თქვენ არ ეცნობით კონსტიტუციური სარჩელის/წარდგინების სრულ ვერსიას. სრული ვერსიის სანახავად, გთხოვთ, ვერტიკალური მენიუდან ჩამოტვირთოთ მიმაგრებული დოკუმენტი

1. სადავო ნორმატიული აქტ(ებ)ი

ა. საქართველოს სამოქალაქო საპროცესი კოდექსი

2. სასარჩელო მოთხოვნა

3. საკონსტიტუციო სასამართლოსათვის მიმართვის სამართლებრივი საფუძვლები

საქართველოს კონსტიტუციის 31-ე მუხლის პირველი პუნქტი, 34-ე მუხლის პირველი პუნქტი, მე-60 მუხლის მეოთხე პუნქტის ,,ა” ქვეპუნქტი;

„საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის მე-19 მუხლის პირველი პუნქტის „ე“ ქვეპუნქტი და 39-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტი;

4. განმარტებები სადავო ნორმ(ებ)ის არსებითად განსახილველად მიღებასთან დაკავშირებით

კონსტიტუციური სარჩელი ფორმალურად გამართულია და შეიცავს კანონმდებლობით დადგენილ ყველა სავალდებულო რეკვიზიტს. დაცულია საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოების შესახებ კანონის 31³ მუხლისა და სხვა კანონით გათვალისწინებული მოთხოვნები.

ა) სარჩელი ფორმით ან შინაარსით შეესაბამება ხსენებული კანონის 31^​1 მუხლით დადგენილ მოთხოვნებს;

ბ) სარჩელი შემოტანილია უფლებამოსილი პირის ან ორგანოს (სუბიექტის) მიერ;

გ) სარჩელში მითითებული სადავო საკითხი საკონსტიტუციო სასამართლოს განსჯადია;

დ) სარჩელში მითითებული სადავო საკითხი არ არის გადაწყვეტილი საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ.

ე) მასში მითითებული არცერთი სადავო საკითხი გადაწყვეტილია საქართველოს კონსტიტუციით;

ვ) არ არის დარღვეული სარჩელის შეტანის ვადა;

ზ) სადავო კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტის კონსტიტუციურობაზე სრულფასოვანი მსჯელობა შესაძლებელია ნორმატიული აქტების იერარქიაში მასზე მაღლა მდგომი იმ ნორმატიული აქტის კონსტიტუციურობაზე მსჯელობის გარეშე, რომელიც კონსტიტუციური სარჩელით გასაჩივრებული არ არის (ამგვარი იერარქიულად მაღლა მდგომი აქტი ნორმატიურლი აქტი ჩვენს შემთზვევაში არც არსებობს).

მოცემულ შემთხვევაში, სადავო ნორმები/ჩანაწერი მართლსაწინააღმდეგოდ, პოტენციურად გვირღვევს კონსტიტუციის მეორე თავით გათვალისწინებულ უფლებებს. კერძოდ, პოტენციურად გვეზღუდება კონსტიტუციის 31-ე მუხლის პირველი პუნქტი სრულყოფილი სარგებლობა.

სადავო ნორმების თანახმად, სააპელაციო საჩივარი ქონებრივ-სამართლებრივ დავაში დასაშვებია იმ შემთხვევაში, თუ დავის საგნის ღირებულება აღემატება 2 000 ლარს. ეს ღირებულება განისაზღვრება იმის მიხედვით, თუ გასაჩივრებული გადაწყვეტილების რა ზომით შეცვლაზე შეაქვს საჩივარი მხარეს.აღნიშული ჩანაწერი პირდაპირ და უშუალო ზიანს აყენებს, იმ პირების ინტერესებს, რომლებიც სასამართლოში დავობენ/აპირებენ იდავონ 2000 ლარამდე თანხის ფარგლებში. მათ ერთმევათ სააპელაციო სასამართლოში მიმართვის უფლება, ვინაიდან: 1) თუ დავის საგნის ღირებულება არ აღემატება 2000 ლარს და სარჩელი არ დაკმაყოფილდა მოსარჩელეს ერთმევა გადაწყვეტილების სააპელაციო სასამართლოში გასაჩივრების უფლება; 2) თუ დავის საგნის ღირებულება არ აღემატება 2000 ლარს და სარჩელი დაკმაყოფილდა მოპასუხეს ერთმევა გადაწყვეტილების სააპელაციო სასამართლოში გასაჩივრების უფლება; 3) ანალოგიური წესი ვრცელდება სარჩელის ნაწილობრივ დაკმაყოფილების შემთხვევაში, თუ მხარის მიერ შეტანილი სააპელაციო საჩივარი ეხება 2000 ლარზე ნაკლებ დავის საგნის ნაწილს, სააპელაციო სასამართო მას არ განიხილავს. შესაბამისად, მსგავის რეგულაციური მიდგომა, და არალეგიტიმურად დაწესებული თანხობრივი ზღვარი მოსარჩელესაც და მოპასუხესაც უზღუდავს გასაჩივრების უფლებას. ეს კი ყოვლად დაუშვებელია კოსტიტუციით გარანტირებული სასამართლოში მიმართვის უფლების სრულყოფილი რეალიზაციისათვის.

ხსენებული ნორმების ჩანაწერი არსებით წინააღმდეგობაში მოდის საქართველოს კონსტიტუციასთან. ჩვენი კოპმპანიის ორგანიზაციულ-სამართლებრივი სტატუსიდან გამომდიანრე, მიგვაჩნია, რომ პოტენციურად ირღვევა ჩვენი უფლებები, ვინაიდან, სადავოობისას თუ დავის საგანი არ აღემატება 2000 ლარს, გვერთმება პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილების სააპელაციო სასამართლოში გასაჩივრების შესაძლებლობა. ამგვარი პროცესულაური მოწესრიგება ცალსახად ქმნის სასამართლოში დარღვეული უფლების აღსადგენად მიმართვის ბარიერებს, რაც, ცხადია, ეწინააღმდეგება სამართლიანი სახელმწიფოსა და სასამართლოს ხელმისაწვდომობის პრინციპებს.

5. მოთხოვნის არსი და დასაბუთება

საქართველო კონსტიტუციის 31–ე მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად: „ყოველ ადამიანს აქვს უფლება თავის უფლებათა დასაცავად მიმართოს სასამართლოს. საქმის სამართლიანი და დროული განხილვის უფლება უზრუნველყოფილია“.

აღნიშნული კონსტიტუციური დებულებით განმტკიცებულია სამართლიანი სასამართლოს უფლება. სამართლიანი სასამართლოს უფლება ორგანულ კავშირშია კონსტიტუციით განსაზღვრული სამართლებრივი სახელმწიფოს პრინციპთან და ამ უფლების სრულყოფილ რეალიზაციას ფუძემდებლური მნიშვნელობა აქვს დემოკრატიული სახელმწიფოს ფუნქციონირებისათვის.

საქართველოს კონსტიტუციის 31-ე მუხლის პირველი პუნქტი, უპირველეს ყოვლისა, იძლევა სამოქალაქო და ადმინისტრაციული სამართალწარმოების გზით სასამართლოსათვის მიმართვის უფლებას. ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის (შემდგომ კონვენცია) მე-6 მუხლის პირველი აბზაცი. ევროპის ადამიანის უფლებათა დაცვის კონვენციის მე-6 მუხლის შესაბამისად ყოველი ადამიანისათვის გათვალისწინებულია სამართლიანი და ხელმისაწვდომი სასამართლოს უფლება. ამ უფლების განმტკიცება სახელმწიფოს ვალდებულებაა. ევროსასამართლოს პრეცედენტული სამართლით ასევე დადგენილია, რომ სასამართლოსათვის მიმართვის უფლება უნდა იყოს პრაქტიკული და ეფექტური [იხ. Bellet v. France, § 38]. იმისათვის, რათა სასამართლოსათვის წვდომა იყოს ეფექტური, აუცილებელია პირს მიეცეს საშუალება ნათელი და პრაქტიკული საშუალება სადავოდ გახადოს ის აქტი, რომელიც მის უფლებებს არღვევს [იხ. Nunes Dias v. Portugal]. ის შეზღუდვები, რომლებიც სასამართლოსათვის მიმართვის უფლებას შეიძლება დაუწესდეს საჭირო უნდა იყოს მხოლოდ მართლმსაჯულების სწორი და ეფექტური ადმინისტრირებისათვის და მიზნად არ უნდა ისახავდეს პირისათვის უფლების სრულად ხელყოფას [იხ. Cañete de Goñi v. Spain, § 36]. კანონმდებლობამ არ უნდა შეზღუდოს მოდავე მხარეები, გამოიყენოს სამართლებრივი დაცვის ყველა საშუალება, რომელიც ზოგადად ამ მართლწესრიგისათვის თვისობრივად დამახასიათებელია [Miragall Escolano v. Spain; Zvolsky and Zvolska v. the Czech Republic, § 51].

არა მხოლოდ სასამართლოსათვის მიმართვის უფლების პირდაპირ წართმევა, არამედ სხვადასხვა ხერხებით ამ უფლების ფაქტობრივი ჩამორთმევა ევროსასამართლოს პრაქტიკაში კონვენციის მე-6 მუხლის დარღვევად მიიჩნევა. მაგალითად, შიდა სასამართლოების მიერ პროცესუალური ნორმების შეზღუდული განმარტება და გადამეტებული ფორმალურობით სასამართლოსათვის მიმართვის უფლების ჩამორთმევა კონვენციის დარღვევაა [იხ. Perez de Rada Cavanilles v. Spain, § 49; Miragall Escolano v. Spain, § 38; Société anonyme Sotiris and Nikos Koutras ATTEE v. Greece, § 20; Beles and others v. Czech Republic, § 50; RTBF v. Belgium, §§ 71, 72, 74].

საკონსტიტუციო სასამართლოს არაერთხელ აღუნიშნავს სასამართლოსადმი მიმართვის კონსტიტუციური, ფუნდამენტური და მართლმსაჯულების განხორციელების ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი უფლების მნიშვნელობის შესახებ. „სასამართლოს ხელმისაწვდომობის უფლება ინდივიდის უფლებების და თავისუფლებების დაცვის, სამართლებრივი სახელმწიფოსა და ხელისუფლების დანაწილების პრინციპების უზრუნველყოფის უმნიშვნელოვანესი კონსტიტუციური გარანტიაა. ის ინსტრუმენტული უფლებაა, რომელიც, ერთი მხრივ, წარმოადგენს სხვა უფლებებისა და ინტერესების დაცვის საშუალებას, ხოლო, მეორე მხრივ, ხელისუფლების შტოებს შორის შეკავებისა და გაწონასწორების არქიტექტურის უმნიშვნელოვანეს ნაწილს”. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2009 წლის 10 ნოემბრის გადაწყვეტილება #1/3/421,422 საქმეზე „საქართველოს მოქალაქეები – გიორგი ყიფიანი და ავთანდილ უნგიაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ”, II-1/.

საკონსტიტუციო სასამართლო განმარტავს: „სამართლიანი სასამართლოს უფლება არაერთი უფლებრივი კომპონენტისგან შედგება, რომელთა ერთობლიობამაც უნდა უზრუნველყოს, ერთი მხრივ, ადამიანების რეალური შესაძლებლობა, სრულყოფილად და ადეკვატურად დაიცვან, აღიდგინონ საკუთარი უფლებები, ხოლო, მეორე მხრივ, სახელმწიფოს მიერ ადამიანის უფლება-თავისუფლებებში ჩარევისას, დაიცვას ადამიანი სახელმწიფოს თვითნებობისაგან. შესაბამისად, სამართლიანი სასამართლოს უფლების თითოეული უფლებრივი კომპონენტის როგორც ფორმალური, ისე მატერიალური შინაარსით, საკმარისი პროცედურული უზრუნველყოფა სახელმწიფოს კონსტიტუციური ვალდებულებაა”. /საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 23 მაისის N3/2/574 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე გიორგი უგულავა საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-59/.

მიგვაჩნია, რომ სასამართლოსთვის მიმართვის უფლება წარმოადგენს ისეთ ძირითად და ფუნდამენტურ უფლებას, რომლის მეშვეობითაც პირი უზრუნველყოფს თავისი დარღვეული თუ სადაოდ ქცეული სხვა დანარჩენი უფლებების მართლმსაჯულების გზით დაცვას. აუცილებლად უნდა აღინიშნოს, რომ სასამართლოსთვის მიმართვის უფლება ნებისმიერი მატერიალური უფლებების დაცვის შესაძლებლობის პროცესუალურ-ფუნდამენტური გარანტიაა. აუცილებელია, რომ ეს უფლება განმარტებული და გაგებული იქნეს უფრო ფართოდ, ვიდრე ის დამკვიდრებულია პრაქტიკაში. წინააღმდეგ შემთხვევაში საფრთხის ქვეშ დადგება სხვა ძირითადი უფლებით დაცული სფეროს გამოყენების საკითხი ფიზიკურ თუ იურიდიულ პირების მიერ. ადამიანის ფუნდამენტური უფლებების დროში, სივრცეში და პირთა წრის მიმართ ნებისმიერ დროს შესაძლოა დაირღვეს და პირს უნდა მიეცეს შესაძლებლობა დაიცვას მისი დარღვეული თუ სადავოდ ქცეული უფლებები.

როგორც მოგახსენეთ სასამართლოსთვის მიმართვის უფლება წარმოადგენს საქართველოს კონსტიტუციის 31–ე მუხლით აღიარებული უფლების ერთ-ერთ დაცულ სფეროს.

ერთ ერთ საქმეზე საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ აღნიშნა: „სამართლიანი სასამართლოს უფლება როგორც სამართლებრივი სახელმწიფოს პრინციპის განხორციელების ერთგვარი საზომი, გულისხმობს ყველა იმ სიკეთის სასამართლოში დაცვის შესაძლებლობას, რომელიც თავისი არსით უფლებას წარმოადგენს. ამა თუ იმ უფლებით სრულად სარგებლობის უზრუნველყოფის უმნიშვნელოვანესი გარანტია ზუსტად მისი სასამართლოში დაცვის შესაძლებლობაა. თუკი არ იქნება უფლების დარღვევის თავიდან აცილების ან დარღვეული უფლების აღდგენის შესაძლებლობა, სამართლებრივი ბერკეტი, თავად უფლებით სარგებლობა დადგება კითხვის ნიშნის ქვეშ“. (2010 წლის 28 ივნისის N3/1/466 გადაწყვეტილებაში, საქმეზე „საქართველოს სახალხო დამცველი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-14 )

საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ „საქართველოს კონსტიტუციის 31-ე მუხლის პირველი პუნქტი ქმნის სამართლიანი სასამართლოს კონსტიტუციურ-სამართლებრივ გარანტიას და მოიაზრებს ყველა სამართლებრივ მექანიზმს, რომელიც უზრუნველყოფს უფლებებისა და კანონიერი ინტერესების სასამართლო წესით სრულყოფილი და ეფექტური დაცვის შესაძლებლობას“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 24 დეკემბრის N3/3/601 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს უზენაესი სასამართლოს კონსტიტუციური წარდგინება საქართველოს 1998 წლის 20 თებერვლის სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 546-ე მუხლის და ამავე კოდექსის 518-ე მუხლის პირველი ნაწილის კონსტიტუციურობის თაობაზე“., II-9).

სასამართლოსთვის მიმართვის უფლებაში მოიაზრება, როგორც დარღვეული თუ სადავოდ ქცეული სამოქალაქო უფლების დასაცავად სასამართლოსთვის მიმართვა. ამასთან, სამართალწარმოებისას ყველა იმ სამართლებრივი მექანიზმების გამოყენების შესაძლებლობა, რომლის მიზანია რომ მოხდეს სამართლის ნორმების ეფექტური, პრაქტიკული და სამართლიანი გამოყენება.

სასამართლო დაცვაზე უფლების რეალიზება პროცესუალური ნორმების და საშუალებების ერთობლიობით მიიღწევა, სამართალწარმოების პრინციპების დაცვით, რომლებიც უზრუნველყოფენ სამართლიანი მართლმსაჯულების აღდგენას, სასამართლოზე მიმართვის უფლება არ შეიძლება შემოიფარგლოს მხოლოდ სარჩელის შეტანით, იგი მოიცავს სამოქალაქო პროცესის ყველა სტადიას, მოქალაქეთა საქართველოს კონსტიტუციითა და კანონით აღიარებული უფლებების დაცვას ამ სტადიებზე. სასამართლოსადმი მიმართვის უფლება არა მარტო უნდა არსებობდეს, არამედ პრაქტიკულად რეალიზებადი უნდა იყოს (საქართველოს მოქალაქეები ავთანდილ რიჟამაძე და ნელი მუმლაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ, №2/6/205,232, 3 ივლისი, 2003).

განსახილველ შემთხვევაში, ცხადია, სადავო ნორმა მართლსაწინააღმდეგოდ ზღუდავს კონსტიტუციით გარანტირებულ უფლებებსა და პიროვნების ძირითადი უფლებებით დაცულ სფეროს. ამასთან დაკავშირებით, ყურადღება გასამახვილებელია, რომ მხარეები სასამართოს მიმართავენ დარღვეული უფლების აღდგენის მიზნით. სასამართლო არსებულ დავებზე პირველ რიგში, ადგენს მოდავე მხარის უფლების დარღვევის/არ დარღვევის ფაქტს. სწორედ ამ უკანასკნელიდან გამომდინარეობს ის კონკრეტული მატერიალური სარგებელი, რაც შედეგობრივად აისახება სასამართლოს გადაწყვეტილებაში. დავის საგანი გახლავთ მოსარჩელის მოთხოვნის პირობითი ფასი და ამ მოთხოვნის დაკმაყოფილება დაკავშირებულია სასამართო პროცესზე მხარის უფლების დარღვევის ფაქტის დადგენასთან. მაშასადამე, პროცესუალურ-სამართლებრივად ჯერ გადასაწყვეტია უფლების ბედი, საიდანაც გამომდიანრეობს სარჩელის/სასამრჩელო მოთხოვნით გათვალისწინებული მატერიალური სარგებელი. მოცემულ ვითარებაში, დაუშვებელია მხარეს აეკრძალოს უფლების დაცვის, აღდგენის მიზნით გაასაჩივროს სასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტიელბა ზედა ინსტანციის სასამართლოში (ამ შემთხვევაში, სააპელაციო სასამართო). დაუშვებელია სადავოდ ქცეული უფლების (თუნდაც მატერიალურ მოთხოვნასთან დაკავშირებული) დიფერენცირება მასთან დაკავშირებული მატერიალური ფასის მიხედვით. ასე მაგალითად: პირობითად თუ დავის საგნის ღირებულებაა 2000 ლარი და პირველი ინსტანციის სასამართლომ არ დააკმაყოფილა ან სრულად დააკმაყოფილა სარჩელი, მხარები მოკლებულნი არიან შესაძლებლობას გაასაჩივრონ გადაწყვეტილება. თუ დავის საგნის ღირებულება არის 2000.1 ლარი მხარებზე სადავო ნორმით გათვალისინებული შეზღუდვა არ ვრცელდება და მათ შეუძლიათ სააპელაციო სასამართლოში გაასაჩივრონ პირველი ინსტანციის მიერ მიღებული გადაწყვეტილება. ფაქტობრივად, გამოდის, რომ 01 თეთრმა გადაწყვიტა მხარისათვის კონსტიტუციის 31.1 მუხლით გათვალისწინებული უფლების რეალიზაციისა და მისი შეზღუდვის საკითხი.

სადავო ნორმა სამოქალაქო საპროცესო კოდექსში პირველად ამოქმედდა 2005 წლის 06 აპრილის ცვლიების შედეგად. ამ ნორმაში შემდგომი ცვლილებები განხორციელდა 2005 წლის 23 ივნისს, 2006 წლის 13 ივლისსა და 2018 წლის 07 მარტს. რეალურად, გაუგებარია ნორმის არსებობის, უფლების შეზღუდვის ლეგიტიმური მიზანი, მისი გამოსადეგობა, აუცილებლობა, პროპორციულობა. 2018 წლის 07 მარტს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსში მიღებული ცვლილებების განმარტებით ბარათში არ არის მითითებული ხენებული შეზღუდვის დასაბუთება. ერთადერთი ლოგიკური მიზანი, რაც შესაძლებელია საქართველოს პარლამენტმა მოცემული შეზღუდვის გამამართლებელ არგუმენტად მოიყვანოს არის სააპელაციო სასამართლოს განტვირთვა.

ამასთან დაკავშირებით, დავამუშავეთ საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ვებ გვერდზე: http://www.supremecourt.ge/ გამოქვეყნებული სტატისტიკური მონაცემები. მონაცემების დამუშავებისას აღმოჩნდა, რომ სააპელაციო სასამართოში სააპელაციო სარჩელით მიმართვიანობის მაჩვენებელი დამოკიდებულია საანგარიშო პერიოდში პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ სასარჩელო საქმეებზე გამოტანილი გადაწყვეტილებების ოდენობაზე.

I ველი

II ველი

III ველი

IV ველი

წელი

პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ გადაწყვეტილების დასრულებული სასარჩელო საქმეები

სააპელაციო სასამართლოში შესული სააპელაციო საჩივრები

II-III ველების შორის არსებული პროცენტული მაჩვენებელი

2015

22745

2632

11.57%

2016

22672

2388

10.53%

2017

28327

3168

11.18%

2018

34165

3800

11.12%

2019

29756

3585

12.04%

შენიშვნა: წარდგენილი სტატისტიკა მოიცავს სამოქალაქო საქმეთა კოლეგიის/ პალატის მონაცემებს

წარდგენილი სტატისტიკური მონაცემების ნათლად ადასტურებს, რომ ბოლო 4 წლის მანძილზე სააპელაციო სასამართლოში სააპელაციო საჩივრით მიმართვის პროცენტული დინამიკა თითქმის ერთგვაროვანია (უმნიშნელო განსხვავებებით). სადავო ნორმაში ბოლო ცვლილება განხორციელდა 2018 წლის 07 მარტს (სააპელაციო სასამართლოში სააპელაციო საჩივრით მიმართვისათვის მინიმალური ზღვარი იყო 1000 ლარი. ცვლილებით ეს ზღვარი გაიზარდა 2000 ლარით). თუ აღნიშნული ნორმა რეალურად ამართლებს ლეგიტიმურ მიზანს, 2018 წლის შემდეგ სააპელაციო სასამართლოში სააპელაციო სარჩელით მიმართვის მაჩვენებელი არსებითად უდნა იყოს შეცვლილი (ამ მხრივ, ნორმის მოქმედების შესაფასებლად 02 წელი, 2018-2019 სავსებით საკმარისია. აგრეთვე, 2020 წლის სტატისტიკურ მონაცემებს მოგაწვდით 2020 წლის საანგარიშო პერიოდის დასრულების შემდეგ). როგორც ვხედავთ, ცვლილების შემდეგ სააპელაციო სასამართლოში სააპელაციო საჩივრით მიმართვის დინამიკა შენარჩუნებულია. ამგვარი პირობების არსებობისას დაუშვებელია მხარეს არალეგიტიმურად, არაპროპორციულად ეთქვას უარი მართლმსაჯულების და სასამართლოში მიმართვის უფლების განხორციელებაზე.

რეალურად, მხარეები სააპელაციო სასამართლოს აღარ მიმართავენ დავის საგნის მიმართ ინტერესის დაკარგვის გამო და როგორც საქმეში არსებული მასალიდან დგინდება სამოქალაქო საპროცეს კოდექსის 365-ე მუხლით გათვალისწინებული შეზღუდვა არ არის გამოსადეგი, აუცილებელი პროპორციული. იგი არ ემსახურება ლეგიტიმური მიზნის მიღწევას. მოცემული ნორმით გათვალისწინებული რეგულაცია, სამწუხაროდ, საკანონმდებლო ორგანოს თვითნებული გადაწყვეტილების შედეგს წარმოადგენს.

ჩვენ, სრულად ვაცნობიერებთ, რომ საქართველოს კონსტიტუციის 31-ე მუხლის პირველი პუნქტით დაცული სამართლიანი სასამართლოს უფლება არ არის აბსოლუტური უფლება და შეიძლება შეიზღუდოს. „უფლებათა უმრავლესობის შეზღუდვა აუცდენელია, რადგან მათი რეალიზაცია ხშირად წარმოშობს ღირებულებათა კონფლიქტს... მაშინ როდესაც ინტერესების დაპირისპირება აუცდენელია, წარმოიშობა მათი ჰარმონიზაციის, სამართლიანი დაბალანსების აუცილებლობა“ აღნიშნავს საკონსტიტუციო სასამართლო ერთ-ერთ გადაწყვეტილებაში. /საკონსტიტუციო სასამართლოს 2011 წლის 22 დეკემბრის გადაწყვეტილება NN1/1/477 საქმეზე „საქართველოს სახალხო დამცველი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-45/.

„სამართლიანი სასამართლოს უფლება შესაძლოა შეიზღუდოს დემოკრატიულ სახელმწიფოში აუცილებელი და კონსტიტუციით გათვალისწინებული ლეგიტიმური საჯარო მიზნების მისაღწევად. ამასთანავე, აღნიშნულ უფლებაში ჩარევა უნდა განხორციელდეს კანონის ნათლად ფორმულირებული წესის საფუძველზე, დასახელებული ლეგიტიმური მიზნების მიღწევისთვის აუცილებელი და პროპორციული/თანაზომიერი საშუალებით“. /2016 წლის 30 სექტემბრის გადაწყვეტილება №1/2/596 საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე ნათია ყიფშიძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-20/.

ყოველგვარი ჩარევა უფლებაში და უფლებით დაცული სფეროს შეზღუდვა, უნდა განხორციელდეს მხოლოდ ლეგიტიმური მიზნების მისაღწევად პროპორციული/თანაზომიერი პრინციპის საფუძველზე. საკონსტიტუციო სასამართლო მის ერთ-ერთ გადაწყვეტილებაში თანაზომიერების პრინციპის მოთხოვნების შესახებ განმარტა, რომ: „უფლების მზღუდავი საკანონმდებლო რეგულირება უნდა წარმოადგენდეს ღირებული საჯარო (ლეგიტიმური) მიზნის მიღწევის გამოსადეგ და აუცილებელ საშუალებას. ამავე დროს, უფლების შეზღუდვის ინტენსივობა მისაღწევი საჯარო მიზნის პროპორციული, მისი თანაზომიერი უნდა იყოს. დაუშვებელია ლეგიტიმური მიზნის მიღწევა განხორციელდეს ადამიანის უფლების მომეტებული შეზღუდვის ხარჯზე“. /საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოდ 2012 წლის 26 ივნისის #3/1/512 გადაწყვეტილება „დანიის მოქალაქე ჰეიკე ქრონქვისტი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ,“, II-60/

ამასთან, „ლეგიტიმური მიზნის არარსებობის პირობებში, ადამიანის უფლებაში ნებისმიერი ჩარევა თვითნებურ ხასიათს ატარებს და უფლების შეზღუდვა საფუძველშივე გაუმართლებელი, არაკონსტიტუციურია“. /საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2013 წლის 5 ნოემბრის #3/1/531 გადაწყვეტილება „ისრაელის მოქალაქეები - თამაზ ჯანაშვილი, ნანა ჯანაშვილი და ირმა ჯანაშვილი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“ , II-15/.

ჩვენს კონკრეტულ შემთხვევაში, მიგვაჩნია, სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 365-ე მუხლის რეგულაცია არსებით წინააღმდეგობაში მოდის საქართველოს კონსტიტუციის 31.1. მუხლთან. შესაბამისად, მოგმართავთ თხოვნით, ხსენებული ნორმის არაკონსტიტუციურად ცნობის თაობაზე.

6. კონსტიტუციური სარჩელით/წარდგინებით დაყენებული შუამდგომლობები

შუამდგომლობა სადავო ნორმის მოქმედების შეჩერების თაობაზე: არა

შუამდგომლობა პერსონალური მონაცემების დაფარვაზე: არა

შუამდგომლობა მოწმის/ექსპერტის/სპეციალისტის მოწვევაზე: არა

შუამდგომლობა/მოთხოვნა საქმის ზეპირი მოსმენის გარეშე განხილვის თაობაზე: არა

კანონმდებლობით გათვალისწინებული სხვა სახის შუამდგომლობა: არა