ა) წარდგინება შეესაბამება „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-16 მუხლით დადგენილ მოთხოვნებს;

ბ) „საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის მე-19 მუხლის მე-2 პუნქტისა და „საერთო სასამართლოების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის მე-7 მუხლის მე-3 პუნქტის შესაბამისად, საქართველოს უზენაესი სასამართლო უფლებამოსილია, წარდგინებით მიმართოს საკონსტიტუციო სასამართლოს, თუ საერთო სასამართლოში კონკრეტული საქმის განხილვისას სასამართლო დაასკვნის, რომ არსებობს საკმარისი საფუძველი, რათა ესა თუ ის კანონი ან სხვა ნორმატიული აქტი, რომელიც უნდა გამოიყენოს სასამართლომ ამ საქმის გადაწყვეტისას, შეიძლება მთლიანად ან ნაწილობრივ მიჩნეულ იქნეს საქართველოს კონსტიტუციის შეუსაბამოდ;

გ) სადავო საკითხი საკონსტიტუციო სასამართლოს განსჯადია, რადგან სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის (2009 წლის 9 ოქტომბრის კანონი) მე-13 მუხლის მე-2 ნაწილის მე-2 წინადადებისა და 169-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის ის ნორმატიული შინაარსი, რომელიც ითვალისწინებს იმავე კოდექსის 76-ე მუხლით განსაზღვრული მტკიცებულების - ირიბი ჩვენების საფუძველზე გამამტყუნებელი განაჩენის გამოტანისა და პირის ბრალდებულად ცნობის შესაძლებლობას, შეიძლება მიჩნეულ იქნეს საქართველოს კონსტიტუციის მე-40 მუხლის მე-3 პუნქტთან შეუსაბამოდ, ხოლო საქართველოს კონსტიტუციის 89-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტის შესაბამისად საკონსტიტუციო სასამართლო იღებს გადაწყვეტილებას კონსტიტუციასთან, ... კანონის, ... შესაბამისობის საკითხზე;

დ) წარდგინებაში მითითებული სადავო საკითხი არ არის გადაწყვეტილი საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ;

ე) წარდგინებაში მითითებული სადავო საკითხი არ არის გადაწყვეტილი საქართველოს კონსტიტუციით;

ვ) არ არის დარღვეული წარდგინების შეტანის კანონით დადგენილი ვადა;

ზ) სადავო ნორმატიული აქტის კონსტიტუციურობაზე მსჯელობა შესაძლებელია ნორმატიული აქტების იერარქიაში მასზე მაღლა მდგომი ნორმატიული აქტ(ებ)ის კონსტიტუციურობაზე მსჯელობის გარეშე.

ფაქტობრივი გარემოებები:

1. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატამ 2015 წლის 6 ნოემბერს შეაჩერა საქმის წარმოება მსჯავრდებულ გიორგი გვიჩიანის ინტერესების დამცველი ადვოკატის - ვალერიან გელბახიანის საკასაციო საჩივრის განხილვასთან მიმართებით.

2. თბილისის საქალაქო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა კოლეგიის 2006 წლის 15 აგვისტოს განაჩენით გიორგი გვიჩიანი, - დაბადებული 1970 წელს, ნასამართლობის არმქონე, - ცნობილ იქნა დამნაშავედ საქართველოს სსკ–ის 109–ე მუხლის „გ“, „თ“, „ი“, „ლ“ ქვეპუნქტებით (2006 წლის 31 მაისამდე მოქმედი რედაქცია) და სასჯელად  განესაზღვრა უვადო თავისუფლების აღკვეთა.

გიორგი გვიჩიანს სასჯელის ვადის ათვლა დაეწყო დაკავების დღიდან - 2006 წლის 7 მარტიდან.

3. თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2007 წლის 16 აპრილის განაჩენით გიორგი გვიჩიანის ინტერესების დამცველი ადვოკატის სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა და თბილისის საქალაქო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა კოლეგიის 2006 წლის 15 აგვისტოს განაჩენში შევიდა შემდეგი ცვლილება:

გიორგი გვიჩიანის დანაშაულებრივი ქმედება, დაკვალიფიცირებული საქართველოს სსკ–ის 109–ე მუხლის „გ“, „თ“ და „ლ“ ქვეპუნქტებით (2006 წლის 31 მაისამდე მოქმედი რედაქცია), გადაკვალიფიცირდა სსკ-ის 109–ე მუხლის 1-ლი ნაწილის „ა“, „დ“ და იმავე მუხლის მე-2 ნაწილის „ე“ ქვეპუნქტებზე. სხვა ნაწილში კვალიფიკაცია დარჩა უცვლელად.

გიორგი გვიჩიანი ცნობილ იქნა დამნაშავედ საქართველოს სსკ–ის 109–ე მუხლის 1-ლი ნაწილის „ა“, „დ“  და იმავე მუხლის მე-2 ნაწილის „ე“ ქვეპუნქტებით (მოქმედი რედაქცია), სსკ–ის 109–ე მუხლის „ი“ ქვეპუნქტით (2006 წლის 31 მაისამდე მოქმედი რედაქცია) და მიესაჯა უვადო თავისუფლების აღკვეთა.

გიორგი გვიჩიანს სასჯელის ვადის ათვლა დაეწყო დაკავების დღიდან - 2006 წლის 7 მარტიდან.

4. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის  2007 წლის 11 დეკემბრის განჩინებით დაცვის მხარის საკასაციო საჩივარი დაუშვებლად იქნა ცნობილი.

5. თბილისის  სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2014 წლის 11 ივლისის განაჩენით მსჯავრდებულ გიორგი გვიჩიანის შუამდგომლობა არ დაკმაყოფილდა და თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2007 წლის 16 აპრილის განაჩენში შევიდა შემდეგი ცვლილება:

გიორგი გვიჩიანი ცნობილ იქნა დამნაშავედ სსკ–ის 109–ე მუხლის პირველი ნაწილის „ა“, „დ“ ქვეპუნქტებით, იმავე მუხლის მე–2 ნაწილის „ე“ ქვეპუნქტით (მოქმედი რედაქცია), სსკ–ის 109–ე მუხლის „ი“ ქვეპუნქტით (2006 წლის 31 მაისამდე მოქმედი რედაქცია) და სასჯელად განესაზღვრა 20 წლით თავისუფლების აღკვეთა, რაც „ამნისტიის შესახებ“ 2012 წლის 28 დეკემბრის საქართველოს კანონის საფუძველზე შეუმცირდა ერთი მეოთხედით და საბოლოო სასჯელად  განესაზღვრა 15 წლით თავისუფლების აღკვეთა, რომლის ათვლაც დაეწყო 2006 წლის 7 მარტიდან.

6. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2015 წლის 13 მარტის განაჩენით მსჯავრდებულ გიორგი გვიჩიანის ინტერესების დამცველი ადვოკატის - მალხაზ ჯანგირაშვილის საკასაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა და თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2014 წლის 11 ივლისის განაჩენი დარჩა უცვლელად.

7. 2015 წლის 2 ივლისს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატას შუამდგომლობით მიმართა მსჯავრდებულ გიორგი გვიჩიანის ინტერესების დამცველმა, ადვოკატმა ვალერიან გელბახიანმა, რომელმაც წარმოდგენილი შუამდგომლობით ითხოვა მსჯავრდებულ გიორგი გვიჩიანის მიმართ გამოტანილი განაჩენის გადასინჯვა საქართველოს სსსკ–ის 310–ე მუხლის „ბ“, „დ“ ქვეპუნქტების საფუძველზე და იქვე მიუთითა, რომ ამავე მუხლის „ზ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ საფუძველს წარმოადგენს შესაბამისი საპროცესო მოქმედების დასრულებისთანავე.

მსჯავრდებულის ადვოკატი წარმოდგენილ განცხადებაში აღნიშნავს, რომ მსჯავრდებულ გიორგი გვიჩიანის მიმართ გამოტანილი გამამტყუნებელი განაჩენი ეყრდნობა მხოლოდ ირიბ და ამავე დროს - სავარაუდო მოსაზრებებზე აგებულ ჩვენებებს, რომელთა დაუშვებლობის საკითხი უკვე გადაწყვეტილია საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ გამოტანილი გადაწყვეტილებით; ოთხივე გამამტყუნებელი განაჩენი, რომლითაც გიორგი გვიჩიანი დამნაშავედ იქნა ცნობილი, ეყრდნობა არა მარტო ირიბ ჩვენებებს, არამედ იმ ნორმებს, რომლებიც საკონსტიტუციო სასამართლომ გააუქმა; ამდენად, ეს გარემოება წარმოადგენს გიორგი გვიჩიანის მიმართ გამოტანილი გამამტყუნებელი განაჩენის გადასინჯვის საფუძველს.

მისი  განმარტებით, ნოდარ გვიჩიანის ჩვენება წარმოადგენს ირიბ ჩვენებას, რადგან იგი ასახელებს სხვა პირისგან მიღებულ იმ ინფორმაციის არსებობას, რომელსაც კატეგორიულად უარყოფენ მის მიერ ინფორმაციის წყაროდ დასახელებული პირები, ხოლო საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილების თანახმად კი დაუშვებელია იმ ჩვენების მტკიცებულებად გამოყენება, რომლითაც ინფორმაციის წყარო არ სახელდება ან ინფორმაციის წყაროდ მითითებული პირი არ ადასტურებს ინფორმაციის ნამდვილობას; შუამდგომლობის ავტორის განმარტებით, ასეთივე სტანდარტი მოქმედებს მოწმე გიორგი პაპაჩაშვილისა და ავთანდილ ხერკილაძის მიმართაც, ვინაიდან ისინიც ინფორმაციის წყაროდ ასახელებენ ნიკა ჩემიას, ხოლო ეს უკანასკნელი კი კატეგორიულად უარყოფს მას; შესაბამისად, მსჯავრდებულის ადვოკატს მიაჩნია, რომ ნ. გვიჩიანის, ა. ხერკილაძისა და გ. პაპაჩაშვილის ირიბი ჩვენებები დაუშვებელ მტკიცებულებებს წარმოადგენს და ისინი უნდა ამოირიცხოს განაჩენიდან.

ადვოკატი აპელირებს ექსპერტ–სპეციალისტ ნოდარ ცინცაძის მიერ მიცემულ ჩვენებაზე და მიუთითებს, რომ მისი ჩვენება არის ირიბი, ვინაიდან აღნიშნული ისე იქნა გამოყენებული გამამტყუნებელი განაჩენის დადგენისას, რომ არ შემოწმებულა და არ მისცემია მეცნიერული, დასაბუთებული შეფასება, რის გამოც წარმოადგენს დაუშვებელ მტკიცებულებას და სსკ–ის 72–ე მუხლის თანახმად, უნდა ამოირიცხოს განაჩენიდან.

ადვოკატი ასევე მიუთითებს იმ გარემოებაზე, რომ ნოდარ გვიჩიანს წინასწარი და სასამართლო გამოძიების დროს ოთხჯერ აქვს შეცვლილი ჩვენება და სხვადასხვა ვერსიაზე საუბრობს, ასეთ შემთხვევაში კი შეუძლებელია შეცვლილ ჩვენებებს დამაჯერებელი და უტყუარი ეწოდოს და გამოყენებულ იქნეს გამამტყუნებელი განაჩენის გამოტანის საფუძვლად. ასევე დამაჯერებლობასაა მოკლებული ხერკილაძის მიერ მიცემული ჩვენებაც.

აპელანტის აზრით, ირიბი ხასიათის ჩვენებებს მიეკუთვნება ასევე ნიკოლოზ ლომინაძის მშობლების - ე. პაპავასა და ნ. ლომინაძის სასამართლოსათვის მიცემული ჩვენებები, რომლებიც მხოლოდ გადმოცემით, დაუდასტურებელ ინფორმაციას შეიცავს და პირის ბრალეულობასთან შემხებლობა არ გააჩნია.

ამდენად, მსჯავრდებულ გიორგი გვიჩიანის ადვოკატმა, ვალერიან გელბახიანმა ითხოვა მსჯავრდებულის მიმართ თბილისის საქალაქო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა კოლეგიის 2006 წლის 15 აგვისტოს, თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2007 წლის 16 აპრილის, თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2014 წლის 11 ივლისისა და საქართველოს უზენაესი სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2015 წლის 13 მარტის განაჩენების გადასინჯვა საქართველოს სსსკ-ის 310-ე მუხლის ,,ბ“, ,,დ“ და ,,ზ“ პუნქტების საფუძველზე.

8. თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2015 წლის 15 ივლისის განჩინებით მსჯავრდებულ გიორგი გვიჩიანის ინტერესების დამცველი ადვოკატის - ვალერიან გელბახიანის შუამდგომლობა ახლად გამოვლენილ გარემოებათა გამო მსჯავრდებულ გიორგი გვიჩიანის მიმართ თბილისის საქალაქო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა კოლეგიის 2006 წლის 15 აგვისტოს, თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2007 წლის 16 აპრილის, თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2014 წლის 11 ივლისისა და საქართველოს უზენაესი სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის 2015 წლის 13 მარტის განაჩენების გადასინჯვის შესახებ დაუშვებლად იქნა ცნობილი.

9. მსჯავრდებულ გიორგი გვიჩიანის ინტერესების დამცველი, ადვოკატი ვალერიან გელბახიანი საკასაციო საჩივარში აღნიშნავენ, რომ თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2015 წლის 15 ივლისის განჩინება დაუსაბუთებელია და უნდა გაუქმდეს შემდეგ გარემოებათა გამო:

<> მსჯავრდებულ გიორგი გვიჩიანის მიმართ გამოტანილი გამამტყუნებელი განაჩენი ეყრდნობა მხოლოდ ირიბ და ამავე დროს - სავარაუდო მოსაზრებებზე აგებულ ჩვენებებს, რომელთა დაუშვებლობის საკითხი უკვე გადაწყვეტილია საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ გამოტანილი გადაწყვეტილებით; ოთხივე გამამტყუნებელი განაჩენი, რომლითაც გიორგი გვიჩიანი დამნაშავედ იქნა ცნობილი, ეყრდნობა არა მარტო ირიბ ჩვენებებს, არამედ იმ ნორმებს, რომლებიც საკონსტიტუციო სასამართლომ გააუქმა; ამდენად, ეს გარემოება წარმოადგენს გიორგი გვიჩიანის მიმართ გამოტანილი გამამტყუნებელი განაჩენის გადასინჯვის საფუძველს.

<> ნოდარ გვიჩიანის ჩვენება წარმოადგენს ირიბ ჩვენებას, რადგან იგი ასახელებს სხვა პირისგან მიღებულ იმ ინფორმაციის არსებობას, რომელსაც კატეგორიულად უარყოფენ მის მიერ ინფორმაციის წყაროდ დასახელებული პირები, ხოლო საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილების თანახმად კი დაუშვებელია იმ ჩვენების მტკიცებულებად გამოყენება, რომლითაც ინფორმაციის წყარო არ სახელდება ან ინფორმაციის წყაროდ მითითებული პირი არ ადასტურებს ინფორმაციის ნამდვილობას; შუამდგომლობის ავტორის განმარტებით, ასეთივე სტანდარტი მოქმედებს მოწმე გიორგი პაპაჩაშვილისა და ავთანდილ ხერკილაძის მიმართაც, ვინაიდან ისინიც ინფორმაციის წყაროდ ასახელებენ ნიკა ჩემიას, ხოლო ეს უკანასკნელი კი კატეგორიულად უარყოფს მას; შესაბამისად, მსჯავრდებულის ადვოკატს მიაჩნია, რომ ნ. გვიჩიანის, ა. ხერკილაძისა და გ. პაპაჩაშვილის ირიბი ჩვენებები დაუშვებელ მტკიცებულებებს წარმოადგენს და ისინი უნდა ამოირიცხოს განაჩენიდან.

<> ადვოკატი აპელირებს ექსპერტ–სპეციალისტ ნოდარ ცინცაძის მიერ მიცემულ ჩვენებაზე და მიუთითებს, რომ მისი ჩვენება არის ირიბი, ვინაიდან აღნიშნული ისე იქნა გამოყენებული გამამტყუნებელი განაჩენის დადგენისას, რომ არ შემოწმებულა და არ მისცემია მეცნიერული, დასაბუთებული შეფასება, რის გამოც წარმოადგენს დაუშვებელ მტკიცებულებას და სსკ–ის 72–ე მუხლის თანახმად, უნდა ამოირიცხოს განაჩენიდან.

<> ადვოკატი ასევე მიუთითებს იმ გარემოებაზე, რომ ნოდარ გვიჩიანს წინასწარი და სასამართლო გამოძიების დროს ოთხჯერ აქვს შეცვლილი ჩვენება და სხვადასხვა ვერსიაზე საუბრობს, ასეთ შემთხვევაში კი შეუძლებელია შეცვლილ ჩვენებებს დამაჯერებელი და უტყუარი ეწოდოს და გამოყენებულ იქნეს გამამტყუნებელი განაჩენის გამოტანის საფუძვლად. ასევე დამაჯერებლობასაა მოკლებული ხერკილაძის მიერ მიცემული ჩვენებაც.

<> აპელანტის აზრით, ირიბი ხასიათის ჩვენებებს მიეკუთვნება ასევე ნიკოლოზ ლომინაძის მშობლების - ე. პაპავასა და ნ. ლომინაძის სასამართლოსათვის მიცემული ჩვენებები, რომლებიც მხოლოდ გადმოცემით, დაუდასტურებელ ინფორმაციას შეიცავს და პირის ბრალეულობასთან შემხებლობა არ გააჩნია.

<> კასატორ ვალერიან გელბახიანის განმარტებით, გიორგი გვიჩიანის მიმართ გამამტყუნებელი განაჩენის დადგენას საფუძვლად დაედო ისეთი ჩვენებები, რომლებიც არ იყო მოპოვებული კანონით დადგენილი წესით და სასამართლოსათვის მინიჭებული უფლებამოსილების ფარგლებში, რის გამოც წარმოადგენდა დაუშვებელ მტკიცებულებას და არ უნდა დასდებოდა საფუძვლად გამამტყუნებელ განაჩენს; ეს ფაქტი სწორედ ის გარემოებაა, რომელსაც სსსკ-ის 310-ე მუხლის „ბ“ პუნქტი გულისხმობს (იმისდა მიუხედავად, არის თუ არა იგი ახალი სასამართლოსათვის), ამიტომ სააპელაციო სასამართლოს უნდა ემსჯელა მასზე;

10. ზემოთ ჩამოთვლილი გარემოებების გათვალისწინებით, მსჯავრდებული გიორგი გვიჩიანის ადვოკატი ვალერიან გელბახიანი ითხოვს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2015 წლის 15 ივლისის განჩინების გაუქმებას, თავისი შუამდგომლობის განსახილველად დაშვებას და მსჯავრდებულის უდანაშაულოდ ცნობას იმ საფუძვლით, რომ განაჩენი გიორგი გვიჩიანის მიმართ გამოტანილია მხოლოდ ირიბი და ურთიერთგამომრიცხავი ჩვენებების საფუძველზე და სხვა მტკიცებულება საქმეში არ მოიპოვება.

სამართლებრივი გარემოებები:

1. საქართველოს კონსტიტუციის მე-40 მუხლის მესამე პუნქტის შესაბამისად, დადგენილება ბრალდებულის სახით პირის პასუხისგებაში მიცემის შესახებ, საბრალდებო დასკვნა და გამამტყუნებელი განაჩენი უნდა ემყარებოდეს მხოლოდ უტყუარ მტკიცებულებებს. ყოველგვარი ეჭვი, რომელიც ვერ დადასტურდება კანონით დადგენილი წესით, უნდა გადაწყდეს ბრალდებულის სასარგებლოდ.

2. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2015 წლის 22 იანვრის №1/1/548 გადაწყვეტილებით არაკონსტიტუციურად იქნა ცნობილი საქართველოს კონსტიტუციის მე-40 მუხლის მე-3 პუნქტთან მიმართებით ა) საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის მე-13 მუხლის მე-2 ნაწილის მე-2 წინადადების ის ნორმატიული შინაარსი, რომელიც ითვალისწინებს ამავე კოდექსის 76-ე მუხლით განსაზღვრული (2013 წლის 14 ივნისის რედაქცია) მტკიცებულების - ირიბი ჩვენების საფუძველზე გამამტყუნებელი განაჩენის გამოტანის შესაძლებლობას; ბ) საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 169-ე მუხლის პირველი ნაწილის ის ნორმატიული შინაარსი, რომელიც ითვალისწინებს ამავე კოდექსის 76-ე მუხლით განსაზღვრული (2013 წლის 14 ივნისის რედაქცია) მტკიცებულების - ირიბი ჩვენების საფუძველზე პირის ბრალდებულად ცნობის შესაძლებლობას.

3. მოქმედი საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის მე-13 მუხლის მე-2 ნაწილის მე-2 წინადადების თანახმად, გამამტყუნებელი განაჩენი უნდა ეფუძნებოდეს მხოლოდ ერთმანეთთან შეთანხმებულ, აშკარა და დამაჯერებელ მტკიცებულებათა ერთობლიობას, რომელიც გონივრულ ეჭვს მიღმა ადასტურებს პირის ბრალეულობას, ხოლო იმავე კოდექსის 76-ე მუხლის პირველი ნაწილის შესაბამისად, ირიბია მოწმის ის ჩვენება, რომელიც ეფუძნება სხვა პირის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას.

4. მთავარი არგუმენტი, რასაც საკონსტიტუციო სასამართლო გადაწყვეტილების მიღებისას დაეყრდნო, მითითებულია ხსენებული გადაწყვეტილების 52-ე პარაგრაფში, კერძოდ, საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილებით: „ირიბი ჩვენება, ზოგადად, ნაკლებად სანდო მტკიცებულებაა, მისი გამოყენება შეიცავს პირის ბრალეულობასთან დაკავშირებით მცდარი აღქმის შექმნის საფრთხეს და, ამდენად, შეიძლება დასაშვები იყოს მხოლოდ გამონაკლის შემთხვევებში, კანონით გათვალისწინებული მკაფიო წესისა და სათანადო კონსტიტუციური გარანტიების უზრუნველყოფის პირობებში და არა მოქმედი სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსით განსაზღვრული ზოგადი წესით.“

5. აღსანიშნავია, რომ 1998 წლის 20 თებერვლის საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი არ ითვალისწინებს ირიბი ჩვენების ცნებას და უფრო მეტიც, ამ კოდექსის არც ერთი მუხლი არ მიუთითებს მოწმის ჩვენების (და ზოგადად, ჩვენების) დიფერენციაციაზე მოცემული ნიშნით. აღსანიშნავია, რომ კანონი არც პირდაპირი მტკიცებულების ცნებას განსაზღვრავს და ყველა სახის ჩვენებას ერთ ნიშნულზე მოიაზრებს. ამაზე მიუთითებს შესაბამისი ჩანაწერები სხვადასხვა მუხლში, კერძოდ: „მოწმის ჩვენება არის შეტყობინება ფაქტობრივი მონაცემების შესახებ, რომლებიც უნდა დადგინდეს სისხლის სამართლის საქმეზე“ (მ. 117(1)); „დაზარალებულის ჩვენება არის შეტყობინება ფაქტობრივ გარემოებათა შესახებ, რომლებიც უნდა დადგინდეს სისხლის სამართლის საქმეზე, აგრეთვე შეტყობინება ეჭვმიტანილთან (ბრალდებულთან) ურთიერთობის შესახებ“ (მ. 116); „ბრალდებულის ჩვენება არის დაკითხვის ან სხვა საგამოძიებო მოქმედების ჩატარებისას მის მიერ მიცემული ინფორმაცია, რომელიც უარყოფს ან ადასტურებს ბრალდებას, აგრეთვე ინფორმაცია სისხლის სამართლის საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე მისთვის ცნობილ სხვა გარემოებათა შესახებ“ (მ. 115(1)); „ეჭვმიტანილის ჩვენება არის დაკითხვის ან სხვა საგამოძიებო მოქმედების ჩატარებისას მის მიერ მიცემული ინფორმაცია, რომელიც უარყოფს ან ადასტურებს მის მიმართ არსებულ ეჭვს, აგრეთვე ინფორმაცია სისხლის სამართლის საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე მისთვის ცნობილი სხვა გარემოებების შესახებ“ (მ. 114(1)). ნიშანდობლივია ისიც, რომ 1998 წლის 20 თებერვლის საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი ჩვენების სხვაგვარ დეფინიციას არ შეიცავს, უფრო მეტიც, იგი განსასჯელის ჩვენების დეფინიციასაც არ გვთავაზობს, მიუხედავად იმისა, რომ მას მტკიცებულებათა სახეების ჩამონათვალში ცალკე კატეგორიად განიხილავს.

6. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ის ფაქტი, რომ 1998 წლის 20 თებერვლის საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი არც ირიბი ჩვენების არსებობის/გამოყენების აკრძალვას შეიცავს და თუ აღნიშნული კოდექსის საფუძველზე განხილულ საქმეებს გადავხედავთ, კერძოდ კი ამ საქმეებზე გამოყენებულ მოწმეთა ჩვენებებს - ცალსახაა მოქმედი სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 76-ე მუხლის პირველ ნაწილში მითითებული ირიბი ჩვენების იდენტობა ზემოხსენებულ საქმეებში მითითებულ მოწმეთა ჩვენებებთან, რომლებიც თავის მხრივ, სწორედ სხვა პირთა მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას იყენებენ საკუთარი ჩვენებების წყაროდ.

7. შესაბამისად, კატეგორიულად უნდა ითქვას, რომ 1998 წლის 20 თებერვლის საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი ცალსახად მოიაზრებს არათუ „ირიბი ჩვენების“ მტკიცებულებად წარდგენის შესაძლებლობას, არამედ უშვებს მის საფუძველზე გამამტყუნებელი განაჩენის გამოტანის შესაძლებლობასაც, თუ იგი გადალახავს მტკიცებულებათა დასაშვებობის სტადიას.

8. საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის (1998 წლის 20 თებერვლის კანონი) მე-10 მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, დადგენილება ბრალდებულად სისხლის სამართლის პასუხისგებაში მიცემის შესახებ, საბრალდებო დასკვნა, გამამტყუნებელი განაჩენი და ყველა სხვა საპროცესო გადაწყვეტილება უნდა ემყარებოდეს მხოლოდ უტყუარ მტკიცებულებებს. აღნიშნული ნორმა საკმარისად განჭვრეტადი არ არის მოცემული ტიპის ჩვენებების გამოყენებასთან მიმართებით და მათი უტყუარობის კონტექსტში შეფასებას მხოლოდ მოსამართლეთა დისკრეციის სფეროში მოიაზრებს. ცალსახა კრიტერიუმების (წესის) არარსებობის პირობებში კი შეფასება „თვითნებობის“, „ბუნდოვანი სამართლის“ დამკვიდრების, სასამართლოსადმი ნდობის დაქვეითების საფრთხეს ქმნის, რაც, ბუნებრივია, არ შეიძლება წარმოადგენდეს კანონმდებლის ნებას.

დასკვნა:

ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, არსებობს გონივრული ვარაუდი და საკმარისი საფუძველი, რომ საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის (1998 წლის 20 თებერვლის კანონი) მე-10 მუხლის მე-3 ნაწილის სიტყვების: „[...], გამამტყუნებელი განაჩენი და ყველა სხვა საპროცესო გადაწყვეტილება უნდა ემყარებოდეს მხოლოდ უტყუარ მტკიცებულებებს“ ის ნორმატიული შინაარსი, რომელიც იძლევა ჩვენების, რომელიც ეფუძნება სხვა პირის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას, ანუ „ირიბი ჩვენების“ საფუძველზე გამამატყუნებელი განაჩენის გამოტანის შესაძლებლობას, შეიძლება, მიჩნეულ იქნეს საქართველოს კონსტიტუციის მე-40 მუხლის მესამე პუნქტის შეუსაბამოდ.