თქვენ არ ეცნობით კონსტიტუციური სარჩელის/წარდგინების სრულ ვერსიას. სრული ვერსიის სანახავად, გთხოვთ, ვერტიკალური მენიუდან ჩამოტვირთოთ მიმაგრებული დოკუმენტი

1. სადავო ნორმატიული აქტ(ებ)ი

ა. საქართველოს ორგანული კანონი საქართველოს საარჩევნო კოდექსი

2. სასარჩელო მოთხოვნა

3. საკონსტიტუციო სასამართლოსათვის მიმართვის სამართლებრივი საფუძვლები

საქართველოს კონსტიტუციის 31-ე მუხლის პირველი პუნქტი და მე-60 მუხლის მეოთხე პუნქტის ,,ა” ქვეპუნქტი, ,,საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ” საქართველოს ორგანული კანონის მე-19 მუხლის პირველი პუნქტის ,,ე” ქვეპუნქტი, 39-ე მუხლის პირველი პუნქტის ,,ა” ქვეპუნქტი, 31-ე და 31¹ მუხლები.

4. განმარტებები სადავო ნორმ(ებ)ის არსებითად განსახილველად მიღებასთან დაკავშირებით

მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოს კონსტიტუციის 37-ე მუხლის 3-ე ნაწილი ფაქტიურად ზუსტად ადგენს საქართველოს პარლამენტის არჩევნების თარიღს, რომლის შესაბამისად: პარლამენტის მორიგი არჩევნები ტარდება პარლამენტის უფლებამოსილების ვადის ამოწურვის კალენდარული წლის ოქტომბრის ბოლო შაბათს, ამავე კონსტიტუციის 52-ე მუხლის პირველი ნაწილის ,,გ“ პუნქტის შესაბამისად რატომღაც დამატებით კიდევ განსაზღვრულია, რომ: ,,საქართველოს პრეზიდენტი: კონსტიტუციითა და ორგანული კანონით დადგენილი წესით ნიშნავს პარლამენტისა და ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნებს;“

საქართვლოს კონსტიტუციის ზემოთმითითებული დებულებები ერთიანად მეორდება საქართველოს ორგანული კანონის საქართველოს საარჩევნო კოდექსის 108-ე მუხლის პირველი და მეორე ნაწილებში:

1. საქართველოს პარლამენტის მორიგი არჩევნები ტარდება საქართველოს პარლამენტის უფლებამოსილების ვადის ამოწურვის კალენდარული წლის ოქტომბრის ბოლო შაბათს.

2. საქართველოს პარლამენტის მორიგი არჩევნების თარიღს ნიშნავს საქართველოს პრეზიდენტი არჩევნების დღემდე 60 დღით ადრე.

საქართველოს ცენტრალური საარჩვენო კომისია (ცესკო) და ყველა 2020 წლის 31 ოქტომბრის არჩევნებში მონაწილე სუბიექტები ველოდებოდით საქართველოს პრეზიდენტს, როდის გამოსცემდა შესაბამის განკარგულებას საქართველოს 2020 წლის 31 ოქტომბრის არჩევნების დანიშვნის შესახებ, რომელიც გამოიცა 2020 წლის 31 აგვისტოს.

საქართველოს პრეზიდენტის განკარგულება ისევე, როგორც საქართველოს კონსტიტუცია კონკრეტულ იდენტიფიცრების საშუალებას არ იძლევა საქართველოს პარლამენტის კონკრეტულად რომელიმელი არჩევნები ტარდებოდა კონსტიტუციის მესამე თავით გათვალისწინებული წესების დაცვლით თუ სხვა ისეთი წესით, რომელიც რაიმე ძალიან მნიშვნელოვანი სამართებრივი საფულეზე მითითებით, მთლიანად გამორიცხავდა კონსტიტუციის 3-ე თავით გათვალიწინებული წესებით საქართელოს პარლამენტის არჩვების ჩატარებას.

საქართველოს კონსტიტუციის 3-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, „საქართველო არის დემოკრატიული რესპუბლიკა“, ხოლო ამავე მუხლის 2-ე ნაწილით აღიარებულია, რომ „საქართველოში სახელმწიფო ხელისუფლების წყაროა ხალხი. ხალხი თავის ძალაუფლებას ახორციელებს რეფერენდუმის, უშუალო დემოკრატიის სხვა ფორმებისა და თავისი წარმომადგენლების მეშვეობით“. სახალხო სუვერენიტეტის იდეა გულისხმობს, რომ თითოეული მოქალაქე მონაწილეობს ხელისუფლების ფორმირებაში და ამით ჩართულია ხელისუფლების განხორციელების პროცესში. იმისათვის, რომ შედგეს „ხალხის მმართველობა“, აუცილებელია, არსებობდეს კონსტიტუციით და კანონით განმტკიცებული დემოკრატიული, საყოველთაო და თანასწორუფლებიანი და არჩევნების მეშვეობით პოლიტიკაში მონაწილეობის შესაძლებლობა. ხალხის პოლიტიკაში მონაწილეობის გზა არჩევნებია. არჩევნები თავისთავად აჩენს განცდას და რწმენას ადამიანებში, რომ ისინი უშუალოდ იღებენ მონაწილეობას სახელმწიფოს მართვაში. თანამედროვე დემოკრატიულ სახელმწიფოში ხალხის სახელით მოქმედი სახელმწიფო ორგანოების ლეგიტიმაცია დამოკიდებულია იმაზე რამდენად კანონიერია და დემოკრატიული ამ ორგამოების არჩევითობა და არჩევნების საფუძველზე ხალხის მონაწილეობის ხარისხი. სწორედ არჩევნებია ის მექანიზმი, რომელიც სახალხო სუვერენიტეტის რეალიზაციის შესაძლებლობას ქმნის, სადაც სხვა აქ ჩამოთვლილ კომპონენტებთან ერთად ძირითადი უფლებაა, რომ არჩევნები იყოს კანონიერი, ხალხის არჩევნების, როგორც აქტიური უფლების გამოყენებისას, ისე პასიური უფლების რეალიზებისას–უფლების იყოს არჩეული კანონის საფუძველზე-სახელმწიფოს მიერ უზრუნველყოფილი კანონიერი, თავისუფალი, თანასწორუფლებიანი, დემორატიული და ა.შ არჩევნების შედეგად ქვეყნის უმაღლეს წარმომადგენობით ორგანოებში. ე.ი. საქართველოს კონტიტუციის 4–ე მუხლის სახელწოდების პრეტენზიის მქონე სახელმწიფოს–საქართველოსთვის ,,სამართლებრივი სახელმწიფოს“ მშენებლობის გზაზე, უმნიშვნელოვანესია ,,კანონიერი,“ საყოველთაო, თავისუფალი, თანასწორი და პირდაპირი საარჩევნო უფლების, ფარული კენჭისყრის საფუძველზე, არჩევნების დამკვიდრების გზით გახადოს ლეგიტიმური ხელისუფლების ორგანოების ფორმირების წესი. ეს წარმოადგენს სამართლებრივი სახელმწიფოსათვის დამახასიათებელ დემოკრატიული სისტემის საყრდენს. სიტყვა სამართლებრივი სახელმწიფოსათვის დამახასიათებელი და აუცილებელი ,,კანონიერი საარჩევნო სისტემის არსებობასთან ერთად აუცილებელია, რომ ის ,,სამართლიანი“–ც იყოს. საარჩევნო სისტემას კი ,,კანონიერი“ რომ იყოს მას უპირველესს ყოვლისა უნდა ადგენდეს საქართველოს კონსტიტუცია და მხოლოდ ამის შემდგომ საქართველოს ორგანული კანონი საქართველოს საარჩევნო კოდექსი. საქართველოს საარჩევნო კოდექსი უნდა გამომდინარეობდეს საქართველოს კონსტიტუციიდან და არ უნდა ეწინააღმდეგებოდეს მას.

საქართველოს კონსტიტუციის 3–ე მუხლის 2–ე ნაწილის შესაბამისად საქართველოში ხელისუფლების წყარო არის ხალხი, ხალხის მიერ ხელისუფლების განხორციელებისათვის საშუალებას თვითოეულ საქართველოს მოქალაქეს, საქართველოს კონსტიტუციის 24-ე მუხლი აძლევს. რომლითაც გარანტირებულია საქართველოს ყოველი მოქალაქის უფლება 18 წლის ასაკიდან რეფერენდუმში, სახელმწიფო და თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნებში მონაწილეობისა. ეს უფლება მოიცავს, როგორც აქტიურ საარჩევნო უფლებას, ისე პასიურს. ამასთან უზრუნველყოფილია ამომრჩეველთა ნების თავისუფალი გამოვლინება“. ამავე კონსტიტუციის 3-ე მუხლის 4-ე ნაწილის შესაბამისად: ,,პოლიტიკური პარტიები მონაწილეობენ ხალხის პოლიტიკური ნების ჩამოყალიბებასა და განხორციელებაში,“ 23-ე მუხლის შესაბამისად კი: 1. საქართველოს მოქალაქეებს უფლება აქვთ ორგანული კანონის შესაბამისად შექმნან პოლიტიკური პარტია და მონაწილეობა მიიღონ მის საქმიანობაში. და ვინაიდან პოლიტიკურ გაერთიანებებს საქართველოს კონსტიტუციისა და ორგანული კანონის საქართველოს საარჩევნო კოდექსით აქვთ უფლება მიიღონ მონაწილეობა სახელმწიფო ორგანოთა არჩევნებში და ამ გზით ამ ორგანოთა ფორმირებაში, მე გამოვიყენე ეს უფლება, გავწევრიანდი ჩემს თანამოაზრეებთან ერთად პოლიტიკურ გაერთიანებაში, საიდანაც პასიური საარჩევნო უფლებს გამოყენების გზით შევეცადე მონაწილეობა მიმეღო საქართველოს პარლამენტის გამოცხადებულ არჩევნებში, იმ მიზნით, რომ კანონიერი არჩევნების გზით დამეკავებინა ქვეყნის საკანონმდებლო ორგანოში არჩევითი თანამდებობა,პ/გ ,,საქართველომ“ კი მთელი საქართველოს მაშტაბით წარადგინა როგორც მაჟორიტარული წესით ასარჩევი კანდიდატები ისე პროპორციული წესით, როგორც ამას ითვალისწინებდა ორგანული კანონი საქართველოს საარჩევნო კოდექსი გარდამავალი დებულების 196–ე მხულით დარეგულირებული უშუალოდ ამ 2020 წლის 31 ოქტომბრის საქართველოს პარლამენტის არჩევნებისათვის გათვალისწინებული სპეციალური ნორმა, რაც არჩევნებში მონაწილე პირებს გვიჩენდა განცდას, რომ ვიღებდით მონაწილეობას სახელმწიფოს მართვაში, როგორც აქტიური საარჩევნო უფლების მატარებელები ე.ი. ამომრჩევლები, ისე პასიური უფლების მატარებელები-როგორც მაჟორიტარი კანდიდატები, საიდანაც ზოგიერთი მათგანი იმავდროულად პროპორციული სიით ცესკოში წარდგენილ კანდიდატებსაც წარმოვადგენდით. ე.ი. ჩვენ ყველას გვქონდა უფლება კანონიერად არჩეული ვყოფილიყავით არჩევით თანამდებობაზე.

გარდა ზემოთმითითებულისა, ძალიან მნიშვნელოვანია საზოგადოებაში-ხალის ,,კანოიერი ნდობის“ არსებობის ფაქტი სახელმწიფოს მიმართ, მაშინ, როცა არჩევებში ვიღებდი მონაწილეობას ნამდვილად მქონდა განცდა, რომ ეს უნდა ყოფილიყო მხოლოდ და მხოლოდ კონსტიტუციის საფუძველზე ე.ი კანოიერი, და თუ წარმოდგენილი სარჩელით გასაჩივრებულა საქართველოს ორგანული კანონის საქართველოს საარჩევნო კოდექსის გარდამავალი დებულების 196-ე მუხლის საქართველოს კნსტიტუციასთან შეუსაბამოდ ე.ი. არა კონსტიტუციურად ცნობის სასარჩელო მოთხოვნის სამართლებრივი საფუძვლით, საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ უარი არ უნდა მითხრას სარჩელის წარმოებაში მიღებასა და განხილვაზე იმ მიზეზის მითითებით, რომ ასეთის სარჩელის ავტორი ფიზიკური პირი ვერ ვიქნები იმიტომ, რომ საქართველოს კონსტიტუციის 37-ე მუხლის 2-ე ნაწილით გარანტირებული საქართველოს პარლამენტის არჩევნებში მონაწილეობის უფლების საკითხის გადაწყვეტა, რომელიც ტარდება საყოველთაო, თავისუფალი, თანასწორი და პირდაპირი საარჩევნო უფლების საფუძველზე ფარული კენჭისყრის საფუძველზე, რადგან კონსტიტუციის 2–ე თავით არაა გათვალისწინებული და სხვა 3-ე თავშია მოცემული, ამიტომ ამ უფლებაზე მითითებით ვერ წარმოვადგენ სარჩელს, პირიქით ეს უფლებები ცალკე არ არსებობენ, ისინი დიალექტიკურ ერთიანობაში უნდა იქნეს განხილული, როგორც საქართველოს კონსტიტუციის პირველ თავით გათვალიწინებულ ყველა ადამიანის უფლებებთან მიმართებაში, მათ შორის 3-ე მუხლის 2-ე ნაწილთან, რომლითაც; ,,სახელმწიფო ხელისუფლების წყაროა ხალხი. ხალხი ძალაუფლებას ახორციელებს თავისი წარმომადგენლების, აგრეთვე რეფერენდუმისა და უშუალო დემოკრატიის სხვა ფორმების მეშვეობით.“ ისე 24-ე მუხლის პირველი ნაწილით გარანტირებულ საქართველოს თვითოეული მოქალაქის უფლებთან მიმართებაშიც, რომლითაც: „ყოველ მოქალაქეს 18 წლის ასაკიდან აქვს რეფერენდუმში, სახელმწიფო და თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნებში მონაწილეობის უფლებასთან მიმართებაში. სწორედ ამ უფლების რეალიზაცია მოიცავს საქართველოს მოქალაქის უფლებას მიიღოს არჩევნებში მონაწილეობა, რომელიც აუცილებელია, რომ იყოს: საყოველთაო, თავისუფალი, თანასწორი და პირდაპირი საარჩევნო უფლების საფუძველზე ფარული კენჭისყრის საფუძველზე რაც 37–ე მუხლის 2–ე ნაწილის დისპოზიციაში მითითებული და როგორც ზემოთ მაქვს მითითებული სამართლებრივი სახელმწიფოსათვის დამახასიათებელი და აუცილებელი მაკვალიფიცირებელი ისაა რომ ის უნდ იყოს კანონიერი.

(დაუშებელია ზემოთ მითითებული საქართველოს კონსტიტუციის ნორმები, რომელიც მოცემულია სხვა და თავში, განიხილებოდეს ცალ-ცალკე განყენებულად, კერძოდ, რომ საქართველოს კონსტიტუციის 24-ე მუხლის დისპოზიციაში მითითებული საქართველოს მოქალაქის 18 წლის ასაკიდან წარმოშობილი ,,რეფერენდუმში, სახელმწიფო და თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნებში მონაწილეობის უფლება“. როგორც პასიური უფლება ისე აქტური უფლების რეალიზაციისას არ იგულისხმება ამავე კონსტიტუციის 37-ე მუხლით რეგულირებული საქართველოს პალამენტში არჩევნების გზით ,,არჩევის შესაძლებლობა“, რომლისთვისაც ამავე კონსტიტუციის ამავე წინადადებაში მითითებულია, რომ ,,უზრუნველყოფილია ამომრჩეველთა ნების თავისუფალი გამოვლინება“, და რომ ამ თავისუფლებაში არ მოიაზრება თავისუფალი არჩვენების უფლება, თანასწორუფლებან არჩევებში მონსწილეობის უფლება ან/და მოქალაქის უფლებასთან თანასწორ უფლებიანი არჩევნებში მოაწილეობის გზით არჩეული იქნეს თანამდებობაზე, რომ ეს არაა კონსტიტუციის 3-ე მუხლთან კავშირში რომლითაც ხალხი წარმოადგენს ხელისუფლების წყაროს, იმიტომ, რომ კონსტიტუციის სხვა და სხვა თავებში სხვა და სხვა დემოკტარტიაზეა საუბარი, რომ კონსტიტუციის 2-ე თავის 24-ე მუხლში მითითებული ,,თავისუფალი ნების გამოვლინება“ სხვადასხვაირად უნდა განიხილებოდეს განყენებულად კონსტიტუციის სხვა თავში მოცემული სხვადასსხვა ხარისხის, სხვა და სხვა სახის ნების გამოვლენისაგან მაშინ, როცა კონსტიტუციის 4-ე მუხლს 2-ე ნაწილის 2-ე წინადადებაში, (რომელიც 2017 წის 13 ოქტომბრის ცვლილებამდე მეორე თავში იყო მოცემული, რამდენად კანონიერად მოხდა კონსტიტუციის ამ ცვლილებებით მოქმედი კონსტიტციის გადაწერა სხვა საკითხია) გააჩნია დათქმა, სადაც მითითებულია, რომ: ,,კონსტიტუცია არ უარყოფს ადამიანის საყოველთაოდ აღიარებულ უფლებებსა და თავისუფლებებს, რომლებიც აქ არ არის მოხსენიებული, მაგრამ თავისთავად გამომდინარეობს კონსტიტუციის პრინციპებიდან“ ე.ი. საკონსტიტუციო სასამართლოს კანცელარიიდან უკან სახლში არ უნდა მაბრუნებდნენ, როგორც ეს სექტემბრის დასაწყისში მოხდა, მითითებით რომ.. რატომ მაქვს სარჩელში კონსტიტუციის 2-ე თავის გარდა სხვა მუხლები დასასაბუთებლად მოშველიებული, რომ არ მაქვს ამის უფლება და რომ საკონსტიტუციო სასამართლო მხოლოდ ერთი პარტიის სარჩელებს განიხილავს. სარჩელის დასაშვეობის საკითხს სასამართლოს კანცელარია არ უნდა წყვეტდეს, არამედ კონსტიტუციაში მოცემულ ნორმათა ურთიერთშეჯერების საფუძველზე საკონსტიტუციო სასამართლოს მოსამართლეები უდა წყვეტდნენ, სარჩელში მითითებული ნორმები სასარჩელო მოთხოვნის დასაბუთების მიზნით, დიალექტკურ ერთიანობაში საქართველოს კონსტიტუციის 2-ე თავის 24-ე მუხლითან მიმართებაშია წარმოდგელი თუ არა, მიტუმეტესს, რომ 2020 წლის 25 სექტემბრის გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილით საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ მნიშვნელოვანი განმარტება გააკეთა, როდესაც მიუთითა: ,,კონსტიტუციური მართლმსაჯულების განხორციელებისას საკონსტიტუციო სასამართლო კონსტიტუციას განიხილავს როგორც ერთიან ორგანიზმს. შეუძლებელია სადავო საკითხის კონსტიტუციურობის სრულფასოვანი გადაწყვეტა, თუ სასამართლო კონსტიტუციის ნორმებს ერთმანეთთან კავშირში არ წაიკითხავს/განმარტავს (იხ. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2019 წლის 5 ივლისის №2/3/1279 გადაწყვეტილება საქმეზე „ლევან ალაფიშვილი და „კს ალაფიშვილი და ყავლაშვილი - საქართველოს ადვოკატთა ჯგუფი“ საქართველოს მთავრობის წინააღმდეგ“, II-17). ან ,, ,,საქართველოს კონსტიტუციის 24-ე მუხლი არა მხოლოდ იცავს პირის მიერ თანამდებობის დაკავების შესაძლებლობას, არამედ ასევე წარმოადგენს დემოკრატიული მმართველობის გარანტიას. ამ უფლების დაცვის უმთავრესი მიზანია ხალხის მიერ ძალაუფლების განხორციელების უზრუნველყოფა და არა საქართველოს მოქალაქეთათვის პარლამენტის წევრად გახდომის შესაძლებლობის მინიჭება. საარჩევნო უფლება პირდაპირ და უშუალო კავშირშია კონსტიტუციის მე-3 მუხლით განმტკიცებულ დემოკრატიის პრინციპთან“. წარმოდგენლ სარჩელთან მიმართებაში კი მითუმეტესს, როცა კონსტიტუციის 4-ე მუხლის 2-ე ნაწილის მეორე წინადადებასთან-ადამიანის უფლებათა კონსტიტუციური დაცვის გარანტიებზეა მითითება დათქმის სახით, სწორედ იმ უფლებებზე რომელიც ამავე კონსტიტუციის 2-ე თავით გათვალისწინებულ უფლებებს შეეხება.

ზოგადად ითვლება, რომ არჩევნები უპირველეს ყოვლისა უნდა იყოს კანონიერი, სამართლიანი, თანასწორი და ა.შ საქართველოში კი საქართველოს კონსტიტუციის შესაბამისად; მის აღსასრულებლად საქართველოს ორგანული კანონის საარჩევნო კოდექსის საფუძველზე. საარჩევნო კამპანიის დაწყებამდე საყოველთაოდ აღიარებული ფაქტია, რომ გარკეული პოლიტიკური პარტიები ე.წ. პოზიცია და ოპოციციური ძალები, არასაპარლამენტო ოპოზიცია, კვალიფიციური და არაკვალიფიციური სუბიექტები საერთაშორისო ორგანიზაციების და ელჩების ძალიან დიდი ,,ძალისხმევის და დახმარების“ გამოყენების გზით ცდილობდენ მოსალონელი 2020 წლის 31 ოქტომბრის საქართველოს პარლამენტის არჩევების პირობების განსაზღვრისთვის კონსესუსის მიღწევას-შეთანხმებას ისეთ პირობებზე, რომელიც ცოტა დემოკრატიულს გახდიდა მოქმედ საარჩევნო სისტემას და ყველასთვის მისაღები იქნებოდა მისი სტანდარტები და პრინციპები, მარამ მოლაპარაკებაში მონაწილე პარტიის (ის ლიდერები, რომლებიც მმართველის პარტიის დიქტატისაკენ მიუთითებდნენ თავადაც, როგორც ეს მათი მმართველობის პერიოდში ხდებოდა, ერთპიროვნულად იღებდნენ გადაწყვეტილებებს, რომელი ხალხი და მოსახლეობა, საკუთარი პარტიის წევრებისაგან დამოუკიდებლადაც კი. რა მიზეზით გადადის საქართველოს სახელმწიფო პროპორციულ სისტემაზე დაუსაბუთებელია, მაშინ, როცა ცალსახაა საქართველოში არ არსებობს პარტიული არჩვენების ელემენტარული კულტურაც კი... როგორც სახელისუფლებო ასევე არასახელისუფლებო პარტიებისა...) ლიდერებისაგან გაუთვალისწინებელმა გარემოებამ იჩინა თავი, კერძოდ საპარლამენტო განხილვისას მაჟორიტარი დეპუტატები წავიდნენ წინააღმდეგნი მოლაპარაკებების შედეგების შესაბამისი კონსტიტუციური ცვლილებების განხორციელებაზე, საპარლამენტო იმ ოპოზიციამ, რომელიც 2017 წლის საკონტიტუციო ცვლილებების განხორციელებისას წინაღმდეგი იყო მთლიანად პროპორციულ სიტემაზე გადასვლისა, მაჟორიტარული კადიდატების 30–მდე არსებობამაც კი მათი გაღიზიანება გამოიწვია, მათ დატოვეს საპარლამენტის განხილვის გარბაზი, რის შემდგომაც მონაწილეობა აღარ მიუღიათ საკონსტიტუციო ცვლილებების განხილვაში, ქვეყენაში კი გამოცხადდა პანდემია. 2020 წლის 18 მაისს პანდემიის დამთავრების შემდგომ ზუსტად 40 დღეში ოფიციალურად გამოცხადდა, რომ საქართველოს პარლამენტმა, სადაც საკონსტიტუციო უმრვლესობით იყო წარმოდგენლი მმართველი პარტია გნახორციელა საკონსტიტუციო ცვლილებები-2020 წლის 29 ივნისის საკონსტიტუციო ის ცვლილებები, რის საფუძველზეც ჩატარდა საქართველოს 2020 წლის 31 ოქტომბრის არჩევნები, კანონიერი ნდობის პრინციპიდან გამომდინარე ითვლებოდა, რომ რა სახითაც არ უნდა ყოფილიყო... როგორც ასეთი კონსტიტუციაში ცვლილებები ნამდვილად განხორციელდა, რომ ის საქართველოს კონსტიტუციის დადგენილი წესის შესაბამისად გამოტანილი იქნა სახალხო განსახილველად, (თუმცა პანდემიის პირობებში რამდენად იყო ეს შესაძლებელი და რეალური... ცალკე საკითხია, საქართველოს პარლამენტის ოფიციალურ ვებ გვერზე გამოტანილი ოქმები იძლეოდა თუ არა საფუძველს ხალხის ნების იდენტიფიცირებისა, ე.ი. რამდენადაა დაცული-კანონის მიღების წესი სხვა დავის საკითხია...) ჩვენ, რომლებიც ვართ საქართველოს მოქალაქეები, ამ 2020 წლის 31 ოქტომბრის საქართველოს პალამენტში არჩევებში წარმოადგენდით, როგორც აქტიური ისე პასიური საარჩევნო უფლების მატარებლებს, არჩევნების პირველი ტურის შემდგომ, არა მხოლოდ საკუთარი გამოცდილებიდან გამომდინარე, გაყალბებული არჩევნების შემყურე, როდესაც საარჩევნო ოლქებში არცერთი ოქმის შედეგები მარტივი მათემატიკური დაანგარიშებით ერთმანეთისაგან არ გამომდინარეონდა ე.ი. მოტყუებული და შეურაცყოფის შეგრძნების გამო, არამედ მმართველი პატიის წარმომადგენელების მხრიდან და ყველა სხვა პოლიტიკური ძალების მითითების გამო არჩევნების საყოველთაო გაყალბებაზე, სადაც თავად მმართველი პარტიის ოფიციალური წარმომადგენლების მხრიდანაც კი არსებობს აღიარება ფაქტის, როგორც ასეთი ,,არჩევნების გაყალბებისა“ მხოლოდ 25%-ის, (რა მნიშვნელობა აქვს ,,გაყალბების“ რა მაშტაბებია გამოყენებული ან საიდან დაადგინეს ეს 25% ამის გარკვევას...) საერთოდ არანაირ კანონიერ ჩარჩოებში აღარ ჯდება პოლიტიკური პარტიების მხრიდან ერთმანეთში მოლაპარაკებების წარმოების და ამ მეთოდით მომავალ პალამენტში ვინ შევა და ვინ არა საკითხის გადაწყვეტის აშკარა მასმედიით გაჟღერებული კანონსაწინააღმდეგო პროცედურების ფაქტების არსებობა, რამაც განაპირობა საკითხების გადამოწმება რამდენად კანონიერი–კონსტიტუციით გათვალისწინებული პროცესები მიმდინარეობს და რა გამოსავალი არსებობს. ე.წ. 2020 წლის 29 ივნისის კონსტიტუციური კანონით განხორციელებული კონსტიტუციური ცვლილებები, ვერსად აღმოჩნდა, როგორც ძირითად საკონტიტუციო სარჩელის სამოტივაციო ნაწილშია მითითებული ,,ლინკის“ როგორც კანონს განმარტების უფლება დღემდე არავის არ აქვს, ე.ი. 2020 წლის 29 ივნისის საკონსტიტუციო ცვლილებებს არ აქვს იურიდიული ძალა, იმ გარემოების გამო, რომ ის არც გამოქვეყნებულა ოფიციალურად, იმ წესით, როგორც აქამდე ქვეყნდებოდა ხოლმე საკონსტიტუციო ცვლილებები და მაშინ სად, რაში და რისთვის ვიღებდით მონაწილეობას არჩევნებში თუ კი მოქმედი საქართველოს ის კონსტიტუციშია რაც გამოქვეყნებულია, ასეთი არ არსებობს? რის საფუძვეზე ჩატარდა არჩევნები? ე.ი. დაირღვა ჩვენი, მოსარჩელე მხარეების სახელმწიფოსადმი კანონიერი ნდობის უფლება. (ისე როგორც გამოქვეყნებულია 2017 წლი 13 ოქტომბრის ცვლილება, ან 2018 წლის 23 მარტის ცვლილება და თუ ეს ნორმატიული აქტები გამოქვეყნებულია მაშინ ფაქტია, რომ არაა გამოქვეყნებული 2020 წლის 29 ივნისის საკონსტიტციო კანონი, აქედან გამომდინარე კანონი, რომელიც არ გამოქვეყნებულა არც აქვს იურიდიული ძალა, რაც უდაოდ მეტყველებს იმაზე, რომ საქართველოს ორგანული კანონის საარჩევნო კოდექსის 196-ე მუხლი ეწინააღმდეგება კონსტიტუციას) ფაქტია, დღეის მდგომრეობით საქართველოს კონსტიტუციური კანონი, რომლის გამოქვეყნება ნიშნავს, რომ ის უნდა ყოფილიყო გამოქვეყნებული იმ წესით რა წესითაც აქამდე ქვეყნდებოდა საკონსტიტუციო ცვლილებები, როგორც ეს მოხდა 2017 წლი 13 ოქტომბრის ცვლილების, ან 2018 წლის 23 მარტის ცვლილებისას, ფაქტია, რომ დღემდე არ ყოფილა გამოქვეყნებული, რაც იმას ნიშნავს, რომ მას არ აქვს იურიდიული ძალა და ის უბრალოდ არ არსებობს. ე.ი. აშკარაა დაირღვა ჩემი უფლება საქართველოს საკანონმდებლო წარმომადგენლობით ორგანოში ვყოფილიყავით არჩეულნი ,,კანონიერად“.

საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს ძალიან საყურადღებო განმარტება აქვს გაკეთებული, ბოლო დროს მიღებული გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილში, სადაც აღნიშნულია, რომ; ,,არჩევნები როგორც უმნიშვნელოვანესი კონსტიტუციურ სამართლებრივი ინსტიტუტი, ემსახურება როგორც ამომრჩეველთა, ისე ასარჩევი პირების ინტერესების დაცვას, საერთო მიზნის, დემოკრატიული საჯარო მმართველობის უზრუნველსაყოფად იგი უნდა უზრუნველყოფდეს შესაბამისი სუბიექტების მიერ სახელმწიფო თანამდებობის დაკავებას ხალხის ნების შესაბამისად“. ე.ი. თუ სწორედ არჩევნებია, ,,კონსტიტუციური სამართლებრივი ინტიტუტი“ და არა საპარლამენტო პარტიების: კვალიფიცური და არაკვალიფიციური სუბიექტების ,,მოპალაპარაკების ინტიტუტი“ საკონტიტუციო შეთანხმების მხოლოდ ერთ ფორმას იცნობს მოქმედი კონსტიტუცია, და ეს არაა საქართველოს საპარლამენტო არჩევნებისას პოლიტიკური პარტიების ე.წ. ის შეთანხმება, რომლითაც უნდა დაკომპლექტდეს საქართველოს საკანონმდებლო ორგანო. ყველა პოლიტიკურ ლიდერს დაავიწყდა რომ არსებობს საქართველოს კონსტიტუცია და სწორედ ისაა ოფიციალურად აღიარებული საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო სახალხო შეთანხმება და არა მხოლოდ პარტიული ლიდერების მათი ერთპიოვნული მოლაპარაკების შედეგები, რაღაც გაურკვეველი პრინციპების, დაუზუსტებელი პოზიციების და საეჭვო მიკერძოვებული პროცედურის საფუძველზე, საარჩევნო ბლოკების და სიების გარკვევისას, თუ ვის რა კატეგორიის ადამიანებს შეიყვანდნენ პარლამენტში. მოქმედმა საპარლამენტო უმრავლესობამ მხოლოდ იმისათვის არ დაარქვა საქართველოს კონსტიტუციის 4–ე მუხლს საქართველოს სახელმწიფოს ,,სამართლებრივი სახელმწიფო“ რომ ყველას დავიწყებოდა კონსტიტუციაც და ხალხიც, როცა თვითოეული მათგანი ცდილობს დაიკავოს ადგილი ქვეყნის უმაღლესს საკანონმდებლო ორგანოში და საამისო შეთანხმების მიღწევას, შეუთანხმებლობისას კი ამ სარჩელის ჩამოყალიბების პროცესისთვის არჩევნების 2–ე ტური საერთოდ საგანგებო მდგომარეობის პირობებში მიმდინარეობს, საგანგებო მდგომარეობის მხოლოდ 2 დღით გაუქმების შუალედით, მოჩვენებითი სამართლიანობის იმიტაციის შექმნის მიზნით, რაც ყველაზე დიდი უსამართლობის განცდას აჩენს მოსახლეობაში მითუმეტესს ამ გაყალბებული არჩევნების ფონზე. 2 დღით ქვეყნის მთავარ ცენტრალურ ქალაქებში საგანგებო მდგომარეობის გაუქმება, ეს არაა საგანგებო მდგომარეობის იმ კონტიტუციური მნიშვნელობით გაუქმება, როგორც ესაა განმარტებული საქართველოს კონსტიტუციით, ეს გარემოება კიდევ ერთი საფუძველია საქმის განმხილველი სასამართლოსათვის საქართველოს კონსტიტუციის 2–ე თავით გათვალისწინებული უფლების თავისუფალი არჩევნების უფლების არ არსებობის ფაქტის დადგენისათვის და წარმოდგენილი სარჩელის დაკმაყოფილებისათვის.

სავარაუდო საკონსტიტუციო სარჩელი საქართველოს პარლამენტის არჩევნების 2-ე ტურის შემგომ იქნება წარმოდგენილი. ამიტომ, როდესაც საკონსტიტუციო სასამართლოს წინაშე დადგება საჭიროება საჯარო მიზნის მისაღწევად პრიორიტეტული საკითხების გადაწყვეტის საკითხი, უმნიშვნელოვანესია, რომ საკონსტიტუციო სასამართლომ ეს გადაწყვეტილება არ მიიღოს საქართველოს კონსტიტუციის 2–ე თავით გათვალიწინებული ადამინის უფლებათა რეგულაციების საწინააღმდეგოდ, ამ არჩევნებისას ჩვენი–მოსახლეობის მითუმეტესს პოლიტიკური (ეუთოს წინასწარი დასკვნის შესაბამისად) უფლებები ისედაც ხელისუფლებისაგან მომეტებული შეზღუდვების ხარჯზე მიმდინარეობდა. როცა არჩევნების კანონიერების გადაწყვეტად დგას საკითხი საჯარო ინტერესი და ხალხის ინტერესი უნდა ემთხვეოდეს ერთმანეთს და ინტერესთა ეს თანხვედრა სასამართლოს გადაწყვეტილებაში უნდა პოვებდეს ასახვას. დროა საქართველოს სახელმწიფომ მსოფლიოს ანახოს რომ შეუძლია რეალური პრეტენზიები ჰქონდეს სამართლებრივ სახელმწიფოს არა მხოლოდ სახელზე, არამედ საქმითაც, რომლის პირველი გარანტორი მისი სასამართლო სისტემაა, ეს გარემოება კი კანონიერ და სამართლიან სასამართლოს მიერ მიღებულ გადაწყვეტილებაში პოვებს უპირველეს ყოვლისა ასახვას.

საქართველოს ორგანული კანონის საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ 39-ე მუხლის პირველი პუნქტის ,,ა” ქვეპუნქტის შესაბამისად, საკონსტიტუციო სასამართლოში ნორმატიული აქტის ან მისი ცალკეული ნორმების კონსტიტუციურობის თაობაზე კონსტიტუციური სარჩელის შეტანის უფლება აქვთ საქართველოს მოქალაქეებს თუ მათ მიაჩნიათ, რომ დარღვეულია ან შესაძლებელია უშუალოდ დაირღვეს საქართველოს კონსტიტუციის მეორე თავით აღიარებული მათი უფლებანი და თავისუფლებანი.

შესაბამისად, უკვე არსებობს ,,საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ” საქართველოს ორგანული კანონის 39-ე მუხლით გათვალისწინებული წინაპირობები. ხოლო, მოსარჩელეები არიან უფლებამოსილი სუბიექტები, იდავონ სადავო ნორმების კონსტიტუციურობასთან დაკავშირებით.

სარჩელი შეესაბამება „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 31¹ მუხლით დადგენილ მოთხოვნებს და არ არსებობს ამავე კანონის 31³ მუხლით გათვალისწინებული სარჩელის განსახილველად მიღებაზე უარის თქმის საფუძვლები

სარჩელი წარმოდგენილია კანონით დაგენილი ფორმით;

შემოტანილია უფლებამოსული სუბიექტის მიერ, რასაც ადასტურებს ზემოაღნიშნული მსჯელობა;

მასში მითთებული საკითხი არის საკონსტიტუციო სასამართლოს განსჯადი საკონსტიტუციო სასამართოს შესახებ კანონის მე-19 მუხლის პირველი პუნქტის ,,ე’’ ქვეპუნქტის შესაბამსიად;

სადავო საკითხები სადავო ნორმებთან მიმართებით არ არის გადაწყვეტილი საკონსტიტუციო სასამართოს მიერ;

სადავო საკითხს შეეხება კონსტიტუციის 24-ე მუხლის პირველ წინადადებას და სადავო ნორმებზე მსჯელობა შესაძლებელია ნორმატიული აქტების იერარქიაში მასზე მაღლა მდგომი სხვა ნორმატიული აქტის კონსტიტუციურობაზე მსჯელობის გარეშე;

აღნიშნული სარჩელის ტიპზე კანონმდებლობით ვადა არ არის დადგენი.

5. მოთხოვნის არსი და დასაბუთება

1. როგორც საქართველოს საკანონმდებლო მაცნეს შესაბამისს ვებ გვერძეა გამოქვეყნებული, საქართველოს მოქმედ კონსტიტუციაში 2013 წლის 4 ოქტომბრის შემდგომ განხორციელებულია სამი საკონსტიტუციო ცვლილება: 1) 2017 წლის 13 ოქტომბრის თარიღით; 2) 2018 წლის 23 მარტის თარიღით და 3) 2020 წლის 29 ივნისის თარიღით. 2017 წელის 13 ოქტომბრის საკონსტიტუციო კანონის მიღების გზით საქართველოს კონსტიტუციაში ფაქტიურად ,,გადაწერის გზით“ შეიცვალა ბევრი რამ, მათ შორის საქართველოს კონსტიტუციაში ცვლილებების შეტანის წესი, ახალი წესის შესაბამისად კი ასეთი ცვლილება უნდა განხორციელდეს კონსტიტუციური კანონით (ე.ი. არა კანონპროექტით, როგორც ეს ცვლილებებამდე იყო, რომელიც თუ მიღებული იქნებოდა შესაბამისი ქვორუმით საქართველოს პარლამენტის მიერ მას კონსტიტუციის ჩეულებრივი ძალა ენიჭებოდა, არამედ ასეთი ცვლილებების განხორციელებისათვის განისაზვრა ,,კონსტიტუციური კანონი,“–ს მიღების საჭიროება, რომელსაც არ ჰქონდა მითითება, რომ ამ აქტს ჰქონდა უკუქცევითი ძალა, მაგრამ ფაქტია, რომ ამ სახით განხორციელდა ცვლილებები. მანამდე საქართველოს კონსტიტუცია ასეთ ნორმატიულ აქტს იცნობდა ხოლოდ ერთი სახით–ტერიტორიული მოწყობის შესახებ საქართველოს კონსტიტუციური კანონის სახით), რამდენად იყო შესაძლებელი 2017 წლის 13 ოქტომბრის ,,კონსტიტუციური კანონის“ მიღების გზით–ამ სახის ნორმატიული აქტით იმ დროს მოქმედი კონსტიტუციაში ცვლილებების შეტანა იმ კონსტიტუციის 107–ე მუხლის თანახმად, სადაო ამ სარჩელით ეს გარემოება არაა... საქართველოს ამ მოქმედი კონსტიტუციის 46-ე მუხლით განისაზღვრა, კონსტიტუციური კანონის მიღების ზოგადი წესი ქვორუმი და აქედან გამომდინარე რამდენ დღეში გადაეცემა საქართველოს პრეზიდენტს საქართველოს პარლამენტის მიერ მიღებული კონსტიტუციური კანონი ხელმოსაწერად და გამოსაქვეყნებლად.

კერძოდ:

განხორციელებული ცვლილებების შესაბამისად: საქართველოს კონსტიტუციის 46-ე მუხლის 4-ე ნაწილის ბოლო წინადადების თანახმად: ,, კონსტიტუციური კანონი მიღებულად ჩაითვლება, თუ მას მხარს დაუჭერს პარლამენტის სრული შემადგენლობის არანაკლებ სამი მეოთხედი. კანონი 3 დღის ვადაში გადაეცემა საქართველოს პრეზიდენტს, რომელიც 5 დღის ვადაში ხელს აწერს და აქვეყნებს მას.“

ამავე მუხლის 5-ე ნაწილით დარეგულირებულია კონსტიტუციური კანონის 2/3-ის ქვორუმით მიღებისას შემთხვევისას რა პროცედურებს გადის საკანონმდებლო აქტი, მითითებულია, რომ: ,,5. კონსტიტუციაში ცვლილების შეტანის შესახებ კონსტიტუციურ კანონს, რომელიც პარლამენტმა მიიღო სრული შემადგენლობის არანაკლებ ორი მესამედის უმრავლესობით, საქართველოს პრეზიდენტი ხელს აწერს და აქვეყნებს გადაცემიდან 5 დღის ვადაში, პარლამენტისთვის შენიშვნებით დაბრუნების უფლების გარეშე.“

ამის პარალელურად საქართველოს ორგანული კანონის ნორმატიული აქტების შესახებ 10-ე მუხლის პირველი ნაწილი, რა თქმა უნდა, უცვლელად დარჩა, „1. საქართველოს კონსტიტუცია სახელმწიფოს უზენაესი კანონია. მას აქვს უპირატესი იურიდიული ძალა სხვა სამართლებრივი აქტების მიმართ. ყველა სხვა სამართლებრივი აქტი უნდა შეესაბამებოდეს საქართველოს კონსტიტუციას.“ მაგრამ 2–ე ნაწილის თანახმად განისაზღვრა: „2. საქართველოს კონსტიტუციური კანონი საქართველოს კონსტიტუციის განუყოფელი ნაწილია.“ ამავე კანონის 20-ე მუხლის 4-ე ნაწილი თანახმად მითითებულია, რომ: 4.ნორმატიულ აქტში ცვლილების (ცვლილების (ცვლილებების) ან/და დამატების (დამატებების) ) შეტანა ხდება მხოლოდ იმავე სახის ნორმატიული აქტით. იგი იმ ნორმატიული აქტის განუყოფელი ნაწილია, რომელშიც შეტანილ იქნა ცვლილება.“ სავარაუდოდ სწორედ ესაა მიზეზი იმისა, რომ 2017 წლის შემდგომ ყოველი მომდევნო ცვლილებები საქართველოს კონსტიტუციის სამოტივაციო შესაბამის ნაწილში ხორციელდება ,,კონსტიტუციური კანონის“ მიღების წესით, რომელიც კონსტიტუციის განუყოფელი ნაწილი გახადა ყოველ ჯერზე და რომელშიც ასევე შედის ცვლილებები ყოველი შემდგომი ცვლილებების განხორციელების შემდგომ ე.ი. შესაბამისს ცვლილებებს განიცდიდა, როგორც თავად კონსტიტუცის ძირითადი ნაწილის მთლიანი ტექსტი, რომელიც ჩასწორებული მთლიანი ვერსიის სახით სრულად ქვეყნდება საკნონმდებლო მაცნეში, ისე მის შესაცვლელად მიღებული ყველა კონსტიტუციურ იმ კანონებში, რომლებიც მანამდე იქნა მიღებული, რის გამოც ერთიანი სახე ეძლევათ თვითოეულ მათგანს და დღეის მდგომარეობით სამი ზუსტად ერთი და იგივე სახის ნორმატიული აქტი გვაქვს: 1) თავად კონსტიტუცია 2) 2017 წლის 13 ოტომრის კონსტიტუციური კანონი 3) 2018 წლის 23 მარტის კონსტიტუციური კანონი. ფაქტია, საკანონმდებლო მაცნეში გამოქვეყნებული თავად საკონსტიტუციო ცვლილებები 2017 წლის 13 ოქტომბრის თარიღის; 2018 წლის 23 მარტის ცვლილებების პაკეტი თუ კონსტიტუციური კანონი ზუსტად ერთი ერთში მოქმედი კონსტიტუციის ფაქტური ასლია, (რის გამოც ამ ნორმატიული აქტების ამობეჭდილი გამოქვეყნებული ტექსტებია წარმოდგენილი შესადარებლად საკონტიტუციო სარჩელთან დანართის სახით). რატომღაც სხვაობას ამ სამ ნორმატიულ აქტს შორის მხოლოდ და მხოლოდ 2020 წლის 29 ივნისის კონსტიტუციური კანონი აძლევს, რომლის საფუძველზეც 2017 წლის 13 ოქტომბრის კონსტიტუციურ კანონის ბოლოშია ზუსტად იგივე 2¹ მუხლის შეცვლილი ტექსტი გადატანილი, მაგრამ 2018 წლის 23 მარტის საკონსტიტუციო კანონში რატომღაც 2¹ მუხლის ძველი რედაქციაა დატოვებული, სამაგიეროდ საერთოდ არანაირი სახით არაა 2¹ მუხლი არც ძველი და არც ახალი რედაქციით–ცვლილება შეტანილი სახით მოქმედ კონსტიტუციაში, კვალიც კი არაა, არსად არცერთ ნაწილში არ ჩანს, ე.ი. ის არც გამოქვეყნებულა.

გარდა ზემოთ მითითებულისა საქართველოს მოქმედი კონსტიტუციის 46–ე მუხლის 6-ე ნაწილი არეგულირებს ისევე შემთხვევას, როდესაც, თუ რატომღაც საქართველოს პრზიდენტმა არ გამოაქვეყნა ამ მუხლის 5-ე ნაწილით გათვალისწინებული კონსტიტუციური კანონი ამ ნაწილით დადგენილ ვადაში, ასეთ შემთხვევაში რა პროცედურების დაცვით ხდება ცვლილებების გამოქვეყნება და მითითებულია, რომ: ,, 6. თუ საქართველოს პრეზიდენტმა ამ მუხლის მე-2 პუნქტით დადგენილ ვადაში არ გამოაქვეყნა კანონი და არც მოტივირებული შენიშვნებით დაუბრუნა პარლამენტს ან ამ მუხლის მე-3, მე-4 ან მე-5 პუნქტით დადგენილ ვადაში მას ვადის ამოწურვიდან 5 დღის ვადაში ხელს აწერს და აქვეყნებს პარლამენტის თავმჯდომარე.“

საქართველოს კონსტიტუცია ყველა შეთხვევაში სახედებით უთითებს, რომ ყველა შემთხვევაში რა გარემოებასაც არ უნდა ჰქონდეს ადგილი კონსტიტუციური კანონის მიღებისას, მიღებული კონსტიტუციური კანონი რომ აუცილებლად ,,უნდა“ ,,გამოქვეყნდეს“, ეს ის აუცილებელი პროცედურაა რომელიც ყველგანაა მითითებული, რის შემდგომაც ის საქართველოს კონსტიტუციის ამავე მუხლის 7-ე ნაწილი აწესრიგებს გამოქვეყნებული კონსტიტუციური კანონის კანონიერ ძალაში შესვლის წესს: 7. კანონი ძალაში შედის ოფიციალურ ორგანოში მისი გამოქვეყნებიდან მე-15 დღეს, თუ იმავე კანონით სხვა ვადა არ არის დადგენილი.“

კონსტიტუციური კანონის გამოქვყნების პროცედურულ წესს გარდა საქართველოს კონსტიტუციისა აწესებს საქართველოს ორგანული კანონი ნორმატიული აქტების შესახებ, რომლის:

22-ე მუხლის 1 ნაწილის შესაბამისად: ,, 1. ნორმატიული აქტი, რომლის ძალაში შესვლაც დაკავშირებულია გამოქვეყნებასთან, ძალაში შედის მხოლოდ ამ კანონით დადგენილი წესით ოფიციალურად გამოქვეყნების შემდეგ.“

1. 26–ე მუხლის თანახმად კი: ნორმატიული აქტის ოფიციალურ (იურიდიული ძალის მქონე) გამოქვეყნებად ითვლება მისი სრული ტექსტის „საქართველოს საკანონმდებლო მაცნეს“ ვებგვერდზეპირველად გამოქვეყნება.

სრული ტექსტი ნიშნავს სრულ ტეტს, მოქმედი კონსტიტუციის სამოტივაციო შესაბამისს ნაშილში ცვლილებების შეტანით გზით და კონსტიტუციის სრული ტექსტის გამოქვეყნების პროცედურის დაცვით განხორციელებას, როგორც ამას ჰქონდა ადგილი 2017 და 2018 წლის 23 მარტის თარიღით საქართველოს კონსტიტუციის სრულ ტექსტში ცვლილებების განხორციელებას და ამ ცვლიებებით კონსტიტუციის სრული ტექსტის გამოქვეყნებას და არა ,,ლინკს“... რის გამოც..

კონსტიტუციური კანონის გამოქვეყნება ეს სავალდებულო ის პროცედურაა, რომელიც აუცილებლად უნდა იქნეს დაცული, მხოლოდ გამოქვეყნების შემდგომ შედის საქართველოს საკანონმდებლო სივცეში კონსტიტუცის შესაბამიში ცვლილება ძალაში. მაგალითისათვის, 2018 წლის 23 მარტის კონსტიტუციური კანონი გამოქვეყებულად ითვლება ვინაიდან უკვე დამკვიდრებული აშკარა პრაქტიკის თანახმად, მოქმედ კონსტიტუციას ზუსტად ის სახე აქვს, რაც 2018 წლის 23 მარტის კონსტიტუციურ კანონს, და არა მხოლოდ მათ 2017 წლის 13 ოქტომბრის კონსტიტუციურ კანონსაც კი 2018 წლის 23 მარტის ვცლილებებს სახე მიეცა და თუ 2018 წლის 23 მარტის ცვლილებები ეჭვგარეშე ,,კანონიერია“ და ძალაშია რომლებითაც ცვლილებები განიცადა არა მხოლოდ მოქმედმა კონსტიტუციამ, არამედ მანამდე გამოქვეყნებულმა საკონსტიტუციო კანონმაც კი... ასეთ გამოქვეყნებას არ აქვს ადგილი 2020 წლის 29 ივლისის კონსტიტუციურ კანონს, რომლითაც საქართველოს პარლამენტის 2020 წლის 31 ოქტმბრის არჩევნები ჩატრდა. საქართველოს საკანონმდებლო მაცნეში, სადაც გამოქვეყნებულია საქართველოს მოქმედი კონსტიტუციის სრული ვერსია, არავითარი 2¹მუხლი არ აქვს, ეს ფაქტია. წარმოდგენილ საკონტიტუციო სარჩელს თან ახლავს მტკიცებულებები–სურათები (ე.წ. სქრინები) რომლითაც დგინდება, რომ საქართველოს საკანონმდებლო მაცნეში გამოქვეყნებულ საქარველოს მოქმედ კონსტიტუციას არანაირი 2¹ მუხლი არ აქვს. აქვს მხოლოდ ე.წ. ,,ლინკი“ მაგრამ ერთი უმნიშვნელოვანსი მაგრამ არსებობს, ზემოთ მითითებული არცერთი ნორმატიული აქტი კი არა საქართველოს ტერიტორიაზე მოქმედი არცერთი აქტი–დამლაგებლის განცხადებაც კი არ შეიცავს მითითებას რომ ლინკი შეიძლება კანონი იყოს ვინმესთვის, არამც თუ ქვეყნის ან/და იმ სახელმწიფოს ,,კონსტიტუცია“, რომელსაც პრეტენზია აქვს ,,სამართლებრივ სახელმწიფოზე“ როგორც ეს კონსტიტუციის 4–ე მუხლის სათაურშია მითითებული ე.ი. რაც დაირქვა საქართველოს სახელმწიფომ. შესაბამისად თუ საერთოდ არ არსებობს აქტი, სადაც მითითებულია რომ კონკრეტული კანონის ქვემოთ მითითებული ,,ლინკი“ ეს ,,კონსტიტუციური კანონია“ და რომ ,,ლინკი“ კონსტიტუციის განუყოფელი ნაწილია, შესაბამისად ვერც საკონსტიტუციო სასამართლო ვერ მიუთითებს ამ საკონტიტუციო სარჩელთან დაკავშირებით მიღებულ საბოლოო შემაჯამებელ გადაწყვეტილებაში, სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმის სამართლებრივ საფუძვლად, რომ ,,ლინკის“ მითითება საქართველოს მოქმედი კონსტიტუციის ქვემოთ ეს კონსტიტუციის განუყოფელი ნაწილია და რომ ის კონსტიტუციაა. კიდევ ერთხელ ავღნიშნავთ, რომ ფაქტია, თუ 2020 წლის 29 ივნისის მიღებული კონსტიტუცური კანონის საქართველოს კონსტიტუციის მთლიან კონტექსში არაა გამოქვეყნებული (ფაქტია იმიტომ, რომ ის არ ჩანს საკანონმდებლო მაცნეს შესამაბისს ოფიციალურ ვერ გვერძე; არ ჩანს თავად თქვენს საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს ოფიციალურ ბერ გვერძე, არ ჩანს საქართველოს პარლამენტის ოფიციალურ ვებ გვერდებზე, არ ჩანს საერთო სასამართლოების ოფიციალურ ვებგევრდებზე და ბოდიში... თუ ლინკის იქით მთლიანი საქართველოს კონსტიტუციის კონტექსში განხორციელებული ცვლილებები აშკარად სეიფში ინახება საქართველოს პრეზიდინტისა, რომელსაც ევალებოდა რომ გამოექვეყნებისა ეს საკანონმდებლო აქტი და არ გამოაქვეყნა, ასეთ შემთხვევებში არც საქართველოს პარლამენტის თავჯდომარეს გახსენებია ასეთი... რა ისეთ გარემოებას და კონსტიტუციის ნორმათა განვცობით განმარტებას უნდა ჰქონდეს ადგილი საკონსტიტუციო სასამართლოს მხრიდან, რომ გაამართლოს 2020 წლის 29 ივნისის კონსტიტუციური კანონის გამოუქვეყნლობის ფაქტი? რომ რაღაც ,,ლინკი“ არსებობს საქართველოს მხოლოდ და მხოლოდ საკანონმდებლო ,,მაცნის“ ოფიციალურ ვერ გვერძე კონსტიტუციის ბოლოში? ,,ლინკის“ კანონიერებაზე დასაბუთება სასაცილო და ირონიის მომგვრელი ნამდვილად არის, საკონსტიტუციო სასამართლოს მხრიდან კი ასეთი შინაარსის განმარტების გაკეთება საერთოდ სასამართლო სისტემის დისკრედიტაცია იქნება თუ თავისი გადაწყვეტილებით შეეცდება დასაბუთებას, მოპასუხის მოქმედების გამართლებისათვის სამართლებრივ საფუძვლად მითითებას, რომ რომ ,,ლინკი“ ეს კანონის გამოქვეყნებაა; ,,ლინკი“ ეს იმ სახის კანონია რა სახის ნორმატულ აქტშიც შედის ამ ,,ლინკით“ ცვლილებები და ა.შ განვცობითი განმარტებები. ეს არც სამართლიანი იქნება და მიუმეტესს არც კანონიერი და ვერანაირი კანონის განვცობითი განმატრტების მოშველიებით ვერ ექნება ამ ფაქტს გამართლება. შესაბამსად საქართველოს ორგანული კანონის საქართველოს საარჩევნო კოდექსის 196-ე მუხლი, რომლითაც ჩატარდა საქართველოს პარლმენის 2020 წლის 31 ოქტომბრის არჩევნები, არც არსაიდან არ გამომდინარეობს, იმ სამართლებრივი გარემოების გამო, რომ ის ნორმატიული აქტი არ გამოქვეყნებულა, საიდანაც უნდა გამომდინარერობდეს ის, ე.ი არ გამოქვეყნებულა საკონსტიტუციო ცვლილება, შესაბამისად ასეთ ცვლილებას არ აქვს იურიდიული ძალა, აქედან გამომდინარე კი საქართველოს საარჩევნო კოდექსში შეტანილი 196–ე მუხლის არსებობაც ეწინაარმდეგება საქართველოს მოქმედ კონსტიტუციას და ის ძალადაკარგულად უნდა გამოცხადდეს, და ვინაიდან ეს მუხლის იმავდროულად არის არჩევნების მარეგულირებელი ნორმა მას 23–ე მუხლის 4¹–ე მუხლის ,,ა’ და ,,ბ’ პუნქტებით გათვალისწინებული სამართლებრივი შედეგებიც უნდა მოჰყვეს ე.ი ის შედეგებიც უნდა იქნეს ძალადაკარგულად ცნობილი, რაც ამ მუხლის არსებობას მოჰყვა, ეს კი 2020 წლის 31 ოქტომბრის საქართველოს პარლამენტის არჩევნების შედეგებია.

რატომ არ გამოაქვეყნა საქართველოს პრეზიდენტმა, ან თუ მან არ გამოაქვეყნა საქართველოს პარლამენტის თავჯდომარე სად იყო, რატომ არ გამოაქყვეყნა სხვა დავის განხილვის საგანია, მაგრამ მხოლოდ ეს გარემოება არაა ჩატარებული არჩევნების ძალადაკარგულად ცნობის სამართლებრივი საფუძველი...

ზემოთმითითებული ჯერ მხოლოდ ერთი გარემოება, რის გამოც ძალადაკარგულად უნდა გამოცხადდეს 2020 წლის 31 ოქტომრის საპარამენტო არჩევნები.

მეორე;

2. საქართველოს კონსტიტუციის 37–ე მუხლის 3–ე ნაწილის მესამე წინადადების შესაბამისად: თუ არჩევნების თარიღი ემთხვევა საგანგებო ან საომარ მდგომარეობას, არჩევნები ტარდება ამ მდგომარეობის გაუქმებიდან არაუადრეს 45-ე და არაუგვიანეს მე-60 დღისა. არჩევნების 2–ე ტური მთლიანად (სახელშეცვლილი, მაგრამ ფაქტია, რომ) საგანგებო მდგომარეობის დროს ჩატარდა ე.ი. როცა კონსტიტუციის 2–ე თავით გათვალისწინებული ადამიანის უფლებები და თავისუფლებები შეზღუდული ან კონკრეტულ საათებში საერთოდ აკრძალულიც იყო, სადიანაც მნიშვნელოვანია (სულ ცოტა) საქართველოს მოქალაქეთა კონსტიტუციური უფლება საქართველოს მაშტაბით გადაადგილებისა. საქართველოს კონსტიტუცია არ იცნობს საქართველოს მოქალაქეთა კონსტიტუციური უფლებების შეზღუდვას საგანგებო მდგომარეობის გარდა სხვა რეჟიმს და თუ ფაქტია, რომ ასეთ შეზღუდვებს ჰქონდა ადგილი, (რა სახელიც არ უნდა ერქვას მას)რასაც ვერავინ ვერ უარყოფს და ეს საყოველთაოდ აღიარებული ფაქტია, გამოდის, რომ არჩევნების პირველი ტურიც საქართველოს კონსტიტუციის 37–ე მუხლის 3–ე ნაწილის მესამე წინადადებით დარეგულირებული წესების დარღვევით ჩატარდა, რაც შეეხება მეორე ტურს ხომ საერთოდ საგანგებო მდგომარეობის დროს მიმდინარეობდა საარჩევნო ვითომ კამპანიაც, რაც საგანგებო მდგომარეობის გამო ფაქტიურად ფიქციურ ხასიათს ატარებდა და რა თქმა უნდა თავად მთლიანი არჩევნების შედეგებია გასაუქმებელი, ვინაიდან საგანგებო მდგომარეობა შემოღებული იყო საქართველოს ყველა მსხვილ ქალაქებში, რამაც მნიშვნელოვნად იმოქმედა საქართველოს მოქალაქეების უფლებებზე ,,თავისუფლი ნების გამოვლენისას“, გაეკეთებინათ მათთვის სასურველი არჩევანი, რისი უფლებაც ასევე გათვალისწინებულია საქართველოს კონსტიტუციის 24–ე მულით. ძალიან ელემენტარულად ამომრჩეველი უამინდობის და გრძელი გზის გამო მხოლოდ 2 დღიან შუალედში ვერ ჩაეტეოდა დასავლეთ საქართველოში ჩასასვლელად ხმის მიცემის პროცედურის დასაცავად, გარდა იმისა, რომ ეს დამატებით გაუთვალისწინებელ თანხებს მოითხოვდა ყველა იმ ოჯახებისაგან რომლებიც დედაქალაქში არიან დასაქმებულნი, გასათვალისწინებელი იყო პანდემიის პირობებიც რა დროსაც პირველი ტურის გამოცდილებიდან გამომდინარე საკმაოდ ვცელი რიგებიც იდგა საარჩევნო უბნებზე, გართულებული მეტეოლოგიური პირობებიც და ყველაფერი ერთად ეს გარემოებები საკმაოდ დიდ ძალისხმევას მოითხოვდა ამომრჩევლებისაგან 48 საათში დასავლეთ საქართველოში ჩასვლა–ჩამოსვლისას და სახლში შესწრების პროცედურის დაცავად, ფაქტიურად რისკის ტოლფასს წარმოადგენდა, წინააღმდეგ შემთხვევაში მოქმედი კანონმდებლოით ადმინისტრაციულ სამართალდამრღვევთათვის არც ისე მცირე ოდენობის ჯარიმის დაკისრების სასიშროებაც არსებობდა ამ პანდემიის და პანდემიით გამოწვეული უმუშევრობისას... თუნდაც ამ მცირეოდენი მიმიზეზების და ფაქტის გათვალიწინებით მოსახლეობა არ წასულა თავიაანთი რეგისტრაციის ადგილებში ხმის მისაცემად, ეს კი ხელის შეშლაა ,,თავისუფალი ნების გამოვლენისას“ ზემოაღნიშნული კი ძალიან უბრალო პატარა მაგალითია, რაც მოჰყვა შედეგად საგანგებო მდგომარეობის მხოლოდ 48 საათის მოკლე დროით გაუქმებას. ტყუილად არ არის კონტიტუციაში მითითებული, რომ როგორც წესი არჩევნები ტარდება საგანგებო მდგომარეობის დამთავრებიდან 45 დღეში და არა 2 დეშიო.

და ბოლოს...

3. გარდა ზემოაღნიშნულისა არსებობს ასევე უნიშვნელოვანესი კიდევ ერთი გრემოება, რომელიც საქართველოს ორგანული კანონის საარჩევნო კოდექსის 196–ე მუხლის არაკონსტიტუციურად ცნობის სამართლებრივი საფუძველია და აქედან გამომდინარე ამ ნორმის ძალადაკარგულად ცნობის სამართლებრივი შედეგებიდან გამომდინარე მის საფუძველზე ჩატარებული 2020 წლის 31 ოქტომბრის არჩვების ძალადაკარგულად ცნობის საფუძველი. საქართველოს კონსტიტუციას 77-ე მუხლით დადგენილი აქვს საქართველოს მოქმედი კონსტიტუციის გადასინჯვის აუციებელი წესი, სადაც 2020 წლის 29 ივნისის თარიღით მიღებული საკონსტიტუციო ცვლილებების მიღებას შეუძლებელს ხდის და რომელიც მიუხედავად საქართველოს მოქმედი კონტიტუციისა ამ მუხლის ეს ნაწილი არავის დღემდე არ შეუცვლია კერძოდ:

მუხლი 77. კონსტიტუციის გადასინჯვის წესი

3. კონსტიტუციური კანონი მიღებულად ჩაითვლება, თუ მას მხარს დაუჭერს პარლამენტის სრული შემადგენლობის არანაკლებ ორი მესამედი. კონსტიტუციური კანონი საქართველოს პრეზიდენტს ხელმოსაწერად გადაეცემა მომდევნო მოწვევის პარლამენტის მიერ ერთი მოსმენით განხილვიდან და სრული შემადგენლობის არანაკლებ ორი მესამედის მიერ მისი უცვლელად დამტკიცებიდან 10 დღის ვადაში.

4. კონსტიტუციური კანონი საქართველოს პრეზიდენტს ხელმოსაწერად გადაეცემა კონსტიტუციის 46-ე მუხლით დადგენილ ვადაში, თუ მას მხარს დაუჭერს პარლამენტის სრული შემადგენლობის არანაკლებ სამი მეოთხედი.

ე.ი. ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, კონსტიტუციის გადასინჯვის ამ სპეციალურ მუხლში, (სწორედ 77–ე მუხლის 3–ე ნაწილი წარმოადგენს სპეციალური იმ მუხლს, სადაც) უნდა შესულიყო ცვლილებები, რომ შემდგომ უკვე შესაძლებელი გამხდარიყო სხვა ცვლილებების განხორციელება, 77–ე მუხლის 3–ე ნაწილით დადგენილი ამ წესის შესაბამისად მხოლოდ მომდვნო პარლამენტს შეეძლო კონსტიტუციის გადასინჯვა და მასში ცვლილებების განხორციელება და ისიც დაკონკრეტებულია მომდევნო მოწვევის პარლამენტი თუ რა შემადგენობით და რა ქვოტებითაც მიიღებდა ამ ცვლილებების კონსტიტუციურ პაკეტს ის პროცდურები უნდა ყოფილიყო დაცული წინააღმდეგ შემთხვევაში საქართველოს კონსტიტუციის 46–ე მუხლით რეგულირებული დისპოზიციების გადმოტანას 77–ე მუხლში არანაირი აზრი არ აქვს თუ არა მხოლოდ ერთად ერთი მიზნით განხორციელებულს, რომ მხოლოდ მომდევნო პარლამენტმა უნდა განახორციელოს ამ მუხლის დადგენილი წესით საქართველოს კონსტიტუციის გადასინჯის წესით–შესაბამისი ცვლილებების განხორციელება კონტიტუციაში.

ვინაიდან მოქმედი კონსტიტუციის ამ მუხლის ამ ზემოთმითითებულ ნაწილებში არ განხორციელებულა კონსტიტუციური კანონით 2020 წლის 29 ივლისის საკონსტიტუციო ცვლილებები, შესაბამისად ვერც ვერანაირი ცვლილებები საკონსტიტუციო სასამართლოსათვის სავალდებულო ვერ გახდება იმ გარემოების გამო, რომ სწორედ საქართველოს კონსტიტუციის 77-ე მუხლის 3–ე ნაწილი კრძალავს მოქმედ კონსტიტუციის გადასინჯვისა და მასში ცვლილებების შეტანას, რაც წარმოდგენლი სარჩელის სასარჩელო მოთხოვნის დაკმაყოფილების კიდევ ერთი სფუძველია.

4. გარდა ზემოაღნიშნულისა, რომ თუ ნორმატიული აქტის მიღებისას დაირღვა მისი კანონით დადგენილი პროცედურაც, რის გამოც მას იურიდიული ძალა არ გააჩნია და ფაქტია, რომ ამ საკონსტიტუციო სარჩელის წარმოდგენის დღემდე საქართველოს კონსტიტუციის გამოქვეყნებულ ნაწილს არ გააჩნია არანაირი შინაარსის 2¹ მუხლი, არამც თუ მასში განხორციელებული ცვლილებები, რომელიც რა თქმა უნდა რომ არ გამოქვეყნებულა, და აქედან გამომდინარე 2020 წლის 29 ივნისის კონსტიტუციურ კანონს არ გააჩნია იურიდიული ძალა საქართველოს ორგანული კანონში საქართველოს საარჩევნო კოდექსში საყურადღებოა, რომ გარდამავალი დებულებების სახით 196–ე მუხლის დისპიზიციის ცვლილებები, რომლის საფუძველზეც ჩატარდა 2020 წლის 31 ოქტომბრის საპელამენტო არჩევნები მიღებულია 2020 წლის 2 ივლისს ე.ი. რომც ჩავთავლოთ რომ საქართველოს კონსტიტუციური კანონი საქართველოს პარლამენტის მიერ მიღებული ყოფილიყო 2020 წლის 29 ივნისს ის ჯერ საქართველოს პრეზიდენტისთვისაც კი არ უნდა ყოფილიყო გადაცემული ხელმოსაწერად და გამოსაქვეყნებლად ზუსტად 3–ე დღეს შეიტანა საქართველოს პარლამენტმა საარჩევნო კოდექსში ცვლილებები იმ კონსტიტუციური ნორმის აღსასრულებლად, რომელიც რომც გადაცემული ყოფილიყო პრეზიდენტისათვის ხელმოსაწერად, რომც დაუშვათ და გამოქვეყნებულიც რომ ყოფილიყო, კანონიერ ძალაში ვერ იქნებოდა შესული იმ გარემოების გამო, რომ უნდა იყოს ¾–ის ქვორუმით მიღებული

ფაქტია, რომ 2¹ მუხლს სახელდებით სახელი და ნუმერაცია 2¹ მუხლი იმიტომ დაარქვეს, რომ მისი ადგილი ნუმერაციის მიხედვით სწორედ საქართველოს კონსტიტუციის პირველ თავში 2–ე მუხლის შემდგომ ე.ი. 2–ე მუხლსა და 3–ე მუხლს შორის უნდა ყოფილიყო ჩაწერილი სრული ვერსიით და ამ სახით გამოქვეყნებულიყო, ამას გულისხმობს სიტყვები ,,სრული ტექსტის გამოქვეყნება“, რასაც ვდაობთ, რომ ასეთი სარჩელის წარმოდგენის დღემდე არაა და არ არსებობს. იმისათვის, რომ ცვლილებები განხორციელებულიყო კონსტიტუციაში აუცილებელი იყო მოქმედი კონტიტუციის 77–ე მუხლში შესულიყო ცვლილება და მხოლოდ ამის შემდგომ განხორციელებულიყო 2¹ მუხლის დამატება, როგორც ეს სურდათ მმართვლი პარტიის წარმომადგენლებს, მაგრამ ფაქტია, რომ არცერთი პროცედურა არ არის დაცული და რაც მთავარია კიდევ განვმეორდებით, რომ სადაო აქტი რომელზეც მხარეები უთითებთ, დღემდე არ არსებობს და ის გამოუქვეყნებელია, რის გამოც წარმოდგენილი სარჩელი უნდა დაკმაყოფილდეს და საქართველოს ორგანული კანონის საქართველოს საარჩევნო კოდექსის გარდამავალი დებულების 196–ე მუხლის დისპოზიციის ის ნაწილები უნდა იქნეს ცნობილი ძალადაკარგულად, რომელიც გამომდინარეობს უშუალოდ 2020 წის 29 ივნისის კონსტიტუციური კანონის ცვლილებებიდან. კერძოდ:

საქართველოს ორგანულიკანონი საქართველოს საარჩევნო კოდექსის 196–ე მუხლის:

2. საქართველოს პარლამენტის მომდევნო არჩევნებში არჩეული პარლამენტი შედგება პროპორციული სისტემით არჩეული 120 და მაჟორიტარული სისტემით არჩეული 30 პარლამენტის წევრისაგან.

3. პროპორციული სისტემით ჩატარებული არჩევნების შედეგად საქართველოს პარლამენტის წევრთა მანდატები განაწილდება იმ პოლიტიკურ პარტიებზე, რომლებიც არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა ნამდვილი ხმების 1 პროცენტს მაინც მიიღებენ, და იმ პოლიტიკური პარტიების საარჩევნო ბლოკებზე, რომელთა მიერ მიღებული ნამდვილი ხმების პროცენტული მაჩვენებელი 1 პროცენტისა და საარჩევნო ბლოკში შემავალი პოლიტიკური პარტიების რაოდენობის ნამრავლს მაინც შეადგენს.

4. პოლიტიკური პარტიის ან საარჩევნო ბლოკის მიერ მიღებული მანდატების რაოდენობის დასადგენად მის მიერ მიღებული ნამდვილი ხმების რაოდენობა მრავლდება 120-ზე და იყოფა ყველა იმ პოლიტიკური პარტიისა და საარჩევნო ბლოკის მიერ მიღებული ნამდვილი ხმების რაოდენობათა ჯამზე, რომლებმაც ამ მუხლის მე-3 პუნქტით დადგენილი შესაბამისი საარჩევნო ბარიერი გადალახეს. მიღებული რიცხვის მთელი ნაწილი არის პოლიტიკური პარტიის ან საარჩევნო ბლოკის მიერ მიღებული მანდატების რაოდენობა. თუ პოლიტიკური პარტიებისა და საარჩევნო ბლოკების მიერ მიღებული მანდატების რაოდენობათა ჯამი 120-ზე ნაკლებია, გაუნაწილებელ მანდატებს თანმიმდევრობით მიიღებენ უდიდესი ნაშთის მქონე პოლიტიკური პარტიები და საარჩევნო ბლოკები.

5. პოლიტიკური პარტიის ან საარჩევნო ბლოკის მიერ პროპორციული და მაჟორიტარული სისტემებით ჯამურად მიღებული მანდატების პროცენტული წილი მანდატების საერთო რაოდენობაში არ უნდა აღემატებოდეს პოლიტიკური პარტიებისა და საარჩევნო ბლოკების მიერ პროპორციული სისტემით მიღებული ნამდვილი ხმების საერთო რაოდენობაში ამავე პოლიტიკური პარტიის ან საარჩევნო ბლოკის მიერ პროპორციული სისტემით მიღებული ნამდვილი ხმების პროცენტული წილისა და ამ წილის ერთი მეოთხედის ჯამს. თუ პოლიტიკური პარტიის ან საარჩევნო ბლოკის მიერ პროპორციული და მაჟორიტარული სისტემებით ჯამურად მიღებული მანდატების პროცენტული წილი მანდატების საერთო რაოდენობაში აღემატება პოლიტიკური პარტიებისა და საარჩევნო ბლოკების მიერ პროპორციული სისტემით მიღებული ნამდვილი ხმების საერთო რაოდენობაში ამავე პოლიტიკური პარტიის ან საარჩევნო ბლოკის მიერ პროპორციული სისტემით მიღებული ნამდვილი ხმების პროცენტული წილისა და ამ წილის ერთი მეოთხედის ჯამს, პოლიტიკურ პარტიას ან საარჩევნო ბლოკს მოაკლდება შესაბამისი მანდატები პროპორციულ არჩევნებში წარდგენილი საარჩევნო სიიდან და ისინი ამ მუხლის მე-6 პუნქტით დადგენილი წესით თანმიმდევრობით განაწილდება იმ სხვა უკეთესი შედეგის მქონე პოლიტიკური პარტიებისა და საარჩევნო ბლოკების მიერ წარდგენილ საარჩევნო სიებზე, რომლებმაც შესაბამისი საარჩევნო ბარიერი გადალახეს.

7. საქართველოს პარლამენტის არჩევნებისათვის იქმნება 30 ერთმანდატიანი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქი შესაბამისი კონსტიტუციური კანონის მიღების დროისათვის მოქმედი ადმინისტრაციული საზღვრების შესაბამისად:

ა) თბილისის მუნიციპალიტეტის მთაწმინდისა და კრწანისის რაიონები; ვაკის რაიონი; საბურთალოს რაიონი; ისნის რაიონი; სამგორის რაიონი; დიდუბისა და ჩუღურეთის რაიონები; გლდანის რაიონი; ნაძალადევის რაიონი;

ბ) თელავის, ახმეტის, ყვარლისა და ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტები; გურჯაანის, საგარეჯოს, დედოფლისწყაროსა და სიღნაღის მუნიციპალიტეტები; რუსთავის მუნიციპალიტეტი და გარდაბნის მუნიციპალიტეტის ნორიოს, მარტყოფის, ახალსოფლის, სართიჭალის, გამარჯვების, ახალი სამგორის, ლემშვენიერის, თელეთის, კუმისისა და კრწანისის ადმინისტრაციული ერთეულები; მარნეულისა და გარდაბნის (ნორიოს, მარტყოფის, ახალსოფლის, სართიჭალის, გამარჯვების, ახალი სამგორის, ლემშვენიერის, თელეთის, კუმისისა და კრწანისის ადმინისტრაციული ერთეულების გარდა) მუნიციპალიტეტები; ბოლნისის, დმანისის, თეთრი წყაროსა და წალკის მუნიციპალიტეტები; მცხეთის, დუშეთის, თიანეთისა და ყაზბეგის მუნიციპალიტეტები; კასპისა და გორის (ვარიანის, ნიქოზის, ტირძნისის, სკრისა და შინდისის ადმინისტრაციული ერთეულების გარდა) მუნიციპალიტეტები; ხაშურისა და ქარელის მუნიციპალიტეტები და გორის მუნიციპალიტეტის ვარიანის, ნიქოზის, ტირძნისის, სკრისა და შინდისის ადმინისტრაციული ერთეულები; ახალციხის, ბორჯომის, ადიგენისა და ასპინძის მუნიციპალიტეტები; ახალქალაქისა და ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტები; ქუთაისის მუნიციპალიტეტი; საჩხერის, ჭიათურისა და ხარაგაულის მუნიციპალიტეტები; ტყიბულის, თერჯოლის, ზესტაფონისა და ბაღდათის მუნიციპალიტეტები; სამტრედიის, წყალტუბოს, ვანისა და ხონის მუნიციპალიტეტები; ზუგდიდის მუნიციპალიტეტი; ფოთის, ხობისა და სენაკის მუნიციპალიტეტები; წალენჯიხის, ჩხოროწყუს, მარტვილისა და აბაშის მუნიციპალიტეტები; ოზურგეთის, ლანჩხუთისა და ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტები; ბათუმის მუნიციპალიტეტი; ქობულეთის მუნიციპალიტეტი და ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტის მახინჯაურის ადმინისტრაციული ერთეული; ხელვაჩაურის (მახინჯაურის ადმინისტრაციული ერთეულის გარდა), ქედის, შუახევისა და ხულოს მუნიციპალიტეტები; ამბროლაურის, ონის, ცაგერის, ლენტეხისა და მესტიის მუნიციპალიტეტები.

8. საქართველოს პარლამენტის მომდევნო არჩევნებში მონაწილეობის უფლება აქვს კანონით დადგენილი წესით რეგისტრირებულ პოლიტიკურ პარტიას, რომლის მხარდაჭერა ამ კანონით დადგენილი წესით დადასტურებულია არანაკლებ 5 000 ამომრჩევლის ხელმოწერით.

9. საქართველოს პარლამენტის მომდევნო არჩევნებში მონაწილეობისათვის არანაკლებ 5 000 ამომრჩევლის მხარდაჭერის დადასტურების ვალდებულებისაგან თავისუფლდება ყველა კვალიფიციური პოლიტიკური პარტია (რომელიც იღებს დაფინანსებას საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან), ყველა ის პოლიტიკური პარტია, რომელიც დამოუკიდებლად ან საარჩევნო ბლოკის შემადგენლობაში მონაწილეობდა პარლამენტის ან მუნიციპალიტეტის ორგანოს ბოლო არჩევნებში, თუ მან ან შესაბამისმა საარჩევნო ბლოკმა ერთ-ერთ არჩევნებში მაინც პროპორციული სისტემით 15 000 ხმა მაინც მიიღო, აგრეთვე ყველა ის პოლიტიკური პარტია, რომლის მიერ წარდგენილმა ან რომლის წევრმა კანდიდატმა საქართველოს პრეზიდენტის 2018 წლის არჩევნების პირველ ტურში 15 000 ხმა მაინც მიიღო.

17. 2024 წლამდე საქართველოს პარლამენტის რიგგარეშე არჩევნების ერთხელ ან მრავალჯერ ჩატარების შემთხვევაში შესაბამისი არჩევნები ტარდება და პარლამენტი ფორმირდება ამ მუხლით დადგენილი წესით. 2024 წელს საქართველოს პარლამენტის რიგგარეშე არჩევნები არ ტარდება. 2024 წლამდე საქართველოს პარლამენტის რიგგარეშე არჩევნების ერთხელ ან მრავალჯერ ჩატარების შემთხვევაში ბოლო რიგგარეშე არჩევნების მომდევნო მორიგი არჩევნები ტარდება 2024 წლის 26 ოქტომბერს, ხოლო ბოლო რიგგარეშე არჩევნებში არჩეულ პარლამენტს უფლებამოსილება უწყდება ახალარჩეული პარლამენტის მიერ პარლამენტის წევრთა ორი მესამედის უფლებამოსილების ცნობის მომენტიდან.

6. კონსტიტუციური სარჩელით/წარდგინებით დაყენებული შუამდგომლობები

შუამდგომლობა სადავო ნორმის მოქმედების შეჩერების თაობაზე: კი

შუამდგომლობა პერსონალური მონაცემების დაფარვაზე: არა

შუამდგომლობა მოწმის/ექსპერტის/სპეციალისტის მოწვევაზე: არა

შუამდგომლობა/მოთხოვნა საქმის ზეპირი მოსმენის გარეშე განხილვის თაობაზე: კი

კანონმდებლობით გათვალისწინებული სხვა სახის შუამდგომლობა: არა