კოლეგიის შემადგენლობა:

1.კონსტანტინე ვარძელაშვილი – სხდომის თავმჯდომარე;

2. ქეთევან ერემაძე – წევრი, მომხსენებელი მოსამართლე;

3. მაია კოპალეიშვილი - წევრი.

სხდომის მდივანი: ლილი სხირტლაძე.

საქმის დასახელება: საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია და საქართველოს მოქალაქე თამარ ჩუგოშვილი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ.

დავის საგანი: ,,ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის შესახებ” საქართველოს კანონის მე-7 მუხლის მე-2 პუნქტის ,,მ” ქვეპუნქტის სიტყვების ,,დახურული ხასიათის” იმავე ნორმის სიტყვებთან ,,ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვება” კავშირში კონსტიტუციურობა საქართველოს კონსტიტუციის მე–20 მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით;

საქმის განხილვის მონაწილენი: მოსარჩელე საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციისა და საქართველოს მოქალაქე თამარ ჩუგოშვილის წარმომადგენელი –– გიორგი გოცირიძე; საქართველოს პარლამენტის წარმომადგენლები –– ზურაბ დეკანოიძე და თამარ ხინთიბიძე.

I
აღწერილობითი ნაწილი

1. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2011 წლის 22 სექტემბერს კონსტიტუციური სარჩელით (რეგისტრაციის №519) მიმართეს საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ და საქართველოს მოქალაქე თამარ ჩუგოშვილმა. საკონსტიტუციო სასამართლოს პირველ კოლეგიას კონსტიტუციური სარჩელი არსებითად განსახილველად მიღების საკითხის გადაწყვეტის მიზნით გადაეცა 2011 წლის 26 სექტემბერს.

2. საკონსტიტუციო სასამართლოს პირველმა კოლეგიამ 2012 წლის 12 აპრილს №1/2/519საოქმო ჩანაწერით №519 კონსტიტუციური სარჩელი მიიღო არსებითად განსახილველად. საქმის არსებითი განხილვის სხდომა გაიმართა 2012 წლის 12 და 13 ივნისს.

3. №519 კონსტიტუციური სარჩელის შემოტანის საფუძველია: საქართველოს კონსტიტუციის 42–ე მუხლის პირველი პუნქტი და 89-ე მუხლის პირველი პუნქტის “ვ” ქვეპუნქტი, “საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ” საქართველოს ორგანული კანონის მე-19 მუხლის პირველი პუნქტის “ე” ქვეპუნქტი, 39-ე მუხლის პირველი პუნქტის “ა” ქვეპუნქტი და “საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ” საქართველოს კანონის მე–15 და მე–16 მუხლები.

4. კონსტიტუციურ სარჩელში, მოსარჩელე სადავოდ ხდის ,,ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის შესახებ” საქართველოს კანონის მე-7 მუხლის მე-2 პუნქტის ,,მ” ქვეპუნქტის სიტყვებს – ,,დახურული ხასიათის” იმავე ნორმის სიტყვებთან –,,ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვება” კავშირში კონსტიტუციურობას საქართველოს კონსტიტუციის მე–20 მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით.

5. ,,ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის შესახებ” საქართველოს კანონის მე-7 მუხლის მე-2 პუნქტის ,,მ” ქვეპუნქტი განსაზღვრავს ისეთი ოპერატიულ-სამძებრო ღონისძიების სახეს, როგორიცაა ინტერნეტურთიერთობის მონიტორინგი. აღნიშნული ღონისძიება გულისხმობს გლობალურ საინფორმაციო ქსელში (ინტერნეტში) მიმდინარე ღია და დახურული ხასიათის ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვებას და მათში მონაწილეობას, ასევე უკანონო კომპიუტერული მონაცემის მიღების სიტუაციის შექმნას, რომელიც ემსახურება დანაშაულის ჩამდენი პირის ვინაობის დადგენას.

6. საქართველოს კონსტიტუციის მე-20 მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად: „ყოველი ადამიანის პირადი ცხოვრება, პირადი საქმიანობის ადგილი, პირადი ჩანაწერი, მიმოწერა, საუბარი სატელეფონო და სხვა სახის ტექნიკური საშუალებით, აგრეთვე ტექნიკური საშუალებებით მიღებული შეტყობინებანი ხელშეუხებელია. აღნიშნული უფლებების შეზღუდვა დაიშვება სასამართლოს გადაწყვეტილებით ან მის გარეშეც, კანონით გათვალისწინებული გადაუდებელი აუცილებლობისას“.

7. მოსარჩელის მტკიცებით, პირთა შორის დახურული ინტერნეტურთიერთობა დაცულია საქართველოს კონსტიტუციის მე-20 მუხლით. მას სადავო ნორმა პრობლემატურად მიაჩნია იმდენად, რამდენადაც, მის საფუძველზე, ოპერატიულ მუშაკს შესაძლებლობა აქვს, ფარულად დააკვირდეს ინტერნეტურთიერთობას იმგვარად, რომ ამის შესახებ ამ ურთიერთობის მონაწილეებისთვის არ იყოს ცნობილი. მოსარჩელე ერთმანეთისგან მიჯნავს ინტერნეტურთიერთობაზე ფარული დაკვირვების სხვადასხვა შემთხვევებს. მისი აზრით, იმ შემთხვევაში, თუ დახურული ინტერნეტურთიერთობის სუბიექტები თანხმობას აცხადებენ ოპერატიული მუშაკის აღნიშნულ ურთიერთობაში ჩართვაზე და ნებაყოფლობით აწვდიან მას დანაშაულის შესახებ ინფორმაციას, არ არის საჭიროება ამ ოპერატიულ–სამძებრო ღონისძიების განხორციელებაზე გავრცელდეს კონსტიტუციის მე-20 მუხლით დადგენილი გარანტიები. ხოლო, თუ ურთიერთობის მონაწილეებისთვის ცნობილი არ არის, რომ მათ ურთიერთობას აკვირდებიან, მაშინ ოპერატიულ–სამძებრო ღონისძიება უნდა განხორციელდეს მხოლოდ სასამართლო კონტროლის ან გადაუდებელი აუცილებლობის შემთხვევებში.

8. მოსარჩელეს მიაჩნია, რომ ვინაიდან ინტერნეტურთიერთობის მონაწილეებისათვის უცნობია, რომ მათი დახურული კომუნიკაცია ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის განმახორციელებელი ორგანოს დაკვირვების საგანს წარმოადგენს, ამიტომ ისინი მოკლებული არიან შესაძლებლობას, სადავოდ გახადონ ოპერატიულ-სამძებრო ორგანოს წარმომადგენელთა ქმედებების კანონიერების საკითხი. ასეთ შემთხვევაში, გადამწყვეტია მიუკერძოებელი სასამართლოს როლი, რომელიც უნდა იყოს ადამიანის პირადი ცხოვრების უფლების დაცვის გარანტი. სწორედ სასამართლომ უნდა მიიღოს საბოლოო გადაწყვეტილება დახურული ინტერნეტურთიერთობის დაკვირვების თაობაზე.

9. მოსარჩელე ხაზს უსვამს იმ გარემოებას, რომ სადავო ნორმის სხვა ნორმებთან წაკითხვის შემთხვევაშიც, შესაძლებელია, დახურულ ინტერნეტურთიერთობაზე ფარული დაკვირვება განხორციელდეს სასამართლოს კონტროლის გარეშე. კონსტიტუციურ სარჩელში მიმოხილულია სადავო ნორმების საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის XVI თავთან ურთიერთმიმართების საკითხი. მოსარჩელის აზრით, სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის XVI თავში არსებული რეგულაციები არ არის სადავო ნორმით განსაზღვრული ურთიერთობის იდენტური. მისი განმარტებით, სადავო ნორმას სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის აღნიშნული ნორმებისგან დამოუკიდებელი შინაარსი აქვს, რაც გულისხმობს იმას, რომ ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის განმახორციელებელ ორგანოს, სადავო ნორმაზე დაყრდნობით, შეუძლია სასამართლოს ბრძანების გარეშე განახორციელოს დახურულ ინტერნეტურთიერთობაზე დაკვირვება.

10. მოსარჩელემ ასევე მიუთითა, რომ სადავო ნორმის „ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის შესახებ“ საქართველოს კანონის სხვა ნორმებთან ერთობლივად წაკითხვის შემთხვევაშიც, სადავო ნორმით გათვალისწინებული ღონისძიება არის დამოუკიდებელი შინაარსის მატარებელი და მასზე ვერ გავრცელდება ამავე კანონის მე-7 მუხლის მე-2 პუნქტის „თ“ ქვეპუნქტი, ვინაიდან მოცემული ღონისძიება ითვალისწინებს ინფორმაციის მოხსნასა და ფიქსაციას კომპიუტერულ სისტემასთან უშუალოდ ან დისტანციურად მიერთების გზით, რაც გულისხმობს ინტერნეტში განთავსებული მონაცემის გადმოტანას, ჩაწერას, მისთვის დოკუმენტის სახის მიცემას, ხოლო სადავო ნორმით გათვალისწინებული ღონისძიება შესაძლებელია, დამოუკიდებლად განხორციელდეს ინფორმაციის მოხსნისა და ფიქსაციის, კომპიუტერულ სისტემასთან უშუალოდ ან დისტანციურად მიერთების გარეშე, რაც კიდევ ერთხელ ცხადყოფს, რომ დახურულ ინტერნეტურთიერთობაზე დაკვირვება შეიძლება განხორციელდეს ფარულად, მოსამართლის ბრძანების ან/და გადაუდებელი აუცილებლობის არსებობის გარეშე, რაც წინააღმდეგობაში მოდის კონსტიტუციის მე-20 მუხლის პირველ პუნქტთან.

11. მოსარჩელე მხარემ, საქმის არსებითი განხილვის სხდომაზე ასევე აღნიშნა, რომ სადავო ნორმა არის ბუნდოვანი, იგი იძლევა მისი სხვადასხვა, მათ შორის, კონსტიტუციის საწინააღმდეგო შინაარსით წაკითხვის შესაძლებლობას. კერძოდ, ნებისმიერი ოპერატიულ–სამძებრო ღონისძიება ტარდება ღიად, ფარულად ან/და კონსპირაციულად. მოსარჩელის მტკიცებით, სადავო ნორმით განსაზღვრული ღონისძიება შესაძლებელია ჩატარდეს როგორც ფარული, ასევე კონსპირაციული მეთოდით. კონსპირაციული მეთოდით ამ ღონისძიების ჩატარება ხდება მაშინ, როდესაც ოპერატიულ–სამძებრო საქმიანობის განმახორციელებელი პირი გამოიყენებს კონკრეტული ჯგუფის ნდობას და ამ გზით აკვირდება დახურულ ინტერნეტურთიერთობას ან/და მონაწილეობს მასში, რაც თავის მხრივ, არ ხელყოფს ადამიანის კონსტიტუციურ უფლებებს, ვინაიდან ურთიერთობის მონაწილეები ნებაყოფლობით უზიარებენ ოპერატიულ მუშაკს ამ ინფორმაციას. თუმცა სადავო ნორმა შესაძლებელია იმგვარად იქნეს განმარტებული, რომ დახურულ ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვება მოხდეს ფარულად, მოსამართლის ბრძანების გარეშე, სხვადასხვა ტექნიკური საშუალებით, მათ შორის, ისეთი საშუალებების გამოყენებით, რაც არ არის გათვალისწინებული „ოპერატიულ–სამძებრო საქმიანობის“ შესახებ საქართველოს კანონის მე-7 მუხლის მე-2 პუნქტის „თ“ ქვეპუნქტით. ამგვარ საშუალებად მოსარჩელე ასახელებს პაროლის დამზადებას და ამ გზით კომპიუტერულ სისტემაში შეღწევას. აქედან გამომდინარე, ვინაიდან სადავო ნორმა ორგვარი წაკითხვის შესაძლებლობას იძლევა და აქედან ერთ-ერთი არაკონსტიტუციურია, სადავო ნორმა ეწინააღმდეგება კონსტიტუციის მე-20 მუხლის პირველ პუნქტს.

12. მოსარჩელე თავისი არგუმენტაციის გასამყარებლად მიუთითებს ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოსა და აშშ–ის უზენაესი სასამართლოს შესაბამის პრაქტიკაზე.

13. მოპასუხე მხარის განმარტებით, სადავო ნორმებით განსაზღვრულ დახურულ ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვება შესაძლებელია განხორციელდეს მხოლოდ ორ შემთხვევაში, კერძოდ: პირველ შემთხვევაში, ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის განმახორციელებელი პირი თავად ხდება ინტერნეტურთიერთობის მონაწილე, ანუ შესაბამისი დახურული ჯგუფის წევრი ამ ჯგუფის წევრთა თანხმობით და ამის საშუალებით ახორციელებს ფარულ ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვებას; ხოლო მეორე შემთხვევაში, დაკვირვება ხორციელდება „ოპერატიულ–სამძებრო საქმიანობის“ შესახებ საქართველოს კანონის მე-7 მუხლის მე-2 პუნქტის „თ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული პროცედურებით, რისთვისაც აუცილებელია მოსამართლის ბრძანება. მოპასუხეს მიაჩნია, რომ დახურული ხასიათის ინტერნეტურთიერთობებზე ფარული დაკვირვება ტექნიკურად შეუძლებელია სხვაგვარად განხორციელდეს. მისი აზრით, დახურულ ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვების სხვა კანონიერი საშუალებები რომ ყოფილიყო, შესაძლებელია, სადავო ნორმას კონსტიტუციურობის პრობლემა ჰქონოდა, თუმცა, ვინაიდან ამგვარი საშუალებები არ არსებობს, სადავო ნორმის ვერც ერთი ინტერპრეტაცია ვერ შექმნის კონსტიტუციური უფლებების ხელყოფის საფრთხეს.

14. მოპასუხემ დამატებით მიუთითა, რომ სადავო ნორმის მიზანია ოპერატიულ–სამძებრო ღონისძიების განმახორციელებელ პირს უფლება ჰქონდეს, დახურული ხასიათის ინტერნეტურთიერთობებში უშუალოდ მიიღოს მონაწილეობა, ხოლო სადავო ნორმით განსაზღვრული ტერმინი „დაკვირვება“ მიემართება მხოლოდ ღია ხასიათის ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვებას. ამავდროულად, მოპასუხეს მიაჩნია, რომ, თუ ვერ მოხდა დახურულ ჯგუფში ოპერატიული მუშაკის შეღწევა, ჩნდება დახურული ხასიათის ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვების საჭიროება, რაც ყველა შემთხვევაში ხორციელდება მე-7 მუხლის მე-2 პუნქტის „თ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული წესით და გულისხმობს ღონისძიების ჩატარებისთვის მოსამართლის ბრძანების აუცილებლობას.

15. მოპასუხე მხარემ, საქმის არსებითი განხილვის სხდომაზე დამატებით მიუთითა, რომ დახურულ ინტერნეტურთიერთობაზე ფარულ დაკვირვებას, კონფიდენტის ჩანერგვის გარეშე, ასევე გამორიცხავს „ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-9 მუხლის მე-2 პუნქტი, რომლის თანახმად, „ისეთი ოპერატიულ-სამძებრო ღონისძიების ჩატარება, რომელიც ზღუდავს კანონით გარანტირებული სატელეფონო და სხვა სახის ტექნიკური საშუალებებით წარმოებული შეტყობინების საიდუმლოებას, დაიშვება მხოლოდ მოსამართლის ბრძანებით და პროკურორის დადგენილებით...“. შესაბამისად, ვინაიდან სადავო ნორმა გულისხმობს დახურულ ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვებას მხოლოდ კონფიდენტის ჩანერგვის გზით, ნებისმიერი სხვაგვარი ფარული დაკვირვება ამ ურთიერთობაზე უნდა განხორციელდეს მოსამართლის ბრძანებით, რაც ადასტურებს სადავო ნორმის კონსტიტუციასთან შესაბამისობას.

16. ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, მოპასუხე მხარეს მიაჩნია, რომ სადავო ნორმა არ ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციის მე-20 მუხლის პირველ პუნქტს.

II
სამოტივაციო ნაწილი

1. მოცემულ საქმეზე საკონსტიტუციო სასამართლომ უნდა გადაწყვიტოს ,,ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის შესახებ” საქართველოს კანონის მე-7 მუხლის მე-2 პუნქტის ,,მ” ქვეპუნქტის სიტყვების ,,დახურული ხასიათის” იმავე ნორმის სიტყვებთან ,,ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვება” კავშირში კონსტიტუციურობა საქართველოს კონსტიტუციის მე–20 მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით.

დავის გადაწყვეტისათვის უნდა გაირკვეს: ა)სადავო ნორმა იწვევს თუ არა პირად ცხოვრებაში ჩარევას; ბ)სადავო ნორმით პირად ცხოვრებაში ჩარევის შემთხვევაში, დაცულია თუ არა ადამიანის პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლების შეზღუდვისადმი კონსტიტუციით დადგენილი მოთხოვნები.

2. პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლება, ყველა სხვა უფლების მსგავსად, ადამიანის ღირსების გამოხატულებაა. “ადამიანის ღირსება და პიროვნული თავისუფლება მის ძირითად უფლებებში, მათ ადეკვატურ დაცვასა და სრულად განხორციელებაში გამოიხატება” (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2007 წლის 26 დეკემბრის გადაწყვეტილება N1/3/407 საქმეზე “საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია და საქართველოს მოქალაქე ეკატერინე ლომთათიძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ”). ეს უფლება სასიცოცხლოდ აუცილებელია ადამიანის თავისუფლების, თვითმყოფადობისა და თვითრეალიზაციისათვის, მისი სრულყოფილად გამოყენების ხელშეწყობა და დაცვა არსებითად განმსაზღვრელია დემოკრატიული საზოგადოების განვითარებისათვის. საკონსტიტუციო სასამართლოს არაერთხელ გაუმახვილებია ყურადღება პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლების ღირებულებაზე, მის მნიშვნელობაზე: “pირადი ცხოვრების კონსტიტუციური უფლება თავისუფლების კონცეფციის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს. ეს არის პიროვნების უფლება მისი შეხედულებით ჩამოაყალიბოს და განავითაროს ურთიერთობები სხვა ადამიანებთან, განსაზღვროს საკუთარი ადგილი, დამოკიდებულება და კავშირი გარე სამყაროსთან. პირადი ცხოვრების უფლება არის თითოეული ინდივიდის დამოუკიდებელი განვითარების საფუძველი.” (საკონსტიტუციო სასამართლოს 2009 წლის 10 ივნისის განჩინება N1/2/458 საქმეზე “საქართველოს მოქალაქეები _ დავით სართანია და ალექსანდრე მაჭარაშვილი საქართველოს პარლამენტისა და საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს წინააღმდეგ“); “ზოგადად, პირადი ცხოვრება გულისხმობს ინდივიდის ცხოვრებისა და განვითარების კერძო სფეროს. უფლება პირად ცხოვრებაზე კი, ერთი მხრივ, ნიშნავს ინდივიდის შესაძლებლობას, პირადად, საკუთარი შეხედულებისამებრ, დამოუკიდებლად შექმნას და განავითაროს თავისი კერძო ცხოვრება, ხოლო, მეორე მხრივ, იყოს დაცული და უზრუნველყოფილი მის კერძო სფეროში სახელმწიფოს, ისევე როგორც ნებისმიერი სხვა პირების ჩარევისგან. შესაბამისად, პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლება უზრუნველყოფს პიროვნების თავისუფალ განვითარებას, რადგან საშუალებას აძლევს მას, კერძო სფეროში საზოგადოების ჩარევისა და ყურადღებისაგან თავისუფალ პირობებში მოახდინოს ინფორმაციის, მოსაზრებებისა და შთაბეჭდილებების გაცვლა-გაზიარება” (საკონსტიტუციო სასამართლოს 2007 წლის 26 დეკემბრის გადაწყვეტილება N1/3/407 საქმეზე ,,საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია და საქართველოს მოქალაქე _ ეკატერინე ლომთათიძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ”); “თავისუფალი, დემოკრატიული საზოგადოება მოითხოვს ადამიანის პირადი ავტონომიის პატივისცემას, მასში სახელმწიფოსა და კერძო პირების ჩარევის მინიმუმამდე შემცირებას. ეს საზოგადოების არსებობის თანმდევი, ბუნებრივი მოთხოვნილებაა, რომლის დაცვის ლეგიტიმური მოლოდინი ყველას გააჩნია” (საკონსტიტუციო სასამართლოს 2012 წლის 29 თებერვლის გადაწყვეტილება N2/1/484 საქმეზე ` საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია~ და საქართველოს მოქალაქე თამარ ხიდაშელი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“).

3. მაშასადამე, პირადი ცხოვრებით დაცულია პირების კერძო სფერო (სივრცე). აქ იგულისხმება როგორც კონკრეტული ტერიტორია, ადგილი (მაგალითად, საცხოვრებელი სახლი, პირადი ავტომანქანა ან სხვა პირადი მფლობელობა), ისე განსაზღვრულ პირთა წრე, ვისთანაც პირს სურს კომუნიკაცია, ვისაც ის ირჩევს კონკრეტული ურთიერთობისათვის, ასევე საკითხები, რომელთა ანონიმურობა და ხელშეუხებლობა ან პირთა მხოლოდ კონკრეტულ წრეში განსაჯაროებაც სურს პირს. კერძო, პირად სივრცეს (სფეროს) ადამიანი თავად ქმნის და აქვს გონივრული მოლოდინი იმისა, რომ მის მიერ შერჩეულ, სასურველ ან მისთვის საჭირო საკითხებზე კომუნიკაცია მიუწვდომელი, ანონიმური, ხელშეუხებელი დარჩება ყველა იმ პირისათვის, რომელიც მან საკუთარი პირადი სივრცის მიღმა დატოვა. “ადამიანის უფლება, იარსებოს საზოგადოებისგან დამოუკიდებლად, ჰქონდეს ურთიერთობა პირთა იმ წრესთან, რომელსაც ის აირჩევს, წარმოადგენს პიროვნების არსებობისათვის აუცილებელ ფაქტორს“ (საკონსტიტუციო სასამართლოს 2012 წლის 29 თებერვლის გადაწყვეტილება N2/1/484 საქმეზე `საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია~ და საქართველოს მოქალაქე თამარ ხიდაშელი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“).

4. მოცემულ შემთხვევაში, საკონსტიტუციო სასამართლო არ დგას პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლების სრულყოფილი განმარტების საჭიროების წინაშე. მოსარჩელეს მიაჩნია, რომ სადავო ნორმა ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციის მე-20 მუხლით დაცულ ადამიანის პირადი ჩანაწერის, მიმოწერის, ტექნიკური საშუალებებით საუბრისა და, აგრეთვე, ტექნიკური საშუალებებით მიღებული შეტყობინების ხელშეუხებლობის უფლებას.

5. საქართველოს კონსტიტუციის მე-20 მუხლის პირველი პუნქტის მიხედვით: “ადაიმანის ... პირადი ჩანაწერი, მიმოწერა, საუბარი ... სხვა ტექნიკური საშუალებებით, აგრეთვე ტექნიკური საშუალებებით მიღებული შეტყობინებანი ხელშეუხებელია…...”. პირადი ცხოვრების ამ უფლებრივი კომპონენტების ფარგლებში „დაცულია როგორც ზეპირი, ისე წერილობითი ურთიერთობა ტელეფონის, ფაქსის, ინტერნეტის, ელექტრონული და ჩვეულებრივი ფოსტის და ნებისმიერი სხვა ტექნიკური საშუალებით” (საკონსტიტუციო სასამართლოს 2007 წლის 26 დეკემბრის გადაწყვეტილება N1/3/407 საქმეზე ,,საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია და საქართველოს მოქალაქე _ ეკატერინე ლომთათიძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ”). ამ შემთხვევაში, კონსტიტუციის მიზანი არის, დაიცვას პირებს შორის, ნებისმიერი საშუალებით, საუბრისა და მიმოწერის შესაძლებლობა. დემოკრატიული საზოგადოების არსებობა და განვითარება წარმოუდგენელია, შეუძლებელია ინფორმაციის თავისუფლების, აზრთა გაცვლისა და ადამიანების ნებისმიერ სფეროში თავისუფალი კომუნიკაციის გარანტირებული შესაძლებლობის გარეშე. ამ თვალსაზრისით, ინტერნეტის მნიშვნელობა თანამედროვე დემოკრატიული საზოგადოების განვითარებისათვის ძალიან დიდია და ყოველდღიურად მზარდი. ის ადამიანთა კომუნიკაციის, მოსაზრებების გაცვლის, გაზიარების ძალზე ეფექტური და მოსახერხებელი საშუალებაა.

6. როგორც უკვე აღინიშნა, ადამიანებს აქვთ უფლება, მათთვის სასურველი ან საჭირო ინფორმაცია მიაწოდონ მხოლოდ კონკრეტულ პირს (პირებს), ანუ აქვთ უფლება, აირჩიონ თემები, ინტერესები და პირთა წრე, ვისთანაც ამ თემებზე კომუნიკაცია სურთ. ინტერნეტი არის ერთ-ერთი შესაძლებლობა ასეთი საჯარო ან კერძო ურთიერთობებისთვის. ამიტომ, თუ არ იქნება ინფორმაციის დაცულობის და პირთა ანონიმურობის დაცვის შესაბამისი გარანტია, ეს კითხვის ქვეშ დააყენებს პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობას, ამასთან, დააბრკოლებს, გაართულებს ამ გზით კომუნიკაციას ნებისმიერ სფეროში. რაც, საბოლოო ჯამში, ხელს შეუშლის დემოკრატიული პროცესების განვითარებას.

7. ადამიანის პირადი ცხოვრების დაცულობას უზრუნველყოფს კონსტიტუციით გათვალისწინებული სახელმწიფოს შესაბამისი ვალდებულებები: „ერთი მხრივ, არსებობს სახელმწიფოს პოზიტიური ვალდებულება, უზრუნველყოს პირადი ცხოვრების პატივისცემა და ამ უფლებით ეფექტიანი სარგებლობა, რაც, პირველ რიგში, გულისხმობს პიროვნების თავისუფალი განვითარების ხელშემშლელი გარემოებების, შეზღუდვების უგულებელყოფას, აღკვეთას. მეორე მხრივ, სახელმწიფოს აქვს ნეგატიური ვალდებულება, არ ჩაერიოს კონსტიტუციის მე-20 მუხლით დაცული უფლებებით სარგებლობაში და, შესაბამისად, უზრუნველყოს პიროვნების დაცვა, მის პირად ცხოვრებაში სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოების ან თანამდებობის პირების მხრიდან თვითნებური ჩარევისაგან” (საკონსტიტუციო სასამართლოს 2007 წლის 26 დეკემბრის გადაწყვეტილება N1/3/407 საქმეზე ,,საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია და საქართველოს მოქალაქე _ ეკატერინე ლომთათიძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ”). პირადი ცხოვრების ზემოაღნიშნული უფლებრივი კომპონენტის უზრუნველყოფის ფარგლებში სახელმწიფოს „ეკრძალება, გაეცნოს სატელეფონო და სხვა სახის ტექნიკური საშუალებით წარმოებული საუბრებისა და შეტყობინებების შინაარსს, აგრეთვე, დააწესოს კონტროლი, ვისთან და რა ინტენსივობით შედგა ასეთი ურთიერთობები” (საკონსტიტუციო სასამართლოს 2007 წლის 26 დეკემბრის გადაწყვეტილება N1/3/407 საქმეზე ,,საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია და საქართველოს მოქალაქე _ ეკატერინე ლომთათიძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ”).

8. იმავდროულად, ეს უფლება არ არის აბსოლუტური. დემოკრატია ეყრდნობა რა კერძო და საჯარო ინტერესებს შორის გონივრული ბალანსის არსებობას, “უფლებათა უმრავლესობის შეზღუდვა აუცდენელია, რადგან მათი რეალიზაცია ხშირად წარმოშობს ღირებულებათა კონფლიქტს... მაშინ როდესაც ინტერესების დაპირისპირება აუცდენელია, წარმოიშობა მათი ჰარმონიზაციის, სამართლიანი დაბალანსების აუცილებლობა” (საკონსტიტუციო სასამართლოს 2011 წლის 22 დეკემბრის გადაწყვეტილება NN1/1/477 საქმეზე „საქართველოს სახალხო დამცველი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“). „თანამედროვე სახელმწიფოს სტაბილურობის ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს პირობას წარმოადგენს კერძო და საჯარო ინტერესებს შორის პრიორიტეტების სწორად და სამართლიანად განსაზღვრა, ხელისუფლებისა და ადამიანის ურთიერთობის გონივრულად დაბალანსებული სისტემის შექმნა. ეს, პირველ რიგში, გამოხატულებას პოვებს ყოველი კონკრეტული უფლების შინაარსისა და ფარგლების ადეკვატურ საკანონმდებლო განსაზღვრაში“ (2007 წლის 2 ივლისის N1/2/384 გადაწყვეტილება საქმეზე “საქართველოს მოქალაქეები – დავით ჯიმშელეიშვილი, ტარიელ გვეტაძე და ნელი დალალიშვილი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ”).

პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლებაც შეიძლება შეიზღუდოს დემოკრატიულ სახელმწიფოში აუცილებელი, კონსტიტუციით გათვალისწინებული ლეგიტიმური მიზნების მისაღწევად, ამასთან იმ პირობის სავალდებულო დაცვით, რომ უფლებაში ჩარევა ლეგიტიმური მიზნების მიღწევისთვის აუცილებელი და პროპოციული გზით მოხდება.

9. საკონსტიტუციო სასამართლომ გადაწყვეტილებაში საქმეზე „ეკატერინე ლომთათიძე და საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“ პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლების შეზღუდვის ლეგიტიმურ მიზანთან დაკავშირებით განაცხადა: „ქვეყნის კონსტიტუციური წყობის, სახელმწიფო და ეროვნული უსაფრთხოების, საზოგადოებრივი წესრიგის დაცვა, დანაშაულის თავიდან აცილება, რაც საბოლოო ჯამში ემსახურება ადამიანთა უფლებების ეფექტურ დაცვას, დემოკრატიული და სამართლებრივი სახელმწიფოს ვალდებულებაა. ზუსტად ამ საჯარო ინტერესების უზრუნველყოფას ემსახურება დასახელებული უფლების შეზღუდვა“.

10. ნიშანდობლივია, რომ “ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის შესახებ“ საქართველოს კანონის თანახმად: „ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობა არის ამ კანონით დადგენილი სახელმწიფო ორგანოების სპეციალური სამსახურების მიერ თავიანთი კომპეტენციის ფარგლებში ღია თუ ფარული მეთოდით ჩატარებული ღონისძიებების სისტემა, რომლის მიზანია ადამიანის უფლებებისა და თავისუფლებების, იურიდიული პირის უფლებების, საზოგადოებრივი უშიშროების დაცვა დანაშაულებრივი და სხვა მართლსაწინააღმდეგო ხელყოფისაგან“. აღნიშნული განმარტებიდან გამომდინარე აშკარაა, რომ ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობა ადამიანის უფლებებისა და საზოგადოებრივი უშიშროების დაცვას ისახავს მიზნად, რაც, უდავოდ, კონსტიტუციურ ლეგიტიმურ მიზნებს განეკუთვნება.

11. „თავისთავად, დასახელებული საჯარო ინტერესების არსებობა, იმავდროულად, არ არის საკმარისი უფლებაში ჩარევის გამართლებისათვის. თვალსაჩინო უნდა იყოს ამ საჯარო ინტერესების დაცვის აუცილებლობა. ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, კანონმდებლობა ადეკვატური მექანიზმებით უნდა ქმნიდეს ისეთ ვითარებას, რომ საჯარო ინტერესების მისაღწევად უფლებაში ჩარევა ხდებოდეს მხოლოდ რეალური აუცილებლობის შემთხვევაში.

გარდა ამისა, სახელმწიფოს არა აქვს უფლება, სერიოზულ საფრთხესთან ბრძოლის მოტივით მიიღოს ნებისმიერი ზომები, რომლებსაც ის შესაბამისად და ადეკვატურად მიიჩნევს. უფლებაში ჩარევა, მისი ფარული ხასიათიდან გამომდინარე, აჩენს უფლებამოსილების გადამეტების, ბოროტად გამოყენების რისკს, რასაც შესაძლოა მავნე შედეგები მოჰყვეს მთლიანად დემოკრატიული საზოგადოებისთვის. შესაბამისად, დემოკრატიულ საზოგადოებაში, უფლებაში ჩარევა შეიძლება იყოს გამართლებული მხოლოდ მაშინ, თუ კანონმდებლობა უზრუნველყოფილი იქნება ძალაუფლების ბოროტად გამოყენებისაგან დაცვის ეფექტური მექანიზმებით. სახელმწიფო, რომელიც საკუთარ მოქალაქეებს აყენებს ფარული კონტროლის რისკის ქვეშ, არ უნდა სარგებლობდეს შეუზღუდავი უფლებამოსილებებით. წინააღმდეგ შემთხვევაში, დაუბალანსებელმა კანონმდებლობამ, დემოკრატიის დაცვის მოტივით, შესაძლოა თავად დემოკრატია გახადოს ძალზე მყიფე და სათუო”(საკონსტიტუციო სასამართლოს 2007 წლის 26 დეკემბრის გადაწყვეტილება N1/3/407 საქმეზე ,,საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია და საქართველოს მოქალაქე _ ეკატერინე ლომთათიძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ”).

12. ზუსტად კერძო და საჯარო ინტერესების დაბალანსებას ემსახურება უფლებაში ჩარევის კონსტიტუციით დადგენილი ფარგლები. ნიშანდობლივია, რომ კონსტიტუციის მე–20 მუხლი განსაზღვრავს მასში მოცემული უფლების როგორც მატერიალურ შინაარსს, ისე უფლების შეზღუდვის ფორმალურ გარანტიებს. კერძოდ, კონსტიტუციის მიხედვით, პირადი ცხოვრების შეზღუდვა დაიშვება სასამართლოს გადაწყვეტილებით ან მის გარეშეც, კანონით გათვალისწინებული გადაუდებელი აუცილებლობისას.

13. საქართველოს კონსტიტუციის მე-20 მუხლით გათვალისწინებულ ზემოაღნიშნულ მოთხოვნებთან სადავო ნორმის კონსტიტუციურობის შეფასებისთვის უნდა გავაანალიზოთ მისი შინაარსი. „ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-7 მუხლის მე-2 პუნქტის „მ“ ქვეპუნქტს შემოაქვს ისეთი ოპერატიულ-სამძებრო ღონისძიების ცნება, როგორიც არის ინტერნეტურთიერთობის მონიტორინგი. კერძოდ, ამ ნორმის თანახმად, ინტერნეტურთიერთობის მონიტორინგი არის “გლობალურ საინფორმაციო ქსელში (ინტერნეტში) მიმდინარე ღია და დახურული ხასიათის ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვება და მათში მონაწილეობა, ასევე უკანონო კომპიუტერული მონაცემის მიღების სიტუაციის შექმნა, რომელიც ემსახურება დანაშაულის ჩამდენი პირის ვინაობის დადგენას”.

14. მოსარჩელის აზრით, სადავო ნორმა ინტერნეტურთიერთობის მონიტორინგის სხვა საშუალებებთან ერთად, მოიცავს დახურული ხასიათის ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვების შესაძლებლობასაც სასამართლოს გადაწყვეტილების გარეშე და სადავო ნორმის ზუსტად ეს შინაარსი მიაჩნია არაკონსტიტუციურად. მოპასუხის აზრით კი, სადავო ნორმის მიზანია ოპერატიულ–სამძებრო ღონისძიების განმახორციელებელ პირს უფლება ჰქონდეს დახურული ხასიათის ინტერნეტურთიერთობებში უშუალოდ მიიღოს მონაწილეობა, ანუ თავად გახდეს შესაბამისი დახურული ჯგუფის წევრი ამ ჯგუფის წევრთა თანხმობით და ამ გზით განახორციელოს დახურულ ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვება; ხოლო ფარული დაკვირვება შესაძლებელია განხორციელდეს მხოლოდ „ოპერატიულ–სამძებრო საქმიანობის“ შესახებ საქართველოს კანონის მე-7 მუხლის მე-2 პუნქტის „თ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული პროცედურებით, რისთვისაც აუცილებელია მოსამართლის ბრძანება. შესაბამისად, მოპასუხის აზრით, სადავო ნორმით განსაზღვრული ტერმინი „დაკვირვება“ მიემართება მხოლოდ ღია ხასიათის ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვებას.

15. ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, პირველ რიგში, პასუხი უნდა გაეცეს კითხვას – სადავო ნორმა გულისხმობს თუ არა დახურულ ინტერნეტურთიერთობებზე ფარული დაკვირვების შესაძლებლობასაც? რადგან ამ კითხვაზე უარყოფითი პასუხის შემთხვევაში, დავას საფუძველი ეცლება.

16. სადავო ნორმის ფორმულირება არაორაზროვნად მიუთითებს, რომ ტერმინები “დაკვირვება” და „მონაწილეობა” ერთდროულად მიემართება როგორც ღია, ისე დახურული ხასიათის ინტერნეტურთიერთობებს. მაშასადამე, სადავო ნორმის მიხედვით, ინტერნეტურთიერთობის მონიტორინგი ხორციელდება: ა)ღია და დახურულ ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვების გზით; ბ)ღია და დახურულ ინტერნეტურთიერთობებში მონაწილეობით. ამასთან ნიშანდობლივია, რომ დახურული ინტერნეტურთიერთობის მონაწილეთა წრეში კონფიდენტის შეღწევის, ჩანერგვის, მათი ნდობის მოპოვებასა და მათთან, მათივე თანხმობით, კომუნიკაციის შესაძლებლობას არეგულირებს ტერმინი “მონაწილეობა”, რომელიც, როგორც უკვე აღვნიშნეთ, გულისხმობს როგორც ღია, ისე დახურულ ინტერნეტურთიერთობებში მონაწილეობას. მაშასადამე, სადავო ნორმის შემოღების კანონმდებლის მიერ დასახელებული მიზანი – ოპერატიულ–სამძებრო ღონისძიების განმახორციელებელ პირს უფლება ჰქონდეს, დახურული ხასიათის ინტერნეტურთიერთობებში უშუალოდ მიიღოს მონაწილეობა, თავად გახდეს შესაბამისი დახურული ჯგუფის წევრი ამ ჯგუფის წევრთა თანხმობით და ამის საშუალებით განახორციელოს დახურულ ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვება - მიიღწევა ზუსტად ამ ტერმინის მეშვეობით. რაც შეეხება ტერმინს „დაკვირვება“, სადავო ნორმაში არაფერი იძლევა ამ ტერმინზე დაყრდნობით დახურულ ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვების უფლებამოსილების გამორიცხვის შესაძლებლობას, მით უფრო, ვალდებულებას.

17. მაშასადამე, სადავო ნორმის დამოუკიდებლად გაანალიზების საფუძველზე, “დაკვირვება” გულისხმობს დახურულ ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვებასაც. ამასთან, სასამართლო ვერ გაიზიარებს მოპასუხის არგუმენტს, რომ „ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-7 მუხლის მე-2 პუნქტის “თ” ქვეპუნქტი ავიწროებს სადავო ნორმის შინაარსს და წარმოშობს ვალდებულებას, ის წაკითხული და გამოყენებული იქნეს მხოლოდ ინტერნეტურთიერთობებში კონფიდენტის ჩანერგვის შესაძლებლობისათვის და ღია ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვებისათვის.

18. „ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის შესახებ” საქართველოს კანონის მე-7 მუხლის მე-2 პუნქტის “თ” ქვეპუნქტში განმარტებულია შემდეგი ოპერატიულ-სამძებრო ღონისძება: “მოსამართლის ბრძანებით…... ინფორმაციის მოხსნა და ფიქსაცია კავშირგაბმულობის არხიდან (კავშირგაბმულობის საშუალებებთან, კომპიუტერულ ქსელებთან, სახაზო კომუნიკაციებთან და სასადგურო აპარატურასთან მიერთებით), კომპიუტერული სისტემიდან (როგორც უშუალოდ, ისე დისტანციურად) და ამ მიზნით კომპიუტერულ სისტემაში შესაბამისი პროგრამული უზრუნველყოფის საშუალებების ინსტალაცია;...”.

მაშასადამე, ამ ნორმის რეგულირების სფეროს წარმოადგენს:

ა)ინფორმაციის მოხსნა და ფიქსაცია კავშირგაბმულობის არხიდან (კავშირგაბმულობის საშუალებებთან, კომპიუტერულ ქსელებთან, სახაზო კომუნიკაციებთან და სასადგურო აპარატურასთან მიერთებით); ბ) ინფორმაციის მოხსნა და ფიქსაცია კომპიუტერული სისტემიდან (როგორც უშუალოდ, ისე დისტანციურად) და ამ მიზნით კომპიუტერულ სისტემაში შესაბამისი პროგრამული უზრუნველყოფის საშუალებების ინსტალაცია;

19. საკონსტიტუციო სასამართლო არ დგას ამ ნორმის შინაარსის განმარტების საჭიროების წინაშე. იმ შემთხვევაშიც კი, თუ ის, როგორც მოპასუხე აღნიშნავს, მოიცავს დახურულ იტერნეტურთიერთობებზე ხელმისაწვდომობის შესაძლებლობას, ეს ვერ მოახდენს სადავო ნორმის შინაარსის კორექტირებას და ვერ გააბათილებს იმ ნორმატიულ შინაარსს, რომელიც სადავო ნორმას აქვს – განხორციელდეს დაკვირვება დახურულ ინტერნეტურთიერთობებზე.

მოპასუხის არგუმენტი, რომ, ვინაიდან “თ” ქვეპუნქტი დახურულ ინტერნეტურთიერთობებზე მონიტორინგსაც მოიცავს, ამიტომ სამართალშემფარდებელი დახურულ ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვების ოპერატიული ღონისძიების განხორციელებისას მხოლოდ “თ” ქვეპუნქტს უნდა დაეყრდნოს და “მ” ქვეპუნქტის გამოყენების უფლება არა აქვს, გულისხმობს: ა) იმის მტკიცებას, რომ “მ” ქვეპუნქტს დახურულ ინტერნეტურთიერთობებზე “დაკვირვების” ნაწილში ნორმატიული შინაარსი არა აქვს, რაც პრინციპულად არასწორია. “მ” ქვეპუნქტი დამატებით საგანგებოდ იქნა მიღებული (2010 წლის 24 სექტემბერს). ახალი ქვეპუნქტის დამატება გულისხმობს ახალი ურთიერთობების სამართლებრივ რეგულირებას, წინააღმდეგ შემთხვევაში, ნორმის შემოღებას უბრალოდ აზრი არ აქვს. “მ” ქვეპუნქტის განმარტების შედეგად, გაირკვა, რომ ის მოიცავს დახურულ ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვების ოპერატიული ღონისძიების სამართლებრივ რეგულირებასაც, ამიტომ ნებისიმერი სხვა ნორმით იგივე ურთიერთობის მსგავსი ან განსხვავებული შინაარსით მოწესრიგება ვერ გააბათილებს “მ” ქვეპუნქტში არსებულ ნორმატიულ შინაარსს; ან ბ)”თ” და “მ” ქვეპუნქტებს შორის კოლიზიის არსებობას და მის გადაწყვეტას “თ” ქვეპუნქტისთვის უპირატესობის მინიჭების გზით; საკონსტიტუციო სასამართლო იხილავს არა კანონიერების, არამედ ნორმის კონსტიტუციურობის საკითხს, რომელზეც გავლენას ვერ მოახდენს ნორმებს შორის კოლიზიის გადაწყვეტის შედეგები. კოლიზიურ ნორმებს შორის ერთისათვის უპირატესობის მინიჭება ვერ აბათილებს მეორე ნორმის იურიდიულ ძალას და მით უფრო ვერ წყვეტს ამ ნორმის კონსტიტუციასთან მიმართების საკითხს. ამასთან დაკავშირებით საკონსტიტუციო სასამართლოს მკაფიოდ აქვს ჩამოყალიბებული პოზიცია. “უდავოა, რომ სამართალგამოყენების პროცესში ნორმათა შორის კოლიზიისას სამართალშემფარდებელმა უნდა გამოიყენოს უფრო მეტი იურიდიული ძალის მქონე აქტი, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ ქვემდგომ აქტს იურიდიული ძალა არ აქვს. ... საკონსტიტუციო სასამართლო შეზღუდულია ნორმატიული აქტების კონსტიტუციურობის შეფასებით, რაც პრინციპულად განსხვავდება კანონიერების პრობლემის გადაწყვეტისგან“ (საკონსტიტუციო სასამართლოს 2009 წლის 27 აგვისტოს გადაწყვეტილება N1/2/434 საქმეზე “საქართველოს სახალხო დამცველი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ”).

20. სადავო ნორმის კონსტიტუციურობის შეფასებისთვის სასამართლომ ასევე უნდა გაარკვიოს შემდეგი საკითხი - ის გარემოება, რომ სადავო ნორმა ითვალისწინებს დახურულ ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვების შესაძლებლობას, ნიშნავს თუ არა იმას, რომ ეს ღონისძიება შესაძლებლია ჩატარდეს სასამართლოს გადაწყვეტილების გარეშე?

21. საკონსტიტუციო სასამართლომ არაერთხელ განმარტა პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლებაში სასამართლოს გადაწყვეტილების საფუძველზე ჩარევის კონსტიტუციური გარანტიის მნიშვნელობა. კერძოდ: „პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლებაში ჩარევისთვის კონსტიტუციით გათვალისწინებული მოსამართლის ბრძანების სავალდებულო პირობა ემსახურება კონკრეტული ოპერატიულ-სამძებრო ღონისძიების წინასწარი კონტროლის უზრუნველყოფას დამოუკიდებელი და ნეიტრალური ინსტანციის მიერ. ბუნებრივია, ეს, პირველ რიგში, მიმართულია ხელისუფლების მხრიდან უფლების ბოროტად გამოყენების თავიდან აცილებისაკენ. სასამართლო არის არაპოლიტიკური ხელისუფლება, რაც განაპირობებს და, იმავდროულად, ავალდებულებს მას ნეიტრალურობას. პერსონალურად და არსებითად დამოუკიდებელ, კანონმორჩილ მოსამართლეს შეუძლია ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში მიიღოს სწორი და დასაბუთებული გადაწყვეტილება უფლებაში ჩარევის აუცილებლობის თაობაზე“ (საკონსტიტუციო სასამართლოს 2007 წლის 26 დეკემბრის გადაწყვეტილება N1/3/407 საქმეზე ,,საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია და საქართველოს მოქალაქე – ეკატერინე ლომთათიძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ”). “კონსტიტუციის მე-20 მუხლის შესაზღუდად სასამართლოს გადაწყვეტილების აუცილებლობის კონსტიტუციური პირობა ემსახურება ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში უფლებაში ჩარევის საჭიროების არსებობის ნეიტრალური პირის მიერ შეფასებას... ოპერატიულ-სამძებრო ღონისძიებებს უფლების შეზღუდვის სხვა ფორმებისაგან განსხვავებით ახასიათებს ფარული ბუნება, მათ დიდ ნაწილს საზოგადოება საერთოდ ვერ ხედავს და, შესაბამისად, ვერ აკონტროლებს. ამ ფონზე აღმასრულებელი ხელისუფლების მხრიდან უფლებაში არათანაზომიერი ჩარევის ცდუნება და რისკი სხვა შემთხვევებთან შედარებით მაღალია. ნეიტრალური პირის მიერ აღმასრულებელი ხელისუფლების ქმედებების გაკონტორლება ამცირებს თვითნებობის რისკებს და წარმოადგენს კანონის სწორი გამოყენების მნიშვნელოვან გარანტიას” (საკონსტიტუციო სასამართლოს 2012 წლის 29 თებერვლის გადაწყვეტილება NN2/1/484 საქმეზე `საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია~ და საქართველოს მოქალაქე თამარ ხიდაშელი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“).

მაშასადამე, უფლების შეზღუდვა მოსამართლის გადაწყვეტილების საფუძველზე უმნიშვნელოვანესი კონსტიტუციური გარანტიაა როგორც თავად უფლების დაცვის, ისე კერძო და საჯარო ინტერესების დაბალანსებისათვის.

22. ნიშანდობლივია, რომ სადავო ნორმაში არ არის მითითება ამ ოპერატიულ–სამძებრო ღონისძიების სასამართლოს გადაწყვეტილებით ჩატარების აუცილებლობაზე, თუმცა ეს თავისთავად არ ნიშნავს მასზე სასამართლო გარანტიების გავრცელების შეუძლებლობას. არ არის აუცილებელი, ამა თუ იმ ურთიერთობის რეალიზაციისა და შესაბამისი უფლებების დაცვის გარანტიები ერთ ნორმაში იყოს მოცემული, რაზეც საკონსტიტუციო სასამართლოს არაერთხელ მიუთითებია. კერძოდ, „შეუძლებელია რომელიმე ნორმის მიმართ არსებობდეს პრეტენზია, რომ მან მოიცვას კონკრეტული ურთიერთობის სრულყოფილად მოწესრიგებისათვის საჭირო ყველა აუცილებელი რეგულაცია. ყველა საჭირო პირობისა თუ გარემოების ერთ ნორმაში არარსებობა, თავისთავად მის არაკონსტიტუციურობას არ ნიშნავს“ (საკონსტიტუციო სასამართლოს 2010 წლის 27 დეკემბრის გადაწყვეტილება N1/1/493 საქმეზე „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებები “ახალი მემარჯვენეები” და “საქართველოს კონსერვატიული პარტია” საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“). თუმცა, სასამართლომ ამავე გადაწყვეტილებაში ისიც აღნიშნა, რომ „ ... თუ სადავო ნორმაში არის კონსტიტუციის საწინააღმდეგო დანაწესი, დამატებითი რეგულაციები მის კონსტიტუციურობას ვერც გამოიწვევს და ვერც უზრუნველყოფს. არაკონსტიტუციურ ნორმას კონსტიტუციურად ვერ აქცევს დამატებითი კონსტიტუციის შესაბამისი ნორმების არსებობა“.

23. სადავო ნორმით გათვალისწინებულ დახურულ ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვების ოპერატიულ-სამძებრო ღონისძიების განხორციელებაზე სასამართლო კონტროლის მექანიზმის გავრცელების შესაძლებლობის გარკვევისთვის, აუცილებელია სადავო ნორმის სისტემური განმარტება.

24. დასახელებული კანონის მე-7 მუხლის მე-2 პუნქტის მთლიანობაში გააზრებით, ნათელია, რომ კანონმდებელმა ოპერატიულ-სამძებრო ღონისძიებების განსაზღვრისას, ამ ღონისძიებებით უფლებაში ჩარევის სიმძიმის გათვალისწინებით, იქვე მიუთითა, რომელი ღონისძიებები ტარდება მოსამართლის ბრძანებით. იქ, სადაც ეს მითითება არ არის (ყველა ქვეპუნქტში, “თ” და “ი” ქვეპუნქტების გარდა), ამ პუნქტის სწორად წაკითხვის შემთხვევაში, ოპერატიულ-სამძებრო ღონისძიების ჩატარებისთვის მოსამართლის ბრძანება საჭირო არ არის.

25. ნიშანდობლივია, რომ ასეთ დამოკიდებულებაზე კანონი არაერთგზის მიუთითებს – ყველა ნორმაში, რომელიც მოსამართლის ბრძანების აუცილებლობას ითვალისწინებს (მე-14 მუხლის “ვ” და „ზ“ ქვეპუნქტები, მე-20 მუხლი), მითითება არის ამ თვალსაზრისით ძირითად ნორმებზე (მე-7 მუხლის მე-2 პუნქტის “თ” და “ი” ქვეპუნქტებზე), ანუ იმ ნორმებზე, რომლებიც ადგენენ ოპერატიულ-სამძებრო ღონისძიების სახეს და მისი ბუნებიდან გამომდინარე მისი ჩატარების ერთადერთ შესაძლებლობას – მხოლოდ მოსამართლის ბრძანებით. მაგალითად: მე-20 მუხლი (“სასამართლო კონტროლი”) აკონკრეტებს, რომ “ამ კანონის მე-7 მუხლის მე-2 პუნქტის “თ” და “ი” ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული ოპერატიული ღონისძიებები, რომლებიც ზღუდავენ ადამიანის კონსტიტუციურ უფლებებსა და თავისუფლებებს, დაიშვება სასამართლოს მოტივირებული გადაწყვეტილებით, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით”. ამ ნორმიდან ასევე გამომდინარეობს, რომ უფლების შემზღუდავ ოპერატიულ ღონისძიებებად კანონი მიიჩნევს მხოლოდ მე-7 მუხლის მე-2 პუნქტის “თ” და “ი” ქვეპუნქტებით გათვალისწინებულ ოპერატიულ–სამძებრო ღონისძიებებს.

26. დამატებით აღსანიშნავია, რომ კანონი მხოლოდ ამ ოპერატიული ღონისძიებებისთვის ( მე-7 მუხლის მე-2 პუნქტის “თ” და “ი” ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული ღონისძიებებისთვის) განსაზღვრავს სასამართლო გარანტიების გავრცელების წესს (მე-7 მუხლის მე-3 პუნქტი). ცხადია, ამ ორი ღონისძიების გარდა, სხვა ღონისძიებებზეც რომ ჩაეთვალა საჭიროდ სასამართლო გარანტიების გავრცელება, კანონმდებელი, ერთი მხრივ, მე-7 მუხლის მე-2 პუნქტის შესაბამის ქვეპუნქტებში მიუთითებდა ამის თაობაზე (როგორც ეს გააკეთა “თ” და “ი” ქვეპუნქტების შემთხვევაში), ამასთან, მეორე მხრივ, დანარჩენი ღონისძიებებისთვისაც დაადგენდა სასამართლო გარანტიების გავრცელების (მოსამართლის ბრძანების გაცემის) წესს, პროცედურას.

27. ამ საკითხთან დაკავშირებით, სასამართლომ პასუხი უნდა გასცეს მოპასუხის კიდევ ერთ არგუმენტს. კერძოდ, მან მიუთითა ზოგადად კანონმდებლის ნებაზე - ოპერატიულ-სამძებრო ღონისძიებები, რომლებიც ზღუდავს ტექნიკური საშუალებებით მიღებული შეტყობინების საიდუმლოებას, ჩატარდეს მხოლოდ მოსამართლის ბრძანებით. კერძოდ, ასეთი ზოგადი ვალდებულების დამდგენ ნორმად მოპასუხემ დაასახელა „ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-9 მუხლის მე-2 პუნქტი, რომლის თანახმადაც: „ისეთი ოპერატიულ-სამძებრო ღონისძიების ჩატარება, რომელიც ზღუდავს კანონით გარანტირებული სატელეფონო და სხვა ტექნიკური საშუალებებით წარმოებული შეტყობინების საიდუმლოებას, დაიშვება მხოლოდ მოსამართლის ბრძანებით და პროკურორის დადგენილებით იმ პირის წერილობითი განცხადების საფუძველზე, რომელიც არამართლზომიერ მოქმედებათა მსხვერპლია, ან თუ სახეზეა ისეთი მართლსაწინააღმდეგო ქმედების მონაცემები, რომლისთვისაც სისხლის სამართლის კანონით სასჯელის სახით გათვალისწინებულია თავისუფლების აღკვეთა 2 წელზე მეტი ვადით“.

28. საკონსტიტუციო სასამართლო ვერ გაიზიარებს მოპასუხის პოზიციას იმასთან დაკავშირებით, რომ მე–9 მუხლის მე–2 პუნქტი შეტყობინების საიდუმლოების დაცვის დამატებით სასამართლო გარანტიებს შეიცავს. აღნიშნული ნორმის თანახმად, მოსამართლის ბრძანება აუცილებლია იმ შემთხვევაში, როდესაც ოპერატიულ–სამძებრო ღონისძიება „კანონით გარანტირებული“ სატელეფონო და სხვა ტექნიკური საშუალებებით წარმოებული შეტყობინების საიდუმლოებას ზღუდავს. შესაბამისად, თავად კანონი განსაზღვრავს იმ ღონისძიებებს, რომლებიც მოსამართლის ბრძანების საფუძველზე უნდა განხორციელდეს. ამდენად ამ ნორმის შინაარსი მიემართება მხოლოდ მე-7 მუხლის მე-2 პუნქტის „თ“ ქვეპუნქტს. „ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის შესახებ“ საქართველოს კანონის მიხედვით, ზუსტად ამ ნორმით გათვალისწინებული ღონისძიებებია მიჩნეული ისეთ ღონისძიებებად, რომლებიც ზღუდავენ კანონით გარანტირებული სატელეფონო და სხვა ტექნიკური საშუალებებით წარმოებული შეტყობინების საიდუმლოებას. იმავდროულად, მე-9 მუხლის მე-2 პუნქტი ადგენს დამატებით პირობებს, რომელთა არსებობის შემთხვევაშიც, შეიძლება ჩატარდეს ეს ღონისძიებები, კერძოდ: იმ პირის წერილობითი განცხადების საფუძველზე, რომელიც არამართლზომიერ მოქმედებათა მსხვერპლია, ან თუ სახეზეა ისეთი მართლსაწინააღმდეგო ქმედების მონაცემები, რომლებისთვისაც სისხლის სამართლის კანონით, სასჯელის სახით გათვალისწინებულია თავისუფლების აღკვეთა 2 წელზე მეტი ვადით.

ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, მე-9 მუხლის მე-2 პუნქტის მიზანს არ წარმოადგენს სასამართლო გარანტიების გავრცელების არეალის გაფართოება და ამ თვალსაზრისით ზოგადი ვალდებულების დადგენა. ეს ნორმა მიემართება მე-7 მუხლის მე-2 პუნქტის “თ” ქვეპუნქტს, მას შემხებლობა არა აქვს „მ“ ქვეპუნქტთან და შესაბამისად, არ ადგენს „მ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული ოპერატიულ-სამძებრო ღონისძიების სასამართლოს ბრძანებით ჩატარების გარანტიას.

29. მაშასადამე, დასახელებული ნორმების ერთიანი გააზრებით, ცხადია, რომ კანონმდებელმა, ერთი მხრივ, მკაცრად დააფიქსირა თავისი ნება უფლების შემზღუდავი ოპერატიული ღონისძიების ჩატარებაზე სასამართლო გარანტიების გავრცელების შესახებ, თუმცა, მეორე მხრივ, ასევე არაორაზროვანია კანონმდებლის ნება იმის თაობაზე, თუ რომელ ოპერატიულ–სამძებრო ღონისძიებებს უკავშირებს ის უფლების შეზღუდვის რისკებს და, შესაბამისად, რომელთა ჩატარებაზე მოითხოვს სასამართლო გარანტიების გავრცელებას – ეს არის მხოლოდ მე-7 მუხლის მე-2 პუნქტის “თ” და “ი” ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული ოპერატიულ–სამძებრო ღონისძიებები. ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, სადავო ნორმა ითვალისწინებს დახურულ ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვების შესაძლებლობას, ამასთან მოქმედი კანონმდებლობის ანალიზმა აჩვენა, რომ სადავო ნორმა როგორც დამოუკიდებლად, ისე სისტემური განმარტების შედეგად, ითვალისწინებს ამ ოპერატიულ–სამძებრო ღონისძიების ჩატარებას სასამართლოს გადაწყვეტილების გარეშე. მიუხედავად კანონმდებლის ზოგადი მისწრაფებისა, რომ უფლებაში ჩარევის ასეთი შემთხვევები სასამართლო კონტროლს დაქვემდებარებოდა, ამ პოზიციის სადავო ნორმით გათვალისწინებულ შემთხვევებზე გავრცელების ვალდებულება არ გამომდინარეობს არც სადავო ნორმიდან და არც ზოგადად კანონმდებლობიდან.

30. სადავო ნორმის ასეთი შინაარსი აშკარად სცდება ამავე ნორმასთან დაკავშირებით მოპასუხის მიერ დასახელებულ მიზნებსა და შინაარსს. “ცალკეულ შემთხვევაში, კანონმდებელმა შესაძლოა საკმარისი სიზუსტით, სიცხადით და ადექვატური კონკრეტულობით ვერ გამოხატოს საკუთარი ნება. შესაბამისად, ამა თუ იმ ნორმის ტექსტი პრაქტიკულად დაშორდება კანონმდებლის რეალურ შეხედულებებსა და სურვილებს მის შინაარასთან დაკავშირებით... კანონი გაგებული და აღქმული უნდა იყოს ისე, როგორც ის არის დაწერილი. სამართალშეფარდებისას უპირატესობა ენიჭება კანონის ნებას, რადგან საკანონმდებლო პროცესში გამოთქმული მოსაზრებები, ზოგადი მიზნები, რომელთაც ეფუძნება კანონპროექტები და რომელთა რეგლამენტაციაც კანონში არ მომხდარა, ვერ გამოდგება სამართალშემფარდებლის მიერ კონკრეტული გადაწყვეტილების გამართლებისთვის. მას ევალება იხელმძღვანელოს ნორმის ტექსტით, მასში პრაქტიკულად ასახული, გათვალისწინებული და არა გასათვალისწინებელი სინამდვილით “(საკონსტიტუციო სასამართლოს 2007 წლის 26 დეკემბრის გადაწყვეტილება N1/3/407 საქმეზე ,,საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია და საქართველოს მოქალაქე _ ეკატერინე ლომთათიძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ”). მაშასადამე, კანონმდებლის მხოლოდ მისწრაფება და მიზანი - პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლებაში ჩარევა დაუქვემდებაროს სასამართლოს კონტროლს, ვერ მოახდენს გავლენას სადავო ნორმის შინაარსზე, თუ ამან ასახვა არ პოვა კანონში.

31. ვინაიდან სადავო ნორმა უშვებს კონსტიტუციის მე-20 მუხლის პირველი პუნქტით დაცული უფლების შეზღუდვას სასამართლოს გადაწყვეტილების გარეშე, ნორმის კონსტიტუციურობის გადასაწყვეტად უნდა შემოწმდეს უფლების შესაძლო შეზღუდვის მეორე ფორმალური საფუძვლის – კანონით გათვალისწინებული გადაუდებელი აუცილებლობის არსებობის საკითხი. თუმცა აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ მოპასუხეს, იმის გამო, რომ ის გამორიცხავს სადავო ნორმით დახურულ ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვების შესაძლებლობას, ისევე, როგორც საერთოდ საფუძველშივე გამორიცხავს პირად ცხოვრებაში ასეთი ჩარევის შესაძლებლობას მოსამართლის ბრძანების გარეშე, არც სადავო ნორმის მხოლოდ გადაუდებელი აუცილებლობის შემთხვევებში გამოყენების შესაძლებლობა (აუცილებლობა) უმტკიცებია.

32. „საქართველოს კონსტიტუციის თანახმად, გადაუდებელი აუცილებლობის კონკრეტული რეგლამენტაციის უფლებამოსილება გააჩნია მხოლოდ კანონმდებელს. შესაბამისად, კონსტიტუციის ეს დებულება კატეგორიულად მოითხოვს, რომ არც ერთი პირობა, რომელიც, თუნდაც თავისი შინაარსით შეესაბამება გადაუდებელ აუცილებლობას, თუ ის კანონით არ არის გათვალისწინებული, არ შეიძლება დაედოს საფუძვლად მოსამართლის ბრძანების გარეშე უფლების შეზღუდვას. ამასთან, კანონში მოცემული პირობა, რომელიც შესაძლოა გამოყენებულ იქნეს მოსამართლის ბრძანების გარეშე უფლებაში ჩარევისთვის, სრულად უნდა შეესაბამებოდეს კონსტიტუციით გათვალისწინებულ გადაუდებელი აუცილებლობის შინაარსს.

„გადაუდებელი აუცილებლობა“ გულისხმობს ისეთ შემთხვევებს, როდესაც თანაზომიერების პრინციპზე დაყრდნობით, კონსტიტუციით გათვალისწინებული საჯარო ინტერესის მიღწევა, რეალურად არსებული ობიექტური მიზეზების გამო, შეუძლებელია კერძო ინტერესების დაუყოვნებლივი, მყისიერი შეზღუდვის გარეშე. ამასთან, ძალზე მკაფიო, ნათელი და ცალსახა უნდა იყოს, რომ კონსტიტუციის ფარგლებში საჯარო ინტერესის სხვაგვარად დაცვის მცირედი ალბათობაც არ არსებობს. გადაუდებლობა მიუთითებს დროის სიმცირეზე, რაც უფლების შესაზღუდად მოსამართლის ბრძანების მოპოვების საშუალებას არ იძლევა და საჭიროებს დაუყოვნებლივ მოქმედებას.

„ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის შესახებ“ საქართველოს კანონში გადაუდებელ აუცილებლობად კანონმდებელმა მიიჩნია ისეთი შემთხვევები, როცა დაყოვნებამ შეიძლება გამოიწვიოს საქმისათვის (გამოძიებისთვის) მნიშვნელოვანი ფაქტობრივი მონაცემების განადგურება ან შეუძლებელს გახდის აღნიშნული მონაცემების მოპოვებას (მე-7 მუხლის მე-4 პუნქტი)“.(საკონსტიტუციო სასამართლოს 2007 წლის 26 დეკემბრის გადაწყვეტილება N1/3/407 საქმეზე ,,საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია და საქართველოს მოქალაქე – ეკატერინე ლომთათიძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ”).

33. ნიშანდობლივია, რომ სადავო ნორმა ადგენს ოპერატიულ-სამძებრო ღონისძიების სახეს. „კანონით გათვალისწინებული გადაუდებელი აუცილებლობა“ კი თვისობრივად არის მდგომარეობა, პირობა, რომელიც შესაძლოა არსებობდეს ან არ არსებობდეს ამ ოპერატიულ–სამძებრო ღონისძიების ჩატარების საჭიროებისას. იმ ოპერატიულ–სამძებრო ღონისძიების შინაარსი, რომელიც განსაზღვრულია სადავო ნორმით, ვერ იქნება ამ მდგომარეობის იდენტური ან ყოველთვის გადაუდებელი აუცილებლობით განპირობებული. შესაბამისად, არ არსებობს საფუძველი იმის მტკიცებისათვის, რომ სადავო ნორმა მხოლოდ გადაუდებელი აუცილებლობის შემთხვევებში უნდა იქნეს გამოყენებული.

34. ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, ვინაიდან სადავო ნორმა ითვალისწინებს დახურულ ინტერნეტურთერთობებზე დაკვირვების შესაძლებლობას სასამართლოს ბრძანების გარეშე და გადაუდებელი აუცილებლობის საუძვლების არარსებობის პირობებში, ის ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციის მე-20 მუხლის პირველ პუნქტს.

III
სარეზოლუციო ნაწილი

საქართველოს კონსტიტუციის 89-ე მუხლის პირველი პუნქტის `ვ~ ქვეპუნქტის და მე-2 პუნქტის, `საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ~ საქართველოს ორგანული კანონის მე-19 მუხლის პირველი პუნქტის `ე~ ქვეპუნქტის, 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტის, 25-ე მუხლის მე-3 პუნქტის, 39-ე მუხლის პირველი პუნქტის `ა~ ქვეპუნქტის, 43-ე მუხლის მე-2, მე-4, მე-7, მე-8 პუნქტების, `საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ~ საქართველოს კანონის მე-7 მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტების, 24-ე მუხლის მე-4 პუნქტის, 30-ე, 31-ე, 32-ე და 33-ე მუხლების საფუძველზე,

საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლო
ა დ გ ე ნ ს:

1. დაკმაყოფილდეს საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციისა და საქართველოს მოქალაქე თამარ ჩუგოშვილის კონსტიტუციური სარჩელიN519 საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ. არაკონსტიტუციურად იქნეს ცნობილი საქართველოს კონსტიტუციის მე–20 მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით ,,ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის შესახებ” საქართველოს კანონის მე-7 მუხლის მე-2 პუნქტის ,,მ” ქვეპუნქტის სიტყვების ,,დახურული ხასიათის” ის ნორმატიული შინაარსი, რომელიც უკავშირდება იმავე ნორმის სიტყვებს ,,ინტერნეტურთიერთობებზე დაკვირვება”;

2. არაკონსტიტუციური ნორმა ძალადაკარგულად იქნეს ცნობილი ამ გადაწყვეტილების გამოქვეყნების მომენტიდან.

3. გადაწყვეტილება ძალაშია საკონსტიტუციო სასამართლოს სხდომაზე მისი საჯაროდ გამოცხადების მომენტიდან.

4. გადაწყვეტილება საბოლოოა და გასაჩივრებას ან გადასინჯვას არ ექვემდებარება.

5. გადაწყვეტილების ასლი გაეგზავნოს მხარეებს, საქართველოს პრეზიდენტს, საქართველოს უზენაეს სასამართლოს და საქართველოს მთავრობას.

6. გადაწყვეტილება გამოქვეყნდეს `საქართველოს საკანონმდებლო მაცნეში~ 15 დღის ვადაში.

კოლეგიის წევრები:

კონსტანტინე ვარძელაშვილი

ქეთევან ერემაძე

მაია კოპალეიშვილი