო მიზეზით გაშვების საკითხი დგება დღის წესრიგში;
ზ) სადავო კანონქვემდებარე ნორმატიულ აქტის კონსტიტუციურობაზე სრულფასოვანი მსჯელობა შესაძლებელია ნორმატიული აქტების იერარქიაში მასზე მაღლა მდგომი იმ ნორმატიული აქტის კონსტიტუციურობაზე მსჯელობის გარეშე, რომელიც კონსტიტუციური სარჩელით გასაჩივრებული არ არის; |
მოთხოვნის არსი და დასაბუთება
საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსი კანონიერ ძალაში შესულ გადაწყვეტილებასთან მიმართებით რადიკალურად განსხვავებულ მიდგომას აწესებს, ვიდრე სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსით დადგენილ პროცედურებთან მიმართებით. როგორც სამოქალაქო სამართალწარმოებისას, ასევე სისხლის სამართლის საქმეთა წარმოებისას, დადგენილია კანონის წინაშე თანასწორობისა და შეჯიბრებითობის პრინციპები. ამ პრინციპების გარეშე არ არსებობს სამართლიანი სასამართლო და უფლების დაცვის გარანტია. წინასწარვე ვაცხადებთ, რომ სისხლის სამართლის საპროცესო კანონმდებლობით დადგენილი წესების ერთობლიობა კანონიერ ძალაში შესული განაჩენის „გ ა დ ა ს ი ნ ჯ ვ ი ს „ შესახებ თანხვედრაში მოდის შინაარსობრივად სწორედ კონსტიტუციით დაცულ იმ უფლებებთან, რომელზეც ჩვენ ვაპელირებთ. ხოლო, ამ პრინციპებს არღვევს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის ის ნორმატიული შინაარსი, რომელიც ახლადაღმოჩენილი გარემოებისა თუ მტკიცებულების გამო საქმის წარმოების განახალებას ადგენს და არა გადაწყვეტილების გადასინჯვის შესაძლებლობას, როგორც ეს არის დადგენილი სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსით. ნორმა: „ვ) მხარისთვის ცნობილი გახდა ისეთი გარემოებები და მტკიცებულებები, რომლებიც ადრე რომ ყოფილიყო წარმოდგენილი სასამართლოში საქმის განხილვის დროს, გამოიწვევდა მისთვის ხელსაყრელი გადაწყვეტილების გამოტანას“ - თავისი შინაარსით არის მთლიანად მხარის სამართლებრივი დამოკიდებულება და არა უკვე დადგენილი ფაქტი. მხარე მიიჩნევს, რომ ეს გარემოება რომ ეცნობებინა სასამართლოსთვის, ან ეს მტკიხცებულება რომ წარდეგინა, გამოვიდოდა მისთვის ხელსაყრელი გადაწყვეტილება. პირველ ეტაპზე მოწმბდება, რამდენად არის გარემოება თუ მტკიცებულება მხარისთვის „ახლადააღმოჩენილი“ და რამდენად აქვს მას საპატიო მიზეზები, რომ ასეთი გარემოება და მტკიცებულება ვერ წარუდგინა სასამართლოს საქმის განხილვის ვერცერთ ეტაპზე. პროცესუალური, ფორმალური მხარის შემოწმების შემდეგ (დაცულია თუ არა ინფორმაციის მიღებიდან სასამართლოსთვის მიმართვის 30 დღიანი ვადა) სასამართლომ, საქმეში არსებულ მტკიცებულებებთან ერთობლიობაში, უნდა შეაფასოს ახალი გარემოებაც თუ მტკიცებულებაც და თუ არის ამის სამართლებრივი არგუმენტი, უნდა შეცვალოს გადაწყვეტილება იმგვარად, როგორიც იქნებოდა იგი ასეთი გარემოებისა თუ მტკიცებულების თავის დროზე წარდგენის შემთხვევაში - ან უნდა შეცვალოს გადაწყვეტილება, ან უნდა დატოვოს კვლავ ისეთი, როგორიც იყო. რა თქმა უნდა, მხარეს (ორივეს) ასეთი გადაწყვეტილების მიღების შემთხვევაში უნდა ჰქონდეს მისი გასაჩივრების უფლება. ამიტომ უპრიანია ეს მოხდეს სწორედ ისე, როგორც სისხლის სასამართლის საპროცესო კოდექსით არის დადგენილი. გადაწყვეტილება გადასინჯოს სააპელაციო სასამართლომ, ხოლო მისი კანონიერება და სამართლიანობა საბოლოოდ დაადგინოს უზენაესმა სასამართლომ, როგორც საკასაციო ინსტანციამ და თუ საქმეზე გამოვიდა ახალი, განსხვავებული გადაწყვეტილება, იგი ძალაში უნდა შევიდეს უზენაესი სასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილებით. სადაო ნორმების შინაარსით კი გვაქვს ტერმინი - „საქმის წარმოების განახლება.“ მართალია სამოქალაქო საპროცესო კოდექსი გადაწყვეტილების ბათილობასა და საქმის წარმოების განახლებას შორის აკეთებს განსხვავებას, მაგრამ ეს განსხვავება მხოლოდ ფორმალური და მოჩვენებითია, რადგან საქმის წარმოების განახლების მიზნით სასამართლო აუქმებს გადაწყვეტილებას, ეს იგივე გადაწყვეტილების ბათილად ცნობაა დამდგარი შედეგით. პრობლემას ჰქმნის ის მომენტი, მიუხედავად იმისა, რომ სავალდებულოა განცხადებაში იყოს მოთხოვნილი და დასაბუთებული, თუ რა ფორმით და როგორ უნდა შეიცვალოს გადაწყვეტილება, სასამართლო „გ ა ნ ჩ ი ნ ე ბ ი თ“ მხოლოდ აუქმებს კანონიერ ძალაში შესულ გადაწყვეტილებას და იმავე აქტით არ გამოქვს საქმეზე ახალი გადაწყვეტილება. ეს განჩინება საჩივრდება კერძო საჩივრით სააპელაციო სასამართლოში. მის განხილვას სჭირდება გარკვეული დრო, თანაც ასეთი „საქმის წარმოების განახლება“ შეიძლება მოხდეს გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლიდან განუსაზღვრელი დროის შემდეგ და ისეთ სიტუაციაში, როცა გადაწყვეტილება კარგა ხნის აღსრულებულია და მხარეს გადაწყვეტილების სამართლებრივი შედეგი რეალიზებული აქვს. ე.ი. გვაქვს პროცესუალურად აბსურდული სიტუაცია. კანონიერ ძალაში შესული და აღსრულებეული გადაწყვეტილება უქმდება სასამართლოს აქტით, მაგრამ იგივე აქტით არ გამოდის ახლი გადაწყვეტილება. საკითხავია, რატომ?! მხარე, რომელიც მიმართავს სასამართლოს, ითხოვს სასამართლოსგან შეაფასოს ახალი გამოვლენილი გარემოება და ან აღმოჩენილი მტკიცებულება სხვა მტკიცებულებებთან ერთად და გამოიტანოს მისთვის ხელსაყრელი გადაწყვეტილება! რატომ არ ან ვერ უნდა გადაწყვიტოს ეს სასამართლომ იმავე აქტით?! თუ საუბარია მოწინააღმდეგე მხარის პროცესუალურ უფლებებზე, ეს უნდა მოწესრიგდეს სხვაგვარად. მაგ. როცა ახლად აღმოჩენილი გარემოების შესახებ განცხადება შედის სასამართლოში იგი უნდა გადაეცეს სასამართლოს მიერ მოწინააღმდეგე მხარეს, უნდა გაიმართოს ზეპირი მოსმენა და ორივე მხარემ თანაბრად უნდა გამოიყენოს პროცესუალური თანასწორობისა და შეჯიბრებითობის პრინციპი იმ საკითხების გადასაწყვეტად, რამდენად არის გარემოება ან მტკიცებულება ახლად აღმოჩენილი თუ გამოვლენილი; რამდენად დაცულია მათი აღმოჩენისა თუ მოპოვების საპროცესო კანონმდბელობით დადგენილი პროცედურები (უკანონოდ მოპოვებული მტკიცებულება); დაცულია თუ არა სასამართლოსთვის მიმართვის დადგენილი საპროცესო ვადა; არის თუა არა გარემოება ან მტკიცებულება შემხებლობაში დავის საგანთან... ამით უნდა დასრულდეს ის პროცესუალური ნაწილი, რაც საქმეზე მტკიცებულების კანონიერად მოპოვებისა და დართვის ეტაპებია, ორივე მხარისათვის თანაბარი უფლებების გათვალისწინებით და ამის შემდეგ უნდა დადგეს დღის წესრიგში გადაწყვეტილების გადასინჯვის პროცესუალური ეტაპი. გასაჩივრებული ნორმატიული აქტებისს შინაარსით დადგენილია: „გადაწყვეტილების გაუქმების შემდეგ საქმე რომელზედაც ეს გადაწყვეტილება იყო გამოტანილი, თავიდან უნდა იქნეს განიხილული საქმეთა განხილვის შესახებ ამ კოდექსით დადგენილი წესით.“ რას ნიშნავს ეს? ამ კოდესით, ანუ სამოქალაქო საპროცესო კოდესით, დადგენილია საქმის გახილვის ეტაპები: სარჩელის სასამართლოში შეტანა; სასამართლოს მიერ სარჩელის წარმოებაში მიღება; სარჩელისა და თანდართული მტკიცებულებების მოპასუხისათვის გადაგზავნა და შესაგბლის შემოტანის ვადის განსაზღვრა; შესაგებლის მხარისათვის გადაგზავნა; მოსამზადებელი სხდომის გამართვა; სხვა და სხვა სახის შუამდგომლობების განხილვა და გადაწყვეტა და მთავარი სხდომის დანიშვნა. მთავარ სხდომაზე ასევე შესაძლებელია ახალი მტკიცებულების თუ გარემოების საქმეზე დართვა, თუ არსებობს ამის პროსეუალური შესაძლებლობა - აქმადე წარმოუდგენლობის საპატიო მიზეზი, და საქმესთან მისი შემხებლობა და სასამართლო იღებს გადაწყვეტილებას არსებული მტკიცებულებების ერთობლიობით. თუ სასამართლო საქმის თავიდან განხილვას გაიგებს ამდაგვარად, რომ საქმეს მხოლოდ ის ახალი გარემოება და ან მტკიცებულება უნდა დაემატოს და სხვა არაფერი, მაშინ რატომ ვერ მიიღებდა ახალ გადაწყვეტილბას საქმის წარმოების განახლების მაგიერ გადაწყვეტილების შეცვლის შესახებ? თუ ყველაფერი თავიდან უნდა დაიწყოს (სწორედ ასეთი შინაარსისკენ იხრება სადაო ნორმები) რამდენად არის მაშინ დაცული და გარანტირებული მხარეთა თანაბრობა, თანასწორობა და შეჯიბრებითობა?! საქმე სულ სხვა პროცესუალური და მატერიალური კანონმდებლობისა და სულ სხვაგვარი მოცემულობების პირობებში იყო განხილული და გადაწყვეტილი. განცხადების შემომტან მხარეს მიღებული აქვს გადაწყვეტილებასტან დაკავშირებული ყველა ინფორმაცია. მან წარადგინა შესაგებელი და წარედგინა შესაგებელი თავის პოზიციაზე, გაკეთებული აქვს სათანადო ახსნა-განმარტებები, მიღებული აქვს სამართლებრივ შედავებაზე მოწინააღმდეგე მხარის ახსნა-განმარტებებიც, ასევე სამივე ინსტანციის სასამართლოს მიერ აღწერილი და შეფასებული გარემოებები. იგი საქმის თავიდან დაწყებისა და განხილვის შემთხვევაში, ამ ყველაფერს გაითვალისწინებს. ეს იგივეა, მხარემ ახალ გარემოებად მის მიერ სამოქალაქო საპროცესო კანონმდებლობის ამ ეტაპზე შედარებით უკეთ შესწავლა და ცოდნა წამოაყენოს. რაც მთავარია, საქმეზე ახალი გამოტანილი გადაწყვეტილება, კვლავ იდენტურიც რომ გამოვიდეს, მას ეძლევა კიდევ ერთხელ სააპელაციო და საკასაციო ინსტანციებში გასაჩივრების უფლება და ვღებულობთ პროცესუალურ ნონსენს - დავის დაუსრულებლობას! კანონიერ ძალაში შესული და აღსრულებული გადაწყვეტილება შეიძლება იყოს ფორმალურად დროებით 3-5 წლის განმავლობაში გაუქმებული და კვლავ ისეთივე შინაარსით აღსდგეს საბოლოო გადაწყვეტილებით. როგორი ინტერპრეტაციებით და მანიპულაციებით შეიძლება მხარემ ეს პროცესუალური უკანონობა გამოიყენოს, ეს ზოგადად ძნელად განსაჭვრეტია, მაგრამ ჩვენს კონკრეტულ სიტუაციაში სახეზეა ძოწენიძისათვის უკვე მიყენებული ზიანი. სწორედ ამიტომ წარმოგიდგინეთ ამ ფაქტების დამადასტურებელი მტკიცებულებები. სადაო ნორმები არვღევს სამართლიანი სასამართლოს პრინციპს და სასამართლოსადმი მიმართვის უფლების მატერიალურ შინაარს და დაცვის გარანტირებულობის შინაარს მეორე მხრიდანაც, ანუ მოწინააღმდეგე მხარისთვისაც. თუ მართლა არის ისეთი გარემოება გამოვლენილი, ან ახალი მტკიცებულებაა აღმოჩენილი, რომელმაც საქმეზე უნდა გამოიწვიოს სხვაგვარი ანუ დაინტერესებული პირის სასარგებლო გადაწყვეტილება, რატომ არ უნდა გაკეთდეს, მოხდეს ეს სწორედ გადაწყვეტილების გადასინჯვის გზით სააპელაციო სასამართლოს მიერ?! ასე ხომ უფრო სწრაფ და ეფექტურ შედეგს მიიღებს?! იმ შემთხვევაში თუ სარჩელი არ იყო დაკმაყოფილებული და შესაძლებელია მისი დაკმაყოფილება სხვა მტკიცებულებებთან ერთობლიობაში, რომელიც უკვე საქმეში დევს, რატომ უნდა დაიწყოს საქმის განხილვა თავიდან და რატომ უნდა მიეცეს მოპასუხე მხარეს არათანაზომიერი უფლება მტკიცებულებების თუ არგუმენტების მოპოვებისა?! რატომ უნდა დადგეს შედეგი ძალიან გვიან, თუ სააპელაციო სასამართლოს მიერ გადაწყვეტილების გადასინჯვას უფრო სწარფად და ეფექტურად შეაფასებს საკასაციო სასამართლო და კანონიერი, დასაბუთებული და სამართლიანი გადაწყვეტილება უფრო დროულად შევა ძალაში და დასრულდება დავა, რაც სასამართლოსადმი მიმართვის უფლების მთავარი ობიექტური მიზანია?! მიზანი ნამდვილად არის დავა დასრულდეს დამაჯერებლად სასამართლოს ავტორიტეტის აღიარებისა და პატივისცემის პირობებში, რათა გადაწყვეტილება შესაგუებელი იყოს მხარეთათვის. სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის ამ თავით გათვალისწინებული ნორმის, კერძოდ 422-ე, 426-ე მუხლის კონსტიტუციურობასთან დაკავშირებით, საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს პლენუმის მიერ 2013 წლის 05 ნოემბერს მიღებულია გადაწყვეტილება N3/1/531-ს საქმეზე. ახლა ნამდვილად უადგილოა ეს მრავალგვერდიანი და ზედმიწევნით დასაბუთებული გადაწყვეტილების, სხვა და სხვა არგუმენტები თუ პასაჟები აქ მოვიტანო, რადგან ეს იმ სასამართლოს გადაწყვეტილებაა სადაც შემომაქვს სარჩელი. საკონსტიტუციო სასამართლო კი ამას ჩემზე უკეთ იცნობს, მაგრამ სწორედ იმიტომ რომ ბოლომდე ვეთანხმები და ვიზიარებ ამ გადაწყვეტილებაში განვითარებულ მსჯელობებს, ღრმად ვარ დარწმუნებული, ეს სარჩელი მიღებული იქნება წარმოებაში არსებითად განსახიველად, დაკმაყოფილდება და სერიოზული ხარვეზი - ანტიკონსტიტუციურობა - გასწორდება სამოქალაქო საპროცესო საქმეთა წარმოებაში. |
სარჩელით დაყენებული შუამდგომლობები
შუამდგომლობა სადავო ნორმის მოქმედების შეჩერების თაობაზე: კი
შუამდგომლობა პერსონალური მონაცემების დაფარვაზე: არა
შუამდგომლობა მოწმის/ექსპერტის/სპეციალისტის მოწვევაზე: არა
კანონმდებლობით გათვალისწინებული სხვა სახის შუამდგომლობა: არა