თქვენ არ ეცნობით კონსტიტუციური სარჩელის/წარდგინების სრულ ვერსიას. სრული ვერსიის სანახავად, გთხოვთ, ვერტიკალური მენიუდან ჩამოტვირთოთ მიმაგრებული დოკუმენტი

1. სადავო ნორმატიული აქტ(ებ)ი

ა. იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს 2009 წლის 9 ოქტომბრის № 1/308 გადაწყვეტილება „მოსამართლეობის კანდიდატების შერჩევის წესის დამტკიცების შესახებ“

2. სასარჩელო მოთხოვნა

3. საკონსტიტუციო სასამართლოსათვის მიმართვის სამართლებრივი საფუძვლები

საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველი პუნქტი და 89-ე მუხლის პირველი პუნქტის ვ) ქვეპუნქტი. „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-19 მუხლის ე) ქვეპუნქტი და 39-ე მუხლის პირველი პუნქტის ა) ქვეპუნქტი. „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-15 და მე-16 მუხლები

4. განმარტებები სადავო ნორმ(ებ)ის არსებითად განსახილველად მიღებასთან დაკავშირებით

არ არსებობს სარჩელის საკონსტიტუციო სასამართლოში არსებითად განსახილველად არ მიღების საფუძველი, ვინაიდან:

ა) კონსტიტუციური სარჩელი ფორმით და შინაარსით შეესაბამება „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-16 მუხლით დადგენილ მოთხოვნებს

ბ) სარჩელი შეტანილია უფლებამოსილი სუბიექტის მიერ

მიგვაჩნია, რომ ნებისმიერი მოქალაქე უფლებამოსილია შეიტანოს სარჩელი სადავო ნორმის არაკონსტიტუციურად ცნობის მოთხოვნით, ვინაიდან იგი არღვევს კონსტიტუციის 24-ე და 41-ე მუხლებით გარანტირებულ უფლებებს.

24-ე მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად, „ყოველ ადამიანს აქვს უფლება თავისუფლად მიიღოს და გაავრცელოს ინფორმაცია , გამოთქვას და გაავრცელოს თავისი აზრი ზეპირად , წერილობით ან სხვაგვარი საშუალებით.“. ხოლო 41-ე მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად, „საქართველოს ყოველ მოქალაქეს უფლება აქვს კანონით დადგენილი წესით გაეცნოს სახელმწიფო დაწესებულებებში მასზე არსებულ ინფორმაციას , აგრეთვე იქ არსებულ ოფიციალურ დოკუმენტებს , თუ ისინი არ შეიცავენ სახელმწიფო , პროფესიულ ან კომერციულ საიდუმლოებას.“

ზემოაღნიშნული უფლებები საქართველოს კონსტიტუციის 45-ე მუხლის შესაბამისად, ვრცელდება როგორც ფიზიკურ ისე იურიდიულ პირებზე. „საქართველოს დემოკრატიული ინიციატივა“ საწესდებო მიზნებიდან გამომდინარე, კოალიცია „დამოუკიდებელი და მოუკერძოებელი მართლმსაჯულებისთვის“ შემავალ ორგანიზაციებთან ერთად ახორციელებს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს სხდომების მონიტორინგს. დახურული სხდომის პირობებში მონიტორინგის განმახორციელებელ ორგანიზაციებს, ისევე როგორც ნებისმიერ დაინტერესებულ პირს ერთმევა შესაძლებლობა, მიიღოს ინფორმაცია კოლეგიური ორგანოს სხდომის მიმდინარეობის და განხილული საკითხების შესახებ. ამდენად, სადავო ნორმა ზღუდავს მონიტორინგის განმახორციელებელი ორგანიზაციების კონსტიტუციურ უფლებებს.

სამწუხაროდ, საკონსტიტუციო სასამართლოს აქამდე არ ჰქონია იმის შესაძლებლობა, რომ ემსჯელა ხელისუფლების ორგანოს მიერ ჩატარებული/ჩასატარებელი სხდომის ღიაობაზე, როგორც საქართველოს კონსტიტუციით დაცულ ინფორმაციის მიღების ფორმაზე. თუმცა გასათვალისწინებელია შემდეგი გარემოებები:

ერთი შეხედვით საქართველოს კონსტიტუციის 41-ე მუხლის პირველი პუნქტი იცავს მხოლოდ სახელმწიფო დაწესებულებებში არსებულ ოფიციალურ დოკუმენტებს და არა თავად ამ ინფორმაციის შექმნის პროცესს (ამ შემთხვევაში სხდომის ღიაობას), თუმცა საკონსტიტუციო სასამართლო თავის გადაწყვეტილებებში (41-ე მუხლთან მიმართებით) ხშირად უთითებს ხოლმე, რომ „41-ე მუხლის პირველი პუნქტის ყურადღების ცენტრშია სუბიექტი, რომელიც დაინტერესებულია ინფორმაციის მიღებით ოფიციალური წყაროებიდან“[1] „სახელმწიფო დაწესებულებაში არსებული ინფორმაციის გაცნობა ინფორმაციული თვითგამორკვევისა და პირის თავისუფალი განვითარების უფლების მნიშვნელოვანი პირობაა“[2]- აღნიშნავს სასამართლო. სასამართლო ამ უფლებას ღია მმართველობის განხორციელებას უკავშირებს. მართალია სასამრთლო ყველა ამ საქმეში ოფიციალურ დოკუმენტებზე საუბრობდა და არა თავად ინფორმაციის შექმნის პროცესზე (სხდომის ღიაობაზე), თუმცა ლოგიკური იქნება, თუკი 41-ე მუხლის პირველი პუნქტის მიზნებიდან გამომდინარე, სასამართლო ასეთ შემთხვევებსაც სწორედ 41-ე მუხლში დაინახავს. ვინაიდან ამ შემთხვევაშიც საუბარია სახელმწიფო სტრუქტურის (იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს) ღიაობაზე და იქ არსებულ ინფორმაციასთან წვდომაზე, რაც ხელს უწყობს სახელმწიფო დაწესებულებების ანგარიშვალდებულების ამაღლებასა და საქმიანობის ეფექტიანობის ზრდას. 41-ე მუხლით დაცული ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის უფლება, სწორედ სახელმწიფო დაწესებულებებს მიემართება (საკამათო არაა ის, რომ იუსტიციის უმაღლესი საბჭო წარმოადგენს ხელისუფლების ერთ-ერთ მნიშვნელოვან ორგანოს და შესაბამისად სახელმწიფო დაწესებულებას).

რაც შეეხება კონსტიტუციის 24-ე მუხლს, იგი მეტწილად დაკავშირებულია ინფორმაციის გავრცელებაზე და მიღებაზე საყოველთაოდ ხელმისაწვდომი წყაროებიდან, ინფორმაციის მატარებლიდან, რომლებიც გამოსადეგია ინფორმაციის მოპოვებისა და გავრცელებისათვის.“[3] ამავდროულად სასამართლოს შეფასებით სახელმწიფო დაწესებულებები არ წარმოადგენენ ამგვარ წყაროებს[4]. მიუხედავად ამისა, არაა გამორიცხული, თავად ინფორმაციის მიღების პროცესი და სხდომის ღიაობა 24-ე მუხლში ამოვიკითხოთ, ვინაიდან სხდომის ღიაობა ამ შემთხვევაში ინფორმაციის მიღებისა და გავრცელების უზრუნველმყოფია.

გ) სარჩელით სადავოდ გამხდარი საკითხი „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის მე-19 მუხლის პირველი პუნქტის ე) ქვეპუნქტის მიხედვით არის საკონსტიტუციო სასამართლოს განსჯადი;

მიგვაჩნია, რომ საბჭოს 2009 წლის 9 ოქტომბრის № 1/308 გადაწყვეტილება ნორმატიული აქტია.

საქართველოს კონსტიტუციის 89-ე მუხლის პირველი პუნქტის ვ) ქვეპუნქტის თანახმად, საკონსტიტუციო სასამართლო „პირის სარჩელის საფუძველზე იხილავს ნორმატიული აქტების კონსტიტუციურობას საქართველოს კონსტიტუციის მეორე თავით აღიარებული ადამიანის ძირითად უფლებებთან და თავისუფლებებთან მიმართებით ;

ამდენად დასასაბუთებელია, ის თუ რამდენად წარმოადგენს იუსტიციის საბჭოს აღნიშნული გადაწყვეტილებები ნორმატულ აქტს.

ნორმატიული აქტების შესახებ საქართველოს კანონში იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს გადაწყვეტილებები საერთოდ არაა მოხსენიებული. ამდენად იგი ამ საკითხს არ არეგულირებს. თუმცა იგი განმარტავს ინდივიდუალური და ნორმატიული აქტების ცნებებს.

აღნიშნული კანონის მე-2 მუხლის მე-3 და მე-4 პუნქტების თანახმად,

„3. ნორმატიული აქტი არის უფლებამოსილი სახელმწიფო ან ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოს (თანამდებობის პირის) მიერ საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით მიღებული (გამოცემული) სამართლებრივი აქტი, რომელიც შეიცავს მისი მუდმივი ან დროებითი და მრავალჯერადი გამოყენების ქცევის ზოგად წესს.

4. ინდივიდუალური სამართლებრივი აქტი ერთჯერადია და უნდა შეესაბამებოდეს ნორმატიულ აქტს. ინდივიდუალური სამართლებრივი აქტი მიიღება (გამოიცემა) მხოლოდ ნორმატიული აქტის საფუძველზე და მის მიერ დადგენილ ფარგლებში.“

აღსანიშნავია, რომ საკონსტიტუციო სასამართლოს ადრეულ საქმეებში მოუწია ემსჯელა, გასაჩივრებული აქტი წარმოადგენდა თუ არა ნორმატიულ აქტს. გასათვალისწინებელია, რომ სასამართლო ასეთ შემთხვევებში ყურადღებას ამახვილებს არამხოლოდ აქტის ფორმაზე და დასახელებაზე, არამედ მის შინაარსზე.

მაგალითად 2003 წლის 10 ივნისის #N2/12/234,235,237,238 განჩინებაში საქმეზე „საქართველოს მოქალაქეების - ირაკლი კერესელიძის, მამედ გერგედავას, მალხაზ დოლიძის და მალხაზ დიასამიძის კონსტიტუციური სარჩელები საქართველოს პრეზიდენტის წინააღმდეგ“ მან აღნიშნა, რომ მიუხედავად იმ ფაქტისა, რომ შეწყალების შესახებ ბრძანებულება ნორმატიულ აქტების რეესტრში იყო გატარებული, იგი საკუთარი შინაარსიდან გამომდინარე მაინც ინდივიდუალური ბუნების იყო. იმის გათვალისწინებით, რომ იმ დროს არსებული კანონმდებლობა არ ადგენდა განსხვავებას ბრძანებულებასა და განკარგულებას შორის და არაფერი იყო ასევე ნათქვამი იმის შესახებ, ბრძანებულება წარმოადგენდა ნორმატიულ თუ ინდივიდუალურ სამართლებრივ აქტს. სასამარლთლომ იხელმძღვანელა „ნორმატიული აქტების შესახებ“ საქართველოს კანონში არსებული განმარტებებით და ამ საქმეში დაადგინა, რომ სადავოდ გამხდარი ბრძანებულება წარმოადგენდა ინდივიდუალურ აქტს, მიუხედავად იმისა, თუ რომელ ორგანოში მოხდა მისი რეგისტრაცია.

აღსანიშნავია, რომ ნორმატიული და ინდივიდუალური სამართლებრივი აქტების შეფასებისას სასამართლო დაეყრდნო “ნორმატიული აქტების შესახებ“ საქართველოს კანონს ასევე 2007 წლის 9 ნოემბრის #1/7/436 განჩინებაში, საქმეზე „შპს ,,კავკასუს ონლაინი" საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის წინააღმდეგ.“ ამ საქმეში სასამართლომ სადავო აქტი, ინდ. აქტად ჩათვალა, სწორედ იმ მიზეზით, რომ იგი ეხებოდა პირთა განსაზღვრულ, ვიწრო წრეს და აწესრიგებდა დავის კონკრეტულს შემთხვევას და იგი არ შეიძლებოდა გავრცელებულიყო სხვა, ანალოგიურ შემთხვევებზე.

მოცემულ შემთხვევაში, (მსგავსად 2003 წლის 10 ივნისის განჩინებისა) საკანონმდებლო ხარვეზს წარმოადგენს ის, რომ კანონმდებლობა არ განსაზღვრავს ნათლად იმას, თუ რომელ სამართლებრივ აქტს განეკუთვნება იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს გადაწყვეტილებები. ამ შემთხვევაშიც მნიშვნელოვანია სასამართლომ ყურადღება არა აქტის ფორმაზე, არამედ მის შინაარსზე გაამახვილოს. ეს უკანასკნელი კი ცალსახად ნორმატიულია, ვინაიდან იგი მრავალჯერადი გამოყენებისაა. 2007 წლის 9 ნოემბრის განჩინებისგან განსხვავებით საბჭოს მიერ სხდომის ჩატარების წესი (იყოს ღია თუ საჯარო) მოსამართლეთა გასაუბრების დროს, მიემართება არა რომელიმე ერთ მოსამართლეს ან ერთ კონკრეტულ სხდომას, რომელიც უნდა ჩატარდეს, არამედ ნებისმიერ ასეთ შემთხვევას.

ამდენად, შესაძლოა ერთი შეხედვით „ნორმატიული აქტების შესახებ“ საქართველოს კანონი ნორმატიული აქტების მიღების (გამოცემის) უფლებამოსილების მქონე ორგანოების ჩამონათვალში არ მიუთითებს იუსტიციის უმაღლეს საბჭოს, თუმცა ეს აუცილებლად არ ნიშნავს იმას, რომ საბჭოს გადაწყვეტილებები არ შეიძლება იყოს ნორმატიული ხასიათის. საბჭოს არ მითითება ამ შემთხვევაში მხოლოდ საკანონმდებლო ხარვეზია (თუმცა აქვე გასათვალისწინებელია ისიც, რომ „ნორმატიული აქტების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-14 მუხლი მიანიშნებს რომ კანონში არებული ჩამონათვალი არაა ამომწურავი. მუხლში მითითებულია, რომ „საქართველოს სხვა ნორმატიული აქტების მიღების (გამოცემის) უფლებამოსილება განისაზღვრება შესაბამისი საკანონმდებლო აქტებით.“ ამ შემთხვევაში შესაბამისი ჩანაწერი სავარაუდოდ უნდა არსებობდეს „საერთო სასამართლოების შესახებ“ ორგანული კანონში. თუმცა ორგანული კანონის 49-ე მუხლის მე-2 პუნქტში მითითებულია მხოლოდ ის, რომ „საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს საქმიანობის წესი განისაზღვრება რეგლამენტით, რომელსაც ამტკიცებს საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭო სრული შემადგენლობის 2/3-ის უმრავლესობით.“) და ამ შემთხვევაში გადამწყვეტი მნიშვნელობა გადაწყვეტილების შინაარსობრივ მხარეს უნდა მიენიჭოს, რომელიც როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, ნორმატიულია.

დ) სარჩელში მითითებული არცერთი სადავო საკითხი ჯერჯერობით არ არის გადაწყვეტილი საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ;

ე) სადავო საკითხი შეეხება საქართველოს კონსტიტუციის 24-ე და 41-ე მუხლებით გათვალისწინებულ საკითხებს

ვ) კანონმდებლობა კონკრეტულ შემთხვევაში არ ითვალისწინებს ხანდაზმულობის ვადას სარჩელის წარსადგენად ;

ზ) სადავო აქტი ნორმატიული აქტია და მის კონსტიტუციურობაზე სრულფასოვანი მსჯელობა შესაძლებელია ნორმატიული აქტების იერარქიაში მასზე მაღლა მდგომი იმ ნორმატიული აქტის კონსტიტუციურობაზე მსჯელობის გარეშე, რომელიც კონსტიტუციური სარჩელით გასაჩივრებული არ არის

[1] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2008 წლის 30 ოქტომბრის N2/3/406,408 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს სახალხო დამცველი და საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-13; 2017 წლის 27 მარტის №1/4/757 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე გიორგი კრავეიშვილი საქართველოს მთავრობის წინააღმდეგ“ II-2

[2] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2006 წლის 14 ივლისის N2/3/364 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია და მოქალაქე რუსუდან ტაბატაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“

[3] #2/2-398 - II,14

[4] 2008 წლის 30 ოქტომბრის #2/3/406,408 გადაწყვეტლება II-11

5. მოთხოვნის არსი და დასაბუთება

სადავო ნორმის წინააღმდეგობა კონსტიტუციის 41-ე მუხლის პირველ პუნქტთან

ა) უფლების მნიშვნელობა, დაცული სფერო

ინფორმაციის თავისუფლება ერთ-ერთი იმ სიკეთეგანია, რომლის გარეშეც წარმოუდგენელია თანამედროვე დემოკრატიული სახელმწიფოს არსებობა. საქართველოს კონსტიტუციამ ამ უფლებას რამდენიმე მუხლში მიუჩინა საპატიო ადგილი და დაადგინა, რომ ნებისმიერ ადამიანს უნდა ჰქონდეს ნებისმიერი წყაროდან ინფორმაციის მოპოვების, მიღების, გაცნობისა თუ გავრცელების უფლება.

,,ინფორმაციის თავისუფლებას საქართველოს კონსტიტუცია გამორჩეულ ადგილს ანიჭებს და დიდ ყურადღებას უთმობს ... ინფორმაციის თავისუფლების გარეშე წარმოუდგენელია აზრის თავისუფლებისა და თავისუფალი საზოგადოებისათვის დამახასიათებელი სასიცოცხლო დისკუსიისა და აზრთა ჭიდილის პროცესის უზრუნველყოფა. აზრის ჩამოყალიბებისათვის აუცილებელია, რომ მოპოვებულ იქნეს ინფორმაცია, ინფორმაციის გავრცელების თავისუფლება კი უზრუნველყოფს, რომ აზრი მივიდეს ავტორიდან ადრესატამდე. გარდა საზოგადოებრივი დატვირთვისა, ინფორმაციის თავისუფლებას დიდი მნიშვნელობა აქვს ცალკეული ინდივიდის პიროვნული და ინტელექტუალური განვითარებისათვის...“[1]- აღნიშნავს საკონსტიტუციო სასამართლო.

საქართველოს კონსტიტუციის 41-ე მუხლის პირველი პუნქტი ერთ-ერთი ასეთ ნორმათაგანია, რომელიც საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ ჩამოყალიბებული პრაქტიკის თანახმად, ინფორმაციის თავისუფლების ერთ კონკრეტულ ასპექტს იცავს- ოფიციალური წყაროებიდან ინფორმაციის მიღების უფლებას.[2]

„აღნიშნული უფლება გულისხმობს სახელმწიფოს ვალდებულებას, შექმნას შესაბამისი გარანტიები, რათა შესაძლებელი გახადოს საჯარო საკითხებთან დაკავშირებით მოქალაქის ინფორმირებულობა. სახელმწიფოს ოფიციალურ დოკუმენტებზე ხელმისაწვდომობა დაინტერესებულ პირს შესაძლებლობას აძლევს, გამოიკვლიოს მისთვის საინტერესო საჯარო მნიშვნელობის საკითხები, დასვას კითხვები, განიხილოს, რამდენად ადეკვატურად ხორციელდება საჯარო ფუნქციები და თავად იყოს საზოგადოებრივი მნიშვნელობის მქონე გადაწყვეტილებების მიღებისა და იმპლემენტაციის პროცესის აქტიური მონაწილე. ინფორმაციის ღიაობა ხელს უწყობს სახელმწიფო დაწესებულებების ანგარიშვალდებულების ამაღლებასა და საქმიანობის ეფექტიანობის ზრდას. ღია მმართველობის პირობებში სახელმწიფო ორგანოებს/თანამდებობის პირებს აქვთ მოლოდინი, რომ შესაძლოა, მათი საქმიანობა გადამოწმდეს ნებისმიერი დაინტერესებული პირის მიერ და გადაცდომების აღმოჩენის შემთხვევაში დაექვემდებარონ როგორც სამართლებრივ, ისე პოლიტიკურ პასუხისმგებლობას. შესაბამისად, სახელმწიფო დაწესებულებებში დაცული საჯარო ინფორმაციის ღიაობა წარმოადგენს სახელმწიფო ორგანოების საქმიანობაზე ეფექტიანი საზოგადოებრივი კონტროლის მნიშვნელოვან წინაპირობას. ღია მმართველობა არსებითად მნიშვნელოვანია დემოკრატიულ საზოგადოებაში სახელმწიფო დაწესებულებებსა და მოქალაქეებს შორის ნდობის განსამტკიცებლად, სამართალდარღვევების (მაგალითად, კორუფცია, ნეპოტიზმი, საბიუჯეტო სახსრების არამიზნობრივი ხარჯვა) პრევენციისა და არსებული დარღვევების დროულად გამოსავლენად.“[3]

ზემოთ უკვე ვახსენეთ, რომ იუსტიციის უმაღლეს საბჭო და მასში წარმოებული ინფორმაცია წარმოადგენს სწორედ ასეთ ოფიციალურ წყაროს, რომელიც ექცევა 41-ე მუხლის პირველი პუნქტით დაცულ სფეროში (კონსტიტუციის 41-ე მუხლის მიზნებისათვის, „სახელმწიფო დაწესებულებად“, როგორც წესი, მიიჩნევა საჯარო ხელისუფლების განმახორციელებელი ორგანიზაციული წარმონაქმნები[4]) მიუხედავად იმისა, რომ ნორმაში სიტყვიერად საუბარია მხოლოდ ოფიციალურ „დოკუმენტებზე“ (ანუ უკვე შექმნილ ინფორმაციაზე) ამ შემთხვევაში ამოსავალ წერტილს ნორმის მიზანი წარმოადგენს, რომელიც უპირველეს ყოვლისა ოფიციალურ დაწესებულებებიდან ინფორმაციის მიღების შესაძლებლობას იცავს. ეს უკანასკნელი კი თავის თავში შეიძლება მოიცავდეს არამხოლოდ უკვე დამუშავებულ ინფორმაციას, რომელიც დოკუმენტის სახით ინახება სახელმწიფო დაწესებულებაში, არამედ თავად ამ ინფორმაციის შექმნის პროცესსაც. საკონსტიტუციო სასამართლოს განმარტებით, „სახელმწიფოს ოფიციალურ დოკუმენტებში დაცულ ინფორმაციაზე ხელმისაწვდომობის უფლება უზრუნველყოფს მოქალაქეთა ეფექტურ მონაწილეობას ხელისუფლების განხორციელების პროცესში, რაც წარმოადგენს დემოკრატიული და სამართლებრივი სახელმწიფოს პრინციპის უმთავრეს მოთხოვნას.“[5]

შეუძლებელია ჩვენ ვისაუბროთ ინფორმაციის მიღების თავისუფლებაზე ისე, რომ მასში არ მოვიაზროთ ინფორმაციის მიღების პირველწყაროც- მისი შექმნის პროცესი. კონსტიტუციის მიერ ინფორმაციის თავისუფლების გარანტიების დონესთან და ზოგადად კონსტიტუციის სულისკვეთებასთან იქნება შეუსაბამო, თუკი ჩვენ ინფორმაციის მიღების ამ ნაწილს კონსტიტუციური გარანტიების მიღმა დავტოვებთ. ინფორმაციის მიღების აღნიშნულმა გზამ კი დაცვა სწორედ 41-ე მუხლის პირველ პუნქტში უნდა ჰპოვოს.

მოცემულ შემთხვევაში იუსტიციის უმაღლესი საბჭო სადავო ნორმის საფუძველზე დახურულ სხდომაზე ატარებს გასაუბრებას მოსამართლეობის კანდიდატებთან. ამდენად, საკითხით დაინტერესებულ პირებს ერთმევათ შესაძლებლობა დაესწრონ ამ პროცესს და მიიღონ ინფორმაცია იმის შესახებ თუ მოსამართლეობის თითოეული კანდიდატი როგორ წარსდგა საბჭოს წინაშე, რა კითხვები ჰქონდათ საბჭოს წევრებს მათ მიმართ და ა.შ. აღნიშნულ სხდომაზე იქმნება ოფიციალური ინფორმაცია-მოსამართლეთა კანდიდატებთან გასაუბრების შედეგები, რომელიც თავის მხრივ ასევე არ არის ხელმისაწვდომი სხვა პირებისათვის. (საკონსტიტუციო სასამართლომ ერთ-ერთ გადაწყვეტილებაში აღნიშნა, რომ ვინაიდან სამეცნიერო ფონდი საქართველოს კონსტიტუციის 41-ე მუხლის მიზნებისათვის წარმოადგენდა სახელმწიფოს დაწესებულებას, „იქ თავმოყრილი ნებისმიერი ფორმის ინფორმაციის სრული სპექტრი შეიძლება განხილულიყო, როგორც „ოფიციალურ ჩანაწერებში არსებული ინფორმაცია“[6]) ამდენად, ადგილი აქვს კონსტიტუციის 41-ე მუხლის პირველ პუნქტში ჩარევას- მესამე პირებს არ მიუწვდებათ ხელი ოფიციალურ ინფორმაციაზე.

ბ) ფორმალური მოთხოვნების დარღვევა

საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ ერთ-ერთ საქმეში განმარტა: „საქართველოს კონსტიტუციის 41-ე მუხლის პირველი პუნქტი განამტკიცებს სახელმწიფო დაწესებულებებში არსებული ოფიციალურ დოკუმენტების „კანონით დადგენილი წესით“ გაცნობის უფლებას. აღნიშნულიდან გამომდინარე, საქართველოს კონსტიტუცია ადგენს სახელმწიფო დაწესებულებების ოფიციალურ დოკუმენტებში არსებული ინფორმაციის ხელმისაწვდომობასთან დაკავშირებული საკითხების კანონით მოწესრიგების ფორმალურ მოთხოვნას. კონსტიტუციით გათვალისწინებული კანონით მოწესრიგების ფორმალური მოთხოვნა დაკმაყოფილებულია, როდესაც (1) საკითხი უშუალოდ მოწესრიგებულია კანონით; ან (2) კანონმდებელმა კანონით მოახდინა საკითხის მოწესრიგების უფლებამოსილების დელეგირება სხვა კომპეტენტურ ორგანოზე.“[7] ამდენად, კონსტიტუციის ამ ჩანაწერის თანახმად ოფიციალური ინფორმაციის გაცნობასთან დაკავშირებით კონკრეტული წესებისა თუ პირობების დამდგენი ლეგიტიმური ორგანო პირველ რიგში საქართველოს პარლამენტია. თუმცა საკონსტიტუციო სასამართლო დასაშვებად მიიჩნევს საკითხის დელეგირების უფლებამოსილებასაც კომპეტენტურ ორგანოზე (რომელის თავის მხრივ კანონით უნდა იყოს განსაზღვრული), იმ პირობით, რომ დელეგირებული უფლებამოსილების განმახორციელებელი ორგანოს მიხედულების ფარგლები შეზღუდულია ადამიანის უფლებებითა და კონსტიტუციური პრინციპებით.[8]

აღნიშნულ საქმეში სადავოდ იყო გამხდარი „ფუნდამენტური კვლევებისათვის სახელმწიფო სამეცნიერო გრანტების შესახებ“ საქართველოს მთავრობის 2011 წლის 16 თებერვლის №84 დადგენილება (დადგენილების მე-9 მუხლის მე-4 პუნქტი). დადგენილების მე-9 მუხლი ადგენს წარდგენილი პროექტების ექსპერტთა მეშვეობით შეფასების წესებსა და პირობებს. ხოლო ამავე მუხლის მე-4 პუნქტის შესაბამისად, დამოუკიდებელ ექსპერტთა ვინაობა კონფიდენციალური იყო. ამდენად, სასამართლოს უნდა დაედგინა, საქართველოს მთავრობის უფლებამოსილება, მოაწესრიგოს, მთავრობის N84 დადგენილებაში აღნიშნული სადავო საკითხი წარმოადგენდა თუ არა კანონმდებლის მიერ კანონით დადგენილი წესით დელეგირებულ რეგულაციას. სასამართლომ დადასკვნა, რომ „არც ერთი საკანონმდებლო აქტი არ გადასცემს საქართველოს მთავრობას სადავო ნორმით გათვალისწინებული დამოუკიდებელი ექსპერტების ვინაობის კონფიდენციალურობის დადგენისა და მითითებული საჯარო ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის შეზღუდვის საკითხის მოწესრიგების უფლებამოსილებას.“[9]

მოცემულ შემთხვევაში სადავო რეგულაცია მოწესრიგებულია იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს გადაწყვეტილებით, რომელიც არ წარმოადგენს საკანონმდებლო აქტს. ამდენად, შესაფასებელია, აქვს თუ არა მას კანონის საფუძველზე მინიჭებული (დელეგირებული) უფლებამოსილება, მოაწესრიგოს აღნიშნული საკითხი.

აღნიშნული კომპეტენციის მინიჭების საფუძვლად უპირველეს ყოვლისა შეიძლება განვიხილოთ „საერთო სასამართლოების შესახებ“ საქართველოს კანონი. ამ კანონის 49-ე მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად, „საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს საქმიანობის წესი განისაზღვრება რეგლამენტით, რომელსაც ამტკიცებს საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭო სრული შემადგენლობის 2/3-ის უმრავლესობით.“ ამავდროულად, კანონის 35-ე მუხლი აწესრიგებს მოსამართლის თანამდებობის დაკავების წესს, რომლის მე-16 პუნქტში აღნიშნულია, რომ „კონკურსის ჩატარების პირობებს, აგრეთვე მოსამართლეობის კანდიდატის შესახებ ინფორმაციის მოძიებისას გამოსაყენებელ რეკომენდაციის სტანდარტულ ფორმასა და სპეციალურ კითხვარს ამტკიცებს საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭო.“ საყურადღებოა ასევე „საერთო სასამართლოების შესახებ“ საქართველოს კანონის 47-ე მუხლის პირველი პუნქტი, რომელიც ადგენს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს ზოგად კომპეტენციებს/ფუნქციებს (და მათ შორის იხსენიებს მოსამართლეთა თანამდებობაზე დანიშვნას როგორც საბჭოს ერთ-ერთ ამოცანას).

მართალია, აღნიშნული ჩანაწერები იუსტიციის უმაღლეს საბჭოს აძლევს საფუძველს, საკუთარი აქტებით მოაწესრიგოს გარკვეული საკითხები, თუმცა იგი არ მიემართება უშუალოდ საჯარო ინფორმაციაზე ხელმისაწვდომობის შეზღუდვის კომპეტენციას. კონკურსის პირობების დადგენა (ანდა ზოგადად მოსამართლეთა თანამდებობაზე დანიშვნა) აუცილებლად არ ნიშნავს იმას, რომ იუსტიციის უმაღლეს საბჭოს კანონით მიენიჭა უფლებამოსილება, შეზღუდოს ოფიციალურ ინფორმაციაზე ხელმისაწვდომობა და დახუროს სხდომა.

ამავდროულად გასათვალისწინებელია ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 32-ე მუხლის ჩანაწერი, რომელიც სხდომათა საჯაროობას განამტკიცებს. „თითოეული კოლეგიური საჯარო დაწესებულება ვალდებულია ღიად და საჯაროდ წარმართოს თავისი სხდომები, გარდა ამ კოდექსის 28-ე მუხლით გათვალისწინებული შემთხვევებისა.“ - აღნიშნულია მუხლში. ხაზგასასმელია, რომ კოდექსის მე-3 მუხლის მე-2 პუნქტის ჩანაწერის შესაბამისად, იუსტიციის უმაღლეს საბჭოზე ვრცელდება კოდექსის მე-3 თავი (მათ შორის 32-ე მუხლი), რომელიც სწორედ ინფორმაციის თავისუფლებას ეხება.

ამდენად კანონმდებლობის სისტემური ანალიზი ცხადჰყოფს, რომ არ მომხდარა პარლამენტის მიერ აღნიშნული საკითხის მოწესრიგების თაობაზე უფლებამოსილების იუსტიციის საბჭოსთვის კანონით დადგენილი წესით დელეგირება, შესაბამისად სადავო ნორმა არ აკმაყოფილებს საქართველოს კონსტიტუციის 41-ე მუხლის პირველი პუნქტით დადგენილ ფორმალურ კრიტერიუმებს უფლების შეზღუდვის კანონით დადგენილი აუცილებლობის თაობაზე და არის არაკონსტიტუციური.

გ) შეზღუდვის საფუძვლები

იმ შემთხვევაშიც კი, თუკი სასამართლო ჩათვლის რომ ფორმალური კრიტერიუმები დაკმაყოფილებულია, სადავო ნორმა არაკონსტიტუციურია, ვინაიდან იგი წარმოადგენს არაპროპორციულ ჩარევას უფლებაში.

ხაზგასასმელია, რომ ,,ინფორმაციის თავისუფლება არ არის აბსოლუტურად დაცული სიკეთე. განსაკუთრებით ეს შეეხება იმ ინფორმაციის მიღების უფლებას, რომელიც თავმოყრილი არის სახელმწიფო დაწესებულებებში.“[10] სასამართლო კონსტიტუციის 41-ე მუხლის პირველ პუნქტს გამოხატვის თავისუფლების სპეციალურ შემთხვევად განიხილავს. აღსანიშნავია, რომ ვინაიდან აღნიშნული ნორმა არ შეიცავს შეზღუდვის გამოკვეთილ საფუძვლებს, სასამართლომ რამდენიმე გადაწყვეტილებაში სადავო ნორმის/ნორმების კონსტიტუციურობის შესაფასებლად სწორედ კონსტიტუციის 24-ე მუხლის მე-4 პუნქტით განსაზღვრული შეზღუდვის საფუძვლები გამოიყენა.[11]

თავისმხრივ კონსტიტუციის 24-ე მუხლის მე-4 პუნქტი ადგენს: „ამ მუხლის პირველ და მეორე პუნქტებში ჩამოთვლილ უფლებათა განხორციელება შესაძლებელია კანონით შეიზღუდოს ისეთი პირობებით, რომლებიც აუცილებელია დემოკრატიულ საზოგადოებაში სახელმწიფო უშიშროების, ტერიტორიული მთლიანობის ან საზოგადოებრივი უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად, დანაშაულის თავიდან ასაცილებლად, სხვათა უფლებებისა და ღირსების დასაცავად, კონფიდენციალურად აღიარებული ინფორმაციის გამჟღავნების თავიდან ასაცილებლად ან სასამართლოს დამოუკიდებლობისა და მიუკერძოებლობის უზრუნველსაყოფად.“

ამავდროულად, კონსტიტიციის 41-ე მუხლის პირველ პუნქტში გვაქვს სპეციფიური ჩანაწერი, რომელიც მიემართება სახელმწიფო, პროფესიულ ანდა კომერციულ საიდუმლოებას. აღნიშნულ ასპექტებთან მიმართებით კონსტიტუცია აწესებს გამონაკლის და ადგენს, რომ ოფიციალურ დოკუმენტებში არსებული ინფორმაციის გაცნობის უფლება არ ვრცელდება ამ სამი ტიპის ინფორმაციაზე.

მოცემულ შემთხვევაში დაწესებული შეზღუდვის ერთადერთი რელევანტური ლეგიტიმური მიზანი შეიძლება იყოს მოსამართლეთა კანდიდატების პერსონალური ინფორმაციის დაცვა. თუმცა ამ შემთხვევაში სხდომის აპრიორი დახურვა, არის არათანაზომიერი ჩარევა, ვინაიდან ბლანკეტურად მიემართება აბსოლუტურად ყველა შემთხვევას და სხდომის ყველა ნაწილს, მიუხედავად იმისა, იგი რაიმე ფორმით არის თუ არა შემხებლობაში მოსამართლეთა კანდიდატის პერსონალურ მონაცემებთან. სწორედ ამიტომ, მიგვაჩნია, რომ ამ შემთხვევაში ინეტერსთა დაბალანსების საუკეთესო საშუალება იქნება ის, თუკი ზოგადი წესის თანახმად სხდომა იქნება საჯარო და დაიხურება მხოლოდ იმ შემთხვევებში (და სხდომის ის ნაწილი), თუკი მოსამართლეობის კანდიდატის პერსონალურ მონაცემებს ეხება საქმე. გასათვალისწინებელია, რომ საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ ჩამოყალიბებული პრაქტიკის თანახმად, ნორმა ვერ დააკმაყოფილებს თანაზომიერების მოთხოვნებს, თუკი იგი არ არის ყველაზე ნაკლებად მზღუდავი საშუალება დასახელებული ლეგიტიმური მიზნის მისაღწევად. ამდენად, მიგვაჩნია, რომ სადავო ნორმა არაკონსტიტუციურია საქართველოს კონსტიტუციის 41-ე მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით.

აქვე აღსანიშნავია ის, თუ რა მნიშვნელობის მქონეა იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს იმ სხდომების ღიაობა, რომელზეც ხდება მოსამართლეობის კანდიდატებთან გასაუბრება. გასათვალისწინებელია, რომ თანამედროვე დემოკრატიულ სახელმწიფოში, სასამართლო ხელისუფლება ყველაზე ნაკლებად დემოკრატიულ შტოს წარმოადგენს, ვინაიდან მისი არჩევა არ ხდება ხალხის მიერ. აღნიშნულ მიდგომას აქვს ერთგვარი გამართლებაც, ვინაიდან სასამართლო ხელისუფლება სწორედ ამ მიზეზით ყველაზე ნაკლებად არის დამოკიდებული საზოგადოებრივ განწყობებსა თუ მოლოდინებზე და უპირველეს ყოვლისა კანონებისა და კონსტიტუციის მოთხოვნების შესაბამისად მოქმედებს. მიუხედავად ამისა, არსებობს ხელისუფლების ამ შტოს არჩევასთან დაკავშირებით დემოკრატიულობის დანაკლისის შევსების საჭიროება. საზოგადოებას უნდა ჰქონდეს გარკვეული ბერკეტი, რათა მინიმუმ დააკვრდეს აღნიშნულ პროცესს, განსაკუთრებით ისეთ ქვეყანაში, სადაც სასამართლო ხელისუფლების მიმართ საკმაოდ მაღალია უნდობლობის დონე. ამდენად, პროცესის გამჭირვალობა სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია როგორც არადემოკრატიულობის ხარისხის შესამცირებლად და პროცესის ინკლუზიურობისათვის, ასევე ეფექტიანი მართლმსაჯულების უზრუნველსაყოფად (საზოგადოებრივი კონტროლის ქვეშ არსებული პროცესი ნებისმიერ შემთხვევაში დადებით გავლენას იქონიებს მართლმსაჯულების სექტორში შესაფერისი პირების დანიშვნაზე და ამდენად მართლმსაჯულების განხორციელების ხარისხის გაუმჯობესებაზე). საჯარო დაწესებულებების ღიაობის მნიშვნელობაზე და ზეგავლენაზე საკონსტიტუციო სასამართლოც უთითებს: „სახელმწიფო დაწესებულებებში დაცული საჯარო ინფორმაციის ღიაობა წარმოადგენს სახელმწიფო ორგანოების საქმიანობაზე ეფექტიანი საზოგადოებრივი კონტროლის მნიშვნელოვან წინაპირობას...ღია მმართველობა არსებითად მნიშვნელოვანია დემოკრატიულ საზოგადოებაში სახელმწიფო დაწესებულებებსა და მოქალაქეებს შორის ნდობის განსამტკიცებლად...“[12]

სადავო ნორმის წინააღმდეგობა კონსტიტუციის 24-ე მუხლის პირველ პუნქტთან

ა) უფლების მნიშნელობა, დაცული სფერო

საქართველოს კონსტიტუციის 24-ე მუხლი, გამოხატვის თავისუფლების სხვა ასპექტებთან ერთად იცავს ინფორმაციის მიღების უფლებასაც. საკონსტიტუციო სასამართლოს თავის გადაწყვეტილებებში არაერთხელ აღუნიშნავს, რომ ,,გამოხატვის თავისუფლება დემოკრატიული საზოგადოების საფუძველია, ამ უფლების სათანადო უზრუნველყოფის გარეშე პრაქტიკულად შეუძლებელია სხვა უფლებების სრულყოფილი რეალიზაცია“[13] ,,...გამოხატვის თავისუფლება წარმოადგენს დემოკრატიული საზოგადოების ერთ–ერთ ძირითად ფუნდამენტს და მისი პროგრესისა და თითოეული ინდივიდის თვითრეალიზაციის ძირითად პირობას. აღნიშნული უფლება შეესაბამება საჯარო ხელისუფლების ვალდებულებას, ხელმისაწვდომი გახადოს საზოგადოებრივი ინტერესის მქონე ინფორმაცია გონივრული შეზღუდვების ფარგლებში.’’[14]

როგორც ზემოთ აღინიშნა, ოფიციალურ წყაროებში დაცული ინფორმაცია საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ ჩამოყალიბებული პრაქტიკის თანახმად, უპირველეს ყოვლისა კონსტიტუციის 41-ე მუხლის პირველ პუნქტს მიემართება. მიუხედავად ამისა, გასათვალისწინებელია საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ ერთ-ერთ გადაწყვეტილებაში გაკეთებული მითითება: „კონსტიტუციის 24-ე მუხლი უზრუნველყოფს არა ინფორმაციის პროაქტიულად მოპოვების უფლებას დაცული წყაროებიდან, არამედ იცავს ინდივიდებს ინფორმაციის თავისუფალი მიმოცვლის დროს ნეგატიური ჩარევისგან. გამოხატვის თავისუფლება ინფორმაციის პროაქტიულად მოთხოვნის უფლებას მხოლოდ იმ შემთხვევაში შეიძლება მოიცავდეს, თუ ინფორმაცია საჯარო მნიშვნელობის არის და არსებითია გამოხატვის თავისუფლებისათვის.“[15] ამდენად, საკონსტიტუციოს სასამართლომ არ გამორიცხა იმის შესაძლებლობა, რომ რიგ შემთხვევებში ინფორმაციის პროაქტიული მოთხოვნა დაცული წყაროებიდან გარანტირებული იყოს კონსტიტუციის 24-ე მუხლითაც (თუკი იგი არის საჯარო მნიშვნელობის და არსებითია გამოხატვის თავისუფლებისათვის).

მოცემულ შემთხვევაში მოსამართლეთა კანდიდატურებთან გასაუბრებაზე დასწრება წარმოადგენს სწორედ ამგვარი მნიშვნელობის მქონე ინფორმაციას, ვინაიდან საზოგადოებას აძლევს შესაძლებლობას უშუალოდ დააკვირდეს სასამართლო ხელისუფლების დაკომპლექტების პროცესს და განახორციელოს ერთგვარი საზოგადოებრივი ზედამხედველობა მასზე. ამდენად აღნიშნული პროცესი არის საჯარო მნიშვნელობის, რომელიც შემხებლობაშია ქვეყანაში მართლმსაჯულების განხორციელბასთან, რასაც თავის მხრივ სასიცოცხლოა სახელმწიფოს გამართულ ფუნქციონირებისათვის. შესაბამისად, მიგვაჩნია, რომ სადავო ნორმით ხდება საქართველოს კონსტიტუციის 24-ე მუხლის პირველი პუნქტით დაცულ უფლებაში ჩარევა.

ბ) შეზღუდვის საფუძვლები

როგორც ზემოთ უკვე აღინიშნა ინფორმაციის თავისუფლება არ წარმოადგენს აბსოლუტურ უფლებას, ამდენად მისი შეზღუდვა დასაშვებია ლეგიტიმური მიზნის არსებობისას, თუკი ამავდროულად დაკმაყოფილებულია თანაზომიერების პრინციპის მოთხოვნები. საქართველოს კონსტიტუციის 24-ე მუხლის მე-4 პუნქტი კი მკაფიოდ ადგენს იმ მიზნებს, რომლის საფუძველზეც შესაძლებელია გამოხატვის თავისუფლების შეზღუდვა.

კონსტიტუციის 41-ე მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით უკვე ვისაუბრეთ იმ სავარაუდო ლეგიტიმურ მიზანზე, რომელიც შესაძლოა საფუძვლად ედოს სადავო ნორმით დაწესებულ შეზღუდვას, თუმცა ამ შემთხვევაშიც, სადავო ნორმა პრობლემურია თანაზომიერების ნაწილში და ვერ გადის პროპორციულობის ტესტს იმის გამო, რომ იგი არის ბლანკეტური და ზღუდავს კონსტიტუციური უფლებით სარგებლობას იმაზე მეტად, ვიდრე ეს საჭიროა ლეგიტიმური მიზნის მისაღწევად.

შესაბამისად, სადავო ნორმა წინააღმდეგობაში მოდის საქართველოს კონსტიტუციის 24-ე მუხლის პირველ პუნქტთანაც.

[1] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2008 წლის 30 ოქტომბერის #2/3/406,408 გადაწყვეტილება, II.პ.10;

[2] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2008 წლის 30 ოქტომბერის #2/3/406,408 გადაწყვეტილება საქმეზე საქართველოს სახალხო დამცველი და საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ, II.პ.3;

[3] საკონსტიტუციო სასამართლოს 2017 წლის 27 მარტის №1/4/757 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე გიორგი კრავეიშვილი საქართველოს მთავრობის წინააღმდეგ“ II.პ.5

[4] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2008 წლის 30 ოქტომბრის N2/3/406,408 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს სახალხო დამცველი და საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია პარლამენტის წინააღმდეგ”, II-22; საკონსტიტუციო სასამართლოს 2017 წლის 27 მარტის №1/4/757 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე გიორგი კრავეიშვილი საქართველოს მთავრობის წინააღმდეგ“ II.პ.9

[5] საკონსტიტუციო სასამართლოს 2017 წლის 27 მარტის №1/4/757 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე გიორგი კრავეიშვილი საქართველოს მთავრობის წინააღმდეგ“ II.პ.4

[6] საკონსტიტუციო სასამართლოს 2017 წლის 27 მარტის №1/4/757 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე გიორგი კრავეიშვილი საქართველოს მთავრობის წინააღმდეგ“ II.პ.13; მითითება საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2008 წლის 30 ოქტომბრის N2/3/406,408 გადაწყვეტილებაზე „საქართველოს სახალხო დამცველი და საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-22

[7] საკონსტიტუციო სასამართლოს 2017 წლის 27 მარტის №1/4/757 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე გიორგი კრავეიშვილი საქართველოს მთავრობის წინააღმდეგ“ II.პ.19

[8] საკონსტიტუციო სასამართლოს 2017 წლის 27 მარტის №1/4/757 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე გიორგი კრავეიშვილი საქართველოს მთავრობის წინააღმდეგ“ II.პ.20

[9] საკონსტიტუციო სასამართლოს 2017 წლის 27 მარტის №1/4/757 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე გიორგი კრავეიშვილი საქართველოს მთავრობის წინააღმდეგ“ II.პ.25

[10] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2008 წლის 30 ოქტომბერი #2/3/406,408 გადაწყვეტილება, II.პ.10;

[11] მაგ. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2004 წლის 28 ივნისის #1/3/209,276 გადაწყვეტილება საქმეზე საქართველოს სახალხო დამცველი და საქართველოს მოქალაქე ქეთევან ბახტაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ, II; საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2006 წლის 6 ივნისის # 2/2/359 გადაწყვეტილება,

პ.4;

[12] საკონსტიტუციო სასამართლოს 2017 წლის 27 მარტის №1/4/757 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე გიორგი კრავეიშვილი საქართველოს მთავრობის წინააღმდეგ“ II.პ.5

[13] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2009 წლის 10 ნოემბერის # 1/3/421,422 გადაწყვეტილება საქმეზე საქართველოს მოქალაქეები – გიორგი ყიფიანი და ავთანდილ უნგიაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ, II.პ.6;

[14] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2006 წლის 6 ივნისის #2/2/359 გადაწყვეტილება საქმეზე ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ, პ.1;

[15] საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 8 ოქტომბრის №2/4/532,533 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქეები - ირაკლი ქემოკლიძე და დავით ხარაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“ II.პ.159

6. კონსტიტუციური სარჩელით/წარდგინებით დაყენებული შუამდგომლობები

შუამდგომლობა სადავო ნორმის მოქმედების შეჩერების თაობაზე: არა

შუამდგომლობა პერსონალური მონაცემების დაფარვაზე: არა

შუამდგომლობა მოწმის/ექსპერტის/სპეციალისტის მოწვევაზე: არა

შუამდგომლობა/მოთხოვნა საქმის ზეპირი მოსმენის გარეშე განხილვის თაობაზე: არა

კანონმდებლობით გათვალისწინებული სხვა სახის შუამდგომლობა: არა