„შპს იუ-სი-ჯი გრინ ფაუერი“ საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ
დოკუმენტის ტიპი | კონსტიტუციური სარჩელი |
ნომერი | N680 |
ავტორ(ებ)ი | „იუ-სი-ჯი გრინ ფაუერი“ |
თარიღი | 4 ნოემბერი 2015 |
თქვენ არ ეცნობით სარჩელის სრულ ვერსიას. სრული ვერსიის სანახავად, გთხოვთ, ვერტიკალური მენიუდან ჩამოტვირთოთ სარჩელის დოკუმენტი
განმარტებები სადავო ნორმის არსებითად განსახილველად მიღებასთან დაკავშირებით
სარჩელი აკმაყოფილებს ,,საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-18 მუხლის ,,ა“-,,ზ“ ქვეპუნქტებით დადგენილ მოთხოვნებს:
ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, არ არსებობს მისი სასამართლოში არსებითად განსახილველად არმიღების საფუძვლები.
|
მოთხოვნის არსი და დასაბუთება
სსსკ-ის 151 მუხლის პირველი (პირველი წინადადება), მეორე, მესამე ნაწილების ზემოაღნიშნული ნორმების გრამატიკული, სისტემური, ისტორიული, ტელეოლოგიური განმარტებით სსსკ-ის 151 მუხლი ემსახურება სისხლის სამართლის პროცესში ქონებაზე ყადაღის დადების მიზნისა და საფუძვლების განსაზღვრას. სსსკ-ის 151-ე მუხლი იწყება ზოგადი სპეციალური სუბიექტის ქონების მიმართ ყადაღის გამოყენების შესაძლებლობით, გრძელდება კიდევ უფრო სპეციალური დისპოზიციებით და ერთმნიშვნელოვნად უნდა იკითხებოდეს შემდეგნაირად, კერძოდ: 151-ე მუხლის პირველი ნაწილი ადგენს ყადაღის მიზანს (ქონების შესაძლო ჩამორთმევის უზრუნველსაყოფად), სპეციალურ სუბიექტს (ბრალდებული, მისი მოქმედებისათვის მატერიალურად პასუხისმგებელი პირი ან/და მასთან დაკავშირებული პირის), სპეციალურ საფრთხეს/ფაქტობრივ მდგომარეობას (თუ არსებობს მონაცემები, რომ ქონებას გადამალავენ ან დახარჯავენ ან/და ქონება დანაშაულებრივი გზით არის მოპოვებული), რომელთა კუმულატიურად არსებობის შემთხვევაში ზემოაღნიშნული სპეციალური სუბიექტის ქონებას შესაძლებელია რომ პროკურორის შუამდგომლობისა და სასამართლოს განჩინების საფუძველზე დაედოს ყადაღა. 151-ე მუხლი კიდევ უფრო მეტად სპეციალურია თავისი შინაარსით, ვინაიდან ის ქმნის ყადაღის დადების შესაძლებლობას კონკრეტული დანაშაულების მომზადებისთვის (323-ე–330-ე და 3311 მუხლებით გათვალისწინებული ერთ-ერთი დანაშაულის ან სხვა განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულის მომზადებისას), თუ სახეზეა სპეციალური სუბიექტი (151-ე მუხლის 1-ლი ნაწილი) და თუ არსებობს შესაბამისი საფრთხე (საკმარისი მონაცემები, რომ ეს ქონება გამოყენებული იქნება დანაშაულის ჩასადენად). 151-ე მუხლის მესამე ნაწილი კიდევ უფრო სპეციალური ნორმაა, რამეთუ ის ქმნის შესაძლებლობას რომ ყადაღა დაადოს სპეციალური სუბიექტის (კორუფციული, რეკეტული ან ქურდული სამყაროს წევრის) სპეციალურ ქონებას (არსებობს საკმარისი მონაცემები, რომ ამ ქონების მიმართ ჩადენილია დანაშაული ან იგი დანაშაულებრივი გზით არის მოპოვებული).
იქიდან გამომდინარე, რომ სსსკ-ის 151 მუხლის პირველი (პირველი წინადადება), მეორე, მესამე ნაწილები ვერ აკმაყოფილებს სიცხადის კონსტიტუციურ სამართლებრივ კრიტერიუმს, ეს ნორმები ქმნის საფრთხეს რომ ყადაღა დაედოს სტატუსის არ მქონე პირის ქონებას, ვინაიდან:
გამომდინარე იქიდან, რომ სსსკ-ის 151-ე მუხლის პირველი (პირველი წინადადება), მეორე, მესამე ნაწილები ბუნდოვანია, ორაზროვანია და ის შინაარსობრივად აცდენილია სისხლის სამართლის პროცესში ქონებაზე ყადაღის დადების მიზანს და საფუძვლებს, როგორც ეს მოვიყვანეთ ზემოთ, სსსკ-ის 151-ე მუხლის პირველი (პირველი წინადადება), მეორე, მესამე ნაწილები საფრთხეს ქმნის ნებისმერ მესამე პირის ქონებაზე გამოყენებულ იქნას ამ მუხლით გათვალისიწინებული ყადაღა. ამის ნათელი მაგალითებია ქ. თბილისის საქალაქო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა კოლეგიის 2014 წლის 10 მარტის განჩინება და ქ. თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2014 წლის 21 მარტის განჩინება. ქ. თბილისის საქალაქო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა კოლეგიის 2014 წლის 10 მარტის განჩინებით ყადაღა დაედო შპს „იუსიჯი გრინ ფაუერის“ უძრავ ქონებას სსსკ-ის 151-ე მუხლის მეორე ნაწილზე დაყრდნობით, მაშინ როდესაც:
ქ. თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2014 წლის 21 მარტის განჩინებით ძალაში დარჩა ზემოაღნიშნული საქალაქო სასამართლოს განჩინება, იმის მიუხედევად რაც ზემოთ იქნა აღნიშნული. დამატებით სასამართლოს მიერ ყადაღა გამართლებულ იქნა სსსკ-ის 151-ე მუხლის მე-3 ნაწილით. ვინაიდან, სასამართლომ მიიჩნია რომ ადგილი ჰქონდა „ქონების მიმართ“ ჩადენილ დანაშულს, მაშინ როდესაც 151-ე მუხლის მესამე ნაწილი სპეციალური სუბიექტის (კორუფციული, რეკეტული ან ქურდული სამყაროს წევრის) მიერ სპეციალური ქონების მიმართ ჩადენილი დანაშაულის შემთხვევას ბრალდების შემთხვევაში ყადაღის გამოყენებას ითვალისწინებს, თუმცა ამას ერთმნიშვნელოვნად არ ადგენს ნორმა. ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, ვინაიდან სსსკ-ის 151 მუხლის პირველი (პირველი წინადადება), მეორე, მესამე ნაწილების ნორმატიული შინარსი ვერ აკმაყოფილებს სიცხადის კონსტიტუციურ სამართლებრივ კრიტერიუმს, აღნიშნული ნორმები ქმნის იმის საფრთხეს რომ იქ, სადაც მოსამართლის განმარტების წილი, კანონის განსაზღვრულობასთან მიმართებით მინიმუმი უნდა იყოს, რადგან საქმე ეხება პირის მიმართ საპროცესო ღონისძიების გადაწყვეტას სისხლის სამართლის პროცესში, სადაც ყველაზე მეტი ინტენსივობით ხდება ჩარევა ადამიანის უფლებებში, ეს პროპორცია დარღვეულია. სწორედ ამიტომ ნორმის ბუნდოვანებიდან, ორაზროვნებიდან გამომდინარე არსებობს რეალური საფრთხე, ხოლო შპს „იუ-სი-ჯი გრინ ფაუერის“ მიმართ რეალურად განხორცილებული შედეგი, რასაც სტატუსის არ მქონე პირის ქონებაზე ყადაღის დადება ჰქვია. შესაბამისად, სსსკ-ის 151 მუხლის პირველი (პირველი წინადადება), მეორე, მესამე ნაწილების ნორმატიული შინაარსი არღვევს შპს „იუ-სი-ჯი გრინ ფაუერის“ საკუთრების უფლებას (საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის პირველ და მეორე პუნქტები) და მეწარმეობის თავისუფლებას (საქართველოს კონსტიტუციის 30-ე მუხლის მეორე პუნქტი).
სსსკ-ის 152-ე მუხლი სადავოა, იმდენად რამდენადაც: პირველი, მუხლი, რომელიც უნდა ადგენდეს სპეციალური სუბიექტის (ბრალდებულის), როგორც ქონების მესაკუთრის მიმართ გამოყენებული ყადაღის შინაარსს მისი სამომავლო ჩამორთმევის მიზნით, არ აკეთებს ბმას სპეციალურ სუბიექტზე. მუხლი უთითებს ზოგადად მესაკუთრესა და მფლობელზე და მათ მიმართ ქონების განკარგვის აკრძალვასა და საჭიროებისას სარგებლობის აკრძალვაზე. აქ, გარდა იმისა რომ დაკონკრეტება უნდა იყოს სპეციალურ სუბიექტზე, სრულიად გაუგებარია თუ რატომ ხდება მფლობელის, როგორც სუბიექტის ნორმაში ჩართვა. მეორე, ნორმა სცდება ყადაღის არსს, რომელიც ქონების განკარგვის აკრძალვით უნდა შემოიფარგლებოდეს.
საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად, “საკუთრება და მემკვიდრეობის უფლება აღიარებული და ხელშეუვალია. დაუშვებელია საკუთრების, მისი შეძენის, გასხვისების ან მემკვიდრეობით მიღების საყოველთაო უფლების გაუქმება”. 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტი ადგენს საკუთრების უფლების შეზღუდვის საფუძველს, კერძოდ, „აუცილებელი საზოგადოებრივი საჭიროებისათვის დასაშვებია ამ მუხლის პირველ პუნქტში აღნიშნულ უფლებათა შეზღუდვა კანონით განსაზღვრულ შემთხვევებში და დადგენილი წესით, იმგვარად, რომ არ დაირღვეს საკუთრების უფლების არსი”. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს პრაქტიკის შესაბამისად:
სსსკ-ის 151 მუხლის პირველი (პირველი წინადადება), მეორე, მესამე ნაწილების ნორმატიული შინაარსი წინააღმდეგობაში მოდის საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის პირველ და მეორე პუნქტებთან, იმდენად რამდენადაც:
მოცემულ შემთხვევაში კი სადავო ნორმებით გამოწვეული შედეგი სცდება მის მიზანს, სისხლის სამართლის პროცესში ბრალდებული პირის ქონებაზე მისი სამომავლო ჩამორთმევის მიზნით ყადაღის დადების მიზნის მიღწევის ნაცვლად, შედეგად სტატუსის არ მქონე პირის ქონებაზე ყადაღის დადებას ვიღებთ. ანალოგიურად, 151-ე მუხლის მეორე და მესამე ნაწილები. აქ კიდევ უფრო სპეციალური სუბიექტის (ერთ შემთხვევაში კონკრეტულ დანაშაულებების მომზადებაში, ხოლო მეორე შემთხვევაში კორუფციული, რეკეტული ან ქურდული სამყაროს წევრის ბრალდებისას) სპეციალური ქონების სამომავლო ჩამორთმევის მიზნის მიღწევის ნაცვლად, შედეგად ყადაღას ისევ სტატუსის არ მქონე პირის ქონებაზე ვიღებთ. სადავო ნორმებით ხდება საკუთრების უფლებაში გაუმართლებლად ჩარევა, რამდენადაც დაცული არ არის ადამიანის ძირითად უფლებათა შეზღუდვის მართლზომიერების კონსტიტუციური კრიტერიუმის - თანაზომიერების პრინციპის მოთხოვნა, რომლის თანახმადაც, უფლების მზღუდავი საკანონმდებლო რეგულირება უნდა წარმოადგენდეს ლეგიტიმური საჯარო მიზნის მიღწევის გამოსადეგ, აუცილებელ და თანაზომიერ საშუალებას. სსსკ-ის 151 მუხლის პირველი (პირველი წინადადება), მეორე, მესამე ნაწილებით მოცემული ყადაღის დადების შესაძლებლობა ცალსახად არღვევს თანაზომიერების პრინციპს, ვინაიდან პირველ რიგში მისი შედეგი სცილდება ლეგიტიმურ საჯარო მიზანს, რადგან ის სტატუსის არ მქონე პირის ქონებაზე ყადაღის დადების შესაძლებლობას ჰქმნის. მეტიც, როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ ნორმა არ არის განჭვრეტადი და საკმარისად განსაზღვრული, რაც უფლების შემზღუდავი კანონის აუცილებელი კონსტიტუციური მოთხოვნაა.
სსსკ-ის 152-ე მუხლი წინააღმდეგობაში მოდის საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის პირველ და მეორე პუნქტებთან: მესაკუთრეს საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის შესაბამისად აქვს ქონების ფლობის, სარგებლობის და განკარგვის უფლებამოსილება (საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი, მუხლი 170, ნაწილი პირველი). ვინაიდან, სსსკ-ის 152-ე მუხლით არ არის ბმა გაკეთებული ყადაღის სპეციალურ სუბიექტთან, ბრალდებულთან, სსსკ-ის 152-ე მუხლი კიდევ უფრო უწყობს ხელს 151-ე მუხლის პირველი (პირველი წინადადება), მეორე და მესამე ნაწილებთან ერთობლიობაში ყადაღა დაედოს სტატუსის არ მქონე მესამე პირის ქონებას. მესამე პირი კი შეიძლება იყოს ქონების ნებისმერი მესაკუთრე ან მფლობელი. ლეგიტიმური მიზანი, რომელიც სპეცილური სტატუსის არმქონე ნებისმერი მესაკუთრის და მფლობელის ქონებაზე გამართლებდა ყადაღას, არ არსებობს. ვინაიდან, ერთადერთი მიზანი ქონებაზე ყადაღის დადების, რაც შეიძლება ამოვიკითხოთ საქართველოს სისხლის სამართლის პროცესიდან არის სსსკ-ის 151-ე მუხლის 1-ლი ნაწილი და ის ბრალდებულს უკავშირდება. ვინაიდან, ზემოაღნიშნული ყადაღის, როგორც ჩარევის ფარგლები ლეგიტიმურ მიზანს ლოგიკურად არ უკავშირდება _ შეზღუდვა გაუმართლებელია, საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს განმარტებით ასეთი შეზღუდვა გაუმართლებელია (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2012 წლის 11 აპრილის №1/1/468 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს სახალხო დამცველი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-44). ამასთან, სახეზეა ბრალდებულის, როგორც მესაკუთრის გაუმართლებელი არაპროპორციული შეზღუდვა, ვინაიდან ყადაღის შინაარსი მოიცავს, არა მხოლოდ განკარგვის აკრძალვას, არამედ ასევე სარგებლობის აკრძალვასაც. მეტიც, სსსკ-ის 152-ე მუხლი ბრალდებულს, როგორც მფლობელს უკრძალავს მის მფლობელობაში არსებული ქონებით სარგებლობას, რომელიც საერთოდ არ წარმოადგენს ქონების მესაკუთრეს და არ არის ამ ქონების მესაკუთრე და შესაბამისად, განმკარგველი. ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, სსსკ-ის 152-ე მუხლით დადგენილ ყადაღის ფარგლები არღვევს საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის პირველ და მეორე ნაწილებს, ვინაიდან ის არაპროპორციულად ავრცელებს ყადაღას, განკარგვის და სარგებლობის შინაარსით სპეცილური სტატუსის არმქონე ნებისმერი მესაკუთრის და მფლობელის ქონებაზე. ასევე, ნორმა ყადაღის შინაარსში აქცევს სარგებლობის აკრძალვას და ასევე, ლეგიტიმური მიზნის მიღმა განკარგვის და სარგებლობს უფლების აკრძალვას უწესებს ქონების მფლობელს, რომელი საერთოდ არ წარმოადგენს ქონების მესაკუთრეს. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს პრაქტიკის მიხედვით „სადავო ნორმის შინაარსის გარკვევის პროცესში, მნიშვნელოვან ფაქტორს წარმოადგენს მისი დროში მოქმედების ფარგლები... თუმცა იმ შემთხვევაში, თუ პირის უფლების შემზღუდველი ნორმატიული რეგულირება ლოგიკურად არ უკავშირდება დასახელებულ ლეგიტიმურ მიზანს და, შესაბამისად, არ წარმოადგენს მისი მიღწევის საშუალებას, პირის უფლებაში ჩარევის ინტენსივობის ხარისხს, ნორმის კონსტიტუციურობის თვალსაზრისით, არ გააჩნია არსებითი მნიშვნელობა. ასეთი ნორმა, პირის უფლებაში ჩარევის ინტენსივობის შეფასების გარეშეც, უკვე არაკონსტიტუციურია.“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 24 ივნისის #1/2/563 გადაწყვეტილება პ.20) ზემოთაღნიშნულ შემთხვევებში არანაირი ლოგიკური კავშირი არ შეიძლება ჰქონდეს, 151-ე მუხლის პირველი, მეორე, მესამე ნაწილების 152-ე მუხლთან ურთიერთკავშირში სპეციალური სტატუსის არ მქონე პირის ქონებაზე ყადაღის დადებას, რომელიც მოიაზრებს როგორც განკარგვის ისე სარგებლობის აკრძალვას, მაშინ როდესაც სახეზე არ გვაქვს სისხლის სამართლის პროცესში ბრალდებული პირი დასრულებულ დანაშაულებზე, ბრალდებული განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულების მომზადებაზე, ან ისეთი სპეციალური სუბიექტი, როგორიც არის რეკეტიორი და ადგილი არ აქვს ქონების მიმართ დანაშაულის ჩადენას. ამასთან, თუ გავითვალისწინებთ იმას, რომ აღნიშნულ უძრავ ქონებას 2014 წლის 10 მარტიდან ადევს ყადაღა ფაქტობრივად განუსაზღვრელი ვადით. ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე და იმის გათვალისწინებით, რომ საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს დამკვიდრებული პრაქტიკის თანახმად, „საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტის დამრღვევი ნორმა, რომელიც არ შეესაბამება საკუთრების უფლების შეზღუდვისადმი წაყენებულ კონსტიტუციურ-სამართლებრივ სტანდარტს, იმავდროულად წინააღმდეგობაში მოვა ამავე მუხლის პირველ პუნქტთანაც“ (საკონსტიტუციო სასამართლოს 2007 წლის 18 მაისის N2/1-370,382,390,402,405 გადაწყვეტილება II-6), სადავო ნორმები არღვევენ სარჩელის ავტორის საკუთრების უფლებას და შესაბამისად საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 151-ე მუხლის პირველი (პირველი წინადადება), მეორე, მესამე ნაწილების ნორმატიული შინაარსი, ასევე, 152-ე მუხლი წინააღმდეგობაში მოდის საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის პირველ და მე-2 პუნქტებთან.
გამომდინარე იქიდან, რომ 151-ე მუხლის პირველი (პირველი წინადადება), მეორე, მესამე ნაწილების, ასევე, 152-ე მუხლი ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის პირველ და მე-2 პუნქტებს და შესაბამისად არღვევს შპს „იუ-სი-ჯი გრინ ფაუერის“ საკუთრების უფლებას, აღნიშნულით თავის მხრივ, ირღვევა შპს „იუ-სი-ჯი გრინ ფაუერის“ მეწარმეობის თავისუფლება. შპს „იუ-სი-ჯი გრინ ფაუერი“ წარმოადგენს მოგების მიღების მიზნით შექმნილ სამეწარმეო სუბიექტს (ამონაწერი სამეწარმეო რეესტრიდან, შედარების აქტი შემოსავლების სამსახურთან). შპს „იუ-სი-ჯი გრინ ფაუერის“ მის საკუთრებაში არსებული 2 ერთეული უძრავი ქონების მიმართ გააჩნდა კონკრეტული ეკონომიკური ინტერესები. მოგახსენებთ, რომ აუდიტის შეფასებით დაყადაღებული მიწების ღირებულება შეადგენს 1,047,000 აშშ დოლარს (იხილეთ აუდიტის დასკვნები), ხოლო აღნიშნულ უძრავ ქონებას 2014 წლის 10 მარტიდან ადევს ყადაღა ფაქტობრივად განუსაზღვრელი ვადით. ქონებაზე ყადაღის დადება კი წარმოადგენს საკუთრების უფლებაში ინტენსიურ ჩარევას, როგორც შინაარსობრივი კუთხით, რადგან სსსკ-ის 152-ე მუხლით ქონების მესაკუთრეს უკრძალავს ქონების განკარგვას, აუცილებლობის შემთხვევაში კი – აგრეთვე ქონებით სარგებლობას, ისე დროის ინტენსივობით, რადგან ყადაღა ქონებაზე არსებობს დანაშაულის გამოძიების ხანდაზმულობის ვადით. ჩარევის ინტენსივობა დროში განპირობებულია იმით, რომ 151-მუხლის პირველი და მესამე ნაწილებიდან ერთობლიობაში ამოვარდნილია ბმა სპეციალური სტატუსის მქონე პირთან “ბრალდებულთან“. მესაკუთრემ შესაძლოა თვეების ან წელიწადზე მეტი დროის განმავლობაშიც კი ვერ ისარგებლოს ჯეროვნად კუთვნილი ქონებით, მაშინ როდესაც მას სულაც არ ექნება სისხლის სამართლის პროცესით გათვალისწინებული სპეციალური სტატუსი. მითუმეტეს, თუ გავითვალისწინებთ იმას, რომ სისხლის სამართლის საქმე, რომლის ფარგლებშიც შპს „იუ-სი-ჯი გრინ ფაუერის“ უძრავ ქონებას დაედო ყადაღა მიმდინარეობს უკვე 2 წელიწადია და ამ ხნის განმავლობაში სარჩელის ავტორის ქონებას საქართველოს კონსტიტუციის სავარაუდო დარღვევით ადევს ყადაღა. იქიდან გამომდინარე, რომ სსსკ-ის 152-ე მუხლი პირის, როგორც კორპორაციის ქონებაზე ყადაღის დადებით ამ ქონებით სარგებლობის უფლების აკრძალვას ახდენს, აუცილებლია დასაბუთების უფრო მაღალი სტანდარტის არსებობა. აღნიშნული განპირობებულია იმით, რომ ეს ქონება, რომელიც საკუთრების უფლებით არის დაცული, თავის მხრივ, კორპორაციის როგორც სამეწარმეო სუბიექტის მეწარმეობის განხორციელების, მოგების მიღებისა და ქვეყნის ჯანსაღი ეკონომიკის შექმნის საფუძველია. სწორედ ეს არის უპირველესი ბმა თუ რატომ შეიძლება გვქონდეს მეწარმეობის თავისუფლების დარღვევასთან საქმე, როდესაც ადრღვეულია საკუთრების უფლება. ამას მოწმობს საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს პრაქტიკაც, „მეწარმეობის თავისუფლება არ არსებობს თავისუფალი და გარანტირებული საკუთრების უფლების გარეშე. იმდენად მჭიდროა მათი კავშირურთიერთობა, რომ ერთი სამართლებრივი სიკეთის ყოფიერებას განსაზღვრავს მეორე სიკეთე, საკუთრების თავისუფლებაში ასოცირდება მეწარმეობის თავისუფლება. ეტყობა, ამანაც განაპირობა ის ფაქტი, რომ ზოგიერთი ქვეყნის კონსტიტუცია არ შეიცავს ცალკე ნორმას მეწარმეობის თავისუფლების შესახებ და მას იქ მოიაზრებენ, სადაც საკუთრების უფლების გარანტიებზეა საუბარი. მართლაც, მეწარმეობა საკუთრების თავისუფლების გამოვლენის, მისი შინაარსის დემონსტრირების საუკეთესო ფორმაა. გადაუჭარბებლად შეიძლება ითქვას, რომ საკუთრებაში ვლინდება ადამიანი როგორც მეწარმე სუბიექტი. ქართულ სინამდვილეში სწორედ რომ ახალი საკუთრებითი წესრიგის ჩამოყალიბებამ გახადა შესაძლებელი, გზა გახსნოდა მეწარმეობის თავისუფლებას, შესაფერისი სამეწარმეო წესრიგის დამკვიდრებას. საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის დაცვის სუბიექტია კერძო პირთა საკუთრება, როგორი ფუნქციური დატვირთვაც არ უნდა ჰქონდეს მას, სამეწარმეო საქმიანობის განსახორციელებლად იქნება გამოყენებული თუ არასამეწარმეო მიზნებისათვის. საკუთრება უპირობოდ დაცული ფასეულობაა, იმის მიუხედავად, თუ რა ღირებულების მფლობელობაა სახეზე და რა სოციალური ტვირთის მატარებელია იგი.“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2008 წლის 19 დეკემბრის #1/2/411 გადაწყვეტილება II.პ.23;) საკონსტიტუციო სასამართლოს იმავე პრაქტიკის შესაბამისად, მიუხედავად საკუთრებისა და მეწარმეობის თავისუფლების ორგანული კავშირისა შესაძლებელია რომ მეწარმეობის თავისუფლების დარღვევამ ავტომატურად არ გამოიწვიოს საკუთრების უფლების დარღვევა, რაც შესაძლებელია საკუთრების ობიექტის ფუნქციით და სამეწარმეო საქმიანობის ხასიათით იყოს განპირობებული (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2008 წლის 19 დეკემბრის #1/2/411 გადაწყვეტილება, II.პ.25). შპს „იუ-სი-ჯი გრინ ფაუერის“ შემთხვევაში საქმე პირიქითაა, რადგანაც პირველ რიგში ადგილი აქვს საკუთრების უფლების სავარაუდო დარღვევას, ვინაიდან ყადაღა ადევს მის საკუთრებაში არსებულ ქონებას, რომელიც კომპანიას, როგორც სამეწარმეო სუბიექტს შეუძლია რომ ყველაზე მარტივი გზით, გაასხვისოს და მიიგოს მოგება. აღსანიშნავია საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს პრაქტიკა, რომლის შესაბამისადაც „38.უმთავრესი კონსტიტუციური ღირებულების, ადამიანის ღირსების პატივისცემა მისი სოციალური და ეკონომიკური კონტექსტის ფარგლებში, მნიშვნელოვნად არის დამოკიდებული საკუთრების უფლების სრულფასოვან რეალიზებაზე... საკუთარი დამოუკიდებლობისა და კეთილდღეობის მიზნით ადამიანის მისწრაფება, შექმნას საკუთარი ქონება, უდავოდ იმსახურებს სახელმწიფოს პატივისცემას, რაც საკუთრების შეძენის ისეთ საკანონმდებლო რეგლამენტაციაში უნდა გამოიხატოს, რომელიც უზრუნველყოფს ერთი მხრივ ცალკეული ინდივიდის საკუთრების უფლებით შეუფერხებელ სარგებლობას, ხოლო მერე მხრივ ეფექტურ სამოქალაქო ბრუნვას.“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2012 წლის 26 ივნისი #3/1/512 გადაწყვეტილება, პ.38) მართალია, ღირსების უფლებით (განსხვავებით რეპუტაციისაგან), ვერ ისარგებლებს იურიდული პირი, მაგრამ დამოუკიდებლობა, კეთილდღეობა, საკუთრი ქონების შექმნისა ეფექტური სამოქალაქო ბრუნვის პირობებში ნამდვილად წარმოადგენს იურიდიული პირის მისწრაფებას. ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, მოსარჩელის აზრით, სადავო ნორმით ხდება მეწარმეობის თავისუფლების არაპროპორციული შეზღუდვა. შესაბამისად, საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის რომ 151-ე მუხლის პირველი (პირველი წინადადება), მეორე, მესამე ნაწილების ნორმატიული შინაარსი, ასევე, 152-ე მუხლი არღვევს მოსარჩელის მეწარმეობის თავისუფლებას და ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციის 30-ე მუხლის პირველ პუნქტს.
სადავო ნორმებით ირღვევა საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველი პუნქტი, ვინაიდან:
საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს პრაქტიკის მიხედვით:
ამ ნორმის ღირებულებაზე არაერთხელ მიუთითა საკონსტიტუციო სასამართლომ: „სასამართლოს ხელმისაწვდომობის უფლება ინდივიდის უფლებების და თავისუფლებების დაცვის, სამართლებრივი სახელმწიფოსა და ხელისუფლების დანაწილების პრინციპების უზრუნველყოფის უმნიშვნელოვანესი კონსტიტუციური გარანტიაა. ის ინსტრუმენტული უფლებაა, რომელიც, ერთი მხრივ, წარმოადგენს სხვა უფლებებისა და ინტერესების დაცვის საშუალებას, ხოლო, მეორე მხრივ, ხელისუფლების შტოებს შორის შეკავებისა და გაწონასწორების არქიტექტურის უმნიშვნელოვანეს ნაწილს” (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2009 წლის 10 ნოემბრის გადაწყვეტილება #1/3/421,422 საქმეზე „საქართველოს მოქალაქეები – გიორგი ყიფიანი და ავთანდილ უნგიაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ”, ჳჳ, 1). სასამართლომ აგრეთვე აღნიშნა, რომ „სამართლიანი სასამართლოს უფლება ... უზრუნველყოფს კონსტიტუციური უფლებების ეფექტურ რეალიზაციას და უფლებებში გაუმართლებელი ჩარევისაგან დაცვას” (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2008 წლის 19 დეკემბრის გადაწყვეტილება #1/1/403,427 საქმეზე „კანადის მოქალაქე ჰუსეინ ალი და საქართველოს მოქალაქე ელენე კირაკოსიანი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ”, ჳჳ, 1). ხოლო სამართლიანი სასამართლოს უფლება “ამა თუ იმ უფლებით სრულად სარგებლობის უზრუნველყოფის უმნიშვნელოვანესი გარანტია ზუსტად მისი სასამართლოში დაცვის შესაძლებლობაა. თუკი არ იქნება უფლების დარღვევის თავიდან აცილების ან დარღვეული უფლების აღდგენის შესაძლებლობა, სამართლებრივი ბერკეტი, თავად უფლებით სარგებლობა დადგება კითხვის ნიშნის ქვეშ“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2010 წლის 28 ივნისის გადაწყვეტილება #1/466 საქმეზე „საქართველოს სახალხო დამცველი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, ჳჳ, 14).
საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს პრაქტიკის მიხედვით: „სამართლიანი სასამართლოს უფლება არაერთი უფლებრივი კომპონენტისგან შედგება, რომელთა ერთობლიობამაც უნდა უზრუნველყოს, ერთი მხრივ, ადამიანების რეალური შესაძლებლობა, სრულყოფილად და ადეკვატურად დაიცვან, აღიდგინონ საკუთარი უფლებები, ხოლო, მეორე მხრივ, სახელმწიფოს მიერ ადამიანის უფლება-თავისუფლებებში ჩარევისას, დაიცვას ადამიანი სახელმწიფოს თვითნებობისაგან. შესაბამისად, სამართლიანი სასამართლოს უფლების თითოეული უფლებრივი კომპონენტის, როგორც ფორმალური, ისე მატერიალური შინაარსით საკმარისი პროცედურული უზრუნველყოფა სახელმწიფოს კონსტიტუციური ვალდებულებაა.“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 23 მაისის #3/2/574 გადაწყვეტილება, პ.59). ესენია, „პირის უფლება, მიმართოს სასამართლოს, მოითხოვოს მისი საქმის სამართლიანი საჯარო მოსმენა, გამოთქვას თავისი მოსაზრებები და დაიცვას თავი პირადად ან დამცველის მეშვეობით, სასამართლო განხილვა მოხდეს გონივრულ, შემჭიდროებულ ვადებში და საქმე განიხილოს დამოუკიდებელმა, მიუკერძოებელმა სასამართლომ” (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2006 წლის 15 დეკემბრის გადაწყვეტილება #1/3/393,397 საქმეზე „საქართველოს მოქალაქეები ონისე მებონია და ვახტანგ მასურაშვილი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ”, ჳჳ, 1). „საქმის განხილვა ზეპირი მოსმენით სამართლიანი სასამართლოს უფლების უმნიშვნელოვანესი უფლებრივი კომპონენტია,“ „პირის შესაძლებლობა, მის უფლებასთან დაკავშირებული საქმე განხილულ იქნეს საჯარო მოსმენით და ჰქონდეს საკუთარი მოსაზრებების წარდგენის შესაძლებლობა... დაცულია სამართლიანი სასამართლოს უფლებით. შესაბამისად, ნებისმიერი რეგულაცია, რომელიც ახდენს პირის აღნიშნული შესაძლებლობების შეზღუდვას, წარმოადგენს ჩარევას სამართლიანი სასამართლოს უფლებაში“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 27 თებერვლის #2/2/558 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე ილია ჭანტურაია საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, ჳჳ, 5). საქმის ზეპირი მოსმენა ითვალისწინებს მხარეთა უშუალო მონაწილეობას საქმის განხილვაში და საბოლოო ჯამში, უზრუნველყოფს მხარეთა შესაძლებლობას, უკეთ დაიცვან საკუთარი ინტერესები, გავლენა მოახდინონ საქმის გადაწყვეტაზე, ხელი შეუწყონ სწორი და სამართლიანი გადაწყვეტილების მიღებას. „საქმის ზეპირი განხილვა, ერთი მხრივ, ხელს უწყობს მხარეებს უკეთ დაასაბუთონ საკუთარი კანონიერი მოთხოვნები, ხოლო, მეორე მხრივ, ეხმარება მოსამართლეს საქმის ყოველმხრივი გამოკვლევის საფუძველზე გამოიტანოს ობიექტური, სამართლიანი და დასაბუთებული გადაწყვეტილება“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 27 თებერვლის #2/2/558 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე ილია ჭანტურაია საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, ჳჳ, 35).
მსგავსად სსსკ-ის 160-ე მუხლის პირველი ნაწილისა, რომელიც ითვალისწინებდა ითვალისწინებს სასამართლოს უფლებამოსილებას, დისკრეციას, ბრალდებულის თანამდებობიდან გადაყენების თაობაზე შუამდგომლობა განიხილოს ზეპირი მოსმენის გარეშე, ანალოგიურად ითვალისწინებს სსსკ-ის 154-ე მუხლის 151-ე და 152-ე მუხლით გათვალისწინებული ყადაღის გამოყენების შესაძლებლობას ზეპირ მოსმენის გარეშე. სადავო ნორმით სასამართლო აქვს უფლება თავად გადაწყვიტოს, ასეთი საკითხი განიხილოს ზეპირი მოსმენით თუ ზეპირი მოსმენის გარეშე. სსსკ-ის 154-ე მუხლის ლეგიტიმური მიზანი მსგავსად სსსკ-ის 160-ე მუხლის პირველი ნაწილისა სწრაფი მართლმსაჯულებაა, საქმეთა განხილვის გაჭიანურების თავიდან აცილების, პროცესის ეკონომიურობის უზრუნველყოფა. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს პრაქტიკის მიხედვით „ზოგადად, სწრაფი მართლმსაჯულება – საქმის განხილვა გონივრულ, შემჭიდროებულ ვადებში სამართლიანი სასამართლოს უფლებრივი კომპონენტია. სამართლიანი სასამართლოს უფლება შეიძლება შეიზღუდოს ზემოაღნიშნული ლეგიტიმური მიზნებით. თუმცა ჩარევის თანაზომიერების შეფასებისთვის მხედველობაშია მისაღები როგორც ჩარევის ინტენსივობა, ისე იმ უფლებისა თუ სამართლებრივი ინტერესის მნიშვნელობა, რომლის დაცვის შესაძლებლობაც არის შეზღუდული.“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 23 მაისის #3/2/574 გადაწყვეტილება, პ.69) ჩვენს შემთხვევაში დასაცავი სიკეთე არის საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის პირველი და მეორე პუნქტით და 30-ე მუხლების მეორე პუნქტით დაცული უფლებებით შეუფერხებლად სარგებლობა. თანაზომიერების პრინციპის დაცვის შესახებ მსჯელობისას, მსგავსად ზეპირი მოსმენის გარეშე პროკურორის შუამდგომლობის განხილვაზე საკონსტიტუციო სასამართლოს მსჯელობისას სისხლის სამართლის პროცესში ყადაღის თაობაზე გადაწყვეტილების მიღება, ისევე როგორც ზეპირი მოსმენის გარეშე ნებისმიერი სხვა საკითხის გადაწყვეტა, ნაკლებ დროს მოითხოვს და, როგორც წესი, წარმოადგენს ლეგიტიმური მიზნის – სწრაფი მართლმსაჯულების მიღწევის დასაშვებ, გამოსადეგ გზას. „ცხადია, პროცედურის სიმარტივე განაპირობებს მართლმსაჯულების სისწრაფესა და ეფექტურობას“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 27 თებერვლის #2/2/558 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე ილია ჭანტურაია საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, ჳჳ-30). მაგრამ რამდენად არის უფლების ყველაზე ნაკლებად შემზღუდავი და პროპორციული საშუალება? საკონსტიტუციო სასამართლოს პრაქტიკის მიხედვით ამ კითხვაზე სწორი პასუხის გაცემისთვის აუცილებელია სადავო ნორმით განსაზღვრული სამართალწარმოების შინაარსის გათვალისწინება. სისხლის სამართლის პროცესში, მაშინ როდესაც მოსამართლემ უნდა გადაწყვიტოს 151-ე და 152-ე მუხლების შესაბამისად ყადაღის გამოყენების და შესაბამისად საკუთრების უფლების შეზღუდვის საკითხი სასამართლო არაერთი ფაქტის დადგენის წინაშე დგას. ყველაზე მთავარია დაადგინოს თუ რამდენად წარმოადგენს პირი, რომლის ქონებაზეც ყადაღის დადებაა მოთხოვნილი ნორმით გათვალისწინებული სპეციალური სუბიექტი. ამასთან, აღსანიშნავია, რომ 151-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის მოქმედი რედაქცია ითვალისწინებს ფართო შეფასების საჭიროების მქონე ისეთ ტერმინებს როგორიც არის ბრალდებულთან დაკავშირებული პირი ან მისი მოქმედებისათვის მატერიალურად პასუხისმგებელი პირი. რაც შეეხება 151-ე მუხლის მე-2 და მესამე ნაწილებს აქ გარდა იმისა რომ დასადგენია რამდენად წარმოადგენს პირი მუხლით გათვალისწინებულ სპეციალურ სუბიექტს (რაც, თავის მხრივ, ბუნდოვნად არის მოცემული მუხლში), დასადგენი და შესაფასებელია რამდენად არის ქონება, რომელზეც უნდა იქნას გამოყენებული ყადაღა სპეციალური ქონების კატეგორია. საქართველოს საკონსტიტუციო პრაქტიკის მიხედვით: “იქ სადაც, სასამართლო საკუთარი კომპეტენციის ფარგლებში, დგას ფაქტების დადგენის საჭიროების წინაშე, არსებობს მომეტებული ინტერესი, ჩატარდეს საქმის ზეპირი განხილვა, სადაც მხარეებს ექნებათ შესაძლებლობა, წარადგინონ მტკიცებულებები, ახალი ფაქტობრივი გარემოებები, გამოთქვან მოსაზრებები, გამოხატონ პოზიციები როგორც საკუთარი, ისე მოწინააღმდეგე მხარის მიერ წარმოდგენილ მტკიცებულებებზე, საქმესთან დაკავშირებულ გარემოებებზე შეჯიბრებითი პროცესის ფარგლებში და, საბოლოო ჯამში, დაარწმუნონ სასამართლო საკუთარი არგუმენტების სისწორეში, შედეგად, გავლენა მოახდინონ საკითხის გადაწყვეტაზე, ხელი შეუწყონ სწორი და სამართლიანი გადაწყვეტილების მიღებას“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 23 მაისის #3/2/574 გადაწყვეტილება, პ.75). ასევე, „ზეპირი განხილვის უფლების დაცვის სტანდარტი მნიშვნელოვნად არის დამოკიდებული სამართალწარმოების შინაარსზე. იმ შემთხვევაში, როდესაც საქმის განხილვა უკავშირდება ფორმალურ–სამართლებრივი საკითხების დადგენას, ნაკლებია ზეპირი მოსმენის გამართვის ინტერესი. ამ შემთხვევაში მოქმედებს პრინციპი jura novit curia („სასამართლომ იცის კანონი“) და მხარეების მიერ სამართლებრივ გარემოებებზე მითითებას მხოლოდ დამხმარე ფუნქცია აქვს. განსხვავებულია მიდგომა იმ შემთხვევაში, როდესაც სასამართლო წყვეტს როგორც ფორმალურ–სამართლებრივ საკითხებს, ასევე, აფასებს ფაქტობრივ გარემოებებს. ფაქტობრივი გარემოებების დადგენის შემთხვევაში განსაკუთრებით დიდი მნიშვნელობა ენიჭება ზეპირი მოსმენის ჩატარებასა და პირისთვის მოსაზრების წარდგენის შესაძლებლობის მინიჭებას“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 27 თებერვლის #2/2/558 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე ილია ჭანტურაია საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, ჳჳ, 42). “ზეპირი მოსმენით საქმის განხილვის აუცილებლობა არსებობს პირველი ინსტანციის სასამართლოში, რადგან ძირითადად სწორედ ამ ეტაპზე ხდება ფაქტობრივი გარემოებების დადგენა. თუმცა გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს არა იმას, თუ რომელი ინსტანციის სასამართლო იხილავს საქმეს, არამედ რა საკითხებს წყვეტს კონკრეტულ შემთხვევაში სასამართლო. თუ სააპელაციო სასამართლო უფლებამოსილია, განიხილოს არა მხოლოდ სამართლებრივი საკითხები, არამედ ფაქტობრივი გარემოებებიც ან, თუ ზედა ინსტანციის სასამართლო საქმეს იხილავს როგორც პირველი ინსტანციის სასამართლო, მაშინ ძალაში რჩება ზეპირი მოსმენით საქმის განხილვის აუცილებლობა. ისევე როგორც, თუ პირველი ინსტანციის სასამართლო წყვეტს მხოლოდ სამართლებრივი კვალიფიკაციის საკითხებს – ამა თუ იმ ადმინისტრაციული ორგანოს/თანამდებობის პირის მიერ კანონის გამოყენების სისწორეს, როცა არ არის საჭიროება ფაქტობრივი გარემოებების შეფასებისა და, შესაბამისად, მხარე მაღალი ალბათობით ვერ მოახდენს გავლენას საქმის განხილვა/გადაწყვეტაზე, არ არსებობს უპირობო აუცილებლობა საქმის ზეპირი მოსმენით განხილვისა.” (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 23 მაისის #3/2/574 გადაწყვეტილება, პ.76) “ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლო მსჯავრდებულის დასწრებას სააპელაციო სტადიაზე ისე მნიშვნელოვნად არ მიიჩნევს, როგორც პირველი ინსტანციის განხილვისას. თუ სააპელაციო სასამართლო განიხილავს მხოლოდ სამართლებრივ საკითხებს, მოსმენა მსჯავრდებულის თანდასწრებით არ არის აუცილებელი. განსხვავებული შემთხვევაა, როცა სააპელაციო სასამართლო საქმის ფაქტობრივ გარემოებებსაც იხილავს. საკითხის შეფასებისას, აქვს თუ არა პირს დასწრების უფლება, ევროპული სასამართლო მხედველობაში იღებს იმ გარემოებას, რამდენად სჭირდება სააპელაციო სასამართლოს მისი დასწრება ფაქტების დასადგენად” (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2006 წლის 15 დეკემბრის გადაწყვეტილება #1/3/393,397 საქმეზე “საქართველოს მოქალაქეები - ონისე მებონია და ვახტანგ მასურაშვილი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ”). ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, ზეპირი მოსმენით საქმის განხილვის აუცილებლობა არსებობს, როდესაც პირის მონაწილეობას პროცესში შეუძლია გავლენის მოხდენა საკითხის გადაწყვეტაზე. რაც სსსკ-ის 151-ე, 152-ე მუხლით გათვალისწინებული ყადაღის ქონებაზე დადების შემთხვევაში სახეზეა. ვინაიდან, გარდა პროკურატურის მიერ სასამართლოსთვის წარდგენილი ფაქტობრივი გარემოებების დამადასტურებელი მტკიცებულებების წარდგენისა, თავად ქონების მესაკუთრეს უნდა ჰქონდეს უფლება მოიყვანოს საწინააღმდეგო მტკიცებულებები, პირველი, თუ რამდენად წარმოადგენს ის ნორმით გათვალისწინებულ სპეციალურ სუბიექტს, მეორე, რამდენად წარმოადგენს ქონება სპეციალურ ქონებას და მესამე, გააქარწყლოს ის საფრთხეები, რაც შუამდგომლობის ავტორის განცხადებაშია მოცემული. შესაბამისად, ამ შემთხვევაში არსებობს რიგი ახალი ფაქტებისა და გარემოებებისა, რომელთა შეფასება ჯერ არ მომხდარა. შესაბამისად, მხარის უშუალო მონაწილეობა პროცესში პოტენციურად ზრდის გადაწყვეტილებაზე გავლენის მოხდენის ალბათობას. აღნიშნულის დასადასტურებლად იხილეთ შპს „იუ-სი-ჯი გრინ ფაუერის“ საჩივრის ასლი, სადაც არაერთი არსებითი მნიშვნელობის ფაქტობრივი გარემოება და მტკიცებულება (იხილეთ დანართი). ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე და იმის გათვალისწინებით, რომ:
|
სარჩელით დაყენებული შუამდგომლობები
შუამდგომლობა სადავო ნორმის მოქმედების შეჩერების თაობაზე: არა
შუამდგომლობა პერსონალური მონაცემების დაფარვაზე: არა
შუამდგომლობა მოწმის/ექსპერტის/სპეციალისტის მოწვევაზე: არა
კანონმდებლობით გათვალისწინებული სხვა სახის შუამდგომლობა: არა