თქვენ არ ეცნობით კონსტიტუციური სარჩელის/წარდგინების სრულ ვერსიას. სრული ვერსიის სანახავად, გთხოვთ, ვერტიკალური მენიუდან ჩამოტვირთოთ მიმაგრებული დოკუმენტი

1. სადავო ნორმატიული აქტ(ებ)ი

ა. საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსი

2. სასარჩელო მოთხოვნა

3. საკონსტიტუციო სასამართლოსათვის მიმართვის სამართლებრივი საფუძვლები

-საქართველოს კონსტიტუციის 89-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ვ“ ქვეპუნქტი;

-„საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის მე-19 მუხლის პირველი პუნქტის „ე“ ქვეპუნქტი და 39-ე მუხლის პირველი პუნქტის ,,ა“ ქვეპუნქტი;

-,,საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის პირველი მუხლის მე-2 პუნქტი, მე-15 მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტები და მე-16 მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტები.

4. განმარტებები სადავო ნორმ(ებ)ის არსებითად განსახილველად მიღებასთან დაკავშირებით

მოცემულ შემთხვევაში არ არსებობს წარმოდგენილი კონსტიტუციური სარჩელის საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოში არსებითად განსახილველად არმიღების საფუძვლები. კერძოდ:

ა) წარმოდგენილი კონსტიტუციური სარჩელი ფორმითაც და შინაარსითაც შეესაბამება „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის კანონის მე-16 მუხლით დადგენილ მოთხოვნებს.

ბ) წარმოდგენილი კონსტიტუციური სარჩელი შედგენილია უფლებამოსილი სუბიექტის - საქართველოს მოქალაქე დავით ზილფიმიანის მიერ, რომლის მიმართ საქართველოს უზენაესმა სასამართლომ გადაწყვეტილება საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველი პუნქტითა და ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის მე-6 მუხლის პირველი პუნქტით გარანტირებული სამართლიანი სასამართლოს უფლების დარღვევით გამოიტანა;

გ) წარმოდგენილ კონსტიტუციურ სარჩელში დასმული ყველა სადავო საკითხი საკონსტიტუციო სასამართლოს განსჯადია;

დ) საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს არასდროს უმსჯელია საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 212-ე მუხლის რომელიმე დებულების კონსტიტუციურობის შესახებ. მართალია, საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ იმსჯელა საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 208-ე მუხლის მე-3 ნაწილის კონსტიტუციურობის თაობაზე 2003 წლის 3 ივლისის N 2/6/205,232 გადაწყვეტილებაში საქმეზე „მოქალაქე ავთანდილ რიჟამაძე და მოქალაქე ნელი მუმლაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, მიგვაჩნია, რომ ეს გარემოება არ უნდა გახდეს კონსტიტუციური სარჩელის მთლიანად ან თუნდაც საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 208-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მიმართ კონსტიტუციური სარჩელის განსახილველად არმიღების საფუძველი შემდეგ გარემოებათა გამო:

დ.1) „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-18 მუხლის „დ“ ქვეპუნქტის თანახმად, კონსტიტუციური სარჩელი ან კონსტიტუციური წარდგინება განსახილველად არ მიიღება, თუ „მასში მითითებული ყველა სადავო საკითხი უკვე გადაწყვეტილია საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ“. კანონის მითითებული ნორმა კონსტიტუციური სარჩელის განსახილველად მიუღებლობის პირობად ადგენს ვითარებას, როდესაც კონსტიტუციურ სარჩელში მითითებული ყველა სადავო საკითხი ერთხელ უკვე გადაწყვეტილ იქნა საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ. მოცემულ შემთხვევაში კი საკონსტიტუციო სასამართლოს წინაშე დასმული სამი სადავო საკითხიდან ორის - საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 212-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ა“ ან/და „ბ“ ქვეპუნქტების კონსტიტუციურობა - საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ გადაწყვეტილი არასდროს ყოფილა. მარტო ეს გარემოება იქნებოდა საკმარისი იმისათვის, რომ მთლიანად კონსტიტუციური სარჩელი, მათ შორის, სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 208-ე მუხლის მე-3 ნაწილის კონსტიტუციურობის ნაწილშიც, განსახილველად მიღებული ყოფილიყო;

დ.2) საქმეში „მოქალაქე ავთანდილ რიჟამაძე და მოქალაქე ნელი მუმლაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“ საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილი სადავოდ იყო გამხდარი მთლიანობაში. მოსარჩელეები კითხვის ნიშნის ქვეშ აყენებდნენ საერთოდ საკასაციო სასამართლოში საქმის ზეპირად მოსმენის გარეშე გადაწყვეტილების გამოტანის შესაძლებლობას. წინამდებარე სარჩელში მოსარჩელე არ სვამს საკითხს ასეთი მასშტაბით და კატეგორიულობით. მას მიაჩნია, რომ მართალია, გარკვეულ შემთხვევებში საკასაციო სასამართლოს უნდა შეეძლოს საქმის ზეპირი განხილვის გარეშე გადაწყვეტილების გამოტანა, მას არ უნდა ჰქონდეს უპირობო, აბსოლუტური დისკრეცია, თავად გადაწყვიტოს, როდის განიხილოს საქმე ზეპირი მოსმენით და როდის - ზეპირი მოსმენის გარეშე; არამედ მას კანონი უნდა განუსაზღვრავდეს გარკვეულ პირობებს, რომელთა არსებობის შემთხვევაში სასამართლოს არ უნდა ჰქონდეს საქმის ზეპირი მოსმენის გარეშე განხილვის უფლებამოსილება. გარდა ამისა, როდესაც საკასაციო სასამართლო აპირებს თავისი გადაწყვეტილება ისეთ სამართლებრივ საფუძველს დააყრდნოს, რომელიც მან თავისი ინიციატივით მოიხმო და მხარეებს არ ჰქონიათ საშუალება დავის განხილვის პროცესში ემსჯელათ ასეთი საფუძვლის თაობაზე, სასამართლომ უნდა მისცეს მხარეებს გონივრული ვადა, წარმოადგინონ თავიანთი არგუმენტები და მოსაზრებები. ამგვარად, წინამდებარე სარჩელი არსებითად განსხვავდება იმ სარჩელებისგან, რომლებთან დაკავშირებითაც საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ გადაწყვეტილება 2003 წლის 3 ივლისს გამოიტანა;

დ.3) საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს ზემოთ მითითებული გადაწყვეტილება საქმეზე „მოქალაქე ავთანდილ რიჟამაძე და მოქალაქე ნელი მუმლაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“ მიღებულ იქნა საკმაოდ დიდი ხნის - 15 წლის წინ. მაშინაც კი სადავო საკითხის თაობაზე საკონსტიტუციო სასამართლოს მოსამართლეებს შორის ერთიანობა არ ყოფილა - მათი მოსაზრებები თანაბრად გაიყო. თუმცა, მას შემდეგ ბევრი რამ შეიცვალა და საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ ორი სხვა საკანონმდებლო აქტის - საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსისა და საქართველოს საგადასახადო კოდექსის მსგავსი ნორმების კონსტიტუციურობაზე მსჯელობისას ორჯერ გამოიტანა გადაწყვეტილება იმის შესახებ, რომ ზეპირი მოსმენის გარეშე ამა თუ იმ საკითხზე სასამართლო გადაწყვეტილების გამოტანის შეუზღუდავი უფლებამოსილება ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველ პუნქტით გარანტირებულ სამართლიანი სასამართლოს უფლებას (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 23 მაისის №3/2/574 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე გიორგი უგულავა საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“ და 2017 წლის 28 დეკემბრის №2/8/734 გადაწყვეტილება საქმეზე „ააიპ „ფრემა“ საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“. ამის შესახებ უფრო დაწვრილებით იხ. ქვემოთ, „მოთხოვნის არსი და დასაბუთება“).

დ.4) ზემოთქმულიდან გამომდინარე, დადგა დრო, რომ საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლო მიუბრუნდეს ზეპირი მოსმენის გარეშე გადაწყვეტილების კონსტიციურობის საკითხის განხილვას საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის ფარგლებშიც, მით უმეტეს, რომ საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-18 მუხლის „დ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული გამონაკლისის თანახმად, საკონსტიტუციო სასამართლოს პლენუმს, „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 21¹ მუხლის შესაბამისად, შეუძლია განიხილოს ისეთი სადავო საკითხი, რომელიც ერთხელ უკვე იქნა გადაწყვეტილი საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ.

ე) წინამდებარე კონსტიტუციურ სარჩელში მითითებული თითოეული სადავო საკითხი გადაწყვეტილია საქართველოს კონსტიტუციით, რადგან თითოეულ მათგანს შეხება აქვს საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველ პუნქტთან;

ვ) სარჩელის აღძვრისას არ დარღვეულა მისი შეტანის კანონით დადგენილი ვადა;

ზ) გასაჩივრებულია საქართველოს საკანონმდებლო აქტის - საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის ნორმები და საკონსტიტუციო სასამართლოს წინაშე არ დგას რომელიმე კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტის კონსტიტუციურობის საკითხი.

ყოველივე ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, არ არსებობს წინამდებარე კონსტიტუციური სარჩელის განსახილველად მიღებაზე უარის თქმის „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-18 მუხლით განსაზღვრული არცერთი საფუძველი.

5. მოთხოვნის არსი და დასაბუთება

ა. ფაქტობრივი გარემოებები

1. მოსარჩელე დავით ზილფიმიანი არის საქართველოს მოქალაქე ბიზნესმენი, რომლის საქმიანობის ძირითად სფეროს წარმოადგენს მაუწყებლობა და ელექტრონული საკომუნიკაციო მომსახურება. საჩივრის შეტანის დროისათვის მომჩივნის საკუთრებაშია 22%-იანი წილი შპს "ტელეკომპანია I სტერეო"-ში და 50%-იანი წილი შპს "სტერეო+"-ში (დანართები #1 და #2).

2. შპს "ტელეკომპანია I სტერეო" არის სამაუწყებლო კომპანია. შპს "სტერეო+" არის ელექტრონული საკომუნიკაციო მომსახურების მიმწოდებელი კომპანია, რომელსაც საკუთრებაში აქვს რადიოსიხშირული სპექტრით სარგებლობის რამდენიმე ლიცენზია, მათ შორის, №MUX-B და №MUX-E ლიცენზიები, რომელთა საფუძველზეც კომპანია წარმოადგენს მულტიპლექსოპერატორს, რომლის ციფრულ პლატფორმაზე მაუწყებლობს საქართველოს ყველა კერძო სამაუწყებლო კომპანია, მათ შორის, სხვებთან ერთად, ქვეყნის ორი წამყვანი სამაუწყებლო კომპანია - "რუსთავი 2" და "ტელეიმედი" (დანართი #3).

3. 2014 წლის 3 თებერვალს მოსარჩელის წინააღმდეგ თბილისის საქალაქო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა კოლეგიაში სარჩელი შეიტანა ოფშორულ ზონაში - მარშალის კუნძულებზე რეგისტრირებულმა კომპანია შპს "Chemexim International"-მა. სარჩელის თანახმად, 2007 წლის 14 მაისიდან 2008 წლის 1 დეკემბრამდე პერიოდში, ზეპირი შეთანხმების საფუძველზე, შპს "Chemexim International"-მა დავით ზილფიმიანს სესხის სახით, რამდენჯერმე გადასცა ჯამში 252 000 ევროსა და 14 000 აშშ დოლარის ოდენობის თანხა. შპს "Chemexim International"-ის განმარტებით, სესხი იყო უსასყიდლო და მხარეებს შორის არ ყოფილა შეთანხმებული სესხის დაბრუნების ვადა. მისივე განმარტებით, დავით ზილფიმიანს შპს "Chemexim International"-ისათვის სესხი არ დაუბრუნებია. შპს "Chemexim International"-მა მოითხოვა სესხის ჯამური თანხის დაბრუნება და, აგრეთვე, მოპასუხისათვის სესხის გადაუხდელ ნაშთზე პროცენტის დაკისრება.

4. თბილისის საქალაქო სასამართლოში საქმის განხილვის დასკვნით ეტაპზე, პაექრობის დროს, მოსარჩელემ შეცვალა მოთხოვნის საფუძველი და განაცხადა, რომ რადგან მხარეებს შორის გარიგება არ არსებობდა, მაშინ სარჩელი უნდა დაკმაყოფილებულიყო უსაფუძვლო გამდიდრების პრინციპიდან გამომდინარე.

5. თბილისის საქალაქო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა კოლეგიის 2014 წლის 17 დეკემბრის გადაწყვეტილებით სარჩელი არ დაკმაყოფილდა. სასამართლომ განმარტა, რომ საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 102-ე მუხლის შესაბამისად, მოსარჩელე ვალდებული იყო დაემტკიცებინა ის გარემოება, რომელსაც იგი საფუძვლად უდებდა თავის სასარჩელო მოთხოვნას, რომ, კერძოდ, მხარეებს შორის არსებობდა სესხის ხელშეკრულება. მხოლოდ ფულადი თანხის გადარიცხვის ფაქტის დამტკიცება საკმარისი არ იყო, რადგან თანხის გადარიცხვა შეიძლებოდა „სხვადასხვა დანიშნულების და მიზნის მატარებელი“ ყოფილიყო. სესხის ხელშეკრულების დადებასთან დაკავშირებით მხარეთა ნების არსებობის დამადასტურებელი მტკიცებულება კი მოსარჩელემ ვერ წარმოადგინა. რაც შეეხება პაექრობის ეტაპზე მოსარჩელის მიერ სარჩელის საფუძვლის შეცვლის საკითხს, სასამართლომ განმარტა, რომ საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 219-ე მუხლის პირველი ნაწილის შესაბამისად, მხარეები შეზღუდულნი არიან, წარადგინონ ახალი მტკიცებულებები ან მიუთითონ ახალ გარემოებებზე, რომელთა შესახებაც არ ყოფილა მითითებული სარჩელსა თუ შესაგებელში ან საქმის მომზადების სტადიაზე (დანართი #4).

5. თბილისის საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა შპს "Chemexim International"-მა. მან მოითხოვა პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილება.

6. 2016 წლის 27 სექტემბრის განჩინებით თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა პალატამ არ დააკმაყოფილა სააპელაციო საჩივარი და უცვლელად დატოვა პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილება. პალატა დაეთანხმა პირველი ინსტანციის სასამართლოს, რომ საქმეზე წარმოდგენილი მტკიცებულებებით არ დადასტურდა მხარეთა შორის სესხის ხელშეკრულების არსებობა. პალატამ აღნიშნა, რომ ნებისმიერი საბანკო გადარიცხვა უპირობოდ მხარეთა შორის სესხის ხელშეკრულების არსებობად ვერ იქნება მიჩნეული, ვინაიდან ფულადი თანხის გადარიცხვის ფაქტი შესაძლებელია სხვადასხვა დანიშნულების და მიზნის მატარებელი იყოს. იმ ვითარებაში, როდესაც მოპასუხე უარყოფს მხარეთა შორის ზეპირი ფორმით სესხის ხელშეკრულების არსებობის ფაქტს, საწინააღმდეგოს მტკიცების ტვირთი მოსარჩელე მხარეზეა. პალატამ მიუთითა, რომ პირველი ინსტანციის სასამართლომ მართებულად არ იმსჯელა მოსარჩელისათვის სადავო თანხების უსაფუძვლო გამდიდრების ნორმებიდან გამომდინარე დაბრუნების შესაძლებლობაზე. სასამართლოს თქმით, სასარჩელო მოთხოვნის უსაფუძვლო გამდიდრებად კვალიფიკაცია მოწინააღმდეგე მხარეს არასათანადო საპროცესო შეჯიბრების მდგომარეობაში ჩააყენებდა, რადგან წაართმევდა მას შესაძლებლობას წარმოედგინა სათანადო შესაგებელი ამ განსხვავებული ფაქტობრივი შემადგენლობის მიმართ (დანართი #5).

7. თბილისის სააპელაციო სასამართლოს განჩინება შპს "Chemexim International"-მა საქართველოს უზენაეს სასამართლოში გაასაჩივრა და გასაჩივრებული განჩინების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილება მოითხოვა.

8. 2018 წლის 19 თებერვალს საქართველოს უზენაესი სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა პალატამ, ზეპირი მოსმენის გარეშე, გამოიტანა გადაწყვეტილება, რომლითაც გააუქმა თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2016 წლის 27 სექტემბრის განჩინება და დააკმაყოფილა შპს "Chemexim International"-ის სარჩელი. სასამართლოს განმარტებით, სააპელაციო სასამართლომ არასწორად განსაზღვრა მტკიცების ტვირთი, რადგან დავით ზილფიმიანმა "არაკვალიფიციური შესაგებელი" წარადგინა, რომლითაც მან ვერ გააქარწყლა "მხარეთა შორის სასესხო ურთიერთობების არსებობის პრეზუმფცია". აქვე სასამართლომ განაცხადა, რომ იმ შემთხვევაშიც კი, თუ გაზიარებული იქნებოდა სააპელაციო სასამართლოს დასკვნა მოსარჩელის მიერ სასესხო ურთიერთობის არსებობის ვერდამტკიცების შესახებ, მოპასუხის მიერ თანხების მიღების სამართლებრივი საფუძვლის მიუთითებლობის შემთხვევაში "ამოქმედდებოდა მეორე პრეზუმფცია", რომელიც გულისხმობს სამართლებრივი საფუძვლის გარეშე თანხის მიღების შემთხვევაში ამ თანხის დაბრუნების ვალდებულებას (დანართი #6).

9. ამდენად, საქართველოს უზენაესმა სასამართლომ თავისი გადაწყვეტილება დააფუძნა ისეთ არგუმენტებზე - „სასესხო ურთიერთობების არსებობის პრეზუმფციასა“ და „სამართლებრივი საფუძვლის გარეშე თანხის მიღების შემთხვევაში თანხის დაბრუნების ვალდებულების პრეზუმფციაზე“, რომლებსაც არა მხოლოდ არ გააჩნია საფუძველი საქართველოს სამოქალაქო კოდექსში ან რომელიმე სხვა შესაბამის საკანონმდებლო აქტში, არამედ არ ყოფილა მსჯელობის საგანი პირველი ინსტანციისა და სააპელაციო სასამართლოებში. ეს არგუმენტები არც მოწინააღმდეგე მხარეს მოუხმია თავის ზეპირ და წერილობით განცხადებებში და პირველად საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მიერ ზეპირი მოსმენის გარეშე გამოტანილ გადაწყვეტილებაში იქნა დაფიქსირებული. ამდენად, დავით ზილფიმიანს არასდროს მისცემია შესაძლებლობა სათანადო კონტრარგუმენტებით გაექარწყლებინა აღნიშნული არგუმენტები.

ბ. საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილის პირველი წინადადების იმ ნორმატიული შინაარსის შეუსაბამობა საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველ პუნქტთან, რომელიც საკასაციო სასამართლოს ანიჭებს უპირობო, აბსოლუტურ დისკრეციას, გადაწყვეტილება გამოიტანოს საქმის ზეპირი მოსმენისა და ახალი სამართლებრივი საფუძვლის მოხმობის შემთხვევაში მხარეთათვის მოსაზრებების წარმოდგენის შესაძლებლობის მიცემის გარეშე

10. საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილის პირველ წინადადებაში ვკითხულობთ: „საკასაციო სასამართლოს შეუძლია გადაწყვეტილება გამოიტანოს საქმის ზეპირი მოსმენის გარეშე.“

11. ციტირებული ნორმა არ იძლევა რაიმე მითითებას იმის შესახებ, თუ რომელ შემთხვევაში შეუძლია ან არ შეუძლია საკასაციო სასამართლოს მიიღოს გადაწყვეტილება საქმეზე გადაწყვეტილების ზეპირი მოსმენის გარეშე მიღების თაობაზე. შესაბამისად, საკასაციო სასამართლოს გააჩნია უპირობო და აბსოლუტური დისკრეცია, თავად გადაწყვიტოს, რომელ შემთხვევაში განიხილავს საქმეს ზეპირი მოსმენით და რომელ შემთხვევაში გამოიტანს საქმეზე გადაწყვეტილებას ზეპირი მოსმენის გარეშე.

12. ამგვარი სრული და უპირობო დისკრეციის გამო ციტირებული ნორმა არაგანჭვრეტადია და სამართლებრივი უსაფრთხოების მხრივაც პრობლემურია.

13. საკონსტიტუციო სასამართლოს შეფასებით:

„ზოგადად, კონკრეტული კონსტიტუციური უფლების შინაარსის კონსტიტუციით დასაშვებ ფარგლებში განსაზღვრისთვის კანონმდებელი ვალდებულია, მიიღოს ზუსტი, მკაფიო, არაორაზროვანი, განჭვრეტადი კანონმდებლობა (ნორმები), რომელიც პასუხობს კანონის განსაზღვრულობის მოთხოვნას. ეს გარემოება ერთ-ერთი გადამწყვეტი კრიტერიუმია ნორმის კონსტიტუციურობის შეფასებისას. კანონმდებლის ასეთი ვალდებულება კი სამართლებრივი სახელმწიფოს პრინციპიდან მომდინარეობს. «კანონად» შეიძლება ჩაითვალოს საკანონმდებლო საქმიანობის მხოლოდ ის პროდუქტი, რომელიც პასუხობს კანონის ხარისხის მოთხოვნებს. ეს უკანასკნელი კი გულისხმობს კანონის შესაბამისობას სამართლის უზენაესობისა და სამართლებრივი უსაფრთხოების პრინციპებთან. ამ პრინციპების რეალური დაცვისთვის პრაქტიკული და გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს კანონის ხელმისაწვდომობასა და განჭვრეტადობას. კანონის ხარისხი მოითხოვს, რომ საკანონმდებლო რეგულაცია იყოს იმდენად მკაფიო, რომ პირმა, რომლის უფლებაში ჩარევაც ხდება, შეძლოს სამართლებრივი მდგომარეობის ადეკვატურად შეცნობა და საკუთარი ქმედების შესაბამისად წარმართვა.

ნორმის ბუნდოვანება, რომელიც ხელმისაწვდომობისა და განჭვრეტადობის კრიტერიუმებით ფასდება, არსებით გავლენას ახდენს, თანაზომიერების პრინციპზე დაყრდნობით, ნორმის კონსტიტუციურობის დადგენაზე.“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2007 წლის 26 დეკემბრის N1/3/407 გადაწყვეტილება საქმეზე ,,საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია და საქართველოს მოქალაქე - ეკატერინე ლომთათიძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ”, II, 11,12).

14. რაც შეეხება სამართლებრივი უსაფრთხოების პრინციპს, ამის თაობაზე საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს აღნიშნული აქვს:

„სამართლებრივი უსაფრთხოების პრინციპი გამომდინარეობს სამართლებრივი სახელმწიფოს პრინციპიდან და გულისხმობს, რომ ნორმა უნდა იყოს ნათელი და განსაზღვრულობის მოთხოვნებთან შესაბამისი. ადამიანს უნდა შეეძლოს ზუსტად გაარკვიოს, თუ რას მოითხოვს მისგან კანონმდებელი და მიუსადაგოს ამ მოთხოვნას თავისი ქცევა. საკონსტიტუციო სასამართლომ, კონსტიტუციის სხვადასხვა ნორმებთან სადავო ნორმების შესაბამისობის ანალიზისას უნდა დაადგინოს, ხომ არ გამოუწვევია უფლების დარღვევა ნორმის განუსაზღვრელობას.“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2007 წლის 26 ოქტომბრის N2/2/389 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე მაია ნათაძე და სხვები საქართველოს პარლამენტისა და საქართველოს პრეზიდენტის წინააღმდეგ”, II, 6).

15. საკონსტიტუციო სასამართლოს თქმით, სამართლებრივი განსაზღვრულობისა და განჭვრეტადობის მოთხოვნას ორი ძირითადი ფუნქცია გააჩნია. ერთი მხრივ, აღნიშნული მოთხოვნა იცავს ინდივიდს სახელმწიფოს თვითნებობისგან, ხოლო მეორე მხრივ, პირს შესაძლებლობა ეძლევა მისი მოქმედება წარმართოს ნორმის მოთხოვნების შესაბამისად:

„განჭვრეტადი და არაორაზროვანი კანონმდებლობა, ერთი მხრივ, უზრუნველყოფს პირის დაცვას სამართალშემფარდებლის თვითნებობისგან, მეორე მხრივ კი, ადგენს გარანტიას, რომ პირმა მიიღოს მკაფიო შეტყობინება სახელმწიფოსგან, რათა მოახერხოს ნორმის სწორი აღქმა, განსაზღვროს, რომელი ქმედებაა კანონით აკრძალული და რომელ ქმედებას შეიძლება მოჰყვეს სამართლებრივი პასუხისმგებლობა. პირს უნდა ჰქონდეს შესაძლებლობა, განჭვრიტოს საკუთარ ქმედებაში აკრძალული ქმედების ნიშნები და წარმართოს საკუთარი ქცევა კანონმდებლობით დადგენილი წესების შესაბამისად.“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს მეორე კოლეგიის 2013 წლის 14 მაისის გადაწყვეტილება №2/2/516,542 საქმეზე „საქართველოს მოქალაქეები – ალექსანდრე ბარამიძე, ლაშა ტუღუში, ვახტანგ ხმალაძე და ვახტანგ მაისაია საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ”, II, 30).

16. საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად, „ყველა ადამიანს აქვს უფლება თავის უფლებათა და თავისუფლებათა დასაცავად მიმართოს სასამართლოს”. მიუხედავად იმისა, რომ ამ უფლებას ფუნდამენტური მნიშვნელობა გააჩნია დემოკრატიულ საზოგადოებაში, იგი არ არის აბსოლუტური უფლება და შეიძლება დაექვემდებაროს გარკვეულ საპროცესო შეზღუდვებს (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2013 წლის 5 ნოემბრის #3/531 გადაწყვეტილება საქმეზე “ისრაელის მოქალაქეები – თამაზ ჯანაშვილი, ნანა ჯანაშვილი და ირმა ჯანაშვილი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ”, II, 3-4). ასეთი შეზღუდვები გამართლებული უნდა იყოს „დემოკრატიულ საზოგადოებაში ლეგიტიმური საჯარო ინტერესით“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2010 წლის 28 ივნისის გადაწყვეტილება #1/466 საქმეზე „საქართველოს სახალხო დამცველი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II, 15). ისინი „უნდა ემსახურებოდეს კანონიერ მიზანს და დაცული უნდა იყოს გონივრული თანაზომიერება დაწესებულ შეზღუდვასა და დასახულ მიზანს შორის“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2006 წლის 15 დეკემბრის გადაწყვეტილება #1/3/393,397 საქმეზე “საქართველოს მოქალაქეები ონისე მებონია და ვახტანგ მასურაშვილი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ”, II, 1).

17. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს განმარტებით, საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველი პუნქტი არა მხოლოდ სასამართლოსათვის მიმართვის უფლებას განამტკიცებს, არამედ ზოგადად სამართლიანი სასამართლოს უფლებას უზრუნველყოფს:

„კონსტიტუციის აღნიშნული ნორმა განამტკიცებს სამართლიანი სასამართლოს უფლებას, რომელიც უნდა იყოს არა ილუზორული, არამედ ქმნიდეს პირის უფლების დაცვის რეალურ სამართლებრივ გარანტიას. მოსარჩელეს უნდა ჰქონდეს საკუთარი უფლებების, სასამართლოს მეშვეობით, დაცვის რეალური შესაძლებლობა.“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2015 წლის 3 აპრილის # 2/2/630 საოქმო ჩანაწერი საქმეზე “საქართველოს მოქალაქე თინა ბეჟიტაშვილი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ”, II, 3).

18. საქმის ზეპირი მოსმენის უფლება სამართლიანი სასამართლოს უფლების ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი კომპონენტია. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს განმარტებით:

„საქმის ზეპირი მოსმენა ითვალისწინებს რა მხარეთა უშუალო მონაწილეობას საქმის განხილვაში, რაც ნიშნავს მათ შესაძლებლობას, წარადგინონ მტკიცებულებები, გამოთქვან მოსაზრებები, დაიცვან თავი პირადად ან დამცველის მეშვეობით, სწორედ ამ გზით, წარმოადგენს მნიშვნელოვან გარანტიას პროცესის შეჯიბრებითობის, დაცვის უფლებით ადეკვატურად სარგებლობისთვის, ამასთან, საბოლოო ჯამში, უზრუნველყოფს მხარეთა შესაძლებლობას, უკეთ დაიცვან საკუთარი ინტერესები, გავლენა მოახდინონ საქმის გადაწყვეტაზე, ხელი შეუწყონ სწორი და სამართლიანი გადაწყვეტილების მიღებას. „საქმის ზეპირი განხილვა, ერთი მხრივ, ხელს უწყობს მხარეებს უკეთ დაასაბუთონ საკუთარი კანონიერი მოთხოვნები, ხოლო, მეორე მხრივ, ეხმარება მოსამართლეს საქმის ყოველმხრივი გამოკვლევის საფუძველზე გამოიტანოს ობიექტური, სამართლიანი და დასაბუთებული გადაწყვეტილება.“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 27 თებერვლის #2/2/558 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე ილია ჭანტურაია საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II, 35).

19. თუმცა, როგორც სამართლიანი სასამართლოს უფლების სხვა კომპონენტები, ისიც არ არის აბსოლუტური ხასიათის და შეიძლება შეიზღუდოს გარკვეული პირობებით. თუმცა, ამ შემთხვევაშიც სახეზე უნდა იყოს შეზღუდვის ლეგიტიმური მიზანი და გონივრული თანაზომიერება ამგვარ მიზანსა და დაწესებულ შეზღუდვას შორის.

20. ანალოგიური მიდგომა აქვს ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოსაც. მისი განმარტებით, სასამართლოსათვის მიმართვის უფლება ილახება, როდესაც შეზღუდვები არ ემსახურება სამართლებრივი განსაზღვრულობის პრინციპს, ხელს უშლის მართლმსაჯულების ჯეროვნად განხორციელებას, და ბარიერებს უქმნის მოდავე მხარეს იმისათვის, რომ კომპეტენტურმა სასამართლომ არსებითად განიხილოს მისი საქმე (Zubac v. Croatia, Application no. 40160/12, [GC] 5 April 2018, §98).

21. რაც შეეხება საქმის ზეპირი მოსმენის უფლებას, ევროპული სასამართლოს განმარტებით, იმ პირობით, თუ პირველი ინსტანციის სასამართლოში საქმე განხილულ იქნა ზეპირი მოსმენით, მეორე და მესამე ინსტანციის სასამართლოებში ზეპირი მოსმენის გარეშე საქმის განხილვა შეიძლება იქნეს გამართლებული გარკვეული „სპეციფიკური პირობებით“ (Helmers v. Sweden, Application no. 11826/85, 29 October 1991, §36). მხედველობაში უნდა იქნეს მიღებული ისეთი ფაქტორები, როგორებიცაა გასაჩივრების ეროვნული სისტემის ხასიათი, ზემდგომი სასამართლოს უფლებამოსილებები, რა წესით ხორციელდება მომჩივნის ინტერესების წარმოდგენა და, რა საკითხების განხილვა უხდება ზემდგომ სასამართლოს, შესაძლებელია თუ არა სამართლებრივი თუ ფაქტობრივი საკითხების გადაწყვეტა მხოლოდ საქმის მასალების საფუძველზე (Miller v. Sweden, Application no. 55853/00, 8 February 2005, §30). ასეთი სპეციფიკური პირობების დაუკმაყოფილებლობის შემთხვევაში ზეპირ მოსმენაზე უარი კონვენციის მე-6 მუხლის პირველი პუნქტით გარანტირებული უფლების დარღვევის მიზეზი ხდება (Helmers, §39).

22. საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილის პირველ წინადადებაში დაწესებული სრული და უპირობო დისკრეცია, რომლითაც სარგებლობს საკასაციო სასამართლო საქმის ზეპირი მოსმენის გარეშე გადაწყვეტილების გამოტანისას, არღვევს ლეგიტიმური მიზნისა და გონივრული თანაზომიერების მოთხოვნებს, რადგან, როგორც ზემოთ ვნახეთ, ევროპული კონვენციის მე-6 მუხლის პირველი პუნქტი საქმის ზეპირი მოსმენის გარეშე გადაწყვეტას მხოლოდ გარკვეული პირობების დაკმაყოფილების შემთხვევაში უშვებს.

23. ზეპირი მოსმენის გარეშე გადაწყვეტილების გამოტანის კონსტიტუციურობის საკითხზე საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს ნამსჯელი აქვს საქმეში „საქართველოს მოქალაქე გიორგი უგულავა საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, რომელშიც, სხვა საკითხებთან ერთად, მოსარჩელეს გასაჩივრებული ჰქონდა საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 160-ე მუხლის პირველი ნაწილის მეორე წინადადება საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით. დააკმაყოფილა რა მოსარჩელის მოთხოვნები, საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ აღნიშნა:

„სსსკ-ის 160-ე მუხლის პირველი ნაწილის სადავო დებულება ითვალისწინებს სასამართლოს უფლებამოსილებას, დისკრეციას, ბრალდებულის თანამდებობიდან გადაყენების თაობაზე შუამდგომლობა განიხილოს ზეპირი მოსმენის გარეშე. მაშასადამე, სადავო ნორმა სასამართლოს აღჭურავს უფლებამოსილებით, თავად გადაწყვიტოს, ასეთი საკითხი განიხილოს ზეპირი მოსმენით თუ ზეპირი მოსმენის გარეშე. მართალია, ნორმა არა თუ არ გამორიცხავს, არამედ პირდაპირ ითვალისწინებს მოსამართლის უფლებამოსილებას, ეს საკითხები განიხილოს ზეპირი მოსმენით, თუმცა, ვინაიდან ნორმა თანაბრად ითვალისწინებს ზეპირი მოსმენის გარეშე განხილვის შესაძლებლობასაც, ის იწვევს სამართლიანი სასამართლოს უფლებაში ჩარევას. შესაბამისად, უნდა შემოწმდეს გამოყენებული შეზღუდვის ლეგიტიმური მიზნები და დადგინდეს, თუ რამდენად თანაზომიერია კონსტიტუციის 42-ე მუხლით დაცულ უფლებაში ჩარევა.“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 23 მაისის N3/2/574 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე გიორგი უგულავა საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II, 67).

24. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს განმარტებით:

„ზეპირი განხილვის უფლების დაცვის სტანდარტი მნიშვნელოვნად არის დამოკიდებული სამართალწარმოების შინაარსზე. იმ შემთხვევაში, როდესაც საქმის განხილვა უკავშირდება ფორმალურ–სამართლებრივი საკითხების დადგენას, ნაკლებია ზეპირი მოსმენის გამართვის ინტერესი. ამ შემთხვევაში მოქმედებს პრინციპი “jura novit curia” („სასამართლომ იცის კანონი“) და მხარეების მიერ სამართლებრივ გარემოებებზე მითითებას მხოლოდ დამხმარე ფუნქცია აქვს. განსხვავებულია მიდგომა იმ შემთხვევაში, როდესაც სასამართლო წყვეტს როგორც ფორმალურ–სამართლებრივ საკითხებს, ასევე, აფასებს ფაქტობრივ გარემოებებს. ფაქტობრივი გარემოებების დადგენის შემთხვევაში განსაკუთრებით დიდი მნიშვნელობა ენიჭება ზეპირი მოსმენის ჩატარებასა და პირისთვის მოსაზრების წარდგენის შესაძლებლობის მინიჭებას“. (იქვე, II, 75; საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 27 თებერვლის #2/2/558 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე ილია ჭანტურაია საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II, 42).

25. საკონსტიტუციო სასამართლოს მითითებით:

„ზეპირი მოსმენით საქმის განხილვის აუცილებლობა არსებობს, როდესაც პირის მონაწილეობას პროცესში შეუძლია გავლენის მოხდენა საკითხის გადაწყვეტაზე. კერძოდ, როდესაც ხდება ფაქტობრივი გარემოებების შეფასება (ან თავიდან შეფასება), ამასთან, როდესაც პირს შეუძლია ახალი ფაქტების, გარემოებების წარდგენა, რომელთა შეფასება ჯერ არ მომხდარა და, როდესაც მისი უშუალო მონაწილეობა პროცესში ამა თუ იმ გარემოებიდან გამომდინარე (რომელიც ინდივიდუალურად შეფასებადია ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში), პოტენციურად ზრდის გადაწყვეტილებაზე გავლენის მოხდენის ალბათობას.“ (ხაზგასმა ჩვენია)(იქვე, II, 77).

26. საკონსტიტუციო სასამართლო თქმით:

„როგორც წესი, ზეპირი მოსმენით საქმის განხილვის აუცილებლობა არსებობს პირველი ინსტანციის სასამართლოში, რადგან ძირითადად სწორედ ამ ეტაპზე ხდება ფაქტობრივი გარემოებების დადგენა. თუმცა გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს არა იმას, თუ რომელი ინსტანციის სასამართლო იხილავს საქმეს, არამედ რა საკითხებს წყვეტს კონკრეტულ შემთხვევაში სასამართლო. თუ სააპელაციო სასამართლო უფლებამოსილია, განიხილოს არა მხოლოდ სამართლებრივი საკითხები, არამედ ფაქტობრივი გარემოებებიც ან, თუ ზედა ინსტანციის სასამართლო საქმეს იხილავს როგორც პირველი ინსტანციის სასამართლო, მაშინ ძალაში რჩება ზეპირი მოსმენით საქმის განხილვის აუცილებლობა. ისევე როგორც, თუ პირველი ინსტანციის სასამართლო წყვეტს მხოლოდ სამართლებრივი კვალიფიკაციის საკითხებს – ამა თუ იმ ადმინისტრაციული ორგანოს/თანამდებობის პირის მიერ კანონის გამოყენების სისწორეს, როცა არ არის საჭიროება ფაქტობრივი გარემოებების შეფასებისა და, შესაბამისად, მხარე მაღალი ალბათობით ვერ მოახდენს გავლენას საქმის განხილვა/გადაწყვეტაზე, არ არსებობს უპირობო აუცილებლობა საქმის ზეპირი მოსმენით განხილვისა.“ (იქვე, II, 76).

27. სხვა საქმეში, ანალოგიური მსჯელობის საფუძველზე, საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით არაკონსტიტუციურად სცნო საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 241-ე მუხლის მე-8 ნაწილის ის ნორმატიული შინაარსი, რომელიც უშვებს სასამართლოს მიერ შუამდგომლობის ზეპირი მოსმენის გარეშე განხილვის შესაძლებლობას (2017 წლის 28 დეკემბრის №2/8/734 გადაწყვეტილება საქმეზე „ააიპ „ფრემა“ საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“).

28. დავით ზილფიმიანის შემთხვევაში საქართველოს უზენაესმა სასამართლომ ზეპირი მოსმენის გარეშე ისეთი გადაწყვეტილება გამოიტანა, რომელმაც მთლიანად შეცვალა საქმის საპროცესო დინამიკა, რომელიც ქვედა ინსტანციის სასამართლოებში მიმდინარეობდა. როგორც უკვე აღინიშნა, უზენაესმა სასამართლომ თავისი გადაწყვეტილება დააფუძნა ისეთ არგუმენტებზე - „სასესხო ურთიერთობების არსებობის პრეზუმფციასა“ და „სამართლებრივი საფუძვლის გარეშე თანხის მიღების შემთხვევაში თანხის დაბრუნების ვალდებულების პრეზუმფციაზე“, რომლებსაც არა მხოლოდ არ გააჩნია საფუძველი საქართველოს სამოქალაქო კოდექსში ან რომელიმე სხვა შესაბამის საკანონმდებლო აქტში, არამედ არ ყოფილა მსჯელობის საგანი პირველი ინსტანციისა და სააპელაციო სასამართლოებში. ეს არგუმენტები არც მოწინააღმდეგე მხარეს მოუხმია თავის ზეპირ და წერილობით განცხადებებში და პირველად საქართველოს უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილებაში იქნა მოყვანილი. ამდენად, დავით ზილფიმიანს არასდროს მისცემია შესაძლებლობა სათანადო კონტრარგუმენტებით გაექარწყლებინა აღნიშნული არგუმენტები.

29. როგორც ცნობილია, საქართველოს უზენაეს სასამართლოს, როგორც საკასაციო სასამართლოს, არ გააჩნია უფლებამოსილება, დაადგინოს ფაქტები. „სააპელაციო სასამართლოს მიერ დამტკიცებულად ცნობილი ფაქტობრივი გარემოებები სავალდებულოა საკასაციო სასამართლოსათვის, თუ წამოყენებული არ არის დასაშვები და დასაბუთებული პრეტენზია“ (სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 407-ე მუხლის მე-2 ნაწილი). როგორც საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ აღნიშნა, ზეპირი მოსმენის ჩატარებას განსაკუთრებით დიდი მნიშვნელობა ენიჭება ფაქტობრივი გარემოებების დადგენის დროს, ხოლო, იმ შემთხვევაში, როდესაც საქმის განხილვა უკავშირდება ფორმალურ–სამართლებრივი საკითხების დადგენას, ზეპირი მოსმენის გამართვის ინტერესი ნაკლებია (იხ. ზემოთ 24-ე პუნქტი).

30. მეორე მხრივ, საკონსტიტუციო სასამართლომ ისიც აღნიშნა, რომ ზეპირი მოსმენით საქმის განხილვის აუცილებლობა მაშინაც არსებობს, როდესაც ხდება ფაქტობრივი გარემოებების შეფასება ან თავიდან შეფასება (იხ. ზემოთ 25-ე პუნქტი), რასაც რეალურად ჰქონდა კიდევაც ადგილი მოსარჩელის შემთხვევაში. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მსჯელობა, უმეტეს წილად, სწორედ პირველი ინსტანციისა და სააპელაციო სასამართლოების მიერ დადგენილი ფაქტობრივი გარემოებების თავიდან შეფასებაზე იყო აგებული. თუ ქვემორე სასამართლოები, საქმის კონკრეტულ ფაქტობრივ გარემოებებს აფასებდნენ, როგორც მოსარჩელის - შპს "Chemexim International"-ის მხრიდან ჩავარდნას, დაემტკიცებინა სესხის ხელშეკრულების არსებობის ფაქტი, უზენაესმა სასამართლომ, იგივე ფაქტობრივი გარემოებები შეაფასა, როგორც მოპასუხის მიერ „არაკვალიფიციური შესაგებლის“ წარდგენა. შესაბამისად, აშკარაა, რომ ადგილი ჰქონდა ერთი და იგივე ფაქტების სხვაგვარად და თავიდან შეფასებას.

31. უფრო მეტიც, საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს არ უთქვამს, რომ ზეპირი მოსმენის ჩატარება არცერთ შემთხვევაში არ არის საჭირო, თუ საქმე ფორმალურ-სამართლებრივი საკითხების დადგენას ეხება. მან თქვა, რომ ფორმალურ–სამართლებრივ საკითხებზე მსჯელობისას ზეპირი მოსმენის გამართვის ინტერესი ნაკლებია. ინტერესის ნაკლებობა, ცხადია, არ ნიშნავს იმას, რომ ასეთი ინტერესი არასდროს არ შეიძლება არსებობდეს. ფორმალურ-სამართლებრივი საკითხების სპექტრი საზოგადოდ ძალზე ფართოა. არსებობს შედარებით ნაკლებად რთული იურიდიული საკითხები, რომლებზეც სასამართლოებს უწინაც უმსჯელიათ და მათ გადასაწყვეტად სასამართლოს შეიძლება მართლაც არ დასჭირდეს მხარეთა მოსაზრებების მოსმენა, რადგან „სასამართლომ იცის კანონი“. მაგრამ არსებობს ხოლმე ისეთი რთული და არასტანდარტული ამოცანებიც, რომელთა გადაწყვეტისას, სამართლიანი სასამართლოს პრინციპები შეიძლება ავალდებულებდეს სასამართლოს, მოითხოვოს მხარეებისგან მოსაზრებები და ზოგჯერ კონკრეტული პასუხებიც კონკრეტულ კითხვებზე. იგივე ვალდებულება წარმოიშობა ისეთ ვითარებაში, როდესაც სასამართლო საკუთარი ინიციატივით აყენებს საკითხს, რომლებიც მხარეებს პროცესის მსვლელობის დროს არ დაუსვამთ. სასამართლოს მიერ ასეთი ვალდებულების დარღვევა ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრაქტიკაში მხარეთა შეჯიბრებითობის პრინციპის და, აქედან გამომდინარე, კონვენციის მე-6 მუხლის პირველი პუნქტით გარანტირებული სამართლიანი სასამართლოს უფლების დარღვევად არის მიჩნეული.

32. ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს თანახმად, მხარეთა შეჯიბრებითობის პრინციპი მოიცავს მხარის უფლებას გაეცნოს ნებისმიერ დოკუმენტს ან მოსაზრებას, რომელიც მოსამართლეს წარედგინა, რათა მხარეს შეეძლოს მოსამართლის გადაწყვეტილებაზე გავლენის მოხდენა და შესაბამის დისკუსიაში მონაწილეობა. ეს პრინციპი ვრცელდება არა მხოლოდ ისეთ მოსაზრებებსა და მასალებზე, რომლებიც თავად მხარეებმა წარმოადგინეს, არამედ ისეთებზეც, რომლებიც დამოუკიდებელი მოსამართლის მიერ იქნა წარმოდგენილი. უფრო მეტიც, მოსამართლე ვალდებულია თავად დაიცვას მხარეთა შეჯიბრებითობის პრინციპი, განსაკუთრებით იმ შემთხვევაში, როდესაც იგი გადაწყვეტილებას საკუთარი ინიციატივით მითითებულ საფუძველზე ან არგუმენტზე დაყრდნობით ღებულობს (Čepek v. the Czech Republic, Application no. 9815/10, 5 September 2013, §§44-45).

33. საქმეში „სკონდრიანოსი საბერძნეთის წინააღმდეგ“ ევროპულმა სასამართლომ კონვენციის მე-6 მუხლის პირველი პუნქტით დაცული შეჯიბრებითობის პრინციპის დარღვევად მიიჩნია ის ფაქტი, რომ საკასაციო სასამართლომ მომჩივნის საჩივარი დაუშვებლად სცნო არა მოწინააღმდეგე მხარის - პროკურორის არგუმენტის საფუძველზე, არამედ თავისი საკუთარი არგუმენტის საფუძველზე, რომლის თაობაზეც სასამართლოს მომჩივანი საქმის კურსში არ ჩაუყენებია (Skondrianos v. Greece, Applications nos. 63000/00, 74291/01 and 74292/01, 18 December 2003, §§29-31). ხოლო, საქმეში „კლინიკ დეზ აკასია და სხვები საფრანგეთის წინააღმდეგ“, ევროპულმა სასამართლომ მიუთითა, რომ მართალია საკასაციო სასამართლოს ნამდვილად გააჩნია უფლებამოსილება, დაუშვებლად მიიჩნიოს საკასაციო საჩივარი თავისივე საკუთარი ინიციატივით მოხმობილი საფუძვლით, პრობლემურია ის, რომ სასამართლომ თავისი განზრახვის თაობაზე არ აცნობა კასატორებს (Clinique des Acacias and Others v. France, Applications nos. 65399/01, 65406/01, 65405/01 and 65407/01, 13 October 2005, §39). საკასაციო სასამართლოს მართებდა მომჩივნებისთვის მიეცა შესაძლებლობა, ეპასუხათ საკასაციო სასამართლოს მიერ მოხმობილი არგუმენტისათვის, სანამ სასამართლო გადაწყვეტილებას მიიღებდა. მაგრამ რადგან მომჩივნებს არ შეატყობინეს იმ საფუძვლების თაობაზე, რომელთა გამოც აპირებდა სასამართლო საკასაციო საჩივრების დაუშვებლად ცნობას და რადგან ეს საფუძვლები მომჩივანთათვის „სიურპრიზი“ აღმოჩნდა, მათ მიმართ დარღვეულ იქნა სამართლიანი სასამართლოს უფლება (§§42-43).

34. მოსარჩელე დავით ზილფიმიანი სწორედ ასეთი მიდგომის მსხვერპლი აღმოჩნდა. საქმეში, რომელიც პირველი და სააპელაციო ინსტანციის სასამართლოებმა მის სასარგებლოდ გადაწყვიტეს, საკასაციო სასამართლომ მოულოდნელად ისე შემოატრიალა პროცესის მსვლელობა და ისე გამოიტანა საბოლოო გადაწყვეტილება მის საწინააღმდეგოდ, რომ არც საქმის ზეპირი მოსმენა გაუმართავს და არც რაიმე შესაძლებლობა მიუცია მისთვის, რომ წარედგინა სასამართლოსთვის წერილობითი მოსაზრებები იმ არგუმენტების თაობაზე, რომელთა საფუძველზეც გამოიტანა საკასაციო სასამართლომ დავით ზილფიმიანის საწინააღმდეგო გადაწყვეტილება.

35. დავით ზილფიმიანს რომ მისცემოდა შესაძლებლობა ზეპირად ან წერილობით მიეწოდებინა საკასაციო სასამართლოსთვის თავისი მოსაზრებები იმ არგუმენტების შესახებ, რომლებიც სასამართლომ თავის გადაწყვეტილებაში ასახა, იგი მოახსენებდა სასამართლოს, რომ საქართველოს კანონმდებლობა არ იცნობს „მატერიალურ-სამართლებრივ პრეზუმფციას“, რომელიც სასესხო ურთიერთობებში გამოიყენება; რომ როდესაც კანონმდებელს სურს, შექმნას გარკვეული სამართლებრივი პრეზუმფცია, ის ამას აკეთებს პირდაპირ, სათანადო ნორმის დაწესების გზით: მაგალითად, სამოქალაქო კოდექსის 158-ე მუხლის („მესაკუთრედ ყოფნის პრეზუმფცია“) პირველი ნაწილის თანახმად „ივარაუდება, რომ [უძრავი] ნივთის მფლობელი არის მისი მესაკუთრე;“ იმავე კოდექსის 312-ე მუხლის („რეესტრის მონაცემებთა უტყუარობისა და სისრულის პრეზუმფცია“) პირველი ნაწილის თანახმად, „[საჯარო] რეესტრის მონაცემების მიმართ მოქმედებს უტყუარობისა და სისრულის პრეზუმფცია, ე. ი. რეესტრის ჩანაწერები ითვლება სწორად, ვიდრე არ დამტკიცდება მათი უზუსტობა;“ რაც შეეხება „პრეზუმფციას“, რომელზეც საუბრობს უზენაესი სასამართლო თავის გადაწყვეტილებაში, კანონმდებელს სესხის ხელშეკრულებების მიმართ არ დაუდგენია; რომ უზენაესი სასამართლოს მითითება არარსებულ პრეზუმფციაზე არსებითად არის უზენაესი სასამართლოს მცდელობა, თავად შექმნას კანონის ნორმა, რისი უფლებამოსილებაც უზენაეს სასამართლოს არ გააჩნია. დავით ზილფიმიანს შეეძლო სხვა კონტრარგუმენტების მოხმობაც, რომლებსაც შეეძლო დაერწმუნებინა სასამართლო დავით ზილფიმიანის პოზიციის სისწორეში. მაგრამ ასეთი შესაძლებლობა მოსარჩელეს არ მიეცა.

36. დავის ასეთი დასასრული განპირობებული იყო, სხვა სადავო ნორმებთან ერთად, სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილის პირველი წინადადების იმ ნორმატიული შინაარსით, რომელიც საკასაციო სასამართლოს ანიჭებს უპირობო, აბსოლუტურ დისკრეციას, თავად გადაწყვიტოს, რომელ შემთხვევაში გამართოს საქმის ზეპირი მოსმენა და რომელ შემთხვევაში მიიღოს გადაწყვეტილება, თუნდაც ქვედა სასამართლოების გადაწყვეტილებებისაგან ასე რადიკალურად განსხვავებული, ზეპირი მოსმენის გარეშე. ნაცვლად იმისა, რომ საკასაციო სასამართლოს ბლანკეტურ უფლებამოსილებას ანიჭებდეს საკუთარი შეხედულებისამებრ დაადგინოს, სჭირდება თუ არა საქმეზე ზეპირი მოსმენის გამართვა, სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილის პირველი წინადადება უნდა ადგენდეს გარკვეულ პირობებს, რომლებიც ამ საკითხის გადაწყვეტისას სასამართლოს გადაწყვეტილებას და მთლიანად საკასაციო სასამართლოს პრაქტიკას უფრო განჭვრეტადს გახდიდა. ასეთ პირობებად შეიძლება დასახელდეს საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს ზემოთ მითითებულ და სხვა გადაწყვეტილებებში მოხმობილი ფაქტორები, როგორებიცაა, ფაქტების თავიდან შეფასების აუცილებლობა, ისეთი სამართლებრივი საფუძვლების გამოყენება ან კანონის იმგვარი ინტერპრეტაცია, რომელიც აუცილებელია მართლმსაჯულების ჯეროვნად განხორციელებისათვის და სხვ.

37. გარდა ამისა, მიუხედავად იმისა, საჭიროდ იქნება თუ არა მიჩნეული ყოველ მოცემულ შემთხვევაში ზეპირი მოსმენის გამართვა, სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილის პირველი წინადადება უნდა განივრცოს იმგვარად, რომ თუ საკასაციო სასამართლო აპირებს თავისი ინიციატივით მოიხმოს ისეთი სამართლებრივი საფუძველი, რომელზეც შეიძლება დააფუძნოს თავისი გადაწყვეტილება საკასაციო სასამართლომ და რომელიც მხარეებისთვის ახალია, მხარეებს უნდა მიეცეთ გონივრული ვადა, რათა წარმოადგინონ თავიანთი არგუმენტები და მოსაზრებები ასეთ სამართლებრივ საფუძველთან დაკავშირებით. ამ მხრივ, სამაგალითოა იტალიის სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 384-ე მუხლის მესამე აბზაცის დანაწესი.[1]

38. ზემოთ 36-ე და 37-ე პუნქტებში აღნიშნული პირობების განსაზღვრის გარეშე, აშკარად ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველ პუნქტს საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილის პირველი წინადადების ის ნორმატიული შინაარსი, რომელიც საკასაციო სასამართლოს ანიჭებს უპირობო, აბსოლუტურ დისკრეციას, საქმე განიხილოს ზეპირი მოსმენის გარეშე და არ ავალდებულებს სასამართლოს მისცეს მხარეებს გონივრული ვადა, წარმოადგინონ თავიანთი არგუმენტები და მოსაზრებები ისეთ სამართლებრივ საფუძველთან დაკავშირებით, რომელიც სასამართლომ თავისი ინიციატივით მოიხმო, რომლის შესახებაც მხარეებს არ ჰქონიათ შესაძლებლობა ემსჯელათ დავის განხილვის პროცესში და რომელზედაც სასამართლო აპირებს დააყრდნოს თავისი გადაწყვეტილება.

გ. 412-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტის იმ ნორმატიული შინაარსის შეუსაბამობა საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველ პუნქტთან, რომლის თანახმად საკასაციო სასამართლო თუმცა აუქმებს გადაწყვეტილებას, არ აბრუნებს საქმეს სააპელაციო სასამართლოში ხელახლა განსახილველად და თვითონ იღებს საქმეზე გადაწყვეტილებას იმ შემთხვევაშიც კი, როდესაც დარღვეულია მატერიალური სამართლის ნორმები, ამ დარღვევების შედეგად საქმეზე არასწორი გადაწყვეტილება იქნა გამოტანილი, და საჭიროა მტკიცებულებათა დამატებითი გამოკვლევა

39. საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 411-ე მუხლის თანახმად, „საკასაციო სასამართლო თვითონ მიიღებს გადაწყვეტილებას საქმეზე, თუ არ არსებობს ამ კოდექსის 412-ე მუხლით გათვალისწინებული გადაწყვეტილების გაუქმებისა და საქმის სააპელაციო სასამართლოში ხელახლა განსახილველად დაბრუნების საფუძვლები.“

40. საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 412-ე მუხლის პირველი ნაწილი განსაზღვრავს საკასაციო სასამართლოს მიერ სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილების გაუქმებისა და საქმის ხელახლა განსახილველად სააპელაციო სასამართლოში დაბრუნების საფუძვლებს, რომლის „ა“ ქვეპუნქტის თანახმად, გადაწყვეტილება გაუქმდება და საქმე ხელახლა განსახილველად სააპელაციო სასამართლოს დაუბრუნდება იმ შემთხვევაში, თუ „საქმის გარემოებები საპროცესო ნორმების ისეთი დარღვევითაა დადგენილი, რომ ამ დარღვევების შედეგად საქმეზე არასწორი გადაწყვეტილება იქნა გამოტანილი და საჭიროა მტკიცებულებათა დამატებითი გამოკვლევა“.

41. მოსარჩელე არ ხდის სადავოდ იმ დებულების მართებულობას, რომლის თანახმად საკასაციო სასამართლომ უნდა გააუქმოს ქვედა ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილება და საქმე ხელახლა განსახილველად სააპელაციო სასამართლოს დაუბრუნოს იმ შემთხვევაში, როდესაც დარღვეულია საპროცესო სამართლის ნორმები, რომელთა შედეგადაც საქმეზე არასწორი გადაწყვეტილება იქნა გამოტანილი, და საჭიროა მტკიცებულებათა დამატებითი გამოკვლევა.

42. მოსარჩელისთვის გაუგებარია მხოლოდ რატომ არ ვრცელდება იგივე შინაარსის დებულება მატერიალური სამართლის ნორმებზეც. მოსარჩელეს მიაჩნია, რომ საკასაციო სასამართლომ იმ შემთხვევაშიც უნდა დააბრუნოს საქმე სააპელაციო სასამართლოში ხელახლა განსახილველად, როდესაც დარღვეულია მატერიალური სამართლის ნორმები, რომელთა შედეგად საქმეზე არასწორი გადაწყვეტილება იქნა გამოტანილი, და საჭიროა მტკიცებულებათა დამატებითი გამოკვლევა.

43. ასეთი ნორმატიული შინაარსის უქონლობის უარყოფითი შედეგი კარგად აისახება საქართველოს უზენაესი სასამართლოს იმ გადაწყვეტილებაში, რომელიც მოსარჩელის მიმართ იქნა გამოტანილი. როგორც ზემოთ, ფაქტობრივი გარემოებების ნაწილში აღინიშნა, საკასაციო სასამართლომ თავის გადაწყვეტილებაში მიუთითა, რომ იმ შემთხვევაშიც კი, თუ გაზიარებული იქნებოდა სააპელაციო სასამართლოს დასკვნა მოსარჩელის მიერ სასესხო ურთიერთობის არსებობის ვერდამტკიცების შესახებ, მოპასუხის მიერ თანხების მიღების სამართლებრივი საფუძვლის მიუთითებლობის შემთხვევაში "ამოქმედდებოდა მეორე პრეზუმფცია", რომელიც გულისხმობს სამართლებრივი საფუძვლის გარეშე თანხის მიღების შემთხვევაში ამ თანხის დაბრუნების ვალდებულებას (იხ. ზემოთ მე-8 პუნქტი).

44. სასამართლოს მსჯელობა, რომ თითქოს არსებობს სამართლებრივი საფუძვლის გარეშე თანხის დაბრუნების ვალდებულების პრეზუმფცია, საკასაციო სასამართლოს მხრიდან უსაფუძვლო გამდიდრებასთან დაკავშირებული მატერიალური სამართლის ნორმების არასწორი ინტერპრეტაციის შედეგია. მაგრამ თუნდაც დადგენილი ყოფილიყო, რომ დავით ზილფიმიანმა მართლაც ყოველგვარი სამართლებრივი საფუძვლის გარეშე მიიღო თანხა შპს “Chemexim International”-ისგან, რაც თავისთავად არ შეესებამებოდა სინამდვილეს და არ გამომდინარეობდა როგორც საქმის მასალებიდან, ისე ქვედა ინსტანციის სასამართლოების გადაწყვეტილებებიდან, მთელი რიგი ფაქტებისა უნდა ყოფილიყო დადგენილი მანამდე, სანამ ამ თანხის დაბრუნების ვალდებულებას დააკისრებდა სასამართლო დავით ზილფიმიანს. მაგალითად, უნდა დადგენილი ყოფილიყო, ხომ არ არსებობდა გარემოებები, რომელთა გამოც თანხის უკან დაბრუნების მოთხოვნა გამორიცხული იქნებოდა (საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 976-ე მუხლის მე-2 ნაწილის „ა“-„დ“ ქვეპუნქტები და 977-ე მუხლის მე-2 ნაწილის „ა“-„ბ“ ქვეპუნქტები); ხომ არ გასწია მიმღებმა ხარჯები ან ხომ არ წარმოეშვა დანაკლისი (სკ 980-ე მუხლი); და სხვ.

45. მაშასადამე, უამრავი სხვა ფაქტობრივი გარემოებებისა უნდა დაედგინა სასამართლოს მანამდე, სანამ დავით ზილფიმიანს უსაფუძვლო გამდიდრების პრინციპიდან გამომდინარე თანხის დაბრუნებას დააკისრებდა. ცხადია, რომ საკასაციო სასამართლო ამ ფაქტობრივი გარემოებების დადგენას ვერ შეძლებდა, რადგან მას ასეთი კომპეტენცია არ გააჩნია. თუმცა, ის საქმეს ვერც სააპელაციო სასამართლოში დააბრუნებდა, რადგან სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 412-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტი არ ითვალისწინებს საქმის სააპელაციო სასამართლოში დაბრუნების შესაძლებლობას, როდესაც დარღვეულია მატერიალური სამართლის ნორმები, რომელთა შედეგად საქმეზე არასწორი გადაწყვეტილება იქნა გამოტანილი, და საჭიროა მტკიცებულებათა დამატებითი გამოკვლევა.

დ. 412-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ბ“ ქვეპუნქტის იმ ნორმატიული შინაარსის შეუსაბამობა საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველ პუნქტთან, რომლის თანახმად საკასაციო სასამართლო თუმცა აუქმებს გადაწყვეტილებას, არ აბრუნებს საქმეს სააპელაციო სასამართლოში ხელახლა განსახილველად და თვითონ იღებს საქმეზე გადაწყვეტილებას იმ შემთხვევაშიც კი, როდესაც გადაწყვეტილება იურიდიულად არ არის საკმარისად დასაბუთებული

46. საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 412-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ბ“ ქვეპუნქტის თანახმად, საკასაციო სასამართლო იმ შემთხვევაშიც აუქმებს გადაწყვეტილებას და საქმეს ხელახლა განსახილველად აბრუნებს სააპელაციო სასამართლოში, „თუ არსებობს ამ კოდექსის 394-ე მუხლით გათვალისწინებული საფუძვლები, გარდა აღნიშნული მუხლის „გ“ და „ე“ ქვეპუნქტებისა“.

47. საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 394 მუხლი ჩამოთვლის გადაწყვეტილების გაუქმების აბსოლუტურ საფუძვლებს. აღნიშნული მუხლის თანახმად, „გადაწყვეტილება ყოველთვის ჩაითვლება კანონის დარღვევით მიღებულად, თუ:

ა) საქმე განიხილა სასამართლოს არაკანონიერმა შემადგენლობამ;

ბ) სასამართლომ საქმე განიხილა ერთ-ერთი მხარის დაუსწრებლად, რომელსაც არ მიუღია შეტყობინება კანონით დადგენილი წესით ან მისი კანონიერი წარმომადგენლის გარეშე, თუ ასეთი წარმომადგენლობა კანონით იყო გათვალისწინებული, გარდა იმ შემთხვევებისა, როცა ასეთი კანონიერი წარმომადგენელი ცნობს სასამართლო პროცესის წარმართვის მართლზომიერებას;

გ) გადაწყვეტილება გამოტანილია საქმეზე, რომელიც სასამართლოს უწყებრივად არ ექვემდებარება;

დ) გადაწყვეტილება მიღებულია საქმის ზეპირი განხილვის საფუძველზე, რომლის დროსაც დარღვეულია პროცესის საჯაროობის წესები;

ე) გადაწყვეტილება იურიდიულად არ არის საკმარისად დასაბუთებული;

ე^​1) გადაწყვეტილების დასაბუთება იმდენად არასრულია, რომ მისი სამართლებრივი საფუძვლიანობის შემოწმება შეუძლებელია;

ვ) გადაწყვეტილებას ხელს არ აწერენ ის მოსამართლეები, რომლებიც გადაწყვეტილებაში არიან აღნიშნულნი;

ზ) გადაწყვეტილება გამოტანილია იმ მოსამართლეების მიერ, რომლებიც ამ საქმის განხილვაში ადრე მონაწილეობდნენ;

თ) საქმეში არ არის სააპელაციო სასამართლოს სხდომის ოქმი.“

48. მაშასადამე, სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 412-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ბ“ ქვეპუნქტის სიტყვების „გარდა აღნიშნული მუხლის „გ“ და „ე“ ქვეპუნქტებისა“ ძალით სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება უქმდება და საქმე ხელახლა განსახილველად სააპელაციო სასამართლოს უბრუნდება იმავე კოდექსის 394-ე მუხლით განსაზღვრული გადაწყვეტილების გაუქმების ყველა აბსოლუტური საფუძვლის არსებობის შემთხვევაში, გარდა ორისა: როდესაც „გადაწყვეტილება გამოტანილია საქმეზე, რომელიც სასამართლოს უწყებრივად არ ექვემდებარება“ („გ“ ქვეპუნქტი) და როდესაც „გადაწყვეტილება იურიდიულად არ არის საკმარისად დასაბუთებული“ („ე“ ქვეპუნქტი).

49. მოსარჩელე სადავოდ არ ხდის სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 412-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ გამონაკლისს, რომელიც 394-ე მუხლის „გ“ ქვეპუნქტს უაკავშირდება. მაგრამ იგი სადავოდ ხდის 394-ე მუხლის „ე“ ქვეპუნქტის არსებობის შემთხვევაში საქმის ხელახლა განსახილველად სააპელაციო სასამართლოსთვის დაბრუნების შეუძლებლობას.

50. მოსარჩელე, ცხადია, კმაყოფილია თავის საქმეში სააპელაციო სასამართლოს განჩინებით, რადგან იგი მის სასარგებლოდ იქნა გამოტანილი. მაგრამ თუ დავუშვებთ, რომ საკასაციო სასამართლო მართალი იყო თავის მსჯელობაში, რომ სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება არ იყო სწორი გადაწყვეტილება, მათ შორის, მტკიცების ტვირთის არასწორი განაწილებისა და ე.წ. „პრეზუმფციების“ გაუთვალისწინებლობის გამო, რაც ასეთი გადაწყვეტილების იურიდიულად არასაკმარისად დასაბუთებულობის საკითხს წარმოშობდა, მოსარჩელისთვის უკეთესი შედეგი ის იქნებოდა, რომ საქმე ხელახლა განსახილველად სააპელაციო სასამართლოს დაბრუნებოდა, სადაც მოსარჩელეს კიდევ ერთხელ მიეცემოდა შესაძლებლობა დაემტკიცებინა ჭეშმარიტება, ნაცვლად იმისა, რომ მიეღო საკასაციო სასამართლოს მისთვის უარყოფითი გადაწყვეტილება, რომლის გასაჩივრების შესაძლებლობა ამ ქვეყნაში აღარ არსებობს.

[1] “Se ritiene di porre a fondamento della sua decisione una questione rilevata d'ufficio, la Corte riserva la decisione, assegnando con ordinanza al pubblico ministero e alle parti un termine non inferiore a venti e non superiore a sessanta giorni dalla comunicazione per il deposito in cancelleria di osservazioni sulla medesima questione.“

6. კონსტიტუციური სარჩელით/წარდგინებით დაყენებული შუამდგომლობები

შუამდგომლობა სადავო ნორმის მოქმედების შეჩერების თაობაზე: არა

შუამდგომლობა პერსონალური მონაცემების დაფარვაზე: არა

შუამდგომლობა მოწმის/ექსპერტის/სპეციალისტის მოწვევაზე: არა

შუამდგომლობა/მოთხოვნა საქმის ზეპირი მოსმენის გარეშე განხილვის თაობაზე: არა

კანონმდებლობით გათვალისწინებული სხვა სახის შუამდგომლობა: არა