მოსარჩელე თამარ ჯავახაძეს გააჩნია საქართველოს და რუსეთის მოქალაქეობა. ქალაქ თბილისში მუშაობდა 28.11.1978 წლიდან 01.01.1994 წლამდე.

სამოქალაქო რეესტრის ინფორმაციით, თამარ ჯავახაძეს მიენიჭა ორმაგი მოქალაქეობა, რის გამოც შეუჩერდა პენსიის ჩარიცხვა 01.07.2011 წლიდან. პენსიის შეჩერების შესახებ თამარ ჯავახაძეს გამოეგზავნა შეტყობინება. საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს სსიპ სოციალური მომსახურების სააგენტოს 2013 წლის 19 მარტის წერილით ირკვევა, რომ რადგან სამოქალაქო რეესტრიდან მოწოდებული ინფორმაციის საფუძველზე თამარ ჯავახაძეს მინიჭებული აქვს ორმაგი მოქალაქეობა, უცხო ქვეყნის მოქალაქე, რომელსაც მინიჭებული აქვს საქართველოს მოქალაქეობა, დამატებით უნდა წარადგინოს ცნობა იმის შესახებ, რომ ის არ იღებს პენსიას მეორე ქვეყნიდან, რომლის მოქალაქედაც ითვლება. ამის გამო, თამარ ჯავახაძეს შეუჩერდა პენსიის მიღება 01.07.2011 წლიდან.

ამგვარად, ,,საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ” საქართველოს ორგანული კანონის 39-ე მუხლის პირველი პუნქტის ,,ა” ქვეპუნქტის თანახმად, სადავო ნორმა არღვევს თამარ ჯავახაძის საქართველოს კონსტიტუციის მეორე თავით აღიარებული უფლებებს. თამარ ჯავახაძე არის უფლებამოსილი სუბიექტი იდავოს გასაჩივრებული ნორმატიული აქტის კონსტიტუციურობასთან დაკავშირებით და არ არსებობს სარჩელის არსებითად განსახილველად მიღებაზე უარის თქმისათვის ,,საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ” საქართველოს კანონის მე-18 მუხლით გათვალისწინებული არც ერთი გარემოება.  

1) საკუთრების უფლება და მისი შეზღუდვის სამართლებრივი საფუძვლები

ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოს პრეცედენტული სამართლის შესაბამისად, პირველი დამატებითი ოქმის პირველი მუხლის დაცვა ვრცელდება ,,მოთხოვნაზე” - მათ შორის ისეთიც, რაც პენსიას შეეხება - შეიძლება წარმოადგენდეს ,,საკუთრებას” პირველი დამატებითი ოქმის პირველი მუხლის მნიშვნელობით, თუკი არსებითად დადგინდება, რომ ეს უფლება განხორციელებადია (ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს გადაწყვეტილება საქმეზე პრავედნაია რუსეთის წინააღმდეგ 38-ე პარაგრაფი). თუმცა თვით ამ მოთხოვნის დაცვის ხარისხი თავდაპირველად შეზღუდული იყო. სოციალური დახმარების საკუთრების უფლების ქოლგის ქვეშ მოქცევის კონცეფცია ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ დაუკავშირა კონტრიბუციული ტიპის სოციალური დაცვის სისტემის არსებობას. ამ მიდგომით, სოციალური შეღავათის მიღების უფლება საკუთრების უფლებითაა დაცული იმის გამო, რომ დაქირავებულმა პირმა საკუთარი შრომითი შემოსავალის გარკვეული ნაწილი საპენსიო ფონდში შეიტანა. ასეთ პირობებში პენსია სხვა არაფერია თუ არა საპენსიო ასაკის დადგომისას საპენსიო ფონდიდან თავისი საკუთარი შენატანის შესაბამისი ანაზღაურების მოთხოვნა. ადამიანის მოთხოვნა, მიიღოს გადასახდელი საპენსიო შემთხვევის დადგომისას, საკუთრების უფლების ძალით ავალდებულებს სახელმწიფოს ან კერძო ორგანიზაციას, გასცეს შესაბამისი ოდენობის თანხა, იმის გამო, რომ ადამიანმა საკუთარი შემოსავლიდან სათანადო კონტრიბუცია გაიღო აღნიშნული სახელმწიფო თუ კერძო საპენსიო ფონდის სასარგებლოდ. კონვენციის ორგანოების პრეცედენტული სამართლის შესაბამისად, საპენსიო ფონდში განხორციელებული შენატანი, განსაზღვრული გარემოების არსებობისას ქმნის საკუთრების უფლებას ... უფრო მეტიც, უფლება, რაც მომდინარეობს სოციალური დაზღვევის სისტემაში შენატანის გადახდისაგან, პირველი დამატებითი ოქმის პირველი მუხლიდან გამომდინარე ფინანსურ უფლებას წარმოადგენს (კჯარტან ასმუდსონი ფინეთის წინააღმდეგ 39-ე პარაგრაფი).

სადავო ნორმა საკუთრების უფლებაში ერევა იმგვარად, რომ ორმაგი მოქალაქეობის მქონე პირს უსპობს საშემოსავლო გადასახადის სახით საქართველოს ბიუჯეტში განხორციელებული შენატანის პენსიის სახით მოთხოვნის უფლებას. აღსანიშნავია, რომ მოცემულ შემთხვევაში ადგილი აქვს ქონებრივი სიკეთის ტოტალურ უარყოფას, ქონებრივი სიკეთის სრულ ჩამორთმევას.

საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ საქმეზე დავით ჯიმშელეიშვილი და სხვები საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ მიღებულ გადაწყვეტილების მე-13 პარაგრაფში განაცხადა: ,,ნიშანდობლივია, რომ ფორმალურად ერთი და იმავე შედეგი - ქონების ჩამორთმევა, ყოველთვის არ წარმოადგენს ჩამორთმევას საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის მე-3 პუნქტის მნიშვნელობით. ამ დროს გასათვალისწინებელია უფლებაში ჩარევის მიზანი, შინაარსი და ფორმა. ამ თვალსაზრისით ყურადღებას გავამახვილებთ, საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის მე-2 და მე-3 პუნქტების ძირითად განმასხვავებელ ნიშნებზე. კონსტიტუციის 21-ე მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებულ საკუთრების ჩამორთმევის ინსტიტუტს მკვეთრად გამოხატული ფორმალური ნიშნები ახასიათებს. ამ ცნებაში ვერ თავსდება ნებისმიერი შემთხვევა, რაც პირის მიერ მისი ნების საწინააღმდეგოდ საკუთრების დაკარგვას გულისხმობს. საკუთრების ჩამორთმევაში იგულისხმება ექსპროპრიაცია, რომლის პირობები და წესი დადგენილია საქართველოს კანონით ,,აუცილებელი საზოგადოებრივი საჭიროებისათვის საკუთრების ჩამორთმევის წესის შესახებ.” ექსპროპრიაციად ჩაითვლება მხოლოდ ისეთი ჩამორთმევა, რომელიც ფორმითა და შინაარსით სრულად დააკმაყოფილებს ,,აუცილებელი საზოგადოებრივი საჭიროებისათვის საკუთრების ჩამორთმევის შესახებ” საქართველოს კანონის მოთხოვნებს. გარდა ამისა, 21-ე მუხლის მე-3 პუნქტი ასევე მოიცავს გადაუდებებელი აუცილებლობისას საკუთრების ჩამორთმევის შესახებ” საქართველოს კანონით გათვალისწინებულ ჩამორთმევის სხვა შემთხვევებს, რომლებიც თავისი შინაარსით და ჩამორთმევის ფორმით, პროცედურით განსხვავდება ექსპროპრეაციის შემთხვევებისაგან. 21-ე მუხლის მე-3 პუნქტის მიხედვით, საკუთრების ჩამორთმევა, კონკრეტულად და ამომწურავად არის განსაზღვრული ზემოთდასახელებულ კანონებში. არც ერთი სხვა შემთხვევა არ შეიძლება მიჩნეული იქნეს ისეთ აუცილებელ საზოგადოებრივ საჭიროებად, როდესაც დასაშვებია საკუთრების ჩამორთმევა 21-ე მუხლის მე-3 პუნქტის მნიშვნელობით.

კონსტიტუციის 21-ე მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში საკუთრების ჩამორთმევისას სახელმწიფო მოქმედებს ინდივიდუალურად და ეს ღონისძიება ერთჯერად ხასიათს ატარებს. კონსტიტუციის 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში, კანონმდებელი ადგენს საკუთრებით სარგებლობის ზოგად ფარგლებს, ზემოქმედებას ახდენს მესაკუთრეებზე მათი გვარეობითი ნიშნით. სწორედ ამ ნიშნებზე მითითებით პირმა შეიძლება დაკარგოს საკუთრების უფლება, რაც სწორედაც რომ საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტის ზემოქმედების ქვეშ ექცევა.

სადავო ნორმი ადგენენ ზოგად პირობებს ისეთი გვარეობითი  ნიშნით განსაზღვრული პირების მიმართ, როგორიც არიან ორმაგი მოქალაქეობის მქონე პირები. აღნიშნულ პირთა წრეს სახელმწიფომ დაუდგინა კონკრეტული პირობა იმის შესახებ, რომ ისინი ,,სახელმწიფო პენსიის შესახებ” კანონით გათვალისწინებულ პენსიას მიიღებენ, თუკი არ იღებენ პენსიას ან სხვა სოციალურ დახმარებას იმ სახელმწიფოდან, რომლის მოქალაქეებიც ისინი არიან. ამ პირობის დაუკმაყოფილებლობას შედეგად პენსიის მოთხოვნის დაკარგვის უფლება მოჰყვება.

ამგვარად, ნორმის კონსტიტუციურობის შეფასება უნდა მოხდეს საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის პირველ და მეორე მუხლთან კავშირში. ეს უკანასკნელი ითვალისწინებს საკუთრების უფლებაში ჩარევის შემდეგ კონსტიტუციურ სამართლებრივ-საფუძვლებს:

1) არის თუ არა შეზღუდვა გათვალისწინებული კანონით

2) ემსახურება თუ არა შეზღუდვა ლეგიტიმურ საჯარო მიზანს.

3)დაცულია თანაზომიერების პრინციპი

პირველ პირობასთან დაკავშირებით აღვნიშნავთ იმას, რომ მართალია შეზღუდვა განხორციელებულია არა კანონით, არამედ მინისტრის ბრძანებით, მიგვაჩნია, რომ ამგვარ შეზღუდვას გააჩნია საკანონმდებლო საფუძველი. კერძოდ, ეს არის ,,სახელმწიფო პენსიის შესახებ” საქართველოს კანონის მე-13 მუხლის მე-3 პუნქტი, რითაც საკანონმდებლო ორგანომ შრომის, ჯანმრთელობის და სოციალური დაცვის სამინისტროს აღნიშნული ბრძანების გამოცემის უფლებამოსილება მისცა. ამგვარად, სადავო ნორმატიული აქტის ფორმალური შესაბამისობა კონსტიტუციასთან არ არის სადავო.

რაც შეეხება ლეგიტიმურ საჯარო მიზანს, კონსტიტუციის 21-ე მუხლიდან გამომდინარე ასეთი უნდა იყოს საზოგადოებრივი ინტერესი. მიუხედავად იმისა, რომ რაიმე კონკრეტული საზოგადოებრივი ინტერესი ნორმატიული აქტში არ იკითხება, თუმცა მოსაზრჩელე მხარე მზად არის მიიღოს ისეთი ინტერესის არსებობა, როგორიცაა საბიუჯეტო სახსრების დაზოგვის მართლზომიერი საზოგადოებრივი ინტერესი.

ამჯერად, გასარკვევი გვრჩება, რამდენად იყო დაცული თანაზომიერების პრინციპი. ამ საკითხს გავარკვევთ საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლთან კავშირში.

2) დისკრიმინაცია ეროვნული ნიშნით

საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლის ჩამონათვალი არ არის ამომწურავი. შესაბამისად, საქართველოს კონსტიტუცია კრძალავს დისკრიმინაციას მათ შორის ისეთი ნიშნების საფუძველზე, რაც საქართველოს კონსტიტუციაში პირდაპირ არ არის მოხსენიებული (შოთა ბერიძე და სხვები საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ საქმეზე საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილების მე-2 პარაგრაფი). მიუხედავად ამისა, საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ საქმეში სახალხო დამცველი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ მიღებული გადაწყვეტილების 76-ე პარაგრაფში დადგინა დისკრიმინაციის კლასიკური კრიტერიუმების სტანდარტი. კერძოდ, სასამართლომ განაცხადა: ,,კლასიკური, სპეციფიური ნიშნებით დიფერენციაციისას სასამართლო იყენებს მკაცრი შეფასების ტესტს. ... “მკაცრი ტესტის” ფარგლებში ლეგიტიმური მიზნის დასაბუთებისას საჭიროა იმის მტკიცება, რომ სახელმწიფოს მხრიდან ჩარევა არის აბსოლუტურად აუცილებელი, არსებობს “სახელმწიფოს დაუძლეველი ინტერესი.” იმავე გადაწყვეტილების 77-ე პარაგრაფში საკონსტიტუციო სასამართლომ განაცხადა, რომ კლასიკურია ისეთი კრიტერიუმი, რაც სპეციფიკურად მითითებულია საქართველოს კონსტიტუციით.

მოცემულ შემთხვევაში, დიფერენცირებული მოპყრობის საფუძველია ადამიანის კუთვნილება სხვა სახელმწიფოს მიმართ. საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლით ეს ნიშანი მოხსენიებულია, როგორც ,,ეროვნული,” რომელიც თავისი არსით მოქალაქეობის სინონიმია (საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლში არ გვხვდება მითითება მოქალაქეობაზე, როგორც დისკრიმინაციის აკრძალვის საფუძველზე, სამაგიეროდ). სწორედ, ადამიანის კუთვნილება სხვა სახელმწიფოს, ეროვნული სუვერენიტეტის მატარებელი ერთობის მიმართ არის სადავო ნორმებით განსხვავებული მოპყრობის საფუძველი.

საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლი ერთმანეთის გვერდით მოიცავს ორ ტერმინს ,,ეროვნული” და ,,ეთნიკური.” ეს ორი ტერმინი შესაძლოა ფარავდეს კიდევაც ერთმანეთს, კერძოდ ორივე ტერმინი მოიცავდეს ერთსა და იმავე ენობრივ და კულტურულ ჯგუფს, რაც საქართველოს ხელისუფლების იურისდიქციაში ექცევა. ვინაიდან სხვადასხვა ენობრივი ფორმით გამოხატული სიკეთე ვერ იქნება იდენტური ერთი და იმავე კონსტიტუციურ-სამართლებრივი უფლების ზემოქმედების ქვეშ მოქცევის მიზნებისათვის, საჭიროა აღნიშნულ ორ კონსტიტუციურ ტერმინს შორის განსხვავების მოძებნა.

ტერმინი ,,ეთნიკურის” ქვეშ ექცევა ადამიანთა ჯგუფი, რომელიც დანარჩენი საზოგადოებისაგან გამოირჩევა ენობრივი და სხვა კულტურული მახასიათებლით, ასევე ჯგუფის წევრები საკუთარი ნებით მიაკუთვნებენ თავიანთ თავს აღნიშნულ სოციუმს. ტერმინი ,,ეთნიკური” ამით ,,ეროვნულისაგან” განასხვავებს პირთა ჯგუფს, რომლებსაც კულტურული იდენტობის მიუხედავად პოლიტიკურ-სამართლებრივი კავშირი აქვთ საქართველოსთან, განსხავებით, ტერმინი ,,ეროვნულისაგან,” რომლის ქვეშ მოაზრებული პირიც შესაძლოა იყოს (ან არ იყოს) იმავე იდენტობის მატარებელი, თუმცა გააჩნდეს სხვა სახელმწიფოს მოქალაქეობა ან არ გააჩნდეს არც ერთი სხვა სახელმწიფოს მოქალაქეობა (აპატრიდი). უცხოელები, აპატრიდები ან საქართველოს მოქალაქეობის მქონე პირები, რომლებსაც იმავდროულად გააჩნიათ სხვა ქვეყნის მოქალაქეობა, ამ მიზნებისათვის მოქცეულნი არიან საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლით გათვალისწინებული ისეთი კლასიკური ნიშნის ქვეშ, როგორიცაა ,,ეროვნული კუთვნილება.”

3) რამდენად რამდენად გონივრული და ობიექტურია დიფერენცირება ორმაგი მოქალაქეობის ნიშნით

ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ საქმეზე გაიგუსუზი (GAYGUSUZ) ავსტრიის წინააღმდეგ საქმეში მიღებული გადაწყვეტილებით დადგინდა კონვენციის მე-14 მუხლის დარღვევა კონვენციის პირველი დამატებითი ოქმის პირველ მუხლთან კავშირში. საქმე ეხებოდა ავსტრიაში მცხოვრები თურქეთის მოქალაქისათვის ,,გადაუდებელი დახმარების” პენსიის გაცემაზე უარის თქმას ავსტრიის ხელისუფლების კომპეტენტური ორგანოების მიერ (გადაწყვეტილების მე-11 პარაგრაფი). უარის თქმის მიზეზი იყო ის, რომ განმცხადებელი არ იყო ავსტრიის მოქალაქე (გადაწყვეტილების მე-14 პარაგრაფი).

ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ საქმეზე გაიგუსუზი ავსტრიის წინააღმდეგ მიღებულ გადაწყვეტილების 42-ე მუხლში განაცხადა: ,,განსხვავებული მოპყრობა მე-14 მუხლის მიზნებისათვის დისკრიმინაციულია, თუკი მას არ გააჩნია ობიექტური და გონივრული დასაბუთება, რაც გულისხმობს იმას, რომ ამგვარი მოპყრობა არ ისახავს მიზნად ლეგიტიმური მიზნის მიღწევას ან არ არსებობს გონივრული კავშირი გამოყენებული საშუალების პროპორციულობასა და მისაღწევ მიზანს შორის. უფრო მეტიც, სახელმწიფოს შეფასების ზღვარი გააჩნია, რა ფარგლებშია გამართლებული სხვაგვარად ერთნაირ სიტუაციაში მყოფი პირების განსხვავებული მოპყრობა. ამის მიუხედავად, ძალიან წონადი მიზეზი უნდა წარმოადგინოს სახელმწიფომ იმისათვის, რომ მოქალაქეობაზე დაფუძნებული განსხვავება შესაბამისობაში მოვიდეს კონვენციის მოთხოვნებთან

ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ განსხვავებული მოპყრობის დასაბუთებულობისა და გონივრულობის შემოწმებისას მხედველობაში მიიღო ის გარემოება, რომ უცხოელი წარმოადგენს სახელმწიფოში მუდმივად მცხოვრებ პირს, განსაზღვრული დროით მუშაობს აღნიშნულ ქვეყანაში და უმუშევრობის დაზღვევის ფონდში იხდის შენატანს ისევე, როგორც ამავე სახელმწიფოს მოქალაქე (46-ე პარაგრაფი). ხელისუფლების ორგანოების უარი, მიეცათ განმცხადებლისათვის პენსია ეფუძნებოდა მხოლოდ და მხოლოდ განმცხადებლის მოქალაქეობას (47-ე პარაგრაფი). აქვე დისკრიმინაციული მოპყრობის დადგენისას სასამართლომ მხედველობაში მიიღო ის გარემოება, რომ განმცხადებლი აკმაყოფილებდა პენსიის მისაღებად კანონით დადგენილ ყველა სხვა მოთხოვნას, გარდა მოქალაქეობასთან დაკავშირებული მოთხოვნისა. ამ კუთხით განმცხადებლი ისეთსავე მდგომარეობაში იყო, როგორც პენსიის გამცემი სახელმწიფოს მოქალაქე (48-ე პარაგრაფი). ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს აზრით, ამგვარი განსხვავებული მოპყრობა არ არის გონივრული და დასაბუთებული (50-ე პარაგრაფი). აქვე ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ ცალსახად მიუთითა, რომ არავითარი ორმხრივი ხელშეკრულება უცხო სახელმწიფოსა და პენსიის მიმღები პირის მოქალაქეობის სახელმწიფოს შორის არ არის საჭირო, იმ უცხოელის ძირითადი უფლებების უზრუნველსაყოფად, რომელიც ექცევა კონვენციის ხელშემკვრელი სახელმწიფოს იურისდიქციის ქვეშ (51-ე პარაგრაფი).

ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ ასევე განიხილა კიდევ ერთი საქმე ლუცზაკი პოლონეთის წინააღმდეგ, რაც ეხებოდა პოლონეთის მთავრობის ფერმერთა სოციალურ დახმარებაზე საფრანგეთის მოქალაქისათვის უარის თქმას. ეს დახმარება მოიცავდა, მათ შორის, ინვალიდობისა და ასაკობრივ პენსიას.  სასამართლომ მიიჩნია, რომ განმცხადებელი პრინციპულად იმავე პოზიციაში იყო, როგორც ამავე სახელმწიფოს მოქალაქეობის მქონე პირები. უცხოელი პირი წლების განმავლობაში არის რა დასაქმებული მოცემულ სახელმწიფოში, გადასახადს უხდის აღნიშნულ სახელმწიფოს, იმავე ხანგრძლივობითა და ოდენობით, როგორც ამავე სახელმწიფოს მოქალაქე (გადაწყვეტილების 55-ე პარაგრაფი).

სახელმწიფო ვალდებულია თანაბარ მდგომარეობაში ჩააყენოს თავის იურისდიქციაში მყოფი ნებისმიერი პირი საკუთრებით შეუფერხებელი სარგებლობისას. მოქალაქე გამომუშავებული ხელფასიდან იხდის რა საშემოსავლო გადასახადს, წარმოეშობა მოთხოვნის უფლება სახელმწიფოს მიმართ, მის მიერ გადახდილი გადასახადის შესაბამისი ოდენობით, მოითხოვოს პენსიის ფულადი დაკმაყოფილება, შრომისუუნარობის დადგომისას. ადამიანები პრინციპულად ერთსა და იმავე მდგომარეობაში არიან მაშინ, როდესაც გააჩნიათ ერთი და იმავე სამუშაო სტაჟი, რომლის განმავლობაშიც გამოიმუშავებენ ერთსა და იმავე შრომით ანაზღაურებას და შესაბამისად, სახელმწიფო ბიუჯეტში შეაქვთ თანაბარი ოდენობის გადასახადები. სადავო ნორმა, ყოველგვარი დასაბუთების გარეშე იდენტურ მდგომარეობაში მყოფი აღნიშნულ პირთა ჯგუფიდან გამოჰყოფს სხვა ქვეყნის მოქალაქეს და ტოტალურად უარს ეუბნება მას მისი კუთვნილი პენსიაზე, ანუ იმ ფულადი მოთხოვნის უფლებაზე, რაც მას  სახელმწიფო ბიუჯეტში გაღებული ფულადი შენატანით წარმოეშვა.

შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრის #46/ნ ბრძანების პირველი დანართის პირველი მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად, აღნიშნული ბრძანება ვრცელდება საქართველოში სტატუსის მქონე მოქალაქეობის არმქონე პირზე და უცხოელზე, რომელიც განცხადებაში შეტანის მომენტამდე 10 წლის განმავლობაში ცხოვრობს საქართველოში. უცხოელისგან, ან ორმაგი მოქალაქეობის მქონე პირისაგან განსხვავებით, ბრძანება არსად არ კრძალავს საქართველოს მოქალაქის მიერ სხვა სახელმწიფოსაგან პენსიის მიღებას. არაფერი უშლის ხელს საქართველოს მოქალაქეს, უცხო სახელმწიფოსაგან მიიღოს პენსია ან სხვა სოციალური დახმარება, თუკი აკმაყოფილებს უცხო სახელმწიფოს კანონმდებლობით დადგენილ მოთხოვნებს. ამგვარად, სადავო ნორმა ისეა ფორმულირებული, რომ მხოლოდ უცხოელს, რომელიც იღებს პენსიას თავისი მეორე მოქალაქეობის სახელმწიფოდან, ეკძალება პენსიის მიღება საქართველოში. ამგვარად, სადავო ნორმა მისი ფორმულირების არსიდან გამომდინარე, შესაძლებლობას აძლევს საქართველოს მოქალაქეს პენსია ერთდროულად მიიღოს, როგორც საქართველოდან, ისე სხვა სახელმწიფოდან, რომელთანაც საქართველოს მოქალაქეს განსაზღვრული კავშირი (ცხოვრობდა, მუშაობდა ა.შ) აქვს. სადავო ნორმა ორმაგი მოქალაქეობის მქონე პირს აკისრებს ტვირთს - მიიღოს პენსია მხოლოდ ერთი სახელმწიფოდან, თავის მხრივ, პრივილეგირებულ მდგომარეობაში აყენებს საქართველოს მოქალაქეს, რომელიც არ დგას ამგვარი არჩევანის წინაშე. საქართველოს მოქალაქეს ორმაგი მოქალაქისაგან განსხვავებით შეუძლია პენსია ერთდროულად მიიღოს, როგორც საქართველოდან, ისე სხვა ქვეყნიდან. ადამიანთა ერთი კლასისათვის სამართლებრივი ტვირთის დაკისრება და მეორე კლასის ხელსაყრელ, პრივილეგირებულ მდგომარეობაში ჩაყენება ცალსახად მიუთითებს დიფერენცირებაზე. ვინაიდან ადგილი აქვს დიფერენცირებას ეროვნული კუთვნილების, ანუ კონსტიტუციაში პირდაპირ მოხსენიებული კლასიკური ნიშნით, აღნიშნული დიფერენციაციის კონსტიტუციურ-სამართლებრივი შემოწმებისათვის გამოყენებული უნდა იყოს მკაცრი შეფასების ტესტი. რაც გულისხმობს იმას, რომ დიფერენცირება გამართლებულია სახელმწიფოს მწვავე და დაუძლეველი  ინტერესებით და ვიწროდ მიზანმიმართული დიფერენციაციით.

რა მწვავე და დაუძლეველ მიზანს ემსახურებოდა დიფერენციაცია, ამის დასაბუთება მოპასუხე მხარის ვალდებულებაა. თუმცა თუკი მივიჩნევთ, რომ დიფერენციაციის მიზანი იყო საბიუჯეტო სახსრების დაზოგვა და შეზღუდული რესურსების რაციონალური გამოყენება იმ ადამიანებისათვის პრიორიტეტის მინიჭების გზით, რომელსაც შრომისუნარიანობა დაკარგული აქვთ ასაკის გამო და არ გააჩნიათ არავითარი შემოსავალი. ძნელია ითქვას, რომ ნორმის გამოცემისას მოპასუხეს ეს მიზანი ამოძრავებდა, ვინაიდან სადავო ნორმა პენსიის დანიშვნის შესაძლებლობას ითვალისწინებს საქართველოს იმ მოქალაქეებისათვის, რომელსაც საქართველოს ბიუჯეტიდან მიღებული პენსიის გარდა შემოსავალი გააჩნია სხვა ქვეყნიდან მიღებული სოციალური დახმარების სახით. მოცემულ შემთხვევაში არ ჩანს ის, რომ ნორმით გათვალისწინებული დიფერენციაციის მიზანს იმ უფროსი ასაკის ადამიანების იდენტიფიცირება და დახმარება წარმოადგენს, ვინც ყველაზე მოწყვლადია, ვინაიდან საპენსიო ასაკს მიღწეული სხვა უფროსი ადამიანებისაგან განსხვავებით არ გააჩნია არავითარი შემოსავალი, სხვა სახელმწიფოდან მიღებული სოციალური შემწეობის ჩათვლით. დიფერენციაციით არა მხოლოდ ყველაზე დაუცველი მოხუცების იდენტიფიცირება არ ხდება, არამედ ასევე არ ხდება საბიუჯეტო რესურსების დაზოგვა მისი რაციონალური გამოყენების მიზნით.

შესაძლებელი იყო თუ არა სადავო ნორმის იმგვარი ფორმულირება, რომ სახელმწიფოს მიერ დასახული ლეგიტიმური მიზანი მიღწეულიყო. რა თქმა უნდა, ეს შესაძლებელი იყო. არც მოსარჩელის, არც საკონსტიტუციო სასამართლოს ვალდებულებას წარმოადგენს, მიუთითოს მინისტრს იმ გზებზე, რომლითაც ის მოახდენდა საბიუჯეტო რესურსების დაზოგვას და ყველაზე მეტად მოწყვლადი ჯგუფის იდენტიფიცირებას. ასეთი რეცეფტების შეთავაზება არც არის საჭირო, ვინაიდან სამინისტრო, მისი ცოდნის და მისი რესურსების გათვალისწინებით, უკეთს მდგომარეობაშია თავად, სასამართლოს ჩარევის გარეშე, განახორციელოს ეფექტური და ეფექტიანი სოციალური პოლიტიკა, რაც შესაბამისობაში მოვიდოდა საქართველოს კონსტიტუციის მეორე თავით დაცულ სიკეთესთან. საკონსტიტუციო სასამართლოს ჩარევის საჭიროება ჩნდება მაშინ, როდესაც სამინისტროს განსაზღვრული სოციალური დაცვის მექანიზმი იმგვარადაა ფორმულირებული, რომ ტოვებს კონსტიტუციით აკრძალული დისკრიმინაციის შესაძლებლობას. სადავო ნორმა არა მხოლოდ სტერეოტიპულია, არამედ აშკარად თვითმიზნურიც. ნორმიდან იკითხება ერთადერთი მიზანი, სამართლებრივი ტვირთი დააკისროს უცხოელს, მხოლოდ და მხოლოდ იმის გამო, რომ ის უცხოელია. დიფერენციაციის გზით დაკისრებული სამართლებრივი ტვირთს, რომელსაც არათუ მწვავე და დაუძლეველი, არამედ უბრალო მიზანიც კი არ გააჩნია გარდა თავად ეროვნული ნიშნით დიფერენციაციისაა, რაც დამატებითი სასამართლო გამოკვლევის გარეშე მოითხოვს ნორმის არაკონსტიტუციურად ცნობას.