აკონსტიტუციო სასამართლოების შესახებ" საქართველოს კანონის მე-18 მუხლის თანახმად საკონსტიტუციო სარჩელი ან წარდგინება განსახილველად არ მიიღება თუ ა) ფორმით ან შინაარსით არ შეესაბამება ამ კანონის მე-16 მუხლით დადგენილ მოთხოვნებს.

აღნიშნული კონსტიტუციური სარჩელი არის შედგენილი ,,საკონსტიტუციო სასამართლოების შესახებ" საქართველოს კანონის მე-16 მუხლის მოთხოვნათა სრული გათვალისწინებით, კერძოდ: დაცულია კონსტიტუციური სარჩელის ფორმა;

საკონსტიტუციო სარჩელი შეტანილია უფლებამოსილი პირის მიერ, ვინაიდან მიმაჩნია, რომ ზემოაღნიშნული საქართველოს საგადასახადო კოდექსის სადაო მუხლების მოქმედება არღვევს და შესაძლოა მომავალშიც დაარღვიოს ჩემი საქართველოს კონსტიტუციის მე-2 თავით აღიარებული უფლებები;

აღნიშნულ სარჩელში მითითებული სადავო საკითხი საკონსტიტუციო სასამართლოს განსჯადია; წინამდებარე სარჩელში მითითებული სადავო საკითხი არ არის გადაწყვეტილი საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ;

საკონსტიტუციო სარჩელის გასაჩივრების ვადა არ არის დარღვეული.

ყოველივე ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით არ არსებობს სარჩელის საკონსტიტუციო სასამართლოში არსებითად არმიღების საფუძველი.

ვენი მოსაზრებით ანტიკონსტიტუციურია საქართველოს საგადასახადო კოდექსის (სსკ) 69-ე მუხლის მე-4 ნაწილი და 269-ე მუხლის მე-6 ნაწილი, ვინაიდან აღნიშნული ნორმები გადასახადის გადამდელს ართმევს დაშვებული შეცდომის გამოსწორების უფლებას.

ამასთან მნიშვნელოვანია, რომ შეცდომა შეიძლება იყოს ორმხრივი:

ა) გადასახადის გადამხდელმა დაადეკლარირა გადასახადი ნაკლები ოდენობით , კანონით მოცემულ შემთხვევაში ვეღარ ასწორებს (აზუსტებს, აკორექტირებს) და აუცილებლად უნდა დაჯარიმდეს ან კიდევ უარესი აღიძრას სისხლის სამართლის საქმე!

ბ) გადასახადის გადამხდელმა დაადეკლარირა გადასახადი მეტი ოდენობით , კანონით მოცემულ შემთხვევაში ვეღარ ასწორებს (აზუსტებს, აკორექტირებს) და წარმოიქმნება აბსურდული სიტუაცია, რადგანაც უფიქსირდება დავალიანება, რომელიც რეალურად არ აქვს, ხოლო დაზუსტების საშუალება არ ეძლევა. ანუ დეკლარირებისას შემთხვევით არასწორად მითითებული მძიმე ან შეცდომით ერთი ციფრით მეტის აკრეფისას, იძულებულია გადაიხადოს იმაზე მეტი ვიდრე ვალდებულება გააჩნია.

მნიშვნელოვანია აღინიშნოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული აკრძალვა "საგადასახადო სამართალდარღვევის ოქმის შედგენამდე ან საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის შესაბამისად უფლებამოსილი პირის გადაწყვეტილებით ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შემოწმების ან დოკუმენტური/ბუღალტრული რევიზიის დანიშვნამდე”, რადგანაც სხვა შემთხვევაში აკრძალვაა დოკუმენტის გადამხდელზე ჩაბარების შემდგომ , ხოლო ამ შემთხვევაში აკრძალვა მოქმედებს გადამხდელის გარეშეც. ანუ თეორიულად დასაშვებია, რომ დოკუმენტი წინა თარიღითაც შეიქმნას, როცა გადამხდელი დეკლარაციას დააზუსტებს მას შემდეგ.

მაგალითად ორგანიზაციამ, რომ დააზუსტოს მოგების გადასახადი, რომლითაც გადასახადი გაიზარდა 50000 ლარით ან მეტით, საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის შესაბამისად უფლებამოსილ პირს შეუძლია თქვას, რომ მას უკვე გამოტანილი ჰქონდა გადაწყვეტილება რევიზიის დანიშვნამდე, დაზუსტება არაკანონიერია და ეს თანხა პირს ერიცხება, როგორც გადასახადისაგან თავის არიდება და შესაბამისად დაირიცხება ჯარიმაც და აღიძვრება სისხლის სამართლის საქმეც, ხოლო გადასახადის გადამხდელს არანაირი საწინააღმდეგო ბერკეტი არ გააჩნია.

2012 წლის მაისში განხორციელებულ საკანონმდებლო ცვლილებამდე შეცდომით წარდგენილი დეკლარაციის კორექტირება შესაძლებელი იყო, მაგრამ გადასახადის გადამხდელს მაინც ერიცხებოდა ჯარიმა; ანუ ძველი რედაქციაც არ შეესაბამებოდა საქართველოს კონსტიტუციით დადგენილ მოთხოვნებს , ვინაიდან არ იძლეოდა შეცდომის თავად აღმოჩენის შემთხვევაშიც კი, მისი შესწორებისა და ჯარიმისაგან თავის დაღწევის შესაძლებლობას. საკანონმდებლო ცვლილების შემდგომ ყოველივე ზემოაღნიშნულს გადამხდელის სისხლის სამართლებრივი პასუხისმგებლობაც დაემატა.

ჩვენს ხელთ არსებული ინფორმაციით, რაც რეალურად ქვეყანაში მიდინარე პროცესებით დადასტურდა - სსკ-ის 69-ე მუხლზე მე-4 ნაწილის დამატების მიზანს სწორედ სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობის შემოღების ელემენტი წარმოადგენდა, შესაბამისად არავის გაუთვალისწინებია ის გარემოება რომ 69-ე მუხლისათვის დამატებული მე-4 ნაწილი ეწინააღმდეგებოდა საქართველოს კონსტიტუციით დადგენილ მოთხოვნებს და არღვევდა გადასახადის გადამხდელის უფლებებს.

რაც შეეხება საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 155-ე მუხლის წინააღმდეგობრიობას საქართველოს კონსტიტუციით დადგენილ პრინციპებთან:

სადაო ნორმა ადგენს მოგების/საშემოსავლო გადასახადის წინასწარ გადახდის წესს - გადასახადის გადამხდელი ვალდებულია, მიმდინარე წლისათვის გადასახადი გადაიხადოს არა წლის დასრულების შემდეგ, როცა შეჯამდება მისი შემოსავალი, დაზუსტდება ხარჯები, გამოქვითვების ოდენობა, ანუ ზუსტად დადგინდება დასაბეგრი შემოსავალი, არამედ საანგარიშო წლის განმავლობაში - წინასწარ და განსაზღვრული პერიოდულობით. ე.ი გადასახადის გადამხდელი ვალდებულია, წინასწარ გადაიხადოს გადასახადი, რომლის გადახდის ვალდებულება რეალურად წარმოიშობა წლის დასრულების შემდეგ, ან კიდევ რომლის გადახდის ვალდებულება შეიძლება საერთოდ არც კი წარმოიშვას. არ არსებობს გადასახადი დაბეგვრის ობიექტის ზუსტი განსაზღვრის გარეშე, საავანსო/მიმდინარე გადასახადის დამდგენი ნორმა (სსკ 155-ე მუხლი) კი გადასახადს ახდევინებს გასული წლის მოგების/შემოსავლის მიხედვით, ვინაიდან იმ მომენტისათვის უცნობია მიმდინარე გადასახადის დაბეგვრის ზუსტი ბაზა/ოდენობა. გადასახადის წინასწარი გადახდის (გასული საანგარიშო წლის მოგების/შემოსავლის მიხედვით) ვალდებულების დადგენა მაშინ, როცა შეიძლება გადასახადის გადახდის ვალდებულება არც კი დადგეს, ან შეიძლება იყოს იმაზე ნაკლები ვიდრე გადასახადის გადამხდელს ეკისრება - წინასწარი გადახდა ნიშნავს გადასახადის გადამხდელისათვის უპროცენტო (სარგებლის გარეშე) სესხის სახელმწიფოსათვის გადაცემის ვალდებულების დაკისრებას, რაც რეალურად სახელმწიფოს მიერ გადასახადის გადამხდელის საკუთრების ნაწილის უკანონოდ ამოღებას წარმოადგენს. ეს კი ხელყოფს საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის პირველი პუნქტით გარანტირებულ საკუთრების უფლებას. უკანონო გადასახადი რომ ხელყოფს საკუთრების უფლებას, ეს აღიარებულია საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ.

გარდა ამისა, სახელმწიფოს მიერ გადასახადის გადამხდელის ფინანსური რესურსის წინასწარი გადასახადის სახით ამოღება საბრუნავ რესურსს უმცირებს გადასახადის გადამხდელს, რაც ხელს უშლის მეწარმეობის განვითარებას. ეს კი თავის მხრივ, არღვევს სახელმწიფოს კონსტიტუციურ ვალდებულებას, ხელი შეუწყოს მეწარმეობის განვითარებას (კონსტიტუციის 30-ე მუხლის მე-2 პუნქტი).

სადავო მუხლის კონსტიტუციურობას ვერ უზრუნველყოფს სადავო მუხლის მე-3 ნაწილით დადგენილი ნორმა, რადგან ხშირად შეუძლებელია, გადასახადის გადამხდელმა წინასწარ განსაზღვროს მიმდინარე წლის სავარაუდო შემოსავლები, მითუმეტეს, მოსალოდნელი შემცირების შესახებ გადასახადის გადამხდელის ვარაუდი თუ არასწორი აღმოჩნდა, გადასახადის გადამდელი დამატებით ისჯება საურავის დაკისრებით (იხ სადავო მუხლის მე-4 ნაწილი).

ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე ნათელია რომ დღეის მდგომარეობით მოქმედი საგადასახადო კოდექსის 69-ე მუხლის მე-4 ნაწილი, 269-ე მუხლის მე-6 ნაწილი და 155-ე მუხლი ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციასა და კონსტიტუციით დამკვიდრებულ მოთხოვნებს/პრინციპებს, შესაბამისად მითითებული ნორმები არაკონსტიტუციურია და ისინი უნდა გაუქმდეს.