ვფიქრობთ, რომ ჩვენი სარჩელი უნდა იქნას მიღებული არსებითად განსახილველად, რადგანაც:

1. ის ფორმით და შინაარსით შეესაბამება "საქართველოს საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ" კანონის მე–16 მუხლით დადგენილ მოთხოვნებს;

2. შეტანილია უფლებამოსილი სუბიექტების მიერ;

3. მასში მითითებული სადავო საკითხები არის საკონსტიტუციო სასამართლოს განსჯადი;

4. დაახლოებით მსგავსი მოთხოვნის შემცველი სარჩელი, 2003 წლის 30 აპრილს, უკვე არის განხილული საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს პირველი კოლეგიის მიერ (საქმე #1/3/161) და მიღებულია უარყოფითი გადაწყვეტილება _ მოსარჩელეთა: ოლღა სუმბათაშვილის იგორ ხაპროვის სარჩელი, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 426–ე მუხლის მე–4 ნაწილის კონსტიტუციურობის თაობაზე საქართველოს კონსტიტუციის 42–ე მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით, არ დაკმაყოფილდა.

  პირველი, რაც უნდა განვაცხადთ ამ ფაქტთან დაკავშირებით, არის ის, რომ ჩვენი სარჩელი ეფუძნება არა მხოლოდ საქართველოს კონსტიტუციის 42–ე მუხლის პირველი პუნქტით გარანტირებული უფლების დარღვევას, არამედ, ასევე, 21–ე მუხლით დაცული უფლების დარღვევასაც. ეს ფაქტი, ვფიქრობთ განასხვავებს ჩვენს სარჩელს ოლღა სუმბათაშვილის და იგორ ხაპროვის სარჩელისაგან და ეს გარემოება განაპირობებს ჩვენი სარჩელის დასაშვებობის საკითხის  დადებითად გადაწყვეტას.

   მეორე, ვფიქრობთ, რომ ჩვენი სარჩელი ეხება საქართველოს კონსტიტუციის განმარტების და გამოყენების განსაკუთრებით მნიშვნელოვან სამართლებრივ პრობლემას: 42–ე მუხლით საერთოდ არ არის გათვალისწინებული ამავე მუხლის პირველი პუნქტით ყოველი ადამიანისთვის მინიჭებული უფლების რაიმე ფორმით შეზღუდვა, ხოლო საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 426–ე მუხლის მე–4 ნაწილი, რომელიც, საქართველოს კონსტიტუციის მე–6 მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად, უნდა შეესაბამებოდეს (კონსტიტუციურობის აუცილებელი გარდუვალობის პრინციპიდან გამომდინარე) საქართველოს კონსტიტუციას, არაკონსტიტუციურად ზღუდავს ამ უფლებას. ასეთ ვითარებაში, იმედი გვაქვს, რომ საკონსტიტუციო სასამართლოს კოლეგია, "საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ" საქართველოს ორგანული კანონის 211–ე

მუხლის პირველი პუნქტის შესაბამისად, ამ საქმეს განსახილველად გადასცემს საკონსტიტუციო სასამართლოს პლენუმს;

5. მასში მითითებული სადავო საკითხები არის გადაწყვეტილი საქართველოს კონსტიტუციით;

6. არ არის დარღვეული სარჩელის წარმოდგენის ვადა;

7. სარჩელი არ ხდის სადავოდ კანონქვემდებარე ნორმატიულ აქტს.    

 საქართველოს კონსტიტუციის 89-ე მუხლის პირველი პუნქტის “ვ” ქვეპუნქტის, “საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ” ორგანული კანონის მე-19 მუხლის პირველი პუნქტის “ე” ქვეპუნქტის, 31-ე მუხლის, 39-ე მუხლის პირველი პუნქტის “ა” ქვეპუნქტის, “საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ” კანონის პირველი მუხლის მე-2 პუნქტის საფუძველზე, შემოგვაქვს კონსტიტუციური სარჩელი და მოვითხოვთ საქართველოს 2001 წლის 20 ივნისის კანონის: <საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსი>-ს (#1106, 1997წ., 14 ნოემბერი) 426-ე მუხლის მე-4 ნაწილის არაკონსტიტუციურად ცნობას, საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის და 42-ე მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით.

საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის პირველი პუნქტით დადგენილია, რომ “საკუთრება და მემკვიდრეობის უფლება აღიარებული და უზრუნველყოფილია. დაუშვებელია საკუთრების, მისი შეძენის, გასხვისების ან მემკვიდრეობით მიღების საყოველთაო უფლების გაუქმება”. ამავე მუხლის მე-2 და მე-3 პუნქტებით დადგენილია, რომ საკუთრების უფლების შეზღუდვა ან გაუქმება შესაძლებელია მხოლოდ კანონით მკაცრად განსაზღვრულ შემთხვევებში, ასევე მკაცრად განსაზღვრული პროცედურების დაცვით.

საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველი პუნქტით დადგენილია, რომ “ყოველ ადამიანს უფლება აქვს თავის უფლებათა და თავისუფლებათა დასაცავად მიმართოს სასამართლოს.”. ამასთან, ამ უფლების რაიმე ფორმით შეზღუდვის შესაძლებლობა კონსტიტუციით არ არის გათვალისწინებული.

მიგვაჩნია, რომ დარღვეულია საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის და 42-ე მუხლის პირველი პუნქტით დაცული და გარანტირებული ჩვენი უფლებები.

მიგვაჩნია, რომ საქართველოს 2001 წლის 20 ივნისის კანონის: ~საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსი”-ს 426-ე მუხლის მე-4 ნაწილით დაწესებული 5-წლიანი ვადა არაკონსტიტუციურად ზღუდავს ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო განცხადების შეტანის შესაძლებლობას იმ შემთხვევაში, როდესაც საკითხი ეხება კონსტიტუციით გარანტირებულ საკუთრების უფლების ხელშეუხებლობას.

“ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაციის” (10 დეკემბერი, 1948 წელი) მე-8 მუხლით დაწესებულია, რომ: “ყოველ ადამიანს აქვს უფლება ეფექტიანად იქნეს აღდგენილი უფლებებში კომპეტენტური ნაციონალური სასამართლოების მიერ იმ შემთხვევაში, როცა დარღვეულია მისთვის კონსტიტუციით თუ კანონით მინიჭებული ძირითადი უფლებები.”

“სამოქალაქო და პოლიტიკური უფლებების შესახებ” საერთაშორისო პაქტის (საქართველოში ძალაშია 1994 წლის 3 აგვისტოდან) მე-2 მუხლის მე-3 პუნქტი სახელმწიფოს ავალებს ყველა პირი, რომლის უფლებები და თავისუფლებები შელახულია, “უზრუნველყოს სამართლებრივი დაცვის ეფექტიანი საშუალებებით იმ შემთხვევაშიც კი, თუ ეს დარღვევა დაუშვეს ოფიციალურმა პირებმა.”

ზემოთ აღნიშნული უფლებები და თავისუფლებები ასევე გარანტირებული და აღიარებულია “ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციით (რომი, 1950 წლის 4 ნოემბერი).

საქართველოს რეალობაში, არის შემთხვევები, როდესაც სხვადასხვა მიზეზების გამო (რომელთაც ჩვენ არ ჩავუღრმავდებით), უძრავი ნივთის მესაკუთრე, სასამართლო გადაწყვეტილების ან ადმინისტრაციული აქტის საფუძველზე, ისე კარგავს საკუთრების უფლებას ამ ქონებაზე, რომ მისთვის კონსტიტუციით გარანტირებული მისი ამ უფლების დაკარგვის შესახებ ცნობილი ხდება მხოლოდ სწორედ იმ 5-წლიანი ვადის გასვლის შემდეგ, რომელიც დაფიქსირებულია საქართველოს 2001 წლის 20 ივნისის კანონის: "საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსი”-ს 426-ე მუხლის მე-4 ნაწილში.

თვალსაჩინოებისთვის, მოვიხმობთ საქართველოს საერთო სასამართლოების სისტემაში განხილული ერთ-ერთი საქმის ფაქტობრივ გარემოებებს:

თამაზ, ნანა, ირმა და ლელა ჯანაშვილები 2000 წლამდე ცხოვრობდნენ საქართველოში, ქ. ბათუმში, ვახტანგ გორგასლის ქუჩა #88-ში მდებარე, საჯარო რეესტრში მათ საკუთრებაში დარეგისტრირებულ სახლში.

მოსარჩელეები 1999-2001 წლებში საცხოვრებლად გადავიდნენ ისრაელში და სახლი დატოვეს დაკეტილ მდგომარეობაში.

მოსარჩელეები 2002 წლამდე, ნაცნობებისა და მეზობლების მეშვეობით, ასე თუ ისე აკონტროლებდნენ თავიანთი უძრავი ქონების ფიზიკურ-მატერიალურ მდგომარეობას

მას შემდეგ, რაც საქართველო 2001 წლის 28 დეკემბერს მიუერთდა ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის დამატებით ოქმს, მოსარჩელეებმა ჩათვალეს, რომ გაუჩნდათ თავიანთი ქონების უფლებრივი ხელშეუხებლობის გარანტია, მათ უფრო მეტი ხარისხით შეიგრძნეს თავიანთი უძრავი ქონება დაზღვეულად და დაცულად და ამ საკითხში მთლიანად მიენდნენ საქართველოს სახელმწიფოს მიერ აღებულ ამ საერთაშორისო ვალდებულებას, რადგანაც მათ თვითონ, პრაქტიკულად, უკვე აღარ გააჩნდათ საკუთარი ქონების ფიზიკური და უფლებრივი მდგომარეობის ისრაელიდან კონტროლირების შესაძლებლობა.

მას შემდეგ, რაც საქართველოში დაინერგა საჯარო რეესტრის მონაცემების ინტერნეტში საჯაროდ განთავსების პრაქტიკა და მოსარჩელეებისთვის ცნობილი გახდა ამის შესახებ, მათ, სრულიად შემთხვევით, გადაამოწმეს თავიანთი ქონების უფლებრივი მდგომარეობა, ანუ გადაამოწმეს თავიანთი საკუთრების უფლება და აღმოაჩინეს, რომ ისინი საჯარო რეესტრის ბაზაში აღარ ყოფილან აღრიცხული თავიანთი სახლის მესაკუთრეებად. მოსარჩელეებისთვის ცნობილი გახდა, რომ 2009 წლის 21 დეკემბრით დათარიღებული საჯარო რეესტრის ამონაწერით დაფიქსირდა მათი უძრავი ქონების სახელმწიფო საკუთრებაში გადასვლა 2005 წლის 10 მარტის სააღსრულებო ფურცლის საფუძველზე.

მოსარჩელეების ერთ-ერთმა მეგობარმა მიმართა საჯარო რეესტრს და 2010 წლის 10 თებერვალს მიიღო პასუხი, რომ ქ. ბათუმში, გორგასლის ქ. #88-ში მდებარე უძრავი ქონება, აჭარის ა/რ უმაღლესი სასამართლოს 2005 წლის 10 მარტის #3-57 სააღსრულებო ფურცლის საფუძველზე, ჩამორთმევია ვინმე სოლომონ ბაკურიძეს, ხოლო მესაკუთრე ჯანაშვილებიდან ს. ბაკურიძეზე ამ ქონების საკუთრების გადასვლის ფაქტი არ დასტურდება, რადგანაც არ არსებობს სათანადო სარეგისტრაციო დოკუმენტიო _ დაფიქსირებულია საჯარო რეესტრის პასუხში.

მოსარჩელეებისთვის, ცნობილი გახდა, რომ 2010 წლის 16 თებერვალს აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა საჯარო რეესტრში დარეგისტრირებულა ამ ქონების მესაკუთრედ. ამ რეგისტრაციის საფუძველია ნოტარიუს ხ. კალანდარიშვილის მიერ 2010 წლის 11 თებერვალს დამოწმებული ხელშეკრულება სახელმწიფო ქონების აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის საკუთრებაში გადაცემის შესახებ.

მოსარჩელეებისთვის, ასევე, ცნობილი გახდა, რომ აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკასა და ფიზიკურ პირ მარეხ კეკელიძეს შორის 2010 წლის 29 მარტს გაფორმებული და ნოტარიუს ვ. ნინიძის მიერ დამოწმებული ნასყიდობის ხელშეკრულების საფუძველზე, ეს ქონება გადასულა და საჯარო რეესტრში დარეგისტრირებულა მ. კეკელიძის საკუთრებაში.

თავიანთი უფლებების დასაცავად და იურიდიული დახმარების გასაწევად, თამაზ, ნანა, ირმა და ლელა ჯანაშვილებმა, 2010 წლის 1 ივნისს გაუფორმეს მინდობილობა ადვოკატ გიორგი წაქაძეს (მაგრამ, სამწუხაროდ, მხოლოდ 2011 წლის იანვრის დასაწყისში მიაწოდეს მას ეს მინდობილობა), რომელმაც როგორც ამ პირთა წარმომადგენელმა, 2011 წლის 6 იანვარს მიმართა საჯარო რეესტრს განმარტებისთვის თუ რის საფუძველზე იქნა დარეგისტრირებული მოსარჩელეების ქონება მარეხ კეკელიძის საკუთრებაში. საჯარო რეესტრის ბათუმის სარეგისტრაციო სამსახურის მ/წლის 11 იანვრის წერილით, მოსარჩელეთათვის ცნობილი გახდა, რომ ქ. ბათუმში, ვახტანგ გორგასლის ქ. #88-ში მდებარე უძრავი ქონება მოსარჩელეების საკუთრებიდან გამოსულა და, საბოლოოდ, მარეხ კეკელიძის საკუთრებაში აღმოჩენილა აჭარის ა/რ უმაღლესი სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა კოლეგიის 2004 წლის 14 სექტემბრის გადაწყვეტილების აღსასრულებლად 2005 წლის 10 მარტს გაცემული სააღსრულებო ფურცლის საფუძველზე.

2011 წლის 15 იანვარს, გ. წაქაძემ წერილობით მიმართა საერთო სასამართლოების დეპარტამენტის საარქივო სამმართველოს ქობულეთის განყოფილებას, მაგრამ აღმოჩნდა (სატელეფონო საუბრით გაირკვა), რომ აჭარის უმაღლესი სასამართლოს გადაწყვეტილებები ამ საარქივო განყოფილებისთვის შესანახად არ გადაუციათ და ეს გადაწყვეტილებები თითქოსდა დაცულია თბილისის არქივში. გ. წაქაძემ, 2011 წლის 21 იანვარს, წერილობით მიმართა საერთო სასამართლოების დეპარტამენტის საარქივო სამმართველოს თბილისის განყოფილებას, მაგრამ, როგორც ირკვევა ამ განყოფილების უფროსის 2011 წლის 7 თებერვლის პასუხით, ასეთი საქმე ამ არქივში გადაცემული არ არის.

 2004 წლის 14 სექტემბერს განხილულ სასამართლო საქმეში სათანადო მოპასუხეებად თამაზ, ნანა, ირმა და ლელა ჯანაშვილების ჩართვის გარეშე გამოტანილი სასამართლო გადაწყვეტილება აშკარად შეეხო მათ უფლებებსა და კანონიერ ინტერესებს სადავო უძრავ ქონებასთან დაკავშირებით, რაც გამოიხატა იმაში, რომ  საქმეში მოპასუხეებად ჩაუბმელობის გამო, მათ მოესპოთ საშუალება სასამართლოს მეშვეობით დაეცვათ თავიანთი უფლებები და კანონიერი ინტერესები (ისინი რომ საქმეში ყოფილიყვნენ ჩართულები, ასეთი არაკანონიერი სასამართლო გადაწყვეტილება ხომ აღარ გამოვიდოდა?!), რის გამოც უკანონოდ დაკარგეს თავიანთ საკუთრებაში რეგისტრირებული უძრავი ქონების უფლებრივი ხელყოფისაგან დაცვის შესაძლებლობა.

2011 წლის 10 თებერვალს, თამაზ, ნანა, ირმა და ლელა ჯანაშვილების წარმომადგენელმა გ. წაქაძემ განცხადებით მიმართა ბათუმის საქალაქო სასამართლოს და მოითხოვა აჭარის ა/რ უმაღლესი სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა კოლეგიის 2004 წლის 14 სექტემბრის გადაწყვეტილების სარეზოლუციო ნაწილის სოლომონ ბაკურიძესთან დაკავშირებული ნაწილის მე-2 პუნქტის ბათილად ცნობა იმის გამო, რომ ამ გადაწყვეტილებით სოლომონ ბაკურიძისთვის ჩამორთმეული უძრავი ქონების კანონიერი მესაკუთრეები იყვნენ ჯანაშვილები, ხოლო უძრავი ქონების რეესტრის მწარმოებელ ორგანოს არ მოეპოვებოდა ს. ბაკურიძის ამ ქონების მესაკუთრედ დარეგისტრირების სამართლებრივი საფუძველი.

ბათუმის საქალაქო სასამართლოს 2011 წლის 27 მაისის განჩინებით დაუშვებლად იქნა ცნობილი გ. წაქაძის განცხადება კანონიერ ძალაში შესული სასამართლო გადაწყვეტილების ბათილად ცნობის შესახებ იმის გამო, რომ ეს განცხადება წარდგენილი იყო საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 426-ე მუხლის მე-4 ნაწილით დაწესებული 5-წლიანი ვადის გასვლის შემდეგ.

ამრიგად, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 426-ე მუხლის მე-4 ნაწილით დაწესებული 5-წლიანი ვადა არის იმგვარი შემზღუდავი სამართლებრივი გარემოება, რომელიც, თავისი არსებობით (ჩვენს მიერ მოყვანილი პრაქტიკული მაგალითით კი, მოქმედებით), რეალურ საფრთხეს უქმნის საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლით გარანტირებულ და “ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის ევროპული კონვენციის” პირველი დამატებითი ოქმით დაცულ საკუთრების უფლებას და საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველი ნაწილით ყოველი ადამიანისთვის მინიჭებულ უფლებას - თავის უფლებათა და თავისუფლებათა დასაცავად მიმართოს სასამართლოს.

ვიდრე იარსებებს ეს ნორმა, მუდმივად იარსებებს იმის საშიშროებაც, რომ საჯარო სამსახურის რომელიღაც რგოლში მოკალათებულმა არაკეთილსინდისიერმა მოხელემ, გამორჩენის ან სხვა ქვენა გრძნობის გამო, არაკანონიერი სასამართლო გადწყვეტილების მოპოვების ან არაკანონიერი ადმინისტრაციული აქტის გამოცემით, სრულიად “კანონიერად” შელახოს რომელიმე პირის საკუთრების უფლება და არაკანონიერად მოაპოვებინოს მესამე პირს საკუთრების ეს უფლება. ამის შემდეგ, ახალ არაკეთილსინდისიერ მესაკუთრეს, თავისი ამ “მონაპოვარი”-ს სამუდამოდ შესანარჩუნებლად დასჭირდება მხოლოდ 5 წელიწადის განმავლობაში ჩუმად და უმოქმედოდ ყოფნა, რათა ნამდვილი, კანონიერი მესაკუთრისთვის ამ ხუთწლიან ვადაში ცნობილი არ გახდეს მისი საკუთრების უფლების ხელყოფის შესახებ.

ჩვენთვის უცნობია, თუ რა მოსაზრებებით (კრიტერიუმებით) იხელმძღვანელა მოპასუხემ, როდესაც დააწესა ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო განცხადებით მიმართვის 5-წლიანი ბარიერი. ეს ვადა ვერ ჯდება ვერც ლოგიკაში, ვერც კანონისა და ვერც სამართლებრივ ანალოგიებში.

მაგალითისთვის ავიღოთ, თუნდაც, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 129-ე მუხლის პირველი ნაწილი, რომლითაც უძრავ ნივთებთან დაკავშირებული სახელშეკრულებო მოთხოვნების ხანდაზმულობის ვადად დაწესებულია 6 წელიწადი, ანუ საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 426-ე მუხლის მე-4 ნაწილით დაწესებულ 5-წლიან ვადაზე ერთი წლით მეტი ვადა. მოდით, მივყვეთ უბრალო ლოგიკას: თუკი მოპასუხემ მიიჩნია, რომ უძრავ ნივთებთან დაკავშირებული სახელშეკრულებო მოთხოვნების ხანდაზმულობის ვადად გონივრული იქნებოდა 6 წლის დაწესება, ანუ ამ ტიპის ხელშეკრულებების დამდებ მხარეებს 6 წელიწადის განმავლობაში შეუძლიათ ამ ხელშეკრულების თაობაზე სასამართლოში დავის აღძვრა, სრულიად გაუგებარია თუ რატომ დაჩაგრა მოპასუხემ ის პირები, რომლებსაც მონაწილეობა არ მიუღიათ ამ ხელშეკრულებების დადებაში, მაგრამ რომელთა საკუთრების უფლებები არაკანონიერად შეილახა ამ ხელშეკრულებების დადებით, გაყალბებით, ან იმიტირებით, ან მათი საკუთრების თაობაზე მათი მონაწილეობის გარეშე სასამართლო გადაწყვეტილების მიღებით და რომელთათვის მხოლოდ 5 წელიწადის გასვლის შემდეგ გახდა ცნობილი თავიანთი ამ უფლების ამა თუ იმ ფორმით შელახვის შესახებ?

მოპასუხის სავარაუდო კონტრარგუმენტის გასაბათილებლად, აქვე განვაცხადებთ, რომ საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 170-ე მუხლის შინაარსიდან გამომდინარე, მესაკუთრე ვალდებული არ არის უწყვეტად ფლობდეს თავის ქონებას (საკუთრების ცნება თავის თავში არ მოიცავს საკუთრების საგნის აუცილებელ-სავალდებულო ფლობას). ასევე, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 1997 წლის 25 ნოემბრიდან ამოქმედების შედეგად, მოიხსნა საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების სამოქალაქო სამართლის კოდექსით დაწესებული აკრძალვა, რომლის მიხედვით ერთ პირს საკუთრებაში შეიძლებოდა ჰქონოდა მხოლოდ ერთი უძრავი ქონება. სწორედ ამ სამართლებრივი გარემოებებიდან გამომდინარეობს თამაზ, ნანა, ირმა და ლელა ჯანაშვილების მაგალითზე განხილული ტიპიური სიტუაცია, როდესაც პირს საკუთრებაში აქვს რეგისტრირებული რაღაც უძრავი ქონება, მაგრამ რეალურად ცხოვრობს ასევე მის საკუთრებაში რეგისტრირებულ მეორე ქონებაში, ხოლო პირველი ქონებით არ სარგებლობს, თუნდაც, 5 წლის განმავლობაში.

მოპასუხის სავარაუდო კონტრარგუმენტის გასაბათილებლად, ასევე, აქვე განვაცხადებთ, რომ სულ სხვაგვარია ვითარება, როდესაც რომელიმე კონკრეტული საქმის მონაწილე მხარეებისთვის არის დაწესებული კონკრეტული პროცესუალური გონივრული ვადები, თუნდაც ეს ვადები იყოს აღმკვეთი ხასიათის. ასეთ შემთხვევაში, იმ კონკრეტული საქმის მხარეთათვის, ბუნებრივია, ცნობილია მათ უფლებებთან და თავისუფლებებთან შემხებლობის მქონე საკითხებთან დაკავშირებით სასამართლოში საქმის წარმოების თაობაზე. ამგვარ სიტუაციებში, ბუნებრივია, რომ დროის ფაქტორი შეასრულებს ერთ-ერთ მთავარ როლს ამ პირთა, ანუ სამართალწარმოების მხარეთა შორის ურთიერთობების სამართლებრივ მოწესრიგებაში. სასამართლოში წარმოებული საქმის მონაწილე პირთათვის, ანუ მხარეთათვის საპროცესო მოქმედებების შესრულების ან არშესრულებისთვის მოქმედი კანონმდებლობით დაწესებულ საპროცესო ვადებს ჩვენ სადავოდ ვხდით მხოლოდ მათი ნაწილობრივი კორექტირების კუთხით (კერძოდ, ჩვენ ვფიქრობთ, რომ უძრავ ნივთებთან დაკავშირებით მიღებული სასამართლო გადაწყვეტილებების ბათილად ცნობისა და გაუქმების თაობაზე განცხადების შეტანის ვადა უნდა გაიზარდოს 10 წლამდე). ჩვენ ვფიქრობთ, რომ საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 426-ე მუხლის მე-4 ნაწილით დადგენილი 5-წლიანი აღმკვეთი ვადა საერთოდ არ უნდა ვრცელდებოდეს იმ პირების მიერ განცხადების შეტანაზე, რომელთა სტატუსი განსაზღვრულია საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 422-ე მუხლის პირველი ნაწილის “გ” ქვეპუნქტით, ანუ რომლებიც არ იყვნენ ამ რომელიმე კონკრეტული საქმის მხარეები.

საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 128-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, ხანდაზმულობის საერთო ვადად დაწესებულია 10 წელიწადი. ამ ვადის ფონზე კიდევ უფრო ალოგიკურად ჩანს მოპასუხის მიერ საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 426-ე მუხლის მე-3 ნაწილით დაწესებული 5-წლიანი ვადა.

იმავე მოპასუხემ, საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის (2009 წლის რედაქცია) 311-ე მუხლით დადგინა, რომ: ”ახლად გამოვლენილ გარემოებათა გამო განაჩენის გადასინჯვის ვადა შეუზღუდავია”. დაახლოებით ასეთივე პოზიცია ჰქონდა დაფიქსირებული მოპასუხეს საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 1998 წლის რედაქციაშიც (601-ე მუხლის პირველი ნაწილი).

ჩვენთვის გაუგებარია, თუ რა არსებით განსხვავებას ხედავს მოპასუხე ახლად აღმოჩენილ ან ახლად გამოვლენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების არსში სისხლის სამართლის პროცესში, სამოქალაქო პროცესისაგან განსხვავებით. ორივე ტიპის სამართალწარმოებაში, ამა თუ იმ კუთხით, წყდება ადამიანის, მოქალაქის ბედი.

მიგვაჩნია, რომ გასაჩივრებული ნორმატიული აქტით უშუალოდ არის შელახული ჩვენი უფლებები, რადგანაც საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლით ჩვენთვის გარანტირებული საკუთრების აბსოლუტური უფლების დაცვის და საქართველოს კონსტიტუციით ჩვენთვის გარანტირებული სასამართლოსთვის მიმართვის უფლების რაღაც ვადით შემზღუდავი კანონის მიღებით მოპასუხემ, შეგვიქმნა არა მხოლოდ ზოგადი ფსიქოლოგიური დისკომფორტი, არამედ, თამაზ, ნანა, ირმა და ლელა ჯანაშვილებს განგვაცდევინა საჯარო რეესტრში რეგისტრირებული საკუთარი ქონების დაუცველობის კონკრეტული შეგრძნებიდან გამომდინარე ზნეობრივი ტანჯვა (რომელიც დღემდე გრძელდება) და, შესაბამისად, მატერიალურ ზიანთან ერთად (რომელიც ჩვენთვის არავის არ აუნაზღაურებია), მოგვაყენა მორალური ზიანიც. აქვე უნდა დავაფიქსიროთ, რომ, ჩვენი შეხედულებით, საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლით დაცულ საკუთრების უფლებას მხოლოდ აბსოლუტურ (ადექვატურ) რანგში (ხარისხში) აქვს აზრი ჩვენთვის, ანუ თავისთავად, განყენებულად აღებული ეს უფლება, ფუჭი და უსარგებლოა, თუკი მოქალაქეს 5-წლიანი ვადით აქვს შეზღუდული ამ უფლების დაცვის განხორციელების შესაძლებლობა. თამაზ, ნანა, ირმა და ლელა ჯანაშვილების საკუთრების უფლების ხელყოფის მსგავს შემთხვევებს საქართველოში კვლავაც მრავლად ექნება ადგილი, თუკი არაკონსტიტუციურად არ იქნა ცნობილი ჩვენს მიერ გასაჩივრებული კანონი.

საქართველოს კონსტიტუციის მეორე თავით მინიჭებული უფლებების რაღაც ფორმით შეზღუდვის ყოველი კონკრეტული შესაძლებლობა კონკრეტულადვე არის გაწერილი საქართველოს კონსტიტუციის შესაბამის მუხლებში. მაგალითად, საქართველოს კონსტიტუციის მე-18 მუხლით რეგლამენტირებულია ადამიანის თავისუფლების უფლების შეზღუდვის შემთხვევები; მე-19 მუხლის მე-3 პუნქტით _ სიტყვის, აზრის, აღმსარებლობის და რწმენის თავისუფლების შეზღუდვის შემთხვევა; მე-20 მუხლით _ პირადი ცხოვრების, პირადი საქმიანობის ადგილის, პირადი ჩანაწერის, მიმოწერის, სატელეფონო საუბრის და ა. შ. შეზღუდვის შემთხვევები; 21-ე მუხლით _ საკუთრების და მემკვიდრეობის უფლების შეზღუდვის შემთხვევები; 22-ე მუხლით _ თავისუფალი მიმოსვლისა და საცხოვრებელი ადგილის თავისუფლად არჩევის უფლების შეზღუდვის შემთხვევები და ასე შემდეგ.

საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველი პუნქტით ყოველი ადამიანისთვის მინიჭებული უფლება თავის უფლებათა და თავისუფლებათა დასაცავად მიმართოს სასამართლოს, წარმოადგენს ერთ-ერთ ისეთ უფლებას, რომლის რაიმე სახით შეზღუდვის შესაძლებლობა საქართველოს კონსტიტუციით გათვალისწინებული საერთოდ არ არის!

გთხოვთ, არაკონსტიტუციურად სცნოთ საქართველოს 2001 წლის 20 ივნისის კანონის: ~საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსი”-ს (#1106, 1997წ., 14 ნოემბერი) 426-ე მუხლის მე-4 ნაწილი, საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლთან და საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით და მოპასუხე საქართველოს პარლამენტს დაავალოთ ამ ნორმის მე-4 ნაწილის ტექსტის შემდეგნაირად (მაგალითად) ფორმულირება:

“4. გადაწყვეტილების ბათილად ცნობისა და ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლების შესახებ განცხადების შეტანა დაუშვებელია გადაწყვეტილების კანონიერ ძალში შესვლიდან 5 წლის გასვლის შემდეგ, გარდა უძრავ ნივთებთან დაკავშირებული გადაწყვეტილებებისა, რომელთა მიმართ განცხადების შეტანა დაუშვებელია ამ გადაწყვეტილების კანონიერ ძალში შესვლიდან 10 წლის გასვლის შემდეგ. გადაწყვეტილების ბათილად ცნობისა და ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლების შესახებ განცხადების შეტანა არ არის რაიმე ვადით შეზღუდული საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 422-ე მუხლის პირველი ნაწილის “გ” ქვეპუნქტით განსაზღვრულ პირთათვის და ამ კოდექსის 423-ე მუხლის პირველი ნაწილის “ზ” ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევებში.”