ვასილ საგანელიძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ
| დოკუმენტის ტიპი | კონსტიტუციური სარჩელი |
| ნომერი | N1237 |
| ავტორ(ებ)ი | ვასილ საგანელიძე |
| თარიღი | 15 ივნისი 2017 |
თქვენ არ ეცნობით სარჩელის სრულ ვერსიას. სრული ვერსიის სანახავად, გთხოვთ, ვერტიკალური მენიუდან ჩამოტვირთოთ სარჩელის დოკუმენტი
განმარტებები სადავო ნორმის არსებითად განსახილველად მიღებასთან დაკავშირებით
|
მოსარჩელე არის საქართველოს მოქალაქე, რომელზეც ვრცელდება გასაჩივრებული ნორმები (იხ.დანართი N), შესაბამისად, საკონსტიტუციო სამართალწარმოების მიზნებისთვის, იგი წარმოადგენს შესაბამის სუბიექტს. გარდა ამისა, ა) კონსტიტუციური სარჩელი ფორმით და შინაარსით შეესაბამება „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-16 მუხლით დადგენილ მოთხოვნებს ბ) სარჩელით სადავოდ გამხდარი საკითხი „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის მე-19 მუხლის პირველი პუნქტის ე) ქვეპუნქტის მიხედვით არის საკონსტიტუციო სასამართლოს განსჯადი; გ) სარჩელში მითითებული არცერთი სადავო საკითხი ჯერჯერობით არ არის გადაწყვეტილი საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ; დ) სადავო საკითხი შეეხება საქართველოს კონსტიტუციის მე-2 თავით გათვალისწინებულ საკითხებს, კერძოდ კონსტიტუციის მე-14 და 42-ე მუხლებით გათვალისწინებულ საკითხებს ე) კანონმდებლობა კონკრეტულ შემთხვევაში არ ითვალისწინებს ხანდაზმულობის ვადას სარჩელის წარსადგენად ; ვ) სადავო აქტი საკანონმდებლო აქტია და მის კონსტიტუციურობაზე სრულფასოვანი მსჯელობა შესაძლებელია ნორმატიული აქტების იერარქიაში მასზე მაღლა მდგომი იმ ნორმატიული აქტის კონსტიტუციურობაზე მსჯელობის გარეშე, რომელიც კონსტიტუციური სარჩელით გასაჩივრებული არ არის |
მოთხოვნის არსი და დასაბუთება
საქართველოს კონსტიტუციის მე-7 მუხლი ავალდებულებს სახელმწიფოს „ცნოს“ და „დაიცვას“ ადამიანის უფლებები. ამასთან, ხელისუფლების განხორციელებისას ხალხი და სახელმწიფო სწორედ ამ უფლებებითა და თავისუფლებებით არიან შეზღუდულნი. სწორედ აღნიშნული ნორმა- პრინციპის საფუძველზე, აკისრია სახელმწიფოს კონსტიტუციით გარანტირებული ადამიანის უფლებების დაცვასთან დაკავშირებით პოზიტიური და ნეგატიური ვალდებულებების შესრულებაც. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს განმარტებით, „სახელმწიფოს მიერ მათი ცნობა, პირველ რიგში, გულისხმობს, მათი, როგორც ყოველი ადამიანის თანმდევი სიკეთის აღიარების ვალდებულებას. დაცვა კი გულისხმობს ამ უფლებებით სრულყოფილად სარგებლობის უზრუნველმყოფელი ყველა საჭირო ბერკეტის გარანტირებას, მათ შორის, ამ უფლებების სასამართლოში დაცვის შესაძლებლობის ჩათვლით.“[1] აღნიშნულის გათვალისწინებით სამართლიანი სასამართლოს უფლება წარმოადგენს სწორედ იმ ინსტრუმენტალურ უფლებას, რომელიც ყველა სხვა სამართლებრივი სიკეთის დაცვის საშუალებას იძლევა, სწორედ ამიტომ, სამართლიანი სასამართლოს უფლების დაცვა მნიშნელოვან გავლენას ახდენს სხვა უფლებების გარანტირებაზეც, ამ უფლებებით რეალურად სარგებლობაზე. აქვე უნდა აღინიშნოს ისიც, რომ სამართლიანი სასამართლოს უფლება მჭიდროდაა დაკავშირებული სამართლებრივი სახელმწიფოს პრინციპთან და მნიშვნელოავნწილად განსაზღვრავს მის არსს.[2] სამართლიანი სასამართლოს უფლება მრავალი უფლებრივი კომპონენტისგან შედგება და ამის შესახებ საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს არაერთხელ გაუსვამს ხაზი. [3] თანასწორობა და შეჯიბრებითობა წარმოადგენს საქართველოს კონსტიტუციითა და საერთაშორისო ხელშეკრულებებით აღიარებულ პრინციპს, რომელიც სამართლიანი სასამართლოს უფლების განუყოფელ ნაწილად ითვლება. ხოლო მისი ერთ-ერთი გამოვლინებაა მოწმეების თანაბარ პირობებში დაკითხვის უფლება. „ბრალდებულს აქვს უფლება მოითხოვოს თავისი მოწმეების ისეთსავე პირობებში გამოძახება და დაკითხვა, როგორიც აქვთ ბრალდების მოწმეებს“[4]- აღნიშნულია საქართველოს კონსტიტუციაში. სამწუხაროდ ამ უფლებასთან მიმართებაში საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს ჯერ უმსჯელია, თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ ადამიანის უფლებათა კონვენციის მე-6 მუხლის მე-3 პუნქტის d) ქვეპუნქტით გათვალისწინებული ანალოგიური უფლება, მოიცავს არამხოლოდ იმას, რომ დაცვის მხარემ საკუთარი მოწმეების დაკითხვა შეძლოს იმავე პირობებში, რა პირობებშიც ბრალდება ჰკითხავს საკუთარ მოწმეებს, არამედ იმასაც, რომ დაცვის მხარემ შეძლოს ბრალდების მოწმეების დაკითხვაც და, შესაბამისად, მათი სანდოობის ეჭვქვეშ დაყენება. საკონსტიტუციო სასამართლოს დადგენილი პრაქტიკით, მხარეთა თანასწორობისა და შეჯიბრებითობის პრინციპი ერთმანეთთან არსებითად დაკავშირებული ელემენტებია. მხარეთა თანასწორობა გულისხმობს იმას, რომ ორივე მხარეს თანაბრად მიუწვდება ხელი ყველა საპროცესო უფლებაზე (მათ ერთნაირი საპროცესო უფლებები გააჩნიათ, მათ შორის მტკიცებულებების მოპოვებისა და წარდგენის თანაბარი შესაძლებლობა) და ისინი არ ექვემდებარებიან განსხვავებულ მოპყრობას, რაც რომელიმე მხარის არახელსაყრელ მდგომარეობაში ჩაყენებას გამოიწვევდა. მხარეთა თანასწორობა უზრუნველყოფს იმას, რომ მთლიანი პროცესი შეჯიბრებითი იქნება. შეჯიბრებითობა კი, თავის მხრივ, განაპირობებს მთლიანი სასამართლო პროცესის (წინა საგამოძიებო ეტაპის ჩათვლით) სამართლიანობას. ამგვარად, მხარეთა თანასწორობისა და შეჯიბრებითობის პრინციპის დაცვა „სწორი და სამართლიანი გადაწყვეტილების“ მიღების წინაპირობას წარმოადგენს. [5] ამრიგად, თუ შეჯიბრებით სისტემაში, დაცვის მხარეს არ აქვს შესაძლებლობა, განახორციელოს სათანადო საგამოძიებო პროცედურები, მაშინ ამგვარი სისტემის არსს აზრი ეკარგება. შეჯიბრებით სამართალწარმოებაში, მნიშვნელოვანია, ბრალდებულს გააჩნდეს ჭეშმარიტი/ნამდვილი და რეალური შესაძლებლობა, წარადგინოს საკუთარი პოზიცია ეფექტიანად.[6] აქედან გამომდინარე, სისხლის სამართლის პროცესში, სახელმწიფოს უპირველეს ვალდებულებას ისეთი გარანტიების შექმნა წარმოადგენს, რომელიც ხელს შეუწყობს კონსტიტუციით აღიარებული პრინციპებისა და ნორმების სამართლიან და ყოვლისმომცველ აღსრულებას [7].
მართალია, საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველი და მე-6 პუნქტებით გათვალისწინებული უფლებები არ წარმოადგენს აბსოლუტურ უფლებებს და რიგ შემთხვევაში მათი შეზღუდვა დასაშვებია, თუმცა გასათვალისწინებელია, რომ ასეთი შეზღუდვა უნდა ემსახურებოდეს კანონით გათვალისწინებულ ლეგიტიმურ მიზანს და წარმოადგენდეს ამ მიზნის მიღწევის თანაზომიერ საშუალებას. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს განმარტებით, სამართლიანი სასამართლოს უფლება „შეიძლება შეიზღუდოს გარკვეული პირობებით, რაც გამართლებული იქნება დემოკრატიულ საზოგადოებაში ლეგიტიმური საჯარო ინტერესით“[8]. ამასთან, შეზღუდვები უნდა ემსახურებოდეს კანონიერ მიზანს და დაცული უნდა იყოს გონივრული თანაზომიერება დაწესებულ შეზღუდვასა და დასახულ მიზანს შორის.[9] თავის მხრივ, თანაზომიერების პრინციპის მოთხოვნას წარმოადგენს ის რომ დაწესებული შეზღუდვა იყოს მიზნის მიღწევის გამოსადეგი და აუცილებელი საშუალება. ამასთან, უფლების შეზღუდვის ინტენსივობა უნდა იყოს მისაღწევი საჯარო მიზნის პროპორციული[10], ხოლო “რაც უფრო მეტად ერევა ხელისუფლება ადამიანის თავისუფლებაში, მით მაღალია მოთხოვნები ჩარევის გამართლებისათვის.[11] შესაბამისად, უფლების შეზღუდვის თანაზომიერების შეფასებისთვის გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს უფლებაში ჩარევის ინტენსივობას.[12] ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს მიერ ჩამოყალიბებული პრაქტიკის თანახმად კი, იმისათვის რომ ბრალდებულისთვის უზრუნველყოფილი იყოს სამართლიანი სასამართლოთი სარგებლობის უფლება, ნებისმიერი სიძნელე, რომელსაც იგი განიცდის საპროცესო უფლებების შეზღუდვის გამო საკმარისად დაბალანსებული უნდა იყოს სასამართლო ხელისუფლების მხრიდან შემდეგში გამოყენებული პროცედურებით.[13] ამდენად, შეზღუდვა არ უნდა ვრცელდებოდეს მხოლოდ ერთ მხარეზე და არ უნდა იყოს აბსოლუტური - ბლანკეტური. საბოლოო ჯამში, მხარეებს შორის არ უნდა არსებობდეს დისბალანსი სამართალწარმოების ნებისმიერ ეტაპზე ანუ ერთი მხარისათვის სამართალწარმოების რაღაც ეტაპზე მინიჭებული უპირატესობა მეორე მხარესთან შედარებით, რაიმე ფორმით დაბალანსებული უნდა იყოს სამართალწარმოების შემდეგ ეტაპებზე. მიგვაჩნია, რომ თანასწორობისა და შეჯიბრებითობის კონსტიტუციური პრინციპი ირღვევა, როდესაც დაცვის მხარეს არ აქვს საკუთარი მოწმეების იმავე პირობებში დაკითხვის შესაძლებლობა, როგორც ბრალდების მხარეს.[14]
სისხლის სამართლის მართლმსაჯულებაში ძირეული რეფორმა 2009 წელს განხორციელდა, როდესაც საქართველოს პარლამენტმა ახალი სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი მიიღო. რეფორმის ძირითად მიზანს წარმოადგენდა სისხლის სამართლის მართლმსაჯულების სისტემის ევროპულ და საერთაშორისო სტანდარტებთან შესაბამისობაში მოყვანა. აღნიშნულის ფარგლებში, მანამდე მოქმედ 1998 წლის სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსისგან განსხვავებით, (რომელიც ინკვიზიციურ მოდელზე იყო აგებული) ახალი კოდექსი მიზნად ისახავდა, სისხლის სამართლის პროცესში შეჯიბრებითობის პრინციპის განმტკიცებას, მათ შორის, გამოძიების სტადიაზე.[15] ამ მიმართულებით, რეფორმის ერთ-ერთ ძირეულ ნოვაციას წარმოადგენდა მოწმეების მიერ გამოძიების სტადიაზე ჩვენების მიცემის სავალდებულო ხასიათის გაუქმება. ამასთან, სისხლის სამართლის რეფორმის სტრატეგიაში აღინიშნა, რომ ჩვენების მიცემის ნებაყოფლობითობის პრინციპი, შესაძლოა, ითვალისწინებდეს გარკვეული სახის გამონაკლისებს. დადგენილი წესიდან გადახვევა გამართლებული უნდა ყოფილიყო საზოგადოებრივად განსაკუთრებით საშიში დანაშაულების გამოძიების და გახსნის საჯარო ინტერესით. თუმცა, დოკუმენტში გარკვევით აღინიშნა, რომ ასეთ შემთხვევაში, წინასწარი გამოძიების ეტაპზე, მოწმის დაკითხვა ორივე მხარის თანდასწრებით, მოსამართლის წინაშე უნდა მომხდარიყო.[16] მიუხედავად ასეთი დეკლარირებული მიზნებისა, რომელიც მოწონებული იყო ფართო საზოგადოებაში, 2016 წლის 20 თებერვალს ამოქმედებული ცვლილებებით, არსებითი კორექტივები შევიდა ზემოაღნიშნულ მიზნებსა და ამოცანებში. 2009 წლის სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსით გათვალისწინებული მოწმეთა მხოლოდ სასამართლოში დაკითხვის წესის ნაცვლად (რომლის ამოქმედება რამდენჯერმე გადაიდო), საკანონმდებლო ორგანომ შემოიღო ახალი, ალტერნატიული რეგულაცია, რომელიც ჩვენი აზრით, შეიცავს მნიშნელოვან ხარვეზებს, რაც გაუმართლებად ზღუდავს დაცვის მხარის კონსტიტუციურ უფლებას სამართლიან სასამართლოზე, კერძოდ კი ეწინააღმდეგება მის შემადგენელ ელემენტებს: მხარეთა თანასწორობისა და შეჯიბრებითობის პრინციპს და ბრალდებულის უფლებას მოითხოვოს თავისი მოწმეების ისეთსავე პირობებში გამოძახება და დაკითხვა, როგორიც აქვთ ბრალდების მოწმეებს.
ა) სადავო ნორმის შინაარსი სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 114-ე მუხლის მე-10 ნაწილის თანახმად, „ამ მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებულ შემთხვევაში დაცვის მხარე მოწმის დაკითხვას არ ესწრება“. თავის მხრივ, ამავე მუხლის მე-2 ნაწილი ადგენს: „ბრალდების მხარის შუამდგომლობით გამოძიების ადგილის ან მოწმის ადგილსამყოფლის მიხედვით მაგისტრატი მოსამართლის წინაშე მოწმედ შეიძლება ასევე დაიკითხოს გამოსაკითხი პირი, თუ არსებობს ფაქტი ან/და ინფორმაცია, რომელიც დააკმაყოფილებდა ობიექტურ პირს, რათა დაესკვნა პირის მიერ სისხლის სამართლის საქმის გარემოებათა დასადგენად საჭირო ინფორმაციის შესაძლო ფლობის ფაქტი, და ეს პირი გამოკითხვაზე უარს ამბობს“. გასათვალისწინებელია, რომ 2009 წლის საპროცესო კოდექსის 114-ე მუხლი (მისი პირველი ნაწილი) ითვალისწინებს გამონაკლის შემთხვევებს, როდესაც, შესაძლებელია, საქმის არსებით განხილვამდე, გამოძიების ეტაპზე მოწმის სავალდებულოდ დაკითხვა. ასეთ საფუძვლებს წარმოადგენს შემთხვევები როდესაც: „ა) არსებობს მისი სიცოცხლის მოსპობის ან ჯანმრთელობის გაუარესების რეალური საფრთხე, რამაც შეიძლება ხელი შეუშალოს მის მოწმედ დაკითხვას სასამართლოში საქმის არსებითი განხილვის დროს; ბ) იგი დიდი ხნით ტოვებს საქართველოს; გ) არსებითად განსახილველად საქმის სასამართლოში წარმართვისათვის აუცილებელი მტკიცებულების სხვა წყაროებიდან მოპოვება არაგონივრულ ძალისხმევას საჭიროებს; დ) ეს აუცილებელია დაცვის სპეციალური ღონისძიების გამოყენებასთან დაკავშირებით.“ მოწმედ დაკითხვა მაგისტრატ მოსამართლესთან შესაძლებელია აგრეთვე საქართველოს მიერ საერთაშორისო დონეზე აღებული ვალდებულებების საფუძველზე. განმარტებითი ბარათის თანახმად, აღნიშნული გამონაკლისები „არ არის საკმარისი იმისათვის, რომ ბრალდების მხარემ მოიპოვოს გამოძიებისათვის მნიშვნელოვანი ინფორმაცია პირისაგან, რომელსაც გააჩნია ამგვარი და უარს აცხადებს გამოძიებისათვის ამ ინფორმაციის მიწოდებაზე. კოდექსის ეს აშკარა ხარვეზი ქმნის რეალურ საფრთხეს იმისას, რომ ახალი წესის ამოქმედების შემდეგ შესაძლოა მკვეთრად დაეცეს გამოძიების ეფექტურობა და ეფექტიანობა, რაც თავის მხრივ, უარყოფითად იმოქმედებს დანაშაულთან ბრძოლის მაჩვენებელზე, საზოგადოებრივ წესრიგსა და ქვეყნის უსაფრთხოებაზე.“ ამგვარად, მიღებული ცვლილებებით, დამატებით შესაძლებელი გახდა მაგისტრატ მოსამართლესთან იძულებით ყველა იმ პირის დაკითხვა , რომლებსაც შესაძლოა გააჩნდეთ გარკვეული ინფორმაცია სისხლის სამართლის საქმის გარემოებათა შესახებ, მაგრამ გამოკითხვაზე უარს ამბობენ. შესაბამისად, ხდება მათი იძულებით დაკითხვა მაგისტრატ მოსამართლესთან. კერძოდ, სსსკ-ის 114-ე მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად, „ბრალდების მხარის შუამდგომლობით გამოძიების ადგილის ან მოწმის ადგილსამყოფლის მიხედვით მაგისტრატი მოსამართლის წინაშე მოწმედ შეიძლება ასევე დაიკითხოს გამოსაკითხი პირი, თუ არსებობს ფაქტი ან/და ინფორმაცია, რომელიც დააკმაყოფილებდა ობიექტურ პირს, რათა დაესკვნა პირის მიერ სისხლის სამართლის საქმის გარემოებათა დასადგენად საჭირო ინფორმაციის შესაძლო ფლობის ფაქტი, და ეს პირი გამოკითხვაზე უარს ამბობს.“
ბ) ლეგიტიმური მიზანი და თანაზომიერება აღსანიშნავია, რომ 114-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ შემთხვევებში, მოწმის დაკითხვას მაგისტრატ მოსამართლესთან ორივე მხარე ესწრება. ამასთან, გამონაკლის შემთხვევებში, „მართლმსაჯულების ინტერესებიდან გამომდინარე ან/და სისხლის სამართლის პროცესის მონაწილის სიცოცხლის, ჯანმრთელობის, ქონების, პირადი ცხოვრების დაცვის მიზნით, მხარის დასაბუთებული შუამდგომლობითა და მაგისტრატი მოსამართლის გადაწყვეტილებით, შესაძლებელია მოწმის დაკითხვა ჩატარდეს მეორე მხარის წინასწარი ინფორმირებისა და დასწრების გარეშე.“ [17] აღნიშნული წესისგან განსხვავებით კი, სსსკ-ის 114-ე მუხლის მე-2 ნაწილის საფუძველზე, დასაკითხ პირებთან მიმართებაში დაცვის მხარე სრულადაა მოკლებული შესაძლებლობას, დაესწროს მაგისტრატ მოსამართლესთან მოწმის დაკითხვის პროცესს. აღსანიშნავია, რომ კანონის მიღებასთან დაკავშირებული არცერთი დოკუმენტი არ მიანიშნებს იმაზე, თუ რამ გამოიწვია ასეთი ბლანკეტური აკრძალვის დადგენა. ამ შემთხვევაში, აკრძალვის სავარაუდო მიზნად, შესაძლოა, მივიჩნიოთ 114-ე მუხლის მე-9 ნაწილით გათვალისწინებული საჯარო ინტერესების დაცვა, რაც 114-ე მუხლის პირველ ნაწილთან მიმართებაში კანონმდებლობით უკვე დიდი ხანია გათვალისწინებულია, თუმცა წარმოადგენს ზოგადი წესიდან გამონაკლის და მეორე მხარის არ დასწრების საკითხის გადაწყვეტა ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში მხარის დასაბუთებული შუამდგომლობის საფუძველზე მოსამართლის მიერ ხდება. აღნიშნულიდან გამომდინარე, გაუგებარია რატომ არ შეიძლება ყოფილიყო ასეთი პირობა 114-ე მუხლის მე-2 ნაწილთან მიმართებაშიც გამონაკლისი და არა ერთადერთი წესი. თუნდაც ამ შემთხვევაში დაწესებული შეზღუდვის ლეგიტიმური მიზანი მართლმსაჯულების ინტერესების და სისხლის სამართლის პროცესის მონაწილის უფლებების დაცვა იყოს, დაცვის მხარის მიერ მაგისტრატ მოსამართლესთან მოწმის დაკითხვის ბლანკეტურად აკრძალვა, აუცილებელია, დაბალანსებული იყოს სამართალწარმოების შემდგომ ეტაპებზე. კანონის მხარდამჭერები აპელირებენ სწორედ იმაზე, რომ ეს აკრძალვა დაბალანსებულია შემდგომი პროცედურებით, რის გამოც, დაცვის მხარე არ ვარდება არახელსაყრელ მდგომარეობაში. თუმცა, მათ მიერ მოყვანილი არც ერთი გარემოება არც ცალკე აღებული და არც კუმულაციურად, არ ქმნის სადავო ნორმის საფუძველზე ბრალდების მხარისათვის მინიჭებული პრივილიგირებული მდგომარეობის დაბალანსების შესაძებლობას. კერძოდ, საუბარია შემდეგ ფაქტორებზე: ა) დაცვის მხარეს შეუძლია გაეცნოს დაკითხვის ოქმს (სსსკ-ის 44-ე მუხლის მე-3 ნაწილი, 75-ე მუხლის მე-3 ნაწილი) – მაგრამ, აღნიშნული არ წარმოადგენს ახალი წესის დაბალანსებისათვის შემოღებულ მექანიზმს. ასეთი შესაძლებლობა უკვე რამდენიმე წელია არსებობს (შესაბამისი ცვლილებები პარლამენტმა 2013 წლის 14 ივნისს მიიღო). ხაზგასასმელია, რომ დაკითხვის ოქმის გაცნობა ცალკე აღებული ვერ გამოდგება შეზღუდვის დასაბალანსებლად, ვინაიდან ოქმის გაცნობა მხოლოდ ფორმალური ხასიათის შესაძლებლობას წარმოადგენს, რომელიც მხოლოდ იმ შემთხვევაში შეიძლება გახდეს დაცვის მხარისათვის მნიშვნელოვანი ღირებულების მატარებელი, თუკი ოქმის გაცნობის შედეგად, დაცვის მხარეს ექნება საკმარისი შესაძლებლობა (შემდგომი პროცედურული უფლებების სახით), ეჭვქვეშ დააყენოს მოწმის მიერ მიცემული ჩვენება. გარდა ამისა, საგულისხმოა, რომ მხოლოდ ოქმის გაცნობით საკმაოდ რთულია დაცვის მხარემ აღმოაჩინოს რაიმე უკანონობა მოწმის დაკითხვის პროცესში და, შესაბამისად - იდავოს ამის შესახებ. ბ) დაცვის მხარეს შეუძლია, წინასასამართლო სხდომაზე დააყენოს შუამდგომლობა დაკითხული პირის ჩვენების დაუშვებელ მტკიცებულებად ცნობის თაობაზე, თუ მიიჩნევს რომ აღნიშნული პირი კანონის არსებითი დარღვევებით დაიკითხა (სსსკ-ს 114-ე მუხლის მე-14 ნაწილი) - აღნიშნულის მტკიცება საკმაოდ რთულია, მითუმეტეს იმის გათვალისწინებით, რომ დაცვის მხარე არ ესწრება მოწმის დაკითხვის პროცესს კანონმდებლობით დადგენილი აკრძალვის გამო. შესაბამისად, ამ შესაძლებლობით ვერ ხდება დაწესებულის შეზღუდვის დაბალანსება. გ) ჯვარედინი დაკითხვის უფლება სასამართლო პროცესზე - ეს შესაძლებლობა არაეფექტურია რამდენიმე მიზეზის გამო:
აღნიშნული ფაქტორების გათვალისწინებით, დაცვის მხარის უფლება სასამართლოს არსებით სხდომაზე ჯვარედინად დაკითხოს მოწმე, არ შეიძლება განხილულ იქნეს როგორც შეზღუდვის დაბალანსების მექანიზმი. აუცილებლად უნდა აღინიშნოს ისიც, რომ რეალური შეჯიბრებითობის და მხარეთა თანასწორობის უზრუნველყოფისათვის, აუცილებელია, ფაქტობრივი და არა ფორმალური თანასწორობა[19]. უკვე მოპოვებული მტკიცებულების სანდოობის შემოწმება, მოწმესთან მიმართებაში არსებული პასუხისმგებლობის დამწესებელი ნორმების და ეუთოს ანგარიშში მოხსენიებული სხვა პრობლემების გათვალისწინებით, შეუძლებელია გახდეს გამოძიების ეტაპზე ბრალდების პრივილიგირებული მდგომარეობის დამბალანსებელი გარემოება. აღსანიშნავია, რომ უკვე დაკითხული მოწმის სანდოობის შემოწმების სირთულეებზე საუბრობენ ასევე სამართლის თეორეტიკოსებიც .[20] გ) კანონპროექტის განხილვის ეტაპზე კომიტეტების მოსაზრებები და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს მიდგომა ხაზგასასმელია, რომ საქართველოს პარლამენტში წარდგენილ საკანონმდებლო პაკეტს, მხარი არ დაუჭირა საქართველოს პარლამენტის ევროპასთან ინტეგრაციის კომიტეტმა, რომელიც დასკვნაში მიუთითებს: „კანონპროექტის მიხედვით დაცვის მხარე არ ესწრება მოწმის მაგისტრატ მოსამართლესთან დაკითხვას, რაც ნიშნავს იმას, რომ მხარემ შეიძლება ვერ შეამოწმოს მოწმის სანდოობა. მართალია დაცვის მხარეს 114-ე მუხლის მე-13 ნაწილის შემოთავაზებული რედაქციით, წინასასამართლო სხდომაზე შეუძლია დააყენოს შუამდგომლობა მაგისტრატი მოსამართლის წინაშე დაკითხული მოწმის ჩვენების დაუშვებელ მტკიცებულებად ცნობის შესახებ, ხოლო საქმის არსებითი განხილვის სხდომაზე კი უფლება აქვს ჯვარედინი წესით დაკითხოს იგივე მოწმე, მაგრამ ეს შეიძლება ვერ გახდეს მოწმის სანდოობის ეჭვქვეშ დაყენების ეფექტური მექანიზმი, რადგან მოწმის მიერ არსებითად ურთიერთსაწინააღმდეგო, ან ცრუ ჩვენების მიღება წარმოადგენს სისხლის სამართლის დანაშაულს და ჯვარედინი დაკითხვის არსებითი განხილვისას მოწმე შებოჭილია გამოძიების ეტაპზე მიცემული ჩვენებით.“ საბოლოოდ კი, კომიტეტი ასკვნის, რომ „კანონპროექტის მიღებამ შეიძლება გამოიწვიოს მხარეთა შეჯიბრებითობისა და თანასწორობის პრინციპის შელახვა და წარმოშვას მნიშვნელოვანი პრაქტიკული და თეორიული პრობლემები.“ ამგვარად, საქართველოს პარლამენტის წევრთა ნაწილი იზიარებს იმ მოსაზრებას, რომ შემოთავაზებული ცვლილებებით, უხეშად ირღვევა თანასწორობისა და შეჯიბრებითობის პრიციპი, ვინაიდან საგამოძიებო ეტაპზე დაცვის მხარის უფლებების შეზღუდვის დაბალანსება ვერ ხდება შემდგომ ეტაპებზე. ევროპასთან ინტეგრაციის კომიტეტისგან განსხვავებით, ადამიანის უფლებათა დაცვისა და სამოქალაქო ინტეგრაციის კომიტეტი (რომელმაც მხარი დაუჭირა კანონპროექტს) აპელიერებს იმაზე, რომ აუცილებელია, ბალანსის დაცვა კერძო და საჯარო ინტერესებს შორის და რომ არანაკლებ მნიშვნელოვანია სახელმწიფოს ინტერესი- არსებობდეს დანაშაულთან წინააღმდეგ ბრძოლის ეფექტური მექანიზმები. ამავდროულად, კომიტეტი აღიარებს, რომ შემოთავაზებული ცვლილებები არ არის საბოლოო, საუკეთესო და უნივერსალური მოდელი, თუმცა მისი აზრით, ეს არის წინგადადგმული ნაბიჯი იმ თვალსაზრისით, რომ მოწმის დაკითხვა აღარ მოხდება საგამოძიებო ორგანოში და დაკითხვის დროს მისი უფლებების დაცვის გარანტი იქნება პროცესში ჩართული მოსამართლე. ცხადია, სახელმწიფოს მხრიდან მოწმის უფლებების დაცვის უზრუნველყოფა (რაც ცვლილებებამდე არსებული (ასამოქმედებელი) წესით, კიდევ უფრო მეტად იყო განმტკიცებული) წარმოადგენს მნიშვნელოვან საჯარო ინტერესს, თუმცა ამ პროცესში არ უნდა იქნეს უგულებელყოფილი დაცვის მხარე და მისი კონსტიტუციური უფლებები, მითუმეტეს იმის გათვალისწინებით, რომ ამავე მიზნის მიღწევა, სხვა უფრო ნაკლებად მზღუდავი საშუალებებითაც შეიძლება. ამავდროულად, მოწმეების დაცვის უზრუნველყოფა კომიტეტის მიერ ჩამოყალიბებული მსჯელობის გათვალისწინებით მიემართება არა მათ დაცვას ბრალდების მხარისგან (რაც ცვლილებების მიღებამდე ისედაც იყო გათვალისწინებული კანონით), არამედ სამართალდამცავი ორგანოების მხრიდან მათზე შესაძლო ზეწოლისგან თავის არიდებას, რაც შესაძლებელი იქნება იმ შემთხვევაშიც, თუკი მაგისტრატ მოსამართლესთან მოწმის დაკითხვას დაცვის მხარეც დაესწრება. გასათვალისწინებელია ისიც, რომ მოქმედი სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი დაფუძნებულია შეჯიბრებით მოდელზე და არა ინკვიზიციურზე. ამიტომ, ის ფაქტორი, რომ მოწმის დაკითხვა ხდება მაგისტრატ მოსამართლესთან, ვერ გამოდგება დაცვის მხარესათვის დაწესებული შეზღუდვის გასამართლებლად, ვინაიდან მოსამართლეს (გარდა დამაზუსტებელი კითხვისა) არ აქვს მოწმესათვის კითხვების დასმის უფლება, რაც შეჯიბრებითი მოდელის არსებობის პირობებში სწორიცაა. სსსკ-ის 115-ე მუხლით დადგენილი დაკითხვის ზოგადი წესის თანახმად, მოწმის მიერ მაგისტრატი მოსამართლის წინაშე საქმის გარემოებების მოყოლის შემდეგ, პროკურორი პირდაპირი დაკითხვის წესით კითხავს მას, თუმცა აღნიშნულის შემდგომ არ ხდება მოწმის ჯვარედინი დაკითხვა, შესაბამისად ბრალდების მხარეს ექმნება პრივილეგია, მოწმეს საკუთარი ჩვენება ბრალდების მხარის სასარგებლოდ ჩამოაყალიბებინოს. ამ შემთხვევაში, კონსტიტუციასთან და სისხლის სამართლის პროცესის მოქმედ მოდელთან შესაბამისი გამოსავალი იქნება, გასაჩივრებული ნორმის იმდაგვარად ჩამოყალიბება, რომლითაც შესაძლებელი იქნება მოწმის დაკითხვისას მეორე მხარის დასწრებაც. აღსანიშნავია, რომ ადამიანის უფლებათა კომიტეტი აქვე საუბრობს მხარეთა შეჯიბრებითობის პრინციპის მნიშვნელობაზე, თუმცა მისი აზრით, პროცესის წარმოების ყველა ეტაპზე უნივერსალური ბალანსის დაცვა შეუძლებელია და ასეთი ბალანსი (შესაბამისად მხარეთა თანასწორობა) მაქსიმალური უნდა იყოს სასამართლო განხილვის ეტაპზე. მოცემული მსჯელობა აბსოლუტურად აცდენილია საერთაშორისო სტანდარტებს და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს მიდგომას, რომლის პრეცედენტული სამართლიდანაც იკვეთება, რომ შეჯიბრებითობის პრინციპის დაცვა სამართალწარმოების ნებისმიერ ეტაპზე მნიშნელოვანია და მისი შეზღუდვა, დასაშვებია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუკი იგი შემდგომ ეტაპზე ბალანსდება საკმარისად იმისათვის, რომ მთლიანი პროცესი იყოს სამართლიანი და დაცვის მხარეს შეეძლოს იმავე უფლებებით სარგებლობა, რომლითაც ისარგებლა ბრალდებამ. ბრალდებულის უფლება მოითხოვოს თავისი მოწმეების ისეთსავე პირობებში გამოძახება და დაკითხვა , როგორიც აქვთ ბრალდების მოწმეებს, წარმოადგენს სამართლიანი სასამართლოს ფუნდამენტურ გარანტიას, რამდენადაც იგი აწონასწორებს პროკურორის პრეროგატივას და უფლებამოსილებებს.[21] აღნიშნული მსჯელობის მართებულობას მოწმობს საკონსტიტუციო სასამართლოც, როდესაც აღნიშნავს „აშკარაა, რომ კონსტიტუციის მე-40 მუხლის მე-3 პუნქტითა და 42-ე მუხლის მე-6 პუნქტით დაცული უფლება ერთნაირად აქტუალურია სისხლისსამართლებრივი დევნის ნებისმიერ ეტაპზე. [22]“ საქმეში Lucà v. Italy ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ განაცხადა, „მტკიცებულებები ჩვეულებრივ წარმოდგენილ უნდა იქნეს ღია სასამართლო სხდომაზე, ბრალდებულის თანდასწრებით და პაექრობის გზით. ამ პრინციპიდან არსებობს გამონაკლისები, თუმცა მათ არ უნდა დაარღვიონ დაცვის მხარის უფლებები. კონვენციის მე-6 მუხლის პირველი და მე-3 პარაგრაფი ითვალისწინებს დაცვის მხარის უფლებას ჰქონდეს ადეკვატური და სათანადო შესაძლებლობა დაკითხოს ბრალდების მხარის მოწმე, ამ უკანასკნელის მიერ ჩვენების მიცემის დროს ან მოგვიანებით, სასამართლო განხილვის სხვა ეტაპზე.“[23] ამგვარად, სასამართლო საუბრობს ზოგადი წესიდან არსებულ გამონაკლისებზე, როდესაც შესაძლებელია, მოწმის დაკითხვა მოხდეს არა სასამართლო განხილვისას, არამედ სამართალწარმოების სხვა ეტაპზე. თუმცა, ზოგადი წესიდან გადახვევას უნდა ჰქონდეს გამამართლებელი მიზეზი, ვინაიდან დაცვის მხარის უფლებების შეზღუდვა უნდა იყოს მკაცრად აუცილებელი. [24] სადავო ნორმების შემთხვევაში კი, წინასაგამოძიებო ეტაპზე მოწმის დაკითხვა დაცვის მხარის დაუსწრებლად არის არა გამონაკლისი, არამედ - ზოგადი წესი. ვინაიდან, დაცვის მხარეს ნებისმიერ შემთხვევაში, ერთმევა წინასაგამოძიებო ეტაპზე მოწმის დაკითხვაში მონაწილეობის მიღების შესაძლებლობა, მაშინ როდესაც, ამის უფლებამოსილება ბრალდების მხარეს აქვს. ამასთან, იკვეთება რომ ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს ზოგადი მიდგომის თანახმად, ჩვეულებრივ, ჩვენების შემოწმება უნდა მოხდეს სასამართლო განხილვის დროს.[25] ეს განსაკუთრებული მნიშვნელობის ასპექტია და უშუალობის პრინციპის საფუძველს წარმოადგენს.[26] აღსანიშნავია, რომ მტკიცებულების მოპოვება და სასამართლოში წარდგენა, ერთადერთი სამართლებრივი საშუალებაა მხარემ გავლენა მოახდინოს სასამართლოს გადაწყვეტილების მიღებაზე. სისხლის სამართლის პროცესში განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი და წონადი მტკიცებულება - მოწმის ჩვენებაა. სასამართლო გადაწყვეტილებათა დიდი ნაწილი სწორედ მოწმის ჩვენებებს ეყრდნობა. მოწმეთა ჩვენების მნიშვნელობას ხაზს უსვამს საკონსტიტუციო სასამართლოც, რომელიც აღნიშნავს, რომ „ის [მოწმის ჩვენება] შეიძლება იყოს ინფორმაციის ერთ-ერთი, ზოგჯერ კი ყველაზე მნიშვნელოვანი წყარო.“[27] აქედან გამომდინარე, მოწმის ჩვენების მოპოვების კუთხით ისეთი წესის შემოღება, რაც მხოლოდ ერთ მხარეს ანიჭებს პრივილეგიას, ცალსახად ქმნის არსებით უთანასწორობას და გავლენას ახდენს საქმის საბოლოო გადაწყვეტაზე. ყოველივე ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, საქართველოს სისხილის სამართლის საპროცესო კოდექსის 114-ე მუხლის მე-10 ნაწილი წინააღმდეგობაში მოდის საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველ და მე-6 პუნქტებთან.
საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის მე-3 პუნქტის თანახმად, „დაცვის უფლება გარანტირებულია“. საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ ჩამოყალიბებული პრაქტიკის თანახმად, დაცვის უფლება სამართლიანი სასამართლოს უფლების შემადგენელი ელემენტია და გულისხმობს პირის უფლებას დაიცვას თავი პირადად ანდა დამცველის მეშვეობით. თავის მხრივ, პირადად დაცვის უფლება მოიცავს, მათ შორის, პირის უფლებას დაესწროს პროცესს და გამოთქვას მოსაზრებები განსახილველ საკითხთან დაკავშირებით. [28]. ამავდროულად, დაცვის უფლება ასევე გულისხმობს დაცვის მხარისათვის საკმარისი დროისა და შესაძლებლობის მიცემას სრულფასოვანი დაცვის განსახორციელებლად.[29] დაცვის უფლება გარანტირებულია ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის მე-6 მუხლის მე-3 პარაგრაფითაც, რომელიც თავის თავში რამდენიმე ელემენტს მოიაზრებს. მოცემულ შემთხვევაში, სადავო ნორმა წინააღმდეგობაში მოდის აღნიშნულ კონსტიტუციურ უფლებასთან ვინაიდან ბრალდებულს არ აძლევს შესაძლებლობას არც პირადად და არც წარმომადგენლის საშუალებით დაესწროს მაგისტრატ მოსამართლესთან მოწმის დაკითხვის პროცესს, რაც შესაძლებლობას მისცემდა მას, ეჭვქვეშ დაეყენებინა მოწმის სანდოობა და უკეთესად მომზადებულიყო არსებითი სხდომისათვის. მართალია, დაცვის უფლება არ წარმოადგენს აბსოლუტურ უფლებას, თუმცა მისი შეზღუდვის შემთხვევაში, სამართლიანი სასამართლოს უფლების სხვა ელემენტებისა (რომელზეც საუბარი ზემოთ გვქქონდა) მსგავსად, აუცილებელია, არსებობდეს შეზღუდვის ლეგიტიმური მიზანი და იგი საკმარისად იყოს დაბალანსებული შემდგომი პროცედურებით. მოცემულ შემთხვევაში კი, როგორც კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველ და მე-6 პუნქტებთან მიმართებაში აღინიშნა, ასეთი დამბალანსებელი გარემოებები არ არსებობს, რაც რელევანტურია კონსტიტუციის 42-ე მუხლის მე-3 მუხლთან მიმართებაშიც. შესაბამისად სადავო ნორმა არაკონსტიტუციურია საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის მე-3 პუნქტთან მიმართებითაც.
ა) სადავო ნორმის შინაარსი პრობლემურია არამხოლოდ ის ფაქტი, რომ ბრალდების მხარის მიერ მაგისტრატ მოსამართლესთან მოწმის დაკითხვას არ ესწრება დაცვის მხარე, არამედ ისიც, რომ მას არ აქვს უფლება თავადაც დაკითხოს მოწმე ასეთივე შუამდგომლობის დაყენების გზით. 114-ე მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად „ბრალდების მხარის შუამდგომლობით გამოძიების ადგილის ან მოწმის ადგილსამყოფლის მიხედვით მაგისტრატი მოსამართლის წინაშე მოწმედ შეიძლება ასევე დაიკითხოს გამოსაკითხი პირი, თუ არსებობს ფაქტი ან/და ინფორმაცია, რომელიც დააკმაყოფილებდა ობიექტურ პირს, რათა დაესკვნა პირის მიერ სისხლის სამართლის საქმის გარემოებათა დასადგენად საჭირო ინფორმაციის შესაძლო ფლობის ფაქტი, და ეს პირი გამოკითხვაზე უარს ამბობს.“ ამრიგად, სადავო ნორმის საფუძველზე მხოლოდ ბრალდების მხარეს ეძლევა შესაძლებლობა გამოსაკითხი პირის მოწმის სახით დასაკითხად შუამდგომლობით მიმართოს მაგისტრატ მოსამართლეს და, შესაბამისად, დაკითხოს მოწმე მასთან. ასეთ შესაძლებლობას მთლიანადაა ჩამოშორებული დაცვის მხარე, რომელსაც შეუძლია მხოლოდ პირის გამოკითხვა და მოწმის დაკითხვა არსებით სხდომაზე. ბ) ლეგიტიმური მიზანი და თანაზომირება დაცვის მხარის ინიციატივით, მოწმის მაგისტრატ მოსამართლესთან დაკითხვასთან დაკავშირებით კიდევ უფრო მეტად გაურკვეველია დაწესებული შეზღუდვის ლეგიტიმური მიზანი. კანონის მიღებასთან დაკავშირებულ არც ერთ დოკუმენტში არაა მითითებული რაიმე ახსნა, თუ რა გახდა ასეთი შეზღუდვის დაწესების მიზეზი. უნდა აღინიშნოს, რომ 114-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული საფუძვლების არსებობის შემთხვევაში, მოწმის დაკითხვა მაგისტრატ მოსამართლესთან ორივე მხარეს შეუძლია. ამასთან, როგორც ზემოთ აღინიშნა, დაკითხვის პროცესს ესწრება მეორე მხარეც, გარდა გამონაკლისი შემთხვევებისა. აღნიშნულისგან განსხვავებით, მიღებულ ცვლილებებთან მიმართებაში ასეთი უფლებამოსილება მხოლოდ ბრალდების მხარეს აქვს მინიჭებული. მოცემული წესი ქმნის სერიოზულ დისბალანსს მხარეთა შესაძლებლობებში და, შესაბამისად, მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს მთლიანად სისხლის სამართლის სამართალწარმოების პროცესზე. აღსანიშნავია, რომ საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლო განასხვავებს კონსტიტუციის 85-ე მუხლის მე-3 პუნქტში მოხსენიებულ მხარეთა თანასწორობისა და შეჯიბრებითობის პრინციპს და შეჯიბრებით მოდელს, რომელსაც შესაძლოა ეფუძნებოდეს სისხლის სამართლის პროცესი. სასამართლოს განმარტებით, „[შეჯიბრებითობის პრინციპი] სამართლიანი სასამართლოს უფლების შემადგენელი ელემენტია და წარმოადგენს როგორც ინკვიზიციური, ისე შეჯიბრებითი სისხლის სამართლის მოდელის ნაწილს.“[30] მართალია შეჯიბრებითობისა და თანასწორობის კონსტიტუციური პრინციპი არ მოითხოვს სისხლის სამართლის პროცესის შეჯიბრებით მოდელზე აგებას, თუმცა იმ პირობებში, როდესაც თავად კანონმდებელი სისხლის სამართლის საპროცესო კანონმდებლობას აფუძნებს სწორედ შეჯიბრებით მოდელზე, აუცილებელია, აღნიშნული მოდელის გამოვლინება თანხვედრაში იყოს შეჯიბრებითობისა და თანასწორობის პრინციპთან. აღნიშნული გულისხმობს სწორედ იმას, რომ შეჯიბრებითი მოდელის არსებობის პირობებში, დადგენილი წესები შესაბამისობაში იყოს როგორც ამ მოდელთან, ასევე საკუთრივ კონსტიტუციურ პრინციპებთან. საკონსტიტუციო სასამართლო საკუთარი მოწმეების გამოძახებისა და თანაბარ პირობებში დაკითხვის უფლებას, რომელიც საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის მე-6 პუნქტითაა განმტკიცებული, სწორედ შეჯიბრებითობის პრინციპს უკავშირებს, რომელიც თავის მხრივ, სამართლიანი სასამართლოს უფლების შემადგენელი კომპონენტია. საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის მე-6 პუნქტში პირდაპირაა ნათქვამი „ბრალდებულს უფლება აქვს მოითხოვოს თავისი მოწმეების ისეთსავე პირობებში გამოძახება და დაკითხვა , როგორიც აქვთ ბრალდების მოწმეებს.“ აღნიშნული ჩანაწერი თავისი სიტყვა სიტყვითი მნიშვნელობით გულისხმობს სწორედ იმას, რომ როგორც ბრალდების, ისე დაცვის მხარეს უნდა ჰქონდეთ თანაბარი შესაძლებლობები და პირობები დაკითხონ მოწმე. აღნიშნულის საწინააღმდეგოდ, სადავო ნორმების საფუძველზე, დაცვის მხარე ეზღუდება სწორედ ეს უფლება, რასაც არ აქვს არანაირი გამართლება. მოცემულ შემთხვევაში, იმის გამო, რომ დღესდღეობით საქართველოში მოქმედებს სისხლის სამართლის პროცესის შეჯიბრებითი მოდელი, სადაც მტკიცებულებათა გამოკვლევისა და წარდგენის კუთხით მთავარ როლს თავად მხარეები ასრულებენ, შეჯიბრებითობისა და თანასწორობის პრინციპის გამოვლინება ამ პირობებში უნდა იყოს სწორედ იმდაგვარი, რომ არსებული საპროცესო კანონმდებლობის ფარგლებში არ შეიქმნას მხარეების შესაძლებლობებს შორის დისბალანსი, რაც საბოლოო ჯამში, ნეგატიურ ასახვას ჰპოვებს საბოლოო გადაწყვეტილების (განაჩენის) მიღებაზე. ბრალდების მხარისათვის ამგვარი უფლებამოსილების მინიჭების მიზეზად დასახელდა ის, რომ მანამდე არსებული გამონაკლისები არ იყო საკმარისი იმისათვის, რომ ბრალდების მხარეს მოეპოვებინა გამოძიებისათვის მნიშვნელოვანი ინფორმაცია პირისაგან, რომელსაც გააჩნია ამგვარი და უარს აცხადებს გამოძიებისათვის ამ ინფორმაციის მიწოდებაზე. ასეთი პრობლემა (როდესაც მხარეს სურს ინფორმაციის მოპოვება თუმცა გამოსაკითხი პირი უარს აცხადებს ინფორმაციის მიწოდებაზე) შესაძლოა დაცვის მხარესაც წარმოეშვას, თუმცა მასთან მიმართებით აღნიშნული პრობლემის არსებობის შესაძლებლობა იგნორირებულია. ამგვარად, ერთი მხრივ, სახელმწიფო მნიშვნელოვნად მიიჩნევს გამოძიებისათვის საჭირო ინფორმაციის მიწოდების უზრუნველსაყოფად კანონმდებლობით დამატებითი მექანიზმების შემოღებას, თუმცა მეორე მხრივ, იგი იგნორირებას უკეთებს დაცვის მხარის ინტერესებს, რომლისთვისაც, შესაძლოა, არანაკლებ მნიშვნელოვანი გახდეს გამოსაკითხი პირისგან ინფორმაციის მიღება მაგისტრატ მოსამართლესთან მისი დაკითხვის გზით. სახელმწიფოს მხრიდან ასეთი მიდგომის დამკვიდრება სრულიად მიუღებელია არამხოლოდ სადავო ნორმების არაკონსტიტუციურობის თვალსაზრისით, არამედ აჩენს განცდას, რომ სახელმწიფო ერთმნიშვნელოვან პრიორიტეტს ანიჭებს გამოძიების ინტერესებს და უგულვებელყოფს დაცვის მხარეს, მაშინ როდესაც, საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლი და მისი შემადგენელი კომპონენტები ცალსახად ავალდებულებს სახელმწიფოს, გაითვალისწინოს ბრალდებულის ინტერესები და გაატაროს ღონისძიებები ბრალდებულისათვის სამართლიანი სასამართლოს უფლების უზრუნველსაყოფად. იმ შემთხვევაშიც კი, თუკი დაწესებულ შეზუდვას მოეძებნება რაიმე გამამართლებელი მიზეზი და შესაბამისად ლეგიტიმური მიზანი, შეუძლებელია იგი ჩაითვალოს თანაზომიერ ღონისძიებად, ვინაიდან დაცვის მხარეს ბლანკეტურად, აბსოლუტურად ყველა შემთხვევაში, ჩამორთმეული აქვს ის უფლება, რაც ცვლილებებით მიენიჭა ბრალდების მხარეს. საბოლოო ჯამში, ზემოთ აღნიშნული ფაქტორების გათვალისწინებით, სადავო ნორმები წინააღმდეგობაში მოდის საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველ და მე-6 პუნქტებთან და ამგვარად არაკონსტიტუციურად უნდა იქნეს ცნობილი.
საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს განმარტებით, საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლი ადგენს კანონის წინაშე თანასწორობის უფლებას და ამავდროულად წარმოადგენს „თანასწორობის უნივერსალურ კონსტიტუციურ ნორმა-პრინციპს, რომელიც, ზოგადად, გულისხმობს ადამიანების სამართლებრივი დაცვის თანაბარი პირობების გარანტირებას.“[31] აღსანიშნავია, რომ „კანონის წინაშე თანასწორობის უზრუნველყოფის ხარისხი ობიექტური კრიტერიუმია ქვეყანაში დემოკრატიისა და ადამიანის უფლებების უპირატესობით შეზღუდული სამართლის უზენაესობის ხარისხის შეფასებისათვის. ამდენად, ეს პრინციპი წარმოადგენს დემოკრატიული და სამართლებრივი სახელმწიფოს როგორც საფუძველს, ისე მიზანს“[32]. კანონის წინაშე თანასწორობის კონსტიტუციური პრინციპი სხვადასხვა საზოგადოებრივ სფეროში სხვადასხვგვარად ვლინდება, თუმცა მის ძირითად მიზანს, ნებისმიერ შემთხვევაში, წარმოადგენს იმის უზრუნველყოფა, რომ თითოეულ ადამიანს თანაბრად ექნება წვდომა სამართლებრივ სიკეთეებზე და ამავდროულად, თანაბრად დაეკისრება ვალდებულებები თუ პასუხისმგებლობები (ანუ მათ კანონმდებლობა თანასწორად მოეპყრობა). სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის მიზნებისათვის, დაცვისა და ბრალდების მხარე დაპირისპირებულ მხარეებს წარმოადგენენ, რომლებმაც დამოუკიდებელი, მიუკერძოებელი არბიტრის- მოსამართლის წინაშე უნდა დაამტკიცონ საკუთარი პოზიციის მართებულობა. აღნიშნულისათვის მნიშნელოვანია, რომ კანონმდებლობა მათ ანიჭებდეს თანაბარ შესაძლებლობებს და უფლებამოსილებებს. მიუხედავად იმისა, რომ ბრალდების მხარე მოქმედებს სახელმწიფოს სახელით, სახელმწიფოს აკისრია ვალდებულება უზრუნველყოს ბრალდებულის მიერ მისთვის კონსტიტუციით მინიჭებული საპროცესო უფლებებით სარგებლობა, რომელიც ძირითადად კონსტიტუციის მე-18, მე-40 და 42-ე მუხლებითაა განმტკიცებული. როგორც ზემოთ აღინიშნა, დაწესებული შეზღუდვის მიზეზებზე დაყრდნობით, ერთი მხრივ, სახელმწიფო მნიშვნელოვნად მიიჩნევს გამოძიებისათვის საჭირო ინფორმაციის მიწოდების უზრუნველსაყოფად კანონმდებლობით დამატებითი მექანიზმების შემოღებას, თუმცა მეორე მხრივ, იგი იგნორირებას უკეთებს დაცვის მხარის ინტერესებს, რომლისთვისაც, შესაძლოა, არანაკლებ მნიშვნელოვანი გახდეს გამოსაკითხი პირისგან ინფორმაციის მიღება მაგისტრატ მოსამართლესთან მისი დაკითხვის გზით. ამგვარად, იგი არახელსაყრელ მდგომარეობაში აყენებს დაცვის მხარეს ბრალდების მხარესთან შედარებით მოწმეთა დაკითხვის თვალსაზრისით. შესაბამისად, დაწესებული შეზღუდვა, რომელიც არ აძლევს დაცვის მხარეს შესაძლებლობას, მსგავსად ბრალდების მხარისა, მოწმე მაგისტრატ მოსამართლესთან დაკითხოს, ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლით განმტკიცებულ თანასწორობის ნორმა-პრინციპს. მოცემულ შემთხვევაში, წარმოდგენილი სამართალურთიერთობის, ანუ მოწმის დაკითხვის, როგორც მტკიცებულების მოპოვების, წესთან მიმართებით, ბრალდებისა და დაცვის მხარე არსებითად თანასწორებად უნდა იქნენ განხილულნი საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლის მიზნებისთვის. შესაბამისად, განსახილველ სამართლებრივ ურთიერთობაში შესადარებელ ჯგუფებს (კატეგორიებს) წარმოადგენს ერთი მხრივ, ბრალდების მხარე, რომელსაც შესაძლებლობა აქვს, მოწმე სავალდებულო წესით დაკითხოს მაგისტრატ მოსამართლესთან იმ შემთხვევაში, თუ ეს უკანასკნელი უარს ამბობს ჩვენების ნებაყოფლობით მიცემაზე და ამგვარად მოიპოვოს მტკიცებულება, ხოლო მეორე მხრივ, დაცვის მხარე, რომელსაც მოწმე ასევე უარს ეუბნება ნებაყოფლობით ჩვენების მიცემაზე, მაგრამ მისი სავალდებულო წესით დაკითხვის და ამ გზით მტკიცებულების მოპოვების შესაძლებლობა არ აქვს. აქედან გამომდინარე, სადავო ნორმა თანასწორი პირების მიმართ განსხვავებულ მოპყრობას აწესებს, რაც თავის მხრივ, დაცვის მხარის მიერ კონსტიტუციის 42-ე მუხლით გარანტირებული უფლებების რეალიზაციას უკავშირდება. საკონსტიტუციო სასამართლოს დამკვიდრებული პრაქტიკით, საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლით განმტკიცებული თანასწორობის უფლებისა და დისკრიმინაციის აკრძალვის პრინციპი სახელმწიფოს ავალდებულებს, თავისი საქმიანობა აღნიშნული მუხლის მოთხოვნების შესაბამისად განახორციელოს, კერძოდ „სამართალშემოქმედს აკისრია კონკრეტული საკითხის არადისკრიმინაციულად მოწესრიგების ვალდებულება. აღნიშნული ვალდებულება თან სდევს სამართალშემოქმედების პროცესს, იმის მიუხედავად, იგი მიმართულია კონსტიტუციური უფლებებისა თუ კანონიერი ინტერესების რეგულირებისაკენ და იმისგან დამოუკიდებლად, თუ რა ფაქტობრივ გარემოებას ან ნიშანს უკავშირდება დიფერენცირება“ [33] შესაბამისად, კანონმდებელი ვალდებულია, მტკიცებულებების მოპოვების წესები სისხლის სამართლის პროცესში კონსტიტუციის მე-14 მუხლით გათვალისწინებული მოთხოვნების შესაბამისად დაარეგულიროს, განსაკუთრებით, როდესაც რეგულირება ეხება მოწმის დაკითხვის, როგორც მტკიცებულების მოპოვების წესს. მოცემულ შემთხვევაში, განსხვავებული მოპყრობა არ უკავშირდება საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლში მოხსენიებულ რომელიმე კლასიკურ ნიშანს და, შესაბამისად, ავტომატურად მკაცრი შეფასების ტესტი არ გამოიყენება. თუმცა, სასამართლომ, შესაძლებელია, მკაცრი ტესტი მაინც გამოიყენოს იმ შემთხვევაში, თუ თანასწორობის უფლებაში ჩარევა მაღალი ინტენსივობით ხასიათდება. აღნიშნულის განსახორციელებლად, უნდა შეფასდეს „არსებითად თანასწორი პირები რამდენად მნიშვნელოვნად განსხვავებულ პირობებში მოექცევიან, ანუ დიფერენციაცია რამდენად მკვეთრად დააცილებს თანასწორ პირებს კონკრეტულ საზოგადოებრივ ურთიერთობაში მონაწილეობის თანაბარი შესაძლებლობებისაგან[34]“ ამასთან, „მკაცრი ტესტის გამოყენების პირობებში, სადავო ნორმით დაწესებული შეზღუდვა უნდა ემსახურებოდეს ლეგიტიმურ მიზანს და ამ მიზნის მიღწევის თანაზომიერ საშუალებას წარმოადგენდეს. თანაზომიერების პრინციპის მოთხოვნაა, რომ „უფლების მზღუდავი საკანონმდებლო რეგულირება უნდა წარმოადგენდეს ღირებული საჯარო (ლეგიტიმური) მიზნის მიღწევის გამოსადეგ და აუცილებელ საშუალებას. ამავე დროს, უფლების შეზღუდვის ინტენსივობა მისაღწევი საჯარო მიზნის პროპორციული, მისი თანაზომიერი უნდა იყოს. დაუშვებელია ლეგიტიმური მიზნის მიღწევა განხორციელდეს ადამიანის უფლების მომეტებული შეზღუდვის ხარჯზე[35]“ მოსარჩელე მხარე არ გამორიცხავს, რომ გარკვეულ შემთხვევებში, ბრალდების და დაცვის მხარეს, შესაძლოა, განსხვავებული უფლება-მოვალეოებები ჰქონდეთ სხვადასხვა მტკიცებულების მოპოვებასთან მიმართებით, მათ შორის, კანონმდებელმა, კონკრეტულ შემთხვევებში, მოწმის დაკითხვის წესთან მიმართებითაც მხარეებს განსხვავებული სამართლებრივი რეჟიმი დაუდგინოს. თუმცა, განსახილველ შემთხვევაში, სადავო ნორმებით გათვალისწინებული შეზღუდვა არსებითად თანასწორ პირებს შორის გაუმართლებლად უთანასწორო მოპყრობას ადგენს და უფლებას ზღუდავს იმაზე მეტი ინტენსივობით, ვიდრე ეს აუცილებელია ლეგიტიმური მიზნის მისაღწევად. კერძოდ, დაცვის მხარეს, რომელსაც მოწმე უარს ეუბნება ნებაყოფლობით მისცეს ჩვენება გამოძიების ეტაპზე, ბლანკეტურად, მთელი გამოძიების განმავლობაში, ეკრძალება მიმართოს მაგისტრატ მოსამართლეს მოწმის სავალდებულო წესით დაკითხვის თაობაზე. შესაბამისად, სადავო ნორმა ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლით გარანტირებულ თანასწორობის ძირითად უფლებას.
საქართველოს კონსტიტუციის მე-40 მუხლის მე-3 პუნქტის თანახმად, „დადგენილება ბრალდებულის სახით პირის პასუხისგებაში მიცემის შესახებ, საბრალდებო დასკვნა და გამამტყუნებელი განაჩენი უნდა ემყარებოდეს მხოლოდ უტყუარ მტკიცებულებებს. ყოველგვარი ეჭვი, რომელიც ვერ დადასტურდება კანონით დადგენილი წესით, უნდა გადაწყდეს ბრალდებულის სასარგებლოდ საკონსტიტუციო სასამართლოს დამკვიდრებული პრაქტიკის თანახმად, „„მხოლოდ უტყუარი მტკიცებულებების საფუძველზე პასუხისმგებლობის დაკისრების პრინციპი წარმოადგენს იმის გარანტიას, რომ სახელმწიფო მოხელეთა თვითნებობისა თუ შეცდომების შედეგად არ მოხდეს უდანაშაულო პირის მსჯავრდება“ (საკონსტიტუციო სასამართლოს 2015 წლის 22 იანვრის №548 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე ზურაბ მიქაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II, 2). სასამართლომ ხაზგასმით მიუთითა, რომ „ხსენებული სისხლისსამართლებრივი პრინციპი მიმართულია შეჯიბრებითი პროცესის ფარგლებში სამართლიანი სასამართლოს უფლების უზრუნველყოფისკენ და, შესაბამისად, სახელმწიფოსთვის უტყუარობის მტკიცებულებითი სტანდარტის დადგენით ხელისუფლების სხვადასხვა შტოებს ავალდებულებს, უზრუნველყონ სისხლის სამართლის პროცესის წარმართვა ჯანსაღი პაექრობის, ბრალდებისა და დაცვის არგუმენტების შეჯერების საფუძველზე“ (საკონსტიტუციო სასამართლოს 2017 წლის 27 იანვრის №1/1/650,699 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქეები - ნადია ხურციძე და დიმიტრი ლომიძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II, 37) ამასთანავე, „შეჯიბრებით პროცესში სასამართლო მოკლებულია საკუთარი ინიციატივით დამატებითი გარემოებების გამოკვლევის შესაძლებლობას და იზღუდება მხარეთა მიერ მიწოდებული მტკიცებულებების შეფასებით. მტკიცებულების უტყუარობა უნდა შეფასდეს მრავალი ფორმალური, თუ შინაარსობრივი კუთხით, რათა გამოირიცხოს მისი არასანდოობის, საეჭვოობის ყოველგვარი რისკი. სასამართლო უნდა ფლობდეს რელევანტური ინფორმაციის მაქსიმალურად ფართო სპექტრს და სწორედ ფაქტების და დასაბუთებული ინფორმაციის შეჯერების საფუძველზე მოახდინოს საბოლოოდ ჭეშმარიტი გარემოებების დადგენა და საეჭვო მტკიცებულებების გამორიცხვა საქმიდან, რათა ბრალის დადგენილება და გამამტყუნებელი განაჩენი ემყარებოდეს გონივრულ ეჭვს მიღმა არსებულ შეთანხმებულ მტკიცებულებათა ერთობლიობას“. (საკონსტიტუციო სასამართლოს 2017 წლის 27 იანვრის №1/1/650,699 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქეები - ნადია ხურციძე და დიმიტრი ლომიძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II, 37) აღნიშნულის საპირისპიროდ, სადავო ნორმები, ერთი მხრივ, დაცვის მხარეს ბლანკეტურად უკრძალავს, დაკითხოს მოწმე მაგისტრატი მოსამართლის წინაშე თუ ეს უკანასკნელი უარს ამბობს ჩვენების ნებაყოფლობით მიცემაზე, ხოლო მეორე მხრივ, დაცვის მხარეს, ასევე ეკრძალება მონაწილეობა მიიღოს ბრალდების მხარის მიერ მოწმის მაგისტრატ მოსამართლესთან დაკითხვის პროცესში. ამასთანავე, როგორც ზემოთ აღინიშნა, პროცესის არცერთ ეტაპზე, დაცვის მხარის ინტერესი არ არის დაბალანსებული. მაშინ როდესაც, „იმისათვის, რომ სისხლის სამართალში საპროცესო მოწესრიგებამ დააკმაყოფილოს საქართველოს კონსტიტუციის მე-40 მუხლის მე-3 პუნქტით დადგენილი მტკიცებულებათა უტყუარობის სტანდარტი, აუცილებელია, მტკიცებულებათა არსებითი გამოკვლევა და შეფასება მოხდეს მათი როგორც ფორმალური, ისე შინაარსობრივი, მატერიალური კრიტიკის საფუძველზე, რაც სამართალწარმოებისთვის დადგენილი სასამართლო პროცესის შეჯიბრებითი მოდელის გათვალისწინებით შესაძლოა განხორციელდეს მხოლოდ ოპონენტი მხარის მიერ საპირისპირო ფაქტების და სხვა სახის კონტრარგუმენტაციის წარდგენით. ვინაიდან, სადავო ნორმების პირობებში, დაცვის მხარეს სრულად ეზღუდება ერთი მხრივ, დაკითხოს მოწმე მაგისტრატი მოსამართლის წინაშე და ამ გზით მოიპოვოს მტკიცებულება, ხოლო მეორე მხრივ - მონაწილეობა მიიღოს ბრალდების მხარის მიერ მოწმის დაკითხვის პროცესში და აღნიშნულის მეშვეობით გამოიკვლიოს კონკრეტული მტკიცებულება, ასევე არ არსებობს სხვა ალტერნატიული და დამაბალანსებელი შესაძლებლობა, დაცვის მხარემ მოახერხოს სასამართლო პროცესის ფარგლებში პოზიციის დასაბუთება, სადავო ნორმები ასევე ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციის მე-40 მუხლის მე-3 პუნქტს.[1] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2010 წლის 28 ივნისის #1/466 გადაწყვეტილება საქართველოს სახალხო დამცველი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ, II.პ.3; [2] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2006 წლის 15 დეკემბრის #1/3/393,397 გადაწყვეტილება, პ.I [3] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 23 მაისის №3/1/574 გადაწყვეტილება საქმეზე საქართველოს მოქალაქე გიორგი უგულავა საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ, II.პ.59 [4]საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის მე-6 პუნქტი, საკანონმდებლო მაცნე №786, 24/08/1995. [5] საქართველოს უზენაესი სასამართლოს კონსტიტუციური წარდგინება საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 306-ე მუხლის მე-4 ნაწილის კონსტიტუციურობის თაობაზე და საქართველოს უზენაესი სასამართლოს კონსტიტუციური წარდგინება საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 297- ე მუხლის „ზ“ ქვეპუნქტის კონსტიტუციურობის თაობაზე”. II.პ. 19-20 [6] The principle of equality of arms, PhD thesis, J.P.W. Temminck Tuinstra, 2009 [7] საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 23 მაისის #3/2/574 გადაწყვეტილება საქმეზე „ საქართველოს მოქალაქე გიორგი უგულავა საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ,“ II.პ. 59. [8] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2010 წლის 28 ივნისის გადაწყვეტილება #1/466 საქმეზე „საქართველოს სახალხო დამცველი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“,პ. II, 15 [9] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2006 წლის 15 დეკემბრის გადაწყვეტილება #1/3/393,397 საქმეზე “საქართველოს მოქალაქეები - ონისე მებონია და ვახტანგ მასურაშვილი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ”, II, 1 [10] საკონსტიტუციო სასამართლოს 2012 წლის 26 ივნისის #3/1/512 გადაწყვეტილება საქმეზე “დანიის მოქალაქე ჰეიკე ქრონქვისტი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ”,პ.II, 65. [11] საკონსტიტუციო სასამართლოს 2007 წლის 2 ივლისის N#1/2/384 გადაწყვეტილება საქმეზე “საქართველოს მოქალაქეები – დავით ჯიმშელეიშვილი, ტარიელ გვეტაძე და ნელი დალალიშვილი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ”, II, 19. [12] საქართველოს საკონსტიტუციო საამართლოს 2014 წლის 23 მაისის #3/2/574 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე გიორგი უგულავა საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“ II.პ.34 [13]Doorson v. the Netherlands, 1996 წლის 26 მარტის გადაწყვეტილება, ანგარიშები 1996-II, გვ. 471, § 72; Van Mechelen and Others v. the Netherlands, 1997 წლის 23 აპრილის გადაწყვეტილება, ანგარიშები 1997-III, გვ. 712, § 54. [14]UNCCPR/C/35?D/223/1987/(1989), §10.4. [15]2005 წლის სისხლის სამართლის კანონმდებლობის რეფორმის სტრატეგია, შემუშავებული 2004 წლის 19 ოქტომბრის #914 პრეზიდენტის განკარგულების საფუძველზე შექმნილი სამუშაო ჯგუფის მიერ, თბილისი, 3. [16] 2005 წლის სისხლის სამართლის კანონმდებლობის რეფორმის სტრატეგია, შემუშავებული 2004 წლის 19 ოქტომბრის #914 პრეზიდენტის განკარგულების საფუძველზე შექმნილი სამუშაო ჯგუფის მიერ, თბილისი, 5. [17] სსსკ-ს 114-ე მუხლის მე-9 ნაწილი [18] ეუთო, დემოკრატიული ინსტიტუტებისა და ადამიანის უფლებების ბიურო, სასამართლო პროცესის მონიტორინგის ანგარიში, საქართველო, 2014 წლის 9 დეკემბერი, § 211 [19] საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის კომენტარები, ავტორთა კოლექტივი, გვ.86, §11, გამომცემლობა „მერიდიანი“, 2015. [20] ტრექსელი შ., ადამიანის უფლებები სისხლის სამართლის პროცესში, თბილისი, 2009, 325 [21] International Covenant on Civil and Political Rights, General Comment No. 32, § 39 [22] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2015 წლის 15 სექტემბრის №3/2/646 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე გიორგი უგულავა საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ.“ II.პ.16 [23] Lucà v. Italy ECHR, 27.05.2001, §39, Solakov V. "The Former Yugoslav Republic Of Macedonia", ECHR, 31.01.2002, § 57 [24] Van Mechelen and Others v. the Netherlands,ECHR, 03.04.2012, § 58 [25] Hümmer v. Germany , ECHR, 19.10.2012, § 38; Lucà v. Italy, § 39; Solakov v. the former Yugoslav Republic of Macedonia, § 57; ტრექსელი შ. ადამიანის უფლებები სისხლის სამართლის პროცესში, თბილისი, 2009, 323. [26] იქვე [27] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2015 წლის 22 იანვრის №1/1/548 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე ზურაბ მიქაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II.პ.30 [28] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2006 წლის 15 დეკემბრის #1/3/393,397 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქეები- ვახტანგ მასურაშვილი და ონისე მებონია საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“ II.პ.2 [29] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2003 წლის 29 იანვრის #2/3/182,185,191 გადაწყვეტილება, პ.2; [30] საქართველოს უზენაესი სასამართლოს კონსტიტუციური წარდგინება საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 306-ე მუხლის მე-4 ნაწილის კონსტიტუციურობის თაობაზე და საქართველოს უზენაესი სასამართლოს კონსტიტუციური წარდგინება საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 297- ე მუხლის „ზ“ ქვეპუნქტის კონსტიტუციურობის თაობაზე”. II პ.16 [31] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2010 წლის 27 დეკემბრის №1/1/493 გადაწყვეტილება საქმეზე მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებები „ახალი მემარჯვენეები” და „საქართველოს კონსერვატიული პარტია” საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ II.პ.1 [32]იქვე [33] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 4 თებერვლის გადაწყვეტილება #2/1/536 საქმეზე „საქართველოს მოქალაქეები - ლევან ასათიანი, ირაკლი ვაჭარაძე, ლევან ბერიანიძე, ბექა ბუჩაშვილი და გოჩა გაბოძე საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრის წინააღმდეგ“, II-21). [34] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2010 წლის 27 დეკემბრის #1/1/493 გადაწყვეტილება „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებები: „ახალი მემარჯვენეები“ და „საქართველოს კონსერვატიული პარტია“ საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“ , (II.6) [35] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოდ 2012 წლის 26 ივნისის #3/1/512 გადაწყვეტილება საქმეზე „დანიის მოქალაქე ჰეიკე ქრონქვისტი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“ ,( II.60). |
სარჩელით დაყენებული შუამდგომლობები
შუამდგომლობა სადავო ნორმის მოქმედების შეჩერების თაობაზე: არა
შუამდგომლობა პერსონალური მონაცემების დაფარვაზე: არა
შუამდგომლობა მოწმის/ექსპერტის/სპეციალისტის მოწვევაზე: არა
კანონმდებლობით გათვალისწინებული სხვა სახის შუამდგომლობა: არა