არ არსებობს სარჩელის საკონსტიტუციო სასამართლოში არსებითად განსახილველად არ მიღების საფუძველი. კონსტიტუციური სარჩელი ფორმით და შინაარსით შეესაბამება „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-16 მუხლით დადგენილ მოთხოვნებს, კერძოდ:

კონსტიტუციური სარჩელი ხელმოწერილია მოსარჩელის (მოსარჩელეთა) მიერ და მასში აღნიშნულია ამავე კანონის მე-16 მუხლით გათვალისწინებული მითითებები;

სარჩელი შეტანილია უფლებამოსილი სუბიექტის მიერ, პარლამენტის წევრთა არანაკლებ 1/5-ის მიერ;

სარჩელით სადავოდ გამხდარი საკითხი „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის მე-19 მუხლის პირველი პუნქტის ა) ქვეპუნქტის მიხედვით არის საკონსტიტუციო სასამართლოს განსჯადი;

ამავდროულად, სარჩელში მითითებული არცერთი სადავო საკითხი ჯერჯერობით არ არის გადაწყვეტილი საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ;

კანონმდებლობა კონკრეტულ შემთხვევაში არ ითვალისწინებს ხანდაზმულობის ვადას სარჩელის წარსადგენად ;

სადავო აქტი საკანონმდებლო აქტია და მის კონსტიტუციურობაზე სრულფასოვანი მსჯელობა შესაძლებელია ნორმატიული აქტების იერარქიაში მასზე მაღლა მდგომი იმ ნორმატიული აქტის კონსტიტუციურობაზე მსჯელობის გარეშე, რომელიც კონსტიტუციური სარჩელით გასაჩივრებული არ არის;

1) თავმჯდომარის ანდა თავმჯდომარის მოადგილის ხელმეორედ არჩევის აკრძალვის კონსტიტუციურობა საქართველოს კონსტიტუციის 88-ე მუხლის მე-2 პუნქტის მე-2 და მე-3 წინადადებებთან და 29-ე მუხლთან მიმართებით

სადავო ნორმა: „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის მე-5 მუხლის 5³ პუნქტი:„საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარედ ან თავმჯდომარის მოადგილედ არ შეიძლება აირჩეს პირი, რომელსაც ადრე ეკავა იგივე თანამდებობა.“.

ა) სადავო ნორმის წინააღმდეგობა საქართველოს კონსტიტუციის 88-ე მუხლის მე-2 პუნქტის მე-2 და მე-3 წინადადებებთან.

საქართველოს კონსტიტუციის 88-ე მუხლის მე-2 პუნქტი ადგენს საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს წევრთა შემადგენლობას, მათი უფლებამოსილების ვადას და სასამართლოს თავმდჯომარის არჩევის წესს. კერძოდ აღნიშნულ მუხლში მითითებულია: „საკონსტიტუციო სასამართლოს წევრთა უფლებამოსილების ვადაა 10 წელი. საკონსტიტუციო სასამართლო თავისი შემადგენლობიდან 5 წლის ვადით ირჩევს საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარეს.“. აღსანიშნავია, რომ მოქმედი ნორმა არ აწესებს გარკვეულ შეზღუდვას თავმჯდომარის ხელმეორედ არჩევასთან დაკავშირებით, თუმცა ხაზგასასმელია, რომ ამგვარი შეზუდვა მოქმედებდა 2010 წლის 15 ოქტომბრამდე. კერძოდ კონსტიტუციის 88-ე მუხლის მე-2 პუნქტში დამატებით ეწერა, რომ „თავმჯდომარედ ერთი და იმავე პირის ხელმეორედ არჩევა დაუშვებელია.“ 2010 წლის 15 ოქტომბერს მიღებული ცვლილებებით კი ამგვარი შეზღუდვა გაუქმდა. აღნიშნული მიუთითებს კონსტიტუციის კვალიფიციურ დუმილზე იმასთან დაკავშირებით, რომ კონსტიტუციით დასაშვებია ხელმეორედ იმავე თავმჯდომარის არჩევა საკონსტიტუციო სასამართლოში. შესაბამისად,ორგანული კანონით დაწესებული აკრძალვა წინააღმდეგობაში მოდის კონსტიტუციის მიერ დუმილით გამოხატულ „თანხმობასთან“, რომელიც ნორმის ცვლილების ისტორიიდან იკვეთება.

ამასთან აღსანიშნავია საქართველოს კონსტიტუცის ჩანაწერი: „საკონსტიტუციო სასამართლოს წევრთა უფლებამოსილების ვადაა 10 წელი“ . აღნიშნული ჩანაწერი გულისხმობს საკონსტიტუციო სასამართლოს წევრთა მიერ უფლებამოსილების ვადაში საკუთარი უფლება-მოვალეობების სრულყოფილად და ყოვლისმომცველად განხორციელებას, რაც თავის თავში მოიაზრებს იმის შესაძლებლობასაც, რომ საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარედ პირი ხელმეორედაც იქნეს არჩეული, ვინაიდან ეს უკანასკნელი (საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარეობა) საქართველოს კონსტიტუციით (88-ე მუხლის მე-2 პუნქტის მესამე წინადადებით) დადგენილი მოსამართლის უფლებამოსილების შემადგენელი კომპონენტია.

ყოველივე ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით სადავო ნორმა წინააღმდეგობაში მოდის საქართველოს კონსტიტუციის 88-ე მუხლის მეორე და მესამე წინადადებებთან.

ბ) სადავო ნორმის წინააღმდეგობა საქართველოს კონსტიტუციის 29-ე მუხლის პირველ პუნქტთან

საქართველოს კონსტიტუციის 29-ე მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად,„საქართველოს ყოველ მოქალაქეს უფლება აქვს დაიკავოს ნებისმიერი სახელმწიფო თანამდებობა , თუ იგი აკმაყოფილებს კანონმდებლობით დადგენილ მოთხოვნებს.“

საკონსტიტუციო სასამართლოს წევრობა წარმოადგენს სახელმწიფო თანამდებობას და შესაბამისად აღნიშნული თანამდებობების მქონე პირები ექცევიან 29-ე მუხლით დაცულ სფეროში. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს განმარტებით „კონსტიტუციის აღნიშნული დებულება მოიცავს არა მხოლოდ კონკრეტული თანამდებობის დაკავების, არამედ ამ თანამდებობრივი უფლებამოსილების შეუფერხებლად განხორციელებისა და თანამდებობიდან უსაფუძვლოდ გათავისუფლებისაგან დაცვის გარანტიებს.“[1]

ამგვარად,საკონსტიტუციო სასამართლოს წევრს საქართველოს კონსტიტუციის 29-ე მუხლის საფუძველზე აქვს უფლება არჩეულ იქნესსაკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარის თანამდებობაზე. ამავე თანამდებობის ხელმეორედ დაკავება კი ასევე წარმოადგენს კონსტიტუციის 29-ე მუხლით დაცულ სფეროს, რომლის შეზღუდვასაც სჭირდება გამართლება. მოცემულ შემთხვევაში როგორც ზემოთ აღინიშნა, 2010 წელს კონსტიტუციური ცვლილებებით გაუქმდა ასეთი შეზღუდვა. შესაბამისად, ორგანულ კანონშიშესულაკრძალვასსაკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარის თანამდებობის ხელმეორედ დაკავებასთან დაკავშირებით ვერ ექნება რაიმე ლოგიკური გამართლება და ლეგიტიმური მიზანი.

გამომდინარე აქედან სადავო ნორმა წინააღმდეგობაში მოდის საქართველოს კონსტიტუციის 29-ე მუხლთან.

2) 10 წლიანი უფლებამოსილების ვადის ავტომატური შეწყვეტის კონსტიტუციურობა საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველ პუნქტთან და 88-ე მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით

სადავო ნორმა: „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის მე-18 მუხლი: საკონსტიტუციო სასამართლოს წევრს უფლებამოსილების 10-წლიანი ვადის ამოწურვისთანავე შეუწყდება უფლებამოსილება.“.

საქართველოს კონსტიტუციის 88-ე მუხლის თანახმად, „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლო სასამართლო ხელისუფლებას ახორციელებს საკონსტიტუციო სამართალწარმოების წესით.“ საკონსტიტუციო მართლმსაჯულების განხორციელება სამართლიანი სასამართლოს უფლების დაცვისერთ-ერთ მნიშვნელოვან ელემენტს წარმოადგენს, რომლის ეფექტიანობა პირდაპირ კავშირშია ამ უფლების რეალიზაციის ხარისხზე და შესაბამისად იმ სიკეთეთა დაცვის შესაძლებლობაზე, რომლის მიღწევასაც ისახავს მიზნად სასამართლოსადმი მიმართვა. როგორც საკონსტიტუციო სასამართლო განმარტავს „სასამართლო დაცვა ეფექტიანია, თუ პასუხობს სწრაფი/დროული, სამართლიანი და ეფექტიანი მართლმსაჯულების მოთხოვნებს. სამართლიანი სასამართლოს ძირითადი უფლებიდან გამომდინარე, სასამართლო გადაწყვეტილება მიღებული უნდა იქნეს გონივრულად მისაღებ ვადებში, გაუმართლებელი დაყოვნების გარეშე, ვინაიდანმართლმსაჯულების გაუმართლებელი დაყოვნება ძირს უთხრის მისდამი საზოგადოების ნდობას.“(საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 24 დეკემბრის № 3/2/577გადაწყვეტილება საქმეზე „ა(ა)იპ „ადამიანის უფლებების სწავლებისა და მონიტორინგის ცენტრი (EMC)” და საქართველოს მოქალაქე ვახუშტი მენაბდე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“, II.პ.7)

მოცემულ შემთხვევაში სადავო ნორმა არაკონსტიტუციურია ზემოაღნიშნულ კონსტიტუციურ გარანტიებთან მიმართებაში სწორედ იმიტომ, რომ აჩენს მართლმსაჯულების განახორციელების შეფერხების რეალურ და მნიშვნელოვან საფრთხეს რამდენიმე მიზეზის გამო:

ა) საქართველოს კონსტიტუციის თანახმად, „საკონსტიტუციო სასამართლოს წევრთა უფლებამოსილების ვადაა 10 წელი“, თუმცა აღნიშნული ჩანაწერი არ უნდა გავიგოთ სწორხაზოვნად. მართალია კონსტიტუცია პირდაპირ არ უთითებს უფლებამოსილების გარკვეული ვადით გაგრძელების შესაძლებლობაზე, თუმცა ამის ამოკითხვა კონსტიტუციური ნორმებისა და პრინციპების სისტემური განმარტებითაა შესაძლებელი, რომელიც განსაკუთრებით მჭიდრო კავშირშია სამართლიანი სასამართლოს უფლების ეფექტიან განხორციელებასთან. კერძოდ, ამ უკანასკნელის მოთხოვნას წარმოადგენს ის, რომმოსამართლეთა უფლებამოსილების ვადის გასვლა და ახალი მოსამართლის დანიშვნის პროცედურები იყოს იმდაგვარი, რომ ამით არ შეილახოს უფლების არსი და საფრთხე არ შეექმნას მართლმსაჯულების პროცესის ეფექტიანობას. შესაბამისად, კონსტიტუციაში აღნიშნული ჩანაწერი უფლებამოსილების ვადასთან დაკავშირებით, როგორც მინიმუმ არ გულისხმობს იმის აკრძალვას, რომ მოსამართლის უფლებამოსილება ეფექტიანი მართლმსაჯულების უზრუნველყოფის მიზნით გაგრძელდეს გარკვეული ვადით, ახალი მოსამართლის არჩევამდე.

ბ) სადავო ნორმით დაწესებული შეზღუდვის შეფასებისას მხედველობაში უნდა მივიღოთ ასევე ის გარემოპირობები და პრაქტიკული პრობლემები რაც შესაძლოა რეალურად დადგეს საკონსტიტუციო მართლმსაჯულებაში და რისი მაგალითებიც წარსული გამოცდილებიდან გამომდიანარე სახეზეა. კერძოდ საუბარია იმაზე, რომ ხშირ შემთხვევაში მოსამართლის უფლებამოსილების ვადის გასვლის შემდეგომ შესაბამისი სახელმწიფო ორგანოების მხრიდან ვერ ხერხდება იმის მყისიერი უზრუნველყოფა, რომ მანდატამოწურული მოსამართლის ჩანაცვლება დროულად მოხდეს. სადავო ნორმის მოქმედების პირობებში კი ვიღებთ ვითარებას, როდესაც ერთი მხრივ წინა მოსამართლეს შეწყვეტილი აქვს უფლებამოსილების ვადა, მეორე მხრივ კი ჯერ არ არის არჩეული მისი შემცვლელი ახალი მოსამართლე. აღნიშნული პერიოდის განმავლობაშიკ ი (რომელიც შესაძლოა საკმაოდ დიდი ხნით გაგრძელდეს)საკონსტიტუციო სასამართლოს არ ჰყავს მოსამართლეთა ის რაოდენობა, რომელიც საქართველოს კონსტიტუციის 88-ე მუხლის მეორე პუნქტითაა გათვალისწინებული და რამაც შესაძლოა კვორუმის არ არსებობისა და სხვა მიზეზების გამო შეაფერხოს მართლმსაჯულების პროცესი სასამართლოში. უნდა აღინიშნოს, რომ უკანასკნელ შემთხვევაში, საქართველოს პარლამენტს საკონსტიტუციო სასამართლოს წევრის (მერაბ ტურავას) ასარჩევად 18 თვე დასჭირდა. ამასთან, აუცილებელია იმის ხაზგასმა, რომ 2016 წლის სექტემბრის ბოლოს უფლებამოსილების ვადა ეწურება საკონსტიტუციო სასამართლოს ოთხ მოსამართლეს.

აღსანიშნავია, რომ ვენეციის კომისია წინასწარი დასკვნის მე-17 და მე-18 პარაგრაფებში საუბრობს იმაზე, რომ მოსამართლეთათვის უფლებამოსილების ვადის გახანგძლივება ემსახურება საკონსტიტუციო მართლმსაჯულების ეფექტიანობას. ამასთან იგი ამბობს: „პრაქტიკა აჩვენებს, რომ იმ სისტემებში, სადაც დადგენილია საკონსტიტუციო სასამართლოს მოსამართლეთა მანდატის მკაცრი ვადები, მოსამართლეთა ცვლილება შესაძლოა საფრთხის შემცველი იყოს. მაგალითისათვის, რიგ ქვეყნებში მოსამართლეთა დანიშვნა/არჩევის პროცესში იყო შეფერხება, ზოგიერთ შემთხვევაში საკმაოდ დიდ ხნიანი. ზოგან კი მოსამართლეთა დარჩენილი რაოდენობით ვერ შედგა ქვორუმი და სასამართლომ ვერ შეძლო ფუნქციონირება. შესაბამისად, ვენეციის კომისია იძლევა პრინციპულ რეკომენდაციას, რომ მოსამართლეებს უფლებამოსილება შეუწყდეთ, მხოლოდ მაშინ, როდესაც ახალი მოსამართლე აირჩევა/დაინიშნება.“ [2]

ყოველივე ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, სადავო ნორმით დაწესებული შეზღუდვა, რაც გულისხმობს უფლებამოსილების ავტომატურად შეწყვეტას ათწლიანი ვადის გასვლითანავე არის არაკონსტიტუციური. უფლებამოსილების შეწყვეტა უნდა მოხდეს მხოლოდ მაშინ, როდესაც დაინიშნება ახალი მოსამართლე.

3) სადავო ნორმის შეჩერებასთან დაკავშირებთ პლენუმის იურისდიქციის კონსტიტუციურობა საქართველოს კონსტიტციის 42-ე მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით

სადავო ნორმები:

• „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 21-ე მუხლის პირველი პუნქტის სიტყვები: „და 25-ე მუხლის მე-5 პუნქტით“
• „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 25-ე მუხლის მე-5 პუნქტის შემდეგი სიტყები და წინადადებები:ერთ-ერთი მხარისათვის...მოცემული საკითხი განსახილველად გადაეცემა საკონსტიტუციო სასამართლოს პლენუმს, რომელსაც..... განმწესრიგებელ სხდომაზე პლენუმის სრული შემადგენლობის უმრავლესობით მიღებული გადაწყვეტილებით..... საკონსტიტუციო სასამართლოს პლენუმის მიერ სადავო აქტის ან მისი სათანადო ნაწილის მოქმედების შეჩერების თაობაზე ან მის შეჩერებაზე უარის თქმის შესახებ გადაწყვეტილების მიღების შემდეგ საქმეს განიხილავს და საბოლოო გადაწყვეტილებას იღებს საკონსტიტუციო სასამართლოს კოლეგია ან პლენუმი ამ კანონის 21-ე მუხლის პირველი, მე-2 და მე-4 პუნქტებით დადგენილი წესით.“

საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველი პუნქტით გარანტირებულია სამართლიანი სასამართლoს უფლება, რომელიც თავისმხრივ რამდენიმე მნიშვნელოვანი კომპონენტისგან შედგება, მათ შორისაა სასამართლო დაცვის ეფექტიანობა. აღსანიშნავია, რომ კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველი პუნქტი მოიცავს საკონსტიტუციო სასამართლოსადმი მიმართვის უფლებასაც (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 24 დეკემბრის № 3/2/577 გადაწყვეტილება საქმეზე „ა(ა)იპ „ადამიანის უფლებების სწავლებისა და მონიტორინგის ცენტრი (EMC)” და საქართველოს მოქალაქე ვახუშტი მენაბდე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“ II.პ.15). ადამიანის უფლებათა და თავისუფლებათა დაცვა სახელმწიფოს მიერ კონსტიტუციით აღებული ვალდებულებაა (საქართველოს კონსტიტუცია, მუცლი 7), რომლის მისაღწევადაც მნიშვნელოვან როლს სწორედ საკონსტიტუციო სასამართლო უნდა ასრულებდეს. როგორც თავად საკონსტიტუციო სასამართლო განმარტავს, „[საკონსტიტუციო სასამართლოსადმი მიმართვის უფლება] ... უნდა იყოს არა ილუზორული, არამედ ქმნიდეს პირის უფლებებში ჯეროვნად აღდგენის რეალურ შესაძლებლობას და წარმოადგენდეს უფლების დაცვის ეფექტიან საშუალებას. მოსარჩელეს უნდა ჰქონდეს მოლოდინი და რეალური შესაძლებლობა, დაიცვას საკუთარი უფლებები საკონსტიტუციო სასამართლოს კონსტიტუციური უფლებამოსილებების ფარგლებში.“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 24 დეკემბრის № 3/2/577 გადაწყვეტილება საქმეზე „ა(ა)იპ „ადამიანის უფლებების სწავლებისა და მონიტორინგის ცენტრი (EMC)” და საქართველოს მოქალაქე ვახუშტი მენაბდე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“ II.პ.30)

აღსანიშნავია, რომ სადავო ნორმის შეჩერების მექანიზმი იცავს მოსარჩელეს უფლების აუცდენელი და შეუქცევადი დარღვევისაგან, იგი წარმოადგენს უაღრესად მნიშვნელოვან პრევენციულ უფლებადაცვით მექანიზმს და მნიშვნელოვანწილად განაპირობებს საკონსტიტუციო სასამართლოს ეფექტიანობას. (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 24 დეკემბრის № 3/2/577 გადაწყვეტილება საქმეზე „ა(ა)იპ „ადამიანის უფლებების სწავლებისა და მონიტორინგის ცენტრი (EMC)” და საქართველოს მოქალაქე ვახუშტი მენაბდე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“ II.პ. 31,35). თავის მხრივ, „სასამართლო დაცვა ეფექტიანია, თუ პასუხობს სწრაფი/დროული, სამართლიანი და ეფექტიანი მართლმსაჯულების მოთხოვნებს. სამართლიანი სასამართლოს ძირითადი უფლებიდან გამომდინარე, სასამართლო გადაწყვეტილება მიღებული უნდა იქნეს გონივრულად მისაღებ ვადებში, გაუმართლებელი დაყოვნების გარეშე, ვინაიდანმართლმსაჯულების გაუმართლებელი დაყოვნება ძირს უთხრის მისდამი საზოგადოების ნდობას.“ (მენაბდის საქმე, II.პ.7)

მოცემულ შემთხვევაში მიღებული ცვლილებები საფრთხეს უქმნის სწორედ საკონსტიტუციო სასამართლოსადმი მიმართვის ეფექტიანობას და სწრადი მართლმსაჯულების უფლებას(უფლებას სასამართლოს განხილვა წარიმართოს გონივრულ და შემჭიდროებულ ვადებში) რამდენიმე მიზეზის გამო:

ა) კანონმდებლობით დადგენილი წესით და საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ დამკვიდრებული პრატიკით სადავო ნორმის შეჩერება უკიდურეს შემთხვევებში, მხოლოდ იმ დროს ხდება, როდესაც ნორმის მოქმედების გაგრძელებამ საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ გადაწყვეტილების მიღებამდე მოსარჩელეს შესაძლოა გამუსწორებელი შედეგები მოუტანოს, ასეთ შემთხვევაში კი საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ გადაწყვეტილების მიღებას მოსარჩელესათვის საერთოდ აზრი ეკარგება. ამგვარად მოსარჩელის ინტერესს წარმოადგენს სწორედ ის, რომ საკონსტიტუციო სასამართლომ სადავო ნორმის შეჩერება გონივრულ ვადაში, იმ დრომდე შეძლოს, სანამ მოსარჩელის მდგომარეობის გამოსწორების და მისი უფლებების დარღვევის თავიდან არიდების შესაძლებლობა ჯერ კიდევ არსებობს.

ამ კონტექსტში უაღრესად მნიშნელოვანია ის, რომ კანონმდებლობა ითვალისწინებდეს სადავო ნორმის შეჩერებასთან დაკავშირებით ეფექტიან მექანიზმს, რომელიც უზრუნველყოფს საკონსიტუციო სასამართლოს მხრიდან გადაწყვეტილების გონივრულ ვადებში მიღებას. ერთი მხრივ არ აიძულებს მას, რომ დაჩქარდეს და მეორე მხრივ პირიქით, არ შეუქმნის ისეთ ბარიერებს, რისი საშუალებითაც შესაძლოა სასამართლო ჩიხში შევიდეს და გადაწყვეტილების მიღება ვერ შეძლოს. მოცემულ შემთხვევაში სადავო ნორმა კი ქმნის სწორედ ისეთ მექანიზმს, რომელიც ხელს უშლის ეფექტიანი საკონსტიტუციო მართლმსაჯულების განხორციელებას, ვინაიდან პლენუმში გადაწყვეტილების მიღება უფრო ხანგძლივ პროცესთანაა დაკავშირებული, ვიდრე ეს კოლეგიაშია. აღნიშნულს ერთ-ერთ ძირითად მიზეზს კი წარმოადგენს ის, რომ პლენუმის სხვა წევრებს დასჭირდებათ დრო საქმის გარემოებების შესწავლისათვის. ამავე მიზეზს ასახელებს ვენეციის კომისიაც საკუთარ წინასწარ დასკვნაში, სადაც ხაზგასმით ამბობს, რომ „პლენუმის იმ წევრ მოსამართლეებს, რომლებიც არ არიან საქმის განმხილველი კოლეგიის წევრები, მოუწევთ საქმის გაცნობა, რაც თავის მხრივ გარკვეულ დროს მოითხოვს და შესაბამისად დააყოვნებს გადაწყვეტილების მიღებას.“[3]

ბ) აღსანიშნავია, რომ რიგ შემთხვევებში ნორმის შეჩერებასთან დაკავშირებით გადაწყვეტილების უმოკლეს დროში მიღება შესაძლოა საციცოხლოდ მნიშვნელოვანი იყოს მოსარჩელისათვის, ამ სიტყვის პირდაპირი გაგებით. ამის ნათელ მაგალითს წარმოადგენს 2015 წლის 25 ნოემბერს საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ საადვო ნორმის შეჩერების შესახებ გადაწყვეტილება საქმეზე ლევან გვათუა საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ. (მიუხედავად იმისა რომ ამ კონკრეტულ საქმესთან დაკავშირებით ნორმის შეჩერების შესახებ გადაწყვეტილება სწორედ პლენუმმა მიიღო) . მოცემულ საქმეში მოსარჩელეს ესაჭიროებოდა ღვიძლის გადანერგვა, რაც მისი სიცოცხლის შენარჩუნების ერთადერთი საშუალება იყო, თუმცა სადავო კანონით განსაზღვრული პირთა წრიდან დონორი არ მოიძებნა, ხოლო დადგენილი აკრძალვის გამო, მისი სიცოცხლე საფრთხის ქვეშ ექცეოდა, რის გამოც მან მოითხოვა ნორმის შეჩერება. ასეთ შემთხვევებზე საკონსტიტუციო სასამართლოს მხრიდან დროული რეაგირება უკიდურესად მნიშვნელოვანია. ნორმის შეჩერების შესახებ პლენუმის მიერ გადაწყვეტილების მიღება კი არ იძლევა ასეთი დროული რეაგირების საშუალებას. ხოლო „იმ შემთხვევაში, თუ საქმის განხილვის ვადა იქნება არაგონივრულად ხანგრძლივი, უფლების დაცვა გაჭიანურდება და დაკარგავს ეფექტიანობას“ (საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 24 დეკემბრის № 3/2/577 გადაწყვეტილება საქმეზე „ა(ა)იპ „ადამიანის უფლებების სწავლებისა და მონიტორინგის ცენტრი (EMC)” და საქართველოს მოქალაქე ვახუშტი მენაბდე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“ II.პ.9)

გ) აღსანიშნავია, ისიც რომ აღნიშნული შემთხვევა არ წარმოადგენს საკანონმდებლო ორგანოს პირველ მცდელობას შეკვეცოს სადავო ნორმის შეჩერებასთან დაკავშირებით საკონსტიტუციო სასამართლოს უფლებამოსილებები. 2013 წლის 30 მაისს მიღებული კანონით „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონში ცვლილებები შევიდა, რომლითაც დადგინდა, რომ სადავო აქტის შეჩერების შემთხვევაში საკონსტიტუციო სასამართლოს საბოლოო გადაწყვეტილება 30 , გამონაკლის შემთხვევაში კი 45 დღეში უნდა მიეღო, წინააღმდეგ შემთხვევაში ამ პერიოდის გასვლის შემდეგ შეჩერებული ნორმის შესახებ გადაწყვეტილება ძალას დაკარგავდა. საგულისხმოა, რომ აღნიშნული ცვლილებები საკონსტიტუციო სასამართლომ 2014 წლის 24 დეკემბრის გადაწყვეტილებით არაკონსტიტუციურად ცნო. აღნიშნულ ცვლილებებთან დაკავშირებით საქართველოს პარლამენტის პოზიციას წარმოადგენდა ის, რომ შემჭიდროებული ვადების დაწესება უზრუნველყოფდა სწრაფ მართლმსაჯულებას. სასამართლომ აღნიშნული მიზანი ლეგიტიმურად, თუმცა შეზღუდვა არათანაზომიერად მიიჩნია. მოცემულ შემთხვევაში კი დადგენილი პროცედურული ბარიერები სწორედაც რომ ეწინააღმდეგება სწრაფი მართლმსაჯულების უფლებას და ამავდროულად არ იკვეთება რაიმე ლეგიტიმური მიზანი, რომელიც გაამართლებდა საკანონმდებლო ორგანოს მიერ მიღებულ ცვლილებებს და მიუთითებდა მის კონსტიტუციურობაზე.

დ) აღსანიშნავია კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი ასპექტი. მოქმედი კანონმდებლობით საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს კოლეგიის მიერ მიღებულ გადაწყვეტილებას იგივე ძალა აქვს რაც საკონსტიტუციო სასამართლოს პლენუმს („საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ საქართველოს კანონის 21-ე მუხლის მე-8 პუნქტის თანახმად, „საქმის განხილვისას და გადაწყვეტილების მიღებისას კოლეგია მოქმედებს, როგორც საკონსტიტუციო სასამართლო“). გაურკვეველია ამ შემთხვევაში თუ რატომ გახდა საჭირო ნორმის შეჩერების უფლებამოსილების მთლიანად პლენუმის ხელში გადასვლა, მაშინ როდესაც კანონმდებელი კოლეგიას ანდობს არათუ ნორმის დროებით შეჩერებას, არამედ მთლიანად ნორმის არაკონსტიტუციურად ცნობას და შესაბამისად მის ძალადაკარგულად გამოცხადებას.

ამ მხრივ ასევე აღსანიშნავია ვენეციის კომისიისწინასწარი დაკვნაამ ცვლილებებთან დაკავშირებით. მისი განმარტებით, „ლოგიკას მოკლებულია, რომ შუალედური გადაწყვეტილება, რომელიც თავისი ბუნებით საჭიროებს დროულ რეაგირებას მიღებულ უნდა იქნეს გაცილებით გართულებული პროცედურით, რაც გულისხმობს კოლეგიის მიერ პლენუმისათვის საქმის გადაცემას და შემდგომ ისევ გადმოცემას საბოლოო გადაწყვეტილებისათვის“. ვენეციის კომისიისათვის ასევე გაუგებარია, რატომ არ უნდა ჰქონდეს ნორმის მოქმედების შეჩერების შესაძლებლობა სასამართლოს იმ შემადგენლობას, რომელიც უფლებამოსილია განიხილოს და გადაწყვიტოს თავად ამ ნორმის არაკონსტიტუციურობის საკითხი.[4]

ამგვარად მთლიანობაში მიღებული ცვლილება ხელს უშლის სასამართლოში ეფექტიან სამართალწარმოებას და რისკის ქვეშ აყენებს მოსარჩელეთა იმ უფლებებს, რომელთა შეზღუდვასაც ისინი საკონსტიტუციო სასამართლოში ასაჩივრებენ. მიღებული ცვლილებებით მოსარჩელეს გამოუსწორებელი შედეგი შესაძლოა იქამდე დაუდგეს, სანამ ნორმის შეჩერების შესახებ გადაწყვეტილებას პლენუმი მიიღებს. ამგვარად ასეთ შემთხვევაში მთლიან საკონსტიტუციო სამართალწარმოებას აზრი ეკარგება, ხოლო საკონსტიტუციო სასამართლო იქცევა უუნარო ინსტიტუციად და კარგავს იმ ერთ-ერთ მთავარ ფუნქციას, რასაც კონსტიტუციური უფლებების დაცვის გარანტირება ჰქვია.

სიტყვები „ერთ-ერთი მხარისათვის“

სადავო ნორმა ზღუდავს იმ პირთა წრეს,რომელიც მხედველობაში უნდა მიიღოს სასამართლომ სადავო ნორმის მოქმედების შეჩერების მიზანშეწონლობის განსაზღვრისას. კერძოდ, „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 25-ე მუხლის მე-5 პუნქტის თანახმად, სასამართლოს სადავო ნორმის მოქმედების შეჩერება შეუძლია იმ შემთხვევაში , როდესაც სამართალწარმოების ერთ-ერთ მხარეს შესაძლოა მიადგეს გამოუსწორებელი ზიანი. ამის საპირისპიროდ არსებობს შემთხვევები, როდესაც ნორმის მოქმედების შეუჩერებლობა ზიანს მიაყენებს არა რომელიმე მხარეს, არამედ სხვა პირებს. ამის ნათელია მაგალითია, შემთხვევა, როდესაც საკონსტიტუციო სასამართლოს ნორმის არაკონსტიტუციურად ცნობის მოთხოვნით მიმართავს სახალხო დამცველი. ასევე იგივე ვითარებაა აბსტრაქტული კონტროლოს განხორციელების დროს. აღსანიშნავია, რომ საკონსტიტუციო სასამართლოს პრაქტიკით (ეროვნული ბანკის საქმე, მინორიტარი აქციონერების საქმე) აღნიშნული ხარვეზი გასწორებულია. თუმცა მეტი სიზუსტისათვის, უმჯობესია, თუკი კანონით დადგენილი შეზღუდვა საერთოდ იქნება ამოღებული.

4) საქართველოს ორგანული კანონით გათვალისწინებულ საკითხებთან დაკავშირებითპლენუმის იურისდიქციის კონსტიტუციურობა საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით, (ზემოაღნიშნული გართულებული პროცედურების გათვალისწინებით)

სადავო ნორმა: „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 21-ე მუხლის პირველი პუნქტის სიტყვები: „აგრეთვე ორგანული კანონის ნორმის კონსტიტუციურობის“

სადავო ნორმა ერთმანეთისგან მიჯნავს იმ შემთხვევებს, როდესაც ერთი მხრივ პირს უფლება ორგანული კანონის საფუძველზე ერღვევა , სხვა შემთხვევაში კი ჩვეულებრივი კანონის ან კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტის საფუძველზე. პირველი შემთხვევა განეკუთვნება საკონსტიტუციო სასამართლოს პლენუმის განსჯად საკითხთა წრეს, მეორე კი კოლეგიისას. ამგვარად იქმნება იმის შთაბეჭდილება , რომ ორგანული კანონით გათვალისწინებული შეზღუდვა უფრო მნიშვნელოვანი ხასიათისაა, გამომდინარე მისი მაღალი ლეგიტიმაციიდან (ორგანული კანონის მიღებას პარლამენტში უფრო მაღალი უმრავლესობა სჭირდება ვიდრე ჩვეულებრივი კანონის მიღების დროს) და მის გადაწყვეტას სჭირდება საკონსტიტუციო სასამართლოს წევრთა მთლიანი შემადგენლობა განსხვავებით ჩვეულებრივი კანონისგან.

ა) ლეგიტიმური მიზნის არ არსებობა

სამართლებრივ სისტემაში მიღებულია ნორმათა შორის იერარქიის დაწესება, რაც თავის მხრივ პირველ რიგში უზრუნველყოფს ნორმათა შორის კოლიზიის აღმოფხვრას ასეთის არსებობის შემთხვევებში. თუმცა ნორმის კონსტიტუციურობის შეფასების თვალსაზრისით მნიშვნელობა არ აქვს იმას ფორმალურად შემზღუდველი ნორმა არის ორგანულ კანონში თუ ჩვეულებრივი კანონში. საკონსტიტუციო სასამართლო კონსტიტუციითვე გათვალისწინებული სტანდარტების შესაბამისად, ნორმის შეფასებისას ყურადღებას აქცევს შეზღუდვა გათვალისწინებულა თუ არა კანონით (მნიშვნელობა არ აქვს მის მდებარეობას ნორმათა იერარქიაში), აქვს თუ არა შეზღუდვას ლეგიტიმური მიზანი და არის თუ არა იგი თანაზომიერი. ამგვარად, ჩვეულებრივი კანონით უფლების შეზღუდვა შესაძლებელია მოხდეს იმავე ხარისხით (ან თუნდაც უფრო მაღალი ინტესივობით) , როგორც ორგანული კანონით გათვალისწინებულ შეზღუდვის შემთხვევაში. გამომდინარე აქედან გაურკვეველია, რა კონკრეტულ მიზანს ემსახურება ამ შემთხვევაში კანონით გათვალისწინებული გამიჯვნა და არსებითად ერთი და იმავე საკითხა წრეს მიკუთვნებული საკითხების გადანაწილება პლენუმსა და კოლეგიას შორის. საკითხთა გამიჯვნის საფუძველი უნდა გახდეს არა ფორმალური მხარე, არამედ შეზღუდვის შინაარსი, რომელიც წარმოშობს საკონსტიტუციო სასამართლოს მხრიდან მისი განმარტების იშვიათ/განსაკუთრებულ პრობლემას, ასეთი მექანიზმი კანონმდებლობით კი უკვე გათვალისწინებულია. ამავდროულად პლენუმის განსჯად საკითხთა წრეს უნდა განეკუთვნებოდეს ის საკითხები, რომლებიც დაკავშირებულია პოლიტიკურ პროცესებთან.

საზოგადოებაში გაჟღერებული კონტრარგუმენტი მდგომარეობს იმაში, რომ ორგანული კანონი უფრო მაღალი კვორუმით და შესაბამისად ფართო დემოკრატიული პროცესის შედეგით მიიღება , შესაბამისად მის განხილვას უფრო მეტი ადამიანის სჭირდება. აღნიშნულთან დაკავშირებით მნიშვნელოვანია აშშ-ს უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილება Obergefell v. Hodges , სადაც საუბარია იმაზე, რომ ძირითადი უფლებები (მათ შორის სამართლიანი სასამართლოს უფლება) ამოღებულია პოლიტიკური პროცესიდან და იგი უმრავლესობის ცვალებად ნებაზე ვერ იქნება დამოკიდებული(Obergefell v. Hodges 576 U.S. ___ (2015)). ამგვარად, ადამიანის უფლებების დაცვის თვალსაზრისით მნიშვნელობა არ აქვს რომელი კანონი არღვევს ამა თუ იმ უფლებას და ხმების რა რაოდენობით მიიღო პარლემენტმა ეს კანონი. შესაბამისად, პარლამენტის მიერ კანონის მაღალი ლეგიტიმაციით მიღება, ვერ გამოდგება იმის არგუმენტად თუ რატომ უნდა განიხილოს იგი მაინც და მაინც პლენუმმა და თანაც ასეთი მაღალი კვორუმით.

ბ) სასამართლოს გადატვირთულობა, უფლება დასაბუთებულ გადაწყვეტილებაზე

აღშანიშნავია, რომ პლენუმის იურისდიქციის ამ მასშტაბით გაზრდა მაღალი ალბათობოთ გამოიწვევს სასამართლოს გადატვირთულობას, რამაც ასევე შესაძლოა ზიანი მიაყენოს გადაწყვეტილებათა ხარისხს. აღსანიშნავია, რომ საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ დადგენილი პრაქტიკის თანახმად, უფლება დასაბუთებულ გადაწყვეტილებაზე წარმოადგენს სამართლიანი სასამართლოს უფლების შემადგენელ ნაწილს, რომელიც ცხადია საკონსტიტუციო სასამართლოსთან დაკავშირებითაც რელევანტურია. (მენაბდის საქმე, II.პ.10). მიღებული პროცედურული ბარიერების და სასამართლოს სავარაუდო გადატვირთულობის გათვალისწინებით, საფრთხე შეექმნება სამართლიანი სასამართლოს უფლების აღნიშნულ ასპექტსაც, ვინაიდან „სასამართლოს გადაწყვეტილების ეფექტიანობა და მისი სწორად აღქმა მხარეებისა და საზოგადოების მხრიდან მნიშვნელოვანწილად არის დამოკიდებული გადაწყვეტილების დასაბუთებულობის ხარისხზე. დაუსაბუთებელმა, გაურკვეველმადაზოგადმაფორმულირებებმაშესაძლოამხარეებსშეუქმნასშთაბეჭდილება, რომმართლმსაჯულებაიყოთვითნებურიდამასაკლდაგამჭვირვალობა.“

გ) განსხვავებული მოპყრობა

აღსანიშნავია, ის, რომ დაწესებული გამჯვნით მოსარჩელეებს შესაძლოა დაუდგეთ განსხვავებული შედეგები. კერძოდ იმ შემთხვევაში თუკი უფლების შეზღუდვა ჩვეულებრივი კანონით ხდება, მას განიხილავს კოლეგია და შესაძლოა ხმათა უბრალო უმრავლესობით არაკონსტიტუციურად მიიჩნიოს, ხოლო თუკი თუნდაც იგივე საკითხი მოწესრიგებულია ორგანული კანონით, იგი პლენუმმა უნდა განიხილოს და ამ შემთხვევაში ნორმის კონსტიტუციურობის შესაფასებლად ხმათა 2/3-ია საჭირო. აღნიშნული გართულებული პროცედურა კი წარმოშობს სწორედ იმის მაღალ რისკს, რომ ნორმის კონსტიტუციურად ცნობა ვერ მოხდეს. შესაბამისად განსხვავებული მოყრობის ქვეშ ექცევიან ერთი მხრივ ის პირები, რომლებმაც სადავოდ გახადეს ჩვეულებრივი კანონის ნორმა და მეორე მხრივ ის პირები, რომლებმაც საკონსტიტუციო სასამართლოში ორგანული კანონი/კანონის ნორმა გაასაჩივრეს.

გ) პოლონეთის მაგალითი

აღსანიშნავია პოლონეთში განვთარებული მოვლენები, სადაც ასევე განხორციელდა გარკვეული ცვლილებები საკონსტიტუციო სამართალწარმოებასთან დაკავშირებით. თუმცა პოლონეთის საკონსტიტუციო ტრიბუნალმა იგი არაკონსტიტუციურად ცნო. ერთ-ერთი საკითხი შეეხებოდა სწორედ პროცედურულ ნაწილს. კერძოდ მიღებული ცვლილებებით დადგინდა, რომ აბსტრაქტული კონტროლის შემთხვევში საქმე უნდა განეხილა პლენუმს, ხოლო იგივე კანონი ფიზიკურ ან იურიდიულ პირს რომ გაესაჩივრებინა, მას კოლეგია განიხილავდა. ვენეციის კომისიამ ამასთან დაკავშირებით აღნიშნა, რომ ნორმის კონტროლის სხვადასხვა სტანდარტების გამოყენებით შესაძლებელია მომხდარიყო ორი სხვადასხვა შედეგის დადგომა. კერძოდ ერთ შემთხვევაში თუკი ნორმას გაასაჩივრებდა კერძო პირი, კოლეგიას შესაძლოა იგი ეცნო არაკონსტიტუციურად, ხოლო იმ შემთხვევაში თუკი ნორმის გასაჩივრება მოხდებოდა აბსტრაქტული კონტროლის ფარგლებში, მაგალითად პარლამენტის წევრების მიერ, მაშინ გადაწყვეტილების მიღების გართულებული მექანიზმების გათვალისწინებით (პლენუმის კვორუმი იყო 15-დან 13 და ხმა უნდა მიეცა ამ შემთხვევაშიც 2/3-ს), მისი არაკონსტიტუციურად ცნობა ვერ მოხდებოდა. ამგვარად ნორმის არაკონსტიტუციურად ცნობა დამოკიდებული ხდებოდა იმაზე, თუ რომელი პროცედურის გამოყენება მოხდებოდა. ამგვარი მიდგომა ვენეციის კომისიამ უარყოფითად შეაფასა.[5]

დ) კანონის უზენაესობა და სამართლიანი სასამართლოს უფლება

ჩვენს შემთხვევაში ნორმის არაკონსტიტუციურად ცნობა ამავე ლოგიკით დამოკიდებული ხდება იმაზე, იგი ფორმალურად წერია ჩვეულებრივ კანონში თუ ორგანულ კანონში. ამგვარი მიდგომა ეწინააღმდეგება კანონის უზენაესობის პრინციპის და სამართლიანი სასამართლოს უფლებას, ვინაიდან საფრთხეს უქმნის საკონსტიტუციო სასამართლოს ეფექტიანობას და შესაბამისად მისი როგორც ადამიანის უფლებათა დაცვის გარანტიორის ფუნქციები/შესაძლებლობები მნიშვნელოვნად ქვეითდება.

პოლონეთში განხორციელებულ ცვლილებებთან დაკავშირებით ვენეციის კომისიამ დაასკვნა, რომ მიღებული ცვლილებებით საფრთხე ექმნებოდა ადამიანის უფლებათა დაცვას, ვინაიდან რისკის ქვეშ დგებოდა სამართლიანი სასამართლოს უფლება და ზოგადად სასამართლოს უნარი, უზრუნველყო ეროვნული კანონმდებლობის მიერ ადამიანის უფლებების პატივისცემა[6].

სამართლიანი სასამართლოს უფლება, როგორც სამართლებრივი სახელმწიფოს პრინციპის მნიშვნელოვანი გამოვლინება უნდა უზრუნველყოფდეს სწორედ იმას, რომ პირს ჰქონდეს გონივული მოლოდინი და საკუთარი უფლებების დაცვის შესაძლებლობა, რაც ვერ მიიღწევა იმ შემთხვევაში, თუკი კანონმდებლობა იმდენად გაართულებს სამართალწარმოებასთან დაკავშირებულ პროცედურებს, რომ უფლების დაცვის შესაძლებლობას ფაქტობრივად არარრეალურს გახდის. კანონმდებლობით გათვალისწინებული ნებისმიერი პროცედურული მექანიზმის მთავარი მიზანი უნდა იყოს ეფექტიანი და სამართლიანი მართლმსაჯულების განხორციელება. ამის საწინააღმდეგოდ მიღებულ ცვლილებებს სწორედაც რომ საპირისპირო ეფექტი აქვთ, ვინაიდან ზრდიან იმის რისკს, რომ არაკონსტიტუციურმა ნორმებმა არსებობა განაგრძონ იმ შემთხვევაშიც, თუკი საკონსტიტუციო სასამართლოს წევრთა უმრავლესობა მას არაკონსტიტუციურად მიიჩნევს. ამასთან გართულებულ პროცედურებით მნიშვნელოვნად იწელება გადაწყვეტილების მიღების პროცესი, შესაბამისად ილახება ადამიანის უფლება სწრაფ მართლმსაჯულებაზე, რაც საბოლოო ჯამში სასამართლოს არაეფექტიან, ილუზორ ინსტიტუციად გარდაქმნის.

5) საკონსტიტუციო სასამართლოს წევრის მიერ პლენუმისათვის საქმის გადაცემისას მტკიცების ტვირთის კონსტიტუციურობა საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლთან მიმართებით

სადავო ნორმა: „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის21¹ მუხლის მე-3 პუნქტის წინადადება: „პლენუმის მიერ საქმის განხილვაზე უარის თქმის შემთხვევაში აღნიშნული საქმე განსახილველად უბრუნდება იმავე კოლეგიას“და ამავე მუხლის მე-4 პუნქტის სიტყვები: „გარდა იმ შემთხვევისა, როცა პლენუმი აღნიშნული საქმის განხილვაზე უარს იტყვის განჩინებით, რომელიც მიღებულად ჩაითვლება“

წარმოდგენილი საკანონმდებლო ცვლილებებით, კოლეგიის ერთ წევრს ენიჭება უფლებამოსილება საქმის განხილვისა და გადაწყვეტის ნებისმიერ ეტაპზე მიმართოს საკონსტიტუციო სასამართლოს პლენუმს დასაბუთებული წერილობითი შუამდგომლობით აღნიშნული საქმის პლენუმის მიერ განხილვის თაობაზე. ხოლო პლენუმმა საქმე განსახილველად უნდა მიიღოს, გარდა იმ შემთხვევისა, თუკი მისი სრული შემადგენლობის უმრავლესობა უარს იტყვის მის განხილვაზე.

აღსანიშნავია, რომ საქართველოს კონსტიტუციის მე-14 მუხლი ადგენს არამხოლოდ კანონის წინაშე თანასწორობის ძირითად უფლებას, არამედ კანონის წინაშე თანასწორობის ფუნდამენტურ კონსტიტუციურ პრინციპს[7]. აღნიშნული გულისხმობს იმას, რომ თანასწორობის პრინციპი გარანტირებული უნდა იყოს ნებისმიერ პირთა მიმართ და ნებისმიერი საქმიანობის განხორციელებისას , რაც თავის მხრივ უზრუნველყოფს კანონის უზენაესობის დაცვასაც.

მოცემულ შემთხვევაში სადავო ნორმა წინააღმდეგობაში მოდის აღნიშნულ ნორმა-პრინციპთან იმის გამო, რომ კოლეგიის ერთი წევრის შუამდგომლობას უპირისპირდება პლენუმის უმრავლესობის ნება და ამგვარად შემობრუნებულია მტკიცების ტვირთი. ერთი მოსამართლის საწინააღმდეგოდ 5 მოსამართლეს უწევს იმის მტკიცება, რომ საქმე პლენუმმა არ უნდა განიხილოს. აღნიშნული მიდგომა საფრთხის ქვეშ აყენებს მხარეთა სამართლიანი სასამართლოს უფლებასაც, ვინაიდან მათი საქმის განსჯადობის შესახებ გადაწყვეტილებას რეალურად მიიღებს არა მოსამართლეთა უმრავლესობა, არამედ უმცირესობა.

6) გადაწყვეტილების ძალაში შესვლისათვის საკონსტიტუციო სასამართლოს სრული ტექსტის გამოქვეყნების ვალდებულების კონსტიტუციურობა საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით

სადავო ნორმა:

• „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ საქართველოს ორგანული კანონის 25-ე მუხლი მე-6 პუნქტის ფრაზა „სრული ტექსტის“
• „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის 22-ე მუხლის მე-5 პუნქტის ბოლო აბზაცში ფრაზა: „სრული ტექსტის“ 
• „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის 29-ე მუხლის მე-4 პუნქტის ფრაზა: „სამოტივაციო და“ და სიტყვაში „ნაწილები“ - „ებ“
• „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის 33-ე მუხლის პირველი პუნქტის ფრაზა: „სრული“
• „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის 29-ე მუხლის მე-3 პუნქტის ფრაზა: „სრული ტექსტის“

ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის მე-6 მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად, გადაწყვეტილების საქვეყნოდ გამოცხადება წარმოადგენს სამარათლიანი სასამართლოს უფლების ნაწილს რაც თავის მხრივ დაკავშირებულია გადაწყვეტილების დროულ აღსრულებასთანაც. საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველი პუნქტი, მიუხედავად მისი ლაკონიურობისა, ასევე მოიაზრებს სამართლიანი სასამართლოს უფლების ზემოაღნიშნულ ელემენტებს.

ნორმის მოცემული რედაქციით საკონსტიტუციო სასამართლოს აქტის გამოქვეყნებად ითვლება მისი სრული ტექსტის საკონსტიტუციო სასამართლოს ვებგვერდზე გამოქვეყნება, რაც პირდაპირ მიბმულია მის ძალაში შესვლასთან. აღნიშნული ცვლილება ერთი შეხედვით დადებით ცვლილებად იქნა მიჩნეული, თუმცა მოცემულ შემთხვევაში საკონსტიტუციო საამართლოს გადაწყვეტილების ძალაში შესვლისა და მის გამოქვეყნებასთან დაკავშირებით დადგენილი პროცედურები ლახავს ზემოაღნიშნულ უფლებებს რამდენიმე მიზეზის გამო.

საკონსტიტუციო სასამართლოს საქმიანობის სპეციფიკიდან გამომდინარე შესაძლოა უფლებების დაცვის თვალსაზრისით დიდი მნიშვნელობა ჰქონდეს სასამართლოს გადაწყვეტილების დრულად ძალაში შესვლას და შესაბამისად გასაჩივრებული ნორმის არაკონსტიტუციურად ცნობას, ასევე სადაო ნორმის შეჩერებას. მოცემულ შემთხვევაში იგი მიბმულია გადაწყვეტილების სრული ტექსტის ვებ-გვერდზე გამოქვეყნებასთან. აღნიშნული დანაწესი ქმნის უფლების შელახვის რისკებს იმ შემთხვევებში, როდესაც სასამართლომ მიიღო გადაწყვეტილება სადაო ნორმის არაკონსტიტუციურად ცნობის ან მისი დროებით შეჩერების შესახებ, თუმცა ვერ მოასწრო გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილის მომზადება, ხოლო კანონით დადგენილი მკაცრი პროცედურის გამო ვერ ხდება ნორმის არაკონსტიტუციურად ცნობა (შესაბამისად მისი იურიდიული ძალის დაკარგვა) ან მისი შეჩერება.

განსაკუთრებული საფრთხის შემცველია, როდესაც საქმე ეხება სადაო ნორმის შეჩერებას, როდესაც მისი დროულად შეუჩერებლობა შესაძლოა გამოუსწორებელი ზიანის მომტანი იყოს და ასეთი მაგალითები პრაქტიკაში ბევრია. სამოტივაციო ნაწილის სიდიდიდან გამომდინარე კი შესაძლოა ობიექტურად შეუძლებელი გახდეს მისი იმ ვადებში მომზადება, რომ საფრთხე არ შეექმნას მნიშვნელოვან სიკეთეებს. იგივე შეიძლება ითქვას სხდომის დარბაზში გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილის გამოცხადებაზეც, ვინაიდან ხშირ შემთხვევაში მისი სიდიდიდან გამომდინარე იგი იწვევს პროცესის უსაფუძვლოდ გახანგრძლივებასა და სასამართლოს გადატვირთულობას.

აქედან გამომდინარე უმჯობესია თუკი ნორმის ძალადაკარგულად გამოცხადება ან/და მისი დროებით შეჩერება მიბმული იქნება მისი მხოლოდ სარეზოლუციო ნაწილის გამოქვეყნებასთან, რაც დააჩქარებს საკონსტიტუციო სამართალწარმოებას, შეამცირებს მის გადატვირთვასა და პროცესის დროში გახანგლივებას და უზრუნველყოფს სწრაფ და ეფექტიან საკონსტიტუციო სამართალწარმოების განხორციელებას. აღნიშნული მიდგომა გამოიყენება საერთო სასამართლოების პრაქტიკაშიც, როდესაც სამოქალაქო სამართალწარმოებისას საქმის ზეპირი განხილვის შემდეგ ცხადდება გადაწყვეტილების მხოლოდ სარეზოლუციო ნაწილი[8], ასევე სისხლის სამართლის საქმის წარმოებისას, განაჩენი დგინდება სასამართლო სხდომის დარბაზში ან სათათბირო ოთახში, რის შემდეგაც სხდომის თავმჯდომარე სხდომის დარბაზში საჯაროდ აცხადებს განაჩენის სარეზოლუციო ნაწილს.[9] აღნიშნული მსჯელობა ცხადია არ გულისხმობს იმას, რომ საკონსტიტუციო სასამართლოს ზოგადად უნდა ჰქონდეს გადაწყვეტილების სრულ ტექსტის გამოქვეყნების ვალდებულება, თუმცა ეს ვალდებულება მიბმული არ უნდა იყოს გადაწყვეტილების ძალაში შესვლასთან (ნორმის არაკონსტიტუციურად ცნობასთან).

7) პლენუმის მიერ გადაწყვეტილების მიღებისათვის დადგენილი კვორუმის კონსტიტუციურობა საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით.

სადავო ნორმები:

• „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 21¹-ე მუხლის მეორე პუნქტის ფრაზა: „რომელიც განსახვავდება საკონსტიტუციო სასამართლოს პრაქტიკისაგან“
• „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 44-ე მუხლის პირველი პუნქტის ფრაზა: „გარდა ამ მუხლის მეორე პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევებისა“
• „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 44-ე მუხლის მეორე პუნქტი: „საკონსტიტუციო სასამართლოს პლენუმი უფლებამოსილია ამ კანონის მე-15 მუხლითა და მე-19 მუხლის პირველი პუნქტის „დ“ და „თ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებულ, აგრეთვე ორგანული კანონის ნორმის კონსტიტუციურობის საკითხებზე მიიღოს გადაწყვეტილება, თუ მის სხდომას ესწრება სულ ცოტა 7 წევრი.“
• „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 44-ე მუხლის მესამე პუნქტი: „კონსტიტუციური სარჩელი დაკმაყოფილებულად, ხოლო კონსტიტუციური წარდგინების თაობაზე დასკვნა მიღებულად ჩაითვლება, თუ მას მხარს დაუჭერს საკონსტიტუციო სასამართლოს პლენუმის სრული შემადგენლობის უმრავლესობა, გარდა ამ მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევებისა“
• „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 44-ე მუხლი მეოთხე პუნქტი: „ამ კანონის მე-15 მუხლითა და მე-19 მუხლის პირველი პუნქტის „დ“ და „თ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებულ, აგრეთვე ორგანული კანონის ნორმის კონსტიტუციურობის საკითხებზე კონსტიტუციური სარჩელი დაკმაყოფილებულად, ხოლო კონსტიტუციური წარდგინების თაობაზე დასკვნა მიღებულად ჩაითვლება, თუ მას მხარს დაუჭერს საკონსტიტუციო სასამართლოს პლენუმის არანაკლებ 6 წევრისა.“ „საკონსტიტუციო სამართალწარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის 24-ე მუხლის მე-2 პუნქტის ფრაზა: „გარდა „საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 44-ე მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისიწინებული შემთხვევებისა“

მიგვაჩნია, რომ სადავო ნორმები წინააღმდეგობაში მოდის სამართლიანი სასამართლოს უფლებასთან, კერძოდ სწრაფი და ეფექტიანი მართლმსაჯულების განხორციელებასთან შემდეგი მიზეზების გამო.

საკანონმდებლო ცვლილებების შემდგომ საკონსტიტუციო სასამართლოს პლენუმისათვის ზოგიერთ შემთხვევაში დადგენილი გაზრდილი ქვორუმი, ნაცვლად 6 წევრისა (9-დან) 7 მოსამართლის დასწრება იმისათვის, რომ პლენუმი გადაწყვეტილებაუნარიანად ჩაითვალოს მეტისმეტად მკაცრია და გარკვეული საფრთხეების წარმოშობის შესაძლებლობას ქმნის. რეალურად მაღალი ქვორუმის მოთხოვნა შეიძლება მოსამართლეთა მიერ გამოყენებულ იქნეს თავად საქმის მსვლელობაზე არაპირდაპირი ზეგავლენის საშუალებად და ობიექტური ან სუბიექტური მიზეზის გამო სხდომაზე არგამოცხადებისას ქვორუმის არქონის გამო სხდომის ჩატარებისათვის ხელის შეშლით დააბრკოლოს ეფექტიანი მართლმსაჯულების განხორციელება.

ვენეციის კომისიამ ჯერ კიდევ პოლონეთის საკონსტიტუციო ტრიბუნალის აქტის ცვლილებებთან დაკავშირებით საკუთარ დასკვნაში განაცხადა, რომ საკონსტიტუციო მართლმსაჯულებასთან დაკავშირებულ ძირითად საკითხებზე გადაწყვეტილების მიღებისათვის ასეთი მაღალი სტანდარტის დაწესება არ წარმოადგენს ევროპის ქვეყნებში მიღებულ პრაქტიკას. მეტიც, პოლონეთის შემთხვევაში დაწესებული კვორუმი, კერძოდ 15-დან 13 მოსამართლის დასწრება ვენეციის კომისიამ მეტისმეტად მაღალ სტადარტად მიიჩნია და მკაცრად გააკრიტიკა, თუმცა ამავდროულად ისიც აღნიშნა, რომ ამ საკითხის საბოლოო შეფასება სხვა ნორმებთან ერთად კონტექსტში უნდა მომხდარიყო, კერძოდ გადაწყვეტილების მისაღებად საჭირო უმრავლესობის საკითხთან. ამ შემთხვევაშიც ვენეციის კომისიამ 2/3-ის უმრავლესობა ევროპულ სტანდარტებთან შეუსაბამოდ სცნო და საბოლოოდ დაასკვნა, რომ აღნიშნული პროცედურული ბარიერები პოლონეთის საკონსტიტუციო ტრიბუნალის ფუნქციონირებას არაეფექტიანს ხდიდა[10].

იგივე შეიძლება ითქვას იმ გადაწყვეტილებების მისაღებად დაწესებულ ხმათა უმრავლესობაზე, რომლისთვისაც დადგენილია 7 მოსამართლიანი კვორუმი. ნაცვლად უბრალო უმრავლესობისა, გადაწყვეტილების მისაღებად დადგენილია 6 მოსამართლის (2/3) თანხმობა, რაც ასევე შეუსაბამოა საერთაშორისო სტანდარტებთან. ამ შემთხვევაშიც ვენეციის კომისიამ „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანულ კანონში მიღებულ ცვლილებებთან დაკავშირებით გაიმეორა პოლონეთის საკონსტიტუციო ტრიბუნალთან მიმართებაში გამოთქმული მოსაზრება და მიიჩნია, რომ ასეთი უმრავლესობის მოთხოვნა გაზრდილ კვორუმთან ერთობლიობაში არის გადამეტებული და სასამართლოს მიერ გადაწყვეტილების მიღება შეიძლება ადვილად დაიბლოკოს მოსამართლეთა უმცირესობის მიერ[11], რითაც საფრთხე ექმნება მართლმსაჯულების სწრაფ და ეფექტიანად განხორციელებას.

აღსანიშნავია ასევე ის ფაქტი, რომ გადაწყვეტილების კვორუმთან დაკავშირებით, ევროპული სამართლებრივი სისტემების დიდ უმრავლესობაში საჭიროა მხოლოდ უბრალო უმრავლესობა და ამ წესიდან მხოლოდ მცირე გამონაკლისები არსებობს. პლენუმის ან კოლეგიის მიერ გადაწყვეტილების მიღებისათვის საჭირო კვორუმი ორი მესამედის უმრავლესობით არ წარმოადგენს ძირითად წესს, რომელსაც იყენებენ ევროპული საკონსტიტუციო სასამართლოები. კანონის ასეთი მკაცრი მოთხოვნა შეიცავს სასამართლოს მიერ გადაწყვეტილების მიღების პროცესის ბლოკირების რისკს, აქცევს მას არაეფექტიანად და შეუძლებელს ხდის მისი ძირითადი ფუნქციის, კანონმდებლობის კონსტუტუციურობის უზრუნველყოფის შესრულებას[12].

მნიშვნელოვანია ასევე ის, რომ სათანადოდ არ არის ახსნილი ის საჭიროება, რის გამოც მოხდა კვორუმისა და გადაწყვეტილების მისაღებად საჭირო ხმათა რაოდენობის გაზრდა. ამ საკითხთან დაკავშირებით ერთადერთი არგუმენტი, რომელიც სახელმწიფომ ვენეციის კომისიას წარუდგინა, იყო ორგანული კანონის გაუქმებისათვის გაზრდილი უმრავლესობის მოტივი, რაც მისი მაღალი ნორმატიური ღირებულებით ახსნა, რამდენადაც კლასიფიკაციის მიხედვით ორგანული კანონი კონსტიტუცაზე ქვემდგომია მაგრამ ჩვეულებრივ კანონზე ზემდგომი და ორგანული კანონის პროექტის მიღებისათვის საჭიროა პარლამენტის სიითი შემადგენლობის ნახევარზე მეტის მხრადაჭერა. აღნიშნული არგუმენტი ვენეციის კომისიამ არ გაიზიარა და განაცხადა, რომ მოცემული განმარტება არაა პასუხი კითხვაზე, რისთვისაა საჭირო პლენუმის გაზრდილი უმრავლესობა, არა მხოლოდკ ომპეტენციის ფართო სპექტრისათვის, არამედ ორგანული კანონის გაუქმების შემთხვევაშიც.

საბოლოო ჯამში ასეთი მიდგომა აზარალებს სწორედ ქვეყანაში ადამიანის უფლებათა ეფექტიანად დაცვას და ეფექტიანი საკონსტიტუციო მართლმსაჯულების განხორციელებას, რაც პირველ რიგში აისახება სწორედ კერძო პირებზე, რომლებსაც ნორამტიული აქტის საფუძველზე კონსტიტუციის მეორე თავით გარანტირებული უფლება დაერღვათ ან ასეთი დარღვევის რეალური საფრთხის წინაშე დგანან, თუმცა დადგენილი პროცედურების გამო საკონსტიტციო სამართალწარმოების გზით შესაძლოა სასურველ შედეგი სწრაფად და ეფექტიანად ვერ იქნეს მიღწეული.

გამომდიანარე აქედან სადავო ნორმები წინააღმდეგობაში მოდის საქართველოს კონსტიტუციით დაცულ გარანტიებთან და უნდა გაუქმდეს.

ამასთან, აქვე უნდა აღინიშნოს: იმისათვის, რომ კანონმდებლობაში განსაზღვრული დარჩეს პლენუმის მიერ გადაწყვეტილების მიღების ზოგადი წესი მის მიერ ნებისმიერი გადაწყვეტილების მიღებისას, გარდა „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის მე-15 მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა, როდესაც გამოყენებული იქნება სპეციალური წესი, მიზანშეწონილია „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 21¹-ე მუხლის მე-2 პუნქტში დარჩეს არსებული ფორმულირება სადაო ფრაზის გარეშე.

8) საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარის არჩევის ახალი წესის ამოქმედების გადავადების კონსტიტუციურობა საქართველოს კონსტიტუციის 73-ე მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით

სადავო ნორმები:

• საქართველოს ორგანული კანონის „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანულ კანონში ცვლილების შეტანის თაობაზე“ მე-2 მუხლის პირველი პუნქტის ფრაზა „გარდა ამ კანონის პირველი მუხლის პირველი და მე-3 პუნქტებისა, ამოქმედდეს გამოქვეყნებისთანავე“
• საქართველოს ორგანული კანონის „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანულ კანონში ცვლილების შეტანის თაობაზე“ მე-2 მუხლის მეორე პუნქტი: „ამ კანონის პირველი მუხლის პირველი და მე-3 პუნქტები ამოქმედდეს 2016 წლის 1 ოქტომბრიდან.“

საქართველოს კონსტიტუციის 73-ე მუხლი ახდენს საქართველოს პრეზიდენტის უფლებამოსილებათა იმპერატიულ ჩამონათვალს, რაც გულისხმობს იმას, რომ პრეზიდენტის მიერ განხორციელებული ნებისმიერი ქმედება, რომელიც სცილდება კონსტიტუციით დადგენილ უფლებამოსილებას არაკონსტიტუციურია. საქართველოს ორგანული კანონის „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ მე-10 მუხლის მე-3 ნაწილი, რომელიც საქართველოს პრეზიდენტს ანიჭებს საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარის კანდიდატურის დასახელების უფლებამოსილებას არ გამომდინარეობს მისი კონსტიტუციიური უფლებამოსილებიდან და შესაბამისად წინააღმდეგობაშია მასთან.

საქართველოს ორგანული კანონის „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანულ კანონში ცვლილების შეტანის თაობაზე“ მე-2 მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად, კანონის ამოქმედებისთანავე ძალაში შედის ყველა ცვლილება გარდა იმისა, რაც საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარის დანიშვნის ახალ პროცედურებს გულისხმობს, რაც თავისთავად ნიშნავს იმას, რომ პრეზიდენტს კიდევ რამოდენიმე თვით უხანგრძლივდება არაკონსტიტუციური უფლებამოსილება.

საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარისა და მისი მოადგილეების არჩევის ახალი წესი ნამდვილად ემსახურება თავად სასამართლოს შიგნით დემოკრატიული პრინციპების განმტკიცებას, რაც მოსამართლეებისათვის მეტი ავტონომიისა და არჩევანის საშუალების მიცემაში გამოიხატება. ასევე ხაზგასამელია, რომ იგი რეალურად ერთადერთი ცვლილება იყო, რაზეც კითხვის ნიშნები არ გაჩენილა, რაც ცალსახად მოწონებული იქნა ვენეციის კომისიის მიერ და მისასალმებელ წინ გადადგმულ ნაბიჯად ჩაითვალა. გამომდიანრე აქედან, გაუგებარია რატომ არ შედის ეს ნორმები ძალაში კანონის ამოქმედებისთანავე, რითაც პრეზიდენტს უხანგრძლივებს არაკონსტიტუციური უფლებამოსილების განხორციელებას კიდევ ექვსი თვის განმავლობაში.

9) წინააღმდეგობა ხელისუფლების დანაწილების პრინციპთან

მთლიანობაში გასაჩივრებულ ნორმებთან მიმართებაში აუცილებელია იმის ხაზგასმაც, რომ მიღებული ცვლილებები წინააღმდეგობაში მოდის ასევე ხელისუფლების დანაწილების პრინციპთან. კერძოდ ამ შემთხვევაში დასადგენია ის ზღვარი თუ რა დოზით შეუძლია საკანონმდებლო ორგანოს დაუდგინოს გარკვეული პროცედურები იმ ორგანოს, რომელიც ხშირ შემთხვევაშისწორედ საკანონმდებლო ორგანოს მაკონტროლებლად გვევლინება. მოცემულ შემთხვევაში სახეზე გვაქვს ფაქტობრივად ისეთი ვითარება, როდესაც პარლამენტი თავის მაკონტროლებელს ურთულებს კონტროლს. ხოლო საკანონმდებლო ორგანოს მხრიდან საკონსტიტუციო სასამართლოსთვის ისეთი პროცედურების დადგენა, რომელიც პირდაპირ გავლენას ახდენს მის ეფექტიანობაზე, არ შეიძლება გამართლებული და კონსტიტუციური იყოს. სასამართლო უნდა იყოს თავისუფალი იმ საკითხებთან მიმართებაში, რომელიც მისი მხრიდან ეფექტიანი მართლმსაჯულების განხორციელებას ეხება. საკანონმდებლო ორგანოს მხრიდან ნებისმიერი ასეთი ჩარევა კი წარმოადგენს სწორედ ხელისუფლების დანაწილების პრინციპის დარღვევას.

საკონსტიტუციო სასამართლომ ერთ-ერთ გადაწყვეტილებაში აღნიშნა: “ხელისუფლების სამი შტოს კომპეტენცია ისე უნდა იყოს რეგლამენტირებული კონსტიტუციით, რომ ხელისუფლების არც ერთ შტოს არ შეეძლოს ხელისუფლების მეორე შტოს ფუნქციის მითვისება. ხელისუფლების არც ერთ შტოს არ უნდა შეეძლოს ვადამდე შეუწყვიტოს უფლებამოსილების ვადა ხელისუფლების მეორე შტოს. საკანონმდებლო ხელისუფლება უნდა მოქმედებდეს მისთვის კონსტიტუციით მინიჭებული კომპეტენციის ფარგლებში და არა თავისი შეხედულებების მიხედვით. საკანონმდებლო ხელისუფლების მიერ სასამართლო ხელისუფლებისათვის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტა მაშინ იქნებოდა კანონიერი, თუ ასეთ უფლებამოსილებას მას მიანიჭებდა კონსტიტუცია.“(საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 1998 წლის 3 ნოემბრის #2/80-9 გადაწყვეტილება, პ.10)

ამგვარად, საკანონმდებლო ორგანოს სხვა კონსტიტუციური ორგანოს უფლებამოსილებაში ჩარევა შეუძლია მხოლოდ იმ ფარგლებში, რასაც მას საქართველოს კონსტიტუცია ანიჭებს. მოცემულ შემთხვევაში კი საკანონმდებლო ორგანო გასცდა საკუთარი კომპეტენციის ფარგლებს და საკონსტიტუციო სასამართლოს დაუდგინა ისეთი სახის რეგულაციები, რომელიც წინააღმდეგობაში მოდის როგორც კონსტიტუციის ცალკეულ მუხლებთან, ასევე ხელისუფლების დანაწილების პრინციპთან.