საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლო არის ჩვენს ქვეყანაში საკონსტიტუციო კონტროლის სასამართლო ორგანო, რომელიც უზრუნველყოფს საქართველოს კონსტიტუციის უზენაესობას, კონსტიტუციურ კანონიერებას და ადამიანის კონსტიტუციური უფლებებისა და თავისუფლებების დაცვას. შესაბამისად, როდესაც პირი მიიჩნევს, რომ ქვეყნის ტერიტორიაზე ადგილი აქვს ადამიანის ძირითად უფლებათაგან რომელიმეს დარღვევას, ადგილი აქვს დისკრიმინაციას ან/და რომელიმე საკანონმდებლო აქტი ან მისი რომელიმე დებულება წინააღმდეგობაში მოდის ქვეყნის უმთავრეს კანონთან - ის უფლებამოსილია, დარღვეული უფლებისა თუ უთანასწორობის აღდგენის მიზნით მიმართოს სწორედ საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს.

„საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის მე-19 მუხლის 1 პუნქტის „ე“ ქვეპუნქტის შესაბამისად, საკონსტიტუციო სასამართლო კონსტიტუციური სარჩელის საფუძველზე უფლებამოსილია განიხილოს საქართველოს კონსტიტუციის მეორე თავის საკითხებთან მიმართებით მიღებული ნორმატიული აქტების კონსტიტუციურობის საკითხი. მოცემულ კონკრეტულ შემთხვევაში, მოცემული კონკრეტული საკონსტიტუციო სარჩელის ფარგლებში სადავოდ არის გამხდარი სწორედ საქართველოს კანონის, კერძოდ „სახელმწიფო პენსიის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-5 მუხლის 1 პუნქტის შესაბამისობა და კონსტიტუციურობის საკითხის შეფასება საქართველოს უზენაესი კანონის და კონკრეტულად მისი მეორე თავით განსაზღვრულ ნორმასთან მიმართებით. „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტის შესაბამისად, ამავე კანონის მე-19 მუხლის პირველი პუნქტის „ე“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ საკითხს განიხილავს საკონსტიტუციო სასამართლოს კოლეგია.

„საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 31-ე მუხლის პირველი პუნქტის პირველი წინადადების შესაბამისად, კონსტიტუციური სამართალწარმოების დაწყების საფუძველია საკონსტიტუციო სასამართლოში კონსტიტუციური სარჩელის ან კონსტიტუციური წარდგინების წერილობით შეტანა, ხოლო ამავე კანონის 39-ე მუხლის 1 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტის შესაბამისად, საკონსტიტუციო სასამართლოში ნორმატიული აქტის ან მისი ცალკეული ნორმების კონსტიტუციურობის თაობაზე კონსტიტუციური სარჩელის შეტანის უფლება აქვთ საქართველოს მოქალაქეებს, სხვა ფიზიკურ და იურიდიულ პირებს, თუ მათ მიაჩნიათ, რომ დარღვეულია ან შესაძლებელია უშუალოდ დაირღვეს საქართველოს კონსტიტუციის მეორე თავით აღიარებული მათი უფლებანი და თავისუფლებანი, ხოლო ამავე მუხლის მეორე პუნქტის შესაბამისად, მოპასუხეა ის ორგანო/თანამდებობის პირი, რომლის აქტმაც, მოსარჩელის აზრით, გამოიწვია საქართველოს კონსტიტუციის მეორე თავით აღიარებულ ადამიანის უფლებათა და თავისუფლებათა დარღვევა. ამავე კანონის 30-ე მუხლის პირველი პუნქტის შესაბამისად მხარეებს უფლება აქვთ საქმის განხილვის ნებისმიერ სტადიაზე თავიანთი ინტერესების დაცვა მიანდონ ადვოკატს ან უმაღლესი იურიდიული განათლების მქონე სხვა პირს. მოსარჩელეს მიაჩნია, რომ სადავო ნორმით ირღვევა მამაკაცი საქართველოს მოქალაქეების უფლება, ვინაიდან ისინი საპენსიო ასაკის კუთხით არათანაბარ მდგომარეობაში დგანან საქართველოს მოქალაქე ქალებთან მიმართებით, აღნიშნული უთანასწორობა კი გამოწვეულია საქართველოს პარლამენტის მიერ მიღებული კანონის ნორმით.

„საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-15 მუხლის პირველი პუნქტის შესაბამისად, საკონსტიტუციო სასამართლოში საქმის დაწყების საფუძველია საკონსტიტუციო სასამართლოში კონსტიტუციური სარჩელის ან კონსტიტუციური წარდგინების შეტანა. ხოლო ამავე მუხლის მეორე პუნქტის შესაბამისად, წინამდებარე სარჩელით დაყენებულ საკითხზე შეიტანება კონსტიტუციური სარჩელი. ამასთან, წინამდებარე კონსტიტუციური სარჩელი შედგენილი და წარმოდგენილია „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-16 მუხლის პირველი და მეორე პუნქტების შესაბამისად.

ყოველივე ზემოთქმულის გათვალისწინებით, კონსტიტუციური სარჩელი ფორმალურად გამართულია და შეიცავს კანონმდებლობით დადგენილ ყველა სავალდებულო რეკვიზიტს. სახეზეა „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონითა და „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი ყველა წინაპირობა, სარჩელი ფორმითა და შინაარსით აკმაყოფილებს მისთვის დადგენილ მოთხოვნებს, არ არსებობს წარმოდგენილი კონსტიტუციური სარჩელის განსახილველად მიღებაზე უარის თქმის საფუძვლები და უნდა მოხდეს მისი განსახილველად მიღება.

სახელმწიფო პენსიის შესახებ საქართველოს კანონის მე-5 მუხლის პირველი პუნქტის კონსტიტუციურობის შეფასება საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლთან მიმართებით

1. სადავო ნორმის, კერძოდ სახელმწიფო პენსიის შესახებ საქართველოს კანონის მე-5 მუხლის პირველი პუნქტით დადგენილია, რომ „პენსიაზე უფლების წარმოშობის საფუძველია საპენსიო ასაკის – 65 წლის მიღწევა. ამასთანავე, პენსიაზე უფლება ქალებს წარმოეშობათ 60 წლიდან“. აღნიშნული ნორმა კი წინააღმდეგობაში მოდის საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლთან, რომლის შესაბამისადაც, ყველა ადამიანი დაბადებით თავისუფალია და კანონის წინაშე თანასწორია განურჩევლად რასისა, კანის ფერისა, ენისა, სქესისა, რელიგიისა, პოლიტიკური და სხვა შეხედულებებისა, ეროვნული, ეთნიკური და სოციალური კუთვნილებისა, წარმოშობისა, ქონებრივი და წოდებრივი მდგომარეობისა, საცხოვრებელი ადგილისა. კონსტიტუციის აღნიშნული მუხლი პირდაპირ მითითებას აკეთებს, კანონის წინაშე თანასწორობაზე ყველა ნიშნით, მათ შორის სქესის მიხედვითაც. შესაბამისად, ცხადია რომ სადავო ნორმის ჩანაწერი ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციას. ნორმატიული აქტების შესახებ საქართველოს კანონის მე-7 მუხლის მე-3 პუნქტის შესაბამისად კი, იერარქიულად საქართველოს კონსტიტუცია არის ყველაზე მაღალი იურიდიული ძალის მქონე დოკუმენტი და ყველა სხვა საკანონმდებლო აქტი უნდა მოდიოდეს მასთან შესაბამისობაში.
2. ზემოთქმულის შესაბამისად, მიგვაჩნია რომ უნდა მოხდეს სადავო ნორმის შინაარსის შესაბამისობის შემოწმება საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლთან. „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 26-ე მუხლის მე-3 პუნქტის შესაბამისად, ნორმატიული აქტის შემოწმებისას საკონსტიტუციო სასამართლო მხედველობაში იღებს სადავო ნორმის არა მარტო სიტყვასიტყვით მნიშვნელობას, არამედ მასში გამოხატულ ნამდვილ აზრსა და მისი გამოყენების პრაქტიკას, აგრეთვე შესაბამისი კონსტიტუციური ნორმის არსს. მოცემულ კონკრეტულ შემთხვევაში სახეზე გვაქვს სადავო ნორმის შინაარსის შეუთავსებლობა, როგორც სიტყვა-სიტყვითი მნიშვნელობით (კოსნტიტუციის მე-14 მუხლი სიტყვა-სიტყვითი მნიშვნელობით აღიარებს ყველა ადამიანის თანასწორობას კანონის წინაშე, ყოველგვარი ნიშნისგან განურჩევლად), ასევე, მასში გამოყენებული ნამდვილი აზრის და კონსტიტუციური ნორმის შინაარსის მიხედვით (კონსტიტუცია ამ მუხლთან მიმართებით არ ითვალისწინებს რაიმე გამონაკლისს). ამასთან, კანონის წინაშე თანასწორობა, ყველასთვის თანაბარი უფლებებით, პრივილეგიებითა თუ იმუნიტეტებით სარგებლობის უფლებას გულისხმობს, რომლებიც თანაბრადაა დაცული კანონის საფუძველზე. დემოკრატიულ საზოგადოებაში კანონის წინაშე თანასწორობა ერთ-ერთი უმთავრესი სამართლებრივი პრინციპია, რომლის შესაბამისადაც, ყველა ადამიანი, განურჩევლად რაიმე ნიშნისა, ექვემდებარება ერთი და იმავე კანონს და ეს ერთიდაიგივე კანონი თანაბრად უნდა იქნეს ყველა ადამიანის მიმართ გამოყენებული.
3. კანონის წინაშე თანასწორობა მოითხოვს, რომ არცერთ ადამიანს ან ადამიანთა ჯგუფს არ შეიძლება უარი ეთქვას უფლებებთან მიმართებაში კანონით უზრუნველყოფილ ისეთივე დაცვაზე, რითაც სარგებლობენ სხვები მსგავს პირობებსა და გარემოებებში, როგორც სამართალშემოქმედების, ისე სამართალგამოყენების პროცესში. სახელმწიფო სწორედ ამ პრინციპით - კანონის წინაშე თანასწორობის პრინციპით უნდა ხელმძღვანელობდეს. აღნიშნული კი სახელმწიფოს წარმოუშობს ვალდებულებას, რომ იზრუნოს ფაქტობრივი უთანასწორობის აღმოსაფხვრელად.
4. თანასწორობის მოთხოვნა ირღვევა, როდესაც მსგავსი, ერთგვაროვანი შემთხვევები განსხვავებულად განიხილება, თუკი მათ შორის არსებული მცირედი განსხვავება არ ამართლებს მათდამი განსხვავებულ მოპყრობას - მოცემული სადავო ნორმის ფარგლებში გაუგებარია მისი ნორმატიული შინაარსის არსი, ვინაიდან ცალსახაა, რომ ქალისა და მამაკაცის მიმართ კანონის განსხვავებული მიდგომა, როდესაც ის უწესებს მათ განსხვავებულ საპენსიო ასაკს - ვერ ამართლებს მათდამი განსხვავებულ მოპყრობას, ვინაიდან განსხვავებას განაპირობებს მხოლოდ და მხოლოდ გენდერული ნიშანი, მაშინ როდესაც დღევანდელ ვითარებაში, მართალია სხვადასხვა მიმართულებით ვხვდებით უთანასწორობას, სადაც უთანასწორო მდგომარეობაში ქალები იმყოფებიან, მაგრამ დასაქმებსა და საპენსიო ასაკთან მიმართებით საკანონმდებლო დონეზე ქალიცა და მამაკაციც თანაბრად უფლებამოსილნი არიან მიიღონ სასურველი განათლება, იყვნენ დასაქმებული პროფესიის შესაბამისად, ერთიდაიმავე სამსახურეობრივ პოზიციაზე ქონდეთ თანაბარი ხელფასი. ასევე მოქმედი საგადასახადო რეგულაციებით ქალისა და მამაკაცის შემოსავალი იბეგრება ერთნაირად. შესაბამისად, ბიუჯეტში, საიდაც ხდება საპენსიო ფონდის ფორმირება, დასაქმებულ ქალსაც და მამაკაცსაც შეაქვთ თანაბარი წვლილი. ასევე გაუგებარია, ქვეყანაში სადაც სტატისტიკურად ქალების რაოდენობა მეტია, როგორც დაბადების ასევე სიცოცხლის ხანგრძივობის მიხედვით - რატომ უნდა მოახდინოს კანონმა მამაკაცის უარეს მდგომარეობაში ჩაყენება და საპენსიო ასაკად განუსაზღვროს 5 წლით მეტი პერიოდი. შესაბამისად, მოცემული სადავო ნორმის შინაარსის განხილვისას ვერ იქნება გამოყენებული პრინციპი, რომლის შესაბამისადაც, სახელმწიფო უფლებამოსილია არათანასწორ მდგომარეობაში მყოფ პირებს მოეპყრას განსხვავებულად, ვინაიდან საპენსიო ასაკამდე, პენსიის განმაპირობებელ ვითარებაში ქალიცა და მამაკაციც თანასწორ მდგომარეობაში იმყოფებიან.
5. სადავო ნორმის შინაარსის განხილვისას ასევე მნიშვნელოვანია დადგინდეს კანონმდებლის ქმედების ხასიათი - ანუ ასეთი ქმედება (განსხვავებული საპენსიო ასაკის დადგენა ქალისა და მამაკაცისათვის) ერთის მხრივ რამდენად ემსახურება ლეგიტიმურ მიზანს და საერთოდ რა იყო ამ განსხვავების დადგენისას კანონმდებლის ლეგიტიმური მიზანი და მეორეს მხრივ ეს ქმედება იყო თვითნებური თუ ეფუძნებოდა რაიმე სამართლებრივი თუ მეცნიერული/გენეტიკური კვლევების შედეგებს.
6. საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლი, ადამიანს უკანონო დისკრიმინაციისაგან იცავს. შესაბამისად, სადავო ნორმის შინაარსის დადგენისა და მისი კონსტიტუციის მეორე თავის მოთხოვნებთან შესაბამისობის საკითხის განსაზღვრისას მნიშნელოვანია გამოკვლეული იქნას - დისკრიმინაციის დაშვების ლეგიტიმურობა, მისი მიზანი და დადგინდეს ის სიკეთე, თუ რის გადარჩენას ემსახურება მსგავსი უთანასწორობა. ამასთან, გამოსაკვლევია მსგავსი დისკრიმინაციული მიდგომით რამდენად დიდია დაცული სიკეთის მნიშვნელობა, შელახული სიკეთის მნიშვნელობასთან მიმართებით. ამასთან, განსხვავებული მოპყრობის გონივრული და სამართლიანი საფუძვლის დასაბუთებას სახელმწიფოს მყარი არგუმენტები ესაჭიროება, მოცემული სადავო ნორმის ფარგლებში კი მსგავსი დასაბუთება არ არსებობს სახელმწიფოს მხრიდან. ასევე, კონსტიტუციის მე-14 მუხლის შინაარსი ვრცელდება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ ადამიანის ყველა უფლებასა და თავისუფლებაზე. შესაბამისად, დისკრიმინაციის აკრძალვა კონსტიტუციის მე-14 მუხლით, ვრცელდება არა მარტო სამოქალაქო და პოლიტიკურ, არამედ საქართველოს კანონმდებლობით უზრუნველყოფილ ადამიანის სოციალურ უფლებებზეც, მათ შორის პენსიის უფლებაზეც.
7. გარდა ზემოთქმულისა, განსხავებული მოპყრობის დისკრიმინაციად შეფასებისათვის, აუცილებელია, დადგინდეს, მართლაც ჰქონდა თუ არა ადგილი განსხვავებულ მოპყრობას და მართლაც იყო თუ არა ეს დაკავშირებული აკრძალულ საფუძველთან. პირველ შემთხვევაში აღსანიშნავია, რომ სადავო ნორმის შინაარსი პირდაპირ ადგენს განსხვავებულ მოპყრობას, აწესებს რა განსხვავებულ საპენსიო ასაკს ქალისა და მამაკაცისათვის. მოცემულ ვითარებაში კი სახელმწიფო ერთის მხრივ ადამიანთა ერთ ჯგუფს ეპყრობა უფრო უარესად, ვიდრე მსგავს ვითარებაში მყოფ ადამიანთა სხვა ჯგუფს, ხოლო მეორეს მხრივ კი ვერ უზრუნველყოფს, რომ ადამიანთა ერთმა ჯგუფმა ისარგებლოს ისეთივე შეღავათით ან უპირატესობით, როგორითაც სარგებლობს ადამიანთა სხვა ჯგუფი - შესაბამისად, ცალსახაა, რომ ადგილი აქვს განსხვავებულ მოპყრობას. რაც შეეხება აკრძალულ საფუძველს - განსხვავებული მოპყრობა უნდა ემსახურებოდეს კანონიერ მიზანს და უნდა არსებობდეს გონივრული, პროპორციული ურთიერთმიმართება განსხვავებულ მოპყრობასა და დასახულ კანონიერ მიზანს შორის. განსხვავებული მოპყრობის კანონიერი მიზნის დასაბუთება კი როგორც ავღნიშნეთ სახელმწიფოს ვალდებულებაა, რომელიც მოცემულ სადავო ნორმასთან მიმართებით არ არის წარმოდგენილი. არადა, საჭიროა არსებობდეს მნიშვნელოვანი გამართლება, რომ განსხვავებული მოპყრობა ობიექტურად გამართლებულად ჩაითვალოს.
8. გარდა მოქმედი შიდა კანონმდებლობისა, მოცემული საკითხის განხილვისას მნიშვნელოვანია ვისაუბროთ საერთაშორისო ხელშეკრულებებზე, რომლებიც ასევე იცავენ პირებს დისკრიმინაციისგან. მაგალითდ, ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა  დაცვის ევროპული კონვენციის პირველი მუხლის შესაბამისად, ყველა ხელშემკვრელ სახელწიფოს აქვს ნაკისრი ვალდებულება, რომ თავიანთი იურისდიქციის ფარგლებში ყველასათვის უზრუნველყონ ამ კონვენციის პირველი თავით განსაზღვრული უფლებები და თავისუფლებები. აღნიშნული კონვენცია საქართველოს სახელმწიფოს მხრიდან რატიფიცირებულია შესაბამისად, საქართველოს ქვეყანას ნაკისრი აქვს ვალდებულება მოახდინოს საკუთარი იურისდიქციის ფარგლებში აღნიშნული კონვენციით დაცული უფლებების აღიარება და დაცვა. აღნიშნული კონვენციის პირველი თავი კი ითვალისწინებს დისკრიმინაციის აკრძალვას, კერძოდ მისი მე-14 მუხლის შესაბამისად, ამ კონვენციით გათვალისწინებული უფლებებითა და თავისუფლებებით სარგებლობა უზრუნველყოფილია ყოველგვარი დისკრიმინაციის გარეშე, განურჩევლად სქესის, რასის, კანის ფერის, ენის, რელიგიის, პოლიტიკური თუ სხვა შეხედულებების, ეროვნული თუ სოციალური წარმოშობის, ეროვნული უმცირესობისადმი კუთვნილების, ქონებრივი მდგომარეობის, დაბადებისა თუ სხვა ნიშნისა. შესაბამისად, ეს მუხლი დისკრიმინაციას კრძალავს საკუთრივ კონვენციით გაცხადებული ყველა უფლების მიმართ. გარდა ამისა, ამავე კონვენციის მე-12 ოქმის პირველი მუხლი აკეთებს დათქმას დისკრიმინაციის ზოგადი აკრძალვის შესახებ, რომლითაც დისკრიმინაციის აკრძალვა გავრცელდა ყველა იმ უფლებებსა და თავისუფლებებზე, რომლებიც ხელმომწერი ქვეყნების კანონმდებლობითაა დადგენილი. ასევე, ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაციის მე-7 მუხლიც ასევე უზრუნველყოფს კანონის წინაშე ყველა ადამიანის თანასწორობას და აცხადებს, რომ დისკრიმინაციის გარეშე ყველას აქვს უფლება თანაბრად იყოს დაცული კანონის მიერ.
9. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს სქესის ნიშნით შესაძლო დისკრიმინაციაზე აქვს ნამსჯელი (გადაწყვეტილება N1/7/580), მართალია აღნიშნული დავის ფარგელბში საკონსტიტუციო სარჩელი არ დაკმაყოფილდა, ვინაიდან საკონსტიტუციო სასამართლოს განმარტებით კონსტიტუციით დადგენილი ქვეყნის დაცვისა და სამხედრო ვალდებულების მოხდის საყოველთაო ვალდებულების არსებობას, რომელიც თავისთავად ვერ გახდება ადამიანის რომელიმე ძირითადი უფლებისა თუ თავისუფლების დარღვევის საფუძველი და საკონსტიტუციო სასამართლომ მიუთითა, რომ შეუძლებელია, კონსტიტუციით დადგენილი მოქალაქეობრივი ვალდებულების შესრულება საამისო უნარის პირს არახელსაყრელ მდგომარეობაში აყენებდეს, რადგან ამგვარი ვალდებულების არსებობა იმთავითვე გულისხმობს პირის გარკვეულ თავისუფლებათა შეზღუდვას. ამასთან, ხსენებულ გადაწყვეტილებაში პირდაპირ არის მითითებული, რომ სამხედრო სამსახური და ქვეყნის თავდაცვის საკითხები მიზნად არ ისახავს სქესის ნიშნით დისკრიმინაციას, ემსახურება ქვეყნის თავდაცვისუნარიანობისა და უსაფრთხოების უმნიშვნელოვანეს ლეგიტიმურ მიზნებს და წარმოადგენს ამგვარი მიზნების მიღწევის დასაშვებ, აუცილებელ და პროპორციულ საშუალებას. შედეგად კი 580-ე საკონსტიტუციო სარჩელით სადავოდ დაყენებული ნორმა მიიჩნია საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლთან მიმართებით შესაბამის ნორმად. ჩვენს მიერ წარმოდგენილი სარჩელის შინაარსი კი არსებითად განსხვავებულია, ვინაიდან ამ შემთხვევაში ქალისა და მამაკაცის მიმართ განსხვავებული მოპყრობის დროს ადგილი არ აქვს სახელმწიფო თავდაცვის და ქვეყნის უსაფრთხოების მაღალ ლეგიტიმურ მიზანს, რომელიც უთანასწორობასა და უფლებაში ჩარევას პროპორციულად და თანაზომიერ ჩარევად მიიჩნევდა. მეტიც, საკონსტიტუციო სასამართლოს ზემოხსენებულ გადაწყვეტილებაში ხაზია გასმული ისეთ მნიშვნელოვან საკითხებზე, როგორიც არის - 1. საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლით დადგენილი უფლების ძირითადი არსი და მიზანია „ანალოგიურ, მსგავს, საგნობრივად თანასწორ გარემოებებში მყოფ პირებს სახელმწიფო მოეპყროს ერთნაირად, არ დაუშვას არსებითად თანასწორის განხილვა უთანასწოროდ და პირიქით“ - წინამდებარე სარჩელის ფარგელბში კი მოსარჩელე მხარე სწორედ იმაზე აკეთებს მითითებას, რომ საპენსიო უფლებისა და პენსიის მიღების წინაპირობები ქალისა და მამაკაცისათვის ანალოგიურია, ისინი თუნდაც შრომის ანაზღაურების დაბეგვრის კუთხით თანასწორ მდგომარეობაში დგანან; 2. რაციონალური დიფერენცირებისა და შეფასების მკაცრ ტესტის გამოყენების საკითხი. კერძოდ, საკონსტიტუციო სასამართლო განმარტავს, რომ დიფერენცირებული მოპყრობის დისკრიმინაციულობის შეფასებისა და დადგენისას მიმართავს შემდეგ ძირითად მიდგომას: „დიფერენცირებული მოპყრობისას ერთმანეთისგან უნდა განვასხვაოთ დისკრიმინაციული დიფერენციაცია და ობიექტური გარემოებებით განპირობებული დიფერენციაცია. განსხვავებული მოპყრობა თვითმიზანი არ უნდა იყოს. დისკრიმინაციას ექნება ადგილი, თუ დიფერენციაციის მიზეზები აუხსნელია, მოკლებულია გონივრულ საფუძველს. მაშასადამე, დისკრიმინაცია არის მხოლოდ თვითმიზნური, გაუმართლებელი დიფერენციაცია, სამართლის დაუსაბუთებელი გამოყენება კონკრეტულ პირთა წრისადმი განსხვავებული მიდგომით - ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი საკვლევი საკითხი წინამდებარე სარჩელის ფარგლებში, სწორედ ქალისა და მამაკაცის სქესის ნიშნით დისრიმინაციის გამომწვევი გარემოებების ობიექტური დიფერენცირების საკითხია. რამდენად საჭიროა, ობიექტურია და რა სამართლებრივი სიკეთის დაცვას ემსახურება აღნიშნული დიფერენცირება. მკაცრი შეფასების ტესტის შესაბამისად, კი თანაზომიერების პრინციპის მოთხოვნაა, რომ „უფლების მზღუდავი საკანონმდებლო რეგულირება წარმოადგენდეს ღირებული საჯარო (ლეგიტიმური) მიზნის მიღწევის გამოსადეგ და აუცილებელ საშუალებას. ამავე დროს უფლების შეზღუდვის ინტენსივობა მისაღწევი საჯარო მიზნის პროპორციული, მისი თანაზომიერი უნდა იყოს. დაუშვებელია, ლეგიტიმური მიზნის მიღწევა განხორციელდეს ადამიანის უფლების მომეტებული შეზღუდვის ხარჯზე - მოცემულ სადავო შემთხვევაში სახეზე გვაქვს ვითარება, როდესაც არსებითად თანასწორ პირთა შორის დიფერენცირება ეფუძნება სქესის ნიშანს, შესაბამისად სახელმწიფოს არგუმენტი აღნიშნული სადავო ნორმის ლეგიტიმურობის კუთხით მიმართული უნდა იყოს იმის მტკიცებისკენ, რომ უფლებაში ჩარევა და მისი შეზღუდვა მიზნის პროპორციულია, ამავდროულად მან ასევე უნდა ამტკიცოს საერთოდ რა არის ამ შეზღუდვის ლეგიტიმური მიზანი და რამდენად გამართლებულია ის; 3. ამასთან, კანონმდებლის მხრიდან მნიშვნელოვანი ლეგიტიმური მიზნის არსებობაც კი თავისთავად არ ნიშნავს, რომ უფლებაში ჩარევა გამართლებულად ჩაითვალოს. ლეგიტიმური მიზნის არსებობის პირობებშიც აუცილებელია, კანონმდებელმა ასეთი მიზნის მისაღწევად უფლებაში ჩარევის თანაზომიერი გზა აირჩიოს. ამისათვის კი სადავო რეგულირება უნდა წარმოადგენდეს ლეგიტიმური მიზნის მიღწევის დასაშვებ, აუცილებელ და პროპორციულ საშუალებას.
10. ამ მხრივ მნიშვნელოვანია ასევე აღინიშნოს, რომ ევროკომისიის 2012 წლის სარეკომენდაციო დოკუმენტში საუბარია, რომ საპენსიო ასაკის გათანაბრების საკითხის დაყენებისას საჭიროა ისეთი გენდერული უთანასწორობის საკითხების გააზრება, როგორიც არის - 1. ქალისა და მამაკაცის უთანასწორობა დასაქმებასთან; 2. ქალისა და მამაკაცის უთანასწორობა ანაზღაურებასთან; 3. ქალისა და მამაკაცის უთანასწორობა საპენსიო შენატანთან; 4. კარიერის შეწყვეტასთან; 5. ნახევარ შტატში მუშაობასთან ზრუნვის ვალდებულების შესაბამისად. შესაბამისად, რეკომენდაციის ავტორები მიიჩნევენ, რომ ადექვატური და მდგრადი საპენსიო რეფორმა საჭიროებს საპენსიო და  დასაქმების პოლიტიკაზე ერთდროულად მუშაობას. რაც საბოლოოდ საპენსიო შემოსავლებში გენდერულ უთანასწორობას აღმოფხვრის - მოცემული ჩანაწერი მნიშვნელოვანია ორი მიზეზით, პირველი - აქ საუბარია იმ შრომითი საკითხების რეგულირებაზე, რაც ხელს შეუწყობს რიგ შემთხვევაში ქალის უთანასწორო მდგომარეობის აღდგენას და მეორე - პირდაპირ უსვამს ხაზს საპენსიო ასაკთან მიმართებით გენდერული უთანასწორობის არსებობას. გარდა ამისა, რომ გავიაზროთ თითოეული ზემოთაღნიშნული საკითხი, როგორც ზემოთაც ავღნიშნეთ დავინახავთ, რომ საკანონმდებლო დონეზე უზრუნველყოფილია ქალისა და მამაკაცის თანასწორობა განათლების მიღების, დასაქმების შესაძლებლობის, ანაზღაურებისა და შესაბამისად საპენსიო შენატანების კუთხით, ვინაიდან განათლების მიღება და სახელმწიფო საგანმანათლებლო დაფინანსება სასწავლებლებში თანაბრად ხელმისაწვდომია ქალისა და მამაკაცისთვის, სამუშაო ადგილები პროფესიის გათვალისწინებით თანაბრად ხელმისავდომია ორივე სქესის წარმომადგენლისათვის და ორივე შემთხვევაში ერთიდაიგივე საშემოსავლო გადასახადია დაწესებული. რაც შეეხება კარიერის წყვეტასა და ნახევარ შტატში მუშაობას ზრუნვის ვალდებულებას, აქ საჭიროა შრომითი და სოციალური სისტემის ისეთი გამართვა, რომელიც რეალურად უზრუნველყოფს პრივილეგიებისა და ხელშეწყობის დაწესებას, თუმცა აღნიშნული შემხებლობაში არ არის საპენსიო ასაკთან, რომელიც მოჩვენებით პრივილეგიას სთავაზობს ქალებს და რეალურად ქალებისთვის არაფრის მომცემი სხვაობაა, რომელიც გენდერული თანასწორობის იდეის საწინააღმდეგოა და ხელს უწყობს იმ სტერეოტიპების და მახინჯი შეხედულებების განვითარებას, რომ ქალი სუსტია და მისი ჩაგვრა კი ადვილი. აქვე ჩნდება ერთი რიტორიკული კითხვაც - სჭირდებათ კი ქალებს საპენსიო ასაკის დიფერენცირებასთან დაკავშირებული ეს ვითომ პრივილეგია და არაფრის მომცემი, ფორმალური უთანასწორობა ?! თუ უმჯობესია მოხდეს ქალთა უფლებებისა და თანასწორობის დაცვა იმ საკითხებში სადაც ამის საჭროება რეალურად დგას ?!
11. მოსარჩელეს (ორგანიზაციის სახელით) წინამდებარე საკონსტიტუციო სარჩელის წარმოების გარდა მიმართული აქვს საქართველოს პარლამენტისათვის საკანონმდებლო წინადადებითა და ინიციატივით, რომ მოხდეს სადავო ნორმის შეცვლა და საპენსიო ასაკად განისაზღვროს 60 წელი, ორივე სქესის წარმომადგენლებისათვის. ამასთან დაკავშირებით გვსურს სასამართლოს მოვახსენოთ, შემდეგი - მართალია დღეს არსებული ტენდენციის შესაბამისად, მიმდინარეობს საპენსიო ასაკის ზრდის ტენდენცია და რიგ ქყვეყნებში უკვე დაგეგმილია 2050 წლიდან საპენსიო ასაკის ზრდა, რომლის ერთ-ერთ მიზეზად მოსახლეობის დაბერება და სიკვდილიანობის ასაკის ზრდა სახელდება, მაგრამ აქვე უნდა გავიაზროთ ისიც, რომ ამ ქვეყნების ტენდენციას, საქართველო ჯერ სამწუხაროდ ვერ აყვება, ვინაიდან ვერ შევეჯიბრებით ქვეყნებს სადაც სამუშაო ადგილები მრავლადააა, სადაც დასაქმების რეალური პერსპექტივაა, სადაც ადექვატური სახელფასო ანაზღაურებაა, სადაც გამართული ჯანდაცვის პოლიტიკაა, სადაც ადამიანები და მათ შორის ქალები სარგებლობენ დამატებითი და რეალური სოციალური შეღავათებით, თუნდაც დეკრეტული შვებულების პერიოდში, სადაც განსხვავებული საპენსიო სისტემაა. შესაბამისად, სანამ საქართველოში არ მოხდება შრომითი ბაზრისა და სოციალური მდგომარეობის გაუმჯობესება, მანამ საპენსიო ასაკის ზრდის ტენდენციებზე საუბარი ნაადრევია და ამით კიდევ უფრო გართულდება ისედაც არც თუ კარგ მდგომარეობაში მყოფი ჩვენი პენსიონრების მდგომარეობა. შესაბამისად, იმ შემთხვევაში თუ საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ სახელმწიფო პენსიის შესახებ საქართველოს კანონის მე-5 მუხლის პირველი პუნქტი ანტიკონსტიტუციურად იქნება მიჩნეული, საპენსიო ასაკად უნდა განისაზღვროს ყველასათვის 60 წელი და არა 65, რომ არ მოხდეს საპენსიო ასაკის გაზრდა. ამ მიმართულებით ვფიქრობთ, რომ საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილებაში, სარჩელის დაკმაყოფილების შემთხვევაში, ასევე უნდა იქნას რეკომენდაცია გაცემული საკანონმდებლო ორგანოს მიმართ, რომ საპენსიო ასაკის განსაზღვრისას იმსჯელოს სწორედ 60 წელზე და არა მის ზრდაზე. აქვეა ყურადღება გასამახვილებელი ასევე იმ ტენდენციაზე, რომელიც საპენსიო ასაკის გათანაბრებისკენ არის მიმართული  მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყანაში.
12. საპენსიო ასაკის ზრდასა და მასთან მიმართებით ასაკობრივი კუთხით დისკრიმინაციაზეა საუბარი, როგორც უკვე ვთქვით ევროკომისიის 2012 წლის სარეკომენდაციო დოკუმენტშიც, კერძოდ აღნიშნულ დოკუმენტში მითითებულია, რომ საპენსიო ასაკის ზრდასთან დაკავშირებული რეფორმის წარმატება დამოკიდებულია ხანდაზმული ქალებისა და ქაცების საუკეთესო შესაძლებლობებზე, დარჩნენ სამუშაო ბაზარზე. ეს მოიცავს ორგანიზაციებისა და სამუშაო ადგილების ადაპტაციას, მთელი ცხოვრების მანძილზე სწავლების ხელშეწყობას, ეკონომიკურად ეფექტურ სტრატეგიას, რომელიც მიზნად ისახავს სამუშაო და პირადი თუ ოჯახური ცხოვრების თავსებადობას. ზომებს, რომელიც მიმართულია ჯანმრთელი სიბერისკენ და ბრძოლას მიმართულს გენდერული უთანასწორობისა და ასაკობრივი დისკრიმინაციისკენ. ანგარიშის მოცემული აბზაცის ანალიზიდან ნათლად ჩანს, რომ პირველ რიგში - როგორც ავღნიშნეთ, საქართველოს ქვეყანა მზად არ არის აყვეს ევროპულ ნაბიჯებს საპენსიო ასაკის ზრდასთან მიმართებით და მოახდინოს საპენსიო ასაკის გაზრდა, ხოლო მეორეს მხრივ ანგარიში პირდაპირ უსვამს ხაზს, რომ საპენსიო ასაკში სხვაობა ქალსა და მამაკაცს შორის წარმოადგენს უთანასწორობასა და დისკრიმინაციას და რომ აღნიშნული უთანასწორობისა და დისკრიმინაციის აღმოსაფხვრელად საჭიროა ბრძოლა. აღნიშნული უთანასწორობის აღმოფხვრის მიზანს ემსახურება სწორედ წინამდებარე კონსტიტუციური სარჩელიც.
13. ყოველივე ზემოთქმულის გათვალისწინებით, მიგვაჩნია, რომ დარღვეულია კონსტიტუციით გარანტირებული კანონის წინაშე თანასწორობის უფლება და სახეზე გვაქვს დისკრიმინაცია, საპენსიო ასაკთან მიმართებით ერთგვაროვანი შემთხვევები არის განსხვავებულად განხილული და დარეგულირებული, არსებული განსხვავება კი ვერ და არ ამართლებს მათდამი განსხვავებულ მოპყრობას. სადავო ნორმის შინაარსი არ ემსახურება ლეგიტიმურ მიზანს და თვითნებური ხასიათის მატარებელია, რომელიც არ ეფუძნება სამართლებრივი თუ მეცნიერული/გენეტიკური კვლევების შედეგებს. სადავო ნორმის მიერ დაშვებული დისკრიმინაცია ვერ ჯდება კანონიერ საფუძველში, აღნიშნული დაშვებით გადარჩენილი სიკეთე არ აღემატება შელახულ სიკეთეს, არც სახელმწიფოს მხრიდან არსებობს განსხვავებული მოპყრობის გონივრული და სამართლიანი საფუძვლის მყარი და არგუმენტირებული დასაბუთება. შესაბამისად, სადავო ნორმა მიჩნეულ უნდა იქნას კონსტიტუციის მე-14 მუხლთან შეუთავსებლად და გამოცხადდეს ძალადაკარგულად.