პლენუმის შემადგენლობა:

მერაბ ტურავა – სხდომის თავმჯდომარე;

ევა გოცირიძე – წევრი;

ირინე იმერლიშვილი – წევრი;

გიორგი კვერენჩხილაძე – წევრი;

მანანა კობახიძე – წევრი;

ვასილ როინიშვილი – წევრი, მომხსენებელი მოსამართლე;

თეიმურაზ ტუღუში – წევრი;

თამაზ ცაბუტაშვილი – წევრი.

სხდომის მდივანი: დარეჯან ჩალიგავა.

საქმის დასახელება: ნიკანორ მელია საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ.

დავის საგანი: „ნიკანორ მელიასათვის საქართველოს პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შესახებ“ საქართველოს პარლამენტის 2019 წლის 12 დეკემბრის №5544-Iს დადგენილების კონსტიტუციურობა საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტთან მიმართებით.

საქმის განხილვის მონაწილენი: მოსარჩელე – ნიკანორ მელია, მოსარჩელის წარმომადგენლები – გიორგი გოცირიძე, გიორგი კონდახიშვილი და ვასილ ჟიჟიაშვილი; მოპასუხე მხარის, საქართველოს პარლამენტის წარმომადგენლები – ქრისტინე კუპრავა, ბაჩანა სურმავა და გიორგი ჩიფჩიური.

I
აღწერილობითი ნაწილი

1. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2019 წლის 23 დეკემბერს კონსტიტუციური სარჩელით (რეგისტრაციის №1473) მომართა ნიკანორ მელიამ. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარემ 2019 წლის 30 დეკემბერს „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 21² მუხლის პირველ პუნქტზე დაყრდნობით, მიმართა საკონსტიტუციო სასამართლოს პლენუმს დასაბუთებული წინადადებით საქმის პლენუმის მიერ განხილვის შესახებ.

2. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს პლენუმმა 2020 წლის 13 იანვრის №3/1-1/1473 საოქმო ჩანაწერით №1473 კონსტიტუციური სარჩელი მიიღო პლენუმზე განსახილველად. 2020 წლის 27 იანვრის №3/1/1473 საოქმო ჩანაწერით №1473 კონსტიტუციური სარჩელი არსებითად განსახილველად იქნა მიღებული სასარჩელო მოთხოვნის იმ ნაწილში, რომელიც შეეხებოდა „ნიკანორ მელიასათვის საქართველოს პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შესახებ“ საქართველოს პარლამენტის 2019 წლის 12 დეკემბრის №5544-Iს დადგენილების კონსტიტუციურობას საქართველოს კონსტიტუციის 25-ე მუხლის პირველი პუნქტის მე-2 წინადადებასთან და 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტთან მიმართებით. №1473 კონსტიტუციური სარჩელის არსებითი განხილვის სხდომა გაიმართა 2020 წლის 14 თებერვალს.

3. №1473 კონსტიტუციურ სარჩელში საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოსადმი მომართვის სამართლებრივ საფუძვლებად მითითებულია: საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტი და მე-60 მუხლის მე-4 პუნქტის „ზ“ ქვეპუნქტი; „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის მე-19 მუხლის პირველი პუნქტის „ზ“ ქვეპუნქტი, 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტი, 23-ე მუხლის მე-6 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტი და მე-40 მუხლის პირველი პუნქტი.

4. საქართველოს კონსტიტუციის 25-ე მუხლის პირველი პუნქტის მე-2 წინადადების შესაბამისად, „საჯარო სამსახურის პირობები განისაზღვრება კანონით“, ხოლო კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტის მიხედვით, პარლამენტის წევრს უფლებამოსილება ვადამდე შეუწყდება, თუ იგი კანონიერ ძალაში შესული სასამართლოს განაჩენით ცნობილია დამნაშავედ.

5. 2020 წლის 14 თებერვალს №1473 კონსტიტუციური სარჩელის არსებითი განხილვის სხდომაზე მოსარჩელე მხარემ შეამცირა სასარჩელო მოთხოვნა. კერძოდ, მოსარჩელე სადავოდ აღარ ხდის „ნიკანორ მელიასათვის საქართველოს პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შესახებ“ საქართველოს პარლამენტის 2019 წლის 12 დეკემბრის №5544-Iს დადგენილების კონსტიტუციურობას საქართველოს კონსტიტუციის 25-ე მუხლის პირველი პუნქტის მე-2 წინადადებასთან მიმართებით. შესაბამისად, №1473 კონსტიტუციურ სარჩელზე დავის საგანს წარმოადგენს „ნიკანორ მელიასათვის საქართველოს პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შესახებ“ საქართველოს პარლამენტის 2019 წლის 12 დეკემბრის №5544-Iს დადგენილების კონსტიტუციურობა საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტთან მიმართებით.

6. კონსტიტუციური სარჩელის მიხედვით, „ნიკანორ მელიასათვის საქართველოს პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შესახებ“ საქართველოს პარლამენტის 2019 წლის 12 დეკემბრის №5544-Iს დადგენილებით, მოსარჩელე ნიკანორ მელიას პარლამენტის წევრის უფლებამოსილება ვადამდე შეუწყდა 2019 წლის 12 დეკემბერს, თბილისის საქალაქო სასამართლოს 2019 წლის 2 დეკემბრის განაჩენის (საქმე #1/2644-13) საფუძველზე. ხსენებული განაჩენის თანახმად, ნიკანორ მელია ცნობილ იქნა დამნაშავედ საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 332-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული დანაშაულის ჩადენისათვის (სამსახურებრივი უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენება) და სასჯელის სახედ და ზომად განესაზღვრა ჯარიმა 25 000 ლარის ოდენობით. საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 43-ე მუხლის მე-2 ნაწილის საფუძველზე, ნიკანორ მელიას დამატებითი სასჯელის სახით 3 წლის ვადით ჩამოერთვა თანამდებობის დაკავების უფლება. 2012 წლის 28 დეკემბრის „ამნისტიის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-16 მუხლის საფუძველზე, ნიკანორ მელიას მისთვის დანიშნული დამატებითი სასჯელი - თანამდებობის დაკავების უფლების ჩამორთმევა შეუმცირდა ერთი მეოთხედით. საბოლოოდ, ნიკანორ მელიას სასჯელად განესაზღვრა ჯარიმა 25 000 ლარის ოდენობით და 2 წლისა და 3 თვის ვადით ჩამოერთვა თანამდებობის დაკავების უფლება.

7. მოსარჩელე მხარე მიუთითებს, რომ ნიკანორ მელიასათვის პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების ვადაზე ადრე შეწყვეტის საფუძველი გახდა პირველი ინსტანციის სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენი, იმისდა მიუხედავად, რომ მოსარჩელეს ჰქონდა ამ განაჩენის გასაჩივრების შესაძლებლობა სააპელაციო და უზენაეს სასამართლოებში და იგი არ იყო საქმეზე მიღებული საბოლოო გადაწყვეტილება. მოსარჩელის პოზიციით, საქართველოს პარლამენტი დაეყრდნო საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 279-ე მუხლის პირველ ნაწილს, რომლის თანახმადაც, „განაჩენი კანონიერ ძალაში შედის და აღსასრულებლად მიიქცევა სასამართლოს მიერ მისი საჯაროდ გამოცხადებისთანავე“ და მიიჩნია, რომ პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილება კანონიერ ძალაში იყო შესული, თუმცა მოსარჩელე მხარე განმარტავს, რომ პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტის მიზნებისათვის, პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილება არ უნდა იქნეს მიჩნეული კანონიერ ძალაში შესულად.

8. მოსარჩელე აღნიშნავს, რომ პირველი ინსტანციის სასამართლომ ფაქტების შეფასებისას შესაძლოა დაუშვას შეცდომა და მიიღოს არასწორი გადაწყვეტილება. ამ რისკის თავიდან ასაცილებლად კი არსებობს ამ განაჩენის გასაჩივრების მექანიზმი, რათა არ მოხდეს პირის უსაფუძვლო მსჯავრდება. ამასთან, მოსარჩელის მითითებით, კონსტიტუციის მოთხოვნაა, რომ გასაჩივრება იყოს ეფექტური და იძლეოდეს უფლების დაცვის რეალურ შესაძლებლობას. მოსარჩელე მხარე განმარტავს, რომ მოქმედი კანონმდებლობის თანახმად, იმ შემთხვევაშიც კი, თუ ზემდგომი ინსტანციის სასამართლოში მოხდება ნიკანორ მელიას მიმართ გამამართლებელი განაჩენის გამოტანა, მისი თანამდებობაზე აღდგენა მაინც შეუძლებელი იქნება, რაც აზრს უკარგავს გასაჩივრების უფლების გამოყენებას.

9. მოსარჩელის პოზიციით, საქართველოს კონსტიტუციის ჩანაწერი პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტასთან დაკავშირებით, უნდა განიმარტოს სისტემურად, სხვა დებულებებთან კავშირში. ამ კუთხით, მოსარჩელე პარალელს ავლებს საქართველოს კონსტიტუციის 31-ე მუხლის მე-5 პუნქტთან, რომელშიც უდანაშაულობის პრეზუმფციის კონტექსტში გამოყენებულია ტერმინი „კანონიერ ძალაში შესული სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენი“ და მიუთითებს, რომ დასახელებული მუხლის მიზნებისათვის, კანონიერ ძალაში შესული განაჩენი გულისხმობს საქმეზე მიღებულ საბოლოო გადაწყვეტილებას, რომელიც აღარ ექვემდებარება გასაჩივრებას. შესაბამისად, მოსარჩელის არგუმენტაციით, საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტიც ანალოგიურად უნდა იქნეს განმარტებული.

10. კონსტიტუციური სარჩელის ავტორი დამატებით ყურადღებას ამახვილებს პირდაპირი წესით არჩეული პარლამენტის წევრის სტატუსზე და მისი უფლებების დაცვის გარანტიებზე და მიიჩნევს, რომ დეპუტატის უფლებამოსილების შეწყვეტის კონსტიტუციური საფუძვლების განმარტება უნდა მოხდეს, მათ შორის, პასიური საარჩევნო უფლებისა და ამომრჩეველთა ინტერესების გათვალისწინებით.

11. მოსარჩელე მხარემ საქმის არსებითი განხილვის სხდომაზე განაცხადა, რომ პარლამენტის წევრს უფლებამოსილება შეიძლება შეუწყდეს მხოლოდ სასამართლოს საბოლოო გადაწყვეტილების მიღების შემდეგ, განაჩენი კი საბოლოობის ეფექტს იძენს მას შემდეგ, რაც პირი ამოწურავს გასაჩივრების მექანიზმს ან კანონით დადგენილ ვადაში უარს ამბობს მის გასაჩივრებაზე. შესაბამისად, მოსარჩელის მოსაზრებით, საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტში ნახსენები სიტყვები: „კანონიერ ძალაში შესული სასამართლოს განაჩენი“ გულისხმობს სასამართლოს საბოლოო განაჩენს, ასეთად კი ვერ იქნება მიჩნეული პირველი ინსტანციის სასამართლოს განაჩენი, თუ პირი იყენებს გასაჩივრების შესაძლებლობას.

12. ყოველივე აღნიშნულის გათვალისწინებით, მოსარჩელე მიიჩნევს, რომ „ნიკანორ მელიასათვის საქართველოს პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შესახებ“ საქართველოს პარლამენტის 2019 წლის 12 დეკემბრის №5544-Iს დადგენილება ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტს და არაკონსტიტუციურად უნდა იქნეს ცნობილი.

13. მოპასუხე მხარის, საქართველოს პარლამენტის წარმომადგენელთა განმარტებით, სასამართლოს განაჩენის კანონიერ ძალაში შესვლა მჭიდროდაა დაკავშირებული მისი აღსრულების საკითხთან. იმ შემთხვევაში, თუ განაჩენის კანონიერ ძალაში შესვლა დამოკიდებული იქნება გასაჩივრების მექანიზმის ამოწურვაზე, პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილება ვერ აღსრულდება და პირს ვერ დაეკისრება სასჯელი, რაც ხელს შეუშლის საქმეზე ჯეროვანი მართლმსაჯულების განხორციელებას.

14. მოპასუხე მიუთითებს, რომ პარლამენტის წევრი გარკვეული ხელშეუხებლობის გარანტიებით სარგებლობს მხოლოდ იმ ეტაპზე, როდესაც მას აქვს ბრალდებულის სტატუსი. მას შემდეგ კი, რაც განაჩენით დადასტურდება მის მიერ დანაშაულის ჩადენის ფაქტი, მის მიმართ დაკისრებული სასჯელი ისევე უნდა აღსრულდეს, როგორც ყველა სხვა მოქალაქესთან მიმართებით და, ამ მხრივ, საქართველოს კონსტიტუცია რაიმე გამონაკლისს არ ადგენს. შესაბამისად, მოპასუხის პოზიციით, თუ პირველი ინსტანციის სასამართლოს განაჩენის აღსრულება გადავადდება საქმეზე საბოლოო გადაწყვეტილების მიღებამდე, ამან შეიძლება გამოიწვიოს თანასწორობის უფლების დარღვევა მსჯავრდებულ პარლამენტის წევრსა და ყველა სხვა მსჯავრდებულს შორის. აღნიშნული პარლამენტის წევრს, სხვა პირებთან შედარებით, მისცემს ბევრად უფრო მეტ შესაძლებლობას, რომ თავი აარიდოს სასჯელის აღსრულებას. აქედან გამომდინარე, მის მიმართ არსებობს პირველი ინსტანციის სასამართლოს განაჩენის დაუყოვნებლივ აღსრულების მომეტებული ინტერესი.

15. მოპასუხე განმარტავს, რომ თუ განაჩენის კანონიერ ძალაში შესვლა დაკავშირებული იქნება გასაჩივრების მექანიზმების ამოწურვასთან, ეს შესაძლოა გულისხმობდეს როგორც ზემდგომ ინსტანციაში გასაჩივრებას, ისე ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო სისხლის სამართლის საქმის განახლებასა და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოსათვის მიმართვასაც. ამგვარმა ფართო განმარტებამ კი შესაძლოა, ფორმალური გახადოს პირის დამნაშავედ ცნობა და, რეალურად, ვერასდროს აღსრულდეს სასამართლოს განაჩენი.

16. საქართველოს პარლამენტის წარმომადგენელთა პოზიციით, განაჩენის კანონიერ ძალაში შესვლას არსებითად სხვა დატვირთვა აქვს უდანაშაულობის პრეზუმფციასთან მიმართებით თავად ამ უფლების შინაარსიდან გამომდინარე. შესაბამისად, ამ ტერმინს ვერ ექნება ანალოგიური შინაარსი პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტის საკითხთან დაკავშირებით. ყოველივე აღნიშნულის გათვალისწინებით, მოპასუხე მხარე მიიჩნევს, რომ საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტის მიზნებისათვის, პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილება უნდა ჩაითვალოს კანონიერ ძალაში შესულ სასამართლოს განაჩენად, როგორც ამას ითვალისწინებს საქართველოს მოქმედი კანონმდებლობა, რის გამოც, სადავო აქტით არ დარღვეულა საქართველოს კონსტიტუციის მოთხოვნები.

17. №1473 კონსტიტუციურ სარჩელზე საქართველოს სახალხო დამცველმა წარმოადგინა სასამართლოს მეგობრის წერილობითი მოსაზრება. წერილობით მოსაზრებაში აღნიშნულია, რომ რამდენადაც არსებობს პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილების გასაჩივრებისა და მისი შეცვლის შესაძლებლობა, ამგვარი განაჩენი შესაძლოა, საქართველოს კონსტიტუციის მიზნებისათვის არ წარმოადგენდეს კანონიერ ძალაში შესულს. სასამართლოს მეგობარი განაჩენის კანონიერ ძალაში შესვლას უკავშირებს მის აღსასრულებლად მიქცევას და ერთმანეთისაგან მიჯნავს საპატიმრო და არასაპატიმრო სასჯელთა აღსრულების შემთხვევებს. წერილობით პოზიციაში მითითებულია, რომ საერთო სასამართლოების პრაქტიკის თანახმად, არასაპატიმრო სასჯელის აღსრულება ხდება მხოლოდ გადაწყვეტილების გასაჩივრების შესაძლებლობის ან გასაჩივრების ვადის ამოწურვის შემდეგ, საპატიმრო სასჯელი კი აღსრულდება დაუყოვნებლივ. აქედან გამომდინარე, სასამართლოს მეგობარი მიიჩნევს, რომ ანალოგიურად უნდა განიმარტოს საკითხი პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტასთან მიმართებითაც და თუ პარლამენტის წევრს დაენიშნება არასაპატიმრო სასჯელი, ამან არ უნდა გამოიწვიოს მისი უფლებამოსილების შეწყვეტა მხოლოდ პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ გამოტანილი განაჩენის საფუძველზე მანამ, სანამ პირი არ ამოწურავს გასაჩივრების შესაძლებლობას. თუმცა სახალხო დამცველი შესაძლებლად მიიჩნევს პირდაპირი და საყოველთაო არჩევნების მეშვეობით არჩეული დეპუტატისათვის უფლებამოსილების შეზღუდვას, თუ მისთვის პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ გამოტანილი გამამტყუნებელი განაჩენით სასჯელის სახედ დანიშნულია საპატიმრო სასჯელის ღონისძიება.

18. აღნიშნულიდან გამომდინარე, სასამართლოს მეგობრის პოზიცია მხარს უჭერს ორკვალიან სისტემას: იგი მთლიანად კი არ გამორიცხავს პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილების საფუძველზე პარლამენტის წევრისათვის უფლებამოსილების შეწყვეტის შესაძლებლობას, არამედ ასეთ შესაძლებლობას ხედავს მხოლოდ საპატიმრო სასჯელის შეფარდების შემთხვევაში, არასაპატიმრო სასჯელის დანიშვნისას კი კანონიერ ძალაში შესულად და აღსასრულებლად თვლის მხოლოდ ისეთ განაჩენს, რომელზეც აღარ არსებობს გასაჩივრების შესაძლებლობა. საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტის მიხედვით კი, პარლამენტის წევრს, ყოველგვარი დიფერენციაციის გარეშე, უფლებამოსილება ვადამდე შეუწყდება იმ შემთხვევაში, თუ იგი კანონიერ ძალაში შესული სასამართლოს განაჩენით ცნობილია დამნაშავედ.

II
სამოტივაციო ნაწილი

1. მოსარჩელე მხარე მიიჩნევს, რომ სადავო დადგენილების მიღებით, საქართველოს პარლამენტმა დაარღვია საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტის მოთხოვნა, კერძოდ, მას შეუწყვიტა პარლამენტის წევრის უფლებამოსილება მაშინ, როდესაც არ არსებობდა საქართველოს კონსტიტუციით გათვალისწინებული საფუძვლები. აღნიშნულიდან გამომდინარე, მოცემულ საქმეზე საკონსტიტუციო სასამართლომ უნდა განსაზღვროს საქართველოს პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტის კონსტიტუციით დადგენილი წინაპირობები და შეაფასოს, თუ რამდენად მოხდა მათი დაცვა მოსარჩელესთან მიმართებით.

1. საქართველოს პარლამენტის წევრის უფლებათა დაცვის კონსტიტუციური გარანტიები უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტისას

2. საქართველოს პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის კონსტიტუციით დასაშვები ფარგლების ანალიზი უნდა განხორციელდეს პარლამენტის, როგორც ინსტიტუტის შინაარსისა და დანიშნულების, პარლამენტის წევრის სტატუსისა და ფუნქციების გათვალისწინებით. ხსენებული ფაქტორები ერთობლივად განაპირობებს პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების სათანადოდ განხორციელების მყარი კონსტიტუციურსამართლებრივი გარანტიების შექმნის აუცილებლობას. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს იურისპრუდენციის თანახმად, „ამა თუ იმ სახელმწიფო თანამდებობის მიმართ მოქმედი უფლების დაცვის კონსტიტუციური სტანდარტები შეიძლება გამომდინარეობდეს მისი კონსტიტუციური სტატუსიდან. ამასთან, მაღალი კონსტიტუციური სტანდარტის აუცილებლობა შეიძლება განსახორციელებელი საქმიანობის თავისებურებას უკავშირდებოდეს, რამდენადაც განსაზღვრული ტიპის სახელმწიფო თანამდებობა, მისი შინაარსით და დანიშნულებით განსაკუთრებულ კონსტიტუციურ დაცვას საჭიროებს“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 11 აპრილის №1/2/569 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქეები - დავით კანდელაკი, ნატალია დვალი, ზურაბ დავითაშვილი, ემზარ გოგუაძე, გიორგი მელაძე და მამუკა ფაჩუაშვილი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-27). სწორედ ამიტომ, საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს წინაშე დასმული საკითხის სწორად გადაწყვეტა მოითხოვს პარლამენტის და პარლამენტის წევრის სტატუსთან დაკავშირებული კონსტიტუციური გარანტიების შინაარსის, დანიშნულებისა და მიზანმიმართულების შეფასებას.

3. საქართველოს კონსტიტუციის 36-ე მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად, საქართველოს პარლამენტი არის ქვეყნის უმაღლესი წარმომადგენლობითი ორგანო. იგი უშუალოდ ხალხის მიერ დელეგირებული უფლებამოსილების პირობებში ახორციელებს საკანონმდებლო ხელისუფლებას და უზრუნველყოფს კონსტიტუციით განმტკიცებული დემოკრატიის პრინციპის ეფექტურ რეალიზებას. მისი წევრები თანამდებობაზე აირჩევიან საყოველთაო, თავისუფალი, თანასწორი და პირდაპირი საარჩევნო უფლების საფუძველზე, ფარული კენჭისყრით, 4 წლის ვადით. „არჩევნები, როგორც წარმომადგენლობითი დემოკრატიის განმახორციელებელი მექანიზმი, წარმოადგენს სახელმწიფო თანამდებობის დაკავების განსაკუთრებულ და ყველაზე მნიშვნელოვან საშუალებას“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2016 წლის 14 აპრილის №3/2/588გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქეები - სალომე ქინქლაძე, ნინო კვეტენაძე, ნინო ოდიშარია, დაჩი ჯანელიძე, თამარ ხითარიშვილი და სალომე სებისკვერაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ”, II-9). დემოკრატიული სახელმწიფოს არსი მნიშვნელოვნად გამოიხატება უმაღლესი წარმომადგენლობითი ორგანოს ეფექტური საქმიანობის უზრუნველყოფაში. დემოკრატია მოითხოვს არა მხოლოდ სამართლიანი არჩევნების ჩატარებას, არამედ ასევე ამგვარ არჩევნებზე ამომრჩეველთა მიერ გამოვლენილი ნების სრულყოფილად აღსრულებას, დემოკრატიის ბუნებრივ გაგრძელებას. ხსენებული, პირველ რიგში, გულისხმობს ხალხის უშუალო წარმომადგენელთა საქმიანობის შეუფერხებლად განხორციელების უზრუნველყოფას და დამოუკიდებლობის გარანტიების შექმნას.

4. საქართველოს კონსტიტუციის 36-ე მუხლის პირველი პუნქტის შესაბამისად, საქართველოს პარლამენტი ახორციელებს საკანონმდებლო ხელისუფლებას, განსაზღვრავს ქვეყნის საშინაო და საგარეო პოლიტიკის ძირითად მიმართულებებს, კონსტიტუციით დადგენილ ფარგლებში კონტროლს უწევს მთავრობის საქმიანობას და ახორციელებს სხვა უფლებამოსილებებს. კანონშემოქმედებითი საქმიანობის განხორციელებით, პარლამენტი ქმნის სოციალური, ეკონომიკური, პოლიტიკური თუ სამართლებრივი სფეროს განვითარების ძირითად მიმართულებებს და ქცევის სავალდებულო წესების შემოღებით აწესრიგებს საზოგადოებრივ ურთიერთობათა ფართო სპექტრს. ამავე დროს, აღმასრულებელი ხელისუფლების კონტროლი განაპირობებს იმგვარი სახელისუფლებო არქიტექტურის არსებობას, რომლის ფარგლებშიც უზრუნველყოფილია ურთიერთშეკავებისა და გაწონასწორების კონსტიტუციური მექანიზმის ქმედითობა. საქართველოს პარლამენტის მიერ დასახელებულ ფუნქციათა ეფექტიანად განხორციელება ქვეყანაში დემოკრატიული პროცესების განვითარებისა და სამართლებრივი სახელმწიფოს იდეის რეალიზაციის ერთ-ერთი ძირითადი წინაპირობაა.

5. საქართველოს პარლამენტის მიერ საკუთარი ფუნქციების ეფექტიანად განხორციელება წარმოუდგენელია პარლამენტის წევრის, როგორც ხალხის მიერ დელეგირებული უფლებამოსილების უშუალოდ განმახორციელებელი პირის, დამოუკიდებლობისა და საქმიანობის შეუფერხებლად განხორციელების კონსტიტუციური გარანტიების არსებობის გარეშე. სწორედ საქართველოს პარლამენტის წევრის სტატუსის, ფუნქციური მნიშვნელობისა და უმაღლესი ლეგიტიმაციის წყაროს გათვალისწინებით, საქართველოს კონსტიტუცია განსაზღვრავს პარლამენტის წევრთა უფლებების დაცვის კონკრეტულ საშუალებებს. საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის პირველი პუნქტის შესაბამისად, საქართველოს პარლამენტის წევრი არის სრულიად საქართველოს წარმომადგენელი, სარგებლობს თავისუფალი მანდატით და მისი გაწვევა დაუშვებელია. კონსტიტუციის აღნიშნული დებულება განამტკიცებს პარლამენტის წევრის დამოუკიდებლობის, მის საქმიანობაში ჩაურევლობისა და უფლებამოსილების თავისუფლად განხორციელების საფუძველს. სწორედ ამავე მიზანს ემსახურება საქართველოს კონსტიტუციით განმტკიცებული სხვა გარანტიებიც, მაგალითად, პარლამენტის წევრის ხელშეუხებლობა, იმუნიტეტი, პირადი უსაფრთხოების დაცვისა და უფლებამოსილების დაუბრკოლებლად განხორციელების საკითხი და სხვ.

6. საქართველოს პარლამენტის წევრის მიერ საქმიანობის შეუფერხებლად განხორციელების კონსტიტუციური გარანტიის განუყოფელი ნაწილია მისი უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტისგან დაცვა. პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტა მის უფლებებში ჩარევის ყველაზე მკაცრი ფორმაა, რომლითაც იზღუდება უშუალოდ პარლამენტის წევრის ინტერესები, ასევე იგი წარმოადგენს ამომრჩეველთა თავდაპირველი ნების (არჩევანის) საწინააღმდეგოდ გადადგმულ ნაბიჯს. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს იურისპრუდენციით, „ხალხის მიერ არჩეული ხელისუფლების წარმომადგენლები არა მხოლოდ საკუთარ უფლებას განახორციელებენ, არამედ, პირველ რიგში, ხალხის მანდატის მატარებლები არიან, მათი სახელით მოქმედებენ და საკუთარი სამსახურებრივი უფლებამოსილება ამომრჩეველთა ინტერესებისთვის უნდა გამოიყენონ. ეს ფუნქცია მათ დემოკრატიული სახელმწიფოსგან აქვთ დაკისრებული. სწორედ დემოკრატიის მოთხოვნაა, რომ არ მოხდეს ხალხის ნების იგნორირება, მათ მიერ მინიჭებული მანდატი არ იქნეს დაძლეული“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 23 მაისის №3/2/574 გადაწყვეტილება საქმეზე "საქართველოს მოქალაქე გიორგი უგულავა საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ", II-13).

7. პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტა კომპლექსური საკითხია, რომელიც, ერთი მხრივ, დემოკრატიის უშუალო მოთხოვნაა, რათა არ მოხდეს უმრავლესობის ნების თავად დემოკრატიის საწინააღმდეგოდ გამოყენება და საფრთხე არ შეექმნას პარლამენტის ეფექტიან ფუნქციონირებას, ხოლო, მეორე მხრივ, ამ უფლებამოსილების ბოროტად ან არასწორად გამოყენება შეიცავს ძალაუფლების უშუალო წყაროს - ხალხის ნების დაძლევის რისკებს. პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის საკითხისადმი უკიდურესად ფრთხილი მიდგომის საჭიროებას წარმოშობს, ერთი მხრივ, თავად ეს ინსტიტუტი და მისგან მომდინარე შესაძლო რისკები, ხოლო, მეორე მხრივ, საქართველოს პარლამენტის წევრის როლი, ფუნქცია და ლეგიტიმაციის წყაროს მნიშვნელობა დემოკრატიულ საზოგადოებაში. შესაბამისად, საკუთრივ დემოკრატიის ეფექტიანი ფუნქციონირება მოითხოვს, რომ არსებობდეს ხალხის წარმომადგენლისათვის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის მექანიზმი, რომელიც გამოყენებული უნდა იქნეს მხოლოდ მაშინ, როდესაც არსებობს შესაბამისი საფუძველი, კერძოდ, როდესაც უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტა გამართლებულია ხელისუფლების სიჯანსაღის დაცვისა და მისდამი ხალხის ნდობის უზრუნველყოფის თვალსაზრისით, მიუხედავად იმისა, რომ პარლამენტის წევრისათვის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შესაძლებლობა მართლაც არის გარკვეული რისკების შემცველი. სწორედ აქედან გამომდინარე, საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტი ექსკლუზიურად და ამომწურავად ჩამოთვლის იმ საფუძვლებს, რომელთა არსებობაც იწვევს პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტას და მინიმუმამდე ამცირებს ამ გადაწყვეტილების მიმღები ორგანოს დისკრეციის ფარგლებს.

8. აღნიშნულიდან გამომდინარე, პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტის საფუძვლებს თავად კონსტიტუცია განსაზღვრავს, ჩამონათვალი არ ექვემდებარება გაფართოებას ქვემდგომი საკანონმდებლო აქტებით. ნებისმიერი სხვა საფუძვლით პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტა თავისთავად შეეწინააღმდეგება კონსტიტუციას. ამიტომ სხვა სახელმწიფო თანამდებობისაგან განსხვავებით, პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის საკითხის კონსტიტუციურობის შემოწმებისას სასამართლო გადაწყვეტილებას იღებს არა შეზღუდვის პროპორციულობის ან/და გათავისუფლების დასაბუთებულობის გზით, არამედ იმის შეფასებით, თუ რამდენად სწორად გამოიყენა საქართველოს პარლამენტმა კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის ესა თუ ის დებულება, რომელიც სადავო დადგენილების მიღებას დაედო საფუძვლად.

9. სადავო დადგენილების მიღებისას საქართველოს პარლამენტი დაეყრდნო საკანონმდებლო ნორმებს, რომლებიც საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტის ტექსტობრივად იდენტური ტერმინების გამოყენებით განსაზღვრავს პირის დამნაშავედ ცნობის შესახებ სასამართლოს განაჩენის კანონიერ ძალაში შესვლის მომენტს. თუმცა საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს არაერთხელ აღუნიშნავს, რომ კონსტიტუციურ ტერმინებს აქვთ ავტონომიური სამართლებრივი მნიშვნელობა (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 8 ოქტომბრის №2/4/532,533 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქეები - ირაკლი ქემოკლიძე და დავით ხარაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-63; საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 8 ოქტომბრის N2/4/532,533 განჩინება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქეები - დავით კანდელაკი, ნატალია დვალი, ზურაბ დავითაშვილი, ემზარ გოგუაძე, გიორგი მელაძე და მამუკა ფაჩუაშვილი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-3; საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2015 წლის 31 ივლისის N2/2/579 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე მაია რობაქიძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-19), რომლებიც შესაძლოა ემთხვეოდეს ან არ ემთხვეოდეს კანონმდებლობაში არსებული ანალოგიური ტერმინების განმარტებებს. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს იურისპრუდენციის შესაბამისად, „კონსტიტუციური დებულებებისა და კონსტიტუციაში არსებული ტერმინების შინაარსი თვითმყოფადია და არ არის დამოკიდებული კანონმდებლობაში არსებულ დეფინიციებზე. წინააღმდეგ შემთხვევაში კონსტიტუციის შინაარსი კანონმდებლობაზე დამოკიდებული გახდებოდა და ნაყოფიერი ნიადაგი შეიქმნებოდა თვითნებობისთვის“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2016 წლის 14 აპრილის №3/2/588 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქეები - სალომე ქინქლაძე, ნინო კვეტენაძე, ნინო ოდიშარია, დაჩი ჯანელიძე, თამარ ხითარიშვილი და სალომე სებისკვერაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ”, II-15).

10. საქართველოს კონსტიტუციის დებულებათა ავტონომიური შინაარსით განმარტების პროცესში საკონსტიტუციო სასამართლომ შეიძლება იხელმძღვანელოს ძირითადი უფლების არსით, რომელთან მიმართებაშიც არის გამოყენებული ესა თუ ის ტერმინი, კონსტიტუციური ნორმების სტრუქტურით, კონსტიტუციის სხვა ნორმებში მოცემული მსგავსი ტერმინების შინაარსის ანალიზით, კონსტიტუციის სისტემური წაკითხვით და სხვ. ამასთანავე, პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის საფუძვლების მარეგულირებელი კონსტიტუციური ნორმის შინაარსის განმარტება უნდა მოხდეს სისტემურად, როგორც კონსტიტუციის პრინციპებთან, ისე სხვა ნორმებთან კავშირში, რათა შესაძლებელი გახდეს ძირითადი უფლებების დამდგენი და ინსტიტუციური გარანტიების განმსაზღვრელი კონსტიტუციური დებულებების საერთო სულისკვეთების აღქმა (იხ. mutatis mutandis საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2017 წლის 15 თებერვლის №3/1/659 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე ომარ ჯორბენაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-21). შესაბამისად, საქართველოს კანონმდებლობაში ტერმინის ამა თუ იმ შინაარსით გამოყენება ზოგადად არ ახდენს არსებით გავლენას კონსტიტუციური ნორმების შინაარსზე და ვერ გამოდგება მათი ფარგლებისა თუ არსის განმარტებისათვის.

11. აღნიშნულის გათვალისწინებით, საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტი უნდა განიმარტოს მისი ავტონომიური მნიშვნელობით, იმისგან დამოუკიდებლად, თუ რა შინაარსი მიენიჭა სიტყვებს: ,,კანონიერ ძალაში შესული სასამართლოს განაჩენი“ ქვემდგომი საკანონმდებლო აქტებით. ამდენად, კონსტიტუციური ტერმინები, როგორიცაა ,,უფლებამოსილების შეწყვეტა“, ,,დანაშაული“ ან/და ,,კანონიერ ძალაში შესული სასამართლოს განაჩენი“ შესაძლებელია შინაარსობრივად განსხვავდებოდეს საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტში, საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსში, საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსსა და სხვა საკანონმდებლო აქტებში გამოყენებული ტექსტობრივად იდენტური ტერმინებისაგან (mutatis mutandis, საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2015 წლის 15 სექტემბრის №3/2/654 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე გიორგი უგულავა საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II, 1-46).

12. აღნიშნულიდან გამომდინარე, სადავო დადგენილების კონსტიტუციურობის შესამოწმებლად, სასამართლომ უნდა დაადგინოს, შეუწყდა თუ არა ნიკანორ მელიას პარლამენტის წევრის უფლებამოსილება საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტის მიზნებისათვის, უფლებამოსილების შეწყვეტა უკავშირდებოდა თუ არა ამავე მუხლში ნაგულისხმებ დანაშაულის ჩადენას, დაედო თუ არა უფლებამოსილების შეწყვეტას საფუძვლად კანონიერ ძალაში შესული სასამართლოს განაჩენი, იმოქმედა თუ არა საქართველოს პარლამენტმა საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტის მოთხოვნათა საწინააღმდეგოდ.

2. საქართველოს პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტა კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მიზნებისთვის

13. ზოგადად, პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების განხორციელების შეფერხება შეიძლება მოხდეს სხვადასხვა ფორმით, მისი უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტით, დროებით შეჩერებით ან სხვა ღონისძიებით, რომლითაც იზღუდება პარლამენტის წევრის მიერ საქმიანობის თავისუფლად განხორციელების შესაძლებლობა. საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტთან შეფასებადია არა პარლამენტის წევრის საქმიანობის შემაფერხებელი ნებისმიერი მოწესრიგება, არამედ მხოლოდ ისეთი გადაწყვეტა, რომელიც კონსტიტუციის მიზნებისათვის წარმოადგენს უფლებამოსილების შეწყვეტას. ამასთან, ის ფაქტი, რომ საქართველოს პარლამენტმა მიიღო დადგენილება ნიკანორ მელიას უფლებამოსილების შეწყვეტის შესახებ, თავისთავად არ გულისხმობს იმას, რომ პარლამენტის მიერ საკუთარი რეგლამენტის შესაბამისად განხორციელებული ღონისძიება პარლამენტის წევრისათვის უფლებამოსილების შეწყვეტის თაობაზე წარმოადგენს პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტას სწორედ საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის გაგებით. შესაბამისად, წინამდებარე საქმის გადაწყვეტისას უნდა განიმარტოს, თუ რას გულისხმობს პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტა საქართველოს კონსტიტუციის მიზნებისათვის და ჰქონდა თუ არა ამგვარ ფაქტს ადგილი განსახილველ შემთხვევაში.

14. საქართველოს კონსტიტუციის მიზნებისათვის პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტად მიიჩნევა ღონისძიება, რომლის ფარგლებშიც პარლამენტის წევრის სტატუსის დაკარგვას პერმანენტული/გრძელვადიანი ხასიათი აქვს და უფლებამოსილების შეწყვეტის შესახებ დადგენილების გაუქმების გარეშე კანონმდებლობით გათვალისწინებული არ არის მისი აღდგენის შესაძლებლობა. პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტა იმ პირობით, რომ გარკვეული ფაქტების დადგომის შემდეგ იარსებებს დროის გონივრულ მონაკვეთში მისი აღდგენის შესაძლებლობა, შეიძლება კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მიზნებისათვის განხილული იქნეს არა შეწყვეტად, არამედ სხვა ღონისძიებად, მაგალითად, უფლებამოსილების დროებით შეჩერებად. ბუნებრივია, პარლამენტის წევრის საქმიანობის სათანადოდ განხორციელების შეზღუდვისკენ მიმართული ნებისმიერი ღონისძიება შეფასებადია პარლამენტის წევრის თანამდებობის დაკავების უფლებასთან, თუმცა კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტი განსაზღვრავს მხოლოდ უფლებამოსილების შეწყვეტის კონსტიტუციურ სტანდარტს. შესაბამისად, მხოლოდ პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების არასათანადოდ შეწყვეტამ შეიძლება დაარღვიოს იგი.

15. პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტის პროცედურას აწესრიგებს საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტი. მისი მე-6 მუხლის მე-2 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტი ადგენს უფლებამოსილების შეწყვეტის თაობაზე არსებული კონსტიტუციური ჩანაწერის ტექსტობრივად იდენტურ საფუძველს. თუმცა, იმავდროულად, გარკვეული პირობების არსებობისას, რეგლამენტი უშვებს პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების აღდგენას. შესაბამისად, იმის შეფასება, მოხდა თუ არა მოსარჩელისათვის უფლებამოსილების შეწყვეტა კონსტიტუციის მიზნებისათვის, მოითხოვს პარლამენტის რეგლამენტის სათანადო ნორმების ანალიზს.

16. საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტის მე-6 მუხლის მე-9 პუნქტის თანახმად, თუ პარლამენტის წევრის მიმართ კანონიერ ძალაში შევიდა სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენი, პარლამენტის საპროცედურო საკითხთა და წესების კომიტეტი, კანონიერ ძალაში შესვლიდან 15 დღის ვადაში გამოითხოვს განაჩენს და დაუყოვნებლივ ამზადებს შესაბამის დასკვნას. ამავე მუხლის მე-12 პუნქტის მიხედვით კი, საპროცედურო საკითხთა და წესების კომიტეტის მიერ დასკვნის მომზადების შემდეგ, პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტის საკითხი კენჭისყრაზე გადის პლენარულ სხდომაზე. რაც შეეხება განაჩენის კანონიერ ძალაში შესვლის საკითხს, მასზე პარლამენტის რეგლამენტი რაიმე კონკრეტულ მითითებას არ შეიცავს, რაც იმას ნიშნავს, რომ ამ საკითხში ის ხელმძღვანელობს საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 279-ე მუხლის პირველი ნაწილით, რომლის თანახმად, განაჩენი კანონიერ ძალაში შედის და აღსასრულებლად მიექცევა სასამართლოს მიერ მისი საჯაროდ გამოცხადებისთანავე. ამგვარად, საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის მიზნებისათვის, პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ განაჩენის საჯაროდ გამოცხადება იწვევს მის კანონიერ ძალაში შესვლას და აღსასრულებლად მიქცევას. ზემოაღნიშნულ ნორმაზე დაყრდნობით, საქართველოს პარლამენტმა მიიჩნია, რომ მოსარჩელის წინააღმდეგ კანონიერ ძალაში იყო შესული გამამტყუნებელი განაჩენი და დაიწყო პარლამენტის რეგლამენტით გათვალისწინებული პროცედურა, მისი უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის მიზნით.

17. საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტის მე-11 მუხლის მე-6 პუნქტის თანახმად, იმ შემთხვევაში, თუ პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტას საფუძვლად დაედო კანონიერ ძალაში შესული სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენი, რომელიც მოგვიანებით გამამართლებელი განაჩენით იქნება შეცვლილი, პარლამენტის წევრს უფლებამოსილება აღუდგება მხოლოდ მაშინ, თუ არ არის გასული შესაბამისი მოწვევის პარლამენტის უფლებამოსილების ვადა და, ამასთანავე, არ მომხდარა პარლამენტის წევრის ადგილმონაცვლის უფლებამოსილების ცნობა. ამგვარად, საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტის თანახმად, კანონიერ ძალაში შესული გამამტყუნებელი განაჩენის გამო პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტა შესაძლოა, არ იყოს საბოლოო შედეგი და რიგ შემთხვევებში შესაძლებელია უფლებამოსილების აღდგენა.

18. ნიკანორ მელიას შემთხვევაში გამამტყუნებელი განაჩენი მიღებულია პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ და იგი გასაჩივრდა ზემდგომი ინსტანციის სასამართლოში. იმ შემთხვევაშიც კი, თუ ზემდგომი ინსტანციის სასამართლო ნიკანორ მელიას ცნობს უდანაშაულოდ, საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტის მიხედვით, მისთვის უფლებამოსილების აღდგენა იქნება შეუძლებელი, რამდენადაც „საქართველოს პარლამენტის გამოკლებული წევრის ნიკანორ მელიას ადგილმონაცვლის ბადრი ბასიშვილის უფლებამოსილების ცნობის შესახებ“ საქართველოს პარლამენტის 2020 წლის 17 იანვრის №5699-რს დადგენილებით უკვე მოხდა ბადრი ბასიშვილის უფლებამოსილების ცნობა.

19. ყოველივე აღნიშნულიდან გამომდინარე, ნიკანორ მელიას უფლებამოსილების აღდგენა შეუძლებელია მაშინაც კი, თუ იგი გამართლდება სააპელაციო ან უზენაესი სასამართლოს მიერ. რამდენადაც ნიკანორ მელიას უფლებამოსილების შეწყვეტის შესახებ საქართველოს პარლამენტის გადაწყვეტილება საბოლოოა და კანონმდებლობა არ ითვალისწინებს მისი შეცვლის შესაძლებლობას, აშკარაა, რომ საქართველოს კონსტიტუციის მიზნებისათვის, ნიკანორ მელიას შეუწყდა საქართველოს პარლამენტის წევრის უფლებამოსილება, ხოლო შეწყვეტის საფუძვლების კონსტიტუციასთან შესაბამისობა შემოწმებადია საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტთან მიმართებით.

3. დამნაშავედ ცნობა საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტის მიზნებისათვის

20. როგორც უკვე აღინიშნა, საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლი პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტას უკავშირებს მის სასამართლოს განაჩენით დამნაშავედ ცნობას. სხვა კონსტიტუციური ტერმინების მსგავსად, ხსენებულ ტერმინსაც ავტონომიური შინაარსი გააჩნია, რომელიც ავტომატურად არ ემთხვევა კანონმდებლობაში არსებულ დეფინიციებს. შესაბამისად, ის ფაქტი, რომ ესა თუ ის ქმედება დანაშაულად ითვლება სისხლის სამართლის კოდექსით, თავისთავად არ მიუთითებს ამ ქმედების ჩადენის გამო დამდგარი სასამართლოს განაჩენის კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტის ქვეშ მოაზრებაზე, ისევე, როგორც არ გამოირიცხება, რომ სისხლის სამართლის კოდექსის მიღმა სხვა სამართალდარღვევაც შეიძლება გახდეს პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტის საფუძველი. ამდენად, ის, თუ რა ტიპის ქმედებების გამო შეიძლება შეწყდეს პარლამენტის წევრის უფლებამოსილება, უნდა დადგინდეს თავად კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტის სისტემური განმარტების შედეგად, მისი მიზნისა და არსის გათვალისწინებით.

21. დემოკრატიის პრინციპი შესაძლოა საფრთხის ქვეშ დადგეს როგორც პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების დაუსაბუთებელი, არასათანადო საფუძვლით შეწყვეტისას, ასევე იმ პირთა მიერ საკანონმდებლო საქმიანობის განხორციელებით, რომელთა მიერ ჩადენილი ქმედებაც არსებითად არღვევს ქვეყნის სამართლებრივ წესრიგს. ამ მხრივ, პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტის საფუძვლების ამომწურავად განსაზღვრით საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტი, ერთი მხრივ, ადგენს პარლამენტარის უფლებამოსილების არასათანადოდ შეწყვეტისაგან დაცვის მნიშვნელოვან გარანტიებს, მეორე მხრივ კი, ჩამოთვლის იმ პირობებს, რომელთა არსებობაც შეუთავსებელია საკანონმდებლო ორგანოს წევრის საქმიანობის ხასიათსა და ძირითად პრინციპებთან. საქართველოს კონსტიტუციის დასახელებული დებულების მიზანია, ზოგიერთი სამართალდარღვევის ჩამდენმა პირმა აღარ გააგრძელოს პარლამენტის წევრობა და საკანონმდებლო საქმიანობა. ამდენად, სწორედ ამ მიზნის ფარგლებში უნდა იქნეს განმარტებული საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული საკითხი პირის დამნაშავედ ცნობის შესახებ.

22. ამ თვალსაზრისით, შესაძლებელია, საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტში მოაზრებული სამართალდარღვევების წრე მნიშვნელოვნად განსხვავდებოდეს საქართველოს კონსტიტუციის იმ დებულებათა შინაარსისაგან, რომლებიც ითვალისწინებს დანაშაულის შესაძლო ჩამდენი პირის უფლებათა დაცვის გარანტიებს. მაგალითად, საქართველოს კონსტიტუციის 31-ე მუხლის მე-5 და მე-6 პუნქტები, 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის ანალოგიურად, მიუთითებენ პირის დამნაშავედ ცნობის ფაქტზე, თუმცა დასახელებულ დებულებებში მოაზრებული სამართალდარღვევები შესაძლოა არ იყოს იდენტური. საქართველოს კონსტიტუციის 31-ე მუხლის მე-5 და მე-6 პუნქტები ძირითადი უფლების დამდგენი დებულებებია, რომელთა მიზანს წარმოადგენს, დაიცვას პირი დაუსაბუთებელი დევნისაგან ნებისმერი ისეთი ქმედებისათვის, რომელიც თავისი არსით, ბუნებითა და პასუხისმგებლობის ზომის სიმძიმის გათვალისწინებით, კონსტიტუციის მიზნებისათვის დანაშაულად იქნება მიჩნეული, ხოლო, 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტი, ამავე დროს, ქმნის უფლების შეზღუდვის შესაძლებლობასა და მასშტაბს - ითვალისწინებს პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტის საფუძველს. ყველა სამართალდარღვევა, რომელთან დაკავშირებით დევნის განხორციელებისას პირი საჭიროებს საქართველოს კონსტიტუციის 31-ე მუხლის მე-5 და მე-6 პუნქტებით დადგენილ გარანტიებს, შეიძლება არ იყოს ისეთი ხასიათის, რომლის ჩადენაც არ არის თავსებადი პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების განხორციელების გაგრძელებასთან.

23. ამავე დროს, უნდა აღინიშნოს, რომ მოცემული დავის გადასაწყვეტად საკონსტიტუციო სასამართლო არ დგას საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 ნაწილის „დ“ ქვეპუნქტში მოაზრებული ყველა სამართალდარღვევის იდენტიფიცირების საჭიროების წინაშე. კონკრეტული დავის გადაწყვეტა მოითხოვს, პასუხი გაეცეს კითხვაზე, მოსარჩელის მიერ სავარაუდოდ ჩადენილი სამართალდარღვევა რამდენად შეიძლება მოიაზრებოდეს კონსტიტუციის ხსენებული დებულების ქვეშ. ნიკანორ მელია თბილისის საქალაქო სასამართლოს 2019 წლის 2 დეკემბრის განაჩენის (საქმე #1/2644-13) საფუძველზე ცნობილ იქნა დამნაშავედ საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 332-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული განზრახი სამოხელეო დანაშაულის ჩადენისათვის, რაც გულისხმობს სამსახურებრივი უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენებას. როგორც აღინიშნა, საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 ნაწილის „დ“ ქვეპუნქტის უმთავრესი დანიშნულებაა, უზრუნველყოს საპარლამენტო საქმიანობის სათანადო პირების მიერ განხორციელება. სახელმწიფო მოხელის მიერ სამსახურებრივი უფლებამოსილების ფარგლებში ჩადენილი დანაშაული იმ ქმედებათა ტიპს მიეკუთვნება, რომელიც მნიშვნელოვნად აყენებს ეჭვქვეშ პარლამენტის წევრის სტატუსთან პირის შესაბამისობას. დასახელებული სამართალდარღვევა თავისი ხასიათით, სიმძიმითა და მისგან მომდინარე რისკებით განეკუთვნება იმგვარ ქმედებას, რომლის ჩადენაც სხვა დანაშაულთა უმრავლესობაზე მეტად აჩენს კითხვებს პირის პარლამენტის წევრის სტატუსთან შესაბამისობის შესახებ. ამრიგად, აშკარაა, რომ ის ქმედება, რომლის ჩადენაშიც მოსარჩელე დამნაშავედ იქნა ცნობილი, საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 ნაწილის „დ“ ქვეპუნქტში პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის საფუძვლად მოაზრებულ დანაშაულს წარმოადგენს.

4. პირის დამნაშავედ ცნობის შესახებ განაჩენის კანონიერ ძალაში შესვლის დრო

24. იმის დასადგენად, თუ რა იგულისხმება კონსტიტუციურ ტერმინში ,,კანონიერ ძალაში შესული სასამართლოს განაჩენი“, პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტის მიზნებისათვის, აუცილებელია შეფასდეს, თუ რა კონტექსტშია მოხსენიებული საქართველოს კონსტიტუციის ტექსტში ანალოგიური ან მსგავსი ტერმინები და რა შინაარსი ენიჭებათ მათ. საქართველოს კონსტიტუცია სასამართლოს მიერ მიღებულ აქტებთან მიმართებით იყენებს სხვადასხვა ტერმინებს: „განაჩენი“, „კანონიერ ძალაში შესული განაჩენი“ და „გადაწყვეტილება“. საქართველოს კონსტიტუციის ანალიზი მიუთითებს, რომ ტერმინში „გადაწყვეტილება“ საქართველოს კონსტიტუცია მოიაზრებს ამა თუ იმ საკითხზე მიღებულ სასამართლო აქტს. ტერმინი „სასამართლოს გადაწყვეტილება“ გამოყენებულია, მაგალითად, საქართველოს კონსტიტუციის მე-13 მუხლის მე-2 პუნქტში, თავისუფლების აღკვეთის ან თავისუფლების სხვაგვარი შეზღუდვის შეფარდების კონტექსტში, ასევე მე-15 მუხლის მე-2 პუნქტში პირადი ცხოვრების კონსტიტუციური უფლების შეზღუდვის საკითხთან მიმართებით, საქართველოს კონსტიტუციის მე-19 მუხლის მე-3 პუნქტში საკუთრების ჩამორთმევასთან დაკავშირებით და სხვ. რაც შეეხება ტერმინს „განაჩენი“, მას უფრო ვიწრო შინაარსი გააჩნია და, როგორც წესი, მიემართება სისხლისსამართლებრივი ხასიათის სამართალდარღვევის ჩადენასთან დაკავშირებით მიღებულ სასამართლო აქტებს, რომლითაც წყდება პირის ბრალეულობის საკითხი. მაგალითად, საქართველოს კონსტიტუციის 24-ე მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად, არჩევნებსა და რეფერენდუმში მონაწილეობის უფლება არა აქვს მოქალაქეს, რომელიც სასამართლოს განაჩენით განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულისთვის იმყოფება სასჯელის აღსრულების დაწესებულებაში, საქართველოს კონსტიტუციის 31-ე მუხლის მე-7 პუნქტი ადგენს გამამტყუნებელი განაჩენის მიღების კონსტიტუციურ სტანდარტს, ხოლო 37-ე მუხლის მე-4 პუნქტი გამორიცხავს პარლამენტის წევრად იმ პირის არჩევას, რომელსაც სასამართლოს განაჩენით შეფარდებული აქვს თავისუფლების აღკვეთა. ტერმინი „კანონიერ ძალაში შესული სასამართლოს განაჩენი“ კი საქართველოს კონსტიტუციაში გამოყენებულია ორ შემთხვევაში: 31-ე მუხლის მე-5 პუნქტში უდანაშაულობის პრეზუმფციასთან მიმართებით და 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტში პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის კონტექსტში.

25. რამდენადაც საქართველოს კონსტიტუცია მხოლოდ ზემოხსენებულ ორ შემთხვევაში მიუთითებს კანონიერ ძალაში შესულ განაჩენზე, აუცილებელია დადგინდეს, თუ რას გულისხმობს ეს ტერმინი უდანაშაულობის პრეზუმფციასთან მიმართებით (საქართველოს კონსტიტუციის 31-ე მუხლის მე-5 პუნქტი) და ანალოგიური მნიშვნელობა უნდა მიენიჭოს თუ არა მას პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტის კონტექსტშიც, თავად ამ დებულებათა მიზანმიმართულებისა და არსის გათვალისწინებით.

26. საქართველოს კონსტიტუციის 31-ე მუხლის მე-5 პუნქტის თანახმად, ადამიანი უდანაშაულოდ ითვლება, ვიდრე მისი დამნაშავეობა არ დამტკიცდება კანონით დადგენილი წესით, კანონიერ ძალაში შესული სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენით. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს იურისპრუდენციის შესაბამისად, „უდანაშაულობის (არაბრალეულობის) პრეზუმფცია წარმოადგენს სისხლის სამართლის სახელმძღვანელო პრინციპს, რომელიც მათ შორის გულისხმობს, ყველას მოექცნენ იმ დაშვებით, რომ ის უდანაშაულოა მანამ, ვიდრე ჯეროვანი პროცედურის გავლით სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენით არ დამტკიცდება მისი დამნაშავეობა“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2011 წლის 11 ივლისის №3/2/416 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს სახალხო დამცველი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-62). ამასთანავე, „უდანაშაულობის პრეზუმფციის მიზანია აგრეთვე პირის რეპუტაციის დაცვა მას შემდეგ, რაც სამართალწარმოება მის სასარგებლოდ დასრულდება, რათა საზოგადოების სხვა წევრების მიერ ის არ იქნეს აღქმული დამნაშავედ, როდესაც დამნაშავეობა არ დადასტურებულა სასამართლოს საბოლოო გამამტყუნებელი განაჩენით“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2016 წლის 13 აპრილის № 3/1/633, 634 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს უზენაესი სასამართლოს კონსტიტუციური წარდგინება საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 269-ე მუხლის მე-5 ნაწილის “გ” ქვეპუნქტის კონსტიტუციურობის თაობაზე და საქართველოს უზენაესი სასამართლოს კონსტიტუციური წარდგინება საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 306-ე მუხლის მე-4 ნაწილის და 269-ე მუხლის მე-5 ნაწილის “გ” ქვეპუნქტის კონსტიტუციურობის თაობაზე“, II-31).

27. წინამდებარე საქმის ფარგლებში საკონსტიტუციო სასამართლო არ დგას უდანაშაულობის პრეზუმფციის სრულყოფილი და ამომწურავი განმარტების წინაშე, თუმცა საკონსტიტუციო სასამართლოს ზემოხსენებული პრაქტიკის საფუძველზე, აშკარაა, რომ უდანაშაულობის პრეზუმფციის მოქმედება ვრცელდება სისხლის სამართლის მთლიან პროცესზე, სააპელაციო და საკასაციო განხილვების ჩათვლით. სასამართლოს განაჩენის კანონიერ ძალაში შესვლა უკავშირდება საქმეზე პირდაპირი გასაჩივრების უფლების ამოწურვას. სწორედ ამაზევე მიუთითებს საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ გაკეთებული განმარტება უდანაშაულობის პრეზუმფციის ფარგლებთან დაკავშირებით საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე დავით ცინცქილაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, რომელშიც აღნიშნულია, რომ უდანაშაულობის პრეზუმფციის კონსტიტუციური გარანტია ვრცელდება კონკრეტულ საქმეზე სისხლის სამართლის მთელი პროცესის მანძილზე, ამასთანავე, იგი მოიცავს სისხლისსამართლებრივი სამართალწარმოების დასრულების შემდეგ იმ პირთა დაცვის ინტერესსაც, რომელთა დამნაშავეობა არ დადასტურებულა სასამართლოს საბოლოო გამამტყუნებელი განაჩენით (იხ. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2016 წლის 29 დეკემბრის №2/7/636 გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქე დავით ცინცქილაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II-31). აღნიშნულიდან გამომდინარე, საქართველოს კონსტიტუციის 31-ე მუხლის მე-5 პუნქტში გამოყენებული ტერმინი ,,კანონიერ ძალაში შესული სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენი“, უდანაშაულობის პრეზუმფციის მიზნებისათვის გულისხმობს გადაწყვეტილებას, რომელთან მიმართებითაც ამოწურულია პირის დამნაშავეობასთან დაკავშირებით პირდაპირი გასაჩივრების შესაძლებლობა.

28. მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოს კონსტიტუცია მხოლოდ ორ შემთხვევაში (უდანაშაულობის პრეზუმფციასა და პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტის საკითხთან მიმართებით) იყენებს ტერმინს ,,კანონიერ ძალაში შესული სასამართლოს განაჩენი“, სხვადასხვა კონსტიტუციურ დებულებებში ერთი და იმავე ტერმინის გამოყენება, per se, მათი შინაარსის იგივეობაზე არ მიუთითებს და აუცილებელია შეფასდეს დასახელებულ დებულებათა მიზანი და დანიშნულება კონსტიტუციურსამართლებრივ სივრცეში. საქართველოს კონსტიტუციის 31-ე მუხლის მე-5 პუნქტი აყალიბებს ძირითად უფლებას - უდანაშაულობის პრეზუმფციას, რომლის მიზანს წარმოადგენს პირის ინტერესების დაცვა სისხლის სამართლის პროცესში და მიუკერძოებელი, წინასწარგანწყობისაგან დაცლილი, სამართლიანი სასამართლო განხილვის უზრუნველყოფა. რაც შეეხება საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტს, იგი მიმართულია, ერთი მხრივ, ქვეყნის უმაღლესი წარმომადგენლობითი ორგანოს სანდოობისა და ეფექტიანი ფუნქციონირების დაცვის, ხოლო, მეორე მხრივ, პარლამენტის წევრის მიერ უფლებამოსილების ბოროტად ან არასწორად გამოყენების პრევენციისკენ. სწორედ ამ მიზნებიდან გამომდინარე, დასახელებული კონსტიტუციური დებულება ქმნის პირის უფლების შეზღუდვის შესაძლებლობას, რამდენადაც ითვალისწინებს პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტის საფუძველს. იქიდან გამომდინარე, რომ საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტი თავის თავში მოიცავს უმნიშვნელოვანესი დემოკრატიული ინსტიტუტის - პარლამენტის ინსტიტუციური დაცვის გარანტიას, შეუძლებელია ამ მიზნის მისაღწევად გამოყენებული ტერმინის „კანონიერ ძალაში შესული სასამართლოს განაჩენი“ შინაარსი იყოს საქართველოს კონსტიტუციის 31-ე მუხლის მე-5 პუნქტში მითითებული იგივე ტერმინის შინაარსის იდენტური და a priori გულისხმობდეს საქმეზე საბოლოო ინსტანციის სასამართლოს მიერ მიღებულ გამამტყუნებელ განაჩენს. ამ ტერმინის კონსტიტუციური მნიშვნელობის დადგენა კი შეუძლებელია მისი მიზნის და დანიშნულების შეფასების გარეშე.

29. პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტა მის საქმიანობაში ჩარევის ერთ-ერთი ყველაზე მკაცრი ფორმაა და მოითხოვს ზედმიწევნით ფრთხილ დამოკიდებულებას ამ საკითხთან მიმართებით კონსტიტუციური სტანდარტების დადგენისას. ამ პროცესში შეფასების მიღმა ვერ დარჩება ის ლეგიტიმური მიზნები, რომლებსაც ემსახურება ზემოხსენებული ინსტიტუტის არსებობა დემოკრატიულ საზოგადოებაში. პარლამენტის წევრის დაცვის გარანტიები, მისი უფლებამოსილების შეუფერხებლად განხორციელების უზრუნველყოფა და ამომრჩეველთა ნების აღსრულება დემოკრატიის განუყოფელი მოთხოვნაა, თუმცა ამ პროცესში არსებობს დემოკრატიული პროცესების ბოროტად გამოყენების შესაძლებლობა, რამაც თავად დემოკრატიულ მმართველობას, ხელისუფლების სიჯანსაღეს, მისდამი ხალხის ნდობას და ფუნდამენტურ კონსტიტუციურ პრინციპებს შეიძლება შეუქმნას საფრთხე.

30. საქართველოს პარლამენტის წევრი საკუთარ უფლებამოსილებას ახორციელებს ყველაზე მაღალი ლეგიტიმაციის წყაროს - საყოველთაო, თავისუფალი, თანასწორი და პირდაპირი არჩევნების შედეგად, ფარული კენჭისყრით ხალხის მიერ გამოვლენილი ნების საფუძველზე. ამასთანავე, მიუხედავად ლეგიტიმაციის წყაროს უდიდესი მნიშვნელობისა, პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის ინსტიტუტი დემოკრატიის თავისთავადი მოთხოვნაა და არათუ ეწინააღმდეგება მას, არამედ ამგვარი მმართველობის დაცვის ერთ-ერთი გარანტიაა. საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტი ჩამოთვლის იმ პირობებს, რომელთა არსებობაც ფუნდამენტურად ეწინააღმდეგება საკანონმდებლო ორგანოს წევრის საქმიანობის ხასიათსა და ძირითად პრინციპებს და ძირს უთხრის საზოგადოების ნდობას ქვეყნის უმაღლესი წარმომადგენლობითი ორგანოს მიმართ. დასახელებულ დებულებაში ჩამოთვლილი საფუძვლები პირობითად შეიძლება დაიყოს რამდენიმე კატეგორიად: პირველი, როდესაც პარლამენტის წევრს არ სურს უფლებამოსილების განხორციელება და პირადი განცხადებით ითხოვს უფლებამოსილების შეწყვეტას, მეორე, როდესაც პარლამენტის წევრი ვერ ან არ ახორციელებს საკუთარ უფლებამოსილებას (მაგალითად, არასაპატიო მიზეზით არ ესწრება სხდომებს, ცნობილ იქნა მხარდაჭერის მიმღებად ან უგზო-უკვლოდ დაკარგულად და სხვ.) და მესამე, როდესაც პარლამენტის წევრი, საკუთარი ქმედებებიდან გამომდინარე, აღარ უნდა ახორციელებდეს საკუთარ უფლებამოსილებას (მაგალითად, იკავებს სტატუსთან შეუთავსებელ თანამდებობას ან ახორციელებს ამგვარ საქმიანობას, დამნაშავედ იქნა ცნობილი კანონიერ ძალაში შესული სასამართლოს განაჩენით და სხვ.). კონსტიტუციის დასახელებული ნორმის ანალიზი მიუთითებს, რომ მისი მიზანია, ერთი მხრივ, უზრუნველყოს საპარლამენტო საქმიანობის შეუფერხებლად და ეფექტიანად განხორციელება იმ პირთა მიერ, ვისაც ამის სურვილი და შესაძლებლობა აქვს, ხოლო, მეორე მხრივ, საკანონმდებლო საქმიანობას ჩამოაცილოს ისეთი პირები, რომლებიც საკუთარი საქმიანობიდან გამომდინარე, საფრთხეს ქმნიან პარლამენტის ინსტიტუციური რეპუტაციისა და სანდოობისადმი.

31. პარლამენტის მიმართ ხალხის ნდობა მისი ეფექტიანი საქმიანობის განხორციელების ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი წინაპირობაა. მართებული არ იქნებოდა იმის მტკიცება, რომ ხალხის მიერ არჩეული პარლამენტის წევრი პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ მის მიმართ გამამტყუნებელი განაჩენის გამოტანის შემთხვევაში ისევ უნდა აგრძელებდეს ხალხის მანდატით სარგებლობას, რომ იგი კვლავ შეძლებს ამომრჩეველთა ლეგიტიმური მოლოდინების გამართლებას და რომ მისთვის უფლებამოსილების შეწყვეტა ამომრჩეველთა ინტერესების საწინააღმდეგო იქნება. ის გარემოება, რომ ამომრჩეველმა საპარლამენტო არჩევნებში ხმა მისცა ამა თუ იმ კანდიდატს, მაგრამ დეპუტატად გახდომის შემდეგ, პირველი ინსტანციის სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენით დადასტურდება მის მიერ დანაშაულის ჩადენა, თავისთავად არ ნიშნავს იმას, რომ ეს პირი, ჩადენილის მიუხედავად, კვლავ სარგებლობს თავისი ამომრჩევლის მაღალი ნდობით, მათი თავდაპირველი დამოკიდებულებით და იმ მანდატით, რაც მათგან მიიღო მისი არჩევისას. შეიძლება ითქვას, რომ ხალხის, მათ შორის, მისი ამომრჩევლების არსებით ინტერესებში უფრო ხელისუფლებისაგან მისი ჩამოცილება უნდა იყოს, რათა დაცული იქნეს ქვეყნის უმაღლესი წარმომადგენლობითი ორგანოს მაღალი ავტორიტეტი და მის მიმართ საზოგადოების ნდობა. საქართველოს პარლამენტი საკანონმდებლო საქმიანობის შედეგად ქმნის ნორმატიულ ბაზას პოლიტიკურ, სოციალურ, ეკონომიკურ თუ სამართლებრივ სფეროებში და ადგენს ყველასათვის სავალდებულოდ შესასრულებელ ქცევის წესებს. ამგვარი ძალაუფლების არსებობის პირობებში საზოგადოებაში მუდმივად შეიძლება არსებობდეს კითხვები ამა თუ იმ ქცევის წესის მიღების მიზნებსა თუ მოტივებთან დაკავშირებით. როდესაც პარლამენტის წევრი პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ გამამტყუნებელი განაჩენით დამნაშავედ იქნა ცნობილი პარლამენტის წევრის საქმიანობასთან შეუთავსებელი ქცევის გამო, რაც გამოიხატა მის მიერ სამოხელეო დანაშაულის ჩადენაში და იგი, ამის მიუხედავად, ინარჩუნებს პარლამენტის წევრის სტატუსს და კვლავინდებურად აგრძელებს საპარლამენტო საქმიანობაში მონაწილეობას, საზოგადოებას უყალიბდება სკეპტიკური დამოკიდებულება და უნდობლობა არა მარტო უშუალოდ მის მიმართ, არამედ მთელი საკანონმდებლო ორგანოსა და მის საქმიანობასთან მიმართებაში. შესაბამისად, საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტი მიზნად ისახავს, რომ ზოგიერთი სამართალდარღვევის ჩამდენმა პირმა, როდესაც დანაშაულის ჩადენა დასტურდება პირველი ინსტანციის სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენით, რომელიც სისხლისსამართლებრივი მიზნებისათვის კანონიერ ძალაშია შესული, აღარ გააგრძელოს ქვეყნის უმაღლესი წარმომადგენლობითი ორგანოს წევრობა და აღარ მიიღოს მონაწილეობა საპარლამენტო, მათ შორის, საკანონმდებლო საქმიანობაში, ქვეყნის საშინაო და საგარეო პოლიტიკის ძირითადი მიმართულებების განსაზღვრაში, მთავრობის საქმიანობის კონტროლისა და სხვა უმნიშვნელოვანესი უფლებამოსილებების განხორციელებაში, რათა პარლამენტისა და მის მიერ შესრულებული საქმიანობისადმი სანდოობა და საკანონმდებლო ორგანოს მაღალი ავტორიტეტი იქნეს უზრუნველყოფილი და დაცული.

32. აღნიშნულიდან გამომდინარე, საკონსტიტუციო სასამართლო თვლის, რომ განსახილველ საქმეში საქართველოს პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების ვადაზე ადრე შეწყვეტის დროს პარლამენტმა იმოქმედა კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტის მოთხოვნათა შესაბამისად და კონსტიტუციის მითითებული ტერმინის პარლამენტის მიერ შინაარსობრივად სისხლის სამართლის საპროცესო კანონმდებლობის იდენტურად განმარტება და გამოყენება სრულ შესაბამისობაშია ხსენებული კონსტიტუციური ნორმის მიზანსა და დანიშნულებასთან, მის ნამდვილ ბუნებასთან. კონსტიტუციის ხსენებული ნორმის განმარტებისას საკონსტიტუციო სასამართლო მხედველობაში იღებს მუდმივ საჭიროებას იმისა, რომ საკანონმდებლო საქმიანობას ახორციელებდნენ მხოლოდ ისეთი პირები, რომლებიც სარგებლობენ მაღალი რეპუტაციით და რომელთა ქცევაც შეუსაბამო არაა პარლამენტის, როგორც ქვეყნის უმაღლესი წარმომადგენლობითი ორგანოს წევრის სტატუსთან, რომელიც აღჭურვილია საკანონმდებლო და სხვა უფლებამოსილებებით და რომლებიც მათ მიმართ გამოტანილი სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენით საზოგადოების წინაშე ეჭვქვეშ არ აყენებენ ამ სტატუსის ლეგიტიმურობასა და კონსტიტუციური ორგანოსადმი ხალხის ნდობას. იმ შემთხვევაში, თუკი პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ დამნაშავედ ცნობილი პირი კვლავ განაგრძობს საკანონმდებლო ორგანოში საქმიანობას და, საბოლოოდ, ბოლო ინსტანციის სასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილებითაც დადასტურდება მისი დამნაშავეობა, ამით გამოუსწორებელი რეპუტაციული ზიანი მიადგება არა მხოლოდ პარლამენტს, არამედ პარლამენტის ამ წევრის მონაწილეობით დროის გარკვეულ მონაკვეთში განხორციელებულ წარმომადგენლობით, საკანონმდებლო, მაკონტროლებელ და სხვა საქმიანობას. სწორედ ამ საფრთხის თავიდან ასაცილებლად, საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტში ,,კანონიერ ძალაში შესული სასამართლოს განაჩენის“ ქვეშ მოიაზრება პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ მიღებული გამამტყუნებელი განაჩენი. საკონსტიტუციო სასამართლო ხაზგასმით აღნიშნავს, რომ საქმე შეეხება პარლამენტის წევრისათვის უფლებამოსილების ვადაზე ადრე შეწყვეტას არა დანაშაულის ჩადენის საფუძვლიანი ეჭვის ანდა დასაბუთებული ვარაუდის საფუძველზე, არამედ მხარეთა თანასწორობისა და შეჯიბრებითობის საფუძველზე განხორციელებული სამართალწარმოების შედეგად, რომლითაც გონივრულ ეჭვს მიღმა სტანდარტით არის დადგენილი პირის ბრალეულობა და, შესაბამისად, მის მიერ დანაშაულის ჩადენა. ამ კონკრეტულ შემთხვევაში, მხედველობაშია მისაღები პარლამენტის წევრის მიერ ჩადენილი დანაშაულის სახეც. განზრახი სამოხელეო დანაშაულის ჩადენა, რაც გამოიხატა სამსახურებრივი უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენებაში და გონივრულ ეჭვს მიღმა მტკიცებულებითი სტანდარტით არის დადგენილი პირველი ინსტანციის სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენით, პარლამენტის წევრისათვის უფლებამოსილების შეწყვეტის რელევანტური და ადეკვატური საფუძველია საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტის მიზანდასახულობიდან გამომდინარე.

33. მაშასადამე, იმის გასარკვევად, მიიღო თუ არა საქართველოს პარლამენტმა კონსტიტუციასთან შესაბამისი დადგენილება ნიკანორ მელიასათვის უფლებამოსილების ვადაზე ადრე შეწყვეტის შესახებ, საკონსტიტუციო სასამართლომ თავისი უფლებამოსილების ფარგლებში საფუძვლიანად გამოიკვლია საკითხი იმის შესახებ, სწორად განმარტა თუ არა პარლამენტმა კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტში გამოყენებული ტერმინი „კანონიერ ძალაში შესული სასამართლოს განაჩენი“ სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 279-ე მუხლის პირველი ნაწილის იდენტური შინაარსით ან იდგა თუ არა იგი იმის საჭიროების წინაშე, რომ ეს ტერმინი განემარტა სხვაგვარად, საპროცესო კანონმდებლობაში მოცემული დებულების საწინააღმდეგოდ. საქმე ისაა, რომ საქართველოს პარლამენტმა კონსტიტუციური დებულებები უნდა განმარტოს და გამოიყენოს მისი ნამდვილი არსის შესაბამისად. საკონსტიტუციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ პარლამენტის მიერ ნიკანორ მელიას მიმართ კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტის საფუძველზე უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის თაობაზე დადგენილების მიღების დროს კონსტიტუციის ხსენებული ნორმის სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 279-ე მუხლის პირველი ნაწილის იდენტური შინაარსით გამოყენება სრულიად ლეგიტიმური იყო. საკონსტიტუციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ, მართალია, კონსტიტუციურ ცნებებსა და ტერმინებს ავტონომიური შინაარსი აქვთ, რაზეც არაერთგზის განუცხადებია თვით საკონსტიტუციო სასამართლოს თავის გადაწყვეტილებებში, მაგრამ ეს არ ნიშნავს იმას, რომ სასამართლო არასდროს ითვალისწინებს სხვა საკანონმდებლო ნორმებში მოცემულ ამავე ტერმინთა გაგებას, ანდა კონსტიტუციური მნიშვნელობა ყოველთვის განსხვავებულია ან უნდა განსხვავდებოდეს სხვა საკანონმდებლო აქტებში მოცემული მნიშვნელობისაგან. საკონსტიტუციო სასამართლო თვლის, რომ მოცემულ შემთხვევაში კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტში მოცემული ტერმინის - ,,კანონიერ ძალაში შესული სასამართლოს განაჩენი“ ნამდვილი არსი ემთხვევა სისხლის სამართლის კოდექსის 279-ე მუხლის პირველი ნაწილის ნორმის შინაარსს და არ არსებობს კონსტიტუციის დასახელებული ნორმის სხვაგვარი შინაარსით ინტერპრეტაციის საჭიროება, რადგან პარლამენტმა დადგენილების მიღებისას იხელმძღვანელა საქართველოს კონსტიტუციაში მოცემული (ნაგულისხმევი) ნორმის ნამდვილი შინაარსით. მაშასადამე, მართალია, საკონსტიტუციო სასამართლოს იურისპრუდენციით კონსტიტუციურ ტერმინებს ავტონომიური მნიშვნელობა აქვთ, მაგრამ ეს არ ნიშნავს იმას, რომ მათი შინაარსი ყოველთვის განსხვავდება სხვა საკანონმდებლო დეფინიციებში მოცემული შინაარსისაგან. აღნიშნულიდან გამომდინარე, საკონსტიტუციო სასამართლოს კონსტიტუციურად მიაჩნია პარლამენტის მიერ მიღებული გასაჩივრებული დადგენილება, რომელიც ემყარება კონტიტუციაში გამოყენებულ ტერმინთა ზემოაღნიშნულ ინტერპრეტაციას.

34. რაც შეეხება საკითხს, რა მიმართებაშია განაჩენის საჯაროდ გამოცხადება მის კანონიერ ძალაში შესვლასა და აღსრულებასთან, სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 279-ე მუხლის პირველი ნაწილის შესაბამისად, პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ განაჩენის საჯაროდ გამოცხადება ნიშნავს მის კანონიერ ძალაში შესვლასა და აღსასრულებლად მიქცევას დაუყოვნებლივ. ამგვარად, კანონმდებლობით განაჩენის კანონიერ ძალაში შესვლა და მისი აღსასრულებლად მიქცევა ურთიერთდაკავშირებული და დამოკიდებული პროცესებია. შესაბამისად, თუ პარლამენტის წევრი მსჯავრდებულია პირველი ინსტანციის სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენით და შეფარდებული აქვს სასჯელი, მოსარჩელის მიერ განვითარებული ლოგიკის მიხედვით, ამ განაჩენის აღსასრულებლად მიქცევა ჩადენილი დანაშაულის სიმძიმის, დანიშნული სასჯელის სიმკაცრის და დამნაშავის პიროვნების საშიშროების მიუხედავად, არ უნდა მოხდეს მანამ, სანამ საქმეზე მიღებული არ იქნება საბოლოო გადაწყვეტილება. ამგვარი მოცემულობის შემთხვევაში, პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილების აღუსრულებლობით და პარლამენტის წევრის საქმიანობის გაგრძელებით, ცხადია, საფრთხეში აღმოჩნდება არა მხოლოდ პარლამენტის სანდოობა და მისი ეფექტური ფუნქციონირება, არამედ მართლმსაჯულების განხორციელების უმნიშვნელოვანესი ინტერესიც.

35. სისხლის სამართლის საქმეზე განაჩენის კანონიერ ძალაში შესვლისა და მისი აღსასრულებლად მიქცევის შინაარსი და ვადები განსხვავებული არ უნდა იყოს პარლამენტის წევრებთან მიმართებაში. სისხლის სამართლის მიზნებიდან გამომდინარე, ყველა მსჯავრდებული თანაბარ პირობებში იმყოფება, თანაბარი სტატუსი აქვთ და ამ სამართალურთიერთობაში განხილული უნდა იქნენ არსებითად თანასწორ პირებად ყველა სხვა მსჯავრდებულთან მიმართებაში. საქართველოს კონსტიტუცია არ ითვალისწინებს არავითარ უფლებას თუ გარანტიას იმისა, რომ პარლამენტის წევრის მიმართ გამამტყუნებელი განაჩენი კანონიერ ძალაში შევიდეს და აღსრულდეს სხვა დროს, უფრო გვიან, ვიდრე ეს სხვა მსჯავრდებულებისათვის არის დადგენილი შესაბამისი სისხლის სამართლის საპროცესო კანონმდებლობით. ასეთ დიფერენცირებულ მიდგომას არ გააჩნია კონსტიტუციური დასაყრდენი არც საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 ნაწილის „დ“ ქვეპუნქტში და არც კონსტიტუციის რომელიმე სხვა ნორმაში.

36. სასამართლო პარალელს ავლებს იმპიჩმენტის გზით მაღალი თანამდებობის პირების, მათ შორის, პრეზიდენტის, რომელიც ასევე ხალხის მიერ საყოველთაო არჩევნებით არჩეული პირია, თანამდებობიდან გადაყენებასთან. პრეზიდენტის თანამდებობიდან გადაყენება ხორციელდება გაცილებით სუსტი სამართლებრივი მოცემულობის ფარგლებში, როდესაც „საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ დადასტურებულია მის ქმედებაში დანაშაულის ნიშნების არსებობა“ და პრაქტიკულად არ არსებობს ორდინარული სისხლის სამართალწარმოების შედეგად დადასტურებული ბრალი, მით უფრო, სისხლისსამართლებრივად „გონივრულ ეჭვს მიღმა სტანდარტით“ გამოტანილი გამამტყუნებელი განაჩენი. საკონსტიტუციო სასამართლო, კითხულობს რა კონსტიტუციის ნორმებს ერთობლიობაში, მიიჩნევს, რომ, როგორც იმპიჩმენტის მექანიზმის, ისე პარლამენტის წევრისათვის დანაშაულის ჩადენის გამო უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის დანიშნულება პრაქტიკულად ერთი და იგივეა. ეს არის მაღალი რანგის საჯარო მოხელეთა ხელისუფლებისაგან ჩამოცილება ხელისუფლების სიჯანსაღის დაცვისა და მისდამი ხალხის ნდობის შენარჩუნების თვალსაზრისით. საკონსტიტუციო სასამართლოს სწორედ ეს კონტექსტი მიაჩნია წარმმართველად და არა დეპუტატის უფლებებისა და ინტერესების დაცვის კონტექსტი. რაც შეეხება სარჩელის არგუმენტს ამომრჩეველთა ნების უგულებელყოფის თაობაზე, სასამართლოს ეს არგუმენტი არ მიაჩნია რელევანტურად, რადგან, როგორ უკვე აღინიშნა, არჩევნების დროს თავდაპირველად მიღებული მხარდაჭერა არ გულისხმობს იმას, რომ ეს მხარდაჭერა და ხალხის ნდობის მანდატი ავტომატურად გრძელდება ყველა შემთხვევაში, იმის მიუხედავად, ჩაიდენს თუ არა ეს პირი სისხლის სამართლის კოდექსით გათვალისწინებულ დანაშაულებრივ ქმედებას, რაც გონივრულ ეჭვს მიღმა სტანდარტით დადასტურებულია პირველი ინსტანციის სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენით. სწორედ ასეთი განაჩენი აცლის ლეგიტიმურობას როგორც ხალხის მიმართ მის ნდობას, ისე მის ხელისუფლებას. არჩევნების დროს ერთხელ მიღებული მხარდაჭერის ფაქტი ხალხის ნდობის შენარჩუნებისა და ხელისუფლებაში დარჩენის ლეგიტიმურობის განმსაზღვრელი რომ იყოს, მაშინ არც გასაჩივრების საშუალებების ამოწურვის შემდეგ იქნებოდა ნებადართული დანაშაულის ჩამდენი პარლამენტის წევრისათვის უფლებამოსილების ვადაზე ადრე შეწყვეტა.

37. ყოველივე აღნიშნულის გათვალისწინებით, საკონსტიტუციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ საქართველოს პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის მიზნებისათვის სასამართლოს განაჩენის კანონიერ ძალაში შესვლა გულისხმობს პირის დამნაშავედ ცნობის შესახებ საქმეზე პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ მიღებულ გამამტყუნებელ განაჩენს და არ არსებობს ამ მიდგომისაგან განსხვავებული განმარტების საფუძველი. შესაბამისად, „ნიკანორ მელიასათვის საქართველოს პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შესახებ“ საქართველოს პარლამენტის 2019 წლის 12 დეკემბრის №5544-Iს დადგენილება არ ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციის 39-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტის მოთხოვნებს და მისი კონსტიტუციური სარჩელი არ უნდა დაკმაყოფილდეს.

III
სარეზოლუციო ნაწილი

საქართველოს კონსტიტუციის მე-60 მუხლის მე-4 პუნქტის „ზ“ ქვეპუნქტისა და მე-5 პუნქტის, „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის მე-19 მუხლის პირველი პუნქტის „ზ“ ქვეპუნქტის, 21-ე მუხლის მე-5 მე-6 და მე-11 პუნქტების, 21² მუხლის, 25-ე მუხლის პირველი, მე-2, მე-3 და მე-6 პუნქტების, 27-ე მუხლის მე-5 პუნქტის, მე-40 მუხლის, 43-ე და 44-ე მუხლების საფუძველზე,

საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლო
ა დ გ ე ნ ს:

1. არ დაკმაყოფილდეს №1473 კონსტიტუციური სარჩელი („ნიკანორ მელია საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“).

2. გადაწყვეტილება ძალაშია საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს ვებგვერდზე გამოქვეყნების მომენტიდან.

3. გადაწყვეტილება საბოლოოა და გასაჩივრებას ან გადასინჯვას არ ექვემდებარება.

4. გადაწყვეტილების ასლი გაეგზავნოს მხარეებს, საქართველოს პრეზიდენტს, საქართველოს მთავრობას და საქართველოს უზენაეს სასამართლოს.

5. გადაწყვეტილებას დაერთოს მოსამართლეების ირინე იმერლიშვილის, გიორგი კვერენჩხილაძის, თეიმურაზ ტუღუშის და თამაზ ცაბუტაშვილის განსხვავებული აზრი.

6. გადაწყვეტილება დაუყოვნებლივ გამოქვეყნდეს საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს ვებგვერდზე და გაეგზავნოს „საქართველოს საკანონმდებლო მაცნეს“.

პლენუმის შემადგენლობა:

მერაბ ტურავა

ევა გოცირიძე

ირინე იმერლიშვილი

გიორგი კვერენჩხილაძე

მანანა კობახიძე

ვასილ როინიშვილი

თეიმურაზ ტუღუში

თამაზ ცაბუტაშვილი